Fantastik Edebiyatın Müziğe Yansımaları Dünya da ki her şeyin müzikte karşılığı vardır her duygunun her düşünce biçiminin her geleneğin. Tabii ki Fantastik edebiyatın bundan nasibini almaması imkansızdı bu edebiyat akımını benimseyen ve sözlerinde yaşatan belirli üçlemeler ve yazarlar için konsept albüm yapanlar hatta bütün diskografisini fantastik edebiyat üzerine kuranlar pek çok örneği var bunca yıldır fantastik edebiyatla içli dışlıyız peki canımız sıkıldığında bir müzik açtığımız da o müzikte ejderhalardan, büyücülerden, gizli kalmış tarihi olaylardan, mistik ve gotik karakterlerden, elflerden, devlerden bahsetmesi hoş olmaz mıydı bu yazının amacı bu. Daha fazla fantastik alanda ilham için daha fazla fantastik, gotik, korku, tarihi kurgu, mitoloji ve gerilim edebiyatını konu edinen müzisyenleri tanımak. Açıklama: Dergiyi PDF formatında indirdiyseniz veya internetten okuyorsanız siz verdiğim URL adreslerini kopyalayın ve İnternet Tarayıcınızın adres kısmına yapıştırın böylece linkini verdiğim şarkıları kısa yoldan dinleyebilirsiniz ve okur okumaz sıcağı sıcağına anlattığım müzisyenin müziğine kolayca erişebilirsiniz.
Anois İlk Tanıtacağım grup Anois, Dream tarzında eserler veren güzide bir grup. Grubun kadrosu şu şekilde • • •
Veronica Metz - Vokaller Regina Ederveen - Celtic harp Ignace Dhont – Ses Tekniği
J.R.R. Tolkien’in Orta-Dünyasında geçen bir EP leri mevcut 4 şarkıdan oluşuyor; Beside the Fire, Gil Galad, Elvenhymne ve Sam’s song in the Orctower. İkinci albümleri ise İngiliz roman yazarı ve şair Emily Brönte’ye adanmış onun yazdıklarından esintiler taşıyor. Onlara şöhreti getiren kendi YouTube kanallarından yükledikleri Tolkien’e adadıkları albümde yer alan “The Fall of Gil-Galad” adlı eser olmuştur 300.000 den fazla izlenme sayısı ile en çok dinlenilen eserleridir. Diğer milyon tıklanan şarkılara nazaran düşük gelebilir size rakam ama Anois söz konusu olunca saf sanat duyacaksınız. Kelt müziği etkileşimli bir müzik örneği icra etmelerine rağmen Orta-Dünya ya ve J.R.R. Tolkien e olan sevgileri su götürmez bir gerçek. Grubun resmi web sitesi: http://www.anois.nl/ Grubun popüler The Fall of Gil-Galad şarkısını dinlemek için: https://www.youtube.com/watch?v=k8FYjyvsd00
The Tolkien Ensemble J.R.R. Tolkien’ in efsane üçlemesi Yüzüklerin Efendisinde ki şarkı ve şiirlere besteler yapan ve onları hayata geçiren ve bu konuda tek olan Danimarkalı Senfonik/Folk grubudur. Onları efsane yapan şiirleri ve şarkıları kitapta ki havayı solumanıza yardımcı harika bestelerle birlikte çalmalarıdır. Eserlerinde yalnızca J.R.R. Tolkien’ in Orta-Dünyasında geçer ve bu besteler eşliğinde kitabı okursanız gerçekten çok etkileyici olur. Genelde yaptıkları müzikle ve albümlerine verdikleri isimlerle kendilerini Ayrıkvadi ile bütünleştirmiş müzisyenlerdir. Grup 2002 çıkışlı “At Dawn in Rivendell” albümün de konuk müzisyen olarak Christopher Lee ile çalışmıştır. Grubun Diskografisi şu şekilde: • • • •
An Evening in Rivendell (1997) A Night in Rivendell (2000) At Dawn in Rivendell (2002) Leaving Rivendell (2005)
Daha sonra bu albümleri toplama set şeklinde bir araya getirmişlerdir. Ayrıca Danimarka kraliçesi Margrethe II kendi illüstrasyonlarının cd üzerinde kullanılmasına da izin verdi. Grubun resmî web sitesi: http://www.tolkien-ensemble.net/ Gruba başarıyı getiren şarkıysı “Galadriel’s Song of Eldamar” dinlemek için link: https://www.youtube.com/watch?v=7TU0hE47hS0
