İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMLERİ
• İşyerlerinde işlerin gerçekleştirilmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkilerden korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla sistemli ve bilimsel bir şekilde tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi ve bu tehlikelere ve risklere yönelik önlemlerin alınması çalışmalarının gerçekleştirildiği yaklaşıma İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi denir. İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi; İş Sağlığı ve Güvenliği faaliyetlerinin kuruluşların genel stratejileri ile uyumlu olarak sistematik bir şekilde ele alınıp sürekli iyileştirme yaklaşımı çerçevesinde çözümlenmesi için bir araçtır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Bir kuruluşun gerçekleştirdiği faaliyetlerden etkilenen tüm insanların (çalışanların, geçici işçilerin, alt yüklenici çalışanlarının, ziyaretçilerin, müşterilerin ve işyerindeki herhangi bir kişinin) sağlığına ve güvenliğine etki eden faktörler ve koşulların bütünüdür. Ülkemizde İSG faaliyetleri kişisel koruyucuların kullanımını çağrıştırmakta ve geleneksel olarak ayrıca yapılması gereken iş olarak algılanmaktadır.
•
İşletmelerde karşılaşılan en önemli insan kaynakları sorunlarından biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olmamalarıdır. İşletmelerin daha iyi rekabet koşullarına ulaşabilmesi için çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda planlı ve sistemli çalışmalar yürütmeleri gerekmektedir. ISO 9001 VE ISO 14001 gibi standartlar kalite ve çevre yönetimleri üzerine yoğunlaşmış, dolayısıyla işletmelerde İş Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilerek korunabilmesi için ayrı bir standarda gereksinim duyulmuştur. Avrupa Birliği ile entegrasyonda da en önemli konulardan olan İş Sağlığı ve Güvenliği ayrıca Çalışma Kanununda da yaklaşık olarak bu standardın bütün isteklerini içermektedir.
• Kuruluşlarda karşılaşılan en önemli insan kaynakları sorunlarından biri, çalışanların emniyetli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olmamalarıdır. Kuruluşların daha iyi rekabet koşullarına ulaşabilmesi için çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda planlı ve sistemli çalışmalar yürütmeleri gerekmektedir.
OHSAS 18001, BSI (British standarts Institute) tarafından yayınlanmış olan "İş Sağlığı ve Güvenliği" standardıdır. OHSAS 18001; ISO 9000 ve ISO 14000 gibi diğer uluslararası standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir ve bir ISO standardı değildir. OHSAS 18001 kuruluşların ürün ve hizmetlerinin güvenliğinden çok çalışanın sağlığına ve işin güvenliğine yönelik bir standarttır.
OHSAS 18001; 09 NİSAN 2001'de TSE tarafından Türk standardı olarak kabul edilmiştir. (TS 18001) Ancak; OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği değerlendirme sistemini uygulamış olmak, tek başına yasal gerekliliklerin yerine getirildiği anlamına gelmemektedir.
OHSAS 18001‐ İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sisteminin Yararları: • Tehlikelerin önceden tespiti ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır, • Çalışanlar işyerinin olumsuz etkilerinden korunur, • Rahat ve güvenli bir ortamda çalışmaları sağlanır, • İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü ve iş günü kayıpları önlenir, oldukça yüksek maliyetleri en aza indirilir.
• Çalışanların memnuniyeti, müşteri memnuniyetinde artış ve üretim maliyetlerinde azalma sağlanır. • Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları ve devre dışı kalmalar ortadan kaldırılır işletme güvenliği sağlanır.
• Resmi makamlar önünde, iş güvenliğine karşı duyarlı olduğu kanıtlanır ve yasal ceza riski azaltılır. • OHSAS 18001, ISO 9001:2000 ve ISO 14001 ile uyumludur, var olan alt yapı geliştirilir ve daha kapsamlı hale getirilir. • Çalışanların sağlık ve güvenliği korunur, dolayısı ile verimlilik ve üretim artar.
