Blogger Wiepkje bezoekt

werelderfgoed

Wiepkje Hoekstra is gek van Fryslân, dieren en buiten zijn. Met hond Yfke trekt ze er regelmatig op uit in Zuidwest Friesland. Als blogger verslaat ze haar avonturen voor VVV Waterland van Friesland.

Met volle kracht vooruit!

Er is een goede reden om weer eens een bezoek aan het Woudagemaal in Lemmer te brengen: het stoomgemaal viert dit jaar zijn 100 e verjaardag! Voor VVV Waterland van Friesland mocht ik op pad naar dit iconische bouwwerk, dat opgeleverd werd in hetzelfde jaar dat mijn beppe Anna geboren werd. Honden mogen er niet naar binnen, dus Yfke is vandaag maar even thuisgebleven.

NA 100 JAAR NOG STEEDS FUNCTIONEEL

Bij aankomst word ik verrast door de nieuwe entree, nu gevestigd in één van de voormalige dienstwoningen. Het huis is prachtig heringericht; je loopt er volledig ‘coronaproof’ doorheen op weg naar het futuristische bezoekerscentrum, vanwaar je uiteindelijk de oversteek kunt maken naar de historische stoomkathedraal; het hoogtepunt van je bezoek. Sonja Hylkema - PR dame van het Woudagemaal - ontvangt mij hartelijk met een kop thee en vertelt honderduit over haar geliefde werkplek. Nog voordat ze er werkzaam was, liet ze hier haar trouwfoto’s maken. “Het gemaal is zo bijzonder; het is na 100 jaar nog steeds mooi en bovendien functioneel. Zou er vandaag de dag nog wel eens iets worden gebouwd dat er over een eeuw nog zo bij staat?”, vraagt Sonja zich terecht af. Dankzij ingenieur Wouda is ze zelfs geïnteresseerd geraakt in techniek en kan ze mij nu alles over stookketels en stoommachines vertellen. >>>

“Hoera, het Woudagemaal bestaat 100 jaar! ” INSPIRATIEKRANT NAJAAR 2020

DEZE LANDSCHAPSTAFEL LAAT ZIEN DAT FRIESLAND VOOR EEN GROOT DEEL ONDER ZEENIVEAU LIGT

WIEPKJE SPEELT HET WATERTAFELSPEL

“We proberen bezoekers na te laten denken over hoe zij hun steentje kunnen bijdragen ANDERS MET WATER OMGAAN het grootste zoetwaterbekken van Europa. het IJsselmeer en de hoge schoorsteen.“Wist aan goed waterbeheer ” Samen lopen we door naar het Naast het Woudagemaal zit een inlaat die je dat dit het tweede exemplaar is? De eerste bezoekerscentrum dat als een langgerekte bij extreme droogte kan worden opengezet, werd 9 dagen na de bouw al getroffen door grijze koker boven het Friese landschap zweeft. om de Friese boezem aan een hoger waterpeil blikseminslag”, vertelt Sonja. Eenmaal binnen wacht de nieuwe expositie. te helpen. Maar er moeten meer oplossingen Ging het hier voorheen nog vooral om de strijd komen om klimaatbestendig te worden. OP STOOM met het water, nu is er ook veel aandacht voor “We proberen bezoekers na te laten denken Zodra we binnenstappen in het ketelhuis, de strijd óm het water. Nu wij het klimaat over hoe zij hun steentje kunnen bijdragen komt de geur van stookolie ons tegemoet. dwingen steeds extremer te worden, dwingt aan goed waterbeheer” vertelt Sonja. Werden hier vroeger nog bakken vol kolen het klimaat ons anders met water om te “Na een bezoek aan deze expositie zou je naar binnen gekruid, nu draait de installatie gaan. We zullen ons moeten weren tegen waterbewustzijn getriggerd moeten zijn”. op stookolie. Hierdoor is het gelukkig iets lange periodes van droogte, maar ook tegen Straks bij thuiskomst ga ik nog wat tegels minder arbeidsintensief om het gemaal in hevige regenval, zo lees ik. Waar Wetterskip uit onze tuin trekken en een extra regenton werking te stellen. Desondanks is men nog Fryslân de afgelopen eeuw met hulp van het plaatsen, mijmer ik. bijna een halve dag bezig om het gevaarte Woudagemaal vooral bezig was met water op stoom te krijgen. Daarom wordt bij hoog wegpompen, wordt er nu veel meer gedaan SCHOORSTEEN 2.0 water in de boezem altijd eerst het modernere aan water opslaan en inlaten. Dan gaan de schuifdeuren open en stappen Hooglandgemaal in Stavoren in werking we naar buiten: over de hoge brug lopen we gesteld. Pas als het echt de spuigaten KLIMAATBESTENDIG WORDEN naar de achterzijde van het Woudagemaal. uitloopt, komt Lemmer in actie. Gelukkig hebben we daarvoor het IJsselmeer; Onderweg hebben we schitterend uitzicht over

