15 minute read
YNTE KUINDERSMA
Bouwe Krol en Brant Bruinsma ‘Wij zij n er trots op om bij Empatec te werken’
Bouwe Krol (1963) en Brant Bruinsma (1965) zij n beiden werkzaam bij Groente- en fruitgroothandel Smeding in Sint Annaparochie. Bouwe is voorman en Brant is medewerker bij het bedrij f waar ze via Empatec gedetacheerd zij n. De mannen hebben ook alle twee al een lange historie bij de voorlopers van Empatec.
Advertisement
Bouwe werkte eerst bij een loonbedrij f. “Daar was ik niet meer nodig en toen heb ik na twee jaar aangeklopt bij de Sociale Dienst.” Hij werkt achtereenvolgens in een bloemenkas, in het witlof en daarna in een rozenkwekerij . Alle drie al voorlopers van Empatec. Bij de rozenkwekerij werkte hij als voorman en gaf leiding aan ongeveer 80 medewerkers. “Ik heb daar een aantal cursussen ”Opbouwen van wiel tot koplamp, daar geniet ik enorm van” voor gevolgd. Eerst meewerkend voorman, toen voorman en ook nog assistent-werkleider.” Bouwe is overigens een liefhebber van Thais eten. “Ik ben getrouwd met een Thaise”, lacht hij .
Opruimen is leuk
Brant gaat met 17 jaar van school af en gaat werken bij Noardergea (voorloper Empatec) in de plantsoenen. “Bij heel veel gemeenten waren we verantwoordelij k voor het groenonderhoud. Daar hoorde ook asfalteren en egaliseren van paden bij en opruimwerkzaamheden.” Daarna draait hij kantinediensten en werkte hij in de catering. Als Brant kan opruimen is hij in zij n element. “Dat is gewoon heel leuk werk en je hebt eer van je werk. Ik werd daar helemaal blij van.” Het werken in de kantine heeft hij tot 2014 gedaan. “De laatste twee jaar waren minder leuk.” Daarna kan hij aan de slag bij Smeding. “Ik zou hier maar tij delij k, drie maanden, werken. Ik vond het hier gezellig en leuk.” Later wordt hij vanuit Empatec gedetacheerd bij Smeding. Afgelopen april vierde Brant zij n 40-jarig jubileum. “Daar ben ik heel trots op.” Brant, is in zij n vrij e tij d te vinden op de kermis. “Ik ben een echte kermisfan.”
Samenwerken
Zowel Bouwe als Brant genieten van hun werk bij Smeding. Ze zij n verantwoordelij k voor het sorteren van verschillende soorten maten kratten aan de lopende band en het stapelen op pallets. “We doen het als groep met elkaar”, zegt Bouwe die de groep van tien tot veertien man aanstuurt. “Het is mooi, schoon en droog werk”, zegt Brant. “Ik hoef niet meer in de buitendienst.” De mannen worden begeleid door jobcoach Maria van der Molen. “Zij begeleidt ons en we kunnen met al onze vragen bij haar terecht.” De mannen zij n ongeloofl ij k trots op Empatec. “Het is een heel innoverend bedrij f met veel mogelij kheden. Ze doen heel veel voor ons en wij verdienen hiermee ons eigen brood en hoeven onze hand niet op te houden.”
www.empatec.nl
SOLEX BRA
De verzamelaar
Nederland is een land vol verzamelaars. Spaarden we vroeger als kind vooral speldjes, postzegels, sigarenbandjes, modelautootjes en stripboeken, tegenwoordig kun je het zo gek niet bedenken, of het wordt wel verzameld. Er is zelfs een website met alle mogelijke verzamelingen opgericht: lastdodo.nl. Daarnaast zijn er de echte groten, voor wie het huis soms te klein is om alle items te herbergen. Deze maand: Ynte Kuindersma uit Joure
Hij zit overal in en is overal bij. “Een echte clubman”, zoals hij dat zelf zegt. Het meest bekend is Ynte Kuindersma (74) echter vanwege zijn Solexen. Zeg je Ynte Kuindersma, dan zeg je Solex en andersom. Maar de sympathieke oud-timmerman is ook in de ban van circussen en kermissen en dan vooral van het leven eromheen. Zijn moeder speelde hierin een belangrijke rol. Ook in zijn passie voor Solexen, trouwens. Een portret van een kleurrijke verzamelaar uit Joure.