SİSTEM İÇİNDE GEÇEN TANIMLAR: • Olay: Bir kazaya yol açan veya bir kazaya neden olabilecek potansiyeli olan durum. "Olay" terimi "yakın ‐ ıskalama" yı da kapsar. Yaralanma, sağlığın bozulması veya ölüme sebep olmadan gerçekleşen olaylara; “hasarsız olay” veya “tehlikeli oluşum” gibi adlar verilir. “Acil durum”, olayın özel bir tipidir.
• Tehlike: Yaralanmaya, sağlık bozulmasına, çalışma ortamının bozulmasına, malın/mülkün hasar görmesine veya bunlardan birkaçının bir arada bulunmasına neden olabilecek potansiyel zararlı kaynak veya durum. • Sağlığın Bozulması: Bir iş faaliyetinin veya işle ilgili durumun yol açtığı ve/veya kötüleştirdiği belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal durum.
• Risk: Bir tehlikeli durumun meydana gelme olasılığı ve önem derecesinin bileşkesi. • Kaza: Ölüme, sağlık bozulmasına, yaralanmaya, hasara, zarara ya da diğer kayıplara yol açan istenmeyen olay, • Güvenlik: Zarar, ziyan riskinin olmadığı durum. Kabul edilmez zarar riskinden uzak kalma ISO /IEC Klavuz
• Risk Değerlendirme: Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan proses. TS 18001‐2008 • Kabul Edilebilir Risk: Kuruluşun yasal zorunluluklara ve kendi İSG politikasına göre, Tahammül edebileceği düzeye indirilmiş risk. (TS 18001)
• Uygunsuzluk: Doğrudan ya da dolaylı olarak insan yaralanması ya da hastalığı, malın hasar görmesi, iş yeri çevresinin zarar görmesi ya da bunların kombinasyonuna neden olabilecek iş standartları, pratikler, prosedürler, kurallar, yönetim sistemi performansı ve benzerlerinden, herhangi bir sapma.
Sürekli İyileştirme: Organizasyonun İSİG politikasına bağlı olarak genel işçi sağlığı ve iş güvenliği performansında gelişmeler sağlamak için; iş sağlığı ve iş güvenliği yönetim sistemini geliştirme süreci.
• "Organizasyon" bir devamlılık seviyesi ifade eder ve bütün elemanlar gözlenebilir şekilde uygulanmadıkça sistem kurulmuş olarak düşünülmemelidir. • "Muhafaza", bir kere tesis edildikten sonra sistemin işlemeye devam ettiğini ifade eder. Bu organizasyon açısından aktif çaba gerektirir. Birçok sistem iyi başladığı halde muhafaza edilmediği için zayıflamaktadır. OHSAS 18001'in birçok elemanı sistemin aktif şekilde muhafaza edilmesini sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.
Amaçlar: Bir kuruluşun kendisinin ulaşması için belirlediği İSG performansına yönelik Hedefler OHSAS 18001 YÖNETİM DÖGÜSÜ
Not: Uygulanabildiği yerlerde amaçlar rakamlarla ifade edilmelidir.
İSG OHSAS 18001 İSİG Yönetim Sistemi: • İş Sağlığı ve İş Güvenliği Politikası, • Planlama, • Uygulama ve İşletme, • Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler, • Yönetimin Gözden Geçirmesi.
İSG OHSAS 18001 Genel Şartlar: Organizasyon, bir İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi kurarken geçerli İSG Kanun ve yönetmelikleri dikkate alınmalıdır. İSG yönetim sisteminin detay ve karışıklık derecesi, dokümantasyonun miktarı ve buna ayrılan kaynaklar, bir kuruluşun büyüklüğüne ve faaliyetlerinin özelliğine ve bağlıdır.
