İŞ GÜVENLİĞİ YÖNÜNDEN YAPILMASI GEREKEN KONTROLLER ve DÜZENLENECEK BELGELER
AMAÇ: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken her türlü kontrolleri ve düzenlenmesi gereken belgeleri öğrenmek.
ÖĞRENİM HEDEFLERİ Yapılması gereken kontroller Hazırlanması gereken belgeler İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR Risk değerlendirmesi – Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir, – Tehlikeli işyerlerinde 4 yılda bir, – Az tehlikeli işyerlerinde ise 6 yılda bir yenilenir. (İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirme Yönetmeliği)
Acil durum planı – Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir, – Tehlikeli işyerlerinde 4 yılda bir, – Az tehlikeli işyerlerinde ise 6 yılda bir yenilenir (İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik)
Acil durum tatbikat raporları En geç yılda bir (İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik)
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR İşyeri sağlık ve güvenlik dokümanı (Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
Maden işletmelerinde yönergeler – – – – –
Patlayıcı maddelere ilişkin yönerge Açık işletmelere ilişkin yönerge Mekanik taşıma işlerine ilişkin yönerge Tahkimat işlerine ilişkin yönerge Havalandırmaya ilişkin yönerge
(Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
Maden işletmelerinde ölçümler, kontroller, planlar – – – –
Havalandırma ölçümleri, Ocak planı (her ay güncellenir) Havalandırma planı (her ay güncellenir Elektrik planı (her ay güncellenir)
(Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR İskelelerin kontrol raporları – – – – –
Kullanılmaya başlamadan önce, Haftada en az bir kez, Üzerinde değişiklik yapıldığında, Belli bir süre kullanılmadığında, Sismik sarsıntı, kuvvetli rüzgârlar gibi olumsuz hava şartlarına veya denge ve sağlamlığını etkileyebilecek diğer koşullara maruz kaldığında.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR
Sağlık ve güvenlik planı (Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
Eğitimler ve belgeleri (İSG, işe dönüş, iş değiştirme, mesleki eğitim vb) İSG eğitimleri,
– Çok tehlikeli işyerlerinde yılda bir, en az 16 saat – Tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir, en az 12 saat – Az tehlikeli işyerlerinde ise 3 yılda bir, en az 8 saat (Çalışanların İş Sağ. ve Güv. Eğ. Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik)
– Mesleki eğitim belgeleri (Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik)
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR Onaylı defter (İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği)
İş sağlığı ve güvenliği kurulu toplantı tutanakları – Çok tehlikeli işyerlerinde ayda bir, – Tehlikeli işyerlerinde 2 ayda bir, – Az tehlikeli işyerlerinde ise 3 ayda bir, en az bir toplantı (İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik)
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR
Operatörlerin belgeleri
Patlayıcı madde ateşçi ehliyetleri
Kalorifer kazanı ateşçi ehliyetleri
Elektrikçi, kaynakçı vb yeterlilik belgeleri
İlkyardımcı ehliyetleri
En geç 5 yılda bir yenilenir
En geç 3 yılda bir yenilenir
Kurtarıcı vb. destek elemanları ehliyetleri
Malzeme güvenlik bilgi formları (MGBF-MSDS)
Kişisel koruyucu donanım zimmet belgesi
Çalışma izin belgeleri
DÜZENLENECEK BELGELER / DOKÜMANLAR Alev sızdırmaz ekipmanların uygunluk belgeleri İş güvenliği uzmanı sözleşmesi İşyeri hekimi sözleşmesi Diğer sağlık görevlisi sözleşmesi Sağlık birimi yıllık değerlendirme raporu Sağlık birimi yıllık çalışma planı İş kazaları ve meslek hastalıkları istatistik kayıtları analizleri Patlamadan korunma dokümanı Çalışan özlük dosyası
BİLDİRİMLER Yapı işlerini bildirim yükümlülüğü – 30 işgününden fazla ve devamlı olarak 20’den fazla çalışan istihdam edileceği, – İşin büyüklüğü 500 yevmiyeden fazla çalışma gerektireceği, durumlarda Yapı işine başlamadan önce gerekli bilgileri içeren bildirimi, çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği)
Günde azami 7,5 saat ve daha az çalışılması gereken işler İşverenler, erkek ve kadın çalışanları ayrı ayrı göstermek suretiyle sayılarını, işe başlamadan önce işin yürütüldüğü yerin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler. (Sağlık Kuralları Açısından Günde Azami 7,5 saat ve Daha az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik)
SAĞLIK KONTROLLERİ / BELGELERİ İşe giriş sağlık muayeneleri Çok tehlikeli ve tehlikeli işlerde çalışacaklar sağlık raporu olmadan çalıştırılamaz. (İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu)
İş değişikliğinde sağlık muayenesi (İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu)
Gece postalarında çalışanların sağlık muayeneleri (İşyeri Hek. ve Diğer Sağ. Per. Gör. Yetki, Sor. ve Eğ. Hk. Yön.)
