Boordevol vijveradvies & inspiratie
gratis editie 2013
Gratis
meeneeme
xemplaar
!
Cadeau-ac tie binnenin! s
Eco vijveren
Ontdek hoe!
Zwemvijver, siervijver & koivijver
Natuurlijk genieten
Stap-voor-stap
hoe leg ik een vijver aan?
Voortaan altijd
helder water Maand na maand
een vijver in goede conditie
www.heldervijveren.com
www.heldervijveren.com
Boordevol heldere vijverinfo helder water
stap-voor-stap vijverplan
ecologisch vijveren
functionele video’s
verschillende vijvertypes
inspirerende realisaties
productinfo
referenties & kostenindicatie
professionele tips & advies
handige zoekfunctie naar een betrouwbare
vijveragenda
aanlegger of verdeelpunt bij u in de buurt
© Helder Vijveren is een uitgave van Distri Pond NV. Gehele of gedeeltelijke overname van tekst of afbeeldingen zonder de schriftelijke toelating van de verantwoordelijke uitgever zijn verboden. Distri Pond NV kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele drukfouten. Fotografie en tekst: Distri Pond
2
Vormgeving: PSG Verantwoordelijke uitgever: Koen Verhaert, 2480 Dessel.
inhoud Vijvertypes 4 4 Zwemvijver 8 Siervijver 16 Koivijver
Eco vijveren Stap-voor-stap
12 vijverplan
Helder water
14 18
18 vijverbehandeling
Vijveragenda 20 De Vijverprofessor
22
ACTIES 23
3
Vijvertypes
De natuurlijke zwemvijver Een zwemvijver in uw tuin is puur genieten; een eyecatcher waar geen enkele bezoeker aan zal weerstaan. Mits een goed werkend filtersysteem blijft het water natuurlijk helder en zuiver, het hele jaar door. Dankzij energiezuinige materialen vereist een zwemvijver slechts een beperkt werkingsbudget en een minimaal onderhoud.
4
Deze zwemvijver functioneert volgens het ‘downflow’ principe: zwem- en moeraszone zijn gescheiden door een tussenmuur die onder het waterniveau ligt en afgewerkt wordt met stapstenen die fungeren als een soort skimmer. Een natuurlijke waterstrooming brengt bladeren en andere vuiltjes die zich op het wateroppervlak bevinden vanuit de zwemzone langsheen de stapstenen naar de moeraszone. Hier gebeurt de biologische zuivering van het water: door middel van moerasplanten zoals de gele lis en een combinatie van poreuze gesteenten zoals lava en Clinopti Plus filtermineraal. Dit laatste hecht nuttige filterbacteriën, neemt schadelijke stoffen op en verbetert de waterkwaliteit. In de moeraszone kan een ‘drain connector’ fungeren als drager van de drainagebuizen en als controleput voor de pomp. Om het zwemwater extra zuiver en helder te maken installeerde de aanlegger een inox UV-C unit, type Nirox. Deze profes-
Afmetingen: Zwemgedeelte: 15m x 5m x 1,5m diepte Moerasgedeelte: 3,75m x 5m
Constructie: Gemetste holle blokken op betonfundering
sionele apparaten zijn de top op het gebeid van waterbehandeling en maken het vijverwater vrij van zweefalgen. Voor de watercirculatie werden twee krachtige Power-Tec vijverpompen van Messner gebruikt. De werkingskost hiervan ligt lager dan bij reguliere zwembadpompen, én ze kunnen probleemloos onder het waterniveau gebruikt worden. Voor de verwarming van het water is de warmtepomp aangesloten op een Messner MPF vijverpomp die het gezuiverde water uit het moerasgedeelte haalt via een multifunctionele wanddoorvoer van Pond Technics. De bekleding van deze zwemvijver is voorzien in PondGard EPDM folie van Firestone, die UV- en ozonbestendig is en bijgevolg vele tientallen jaren zal meegaan. De zwarte kleur van de folie laat de watertemperatuur al vlug enkele graden stijgen door de gecapteerde zonnestralen. In het zwemgedeelte vinden we twee LED onderwaterspots (Light WDS 100E van Pond Technics) die een aangename sfeer creëren en uitnodigen om gezellig rond de vijver te vertoeven op een warme zomeravond. Een prachtig schouwspel bovendien tijdens de donkere winteravonden! De eigenaars opteerden voor een verouderde Chinese arduin als boordsteen. Deze stijl sluit mooi aan bij de landelijke grandeur van de woning en het bijhorend poolhouse. Met dank aan: Cools bvba – Essen
TIP
D
e eigenaars van deze zwemvijver wilden vooral na een drukke werkdag in hun tuin de nodige rust vinden. Ze opteerden voor een eenvoudig ontwerp dat zichtbaar moest zijn vanuit de leefkeuken en vanop het tuinterras. Op die manier kunnen ze dagelijks genieten van de weerspiegeling in het water. Aangezien het water verwarmd wordt, kunnen de eigenaars al bij aanvang van het goede weer zwemmen, tot laat in het seizoen.
De nieuwste LED spots zijn de SmartLED en BrightLED van Pond Technics. Deze hebben een ingebouwde microchip die de lamp automatisch beveiligt en die zorgt voor een zeer constante lichtintensiteit en kleurtemperatuur, onafhankelijk van de lengte van de kabel en de spanning. Meer info op www.heldervijveren.com
5
Helder water Vijvertypes Zwemvijver opgebouwd volgens het downflow principe. Firestone PondGard EPDM folie
Tussenmuur met stapstenen
Drain connector voor drainagebuizen en als controleput met vijverpomp
Gezuiverd vijverwater wordt terug geleid naar de zwemzone via een Multi wanddoorvoer met uitstroomstuk
Tekening: Tuinarchitectuur Gert Kwanten
E
TIP
en zwemvijver kan eveneens opgebouwd worden volgens het ‘upflow’ principe. Hier wordt de zwemzone gefilterd a.d.h.v. skimmers die zich tamelijk onzichtbaar net onder de boordsteen bevinden. Ze halen het vuil van het wateroppervlak, filteren dit een eerste maal en transporteren de fijnere vuildeeltjes via een pompput naar de onderzijde van de moeraszone. Het vijverwater loopt vervolgens van onder naar boven doorheen zuiverend lavagesteente en Clinopti Plus filtermineraal. Dit systeem is
6
Meer weten over de voordelen van een natuurlijke zwemvijver t.o.v. een zwembad? Of nood aan inspiratie? Surf naar www.heldervijveren.com.