Adrıan Von Ziegler Adrian von Ziegler adlı bu müzisyen bir YouTube müzisyeni kendisi pek çok farklı başlıklarda müzik yapıyor. İsviçre – Zürih te yaşıyor kendisi. Fantasy Music, Dark Electronic Music, Fantasy Film Music, Celtic Music ve Relaxing Music vs. gibi başlıklara ayırdığı bestelerini YouTube kullanıcılarının beğenisine sunuyor dinlemesi çok keyifli müzikler ve ücretsiz. YouTube Hesabı 360.000 aboneye ulaştığını da belirtmek gerek. Adrian von Ziegler pek çok şeyden ilham alıyor bunların başında bizim de ilgili olduğumuz mitoloji, tarih ve doğa gibi kaynaklar geliyor kendi hayali dünyalarını da müziğine katıyor. Facebook ve Youtube hesabından onu takip edebilirsiniz hayal gücünün çok geniş olduğu yaptığı farklı alanlardaki bestelerden belli oluyor metal, kelt müziği, atmosferik müzikler gibi pek çok alanda birçok eser veriyor. Dinlenmesi ve ilham alması bir Youtube kanalına ve facebook tan tıklanan bir “beğen” tuşu kadar yakın. Resmi Facebook Hesabı: https://www.facebook.com/AdrianvonZiegler Resmi YouTube Hesabı: https://www.youtube.com/user/AdrianvonZiegler
Nox Arcana Gotik kültür edebiyat, sinema, çizgi roman, müzik gibi birçok farklı alanda karşımıza çıkıyor bu örnekte hem müzik hem edebiyat anlamında karşımıza çıkıyor. Nox Arcananın müzikal tarzı tam olarak Dark Ambient/Darkwave/Gothic diyebiliriz. Ambient tarzı müziklerde zaten gotik etkileşim olur ve sözlerde bahsedilir ama onları farklı kılan gotik, korku ve gerilim edebiyatını müziklerine işlemiş olmaları. Şarkı isimlerinden konsept albümlere onlar tamamen bu işe adanmış bir müzik kariyeri. İki kişiden oluşurlar Joseph Vargo ve William Piotrowski Amerika – Ohio ludurlar. Onların atmosferini oluşturduğu müzik; karanlık ve sisli bir ormanın kuru ağaçları arasından bakarken gökyüzünde dolunayın belirmesi gibidir. Gotik ve korku edebiyatında yer etmiş karakterler, kısa hikâyeler, şiirler ve mekân isimleri eşlik eder müzikleri eşliğinde çıktığınız bu sanatsal yolculukta. 20 Tane albüme sahiptirler ve hepsi konsept olup bir hikâyeyi bir yazarı veya bir kurgusal ürünü anlatır. Örnek vermek gerekirse Shadow of the Raven albümü Edgar Allan Poe nun konsept albümüdür ve albüm yalnızca ondan bahseder, onun yazdıkları karakterleri, kısa hikayeleri, şiirleri bu albümdeki şarkılara ismini verir. Bunun gibi her albümleri farklı bir konsepttedir. Diskografi: • • • • • • • • • • • • • •
2003 - Darklore Manor 2004 - Necronomicon 2005 - Winter’s Knight 2005 - Transylvania 2006 - Carnival of Lost Souls 2006 - Blood of Angels 2006 - Blood of the Dragon 2007 - Shadow of the Raven 2008 - Grimm Tales 2008 - Phantoms of High Seas 2009 - Zombie Influx 2009 - Blackthorn Asylum 2009 - Winter's Eve 2010- Theater of Illusion
• • • • • • •
2010 – House of Nightmares 2011 – The Dark Tower 2012 - Winter’s Majesty 2012 – Legion of Shadows 2013 – Crimson Winter: Original Motion Picture Soundtrack 2013 – Ebonshire 2014 – Ebonshire- Part 2
Nox Arcana grubunun Night of the Wolf şarkısını dinlemek için: https://www.youtube.com/watch?v=ojLia2AXVug Grubun resmi web sitesi: http://www.noxarcana.com/
Dark Sanctuary Gotik edebiyatı çok severim müzikal yansıması ise saf gotik müzik Dark Sanctuary’ dir. Karanlık ve gerilim dolu müziğiyle bu tarz edebiyat sevenlerin sevebileceğini düşündüğüm için buraya ekledim. Gotik seven pek çok kişi olduğunu tahmin ediyorum Gölge e-Dergi de ve gotik romanlarınızı çizgi romanlarınızı bu harika müzik örneğiyle birlikte okursanız daha etkili olacağını düşünüyorum. Müziğinde klasik tatlar barındıran ve elektronik tınılar ile bunu süsleyen, trajik sözlerle perçinleyen, karanlık atmosferi olan bir müzik onların müziği. Gotik sevenler mutlaka kulak kabartmalı. Sadece okurken değil bu konularda yazarken ve çizerken de harika bir ambiyans ile buluşmak isteyenler için bire bir ilhamı ise her melodisin de bulabilirsiniz.