SAĞLIK KONTROLLERİ / BELGELERİ Periyodik sağlık muayeneleri – Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir, – Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir, – Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir, (İşyeri Hek. ve Diğer Sağ. Per. Gör. Yetki, Sor. ve Eğ. Hk. Yön.)
İşe dönüş sağlık muayeneleri İş kazası, meslek hastalığı vb. sebeple işe dönüşlerinde çalışanların talep etmeleri hâlinde. (İşyeri Hek. ve Diğer Sağ. Per. Gör. Yetki, Sor. ve Eğ. Hk. Yön.)
SAĞLIK KONTROLLERİ / BELGELERİ Portör muayenesi (3 ayda bir)
Göğüs radyografisi (Tozlu işlerde yılda bir)
Solunum fonksiyon testi (Tozlu işlerde yılda bir)
İşitme testleri (Gürültülü işlerde yılda bir)
Kan ve idrar testleri (3 ayda bir)
İş risklerine göre diğer muayene ve testler Yüksekte çalışma vb.
SAĞLIK KONTROLLERİ / BELGELERİ Poliklinik muayeneler ve vizite kayıtları Aşılama kayıtları Gebe ve emzikli kadınların sağlık muayeneleri Çocuk işçilerin sağlık muayeneleri Emzirme odaları ve kreşlerin kontrolü (ayda bir)
SAĞLIK KONTROLLERİ / BELGELERİ Yemekhane, tuvalet, banyo vb kontrolü (ayda bir) Ecza dolaplarının kontrolü (ayda bir) İçme sularının kontrolü testi (3 ayda bir) Çalışanların sağlık raporları Çalışanın işten ayrılmasından sonra en az 15 yıl saklanmalıdır. (İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği) Kanserojen ve mutajen maddelerle çalışılan işyerlerinde en az 40 yıl saklanmalıdır. (Kanserojen ve Mutajen Mad. Çal. Sağ. Ve Güv. Önlemleri Hk. Yön.)
ELEKTRİKLE İLGİLİ KONTROLLER / RAPORLAR Topraklama ölçümleri Paratoner genel ve topraklama kontrolleri Elektrik tesisatı kontrolü Elektrikli ekipmanların kontrolü Akümülatör, transformatör Kaynak makineleri kontrolü Acil durum aydınlatma sistemi kontrolü Acil durdurma sistemlerinin kontrolü
İlgili standartlarda aksi belirtilmediği sürece, periyodik kontroller yılda bir yapılır
ÇALIŞMA ORTAMI KONTROLLERİ / ÖLÇÜMLERİ Gürültü ölçümü Titreşim ölçümü Toz ölçümü Aydınlatma ölçümü Gaz ölçümü Termal konfor ölçümleri Sıcaklık, Nem, Hava akımı Radyan ısı vb. Havalandırma ve klima sistemleri kontrolü (yılda bir sefer)
YANGINLA İLGİLİ KONTROLLER / BELGELER Seyyar yangın söndürme cihazlarının kontrolü Yangın söndürme sisteminin kontrolleri Yangın hortumlarının kontrolü Motopompların kontrolü Yangın alarm sistemlerinin kontrolü Yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı, standartlarda süre belirtilmemişse en az yılda bir sefer Yangın söndürme cihazı TS ISO 11602-2 standardında belirtilen sürelerde
BASINÇLI KAPLAR VE TESİSATLARIN KONTROLLERİ / BELGELERİ Buhar kazanları (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl) Kalorifer kazanları (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl) Taşınabilir gaz tüpleri (dikişli-dikişsiz) (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 3 yıl) Taşınabilir asetilen tüpleri (TS EN 12863 standardında belirtilen sürede) Manifoldlu asetilen tüp demetleri (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl) Manifoldlu tüp demetleri (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl)
BASINÇLI KAPLAR VE TESİSATLARIN KONTROLLERİ / BELGELERİ Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG vb.) (yerüstü) (Tank en geç 10 yılda bir, LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri en geç 5 yılda bir)
Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG vb.) (yeraltı) (Tank en geç 10 yılda bir, LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri en geç 5 yılda bir)
