Met flair naar het secundair by Yappa

Met ﬂir n aar het secundair ®

Voorbereiding secundair voor leerlingen van de zesde klas Tom Cox

Met flir naar het secundair Tom Cox

Copyright © 2013 Tom Cox Vormgeving Tom Cox Tekeningen ® Maarten Albrechts Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd op welke wijze dan ook zonder voorafgaandelijk schriftelijke toestemming van de auteur. ISBN 978 90 8184 302 7 NUR 848 Voor informatie en contact: info@lerenmetplezier.be www.lerenmetplezier.be

Succes! Aan Marie, Victor, Dina, Ayoub, Louis, Noor, Emma, Rayan, Arthur, Olmar, Liam, Fatima, Alexander, Louise en alle andere meisjes en jongens die in de zesde klas zitten. Pik de leef- en studeervaardigheden in dit boekje op en kies de voor jou beste school â&#x20AC;Ś

Inhoud

sopgave

Deel 1: mijn leefvaardigheden 1. Ik ben 11 en ik kan iets 2. Het verhaal van de 4 G’s 3. Mijn P-talk 4. Mijn E-meter 5. Mijn BAS

p. 8 p. 12 p. 14 p. 16 p. 18

Deel 2: op verkenning in het secundair 1. Verschillen vandaag en morgen 2. Structuur van het secundair onderwijs 3. Scholen onder de loep 4. Kiezen…hoe doe je dat? 5. Mijn keuze

p. 24 p. 25 p. 27 p. 27 p. 30

Deel 3: mijn studeervaardigheden 1. Organiseren 2. Plannen 3. Concentreren 4. Structureren 5. Leertrucjes

p. 32 p. 34 p. 36 p. 38 p. 40

Deel 4: ik ben klaar voor het eerste jaar  1. Mijn leefvaardigheden 2. Mijn studeervaardigheden 3. Mijn nieuwe school 4. Wij zijn klaar voor het eerste jaar 5. Brief aan mij

p. 42 p. 43 p. 44 p. 45 p. 46

Dag zesdeklasser Binnenkort is het zover. Je maakt de overstap naar het secundair onderwijs. Een nieuwe wereld gaat voor je open. Samen met je juf/meester, je klasgenoten en je ouders neem ik je graag mee op weg om je hier goed op voor te bereiden. Dit boekje is opgedeeld in vier kleuren. Iedere kleur gaat over een belangrijk onderdeel van je nieuwe school.

In deel 1, mijn leefvaardigheden, werken we rond de vaardigheden die te maken hebben met omgang met anderen en jezelf.

Deel 2, op verkenning in het secundair, geeft je een goed zicht op het secundair onderwijs en hoe je je nieuwe school kan kiezen.

In deel 3, mijn studeervaardigheden, nemen we de aanpak van je schoolwerk onder de loep.

En tot slot in deel 4, ik ben klaar voor het eerste jaar, maken we een grote samenvattende oefening over alles wat je bijgeleerd hebt.

Het is mijn absolute uitdaging dat je over enkele maanden helemaal klaar bent om die belangrijke stap te zetten. Door jezelf alle nieuwe vaardigheden van dit boekje aan te leren, ga je zeker en vast met ﬂir naar het secundair.

Succes!

LEGENDE   www

de auteur, Tom

Tip:

een gouden raad die je kan helpen bij het studeren wanneer je deze toepast.

www.lerenmetplezier.be:

het internetadres waar je dit sjabloon kan downloaden om op je overzichtsbord te hangen.

1. Mijn leefva

ardigheden

  Heb jij ook zo van die dagen dat alles vlot loopt? Je gaat graag naar school, je hobby’s zijn plezant, je hebt vrienden… Je voelt je gewoon goed! En soms zijn er dan van die dagen waar veel tegenvalt. Je voelt je niet zo goed…

In dit groene deel zullen we onderzoeken hoe dit werkt. Je krijgt inzicht hoe jezelf in elkaar zit. Ook leer je hoe je vlot kan omgaan met je leeftijdsgenoten en volwassenen.

1. Ik ben 11 en ik kan iets Je zit vandaag in de zesde klas. Al 5 jaar ga je naar de basisschool. Vind je ook dat je daar al veel geleerd hebt? Laten we eens stand van zaken maken.

Dit is wie ik ben Teken de beste versie van jezelf. Laat de uitdrukkingen overeen komen met het juiste lichaamsdeel.

Mijn haren gaan rechtop staan van ......................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................

Ik glď &#x160;mlach als ............................................................................ ...........................................................................

Mijn mond loopt over van ..................................................................................................

Dit heb ik al goed in de vingers

.................................................................................................. ..................................................................................................

......................................................................................

..................................................................................................

.....................................................................................

Dit wil ik onder de knie krijgen ...............................................................................................

Ik houd voet bij stuk wanneer ....................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ..................................................................................................................................