TIP
Filterzone met toplaag Clinopti Plus® filtermineraal en lava
U kunt ook besparen op de aanleg van uw vijver. Veel aanleggers leveren u de juiste materialen en begeleiden u bij een doe-het-zelf project. Voor een betrouwbare aanlegger: www.heldervijveren.com
bijzonder makkelijk in onderhoud. Het vuil bezinkt in de holle ruimte onder het moerasbed en kan hier 1 à 2 maal per jaar weggezogen worden via de Dirt remover van Pond Technics waarin een dompelpomp geplaatst wordt. Een spiegelend wateroppervlak als resultaat! Foto’s: Wiltae - Deinze
Zwemvijver opgebouwd volgens het upflow principe.
Filterzone met lava en toplaag Clinopti Plus® filtermateriaal
Firestone PondGard EPDM folie
Dirt remover voor onderhoud met dompelpomp
Pompput met Messner Eco-Tec2 pomp Skimmers Pond Technics
Tekening: Tuinarchitectuur Gert Kwanten
TIP
Rooster als scheiding tussen holle ruimte en filtergesteente
Via een luchtpomp kunt u extra zuurstof in de filterzone toevoegen zodat de bacteriën die het water zuiveren dat in de beste omstandigheden kunnen doen.
7
Vijvertypes
De siervijver: een spel van water Een siervijver kan zeer divers zijn naargelang de wensen van de liefhebber: veel planten en vissen of enkel een strakke spiegelvijver. Fantasierijke elementen, aangename geluidseffecten of pure stilte… Een oneindige veelzijdigheid in de tuin die mag gezien worden.
D
e opdrachtgever van deze spiegelvijver was meteen verkocht voor het kunstzinnige en hypermoderne ontwerp dat de tuinarchitect voorlegde. De belangrijkste eisen waren dat het water helder moest zijn, zonder vissen en dat je over de waterpartij kan stappen. De strakke lijnen geven deze vijver iets futuristisch, doch prachtig aansluitend met de omliggende landelijke omgeving. Het ontwerp telt een vierkant vijvergedeelte waarin de watervallen van twee rechthoekige waterelementen (elk 4 m lang) terechtkomen. De waterdichting is gerealiseerd met Firestone PondGard EPDM rubberfolie die tegen de wanden gelijmd werd. De stapstenen van 1m² liggen boven de waterpartij verheven en worden gedragen door een steunmuur van 60 cm breed. Het filtersysteem van deze vijver functioneert volgens het ‘downflow’ principe. In een driehoekige moeraszone tussen de stapstenen loopt het water van boven naar beneden doorheen Clinopti Plus filtermineraal. Een pvc controlebuis van
8
verlichting laat zich perfect inbouwen via een Multi wanddoorvoer WDM 50, ook van vijvermerk Pond Technics. Een esthetische oplossing waardoor geen kabels zichtbaar zijn in het water. Met dank aan: Pépinière Jonathan Rigaux - Neufchâteau
Afmetingen: Vijvergedeelte: 4m x 4m x 1m diepte – rechthoekige waterelementen: 4m x 2,5m Moerasgedeelte: 1,5m²
Constructie: Gemetste holle blokken op betonfundering
400 mm in de filterzone bevat twee zeer energiezuinige EcoTec2 pompen van Messner die het water naar de rechthoekige waterelementen pompen. Een van deze pompen staat in verbinding met een UV-C unit, type Nirox, die in de technische ruimte onder het houten terras geplaatst werd. Dankzij dit hoogrendement UV-C apparaat met roestvrijstalen behuizing is het water vrij van zweefalgen en dus extra helder. Eens in de hoger gelegen waterelementen, loopt het water doorheen witgrijze Clinopti Plus en mondt via een waterval terug uit in het vierkant vijverdeel. Clinopti Plus is niet enkel een efficiënt filtermineraal maar ook een mooie en nuttige bodembedekking. Om het genot van de waterpartij tijdens de donkere uren te verlengen, werden twee BrightPower LED schijnwerpers van Pond Technics in de wanden ingebouwd. Deze energiezuinige
9
Vijvertypes
MECHANISCH FILTEREN & BIOLOGISCH ZUIVEREN
SKIMMEN Skimmerfilter
Watervalfilter
TIP
• Spiegelend wateroppervlak door het gebruik van skimmers • Helder water met een minimum aan onderhoud • Meervoudige zuivering d.m.v. Matala Soft filtermatten en Clinopti Plus® filtermineraal • De openingen in de filterdeksels zorgen voor beluchting, belangrijk voor de groei van micro-organismen
Opstelling siervijver met combinatie Skimmerfilter en Watervalfilter
Wenst u uw tuin te verrijken met een siervijver? Laat u inspireren op www.heldervijveren.com en vind een betrouwbare aanlegger of verdeelpunt in de buurt.
In de kijker
Pond Technics Watervalfilter WF100
In de kijker
Pond Technics Skimmerfilter S100 De optimale combinatie: skimmen mechanisch filteren (via Matala matten) biologisch zuiveren (dankzij nuttige bacteriën die zich op de Matala matten vestigen) effectieve en snelle verwijdering van oppervlaktevuil de verlengde en hoog ingeplaatste skimmerbuis biedt twee belangrijke voordelen die een mooie afwerking garanderen: de boordsteen kan er probleemloos bovenop geplaatst worden de skimmermond blijft onder de vijverrand en dus aan het oog onttrokken uitermate stevig en compact, probleemloos in te graven minimum aan onderhoud groot vuilopvangnet: minder vaak leegmaken, voorkomt dat andere filtermaterialen dichtslibben biedt plaats voor de vijverpomp, die zich bijgevolg buiten de vijver bevindt: pluspunt in onderhoud!
