คํานํา
งานวิจยั ฉบับนี้เปนสวนหนึง่ ของวิชาการออกแบบการฟคบรรจุภัณฑ Graphic Design On Package โดยมีจุดประสงคเพื่อการออกแบบบรรจุภัณฑสําหรับกลวยทอดกรอบ รสสาหราย ซึ่งการ มีที่มาของปญหา ขั้นตอนการออกแบบ เนื้อหาที่เกีย่ วของ คือ หลักการออกแบบผลิตภัณฑ หลักการออกแบบบรรจุภณ ั ฑและ หลักการออกแบบกราฟฟกบนบรรจุภณ ั ฑ ผูวิจัยไดศึกษามาจากผลิตภัณฑที่แปรรูปมาจาก กลายทอดกรอบจากตลาดตามทองถิ่น กลวย ทอดกรอบยังขาดการออกแบบที่ทันสมัยรูปลักษณในการใชงานยังไมดึงดูดผูบริโภคใหมาสนใจสินคา เทาที่ควร ผูวิจยั จึงศึกษาแบบ ปรับปรุงใหดทู ันสมัยและหนาทานมากยิ่งขึ้น ผูวิจัยขอขอบคุณ ขอขอบคุณ อาจารยประชิด ทิณบุตร ที่ใหความรูและคําติชมในผลงาน ผูวิจยั หวังเปนอยางยิ่งโครงงานวิจยั ฉบับนี้จะเปน ประโยชนตอผูอานและผูที่เขามาศึกษาแบบการออกแบออกแบบการฟคบรรจุภัณฑ
ผูวิจัย นายยุทธนา สีสรอย รหัสนักศึกษา 5111313432 Email: yuthana5111@gmail.com
สารบัญ
เรื่อง
หนา
1.แรงบันดาลใจ / ที่มาของการออกแบบ
1
2.โจทย/วัตถุประสงค/สมมติฐาน
1
3.การกําหนดคุณลักษณะทีค่ วามตองการ
2
4.การนําเสนอแบบรางทางความคิด
3
5.การศึกษาขอมูลเบื้องตน
4
6.การออกแบบและพัฒนาแบบ
7
7.การทดลอง ทดสอบ การใชงานจริง
20
8.การสรุปผลงานการออกแบบ
23
1.แรงบันดาลใจ / ที่มาของการออกแบบ (Background/Inspiration) ในปจจุบนั สินคาที่แปรรูปมีอยูมากมายจึงเกิดการแขงขันกันภายในสังคมมากมายจนเกิดบรรจุภณ ั ฑ ที่ดีและคงทนตอการใชงาน จนเกิดการบําเอาผลิตจากชุมชนมาแปรรูปมากยิ่งขึ้น กลวยเปนผลไมอยางหนึ่ง ที่นิยมนํามาแปรรูปมากอยางหนึ่ง จึงทําใหมีกลวยมาวางขายตามทองตลาดมากยิ่งขึน้ จนทําใหมีสนิ คา ประเภทแปรรูปจากกลวยเยอะจนไมเปนจนเดนในการเลือกซื้อแกผูบริโภค การแปรรูปกลวยก็มมี ากมายเชน กลวยตาก กลวยทอด กลวยบวชชีกระปอง กลวยแขก กลวยปง กลวยกวน เปนตน ตางมีจุดขาย ทีแ่ ปลกเปน ตัวเลือกใหกับผูบริโภคที่จะหันมารับประทานกลวยแปรรูปมากยิ่งขึ้นเพราะกลวยแปรรูปสามารถนํามาทาน เปนอาหารวาง ในทองถินแตละตําบลจะมีการปลูกกลวยแตละสายพันธุม ากมาย จึงทําใหชาวบานนํากลวย มาแบบรูป เพือ่ นํามาขายเพือ่ สรางรายไดแกครอบครัวและชุมชนแตชาวบานยังขาดความรูดานการออกแบบ บรรจุภัณฑจึงทําให บรรจุภณ ั ฑ ไมทดี่ ึงดูดใหแกผูบริโภคและการและยังไมเปนที่นยิ มของทองตลาด ขาพเจาจึงไดทาํ การออกแบบบรรจุภัณฑสําหรับผลิตภัณฑ กลวยทอดกรอบรสสาหราย ซึ่งเปนผลิตภัณฑของกลุมแมบานเกษตรกร