Dit is wat ik wil Als je denkt aan wat je wil, zal je dit sneller bereiken. Toch is dit niet altijd gemakkelijk. Dit komt omdat negatieve gebeurtenissen meer indruk op ons maken. En zonder het te beseffen gaan onze gedachten dan naar die negatieve dingen. Je kan dan de WWW-vraag stellen. Wat Wil ik Wel? Zo leer je je aandacht richten op wat positief is in je leven. Voorbeeld:

Je hebt drie toetsen terug gekregen. Twee goede resultaten en één wat minder resultaat. In plaats van je slecht te voelen door dat ene slechte kan je leren je goed te voelen over de twee goede resultaten. Het is fijn om regelmatig na te denken over wat jij wil. Droom maar even hardop en verwoord je dromen in jouw dromenvanger. Hoe maak je deze?

toneel spelen

zelfvertrouwen

tip 

gelukkig zijn

1. Neem een metalen klerenhanger en plooi deze tot een cirkel. 2. Wikkel om de cirkel een koord zodat je het metaal niet meer ziet. 3. Neem dan een andere kleur koord. Knoop deze vast aan één zijde van de cirkel en verbind het met een andere zijde. Doe dit de ganse cirkel rond. 4. Neem daarna weer een andere kleur koord. Brei verder aan het web tot je in het midden komt. Hier en daar kan je een pareltje in het koord schuiven als opsmukje. 5. Aan de onderkant van de cirkel hang je enkele koordjes met telkens een kaartje met jouw droom erop. 6. Tot slot hang je in het midden een leuke foto van jezelf. 7. En nu dromen maar!

Lees op het internet de legende van de dromenvanger.

Dit is wat ik kan In onderstaande talentenbox vind je heel wat mooie eigenschappen. Lees ze goed door en kijk welke talenten jij vandaag al hebt. Laat ook anderen zeggen wat ze goed vinden aan jou.

  www

x o b n e t n e l a

ordelijk

aardig

sociaal

fantasierijk

zorgzaam

graig

POSITI

ch optimiﬆis

hulpvaardig

eerlijk

zaam

nieuwsgierig LM

respectvol flexibel

aar

geduldig

betrouwb

creatief

samenwerkend

nd i z ge gripvol d e be o

f actie zelfstandig

k siast durver j i u l tho

o r v

behulp

spo

vriendelijk

rtie

Mijn mening Deze eigenschappen vind ik het best bij mij passen: 1. ....................................................................................................................................... omdat ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

2. ....................................................................................................................................... omdat ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

Deze eigenschap wil ik zeker nog bijleren: ....................................................................................................................

Anderen over mij Soms zien anderen sneller dan jijzelf waarin jij goed bent. Trek maar even uit op onderzoek! Schrijf je naam in het midden van de spin. Vraag anderen om positieve eigenschappen van jou op te schrijven in de andere cirkels. Denk hierbij aan vrienden, je ouders, leraarsâ&#x20AC;Ś ...............................

zegt:

...............................

zegt:

ď&#x201A;&#x201A; ...............................

zegt:

...............................

zegt:

2. Het verhaal van de 4 G’s De ene dag voel je je heel goed, de andere lijkt vanalles tegen te vallen. Hoe komt dit? Onderstaand verhaaltje in vier stappen laat dit zien.

Gebeurtenis Ik kan het niet en de anderen gaan toch met mij lachen. De juffrouw stelt een moeilijke vraag in de klas. Fatima zou wel willen antwoorden…

Gedachte stap 2 .........................................................................................

stap 1 ...........................................................................

Gevoel Gedrag

Bang

stap 3 Fatima wordt rood en kan het antwoord (dat ze eigenlijk wel kent) niet zeggen.

.........................................................................................

stap 4 ...........................................................................

 www

De vier G's

De vraag die je stelt

1. Gebeurtenis

Wat gebeurt er?

2. Gedachte

Wat denk ik dan?

3. Gevoel

Hoe voel ik me dan?

4. Gedrag

Wat doe en zeg ik dan?

Nog een

Voorbeeld:

Gebeurtenis

Ik kan niet zo goed voetballen en waarschijnlijk willen ze niet dat ik mee doe.

Gedachte

De jongens van de klas spelen voetbal. Victor wil graag meespelen.

stap 2 .........................................................................................

stap 1 ......................................................................

Gevoel

Gedrag

Verdrietig

stap 3 .........................................................................................

Victor durft het niet te vragen en gaat alleen staan.

stap 4 ...........................................................................

De eerste G heb je niet in de hand. Dit gebeurt gewoon. De drie andere G’s laten zien wat je zelf kan doen om een beter resultaat te krijgen.

 Gedachte:

Welke G?

Wat kan je leren?

Hoe?

2. Gedachte

Positief praten tegen jezelf

P-talk

3. Gevoel

Je goed voelen

E-meter

4. Gedrag

Een open houding en de juiste woorden vinden

BAS

Wil je het leren? Daar gaan we …

3. Mijn P-talk Wat je in je hoofd tegen jezelf zegt, bepaalt hoe jij je voelt en wat je doet. Positief denken is de boodschap! P-talk is een handige manier om dit op een toffe manier aan te pakken. P staat voor:

 www

1. Persoonlijk: start met ‘ik’ Voorbeeld:

In plaats van Ga ik die toets wel kunnen? Zou ik durven antwoorden op de vraag van de juf?

zeg je Ik ga die toets kunnen. Ik ga antwoorden op de vraag.