“Goed een maand oud nam mijn moeder me mee naar de Jouster Merke”, steekt Ynte Kuindersma van wal. “En toen is er wat gebeurd. Ik ben besmet. Besmet met de kermis. Ik ben helemaal gek geworden van kermissen en dat ben ik nog steeds. Ik heb sindsdien ook nooit meer een Jouster Merke gemist. Voor mij zijn dat topdagen.”
MET WAT MATEN DE KERMISSEN AF
“Ik heb altijd graag kermisexploitant willen worden. Maar ja, ik heb een erg aardige vrouw, ben ik erg wijs mee, want al 53 jaar getrouwd, en die zei: ‘Jongen, als jij het hele land door wil, ik vind het goed, maar ik blijf thuis.’ Gelukkig heb ik wat maten en daarmee ga ik alle kermissen af. In Nederland, maar ook in Duitsland, België, Frankrijk en zelfs Amerika waar mijn dochter woont. Door de jaren heen heb ik heel wat mensen van de kermis leren kennen en help ik met opbouwen en afbreken. Daarom ben ik miniaturen gaan verzamelen van alles wat kermis en circus is.”
OP DE SOLEX NAAR URK
Het gezin Kuindersma woonde in de Haskerveenpolder. Vader Kuindersma werkte bij het waterschap, moeder bij Douwe Egbers. Ynte: “Luxe hadden we niet. Mijn vader had een Berini brommer, mijn moeder een Solex. Toen het vervoermiddel van de arbeider. Als in de zomer mijn ouders een weekje vrij hadden, gingen we een dag naar Urk, Mijn vader op zijn Berini en ik bij mijn moeder achter op de Solex. Dat was een wereldreis. Dat ik daar op het strand stond, daar heb ik nog foto’s van. Prachtig. Mijn moeder heeft die Solex jaren gehad. Als ze ’s avonds uit haar werk kwam, stond hij buiten en mijn taak was om hem in de schuur naast ons huis te zetten.”
Ynte glimlacht: “Dat gebeurde nooit zonder dat ik er een ommetje op maakte, natuurlijk. Toen ik zestien werd, kwamen er wat andere hormonen om de hoek kijken en ging je natuurlijk niet op een Solex achter de meiden aan. Toen heb ik even een snelle brommer gehad. Een Batavus.”
AOW
Eenmaal getrouwd was er een groepje ondernemers die het idee had om in Joure een Solexrace te houden. “Toen begon het bij mij ook weer te kriebelen. Ik vond een oude Solex bij een boer. Daar was weinig meer van over, en ik heb hem helemaal uit elkaar gehaald en weer in elkaar gezet.” En zo kon Ynte Kuindersma meedoen aan het eerste Wereldkampioenschap Solexracen.
Na een stuk of wat edities werd de Solexclub Altijd Onder Weg (AOW) opgericht, met Kuindersma als grote animator en voorzitter. “We waren bijna elk weekend op pad. Vrijdagavond naar een dorpsfeest, zaterdag naar een ander en zondag weer ergens anders en soms een hele nacht sleutelen, want ze gingen ook kapot, natuurlijk. Het organiseren van die wereldkampioenschappen was bijna een dagtaak. We hadden deelnemers overal vandaan. Ook uit het buitenland. En het moest vanzelfsprekend goed gebeuren, want het is wel oud spul waar je mee te maken hebt. We hadden ze ingedeeld in verschillende klassen.”
Ynte Kuindersma heeft zijn bekendheid te danken aan de Solex. Andersom kent Solex – en dan vooral in het noorden - dankzij hem een enorme populariteit.