tingeling

BLINKENDE MACHINES

En dan gebeurt er ook wat! Ongelooflijk om te beseffen dat dit gemaal in 35 seconden een heel Olympisch zwembad kan leegpompen en dat na twee dagen pompen zelfs de bodem van het Sneekermeer is bereikt! Enthousiaste gidsen in gele hesjes vertellen het verhaal over het netwerk van vernuftig aangelegde buizen. Bezoekers gaan in groepjes van maximaal 12 personen mee ‘on tour’ door het historische gebouw om te proberen Wouda’s vinding zo goed mogelijk te doorgronden. Van het ketelhuis gaan we het trapje op naar de symmetrisch uitgevoerde machinehal naar ontwerp van de Amsterdamse school. Het smeedijzeren traphek, de wandtegeltjes, de eikenhouten kozijnen van de kantoren en niet te vergeten de indrukwekkende waaierpompen; het is een lust voor het oog. Ook al ben ik geen techneut, ik vind het schitterend om deze hal vol blinkende machines te aanschouwen. Terecht dat UNESCO de Werelderfgoed status aan dit monument toekende; het Woudagemaal staat wat mij betreft voor het hoogtepunt van Nederlandse waterbouwkunde!

EEN OMMETJE MAKEN

Als je denkt dat je alles gezien hebt, kun je buiten nog een mooi ommetje maken. Het nieuwe bruggetje geeft je toegang tot het weiland en de IJsselmeerdijk. Eenmaal op de dijk heb je goed zicht op het geheel. Je ziet het stalen bezoekerscentrum net boven de IJsselmeerdijk uitpiepen, het staat er zo mooi bescheiden en contrasterend ten opzichte van het gemaal van roodbruine bakstenen met zijn smalle schoorsteen. Het valt mij nu voor het eerst eigenlijk op hoe laag ons Friese land eigenlijk ligt ten opzichte van het IJsselmeerwater… Op 7 oktober 2020 viert het Woudagemaal officieel haar verjaardag. Op deze datum opende Koningin Wilhelmina - na het spreken van enkele welgekozen woorden - 100 jaar geleden het Woudagemaal. Nadat zij het zilveren belletje luidde, kon het stoomgemaal aan zijn lange loopbaan beginnen.

Dit originele belletje is nu nog

DE MACHINEHAL VAN HET WOUDAGEMAAL

onderdeel van de expositie.

Zelf bezoeken?

Om te testen of alle machines nog goed werken en om het personeel op te leiden, wordt het gemaal in ieder geval tweemaal per jaar in werking gesteld, meestal in de voorjaarsvakantie en in de herfstvakantie. Houd de website van het Woudagemaal in de gaten wanneer je voor deze spectaculaire dagen tickets wilt reserveren.

Maar ook zonder stoom is het echt de moeite waard het gemaal en de nieuwe expositie te gaan bekijken.

Reserveren is verplicht. Dit kun je doen via www.woudagemaal.nl of telefonisch als het online niet lukt.

