Zijn voorzetkamers uitwisselbaar?

Kun je willekeurigevoorzetkamers combi neren met willekeurige inhalatie medicijnen? Om het antwoord op deze vraag meteen maar te verklappen: nee, dat kan niet zomaar. De werkzaamheid van de medicijnen kan dan namelijk behoorlijk gaan variëren.

Onderzoekers prof. Richard Dekhuijzen van het Radboudumc in Nijmegen en dr. Paul Hagedoorn van de Rijksuniversiteit Groningen hebben combinaties van de zes meest voorgeschreven voorzetkamers en verschillende inhalatiemedicijnen (dosisaërosolen) nauwkeurig onderzocht. De voorzetkamers zijn:Aero-Chamber, Inspira-Chamber, Opti-Chamber, SpaceChamber Plus, Vortex en Volumatic.

Uitgangspunt van hun onderzoek was dat er in de dagelijkse praktijk vaak gewisseld wordt van voorzetkamer. Daarbij gaan patiënten, voorschrijvers en apothekers uit van de vooronderstelling dat de werk zaamheid van het betreffende geneesmiddel gelijk blijft en ook dat alle voorzetkamers op dezelfde manier gebruikt en onderhouden kunnen worden.

Hun onderzoek geeft antwoord op vier praktische vragen.

KOMT UIT ELKE VOORZETKAMER DEZELFDE HOEVEELHEID MEDICIJN VOOR DE PATIËNT?

Nee. En dat heeft vooral te maken met de mate waarin een voorzetkamer antistatisch is. Als de binnenwanden van een voorzet kamer statisch geladen zijn, trekken ze medicijndeeltjes naar de wand, en die kunnen dan dus niet ingeademd worden. Ook de vorm en de grootte van de voorzet kamer kunnen van invloed zijn op de hoeveelheid deeltjes die uiteindelijk wordt ingeademd. De auteurs adviseren om een dosisaërosol altijd te koppelen aan een voor zetkamer die in de SPC wordt genoemd. Het wordt dus als het ware één toedienings systeem.

KUNNEN ALLE VOORZETKAMERS OP DEZELFDE MANIER WORDEN SCHOONGEMAAKT?

Nee. De voorschriften in de gebruiksaan wij zingen verschillen nogal. De ene voorzetkamer kan in de afwasmachine, bij de ander is dat juist een no-go. Die moet afgewassen worden in een sopje, maar dan niet met een borstel. En nagespoeld, of juist niet. En niet afgedroogd. Of wel? En ook uitkoken kan een mogelijkheid zijn. Kortom, verwarring ligt op de loer, met mogelijk verschil in afgifte als gevolg.

Kijk op www.inhalatorgebruik.nl voor een handig overzicht van schoonmaakinstructies.

KAN ELKE DOSISAËROSOL MET ELKE VOORZETKAMER WORDEN GEBRUIKT?

Lastige vraag. Op zich is het technisch mogelijk, maar bij ‘vreemde’ combinaties weet je niet hoeveel van het medicament daadwerkelijk in de longen terechtkomt.

ZIJN ER VERSCHILLEN IN KLINISCHE UITKOMST ALS ER GEWISSELD WORDT TUSSEN VOORZETKAMERS?

Dat is onbekend. Het is lastig om te onder zoeken of een patiënt zich beter, slechter of hetzelfde voelt na het gebruik van een andere voorzetkamer. Een verschil kan immers ook toe te schrijven zijn aan het natuurlijke beloop van de longziekte.

WAT MOET JE WETEN?

– Voorzetkamers zijn niet allemaal één op één uitwisselbaar. – Schoonmaakinstructies kunnen ver schil len. Kijk op www.inhalatorgebruik.nl voor een handig overzicht. – Geef de patiënt bij iedere uitgifte opnieuw inhalatie-instructie (zie ook pagina 23). – Als een patiënt toch een andere voorzetkamer krijgt, vertel dan waarom.

Vertel ook welke verschillen in het gebruik er zijn ten opzichte van de vorige voorzet kamer. <

(Bron: Pharmaceutisch Weekblad nr. 46, 13-11-2020, p. 16-21)