De wilde waarden van Makkum

De wilde waarden

KLEINE WILDERNISJES ZIJN HET, DE MAKKUMERWAARDEN. HET RIET, DE RUST EN HET WATER MAKEN DE WAARDEN TOT EEN PARADIJS VOOR VOGELS. EN DIE VOGELS LATEN ZICH ER PRIMA BEKIJKEN. OF ANDERS TOCH OP ZIJN MINST HOREN.

TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE BERGFELD

Vroegere zandplaat

‘Vogelkijkhut’ staat op het bordje dat parmantig de lucht inwijst. Het bordje is nog groener dan het gras van de dijk. Als ik even later óp de dijk sta, ontvouwt het pad naar de hut zich aan mijn voeten. Tussen knotwilgen en metershoog riet door loop ik recht op vogelkijkhut De Ral af. Geen vogel, behalve misschien een exemplaar dat recht boven het pad hangt, heeft in de gaten dat er een bezoeker aankomt. En dat is precies de bedoeling. De Koaiwaard ten zuiden van Makkum is voor de vogels. Deze vroegere zandplaat is nu begroeid met riet, ruig struikgewas en wilgen die met hun voeten in het water staan. Die begroeiing, de rust en de nabijheid van het water maken het tot een paradijs voor de vogels.

Visje vangen

Vlak voor de vogelkijkhut staat een dode eik in het water. Doelloos lijken de takken naar de hemel te wijzen. Maar schijn bedriegt. Deze boom is hier speciaal neergezet voor de visarend. Met een spanwijdte van 1,5 meter is deze vogel een stukje kleiner dan grote broer zeearend. Maar wie ziet hoe een visarend een visje vangt, zal dat nooit meer vergeten. Hij kiest een vis die pal onder het wateroppervlak zwemt, laat zich als een baksteen uit de lucht vallen en doorboort de vis met de achtertenen van zijn poten. Vervolgens vliegt hij naar een plekje - een dode eik bijvoorbeeld - waar hij zijn prooi uit zijn tenen losmaakt en oppeuzelt. In de late zomer en het najaar is de kans om er één te spotten het grootst.

Gouden gloed

Een visarend zie ik deze keer niet, daar moet je echt veel geluk voor hebben. Wel een hele groep ganzen met een hoop kabaal, en grote zilverreigers. Deze rustige, sierlijke witte vogels broeden op de Makkumernoardwaard en slapen graag in het ondiepe water bij de Koaiwaard. Net

Toegankelijkheid

• Voor een bezoek aan de Koaiwaard: parkeren kan tegenover de boerderij aan de Kooireed, Piaam.

• Voor de Makkumersúdwaard: parkeren op de grote parking bij de rotonde aan de Súderseewei. Tijdens het broedseizoen is het rondje niet te lopen: van 15 maart tot 15 juli is alleen het noordelijke deel van het wandelpad bereikbaar.

• De laatste van de drie

Makkumerwaarden is de

Makkumernoardwaard. Dit eiland staat bekend om zijn orchideeën en mooie schelpenstranden. De schelpen zijn restanten van weekdieren die meer dan negentig jaar geleden in het zoute water van de Zuiderzee leefden. De Makkumernoardwaard is alleen toegankelijk met een van de natuurexcursies van It Fryske Gea.

www.itfryskegea.nl

als lepelaars, knobbelzwanen en krakeenden komen ze hier vaak met grote aantallen bij elkaar. Ik tuur over het IJsselmeer waar de zakkende zon het spiegelgladde water in een gouden gloed zet.

“De sierlijke grote zilverreigers slapen graag in het ondiepe water bij de Koaiwaard”

Riet, riet en riet

Uren zou ik hier kunnen blijven zitten, maar ik wil ook nog in beweging. Rond de plas in de Makkumersúdwaard, de middelste van de drie Makkumerwaarden, loopt een wandelpad. Ook hier groeit riet, riet en riet. De ideale plek voor blauwborstjes en baardmannetjes. En voor de roerdomp, die zich als de beste weet te verschuilen tussen de rietstengels als die in het voorjaar nog bruin zijn. Klinkt er een zware ‘hoemp’ uit het riet? Een geluid dat nog het meeste lijkt op een kruising tussen een stoomboot en een loeiende koe? Dat is ‘m!

Blauwe flits

Al lopend speur ik naar de ijsvogel, een van mijn favorieten onder de vogels. Met zijn witte bef, zwarte snavel, oranje buik en rode poten is de ijsvogel een verbazingwekkend kleurrijk vogeltje. Als hij voorbij komt flitsen, vallen zijn helblauwe kop en rug het meeste op. Maar vandaag ook geen blauwe flits voor mij. Wel een fuut met jong op zijn rug. Die twee, en de mooie Makkumerwaarden... ze geven mijn dag een gouden randje.

Route Ruimte

De Makkumersúdwaard is onderdeel van de Verhalenroute Ruimte van de VVV Waterland van Friesland. GPS-coördinaten brengen je langs de mooiste plekjes in de regio. Bij elk ‘ruimtepunt’ is een Fries gedicht geschreven. www.waterlandvanfriesland.nl/ ruimte

Makkumersúdwaard

Uneinige skakearringen fan bêzje foarmje in gerdyn rûnom in natuerlik poadium foar deistich ymprovisaasje toaniel.

It is in iepenloftspul fol getsjilp, gespat en gefljoch. Hark, hear ik in monolooch fan in wylgesyske? En sjoch ik dêr in sêne tusken einen en in dekfûgeltsje?

Repetysjes, útfieringen en premjêres fine troch elkoar plak. Mei-inoar foarmet it in ûneinige foarstelling. Elkenien sit earste rang yn de Makkumersúdwaard.

#echtemakkumer

Dit bordje naast de ingang van de Leugebolle bij de sluis maakt duidelijk: ‘Asto hjir troch krupt (sic), bisto in echte Makkumer’, Oftewel: als je door deze opening kruipt, ben je een echte Makkumer!

Probeer het ook en deel je foto op social media.