ตําบลบอกรุ จังหวัด สุพรรณบุรี ซึ่งเปนสินคาที่มคี ุณภาพดีและรสชาดอรอย จึงคิดที่จะทําการออกแบบใหตัวของผลิตภัณฑนั้นดู ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะถือวาเปนการเพิ่มคุณคาและมูลคาของตัวสินคา และเพิ่มความนาสนใจแกผูบริโภคอีกดวย แรงบันดาลใจที่ไดนํามาออกแบบบรรจุภณ ั ฑ มาจากการที่ไดพบเห็น ชะลอมใสของ ซึ่งเปน ที่ สามารถเปดปดได จึงทดลองคิดเปลี่ยนแบบใหลงตัวยิ่งขึน้ เพราะสามเหลี่ยมคางหมูยังไมมีคนนิยมมาที่ใส ของ ของคนสมัยกอนซึ้งมีรปู ลักษณการใชงานเหมือนตระกราใสของ โดยมีเอกลักษณโดยใชไมใผสารอยาง ปราณีต จึงนํามาดัดแปรมาทําเปนกลองบรรจุภัณฑที่มีรูปทรงคลาย ชะลอมใสของ มาใสกลวยทอดกรอบ รสสาหรายเพื่อเพิ่มมูลคา เพื่อใหดูทนั สมัยมากยิ่งขึ้น
2.โจทย/วัตุประสงค/สมมติฐาน(Problem/Objective/Hypothesis) 2.1.เพื่อศึกษาการออกแบบกราฟฟคบนบรรจุภัณฑ 2.2.เพื่อออกแบบบรรจุภัณฑสําหรับกลวยทอดกรอบ ผลิตภัณฑของกลุมแมบานเกษตรกร ตําบลบอกรุ จังหวัดสุพรรณบุรี 2.3. เพื่อปองกันผลิตภัณฑ (To Protect Products
2.4 เพื่อเพิ่มคุณคาใหแกผลิตภัณฑกลวยทอดกรอบ
3.การกําหนดคุณลักษณะที่ความตองการ(Design Brief)
Design Brief
Logo คลาสสิค
ตัวกลอง
กราฟฟกบนบรรจุ
Functio
ลวดลาย ชองใสกลวย
สี
ดูดีมีสไตล
สีสม
วัสดุ
กรดาษ 300แกรม
ถุงพลาดสติกแพ็คกลวย
รูปทรง
สีหลยมจัตรุ ัส กวาง 7.5 ซ.ม สูง 13 ซ.ม
เรียบงาย
สวยงาม สีน้ําตาล
Package
ดูสบาย
5.การศึกษาขอมูลเบื้องตน(Preliminary Research) 5.1.กลวย กลวย เปนพรรณไมลมลุกในสกุล Musa มีหลายชนิด เชน กลวยน้ําวา กลวยน้ําไท กลวยหอมทอง กลวยหอมเขียว กลวยไข กลวยตานี กลวยหักมุก กลวยเล็บมือนาง กลวยนิว้ มือนาง กลวยสม กลวยนาค กลวยหิน กลวยงาชาง ฯลฯ บางชนิดก็ออกหนอแตวาบางชนิดก็ไมออกหนอ ใบแบนยาวใหญ กานใบ ตอนลางเปนกาบยาวหุมหอซอนกันเปนลําตน ออกดอกที่ปลายลําตนเปน ปลี และมักยาวเปนงวง มีลูกเปน หวี ๆ รวมเรียกวา เครือ พืชบางชนิดมีลําตนคลายปาลม ออกใบเรียงกันเปนแถวทํานองพัดคลี่ คลายใบกลวย เชน กลวยพัด (Ravenala madagascariensis) ทวาความจริงแลวเปนพืชในสกุลอื่น ทีม่ ิใชทั้งปาลมและกลวย กลวยเปนไมผลเขตรอน ที่มีถิ่นกําเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต ผลสุกนอกจากจะใช รับประทานเปนผลไมแลว ยังสามารถนํามาปรุงอาหารคาวหวาน และแปรรูปเปนผลิตภัณฑอาหารแปรรูป ชนิดตาง ๆ อีกหลายชนิด ไดแก กลวยตาก ทอปฟ กลวยทอด