CHT YNTE KUINDERSMA BIJ MARK RUTTE IN HET TORENTJE Nederlandse Solexen zijn veel beter dan de originele”
OP HET PODIUM BIJ NORMAAL
“Die racerij was natuurlijk maar een bijzaak, maar we verdienden er wel leuk geld mee. Elk jaar was er op Heremastate een groot muziekfestival met bands als BZN, Golden Earring, of Normaal. Normaal sloot altijd af met ‘Oerend Hard’. Vroegen ze ons of wij met een stuk of wat Solexen op het podium wilden staan mee swingen. Kregen we vijfhonderd gulden voor. Veertien dagen een indoor motorcross in Thialf. Normaal er weer bij en wij ook. Weer vijfhonderd gulden. Dat waren leuke instrooiers.”
MET EEN VRACHTWAGEN DOOR NEDERLAND, SOLEXEN HALEN
De populariteit van AOW groeide tot ongekende hoogte. Klein probleem: er waren geen genoeg Solexen. De mazzel was dat ook de landelijke televisie de club in de gaten kreeg en kijkers als reactie hun oude Solexen aanboden. “Dan reden we met een vrachtwagen een route door Nederland en haalden we in een weekend zo vijftig van die dingen op. Als je bij ons een Solex kocht of je Solex wilde laten repareren, dan moest je ook lid worden van de club. We hadden op een gegeven moment een kleine driehonderd leden. Nu zijn dat er nog ruim honderd.”
DE TIMMERMAN EN DE POLITIEK
Clubs en het dorp, het is zijn lust en zijn leven. Kuindersma is niet alleen voorzitter van de AOW, dezelfde functie bekleedt hij ook bij de plaatselijke ijsclub. Hij hanteerde 45 jaar lang de voorzittershamer bij het tegenwoordige Lokaal FNV De Fryske Marren. Het zorgde ervoor dat Mark Rutte bij hem aan de keukentafel zat en Kuindersma een tegenbezoek bracht aan onze minister-president in het Torentje. Ynte Kuinersma: “Ik ben geen politieke man, maar wil wel graag weten wat er in mijn gemeente gebeurt. En zo kwam ik met de herindeling op een politieke avond waar hij sprak. Ze duwden me op een bepaald ogenblik de microfoon onder mijn neus en toen zei ik: ‘Ik ben timmerman, ik woon in een arbeiderswoning in een arbeiderswijk en ik zou het leuk vinden als u bij mij op de koffie komt zodat we onder vier ogen het een en ander kunnen bespreken.’ Drie dagen later gebeurde dat en ik ben een half jaar later met mijn vrouw samen op tegenbezoek geweest. Gegeten bij de Nieuwspoort en door hem ontvangen in het Torentje.”
WAARZEGSTER BLIJKT HOUTEN PAARD
Het is tijd voor het bekijken van zijn collecties. Dat begint al in de woonkamer met op een zijtafel miniatuur-Solexen van hout, ijzer, plastic in verschillende grootte en uitvoeringen. Hij neemt het bezoek mee maar de zolder boven de werkplaats. Daar weet je niet waar je eerst of laatst moet kijken. Circuswagens van Circus Herman Renz, van het Chipperfields Circus, circustenten, minidraaimolens, draaiend rad, botsauto’s, posters, entreebewijzen, je kunt het zo gek niet bedenken. “Van alle auto’s heb ik ook nog het originele doosje”, zegt hij niet zonder trots. “In het begin maakte ik de autootjes zelf, van hout.” Aan een wand de foto waarmee alles begon met daarop zijn moeder, beppe en de kleine Ynte in de kinderwagen. Ook een waarzegtent ontbreekt niet. Alleen blijkt de waarzegster een houten paard als we het rode velours gordijn opzij schuiven.