2. Positief: zeg wat je wél wil Voorbeeld:

In plaats van Ik wil niet bang zijn.

Ik wil geen stress hebben.

zeg je Ik heb zelfvertrouwen. Ik ben rustig.

3. Pep: gebruik een werkwoord dat je aanzet tot actie Voorbeeld:

In plaats van Ik heb geen zin om te leren. Ik zal wel zien wanneer ik mijn huiswerk maak.

zeg je Ik start mijn huiswerk. Ik maak mijn huiswerk onmiddellijk na school.

Vul op de lijnen op pagina p. 12 en 13 aan hoe Fatima en Victor positief kunnen denken.

Zoek met je klasgenoten zelf een aantal leuke In plaats van

tip 

Voorbeelden:

zeg je

Vraag je meester/juffrouw een grote flap omhoog te hangen in jullie klas. Telkens wanneer jullie een leuk P-talkje vinden, kan dit erop.

‘Moeten’ staat in de stal We gebruiken vaak het woord moeten. Dit geeft een heel negatief gevoel. Kijk maar wat er gebeurt wanneer je moeder zegt dat je je kamer moet opruimen. Juist ja… Het gebeurt niet. Vervang vanaf nu het woord ‘moeten’ door ‘gaan’.

In plaats van

zeg je

Ik moet mijn kamer nog opruimen.

Ik ga mijn kamer opruimen.

tip 

Zeg aan elkaar wanneer jullie ‘moeten’ gebruiken. Zo leren jullie het zeker en vast af .

4. Mijn E-meter Wat je tegen jezelf zegt, bepaalt hoe jij je voelt. Omgekeerd is ook waar. Wat je voelt, bepaalt wat je tegen jezelf zegt. Daarom is het goed om even stil te staan bij hoe jij je voelt én wat je kan doen wanneer het even tegen zit.

Er zijn twee grote emoties: blij en bang. Wanneer voel jij je blij? ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

Wanneer voel jij je bang? ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................

Tussen deze twee emoties zijn er nog gevoelens die we kunnen hebben. Enkele voorbeelden:

boos





zelfzeker



optimistisch

tig e i r d r e v 

enthousiamsintderwa



ardig

Soms blijven we vastzitten in een bepaalde emotie. Het gevolg is dat de zaken dan niet lopen zoals wij het willen. We kunnen leren om sneller uit een emotie te geraken waardoor we ons opnieuw beter voelen. Dit doe je door te kiezen hoe jij je wilt voelen. Natuurlijk is je P-talk hierbij erg belangrijk! Voorbeeld:

Ayoub heeft het wat moeilijk. Hij heeft weinig vrienden en nu heeft hij ook nog eens een slechte spreekbeurt gegeven. Hij voelt zich verdrietig. Hij wil zich écht beter voelen en kiest om zich weer enthousiast te voelen. Hiervoor denkt hij terug aan de voetbalwedstrijd van afgelopen weekend waar hij een goal scoorde.

Vul op de lijnen op pagina p. 12 en 13 aan hoe Fatima en Victor een beter gevoel kunnen kiezen. 16

Knutsel je eigen E-meter Om regelmatig stil te staan bij hoe jij je voelt, ga je je eigen gevoelsmeter in elkaar knutselen.



 www

Je gaat als volgt te werk:

blij



1. Neem een groot karton en verf dit. 2. Ga op zoek naar gezichten die de emotie uitdrukken. Je kan deze ook zelf tekenen! 3. Kies hoe jij de gezichten plaatst op je meter. Je kan horizontaal of verticaal werken. Kies de volgorde zoals die voor jou het best aanvoelt. Plaats hier telkens een stukje velcro langs. 4. Verf de benaming van de emotie erbij. 5. Maak twee pijlen zoals in het voorbeeld. Voorzie deze achter aan de achterzijde van velcro. 6. Je bent klaar!

zelfzeker

 enthousiast

 optimistisch



Wanneer je je op een bepaald moment niet zo goed voelt, kan je de oefening met de E-meter doen.

Stap 1: vraag je af hoe jij je nu voelt. Kies één van de emoties en hang hier je pijl.

Stap 2: vraag je af hoe jij je wil voelen. Kies een nieuwe emotie en hang hier de andere pijl. Denk aan een moment dat je dit gevoel had. En voel dan de emotie die jij wil.

tip 

 Zo voel ik me nu

boos



minderwaardig

 verdrietig

 bang



Hang je E-meter in je kamer en doe regelmatig de oefening. Jullie kunnen er ook eentje samen maken voor in de klas!

Zo wil ik me voelen

5. Mijn BAS Wat je innerlijk voelt, laat je met je lichaam zien. Omgekeerd is ook waar. Hoe jij je lichaam gebruikt, heeft invloed op hoe je voelt. Via de BAS leer je je lichaam goed gebruiken.

 www



asishouding

Waarom?

Een open houding zorgt ervoor dat anderen zich goed voelen bij jou.

Hoe doe je dat?

1. Zet je voeten naast mekaar 3. Maak oogcontact

2. Ontspan je schouders 4. Glimlach 

A  dem

Waarom?

Een ontspannen adem zorgt ervoor dat je rustig en zelfzeker bent.