กลวยบวชชีกระปอง กลวยในน้ําเชื่อมกระปอง เปนตน สวนใบตองสดสามารถนําไปใชหอ ของ ทํางานประดิษฐศิลปตาง ๆ ไดแก กระทง บายศรี ใบตอง แหงใชทํากระทงใสอาหาร และใชหอผลไม เพื่อใหมีผวิ สวยงามและปองกันการทําลายของแมลงกานใบ และกาบกลวยแหงใชทําเชือก กาบสดใชสาํ หรับการแทงหยวกประกอบเมรุในการฌาปนกิจศพ หัวปลี (ดอก กลวยน้ําวา) ยังใชรับประทานแทนผักไดดอี ีกดวย สําหรับคุณคาทางอาหาร กลวยเปนผลไมที่อุดมไปดวย คารโบไฮเดรต แคลเซียม ฟอสฟอรัส และวิตามินเอ เนื่องจากกลวยเปนพืชที่ใชตนทุนการผลิตต่ําอีกทั้งปลูก แลวดูแลรักษางายใหผลผลิตเร็ว และเจริญเติบโตไดดีในทุกภาคของประเทศไทย รวมทั้งตลาดยังมีความ คลองตัวสูงทั้งตลาดภายในประเทศและตลาดสงออก กลวยจึงเปนไมผลที่เกษตรกรควรพิจารณาปลูกเปน การคาทั้งในลักษณะพืชหลักหรือแซมพืชอื่น ๆ เปนการเพิ่มรายไดใหเกษตรกรไดอีกทางหนึ่ง เมื่อปลูกกลวยกินกันมากขึ้น ผลผลิตกลวยที่ไมไดขนาดตามที่ตองการอาจจะเหลือทิ้ง ดังนั้นเพื่อไมใหไร ประโยชน จึงควรนํามาแปรรูป เพื่อใหเก็บไดนานขึน้ อีกทั้งเปนการเพิ่มมูลคาใหแกผลผลิตดวย การแปรรูปจากกลวยดิบ ๑. การทํากลวยอบเนย กลวยฉาบ หรือ “กลวยกรอบแกว” ใชกลวยดิบ เชน กลวยน้ําวา กลวย หอม กลวยหักมุก นํา มาฝานบางๆ ตามยาว หรือตามขวาง อาจจะผึ่งลมสักครู หรือฝานลงกระทะทันทีก็ ไดและทอดในกระทะที่ใสน้ํามันทวม เมือ่ ชิ้นกลวยสุกจะลอย ก็ตักขึน้ และซับน้ํามันดวยกระดาษ ฟาง จากนัน้ อาจนําไปคลุกเนย เรียกวา กลวยอบเนย หรือฉาบใหหวานดวยการนําไปคลุกกับน้ําตาลที่เคี่ยว จนเกือบแหงในกระทะ เรียกวา กลวยฉาบ หรือนําไปคลุกในน้ําเชื่อม แลวเอาลงทอดอีกครั้งอยาง รวดเร็ว เรียกวา กลวยกรอบแกว
๒. แปงกลวย นํากลวยดิบมานึ่งใหสุก ปอกเปลือก หั่น และอบใหแหงแลวบดใหละเอียดเปนแปง ใช ทําขนมกลวยและบัวลอย หรือผสมกับแปงเคกใชทําคุกกี้ได ทําใหมีกลิ่นหอมของกลวย การแปรรูปจากกลวยสุก ๑. น้ําผลไม นําเนื้อกลวยที่สุกมาหมักใสเอนไซมเพกทิโนไลติก (pectinolytic) ความเขมขน ๐.๐๑ % เพื่อยอย และบมไวท่อี ณ ุ หภูมิ ๔๕ องศาเซลเซียส นาน ๑ ชั่วโมง จะไดน้ํากลวยทีใ่ ส ๒. เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล ประเทศในทวีปแอฟริกา เชน ยูกันดา รวันดา บุรุนดี คองโก และ แทนซาเนีย นิยมนํากลวยมาทําเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลต่ํา ในประเทศยูกันด เรียกเครื่องดื่มชนิดนีว้ า วารากิ (Waragi) ประเทศฝรั่งเศสนําเนื้อกลวยสุกบดเหลวผสมกับน้ํา