Kullanımdaki LPG tüpleri (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl)
Basınçlı hava tankları (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 1 yıl) (seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı)
Kriyojenik tanklar (TS EN: 13458-3 standardında belirtilen sürelerde) Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar (En geç 10 yılda bir)
KALDIRMA VE İLETME EKİPMANLARI KONTROLLERİ / BELGELERİ Kaldırma ve/veya iletme araçları (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç yılda bir)
Asansör (insan ve yük taşıyan) (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç yılda bir)
Yürüyen merdiven ve yürüyen bant (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç yılda bir)
İstif makinesi (forklift, transpalet, lift) (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç yılda bir)
Yapı iskeleleri (Standartlarda süre belirtilmemişse en geç 6 ayda bir)
KALDIRMA VE İLETME EKİPMANLARI KONTROLLERİ / BELGELERİ Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir. Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.)
TEZGAHLARIN KONTROLÜ / BELGELERİ Makine ve tezgâhların periyodik kontrolleri Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında bir yılı aşmaması gerekir.
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN KONTROLÜ / BELGELERİ Emniyet kemerleri Gaz maskeleri Solunum sistemleri Acil duş Gaz ölçüm cihazları kalibrasyonları
ÇALIŞMA TALİMATLARI İş ekipmanının kullanımı talimatı en az aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanır. İş ekipmanının kullanım koşulları. İş ekipmanında öngörülen anormal durumlar. Bulunması halinde iş ekipmanının önceki kullanım deneyiminden elde edilen sonuçlar. Ekipmanlarının çalışanları etkileyebilecek tehlikeleri ve iş ekipmanı üzerinde yapılacak değişikliklerden kaynaklanabilecek tehlikeler. Bu bilgiler ve yazılı talimatların, basit ve kolay anlaşılır bir şekilde olması gerekir.
İş denetiminin uluslar arası dayanağı Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) 11.07.1047 tarihli ve 81 No’lu “Sanayi ve Ticarette İş Denetimi” sözleşmesi
İş denetiminin ulusal dayanağı Türkiye 13.12.1950 tarihinde, 81 No’ lu ILO sözleşmesini kabul ederek yükümlülük altına girmiştir. İş denetimleri 4857 sayılı iş kanunu, 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenli kanunu ve “İş Teftiş Tüzüğü” gereğince yapılmaktadır. İş teftiş kurulu başkanlığı tarafından görevlendirilen iş müfettişlerince, iş denetimleri yapılmaktadır.
İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 / Sayısı:28628 TANIMLAR: İş ekipmanı: İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisatı, Periyodik kontrol: İş ekipmanlarının, bu Yönetmelikte öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak, yetkili kişilerce yapılan muayene, deney ve test faaliyetlerini, Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişi: Bu Yönetmelikte belirtilen iş ekipmanlarının teknik özelliklerinin gerektirdiği ve EKIII’te yer alan istisnalar saklı kalmak kaydıyla ilgili branşlardan mühendis, tekniker ve yüksek teknikerleri,
PERİYODİK KONTROLLERİN AMACI; İşyerinde bulunan her türlü makine ve tesislerin fiziki özelliklerini önceden belirlemek, İşletme şartlarından dolayı oluşan aşınma, yıpranma gibi durumların varlığını araştırmak, Gerekli hallerde tamir, bakım, onarım ya da işletme şartlarında yapılması gerekli değişiklikleri ve alınacak tedbirleri belirlemek, Bir sonraki periyoda kadar güvenli bir şekilde çalışıp / çalışmayacağı konusunda fikir ve kanaat oluşturmaktır.