Hoe doe je dat?

1. Start de adem in je onderbuik 2. Ontspan je uitademing

S  tem

Waarom?

Een krachtig stemgebruik zorgt ervoor dat je duidelijk over komt.

Hoe doe je dat?

1. Wat je zegt • Gebruik de ik-boodschap. Deze bestaat uit vier stappen: 1ste spreek vanuit jezelf 2de benoem het gedrag van de ander 3de leg uit waarom je dit vindt 4de zeg wat je wel wil 2. Hoe je iets zegt • Articuleer duidelijk • Spreek luid

Vul op de lijnen op pagina p. 12 en 13 aan wat Fatima en Victor beter kunnen doen.

Oefening: ik-boodschap We doorlopen eerst de vier stappen van de ik-boodschap in dit voorbeeld.

Net als jij aan de computer zit, wil je broer ook computeren.



1.Ik vind het niet fijn 2. dat je op de computer wil 3. omdat ik net begonnen ben. 4. Ik zou het fijn vinden als ik een uurtje erop mag.

Nu ga je zelf aan het werk. Verwoord wat je niet wil. Zeg zéker wat je wél wil.

Tijdens de speeltijd spelen jullie voetbal. Rayan neemt de hele tijd de bal af.



Je staat in de rij bij de bakker. Wanneer het jouw beurt is, steekt iemand je voor.



Er worden ploegjes gekozen voor netbal. Emma zegt over jou: ‘Die moet je niet nemen, die kan dat niet.’



Alexander zit naast jou in de klas. Hij wil met jou praten. Jij wil liever opletten.

 19

Oefening: BAS Bereid ĂŠĂŠn van de situaties voor. Spreek de rollen af en voer een toneelstukje op. Pas toe wat je in de BAS geleerd hebt.

Situatie 1

Je wil heel graag naar het feestje van iemand van je klas. Maar je ouders vinden dat de muziekles voorgaat. Overtuig je ouders om toch naar het feestje te mogen gaan.

Situatie 2

Jullie werken aan een groepswerk. Iedereen doet goed mee behalve Louis. Hij babbelt de ganse tijd en doet geen enkele taak. Maak Louis duidelijk dat je wil dat hij mee doet.

Situatie 3

Dina van jullie klas wordt vaak gepest door Noor. Jullie willen Noor overtuigen dat dit niet fijn is en dat jullie willen dat iedereen mag meedoen met jullie klas.

Situatie 4 Je bent niet zo sterk voor rekenen. Marie is hier een kanjer in. Vraag aan Marie om hulp.

Situatie 5 Je gaat naar je nieuwe school. Toevallig zit je met niemand die je kent in de klas. Toch wil je vrienden maken. Hoe pak je dit aan?

Situatie 6 Liam is jarig en deelt een stuk cake uit. Hij vergeet jou. Je spreekt Liam hierover aan.

 Inoefenen www

Je hebt nu geleerd hoe je goed kan omgaan met allerlei gebeurtenissen in je leven. Tijd om te oefenen!

 Oefening 1 www

Gebeurtenis Mijn P-talk ............................................................................

............................................................................

Gedachte

............................................................................

............................................................................ ............................................................................

Gevoel Mijn E-meter ............................................................................

Gedrag

Mijn BAS ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................

ď&#x20AC;¸ Oefening 2 www

Gebeurtenis Mijn P-talk ............................................................................

............................................................................

Gedachte

............................................................................

............................................................................ ............................................................................

Gevoel Mijn E-meter ............................................................................

Gedrag

2. Op verken

ning in het s

ecundair

  Voel jij ook al wat kriebels als je aan de school volgend jaar denkt? Waarschijnlijk zijn er in jouw buurt een aantal secundaire scholen. Je hebt dus keuze genoeg!

In dit oranje deel zullen we onderzoeken hoe het komt dat die scholen zo verschillend zijn. In verscheidene stappen kijken we welke school de beste ‘match’ met jou is.

1. Verschillen vandaag en morgen

ď&#x201A;¨

Welke zijn de grootste verschillen tussen de basisschool vandaag en de eerste graad morgen?

Basisschool

Eerste graad

Uren

Leraars

Plaats

Speeltijd

Klas

Vakken

Deze vragen heb ik over het secundair. Samen gaan we op zoek naar antwoorden.

vraag

antwoord

2. De structuur van het secundair onderwijs

1ste graad

2BVL

De eerste graad bestaat uit de twee eerste jaren van het secundair onderwijs. Ofwel volg je de A-stroom ofwel de B-stroom.

1A&2A Iedere leerling volgt dezelfde basisvorming (27 of 28 lesuren/week). Voor 4 of 5 lesuren kan je sommige vakken kiezen. De bedoeling is om jezelf nog beter te leren kennen zodat je op het einde van de eerste graad een studierichting in één van de vier onderwijsvormen kiest.

