ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
ΦΡΙΝΤΑ ΜΠΕΝΕΤΟΥ
• Η Κωνσταντινούπολη υπήρξε σε όλες τις εποχές το μεγάλο εκκλησιαστικό κέντρο της Ορθοδοξίας και ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου. Η ίδρυσή της συνδέεται με το νέο κόσμο που εγκαινιάστηκε από τον Μ. Κωνσταντίνο, το μεγάλο οραματιστή της ανανεώσεως των δομών και της πνευματικής ταυτότητας του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας ήταν ο μοναδικός βασιλιάς ολόκληρου του χριστιανικού κόσμου και είχε ως αποστολή όχι μόνο να τον κυβερνήσει αλλά και να επιτύχει τη διάδοση της χριστιανικής πίστεως και στους μη χριστιανούς.
Ίδρυση του Οικουμενικού Πατριαρχείου • Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ή Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία είναι ένα από τα αρχαιότερα κέντρα της χριστιανικής πατροπαράδοτης εκκλησίας. Ιδρύθηκε ως «επισκοπή Βυζαντίου» από τον Απόστολο Ανδρέα στο Φανάρι της Κων/πόλεως . Πρώτος επίσκοπος τοποθετήθηκε από τον Απόστολο Ανδρέα ο Στάχυς, ακολουθούμενος από εικοσιτέσσερις άλλους επισκόπους, με τελευταίο τον Άγιο Μητροφάνη. Αποτελεί το πρώτο στην τάξη από τα τέσσερα Πατριαρχεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κων/πόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, και Ιεροσολύμων).
Οθωμανική Κυριαρχία • Με την πτώση της Κωνσταντινούπολης στους Οθωμανούς Τούρκους το 1453, η δύναμη του Οικουμενικού Πατριάρχη αυξάνεται. Ο πρώτος Πατριάρχης, μετά την Άλωση, Γεννάδιος Σχολάριος, κατόρθωσε να εξασφαλίσει σημαντικές παραχωρήσεις για την Εκκλησία. Στον Πατριάρχη δόθηκε εξουσία όχι μόνο θρησκευτική αλλά και πολιτική.
• Η αρχική εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου ήταν ο Πόντος, η Θράκη και η Μικρά Ασία. Το 733 μ. Χ. προστέθηκαν οι περιοχές που υπάγονταν στο Ανατολικό Ιλλυρικό (από την Αδριατική μέχρι το Νέστο και από τον Δούναβη και τη Ροδόπη μέχρι και την Κρήτη). Στη δικαιοδοσία της Κων/πόλεως υπήχθησαν και οι σλαβικοί λαοί που προσήλθαν στον Χριστιανισμό, όπως βέβαια και η Εκκλησία της Ρωσίας. Τον 10ο αιώνα το Οικουμενικό Πατριαρχείο περιελάμβανε συνολικά 624 Επισκοπές. Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο επίσης ανήκουν, οι Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου, η ημιαυτόνομος Εκκλησία της Κρήτης, η Μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους και άλλα Πατριαρχικά Ιδρύματα και Εστίες σ 'όλη την Οικουμένη και βέβαια οι Έλληνες της Διασποράς.
•
Έτσι, απέμειναν στην Τουρκία η Αρχιεπισκοπή Κων/πόλεως και οι Μητροπόλεις Χαλκηδόνος, Δέρκων, Πριγκιποννήσων, Ίμβρου και Τενέδου. Εξαιτίας αυτών των απωλειών, ιδρύθηκαν από πληθυσμούς που εγκαταστάθηκαν στην Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία νέες Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας.
•
Οι δεσμοί μεταξύ Φαναριού και Κρήτης υπήρξαν πάντοτε στενοί και ακατάλυτοι, ακόμα και όταν η Εκκλησία της Μεγαλονήσου Κρήτης υπαγόταν εκκλησιαστικά στη Ρώμη (μέχρι το 732/3 μ.Χ.) Η Εκκλησία της Κρήτης είναι ημιαυτόνομη, έχοντας την κανονική εξάρτησή της από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Το 1961 ψηφίστηκε ο Καταστατικός Χάρτης της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας και το 1962 οι Επισκοπές ανυψώθηκαν σε Μητροπόλεις, οι Επίσκοποι της Κρήτης ονομάστηκαν Μητροπολίτες «τιμής ένεκεν», και ορίστηκε να μνημονεύεται στις ιεροτελεστίες ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης ως πνευματικός ηγέτης. Στις 28.2.1967 η Μητρόπολη Κρήτης ανυψώθηκε σε Αρχιεπισκοπή και ο Μητροπολίτης Κρήτης σε Αρχιεπίσκοπο Κρήτης.
Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/πόλεως Βαρθολομαίος
Αρχιεπί- σκοπος Κρήτης Ειρηναίος