VAN PIETJE PUK TOT GERRIT UITTENBERG
Het tweede deel van de zolder wordt ingenomen door de verzameling Solexen en alles wat daarmee te maken heeft. Kuindersma wijst op een Hongaars model, gebouwd nadat de Fransen ermee ophielden. En op een model zonder trappers, dat dus eigenlijk een motor is. De eerste snorbrommer, een mini-Solex met kleine wielen, ontworpen toen voor de brommer de helmplicht werd ingevoerd. De oudste uit 1948 toen het merk – bedacht door drie Frans ingenieurs – in ons land werd geïntroduceerd. Instructieboekjes, een testbank, maar ook een boekje van postbode Pietje Puk waarin een Solex staat, de hoes van een 45-toeren plaatje met daarop artiest Gerrit Uittenberg op een Solex en een verkeersboekje met Jan Klaassen waarin de juf op een Solex te zien is. Pothelmen, bekers die herinneren aan de wedstrijden.
“Dit was mijn blokje vroeger”, zegt Kuindersma, wijzend. “Ik kon er 75 kilometer per uur mee.” Op een Solex? Hij moet lachen om de reactie van zijn toehoorder. “We hadden er bij die gingen 110 kilometer per uur. Mijn vrouw zat in de jury, die durfde soms niet te kijken.”
MET DE FRANSE SLAG
Solex heeft dertien verschillende typen uitgebracht van 45 en 49,9 cc. “De motortjes van de Solexen die ik heb, lopen allemaal. Er is niets aan gerestaureerd. Ze werd in licentie bij Van der Heem gebouwd. Die Nederlandse Solexen waren veel beter dan de oorspronkelijke; die zijn met de Franse slag in elkaar gezet”, grapt hij.
Bekendmakingen voorgenomen verkoop grond
Bekendmaking voorgenomen verkoop grond nabij de Murnserdyk in Mirns Bekendmaking voorgenomen verkoop perceel grond nabij It Súd in Broek
Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is een perceel grond met houtopstanden, gelegen nabij de Murnserdyk in Mirns, te verkopen. Het gaat om een gedeelte van het kadastrale perceel gemeente Balk, sec e K, nummer 538 (deels) met een oppervlakte van circa 1.370 m2. Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.
Redenen tot verkoop aan beoogde koper
• het perceel grond grenst voor een deel aan een agrarische kavel die al bij de beoogde koper in eigendom is en; • andere omliggende eigenaren bij het perceel hebben aangegeven geen belangstelling te hebben voor de koop van het perceel grond.
Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is om een perceel grond van circa 4.97.01 hectare, gelegen nabij It Súd in Broek, te verkopen. Het gaat om het kadastrale perceel gemeente Langweer, sec e L, nummer 589 (deels). Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.
Redenen tot verkoop aan de beoogde koper
Deze koop, en de daarmee verband houdende aankoop tussen de gemeente en koper, wordt aangegaan wegens de realisa e van het plan “Broek Zuid”. Om onteigening te voorkomen, moet de gemeente eerst proberen om de grond via voldoende minnelijk overleg te krijgen. De koper wordt in dit geval gecompenseerd voor het verlies van grond. Daar komt bij dat de, ter compensa e aangebonden, gronden grenzen aan de gronden die de koper in eigendom hee en na de transac e ook behoudt. Ten slo e is het zo dat koper, die gronden verliest, voorrang hee bij het krijgen van de aangeboden compensa egrond boven andere gegadigden die geen grond verliezen als gevolg van de realisa e van het hierboven vermelde plan.
Gemeente De Fryske Marren maakt hierbij bekend dat zij van plan is om een perceel grond met houtopstanden, gelegen nabij de Murnserdyk in Mirns, te verkopen. Het gaat om een gedeelte van het kadastrale perceel gemeente Balk, sec e K, nummer 538 (deels) met een oppervlakte van circa 440 m2. Op aanvraag is een kadastrale kaart van het te verkopen perceel beschikbaar.
Redenen tot verkoop aan beoogd koper
• het perceel grond grenst deels aan een agrarische kavel die al bij de beoogd koper in eigendom is en; • andere omliggende eigenaren bij het perceel hebben aange geven geen belangstelling te hebben voor de koop van het perceel grond.