1B & 2BVL Wanneer het leren wat moeilijker gaat, volg je 1 B. Hier krijg je de leerstof in een kleinere groep. Daarna kan je naar 1 A of naar 2de beroepsvoorbereidend leerjaar. In het beroepsvoorbereidend leerjaar kan je een beroepenveld kiezen. Hier word je dan voorbereid om een studierichting te kiezen in het beroeps secundair onderwijs.

een lessentabel van 1 A

Voorbeeld:

Gemeenschappelijke uren/week vorming 

Keuzegedeelte

Godsdienst/Zedenleer

• Latijn

Nederlands

• techniek

Frans

• basisvakken

Wiskunde

• ...

Aardrijkskunde

Natuurwetenschappen

Geschiedenis

Techniek

Lichamelijke opvoeding

Muzikale opvoeding

Plastische opvoeding

uren/week

 4



Totaal aantal lesuren per week 25

2e& 3e graad 3

ASO

BSO

KSO

TSO

ASO

BSO

KSO

TSO

ASO

BSO

KSO

TSO

ASO

BSO

KSO

TSO

Volgens je interesses en talenten kies je een studierichting in één van bovenstaande onderwijsvormen. Kijk even mee wat deze betekenen. ASO = algemeen secundair onderwijs

s doel  wat

Je volgt hoofdzakelijk algemene vakken. bv. wiskunde, wetenschappen, talen… Verder studeren in het hoger onderwijs.

BSO = beroeps secundair onderwijs

s doel  wat

Je krijgt hoofdzakelijk praktijkvakken. bv. bouw, haartooi, elektriciteit… Gaan werken. Eventueel een extra (7de) jaar volgen.

KSO = kunst secundair onderwijs

s doel  wat

Je volgt naast algemene ook creatieve vakken. bv. muziek, dans, toneel, tekenen… Verder studeren in het hoger onderwijs.

TSO = technisch secundair onderwijs

s doel  wat

Je volgt naast algemene ook praktische vakken. bv. wiskunde, wetenschappen, talen… Gaan werken of verder studeren in het hoger onderwijs.

3. Scholen onder de loep Nu je weet hoe het secundair onderwijs eruit ziet, trekken we op onderzoek uit. Ga op het internet op zoek naar informatie over de scholen in jullie buurt.

School

Wat valt je op?

De opendeurdag is op

4. Kiezen… hoe doe je dat? Zo, je weet al hoe het secundair onderwijs eruit ziet én welke scholen in je buurt zijn. Nu is het aan jou om twee keuzes te maken:  1ste de school  2de de optie We gaan dit samen aanpakken door na te denken en te praten over onderstaande vragen.

1ste De school Ik laat mijn keuze afhangen van:     

Mezelf Vrienden/vriendinnen Kinderen die daar al op school zitten Mijn ouders Andere: …

Ik vind belangrijk aan mijn nieuwe school dat…



......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................



Ik wil zeker niet dat mijn nieuwe school…

2de optie Ik laat mijn keuze afhangen van:     

Mijn eigen interesse Vrienden/vriendinnen Kinderen die daar al op school zitten Mijn ouders Andere: …

Dit zijn de vakken die ik het leukst vind: -



Omdat .......................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................

Dit zijn de vakken die ik het minst leuk vind: -



Beoordeel jezelf op tien punten voor:



 Je houding en inzet in de klas 1



 Je behaalde resultaten 1



 Je huiswerk 1

5. Mijn keuze Voorlopig Hierboven heb je heel wat vragen beantwoord. Wat is je voorlopige conclusie? Bespreek dit zeker met je leraar en je ouders.

Ik kies

 1A  1B

School

Keuzegedeelte

Dit is de mening van mijn ouders ......………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..……………….. ………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..…………… …..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………..………..…………………………

mijn juffrouw/meester ......………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..……………….. ………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..…………… …..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………………..………..………..…………………………

Trek er op uit en verken de nieuwe scholen. Ga naar opendeurdagen en kennismakingsmomenten. Daarna kan je zeker en vast een definitieve keuze maken . Voor onze klas spreken we af dat we op ……………………..................……………………………………………………… de definitieve keuze gemaakt hebben.

Definitief Ik kies

 1A  1B

School Keuzegedeelte

3. Mijn stud

eervaardigh

eden

 Je hebt al 6 jaar studeerervaring. Weet je nog in het 1ste leerjaar waar je leerde lezen en schrijven? Ga maar eens na wat je de voorbije jaren allemaal geleerd hebt… een hele boterham, hé? Binnenkort zit je in het 1ste jaar van het secundair én ook daar zal je een heleboel bij leren. Daarom is het belangrijk nu al een aantal ‘studievaardigheden’ te hebben.

 In dit blauwe deel zullen we samen een aantal studievaardigheden bekijken. We zullen het hebben over leerstrategieën. Dit zijn manieren waarop je de leerstof en je huiswerk kan aanpakken.

1. Organiseren Een goede organisatie is dé start van een goed schoolwerk. Dit geeft duidelijkheid aan je hersenen waardoor je beter kan werken.

Agenda Je agenda is de rode draad in je schoolwerk. Hierin staat alles wat je dient te weten en te doen. Kijk even mee hoe je je agenda kan gebruiken als start van je huiswerk.