10
De optimale combinatie: mechanisch filteren (via Matala matten) biologisch zuiveren (dankzij bacteriën die zich op de Matala matten en het Clinopti Plus filtermineraal vestigen) filtert progressief, van grof naar fijn filtert mechanisch: door zeven en bezinken zuivert biologisch: afvalstoffen worden omgezet tot bouwstoffen bevat twee complementaire filtermaterialen: Matala Soft en Clinopti Plus zowel waterval- als buisuitloop mogelijk eenvoudig en betrouwbaar uitermate stevig en compact probleemloos (gedeeltelijk) in te graven
E
en kleine siervijver kan ook zonder moeraszone opgebouwd worden. Met deze opstelling gaat u zowel skimmen, mechanisch filteren als biologisch zuiveren.
Een wereld vol fauna & flora Het voornaamste voor een evenwichtige vijverbiotoop is een goede verhouding tussen planten, dieren en water. Wanneer minstens 1/3 (tot 2/3 in volle zomer) van het wateroppervlak bedekt is met lichtafschermende planten (waterlelies, drijfplantjes, drijvend fonteinkruid, …) dan bevordert dit het juiste evenwicht van het vijverwater en biedt een fraai en boeiend aanzicht. Een weelderige groei aan waterplanten kunt u best realiseren door een vijver aan te leggen met brede, ondiepe zones, een moeras en/of een beekje. Een beschutte plaats in de zon is de beste locatie voor een plantenvijver. Reserveer voor de waterlelies altijd de meest zonnige zijde van de waterpartij. Ze zullen u belonen met prachtige bloemen! Goudwinde en goudrietvoorn zijn uitermate geschikte vissoorten voor tuinvijvers. Ze zijn weinig vervuilend en vragen niet veel verzorging.
kelijk van de soort waterlelie. Waterlelies zijn de belangrijkste bron van kleur in de vijver. Veel waterleliebloemen geuren bovendien verrukkelijk. Gans de zomerperiode geven ze bloemen en gaan daarmee door tot diep in de herfst. De derde of vierde dag na het opengaan blijft de bloem gesloten en zinkt traagjes. Waterlelies zijn niet alleen mooi maar dragen ook een belangrijke steen bij aan het biologisch functioneren van de waterpartij. De drijvende bladeren verminderen de instraling van zonlicht in het water en helpen zo de algengroei in bedwang te houden. Op warme dagen wordt het water bovendien niet te warm. De planten bezorgen de vissen ook een plaats om onder te schuilen bij gevaar.
Meer info over aanpassingen in de vijver speciaal voor planten en amfibieën vindt u op www.heldervijveren.com.
Waterlelies: beroemdheden van de vijver Waterlelies zijn dé aandachttrekkers van de waterpartij. Vanaf de lente (april) komen de bloemknoppen één voor één uit de diepte naar boven. Ze ontvouwen hun bloemblaadjes en drijven op het water of worden er sierlijk boven geheven. De diepte waarmee de plant in de vijver geplaatst wordt is afhan-
11
eco vijveren
Eco vijveren Een natuurlijke vijver of zwemvijver is op zich al een ecologisch gegeven. Water leeft en trekt allerlei mooie waterdieren en nuttige insecten aan; een teken dat uw water gezond is! Helder vijveren betekent natuurlijk en gezond vijveren zonder toevoeging van chemische middelen.
Kiezen voor ecologische materialen
Kiezen voor een laag energieverbruik
Met Firestone PondGard vijverfolie engageert u zich op ecologisch vlak. Als toonaangevend fabrikant van EPDM rubbermembranen, biedt Firestone Building Products duurzame producten en opteert voor milieuvriendelijke productieprocessen.
Eco-vijveren betekent niet enkel milieubewust werken met materialen. Ook het energieverbruik speelt een belangrijke rol, voor milieu én voor uw portemonnee.
Firestone PondGard vijverfolie wordt zo geproduceerd dat hij absoluut vis- en plantvriendelijk is. Dit wordt gewaarborgd door de speciale markering op de folie. Het is een inert membraan dat ook bestendig is tegen bacteriën en algen, met natuurlijk gezonde vijvers als gevolg.
Ecologics Ecolat® afboordingslat en Ecopic® paaltjes als ecologisch alternatief voor hardhout. Men kan een vijverrand maken met latten en paaltjes in tropisch hardhout. Maar houten latten zijn echter vrij stug en niet zo praktisch en duurzaam hiervoor. Het gebruik van tropisch hardhout krijgt bovendien meer en meer kritiek. Tegenwoordig is er een veel beter ecologisch alternatief: Ecolat® en Ecopic®. Deze afboordings lat en bijhorende paaltjes zijn vervaardigd uit gerecycleerde kunststof, zijn rotbestendig en zowel bruikbaar voor glooiende als rechte vormen. Ze zijn plooibaarder dan houten latten en bovendien goed voor het milieu! Meer info: www.ecologics-garden.com.
12
U kunt tegenwoordig kiezen voor vijverpompen met een zeer laag energieverbruik. De modernste Messner pompen, zoals de Eco-XN reeks, zetten veel water in beweging met weinig elektriciteit. Het stroomverbruik ligt tot 30% lager dan bij vergelijkbare pompen. Meer info: www.messner.be.
Om het sfeervolle aspect van uw vijver extra in de verf te zetten, kunt u opteren voor vijververlichting met LED-technologie van Pond Technics. Hierbij houdt u de energiekost laag en creëert u toch een extra dimensie. LED’s hebben bovendien een zeer lange levensduur zodat u niet om de haverklap in de weer bent om lampjes te vervangen.