İSG OHSAS 18001 OHSAS 18001 tüm organizasyon çapında uygulanabileceği gibi organizasyonun belirli işletim birimlerine veya faaliyetlerine de uygulayabilir. Ancak, çalışanlarının ve diğer ilgili tarafların İSG üzerinde etkisi olabilecek bir işlemi veya faaliyeti, değerlendirmenin dışında tutmak amacıyla kapsamı sınırlamayı düşünmemelidirler.
OHSAS 18001 belirli bir işletme birimi veya faaliyeti için uygulandığı takdirde; işletme birimi veya faaliyeti tarafından geliştirilen İSG politikalarından ve prosedürlerinden yararlanılabilinir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası; Üst yönetim tarafından onaylanmış, İSG sorumlulukları bütünüyle üst yönetimle ilgilidir. En güzel uygulama, üst yönetimden ( büyük organizasyonlarda Yönetim Kurulu Üyelerinden biri olabilir) birisinin, İSG yönetim sistemiyle ilgili bütün sorumluluğu alarak, işletmede uygulama ve organizasyonu sağlamasıdır. Üst düzey Yöneticiler, İSG performansının daha da artması için aktif olarak kendi katılımlarını göstermelidirler.
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası; Kuruluşun İSG risklerinin yapısına ve büyüklüğüne uygun olmalı, Kazaların ve sağlık bozulmalarının önlenmesi ve İSG yönetiminin ve performansının sürekli iyileştirilmesi için taahhüt içermeli, En azından yürürlükteki İSG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına uyulacağına dair taahhüt içermeli, İSG hedeflerinin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi için bir çerçeve sağlamalı, Dokümante edilmeli, uygulanmalı, sürdürülmeli, Çalışanların kendi İSG sorumluluklarının farkında olmaları amacıyla tüm çalışanlara duyurulmalı, İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı, Tüm iş kollarıyla ve diğer yönetim disiplinleri (kalite yönetimi, çevre yönetimi) ile uyumlu olmalıdır,
Kuruluşa uygun olarak kalması için periyodik olarak gözden geçirilmeli.
SORULAR…
Soru 1 TS EN ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, TS EN IS014001 Çevre Yönetim Sistemi ve TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin ilk aşaması aşağıdakilerden hangisidir? a) Planlama b) Kontrol c) Uygulama d) Politika
Açıklama: Üç yönetim sisteminin de temelinde aynı yaklaşım esas alınmıştır. Bu yaklaşımın ilk aşamasında ilgili yönetim sistemine ait politikanın belirlenmesi yer alır. Cevap: d
Soru 2 Aşağıdakilerden hangisi TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminde son adımdır? a) b) c) d)
Planlama Uygulama Yönetimin Gözden Geçirmesi Kontrol ve Düzeltici Faaliyet
Açıklama: TS 18001 standardı, yasal şartları ve İSG riskleri hakkındaki bilgileri dikkate alan bir politikanın ve hedeflerin geliştirilmesi için bir kuruluşa yardımcı olmak üzere İSG yönetim sisteminin şartlarını belirlemektedir. Her tipte ve büyüklükteki kuruluşa uygulanması amaçlanmıştır ve farklı coğrafi, kültürel ve sosyal şartları karşılamaktadır. Yaklaşımın esası aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Cevap: c
Soru 3 OHSAS18001 spesifik aksiyonunda devamlı gelişme için son üç sıra aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 1. I. Yönetim gözden geçirme 2. II. Planlama 3. III. Politika 4. IV. Kontrol ve düzeltme 5. V. Uygulama ve işletme a) b) c) d)
V, IV, I V, I, IV ll, IV, l II,IV,V
Cevap:Â a
Soru 4 İşçilerin sağlık muayenelerinden elde edilen verilerin analiz edilmesi TS 18001 standardının hangi aşamasında yapılır? a) b) c) d)
Durum tespiti Planlama Uygulama ve işletme Kontrol ve düzeltici faaliyetler
Cevap:Â d