Mijn studeerschema voor

dinsdag

n°

wat



Taal: oefeningen spelling maken, p. 26



WO: Europese Unie p. 33 studeren



Rekenen: oefeningen p. 10 maken



EXTRA: brief zeeklassen laten handtekenen Bepaal de volgorde

Schrijf wat je te doen hebt voor dit vak Hier noteer je wat je nog extra

Bepaal hoe lang je hieraan werkt

Zet ok wanneer je klaar bent

Oefening

 www

Mijn studeerschema voor n°



wat

EXTRA: Boekentas Zorg dat je boekentas altijd overzichtelijk blijft. Volg hiervoor bij je huiswerk volgende stappen:

Bij de start

Bij de afronding

• Neem alles uit je boekentas en leg het op je ‘boekentasplek’. Dit is de plaats die je vrij houdt om alle schoolspullen te leggen. • Leg je agenda open op je studeerschema voor morgen en doe je leerjob.

Gebruik een vervoermap

tip 

• Leg je agenda open op de volgende dag en stop de boeken, schriften, taken die je nodig hebt in je boekentas • Kijk bij extra, maak dit in orde en steek de extra papieren in je vervoermap, die je boekentas ingaat.

om losse papieren in te steken.

Maak je boekentas altijd na het studeren. Dan is je hoofd leeg om te gaan ontspannen. 33

2. Plannen Dagroutine Er zijn heel wat zaken (zoals eten, fietsen, douchen) die je in je leven uit gewoonte doet. Dit is erg handig want dan hoef je geen tijd te steken in de vraag hoe je dit doet. Routine geeft rust in je hoofd en maakt je leven makkelijker. Als je dit met je huiswerk ook kan doen, spaar je veel tijd uit. Kies daarom in het schema hiernaast vaste momenten om voor school te werken. En doe dit volgens de BAAA-methode:

 www

oekentas leeg

haal alles eruit sorteer boeken, schriften, losse papieren per vak

genda op morgen

bepaal de volgorde en timing studeer eerst je les, maak dan taken en oefeningen

an het werk

volg je eigen planning pas één of meerdere leerstrategieën toe duid ‘ok’ aan als je iets klaar hebt

fronden maar

steek alles wat je nodig hebt voor morgen in je boekentas denk ook aan de extra’s

Weekplanning Maak een overzicht van jouw week door het schema in te kleuren. Gebruik hierbij onderstaande kleuren. Denk eraan een studeerroutine in te bouwen. voor je leef-tijd: tv-kijken, chatten, eten, sporten, hobby’s… voor je studeer-tijd: huiswerk maken, lessen instuderen… voor je school-tijd: je tijd op school

 www

Tijd

maandag

dinsdag

woensdag donderdag

07-08 08-09 09-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21

vrijdag



zaterdag

zondag

3. Concentreren Als je wil opletten in de klas of je huiswerk maken thuis is het belangrijk dat je je kan concentreren. Natuurlijk is dit niet eenvoudig… hoewel. Laten we snel kijken hoe je dit kan leren.

Focus Dit is je aandacht zodanig richten op iets waardoor je tot actie komt. Als je bijvoorbeeld op het voetbalveld staat, ben je gefocust op de bal. Als je een muziekinstrument bespeelt, gaat je focus naar de notenbalk. Zo zal je bij het studeren je focus leggen op de inhoud waardoor je deze snel kan instuderen.

 www

Aandacht?

Actie?

Focus?

Je bent ...

Lukt studeren?

nee

hyperactief, niet geconcentreerd

néé

nee

lusteloos, ongeïnteresseerd, niet geconcentreerd

néé

actief, bij de pinken, geconcentreerd

jáá

Voorbeeld:

Louise heeft geen zin om haar huiswerk te maken als ze thuis komt van school. Ze denkt al aan de balletles vanavond waar ze haar vriendinnen zal terug zien. Ze zit aan haar bureautje maar het lukt haar niet om zich te concentreren. Olmar verveelt zich in de klas. Hij zit met zijn gedachten bij het feestje van afgelopen weekend. Wanneer de meester hem een vraag stelt, kan hij niet antwoorden. Hij besluit om wel op te letten. Hij zegt tegen zichzelf: ‘Ik ga nu actief meedoen met de les zodat ik vanavond thuis minder hoef te doen.’

P-talk Dé manier om jezelf in focus te brengen is met P-talk tegen jezelf praten. Weet je nog hoe het werkt? Anders kijk je maar terug op p. 14. Voorbeeld:

Negatieve gedachte

 www

P-talk

• Ik heb geen zin om te leren.

• Ik start mijn huiswerk om snel vrije tijd te hebben.

• Leren is zo saai.

• Ik haal er iets interessant uit door het aan te pakken.

• Ik moet nog zoveel huiswerk maken.

• Ik ga mijn huiswerk even maken, waardoor ik straks nog tijd heb voor ontspanning.

Zoek met je klasgenoten zelf een aantal leuke voorbeelden Negatieve gedachte

P-talk

(over studeren / school)

 tip 

Hang op jouw prikbord enkele rake P-talkjes die je aanzetten om te starten met je huiswerk. 37

4. Structureren Heel wat dingen die je studeert, staan in tekstvorm. Als je dit kan structureren, breng je hier een overzicht in. Dit maakt het studeren gemakkelijker!