TIP
De amfibieënvijver is een waterplas bedoeld als toevluchtsoord en voortplantingsplaats voor kikkers, padden, salamanders en allerlei ander in zijn bestaan bedreigd waterleven. Een dergelijke plas wordt dus een privé natuurreservaat! Een amfibieënvijver legt u liefst aan op een plaats waar het wilde dierenleven zo weinig mogelijk gestoord wordt. De poel ligt best beschut, zo wordt het microklimaat gunstig beïnvloed. Hagen, muren of omheiningen houden de plas uit de wind en brengen de temperatuur erin wat hoger. De hagen en grote planten die voor beschutting zorgen liggen op voldoende afstand zodat hun schaduw niet teveel op de poel valt. U kiest best een zonnig gelegen plaats voor een dergelijke vijver. Het water warmt dan snel op zodat hier veel soorten planten gedijen. Het dierlijk plankton en de amfibieën houden van warmte. Een zonnig gelegen poel is soortenrijker dan een beschaduwde.
sen. Deze vijver ligt best beschut, zo wordt het microklimaat gunstig beïnvloed. Uit de wind zullen hoge oeverplanten bovendien minder gemakkelijk omknakken. Planten die in de waterbodem wortelen, maar waarvan de meeste bladeren boven het wateroppervlak uitsteken (oeverplanten) zijn onontbeerlijk in de libellenvijver. Ze zijn voor libellen erg belangrijk op het moment dat de nimfen uit het water komen voor de gedaanteverwisseling.
TIP
Aanpassingen speciaal voor amfibieën
Een libellenvijver is uiterst eenvoudig en goedkoop aan te leggen. Lees er meer over op www.heldervijveren.com
Een amfibieënvijver is uiterst eenvoudig en goedkoop aan te leggen. Lees er meer over op www.heldervijveren.com
Aanpassingen speciaal voor libellen Groot en klein zijn geïntrigeerd door libellen. Hun mooie kleuren en opvallende aanwezigheid zijn wellicht de belangrijkste factoren voor hun populariteit. Libellen en waterjuffers worden aangetrokken door allerlei vijvers en waterpartijen, maar wanneer we ze een echt interessant leefgebied willen bieden, zorgen we voor specifieke omstandigheden. De ideale libellenvijver is voldoende groot, heeft een rijke beplanting, helder water en bevat bij voorkeur geen vis-
13
vijverplan
Stap-voor-stap
vijverplan
Heeft u de keuze gemaakt om zelf de handen uit de mouwen te steken voor de aanleg van uw droomvijver? Dan kan het stap voor stap vijverplan u begeleiden.
A
lles begint uiteraard met de juiste vijvermaterialen. Het aanleggen van een sfeervijver kan eenvoudig met de professionele en betrouwbare producten van Firestone, Messner, Ecologics en Pond Technics. Deze garanderen u bovendien mooi helder vijverwater. Al de voorgestelde producten zijn van hoge kwaliteit zodat u lang en zorgeloos van uw waterpartij kunt genieten!
TIP
1 2
Een verkooppunt vinden in de buurt? Kijk op www.heldervijveren.com
Plaats en model bepalen
We zetten de gekozen vorm uit in de tuin. Dit kan met een tuinslang of een koord. Rechthoek, cirkel en ovaal zijn eenvoudige basisvormen waar we ook veel andere mooie modellen mee kunnen realiseren.
Vijver uitgraven
Een siervijver moet voldoende diep zijn, met zones van 80 à 100 cm diep. De diepere zones zijn nodig om het vijverleven door de winter te helpen. Diepte is ook nuttig in de zomer. Ondiepe vijvers warmen overdag te snel op en koelen ‘s nachts te vlug af, wat ongunstig is voor het evenwicht.
1
14
2
Indien u de wand schuin laat afhellen, verkrijgt u een vijver met veel watervolume voor de vissen. Anderzijds kunt u ook kiezen voor een vijver met twee of drie horizontale niveaus. Deze zijn gemakkelijk toegankelijk en aangeraden voor plantenvijvers. We construeren een trap van minimum 30 cm breed en 25 cm diep voor de oeverplanten, een zone van 50 cm diep voor de waterlelies en een diepwaterzone
3
Vijverrand waterpas maken met Ecolat®
Een keurig afgewerkte vijverrand is mooi waterpas en toont zo weinig mogelijk folie. Dit kunnen we perfect realiseren met Ecolat® afboordingslatten van Ecologics. Deze zijn gefabriceerd uit gerecycleerd kunststof, rotbestendig en bijzonder duurzaam. Ze zijn bovendien erg buigzaam en dus ideaal voor glooiende vormen. Ecolatten worden bevestigd d.m.v. Ecopic® paaltjes met een H-profiel. Deze zijn om de 50 cm eenvoudig in de grond te slaan en garanderen een hoge stabiliteit. Op deze paaltjes worden horizontaal de Ecolatten bevestigd, langs de binnenkant van de vijver. De Ecolatten moeten 5 cm boven de Ecopic paaltjes uitsteken en perfect horizontaal liggen. Ze worden met roestvrij stalen schroeven (twee per paaltje) langs de binnenzijde van de paaltjes bevestigd. Ecolat® is verkrijgbaar op rollen van 25 m of als rechte latten van 2 m of 3 m, in hoogtes van 14 cm of 19 cm. Ecopic® paaltjes zijn verkrijgbaar in hoogtes van 38 cm, 62 cm of 76 cm.
3
4
5
6
7
8a
8b
10
Ter bescherming van de vijverfolie tegen wrijving en scherpe voorwerpen in de ondergrond is een degelijk beschermvlies noodzakelijk. We leggen dit best over de volledige oppervlakte van de bodem en wanden en over de boord van Ecolatten.
5
Vijverfolie plaatsen
Om de lengte van uw vijverfolie te bepalen, gebruiken we de volgende formule: vijverlengte + 2x de diepte + 2x 40 cm reserve voor de randbevestiging. Voor de breedte doen we dit op dezelfde manier. Voor een complexere vijvervorm is het aangeraden alle niveaus van de vijver te volgen met een koord. We meten op het breedste en diepste punt en voorzien 40 cm langs beide zijden voor de randbevestiging. Wanneer we vervolgens de koord meten, weten we exact hoeveel folie we nodig hebben. We leggen de folie in de put en laten hem de bodem en wanden volgen. We leggen de vouwen zo verticaal mogelijk. Deze zijn nog nauwelijks zichtbaar eens de vijver gevuld is.
6
Vijver vullen
We verzwaren de folie die buiten de vijverrand ligt tegen verschuivingen. Meestal wordt een nieuwe vijver gevuld met kraantjeswater. Pas nadat de vijver volledig gevuld is, kunnen we de overtollige folie afknippen. We laten rondom ongeveer 30 à 40 cm folie over voor de verankering. Vervolgens start de definitieve randafwerking.