Soru 5 TS 18001 standardının amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? a) Çalışanlar ve ilgili diğer tarafların sağlı ve güvenliğinin korunması b) Üretilen ürünün güvenliğinin sağlanması c) İSG alanında sürekli iyileşmenin sağlanması d) Risklerin yok edilmesi veya en aza indirilmesi
Açıklama: TS 18001:2008 standardının 1. maddesine göre; bu Standart aşağıdakileri gerçekleştirmeyi amaçlayan her kuruluşa uygulanabilir: ∙ Kuruluşun faaliyetleri ile ilgili olarak, İSG risklerine maruz kalabilecek çalışanlar ve ilgili diğer taraflar için riskleri yok etmek veya en aza indirmek üzere bir İSG yönetim sistemi oluşturmak, ∙ Bir İSG yönetim sistemini kurmak, uygulamalı ve sürekli iyileştirmek, ∙ Kuruluşun beyan ettiği İSG politikasına uygunluk konusunda kendine güvence sağlamak, ∙ Aşağıdakileri uygulamak suretiyle bu İSG standardına uygunluğu göstermek: ∙ Kendi durumunu değerlendirmek ve kendisi tarafından beyanda bulunmak ∙ Müşteriler gibi kuruluş üzerinde ilgisi olan taraflardan uygunluğunun teyidini istemek ∙ Kuruluş dışındaki bir taraftan kendi beyanının uygunluğunun teyidini istemek ∙ Kuruluşun İSG yönetim sisteminin bir dış kuruluş tarafından belgelendirilmesini /tescilini istemek Bu standardın bütün şartlarının, herhangi bir İSG yönetim sistemine dâhil edilmesi amaçlanmıştır. Uygulamanın kapsamı kuruluşun İSG politikası, faaliyetlerin yapısı ile çalışmaların riskleri ve karmaşıklığı gibi faktörlere bağlı olacaktır. Bu Standart ile iş sağlığı ve güvenliğinin ele alınması amaçlanmış olup çalışanların refah/sağlık programları, ürün güvenliği ve mülkiyet hasarı veya çevre etkisi gibi diğer sağlık ve güvenlik alanlarının ele alınması amaçlanmamıştır. Cevap: b
Soru 6 Aşağıdaki ifadelerden hangisi TS18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminde düzeltici faaliyeti tanımlamaktadır? a) Kuruluşun, İSG politikasına bağlı olarak, genel iş sağlığı ve güvenliği performansını iyileştirmek üzere, İSG yönetim sistemini geliştirmek için tekrarlanan proses b) Tespit edilen bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem c) Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem. d) Elde edilen sonuçlan gösteren veya yapılan faaliyetler hakkında delil oluşturan doküman
Açıklama: TS 18001:2008 standardının 3.4. maddesinde düzeltici faaliyet, tespit edilen bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem olarak tanımlanmaktadır. Cevap: b
Soru 7 Aşağıdakilerden hangisi düzeltici faaliyettir? a) Yangın sonrası gerekli tedbirlerin alınması b) İşe giriş sağlık muayenelerinin yapılması c) Makine koruyucularının kullanılması d) İletkenlere koruma topraklamasının yapılması
Cevap:Â a
Soru 8 Aşağıda belirtilenlerden hangisi TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminde önleyici faaliyeti tanımlamaktadır? a) Kuruluşun ulaşmak için belirlediği, İSG performansı cinsinden İSG amacı b) Kuruluşun üst yönetimi tarafından ifade edilen, kuruluşun İSG performansına ilişkin genel niyetleri ve yönü c) Bir tehlikenin varlığını tanıma ve özelliklerini tarif etme prosesi d) Potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem
Açıklama: TS 18001:2008 standardının 3.18. maddesinde önleyici faaliyet, potansiyel bir uygunsuzluğun veya başka bir istenmeyen durumun sebebinin ortadan kaldırılması için yapılan işlem olarak tanımlanmaktadır. Cevap: d
Soru 9 İSG politikasına ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Kuruluşun İSG risklerinin yapısına ve büyüklüğüne uygun olmalıdır. b) İSG performansının sürekli iyileştirilmesi için bir taahhüt içermelidir. c) Üretim hedeflerinin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi için bir çerçeve oluşturmalıdır. d) İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalıdır.