TEKNİK PERİYODİK KONTROL VE TEST ÖNCESİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI ŞUNLARDIR 1.
Teknik Periyodik Kontrol Uygulanacak Makine ve Tesisin Bilinmesi gereklidir.
2.
Test Metodu ve Uygulanacak Kuralların Belirlenmesi gereklidir.
3.
Yetkili Teknik Eleman Temini gereklidir.
1-Teknik Periyodik Kontrol Uygulanacak Makine ve Tesisin Bilinmesi Marka, imalat yılı, seri numarası, gücü vb. özellikleri bilinmelidir. Teknik karakteristik değerlerin tespit edilmelidir. Çalışma usul ve esaslarının tespiti gereklidir. İşletme ve bakım şartları ile ilgili belge ve bilgilerin derlenmesi gereklidir.
2- Test Metodu ve Uygulanacak Kuralların Belirlenmesi: Kontrol, ölçüm, test usul ve tekniği, testte kullanılacak cihaz ve aletler, uyulacak kuralların, Fenni ve teknolojik literatür ile mevcut hukuki düzenlemelerin takip edilerek incelenmesi gereklidir.
3- Yetkili Teknik Eleman Temini :
Kontrol ve test kurallarının belirlenmesi ve eksiksiz uygulanması için konusunun uzmanı elemanlara ihtiyaç vardır.
İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROL RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER 1. Genel bilgiler: İşyerinin adı, adresi, iletişim bilgileri, periyodik kontrol tarihi, normal şartlarda yapılması gereken bir sonraki periyodik kontrol tarihi ve gerekli görülen diğer bilgilere yer verilir.
2. İş ekipmanına ait teknik özellikler: Periyodik kontrole tabi tutulacak iş ekipmanının adı, markası, modeli, imal yılı, ekipmanın seri numarası, konumu, kullanım amacı ile gerek görülen teknik özellikler ve diğer bilgilere yer verilir.
3. Periyodik kontrol metodu: İlgili standart numarası ve adı, periyodik kontrol esnasında kullanılan ekipmanların özellikleri ve diğer bilgiler belirtilir.
İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROL RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER
4. Tespit ve değerlendirme: Yapılan periyodik kontrolden elde edilen değerlerin iş ekipmanının teknik özelliklerini karşılayıp karşılamadığı hususu ile ilgili standart ve teknik literatürde yer alan sınır değerlere uygun olup olmadığı kıyaslanarak değerlendirilir. Periyodik kontrolde uygulanan test ve diğer işlemlere ilişkin bilgilere yer verilir.
5. Test, deney ve muayene: İş ekipmanının periyodik kontrolü esnasında yapılan test deney ve muayene (hidrostatik test, statik test, dinamik test, tahribatsız muayene yöntemleri ve benzeri) sonuçları belirtilir.
İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROL RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER 6.
İkaz ve öneriler: Yapılan periyodik kontrol sonucunda iş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların belirlenmesi halinde, bunların nasıl uygun hale getirileceğine ilişkin öneriler ile bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanımının güvenli olmayacağı belirtilir.
7.
Sonuç ve kanaat: Periyodik kontrole tabi tutulan iş ekipmanının varsa tespit edilen ve giderilen noksanlıklar açıklanarak, bir sonraki periyodik kontrole kadar geçecek süre içerisinde görevini güvenli bir şekilde yapıp yapamayacağı açıkça belirtilir
İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROL RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER
8. Onay: Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişinin/kişilerin kimlik bilgileri, mesleği, diploma tarihi ve numarasına ilişkin bilgiler, Bakanlık kayıt numarası ile raporun kaç nüsha olarak düzenlendiği belirtilerek, imza altına alınır. Yukarıdaki bilgilerin veya yetkili kişinin imzasının bulunmadığı raporlar geçersizdir.
İŞ EKİPMANININ PERİYODİK KONTROL RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER
İş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının uygun olmadığının belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz.
Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar güvenle kullanılabileceği ibaresinin de yer aldığı ikinci bir belge düzenlenir.
TEŞEKKÜRLER… BAŞARILAR….