TIP
7
Gebruik AquaStart in uw nieuwe vijver. Ontdek de voordelen op pag. 19.
Vijver beplanten
Bij een siervijver horen mooie waterplanten. In vijvermandjes kunnen ze later makkelijk verplaatst en onderhouden worden. Voor de vulling of afdekking van plantenmandjes raden we Clinopti Plus® filtermineraal aan. Door zijn groot inwendig oppervlak en unieke werking doet dit mineraal meer dan andere substraten. Er ontstaat bijgevolg een veel stabieler vijvermilieu, met veel minder schommelingen en algenproblemen.
8
De technische uitrusting voorzien
Sommige vijverliefhebbers hebben een spiegelklare vijver zonder enig filtersysteem. Een weelderig beplante waterpartij met in verhouding erg weinig vissen. Als de omstandigheden meezitten kan dit, maar wanneer we voor meer of grotere vissen opteren, moeten we de natuur een handje helpen.
Een filter zet ammonium in nitriet om en vervolgens nitriet in nitraat. Het nitraat wordt dan door de planten als voedsel opgenomen. Een combinatie van een Skimmerfilter S100 en een Watervalfilter WF100 van Pond Technics is bijvoorbeeld mogelijk (zie pag. 10). Of we kiezen voor een Delta meerkamerfilter. Om de filter aan te drijven gebruiken we een vijverpomp, liefst een pomp die weinig verbruikt en in staat is grote vuildeeltjes te transporteren zoals de Messner Eco-XN of Eco-Tec2. Deze zijn bijzonder onderhoudsvriendelijk doordat ze volledig kunnen gedemonteerd worden.
9
Filter verbinden met de pomp
We verbinden de uitgang van de pomp met de ingang van de filter d.m.v. een soepele pvc vijverslang. Wanneer we geen skimmerfilter voorzien plaatsen we de vijverpomp rechtstreeks in de vijver. Dit gebeurt best horizontaal, enkele decimeters hoger dan het diepste punt op bijvoorbeeld een vlakke steen.
10
Systeem in werking zetten
Er rest ons enkel nog de pomp aan te sluiten op een installatie met aardlekschakelaar (30mA) en contactdoos met randaarde. De pomp en de filters treden in werking en we kunnen beginnen genieten van een prachtig resultaat!
TIP
Bekijk de informatievideo over de werking van de Pond Technics Skimmer- en Watervalfilter op www.heldervijveren.com
Spreekt een kant en klare vijverkit u meer aan? De Pond in a box vijverkit van Pond Technics is de oplossing. Hiermee kunt u een sfeervijver van 4 bij 3 meter aanleggen aan de hand van een duidelijke stap voor stap handleiding. De kit bevat o.a. de uiterst duurzame Firestone PondGard EPDM vijverfolie, rotbestendige Ecolat® voor een mooie vijverboord, een Pond Technics Skimmerfilter voor efficiënte verwijdering van oppervlaktevuil, een Watervalfilter voor kristalhelder water en een zeer energiezuinige Messner vijverpomp. Alle toebehoren zijn eveneens inbegrepen. Kortom een perfect werkend systeem, dat erg onderhoudsvriendelijk is!
TIP
4
Beschermvlies leggen
Bekijk de instructievideo van de Pond in a box vijverkit op www.heldervijveren.com
15
Vijvertypes
Een Koivijver vol leven
TIP
Een koivijver wordt speciaal voor het houden van vissen aangelegd. De echte koiliefhebber kan zijn vissen al snel handtam maken. Ze zullen toeschouwers imponeren met hun levendige kleuren en imposante voorkomen.
M
Wenst u uw tuin te verrijken met een koivijver? Laat u inspireren op www.heldervijveren.com en vind een betrouwbare aanlegger of verdeelpunt in de buurt.
ooie koi zijn waardevolle vissen die optimale leefomstandigheden vragen. Om het water zuiver en van goede kwaliteit te houden is een degelijke filterinstallatie noodzakelijk. Daar is de eigenaar van deze koivijver zich goed van bewust. De vissen worden van dichtbij opgevolgd en verdienen alle zorg!
16
De eigenaar opteerde voor een uitgegraven constructie met schuine wanden. Dit is makkelijk realiseerbaar en gunstig qua kostprijs vergeleken met een betonconstructie. Het geheel werd afgedicht met een zeer duurzame en stevige EPDM rubberfolie van Firestone PondGard. Deze folie is gecertificeerd niet schadelijk voor vissen of planten. De prestigieuze koi verdienen immers kwaliteit! De vijver is opgebouwd volgens het ‘upflow’ principe. De filtering start bij een Skimmerfilter S100 van Pond Technics die de vuildeeltjes van het wateroppervlak skimt. Deze komen in een groot vuilopvangnet terecht, waarna de waterstroom via een Matala filtermat naar de Messner MPF pomp getransporteerd wordt. Deze krachtige en energiezuinige pomp bevindt zich in de skimmerbox; een pluspunt voor het onderhoud. Ze pompt het vijverwater naar de holle ruimte onderaan de moeraszone. Om het water kristalhelder te houden werd bovendien een krachtig UV-C apparaat uit roestvrijstaal, type Nirox, toegevoegd. Deze hoogwaardige UV-C units zijn hét wapen tegen zweefalgen en schadelijke bacteriën en getuigen van een grote doorstroomcapaciteit. Omdat koi nogal wat afval produceren, opteerde de eigenaar ook voor een bodemafvoer van 110 mm doorsnee dewelke in verbinding staat met een pompput. Hierin bevindt zich een MPF pomp van Messner die het water op haar beurt naar de moeraszone pompt. In deze pompput zitten ook groene en blauwe Matala filtermatten. Deze vervullen hun rol als mechanische en biologische voorfilter. Met hun verschillende dichtheden en specifieke structuur zijn ze drager van nuttige bacteriën en bijzonder handig in onderhoud (gewoon uitspoelen in vijverwater).