Açıklama: TS18001:2008 standardının 4,2. maddesine göre; kuruluşun üst yönetimi kuruluşun İSG politikasını belirlemeli ve onaylamalı, İSG yönetim sisteminin belirlenmiş kapsamında bu politika aşağıdaki hususları sağlamalıdır. ∙ Kuruluşun İSG risklerinin yapısına ve büyüklüğüne uygun olmalı, ∙ Yaralanmaların ve sağlık bozulmalarının önlenmesi ve İSG yönetiminin ve İSG performansının sürekli iyileştirilmesi için bir taahhüt içermeli, ∙ En azından yürürlükteki İSG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına uyulacağı taahhüdünü içermeli, ∙ İSG hedeflerinin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi için bir çerçeve oluşturmalı, ∙ Dokümante edilmeli, uygulanmalı ve sürdürülmeli, ∙ Çalışanların kendi bireysel İSG sorumluluklarının farkında olmaları amacı ile kuruluşun kontrolü altında tüm çalışanlara duyurulmalı, ∙ İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı, ∙ Kuruluşun kendisine uygun ve ilgili olarak kalmasını sağlamak için periyodik olarak gözden geçirilmelidir.
Cevap: c
Soru 10 TS 18001'e göre risk değerlendirmesi, standardın üzerine kurulduğu PUKÖ döngüsünün hangi aşamasında yer alır? a) Planla b) Uygula e) Kontrol et d) Önlem
Açıklama: TS 18001:2008 standardı PUKÖ olarak bilinen bir metodoloji üzerine kurulmuştur. PUKÖ kısaca aşağıdaki gibi açıklanabilir: ∙ Planla: Kuruluşun İSG politikasına uygun olarak sonuçların elde edilmesi için gerekli hedefleri ve prosesleri belirle ∙ Uygula: Prosesleri uygula ∙ Kontrol et: Prosesleri izle ve İSG politikasına, hedeflerine, yasal ve diğer şartlara göre ölç ve sonuçları bildir ∙ Önlem al: İSG performansını sürekli olarak iyileştirmek için önlem al ∙ Standardın "planlama" başlığı altındaki 4.3.1. maddesine göre; kuruluş sürekli olarak tehlikelerin tanımlanması, risklerin değerlendirilmesi ve gerekli kontrollerin belirlenmesi için prosedürler oluşturmalı ve sürdürmelidir. Cevap: a
Soru 11 Prosedür oluşturma, çalışma izni verme, çalışma zamanını kısıtlama, eğitim vb. kontrol önlemleri TS 18001 'e göre aşağıdakilerden hangisi içinde yer alır? a) b) c) d)
Mühendislik kontrolleri İdari kontroller Mali kontroller Kişisel koruyucu donanımlar
Açıklama: TS 18001:2008 standardının 4.3.1. maddesine göre; kontrolleri belirlerken veya mevcut kontroller üzerinde değişiklik yapmayı planlarken aşağıdaki hiyerarşiye uygun olarak risklerin azaltılması düşünülmelidir: 1. Ortadan kaldırma 2. Yerine koyma 3. Mühendislik kontrolleri (ekipman ve tesis tasarımı, tehlikeleri bertaraf eden proses oluşturulması, tehlikelerin izolasyonu vb.) 4. İşaretler/uyarılar ve/veya diğer idari kontroller (prosedür oluşturma, çalışma izni verme, çalışma zamanını kısıtlama, eğitim vb.) 5. Kişisel koruyucu donanım Cevap: b
Soru 12 Aşağıdaki tehlikelerden korunma yollarından hangisi önceliklidir? a) Tehlike alanda çalışma süresinin azaltılması b) Tehlikeye maruz kalan kişiye yönelik koruma uygulanması c) Tehlikenin kaynağında yok edilmesi d) Tehlikenin kaynağının yalıtımı
Cevap:Â c