De KuubsKist is één van de grootste, leukste en meest spraakmakende kringloopbelevenissen van Friesland. Op meer dan 4000 m2 vindt je, naast tweedehands meubelen, een bonte verzameling van brocante, curiosa, antiek, retro,

gewoon bijzonder!

boeken, platen, kleding en nog véél meer. Dit alles over

Graag de bovenste gebruiken voor het bord!

zichtelijk en bijzonder smaakvol gepresenteerd in diverse loodsen. Kom gezellig langs en laat je verrassen door het enorme gewoon bijzonder! gewoon bijzonder! De KuubsKist is één van de grootste, leukste en meest gewoon bijzonder! Graag de bovenste gebruiken voor het bord! aanbod. De koffie staat klaar in ons gezellige café. Parkeren is natuurlijk gratis! De KuubsKist is één van de grootste, leukste en meest De KuubsKist is één van de grootste, leukste en meest spraakmakende kringloopbelevenissen van Friesland. spraakmakende kringloopbelevenissen van Friesland. spraakmakende kringloopbelevenissen van Friesland. Op meer dan 4000 m2 vindt je, naast tweedehands meubelen, Op meer dan 4000 m2 vindt je, naast tweedehands meubelen, een bonte verzameling van brocante, curiosa, antiek, retro, Op meer dan 4000 m2 vindt je, naast tweedehands meubelen, De KuubsKist is één van de grootste, leukste en meest Graag de bovenste gebruiken voor het bord!

een bonte verzameling van brocante, curiosa, antiek, retro, boeken, platen, kleding en nog véél meer. Dit alles overboeken, platen, kleding en nog véél meer. Dit alles overzichtelijk en bijzonder smaakvol gepresenteerd in diverse een bonte verzameling van brocante, curiosa, antiek, retro, spraakmakende kringloopbelevenissen van Friesland. zichtelijk en bijzonder smaakvol gepresenteerd in diverse loodsen. loodsen. boeken, platen, kleding en nog véél meer. Dit alles overOp meer dan 4000 m2 vindt je, naast tweedehands meubelen, NIEUW • NIEUW • NIEUW • NIEUW • NIEUW • NIEUW • NIEUW • NIEUW Kom gezellig langs en laat je verrassen door het enorme Kom gezellig langs en laat je verrassen door het enorme aanbod. De koffie staat klaar in ons gezellige café. zichtelijk en bijzonder smaakvol gepresenteerd in diverse een bonte verzameling van brocante, curiosa, antiek, retro, Lemsterpad 22, 8531 AA Lemmer, 0514-534112, www.kringlooplemmer.nl aanbod. De koffie staat klaar in ons gezellige café. Parkeren is natuurlijk gratis! Parkeren is natuurlijk gratis! loodsen. boeken, platen, kleding en nog véél meer. Dit alles overzichtelijk en bijzonder smaakvol gepresenteerd in diverse LEKKER WEG BIJ LEEUWEN Kleinschalige Kom gezellig langs en laat je verrassen door het enorme Bed & Breakfast in Centrum Sneek

aanbod. De koffie staat klaar in ons gezellige café. Kom gezellig langs en laat je verrassen door het enorme B&B LEKKER WEG BIJ LEEUWEN Parkeren is natuurlijk gratis! Email: info@lekkerwegbijleeuwen.nl Lemsterpad 22, 8531 AA Lemmer, 0514-534112, www.kringlooplemmer.nl aanbod. De koffie staat klaar in ons gezellige café. Tel: 0031-614890193 Lemsterpad 22, 8531 AA Lemmer, 0514-534112, www.kringlooplemmer.nl @lekkerwegbijleeuwen

ook online

MERKEN: O.A. BITTOUN/LA MAISON VICTOR ABOUT BLUE FABRICS • LANG YARNS • PHILDAR Nieuwe collectie stoffen en garens Lemsterpad 22, 8531 AA Lemmer, 0514-534112, www.kringlooplemmer.nl Lemsterpad 22, 8531 AA Lemmer, 0514-534112, www.kringlooplemmer.nl

Volg ons!