De IKS-methode Lees eerst de tekst hiernaast. Volg daarna hoe we de structuur ervan ontdekken via de IKS-methode.

 www

I K S

nhoud: je ontdekt waarover de tekst gaat. Deze tekst gaat over hersenen. Dit zie je aan de titel. Daarnaast zijn er twee tussentitels. De tekst legt uit: • Wat hersenen zijn • Dat hersenen informatie krijgen en geven Duid titels en tussentitels altijd met een vaste kleur aan.

ernwoord: je vindt de belangrijkste woorden. Per alinea zijn er meestal meerdere kernwoorden. De kernwoorden staan al in ﬂuo aangeduid in de tekst.

chema: je maakt de tekst overzichtelijker. Een schema is de samenvatting van een tekst zodat je deze vlot kan instuderen. Hersenen: - zijn baas van het lichaam - hebben zuurstof nodig - besturen alle onderdelen van je lichaam - zijn altijd druk in de weer - krijgen informatie via de zenuwen Je kan ook een mindmap maken. baas van het lichaam

zuurstof

hersenen druk in de weer Informatie via zenuwen

besturen onderdelen van je lichaam

Hersenen Kijk, dit is nu de baas van je lichaam: de hersenen. Hersenen zijn puddingzacht en roze. Die kleur komt door de vele kleine bloedvaatjes. Die brengen er verse zuurstof en voedingsstoffen. Je hersenen kunnen maar heel korte tijd zonder zuurstof.

Wat zijn hersenen? Je hersenen zitten in je hoofd, achter je ogen. De hersenen zijn het belangrijkste deel van je lichaam. Zonder hersenen kun je helemaal nĂets doen. De hersenen besturen alle onderdelen van je lichaam. Daardoor kun je bewegen, denken, praten, voelen, leren en onthouden. Ze zorgen dat je blijft ademhalen en dat je hart blijft kloppen. En dat je niet omvalt. De hersenen hebben het altijd druk, zelfs als je slaapt. Hersenen hebben veel slaap nodig om goed te kunnen werken.

Informatie krijgen en geven De hersenen hebben informatie nodig. De zenuwen zorgen hiervoor. Zenuwen lopen door je hele lichaam. Ze komen bij elkaar in het ruggenmerg in je ruggengraat. Je ruggengraat voel je op je rug (al die bobbeltjes onder elkaar). Vanuit het ruggenmerg hebben de zenuwen verbinding met de hersenen. De hersenen werken heel ingewikkeld. Wetenschappers proberen nog steeds te ontdekken hĂłe ze precies werken. Bron: www.schoolbieb.nl

tip ď&#x20AC;˘

Pas de IKS-methode toe op oefeningen van je juf/meester.

5. Leertrucjes Een leertrucje is een handige manier om iets te onthouden.

Wat te onthouden?

Trucje

Uitleg

De vier windstreken met de klok mee.

Nooit Oorlog Zonder Wapens

Noord Oost Zuid West

Wat je dagelijks doet als start van je studietijd.

BAAA

boekentas leeg agenda op morgen aan het werk afronden maar

Wanneer je een ‘t’ wel of niet achter het werkwoord schrijft.

Kom jij te laat thuis dan krijg je geen t(hee)

Als jij/je achter het werkwoord staat, schrijf je geen 't'

Bron: www.ezelsbruggetje.nl

Zelf aan de slag! Leg met je klasgenoten een leuk lijstje met leertrucjes aan.

Wat te onthouden?

tip 

Trucje

Uitleg

Vraag je leraar een grote flap omhoog te hangen in jullie klas. Telkens wanneer jullie een leertrucje bij vinden kan dit erop.

4. Ik ben klaa

r voor het eer

ste jaar 

  Ik kan bijna niet meer wachten om naar mijn nieuwe school te gaan… Het lijkt me zo ﬁjn die nieuwe klasgenoten, verschillende leraars, nieuwe vakken!

Niet te snel… voor we écht de stap zetten, zullen we nog een mooi eindwerkje samen maken.  In dit gele deel word je uitgedaagd om alles wat je geleerd hebt te laten zien aan… je ouders! Spannend…

1. Mijn leefvaardigheden Dit leerde je:

4 G's

www

BAS

E-meter

P-talk

Je loopt zodadelijk door de klas en kiest een medeleerling uit. Je vertelt aan elkaar over jullie top 3 van zaken die je bijgeleerd hebt. Vertel vooral hoe je dit doet. Eerst bereid je je natuurlijk even voor. Voorbeeld:

Mijn top

E-meter

Wat is dit weer?

Een manier om een beter gevoel te kiezen.

Hoe doe ik dit?

Wanneer ik me niet zo goed voel, duid ik dit op mijn E-meter aan. Ik laat ook zien hoe ik me wel wil voelen. En dan denk ik aan een moment waar ik dat gevoel had.

Jij

Mijn top

Wat is dit weer?

s s s

Hoe doe ik dit?

   s

2. Mijn studeervaardigheden Dit leerde je:

dagschema focus

orde IKS-methode

weekschema dagroutine

Doe dezelfde oefening als daarnet maar dit keer met je studeervaardigheden.

Voorbeeld:

Mijn top

Dagschema

Wat is dit weer?