Soru 13 TS 18001 standardına göre aşağıdakilerden hangisi pratik olan durumlarda ölçülebilir büyüklüklerle ifade edilmeli ve İSG politikası ile tutarlı olmalıdır? a) Acil durum hazırlığı b) Risk değerlendirmesi c) İSG hedefleri d) Yönetimin gözden geçirmesi
Açıklama: TS 18001:2008 standardının 4.3.3. maddesine göre; kuruluş, içerisindeki her bir ilgili fonksiyon ve seviyede dokümante edilmiş iş sağlığı ve güvenliği hedeflerini oluşturmalı, uygulamalı ve sürdürmelidir. Hedefler pratik olan durumlarda ölçülebilir büyüklüklerle ifade edilmeli ve İSG politikası ile tutarlı olmalıdır. Buna yaralanmaların ve sağlığın bozulmasının önlenmesi, uygulanabilir yasal şartlara ve kuruluşun taahhüt ettiği diğer şartlara uygunluk ve sürekli iyileştirme taahhüdü dâhil olmalıdır. Kuruluş, hedeflerini oluştururken ve gözden geçirirken yasal şartları ve kuruluşun taahhüt ettiği diğer şartları, İSG risklerini dikkate almalıdır, Ayrıca kuruluş teknolojik seçeneklerini, finansal çalıştırma ve işletme şartlarını, ilgili tarafların görüşlerini de dikkate almalıdır. Kuruluş, hedeflerine ulaşmak için bir programı veya programları oluşturmalı, uygulamalı ve sürdürmelidir. Bu programlar en azından aşağıdakileri içermelidir: ∙ Kuruluşun ilgili fonksiyon ve seviyelerinde hedeflere ulaşılması için verilen sorumluluk ve yetki ∙ Amaçlara ulaşırken kullanılacak araçlar ve zaman çizelgesi Programlar düzenli ve planlı aralıklarla gözden geçirilmeli ve hedeflere ulaşılmasını sağlamak üzere gerektiğinde yeniden düzenlenmelidir. Cevap: c
Soru 14 İSG yönetim sisteminin kurulması, uygulanması, sürdürülmesi ve geliştirilmesi için gerekli kaynakların sağlanması TS 18001 standardının hangi aşamasında yapılır? a)Politika b)Planlama c)Uygulama ve işletme d)Kontrol ve düzeltici faaliyetler
Cevap: c
Soru 15 Çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması için her bölümdeki ilgili kişileri bilgilendirme, eğitme ve katılımını sağlama TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin hangi aşamasında yapılır? a) Planlama b) Uygulama c) Kontrol d) Önlem alma
Açıklama: TS 18001:2008 standardının "uygulama ve işletme" başlığının altındaki 4.4.2. maddesinde eğitim, bilinç ve yeterlilik konuları, 4.4.3. maddesinde de iletişim, katılım ve danışma konuları yer almaktadır. Cevap: b
Soru 16 OHSAS18001 standardı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) OHSAS 18001, kuruluşlarda İş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin nasıl uygulanacağını anlatan destek dokümandır. b) OHSAS 18001 le göre iş sağlığı ve iş güvenliği yönetim sistemi, organizasyonun yönetim sisteminin, faaliyet alanı ile ilgili iş sağlığı ve güvenliği risklerini yönetmek için kullanılan parçasıdır. c) OHSAS 18001, organizasyonların kalite, çevre ve işçi sağlığı ve iş güvenliği sistemlerini birbirlerine entegre etmelerini kolaylaştırmak için, ISO 9001 kalite ve ISO 14001 çevre yönetim sistemi standartları ile uyumlu olarak geliştirilmiştir. d) BS 8800'nin aksine OHSAS 18001, bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin içerisinde bulunması gereken kritik yönetim elemanlarını tanımlamaktadır.