Diskografi: • • • • • • •
Royaume Mélancolique (1999) de Lumière et d'obscurité (2000) l'être las - l'envers du miroir (2003) Les Memories Blesses (2004) Exaudi Vocem Meam (Part I) (2005) Exaudi Vocem Meam (Part II) (2006) Dark Sanctuary (2009)
Rock ve Metal Müzikte Fantastik Edebiyat; Sert müzik ve türevlerin de özellikle metal müzikte her zaman büyücüler, korku hikayeleri, gotik etkileşimler, fantezi eserlerine göndermeler, ejderhalar, destanlar, mitoloji, tarihi kurgu, tarihsel konular her zaman pek çok grup tarafından şarkılara konu edilir. Ben bunlardan bazılarını size tanıtmak istedim hepsini konu alsam bu yazı bitmez ama birkaç tanesini tanıtacağım.
Blind Guardian Yaşarken efsane olmak, onları anlatan cümle bu. Bütün diskografisini fantastik edebiyata ve destanlara ayıran ve bu dalda 10 albüm çıkarmış yılların eskitemediği bir Power Metal grubu. Sözleri konsept albümleri görselleri her şeyiyle fantastik edebiyata ait bu grup yıllardır taviz vermeden en iyi bildiği işi yapıyor. Şarkılarında koro düzenlemeleri ve orkestralı bölümler kullanan epik bir destan tadında birbirinden güzel albümleri var. En sevdiğim albümleri 1998 çıkışlı “Nightfall in Middle Earth” dür. Orta-Dünyaya ait pek çok şeyden bahseden bu albümde Tolkien esintisi duymak muhtemeldir Silmarillion’ın şiirleri üzerine bir albümdü konsept albümlerinden yalnızca biridir. Gelmiş geçmiş en çok sevilen albümleri de bu albümdür zaten. Hansi Kürsch adlı vokalistleri gerçekten inanılmazdır ve metal müzik dünyası için çok az görülen üst düzey bir performansı vardır. Diskografi; • • • • • • • • • •
Battalions of Fear (1988) Follow the Blind (1989) Tales from the Twilight World (1990) Somewhere Far Beyond (1992) Imaginations from the Other Side (1995) Nightfall in Middle-Earth (1998) A Night at the Opera (2002) A Twist in the Myth (2006) At the Edge of Time (2010) Beyond The Red Mirror (2015)
Blind Guardian resmi web sitesi; http://www.blind-guardian.com/ Efsane şarkılardan bazılarını dinlemek için; The Bard’s Song;
https://www.youtube.com/watch?v=n63UbX5kzAc Nightfall https://www.youtube.com/watch?v=IoyToHOWSV8 Into the Storm https://www.youtube.com/watch?v=1Vnf0McFrgg
Iced Earth Iced Earth seveceğinizi düşündüğüm konularda müzik yapan bir Power Metal grubu. Kendilerinin 12 albümleri var sözlerin de ise genelde tarihi olaylar kişiler ve savaşlar, korku kültürü, cennet, cehennem, mitoloji vs. gibi konuları ele alır. Bazı konsept albümlerinin nelerden bahsettiğine bakacak olursak; 2001 çıkışlı Horror Show albümlerin de korku edebiyatı ve filmlerini takip edenlerin yakından tanıdığı karakterleri konu edindiler. The Glorious Burden albümü de ise savaşı konu alır ve pek çok açıdan inceler. The Dark Saga albümlerinde ise hepimizin yakından tanıdığı çizgi roman olan Spawn’ın hikayesini anlattılar. Burnt Offerings albümü ise Dante’ nin Inferno sunu işliyorlardı. Her albümlerinde farklı bir konsept işleyerek Farklı işlere imza atan bir grup oldular. Sert ve seri rifflerle, güçlü melodik yapısıyla her zaman taviz vermeden müziğini ve sözlerini kaliteli düzeyde tutmuş bir grup olarak kaldılar. Diskografi;
• • • • • • • •
1991 1992 1995 1996 1997 1998 1999 2001
-
Iced Earth Night of the Stormrider Burnt Offerings The Dark Saga Days of Purgatory Something Wicked This Way Comes Alive in Athens (3 cd Live) The Horror Show
• • • •
2004 2007 2011 2013
– – – –