UV-C units Hét wapen tegen zweefalgen
Een UV-C apparaat zorgt voor een heldere vijver met gezonde vissen. Het vijverwater wordt d.m.v. een pomp door het UV-C apparaat gevoerd, waar het wordt blootgesteld aan UV-C straling op een golflengte van 254 nanometer. Deze straling wordt geproduceerd door een speciale lamp en zorgt ervoor dat zweefalgen, bacteriën en ziektekiemen geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Zo elimineren we ongewenste organismen, zonder het gebruik van chemische stoffen. Alleen wat in het water zit en langs de buis passeert wordt aangevallen door deze lichtstralen.
De weelderige plantengroei op het moeras bewijst dat dit water zeer voedselrijk is. We zien gele lis, hangende zegge (Carex Pedula), beekpunge, lage kalmoes en dwerglisdodde. De moeraszone is hoger gelegen en onderaan opgevuld met lava met daarbovenop een flinke laag Clinopti Plus filtermineraal. Dit is niet enkel een mooie en nuttige bodembedekking, maar zorgt ook voor helderder water met minder algen en gezondere vissen. Koi produceren immers een massa aan ammonium, een schadelijke stof, waartegen Clinopti Plus een beveiliging biedt. De moeraszone loopt bovendien uit in een waterval; slim bekeken van de eigenaar want dit brengt extra zuurstof in de koivijver! Met dank aan: ’t Geels vijvertje – Geel
Afmetingen: Vijvergedeelte: 5m x 5m x 1,3m diepte Moerasgedeelte: 1,2m x 5m x 1m diepte
Constructie: Vijvergedeelte: uitgegraven met schuine zijden Moerasgedeelte: gemetste betonblokken
Om groen water tegen te gaan volstaat een ‘dosis’ die overeenkomt met een wattage van 2 Watt per 1000 liter vijverwater in het geval van een normale vijver. Voor zuivere koivijvers (veel vissen, nauwelijks planten) wordt 4 à 5 Watt per 1000 liter vijverinhoud aangeraden.
En de nuttige bacteriën? De voor het vijverevenwicht belangrijkste micro-organismen, zoals de nitrificerende bacteriën, zweven niet in het water maar zitten vast op dragers (vijverfolie, planten, filtervulling…) en worden dus helemaal niet aangetast door de stralen omdat ze er niet mee in contact komen. Wel een aandachtspunt: wanneer u commerciële bacteriën aan het systeem toevoegt dient u de UV-C installatie gedurende 48 uur uit te schakelen om deze nieuw toegediende bacteriën de kans te geven zich te settelen.
In de kijker Pond Clean UV-C units
Pond Technics ontwikkelde UV-C apparaten die optimaal kunnen ingezet worden voor professionele filtersystemen, de UV-C Pond Clean.
Voordelen UV-C Pond Clean Dankzij de lengte van het apparaat, wordt het water extra lang blootgesteld aan de hoge dosis straling. Bovendien zorgt de inox behuizing voor reflectie van de UV-C straling waardoor de efficiëntie tot 35% wordt vergroot. De behuizing van het apparaat heeft aan 4 zijdes een in/uitlaat voor het water waardoor u het UV-C apparaat op elke gewenste manier kunt monteren in uw leidingsysteem. Het apparaat is bovendien geaard. Een andere manier van voorfilteren is het gebruik van een meerkamerfilter van het type Delta. In dat geval wordt het vijverwater eerst door deze meerkamerfilter gepompt en komt dan terecht in een moerasbed of beekloop waar de biologische filtering voortgezet wordt. De filterkamers worden gevuld met eenvoudig te onderhouden materialen van grof naar fijn. Zo gebruikt men borstels, Matala filtermatten, Clinopti Plus filtermineraal, enz.
17
Helder water
Vijverbehandeling Elke vijver verschilt en evolueert anders. Als het water niet uit zichzelf kristalhelder wordt, kunnen we het vijvermilieu een handje helpen op een veilige manier.
18
D
e producten van Sobo Aqua Doc zijn ontwikkeld in samenwerking met een aantal vooraanstaande Duitse universiteiten en Amerikaanse onderzoekscentra. Ze zijn eenvoudig toepasbaar en biologisch erg werkzaam. Met de behandeling wil Sobo Aqua Doc meer bereiken dan enkel symptomen en kwalen bestrijden. We willen ook het vijvermilieu corrigeren zodat de kwalen in de toekomst niet meer optreden. Daarom bestaat elke behandeling uit 2 fasen, in afzonderlijke flacons aanwezig in de verpakking.
Eenvoudig! Slechts 4 producten voor het verhelpen van bijna alle problemen AquaStart Gebruik: bij het opstarten van een nieuwe vijver in de lente van maart tot juni na een grondig onderhoud van filter of vijver om algenproblemen te voorkomen ook na het gebruik van AquaKlar en AquaAlg Dit is het product bij uitstek wanneer we een nieuwe vijver opstarten. Het zuivert het vaak agressieve vulwater tot dit als vijverbiotoop geschikt is voor planten en dieren. Natuurlijke reinigingsbacteriën brengen de biologische zelfreiniging van het vijverwater heel snel op gang. Ook in de lente als de vijver zijn biologisch evenwicht opnieuw moet opbouwen, is AquaStart aangeraden. Dit is bovendien het moment waarop een grondige onderhoudsbeurt van het filtersysteem heeft plaatsgevonden. AquaStart helpt de activiteit van onze vijver en filter terug op gang te brengen. Naast de gezondheidsbevorderende aspecten voor vissen en planten wordt ook een ‘zonnebrileffect’ bereikt. Lichtstralen, verantwoordelijk voor de groei van algen, worden bijgevolg gefilterd.
AquaAlg Gebruik: bij draadalgenproblemen vooral van april tot september Deze poedervormige bereiding geeft uitzonderlijke resultaten en zorgt voor een vijver vrij van draadalgen. U dient slechts een kleine hoeveelheid van AquaAlg uit te strooien boven de te behandelen zone. het is traditioneel bekend dat dit product bij vissen de afweerreactie tegen parasieten verhoogt Het bijgevoegde slibafbraakconcentraat bestaat uit microorganismen die zorgen voor afbraak van afvalproducten zodat de draadalgen de kans niet meer krijgen opnieuw te gaan groeien. afbraak van te dikke modderlagen.