Açıklama: OHSAS 18002 uygulama kılavuzu olup, kuruluşlarda sistemin nasıl uygulanacağını anlatan destek dokümandır. Cevap: a
Soru 17 Aşağıdakilerden hangisi OHSAS 18001 uygulamasının işletmelere sağlayacağı faydalardan biri değildir? a) Çalışan motivasyonu ve çalışan katılımını artırmak b) Ürün kalitesini arttırmak c) Ulusal ve uluslararası mevzuatlara uyum sağlamak d) İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş gücü kayıplarını en aza indirmek
Açıklama: OHSAS 18001 uygulamasının işletmelere sağlayacağı faydalar şunlardır: ∙ Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyum sağlamak ∙ Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden ve kazalardan koruyarak, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ∙ Çalışan motivasyonu ve çalışan katılımını artırmak ∙ İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş ve iş gücü kayıplarını en aza indirgeyerek, iş veriminde artışı sağlamak ve maliyetleri düşürülmek ∙ Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları vb. durumların ortadan kaldırılması neticesinde işletme güvenliğini sağlamak ∙ İş performansını artırmak ∙ Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak ∙ Rakiplere karşı üstünlük sağlamak Cevap: b
Soru 18 Aşağıdakilerden hangisi süreklilik arz eden koruma uygulamalarından değildir? a) İşe giriş sağlık muayenesi b) Periyodik sağlık muayenesi c) İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri d) Kişisel koruyucu donanım kullanımı
Açıklama: İşe giriş muayenesi, işçi ilk işe girerken yapıldığı için bir çeşit önleyici faaliyettir. Cevap: a
Soru 19 Periyodik durum değerlendirmesi yapılırken hangileri dikkate alınmalıdır? I. İSG yönetim sisteminin genel performansı II. Sistem bileşenlerinin performansı III. Denetleme bulguları IV. İç ve dış faktörler a) b) c) d)
l, ll III, IV l, lI, Ill l, II, lll, IV
aşağıdakilerden
Açıklama: Periyodik durum değerlendirmesi yapılırken; İSG yönetim sisteminin genel performansı, sistemin bileşenlerinin performansı, denetleme bulguları, iç ve dış faktörler (değişen organizasyon el yapı, değişen kanunlar, yeni teknoloji sunumu vb.) dikkate alınmalıdır. Cevap: d
Soru 20 Aşağıdakilerden hangisi performans ölçüm yöntemlerinden biri değildir? a) Yönetimin gözden geçirmesi b) Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri c) Çalışanların hareket biçimleri ve tarzları d) İş güvenliği turları
Açıklama: Performans ölçüm yöntemleri şunlardır: • Periyodik saha denetimleri • İş güvenliği turları • Makine ve teçhizatın emniyet tertibatlarının tetkiki ve durumlarının tespiti • Çalışma ortamlarının yasal mevzuatlara göre uygunluk testleri • Çalışanların hareket biçimleri ve tarzları • Benzer kuruluşlarla mukayese yapılması Cevap: a
Soru 21 İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik faaliyetlerin etkili, sürekli ve sistematik olarak yürütülebilmesi aşağıdakilerden hangisi ile sağlanır? a) Belge sisteminin kurulması b) Düzenli kontrollerin yapılması c) İşyeri ortamının ölçülmesi d) Risk değerlendirmesi
Açıklama: İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğine yönelik çalışmalar yürütülürken belge sisteminin de kurulması gereklidir. Belgelendirme, çalışmaların etkili, sürekli ve sistematik olarak yürütülebilmesi için gerekli olduğu gibi, aynı zamanda yasal bir zorunluluktur. Cevap: a