และทําใหรอน ๖๕ - ๗๐ องศาเซลเซียส นาน ๑ ชั่วโมง แลวทําใหเย็นลงทีอ่ ุณหภูมิ ๔๐ องศาเซลเซียส ตอมาใสเอนไซมเพกทิเนส (pectinase) ทิ้งไว นาน ๒๔ ชั่วโมง ภายใตบรรยากาศที่เพิม่ คารบอนไดออกไซด นําสวนที่เปนกากมาบด แลวนําสวนที่เปนน้ํา มาหมักดวยเชือ้ Saccharomyces cerevisiae ที่อุณหภูมิ ๒๕ องศาเซลเซียส ภายใตบรรยากาศที่มี คารบอนไดออกไซด หรือไนโตรเจน จะไดสุราผลไมที่ทําจากกลวย ๓. กลวยตาก (banana figs) นํากลวยที่สุกงอมมาปอกเปลือก และนําไปตากแดด ๑ - ๒ แดด จากนั้น มาคลึงเพื่อใหกลวยนุม แลวนําไปตากอีก ๕ - ๖ แดด หรือจนกวากลวยจะแหงตามตองการ (ในทุกๆ วันที่ เก็บใหนํากลวยทั้งหมดมารวมกัน น้ําหวานจากกลวยจะออกมาทุกวัน และกลวยจะฉ่าํ แลวนําไปตาก แดด) ระวังอยาใหแมลงวันตอม สวนการตากอาจใชแสงอาทิตย หรือเตาอบขนาดใหญที่ใชพลังงาน แสงอาทิตยหรือไฟฟา ๔. กลวยกวน นํากลวยสุกงอมมายี แลวเคลากับน้าํ ตาลและกะทิ นําไปกวนในกระทะทีไ่ มเปน สนิม กวนทีไ่ ฟออนๆ จน สุกเหนียว ปนเปนกอนกลม หรือสี่เหลี่ยมแลวหอดวยกระดาษแกว ๕. ทอฟฟกลวย คลายกลวยกวน แตใสแบะแซ จึงทําใหแข็งกวากลวยกวน ๖. ขาวเกรียบกลวย ใชกลวยสุกผสมกับแปงและเกลือ อาจเติมน้าํ ตาลเล็กนอยนวดแลวทําเปนแทง ยาวๆ นึ่งใหสกุ เมื่อสุก ปลอยทิ้งไวใหเย็น ฝานเปนชิ้นบางๆ ตากแดดใหแหง แลวนํามาทอดรับประทาน เปนอาหารวาง ขาวเกรียบกลวยนีห้ ากใชกลวยที่มกี ลิ่นจะทําใหหอม กลวยนอกจากนํามาแปรรูปเปนผลิตภัณฑตางๆ ที่ไดกลาวมาแลว คนไทยยังนําผล ปลี และหยวก กลวยมาทําอาหารทั้งคาวและหวานอีกดวย เชน กลวยเชื่อม ขนม กลวย ขาวตมผัด แกงเลียงหัวปลี ยําหัว ปลี ทอดมันหัวปลี และแกงหยวกกลวย กลวยจึงเปนพืชที่คนไทยคุนเคยและใชประโยชนจากทุกสวนของ กลวยไดนานัปการ สภาพแวดลอมที่เหมาะสม
กลวยเปนไมผลลมลุกที่สามารถเจริญเติบโตไดในสภาพภูมิอากาศแบบรอนชื้น โดยเฉพาะในสภาพ ที่อากาศคงที่ จะทําใหกลวยเจริญเติบโตและใหผลผลิตอยางตอเนื่อง ชวงอากาศแหงแลงที่ยาวนาน หรือชวงอากาศหนาวเย็น 2-3 เดือน มีผลตอการชะงักการเจริญเติบโตของกลวยได และทําใหผล ผลิตกลวยต่ําลง ดิน ดินที่เหมาะสมตอการปลูกกลวย ควรเปนดินที่มีคาความเปนกรดดาง (pH) อยู ระหวาง 4.5-7 ที่เหมาะสมทีส่ ุดคือ (pH) = 6 เปนดินรวนซุยมีความอุดมสมบูรณสูง ระบายน้ําดี ความชื้น พื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกกลวย ควรมีปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยระหวาง 50-100 นิ้ว/ป จํานวน วันที่ฝนตกควรยาวนาน หากมีฝนตกในชวงสั้น การปลูกกลวยจะตองใหน้ําชบประทานชวยเพิ่ม รักษาความชุมชื้นของดินเพิม่ ขึ้น แตในพืน้ ที่มีฝนตกชุกควรทําการระบายน้ําใหแกกลวย ลม พื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกกลวย ไมควรเปนแหลงที่มีลมแรงตลอดป นอกจากจะทําใหใบ กลวยฉีกขาดแลว อาจจะมีผลทําใหกลวยหักกลางตน (หักคอ) หรือโคนลมไดงาย โดยเฉพาะอยาง ยิ่งในชวงที่กลวยออกเครือแลว
5.2.การออกแบบกราฟฟคบนบรรจุภัณฑ 1. การใชบรรจุภณ ั ฑเปนกลยุทธทางดานการตลาด บรรจุภัณฑมีบทบาท ที่สําคัญยิ่งตอผูผลิตสินคา เนื่องจากบรรจุภัณฑสามารถทําหนาที่สงเสริม การขาย กระตุน ยอดขายใหเพิ่มขึ้น ในเวลาเดียวกันมีโอกาสลดตนทุนสินคา อันจะนําไปสูยอดกําไรสูงซึ่ง เปนเปาหมาย ของทุกองคกรในระบบการคาเสรี คํานิยาม การตลาด คือกระบวนการทางดานบริหารที่รับผิดชอบตอกลุมเปาหมายโดยการคนหา ความตองการ และสนองความตองการนั้นเพื่อบรรลุถึงกําไร ตามที่ตองการ ตามคํานิยาม การตลาด ประกอบดวย องคประกอบสําคัญ 3 ประการ คือ กลุมเปาหมาย การสนองความตองการ และกําไร การ กําหนดกลุมเปาหมาย เฉพาะนั้น จําเปนตองหาขอมูล จากตลาดพรอมทั้งคนหาความตองการ ของ กลุมเปาหมายในรูปของการบริโภค สินคาหรือบริการ สวนการตอบสนองความตองการนั้น ตองใชกลไก ทางดานสวนผสมทางการตลาด เพื่อชักจูงใหกลุมเปาหมายหรือผูซื้อใหเลือกซื้อสินคาเราแทนที่จะซื้อของ คูแขงเพื่อบรรลุถึงกําไรที่ไดกําหนดไว สภาวะการจําหนายในสมัยใหม ในระบบจําหนายสมัยใหม เชน ในซุปเปอรมารเก็ต ซึ่งมีสินคาวางขายอยูเปนนับพันประเภท แต ละประเภทจะมีสินคาที่เปนคูแขงขันวางขายกันเปนสิบเพื่อการเปรียบเทียบ เลือกซื้อ ภายใตสภาวะการขาย เชนนี้ ผูซื้อจะใชเวลาประมาณเศษ 2 ใน 3 ของเวลาที่อยูในรานเดินจากสินคาประเภทหนึ่ง ไปยังสินคาอีก ประเภทหนึ่ง ยกตัวอยางเชน ถาผูซื้อโดยเฉลี่ย ใชเวลา 10 – 15 นาที ในการเลือกซื้อสินคา และสมมติวาโดย เฉลี่ยผูซื้อแตละคนจะซื้อสินคาประมาณ 12 ชิ้น นั่นก็หมายความวา เวลาที่ใชในการตัดสินใจ เลือกซื้อสินคา นั้นมีเวลาเพียง 1 นาที ในสภาพความเปนจริงเวลาที่ใชในการตัดสินใจเลือกซื้อสินคา จะแปรเปลีย่ นไป แลวแตประเภทของสินคา สินคาบางชนิด เชน ไข หมู ไก อาจใชเวลาเลือกนาน กลาวคือใชเวลาประมาณ 20 – 50 วินาที ในขณะที่สินคาบางชนิด เชน ขาว น้ําอัดลม เปนตน จะใชเวลานอยเพียงแค 10 วินาที จาก ปรากฏการณนี้ยอมเปนที่ประจักษวา