Een manier om mijn huiswerk overzichtelijk te organiseren

Hoe doe ik dit?

Iedere dag na school start ik met het invullen van dit schema. Ik zorg dat ik dit helemaal volg.

Jij

Mijn top

Wat is dit weer?

s s s

Hoe doe ik dit?

   s

3. Mijn nieuwe school Vind klasgenoten die naar dezelfde eerstegraadschool als jij gaan. Doorloop onderstaande vragen. Stel daarna jullie school voor aan de rest van de klas.

ď&#x20AC;¸ www

Ik heb gekozen voor: ........................................................................................................................................

Deze ligt in Dit weet ik al over mijn nieuwe school

....................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

Ik heb vooral voor deze school gekozen omdat .......................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

Ik kies voor deze optie Omdat

...................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................

4. Wij zijn klaar voor het eerste jaar

Beste zesdeklassers Proficiat, jullie hebben het ganse boekje doorworsteld. Hoogtijd om je nieuwe inzichten om te zetten naar de praktijk. Binnenkort komen jullie ouders naar school en zullen jullie allemaal samen een voorstelling geven van wat je geleerd hebben. Hieronder vind je de opdrachten en een taakverdeling van deze avond. Zet je beste beentje voor, wees creatief en laat vooral zien wat je kan.

Succes!

 www

Wie doet dit? -

Denk aan: - Uitnodiging - Ontvangst - Inkleding lokaal (stoelen, scherm….)

Praktische omkadering

Onze leefvaardigheden

Denk aan: - 4 G’s - P-talk - E-meter - BAS

Denk aan: - Op een originele manier iedereen van de klas voorstellen - Dromen - Talentenbox

We zijn 11 en we kunnen iets

Wij zijn klaar voor het eerste jaar Voorstelling aan onze ouders

Wie doet dit? -

Onze studeervaardigheden

Wie doet dit? -

Denk aan: - Organiseren (agenda, boekentas) - Plannen (dagroutine, weekplanning) - Concentreren (focus, P-talk) - Structureren (IKS-methode)

Wie doet dit? -

Onze nieuwe scholen

Wie doet dit? -

Denk aan: - Verschillen vandaag en morgen - Structuur van het secundair - Hoe kiezen - Wie heeft welke school gekozen?

5. Brief aan mij

 1 september

Goeie morgen Arthur Vandaag start je een nieuw hoofdstuk in je leven. De lagere schooltijd is voorgoed voorbij. Het was wel een heel toffe tijd. Wat hadden we een toffe klas! Ook juﬀrouw Annemie was heel fijn. Het moment van ons klasafscheid waar iedereen vertelde hoe leuk hij het vond in de klas zal ik nooit vergeten. Ik heb ht wel veel geleerd. WO en taal gingen heel vlot. Ook vond ik dat ik tof omging met mijn klasgenoten. De juﬀrouw zei altijd dat ze fier was . Natuurlijk hoop ik in mijn nieuwe school veel dingen bij te leren. Ik ga me zeker focuen op wiskunde. Dit is toch niet zo makkelijk voor mij. Ook zal ik vanaf het begin goed opletten in de klas. Ik wens je veel succes zodadelijk in het eerste jaar. Voor je de speelplaats opstapt, denk je nog maar eens aan de P-talk die altijd voor jou helpt.

‘Ik kan het. Het zal fijn zijn.’ Ik ben er zeker van dat dan de dag goed zal verlopen en dat je nieuwe vrienden zal maken! Good luck! Arthur

Je gaat nu een brief schrijven naar…jezelf . Jouw juf/meester zorgt ervoor dat hij aankomt op de morgen van jouw eerste schooldag. Hieronder maak je je brief in het klad. Daarna schrijf je hem over, steekt hem in een enveloppe met jou adres. En klaar is kees! Denk eraan je nieuwe vaardigheden erin op te nemen.



 47

Van dezelfde auteur verschenen ook:

Leren leven met plezier Je goed in je vel voelen voor jongeren

Leren studeren met plezier Studiemethodetraining voor leerlingen van de 1ste graad

Meer informatie en bestellingen: www.lerenmetplezier.be

Véél succes!!

Binnenkort maak je de overstap naar de secundaire school. Een spannende tijd staat je te wachten. Hoe zal dit allemaal gaan? Kan je nieuwe vrienden maken? Hoe zullen die leraars en lessen zijn? Hoe kies je die nieuwe school?

Dit boek helpt je hierbij! Het laat je zien hoe jij je op een vlotte manier kan voorbereiden op je nieuwe school. Via allerlei methodieken en tips word je uitgedaagd jezelf klaar te stomen voor het secundair onderwijs. Het boek bestaat uit vier delen: 1. Je leefvaardigheden 2. Op verkenning in het secundair 3. Je studeervaardigheden 4. Ik ben klaar voor het eerste jaar Zo leer je onder andere: • positief naar jezelf en anderen kijken • het secundair onderwijs kennen • waar je best rekening mee houdt als je kiest • hoe je je huiswerk kan aanpakken • een planning maken • hoe je je kan concentreren •… En … dan ben je klaar voor het eerste jaar! 

www.lerenmetplezier.be

SCHOOL