Vervaltermijn en kort geding
Bent u het niet eens met de hiervoor vermelde voorgenomen verkopen, omdat u van mening bent ook voor deze verkopen in aanmerking te komen? Dan vragen we u binnen twin g kalenderdagen na de datum van deze publica e een kort geding aanhangig te maken bij de voorzieningenrechter in de rechtbank Noord-Nederland, loca e Leeuwarden. Wanneer u een kort geding aanspant, verzoeken we u ons dit binnen de voornoemde termijn van 20 kalenderdagen schri elijk te melden. Dit door de concept dagvaarding per e-mail te sturen naar: grondzaken@defryskemarren.nl. Wanneer u niet binnen deze termijn een kort geding aanhangig hee gemaakt op de hiervoor omschreven wijze, gaat de gemeente er van uit dat u zich niet verzet tegen de hiervoor omschreven verkoop en kunt u uw rechten om voor het perceel in aanmerking te komen niet meer geldend maken.
Het is een ideaal, een utopie. En tóch: de ode ‘An die Freude’ uit 1785 van de dichter Friedrich Schiller inspireerde Beethoven tot het schrijven van zijn wereldberoemde Negende Symfonie. Samen vormen deze werken een universeel verbond van vreugde en hoop voor de mensheid: “Alle Menschen werden Brüder.” Het lied schetst een wereld waarin alle mensen gelijk zijn en in vrede samenleven. Beethoven gebruikte een deel van Schillers lied in de Finale van zijn ‘Negende’. Een Finale die bekend is geworden als het volkslied van Europa en als ‘Eurovisie’-lied regelmatig door de Europese huiskamers klinkt.
De idealistische wereld van Schiller staat in schril contrast met de werkelijke wereld om ons heen. En tóch: de Finale in het muziekstuk van Beethoven blijft een geluid van een ijzersterk verlangen. Omdat de wereld geen universele taal heeft, anders dan muziek, gebruikte Beethoven de oorspronkelijke Duitse tekst van Schiller. Omdat het om álle volkeren gaat, presenteren wij deze hymne nu ook – een primeur - in de Friese taal. De ode ‘Oan de Freugde’.
Henk de Vries, Eindredacteur
OAN DE FREUGDE
(An die Freude)
Tekst: Friedrich Schiller (1785) / Oersetting: HENKUS (2022) Muzyk: Ludwig van Beethoven, 9e Symfonie (1823)
Freugde! Freugde!
Freugde, goadenfonk, sa prachtich, Dochter út Elysium, Wy komme hjir as fjoer sa machtich, Op Jo Himelsk poadium. Suverheid dat bynt tegearre, Wat de minsken ûnderskied, Bruorren dy’t inoar omearmje, Wer’t Jo teare wjuk ek giet.
Wa ‘t it keunststik dan oerwûn hat, Foar syn freon in freon wêz’ wol; Wa ‘t in leave frou ek fûn hat, Sjongt syn Jubelsang dochs fol! Ja, wa ‘t ien leaf skepsel ek mar as synen hjir op ierde fûn; En wa’t dat net kin, slûpt no sa Skriemend wei út dit ferbûn.
Freugde drinke alle skepsels Oan de boarst fan de natuer; Alle goeden, alle kweaden Folgje harren roazespoar. Tútsjes joech sy en ek huning Dan ek noch in freon sa goed; Lust waard oan de wjirmen jûn En de ingel stiet foar God!
Bliid, sa as syn sinnen fleagen Troch de pracht’ge Himelkaart; Rin sa, bruorren, jimme paad, De oerwinning foar de eagen,
Freugde, goadenfonk, sa prachtich…
Wêz omearme, elkenien! Dizze tút oan allegear! Bruorren! Boppe alle stjerren Dêr moat in leave heit bestean.
Jimme falle, allegearre? Tinke dat dat oan de Skepper leit? Boppe stjerren wennet heit! Sykje him oant boppe stjerren.