The Glorious Burden Framing Armageddon Dystopia Plaques of Babylon
Nightwish Nightwish Finlandiyalı müzik grubu, türü ise Senfonik Power Metal. Müziğinde senfonik öğeler kullanan ve bunu opera vokaliyle birleştiren bu tarz da az sayıda müzisyenden biri. Senfoni müziğin başlangıcından beri en güçlü müzik hareketiydi, Metal Müzik ile birleşince ise ortaya dinlemesi çok hoş, leziz, uyumlu bir atmosfer çıkıyor. Metalin ve Senfoninin gücü birleşince ortaya çok zengin ve epik bir müzik çıkıyor. Dinlemesi en keyifli müzik tarzlarından biridir tutkuludur, yoğundur, harikadır hikayeler anlatmaya en uygun tarz olduğunu düşünüyorum bu tarz müzisyenlerin şarkı sözlerinde kısa hikayeler yazdıkları olmuştur. Şarkı sözlerinde ise mitoloji, fantastik, metafizik ve doğa konuları ele alınıyor Stephen King ve Edgar Allan Poe göndermeleri de mevcut. Grup kendi ülkesini temsil etmek amacıyla Eurovision elemelerine de katıldı ve halk oylamasıyla birinci oldular ama jüri müdahalesiyle ikinci seçildiler. Nightwish in video klipleri ise oldukça epik ve kısa film tadında hikayeler anlatan kliplerdir.
Diskografi; • • • • • • • •
Angels Fall First” (1997) “Oceanborn” (1998) “Wishmaster” (2000) “Century Child” (2002) “Once” (2004) “Dark Passion Play” (2007) “Imaginaerum” (2011) “Endless Forms Most Beautiful” (2015)
Beğenilen şarkıları ve epik klipleri ise burada
Sleeping Sun
https://www.youtube.com/watch?v=4XopsFtdaLw Nemo https://www.youtube.com/watch?v=80kOBeMEm2I Over the Hills and Far Away https://www.youtube.com/watch?v=vAYVDLqkqHU
Senfonik Metal e dair diğer gruplara da kısaca bakacak olursak; Epica: Epica da konsept albümler yapan bir diğer Senfonik Metal grubu. Klasik Müzik ve Metal arasında ki köprü olarak görülürler. Yaylılar başarıyla müziğe dahil edilir, soprano vokal grupta yerini alır. Grubun 7 Tane albümü vardır. Simone Simmons adlı vokalistleriyle daha çok ön plana çıkar. Albüm kapaklarını da o süsler. “Consign to Oblivion” albümlerinde Güney Amerika Aztek/İnka temasını konu edinmişlerdir. The Divine Conspiracy albümün de ise Tanrı’nın farklı dinleri insanoğlunu test etmek amacıyla yolladığını insanlar tüm dinlerin aynı olduğunu anlayıp anlamaması üzerine bir teoriyi konsept edinen diğer bir albümleri. Biraz Epica dinlemek için; https://www.youtube.com/watch?v=e77tLfkiVn8
Therion: Therion Senfonik Metal yapan bir diğer grup. Erkek ve kadın vokalli Opera rock havasını koruyan şarkı sözlerin de tarihten beslenen seveceğinizi düşündüğüm bir grup. Herkes tarihi kurguyu sever bence. Yaratılış, cennet, cehennem, tarihi olaylar, mitoloji vs. gibi pek çok konu hakkında söyleyecek bir şeyleri olan bir grup Therion. Tarihten hepimiz hoşlanırız veya insanoğlunun ve Dünya’nın yaratılış öykülerinden o zaman Therion dinlemenin vakti geldi. Özellikle müziğinde gotik elementler ve Orta Çağ Operası özellikleri barındıran bir grup Therion. Epik anlatım ve güçlü sözlerle yıllardır vazgeçmeden müziğine devam eden grup çok sevdiğim Opera Rock tarzında 15 albüm yapmıştır. Biraz Therion dinlemek için; The Nightside of Eden; https://www.youtube.com/watch?v=Y1jD4AweFTU
Diğer Sanatçılar; Yaşru: Yaşru Yakın ve tanıdık bir yerden kendisi bir Türk grup eski Göktürk dilinde Yaşru kelimesi gizem anlamına geliyor. Sözlerinde genelde tarihsel derinlik vardır, epiktir ve konu olarak Antik Dönem Türk Kültürü nü işler. Yan enstrüman olarak oldukça çeşitlidir. Orta Asya Türk etnik enstrümanlarının hemen hepsi vardır bunlar grubun vokal/gitarı Berk Öner tarafından çalınır. Ona canlı performanslarda basgitarda Batur Akçura ve davullarda ise Mert Gezgin eşlik eder. Tarihi kurgu