AquaStabil Gebruik: bij (dreigend) zuurstofgebrek vooral van augustus tot december als noodhulp vooral in de winter als noodhulp bij onweer
AquaStart bevat een lichtfilter op basis van humine die ook wordt gebruikt: om koi te beschermen tegen zonnebrand (bij zeer helder weer) om stress te verminderen bij vissen bij slechte plantengroei- omdat ijzer terug ter beschikking komt van de planten het is traditioneel bekend dat humine bij vissen de afweerreactie tegen parasieten verhoogt.
Dit product, dat zuurstof afgeeft, heeft een legendarische reputatie verworven als ‘poeder voor noodgevallen’ bij zuurstofgebrek. De bijgevoegde micro-organismen zijn zelfs bij winterse lage temperaturen buitengewoon effectief. Zo verhindert u dat in de herfst en winter ernstige problemen optreden, zeker onder een gesloten ijsdek. Ook bij de aanwezigheid van olieachtige waterfilms levert AquaStabil prima werk.
AquaKlar
olieachtige waterfilms worden afgebroken
Gebruik: bij troebel water bij groen water vooral in de periode van mei tot augustus Dit product herstelt het onevenwicht bij troebel of groen water. De troebelheid, zwevende deeltjes en voedingsstoffen die algen veroorzaken worden verwijderd. Ze vormen een brei die u makkelijk uit het water kunt halen. Vervolgens wordt de filterwerking verhoogd en het vijverwater wordt binnen enkele uren opnieuw helder.
Voordelen van Sobo Aqua Doc vijverbehandeling: Eenvoudige werking: waterwaarden moeten vooraf niet ge meten worden Natuurlijke stoffen en micro-organismen: volkomen veilig in gebruik voor mens en dier Bevatten geen zware metalen
Dit product kan ook gebruikt worden als buffer: te hoge pH daalt te lage pH stijgt de stabiliserende carbonaathardheid verhoogt
19
Vijveragenda
Januari/februari
Maart/april
Mei/juni
Bij dreigende ijsvorming is het verstandig een luchtpomp te installeren. Daarmee gaat we volledig dichtvriezen tegen en blijft het water zuurstofrijk. We beschermen de filters zoveel mogelijk tegen de koude door ze te isoleren.
We ontfermen ons over de waterplanten. Afgestorven delen plukken of knippen we af. We hebben respect voor het prille lentegroen en vermijden het te beschadigen. Het is ook een ideaal seizoen om waterplanten bij te plaatsen of om ze te verjongen. We gebruiken best mandjes met fijne gaatjes.
Twee groeimaanden ideaal voor het poten, verplaatsen of verjongen van nieuwe planten. Ook waterlelies kunnen we nu nog scheuren. Sommige vijverplanten groeien massaal naar het wateroppervlak. Als het oppervlak dreigt toe te groeien gaan we het teveel aan planten uitdunnen (bijvoorbeeld het teveel aan zuurstofplanten).
Sneeuw houdt licht tegen dat echter wel noodzakelijk is voor het vijverleven. Daarom verwijderen we sneeuw die op het vijverijs ligt. Ook in de winter blijven we doorgaan met de vissen voeren, toch bij watertemperaturen van 5°C of meer. We voeren spaarzaam, al is het maar eens om de 14 dagen en gebruiken daarvoor speciaal wintervoer.
Vanaf nu kunnen we nieuwe waterlelies aanbrengen en onze aanwezige waterlelies van een nieuwe voedingsbodem voorzien. Waterlelies hebben een duidelijke voorkeur voor kleihoudende grond en bloeien dan rijker en langer. We laten de topscheut diagonaal naar het midden van de mand wijzen. We zetten de filter terug in werking. Indien hij is blijven werken in de winter dan zorgen we voor een onderhoudsbeurt. Het toevoegen van AquaStart zal helpen om de filterwerking terug op te starten en beschermt de vijver tegen problemen zoals algen. Meer info op pag.19.
TIP
Het is verstandig de UV-lamp van de UV-C unit te vervangen. De UVlampen verliezen immers erg veel van hun effect wanneer ze ouder worden. Ze zijn jaarlijks aan vervanging toe.
20
Surf naar www.heldervijveren.com, schrijf u in op de nieuwsbrief en ontvang elke maand nuttige vijvertips!
De vissen worden weer actiever en vragen meer voedsel en aandacht. We voederen nog spaarzaam met lichtverteerbaar wintervoer.
De vijver mag niet verstikken door ongewenste algen. In het geval van groen water met zweefalgen gaan we AquaKlar gebruiken. In het geval van helder water met draadalgen gebruiken we AquaAlg. Beide preparaten bieden bescherming op langere termijn. Meer info op pag.19. Deze periode voederen we de vissen rijkelijk met zomervoer. We letten op dat het verstrekte voer wel degelijk wordt opgegeten. Daarom is het beter een aantal keren achter elkaar kleine porties te voeren, dan teveel in één keer. We zijn op onze hoede voor mogelijke ziekten en ongedierte. Bij een vlugge reactie gaan we veel ongemak besparen. Bij een invasie door bladluizen is het vaak voldoende de bladeren met een tuinslang af te spuiten. We gaan ook op zoek naar waterleliekevers en hun gitzwarte larven. We kunnen ze met de hand plat drukken.
Juli/augustus
September/oktober
November/december
We nemen de tijd om zoveel mogelijk te genieten van de vijver. De waterlelies en snoekkruiden bloeien volop. We dunnen de zuurstofplanten eens uit en verwijderen nu en dan de uitgebloeide bloemen en vergeelde bladeren van waterlelies en moerasplanten.
De vijver evolueert langzaam van zomer naar herfst. We knippen geknakte en omgevallen stengels van waterplanten af, liefst een 10-tal cm boven het wateroppervlak. Wat nog mooi recht staat laten we staan, anders zal de vijver er vele maanden ‘te kaal’ uitzien.
De vijver vraagt nu minder aandacht. De meeste planten zijn gestopt met groeien en de vissen bevinden zich dicht bij de bodem.
De honger van onze vissen is nu moeilijk te stillen. Door de warmte hebben ze ook meer behoefte aan voedsel. We mogen ze nu rijkelijk voeren maar gaan ook weer niet overdrijven. We geven als afwisseling nu en dan wat met heet water overgoten sla en een paar regenwormen. Regelmatig kijken we de filter na en indien nodig spoelen we een deel van het filtermateriaal. Als kwalitatief filtermateriaal en om onverwachte problemen zoals ammoniumpieken te vermijden gebruiken we Clinopti Plus®. Dit filtermineraal doet meer dan andere filtermedia en haalt schadelijke stoffen uit het water.
Het is nu de periode van de bladval van de bomen. We verwijderen zo veel mogelijk afgestorven bladeren en ander organisch materiaal uit de vijver. Daarna spannen we een beschermend afdeknet over het water. We blijven de vissen voederen maar schakelen over op licht verteerbaar wintervoer zonder paraffine. Naarmate de temperatuur daalt geven we minder en minder.
Meestal schakelen we de filter uit om hem te beschermen tegen bevriezen en om energie te sparen. Bij heel grote systemen zoals zwemvijvers en koivijvers laten we de filter in werking maar we verminderen wel het debiet tot de helft. Willen we echt probleemloos door de winter raken dan voegen we AquaStabil toe aan de vijver. Dit preparaat bevat een langzame zuurstofreserve en koudeminnende bacteriën die speciaal in de winter actief zijn. Meer info op pag.19.
TIP
Bij warm weer kan de temperatuur van het vijverwater oplopen. Warmer water bevat minder zuurstof. We zorgen daarom voor extra waterbeweging d.m.v. een luchtpomp. In noodgevallen biedt AquaStabil soelaas, een preparaat dat dadelijk zuurstof vrijgeeft. Meer info op pag.19.
We passen op wanneer onze vijver afgeboord is met een overstekende deksteen. We verlagen de waterstand om opvriezen van deze rand in de winter te vermijden.
Kijk op www.heldervijveren.com voor een uitgebreide versie van de vijveragenda!
21
INFO
De Vijverprofessor Heeft u specifieke vragen over uw waterpartij; van aanleg en materialen tot onderhoud? Of heeft u een probleem met uw vijverwater, vissen, planten, ...? Dan weet de Vijverprofessor raad!
D
eze doorwinterde vijverspecialist staat tot uw dienst! Contacteer hem rechtstreeks op vijverprofessor@ heldervijveren.com of bekijk de veelgestelde vragen op www.heldervijveren.com.
Waarom zet men vaak goudwindes in tuinvijvers? Veel of weinig zon voor de vijver? Werkt een UV-straler tegen alle algen? …
22
ACTIES
ie t c a g u r e t d Gel XN Messner Ecovijverpomp
0 2 € RETOUR
Met een Messner Eco-XN pomp brengt u energiebesparende spitstechnologie in uw vijver! Profiteer van deze actie en stuur de gevraagde gegevens terug (zie achterzijde) Voorwaarden actie: • Deze aanbieding is geldig op de volledige Messner Eco-XN 4500, 7500, 10000, 13000, 16000 en Eco-X2 20000 pompenreeks • Actieperiode: 01/04/2013 t.e.m. 31/07/2013 • Geldig zolang de voorraad strekt • Geldig voor particuliere gebruikers, uitsluitend in België en het Groothertogdom Luxemburg • Enkel geldig met originele aankoopbon, barcode en volledig ingevulde gegevens • Slechts één deelname per klant mogelijk
Meer info vindt u op www.heldervijveren.com
e i t c a u a e Cad Ecologische afboording voor talloze toepassingen in de tuin
25m Ecolat op rol
GRATIS*
* GRATIS 25m Ecolat op rol t.w.v. €73,95 incl. BTW
Voor elke 20ste registratie op www.heldervijveren.com/gratis
Gefabriceerd uit 100% gerecycleerde kunststof Uitzonderlijk duurzaam Voor speelse en strakke vormen Eenvoudige en snelle installatie Bevestiging d.m.v. stevige Ecopic® paaltjes Voorwaarden actie: • Actieperiode: 01/04/2013 t.e.m. 31/08/2013 • Geldig zolang de voorraad strekt • Geldig voor particuliere gebruikers, uitsluitend in België en het Groothertogdom Luxemburg • Enkel geldig voor elke 20ste registratie bij volledig ingevulde gegevens op www.heldervijveren.com/gratis • Slechts één deelname per klant mogelijk
Meer info vindt u op www.ecologics-garden.com
23
Geld-terug actie Stuur deze antwoordkaart samen met de originele kassabon (aankoopdatum vanaf 01/04/2013) en de uit de verpakking geknipte barcode in een gesloten briefomslag uiterlijk tot 31/07/2013 (datum poststempel) naar:
Messner Eco vijverpom -XN p
€ 2 0 RE TOUR
Distri Pond NV Geld-terug actie Nikelaan 33 B-2430 Vorst-Laakdal Naam: Straat, nr.: Postcode, plaats: E-mail: Telefoon: Bankrekeningnr.: BIC: IBAN: Datum, handtekening:
Deze gegevens worden gebruikt voor het afhandelen van deze geld-terug actie en automatisch opgenomen in ons klantenbestand voor commerciële doeleinden. Gegevens worden niet doorgegeven aan derden. Door het versturen van deze antwoordkaart geeft u toestemming voor het gebruik van uw persoonlijke gegevens op de beschreven manier en voor het genoemde doeleinde. U kunt steeds uw toestemming schriftelijk herroepen t.a.v. Distri Pond NV, Nikelaan 33, B-2430 Vorst-Laakdal. Uw gegevens worden dan enkel nog gebruikt voor het afhandelen van deze geld-terug actie.
Meer info vindt u op www.heldervijveren.com
Cadeau-a ctie
25m Ecolat op rol
GRATIS*
GRATIS 25m Ecolat op rol t.w.v. €73,95 incl. BTW
Registreer u met de actiecode “Ecolat” op www.heldervijveren.com/gratis Elke 20ste registratie ontvangt een bon voor een gratis rol van 25m Ecolat met hoogte 14cm
Meer info vindt u op www.ecologics-garden.com
24