ve Antik Dönem Türk kültürü sevenler mutlaka kulak kabartsın. Grubun iki tane albümü var ilkini internetten indirmeye sundular ismi ” Öd Tengri Yaşar”. Mutlaka dinlenmesi ve destek olunması gereken harika bir müzik icra ediyorlar. Biraz Yaşru dinlemek için; https://www.youtube.com/watch?v=JffwPIzM7WM
King Diamond King Diamond bir Heavy Metal müzisyenidir. Fakat onu diğerlerinden ayıran en büyük özellik şarkı sözlerinde harika korku hikayeleri yazabilmesidir. Onu benzerlerinden ayıran diğer bir özellik vokalidir en tiz seslerden en bas seslere kolayca çıkabilir ve falsetto tekniğini kullanır. Vokali inanılmaz olan ve korku hikayeleri anlatımına çok uygun olan bu müzisyen yüzünde onları diğerlerinden ayıran bir de makyaj kullanır. Bütün bu özellikleriyle yıllar içinde yaptıklarıyla sadece Heavy Metal e değil korku kültürüne de mal olmuş bir sanatçıdır. Klipleri korku filmi tadındadır. Albüm kapaklarında kullanılan görseller konsept albümler hepsi korku hikayesi anlatımına dayalıdır. Ateş başında anlatılanlardan beri insanoğlu yüzyıllarca anlatımı daha etkili hale getirdi romanlar yazıldı farklı şeyler denendi modern dünya da korkuyu anlatmanın pek çok yolu denendi korku filmler çekildi o ise korkunun müziğini yaptı. Hatta King Diamond un minik korkunç bir oyuncağı bile vardır. Müziği de ustacadır. Sert güçlü epik ve sağlam bir Heavy Metal örneğiyle sarsmak, korkutmak, şok etmek için oluşturulmuş bir müzikti sanki. O yaşayan bir efsane onu kelimeler anlatmakta etkisiz kalıyor en iyisi o korkunç atmosfere girip kendimiz deneyimlemek. King Diamond’ ın efsane parçalarından bazıları; Welcome Home; https://www.youtube.com/watch?v=TJH0eBtnbcs Abigail; https://www.youtube.com/watch?v=bdJKLE58FUM Slepless Nights; https://www.youtube.com/watch?v=U-yYG00Nr8I
Tolkien Black Metal Müzikte pek çok farklı açılım görmek mümkün. Black Metal de onlardan biri genelde karanlık temaları işleyen tarihin karanlık kalmış yanından beslenen Black Metal de de fantastik edebiyat sevenleri görmek mümkün. Summoning gibi, baştan uyarayım sert müzik sevmiyorsanız pek beğenmezsiniz ben yıllardır dinlediğim için bu aşırı sert müziğe, vokalde kullanılan tiz çığlıklara, bozunmuş (distorsiyonlanmış) gitarlara, sert ve seri ritimlere kulaklarım alıştı. Söylediğim gibi karanlık temalar bu müziğin vazgeçilmezi gizem, gerilim, korku, dehşet, yıkım içerdiği bir gerçek. Tolkien i seven ciddi bir Black Metal müzisyeni popülasyonu söz konusu müziğin tanımından yola çıkarak genelde Tolkien in kötü karakterlerini işliyorlar. Tolkien ustanın kötü karakterleri bir hayli karizmatik onların dünyasına girmek ve biraz kulaklarınızın pasını silmek isterseniz buyurun özenle hazırlanmış Facebook sayfasına. Nazgullar, Witch-King, Angmar Krallığı, Sauron, Morgoth, Melkor isimleri sizler için bir anlam ve önem arz ediyorsa buyurun içeri;
NOT: Sayfa da sadece Black Metal yok Medieval Ambient, Dark Ambient, Dungeon Synth ve Epik eserler de bulunmakta.
Tolkien Black Metal Facebook Sayfası; https://www.facebook.com/pages/Tolkien-Black-Metal/240291512784908?sk=info
Yusuf GÜRKAN- 2015 ("Fantastik Edebiyatın Müziğe Yansımaları" Gölge e-Dergi- Haziran 2015 Sayı 93 - Syf. 37-47)