ในยุคนี้ผูซื้อใชเวลานอยมาก ณ จุดขายในขณะที่มี สินคาใหเลือก มากมาย ดวยเหตุนี้ บรรจุภัณฑในยุคนีจ้ ึงจําเปนตองออกแบบ ใหไดรบั ความสนใจอยางเรงรีบ โดยมีเวลา ผานตาบนหิ้งในชวงเวลา 10 – 50 วินาทีที่จะสรางความมัน่ ใจใหแก ลูกคาเพื่อตัดสินใจซื้อและวางลงใน รถเข็น บทบาทของบรรจุภัณฑดังกลาวนี้ เปนบทบาททางดานการตลาดในปจจุบัน ที่ไดรับความนิยมมาก ขึ้นเรื่อย
แหลงขอมูลที่ใชในการออกแบบบรรจุภณ ั ฑ บรรจุภณ ั ฑ เปนการออกแบบงานพิมพแบบ 3 มิติ ที่เปนพาณิชยศิลป ดังนั้น บุคลากรที่รับผิดชอบ การพัฒนา บรรจุภัณฑทางกราฟก นอกจากเปนนักออกแบบแลวยังตอง เปนคนชางสังเกต มีความรูทางดาน ธุรกิจ เนื่องจากบรรจุภณ ั ฑทอี่ อกแบบนั้น เปนสื่อและเกีย่ วของกับกิจกรรมตาง ๆ ทางธุรกิจการจําหนาย ใน การออกแบบขอมูลที่ผูพัฒนาบรรจุภณ ั ฑ ควรรูคือ ดานการตลาด เนื่องจากบรรจุภณ ั ฑเปนองคประกอบสวน หนึ่งของการตลาด การออกแบบบรรจุภัณฑจึงตองคํานึงถึงหลักการและเทคนิคทางดานการตลาด อัน ประกอบดวย การตั้งเปาหมาย การจัดกลยุทธ การวางแผนการตลาด การสงเสริมการจําหนาย เปนตน นอกจากนี้ยังตองทราบวิธีการจัดเรียง และบรรยากาศของการจําหนาย ณ จุดขาย การคํานึงถึง สถานที่ที่ วางขายสินคาเปนปจจัยแรกในการออกแบบ เชน การวางขายในตลาดสด หรือวางขายในหาง เปนตน 2. ขั้นตอนการออกแบบ สิ่งที่ผูซื้อเสียความรูสึกมากที่สุด คือ บรรจุภัณฑไมสามารถทํางานไดตรงตามความตองการ หรือไม สามารถทํางาน ไดตามที่บรรยายบนบรรจุภัณฑ ตัวอยางเชน มีการโฆษณาบนบรรจุภัณฑ วาเปนซอง ออกแบบใหมฉีกเปดไดงาย แตพอเปดซองแลวสินคาเกลือ่ นกระจายไปทั่วพื้น เปนตน เหตุการณ เชนนี้ ผูบริโภคจะไมตําหนิบรรจุภณ ั ฑ แตจะไมยอมรับสินคายี่หอนั้น ๆ เพราะถือวาถูกหลอก ไมวาบรรจุภัณฑ ที่วานี้จะออกแบบมาสวยงามนาประทับใจเพียงใด ในฐานะเจาของสินคาจําตอง ยอมรับวา ออกแบบบรรจุ ภัณฑ มาไมดี จากตัวอยางทีย่ กมานีเ้ ปนทีป่ ระจักษวาจุดมุงหมาย ในการออกแบบไมรอบคอบ โดยไมใสใจ ในสิ่งเล็กนอยดังกลาวนี้ จะมีผลกระทบตอยอดขายของสินคา เนื่องจากประสบการณ อันเลวราย ที่เกิดขึ้น ดวยเหตุนี้การออกแบบบรรจุภณ ั ฑจําตองมีการวางแผนงาน และกําหนดจุดมุงหมายรองรับ ซึ่งมีหลาย ประการไวอยางชัดเจน ขัน้ ตอนการออกแบบอยางสังเขปแสดงดังนี้ การออกแบบกราฟฟก ถือวาเปนสิ่งที่มีความสําคัญตอการบรรจุภัณฑเปนอยางมาก เพราะวาเปน สวนประกอบที่สําคัญ เหนือไปจากการบรรจุและการปองกันผลิตภัณฑโดยตรงทําใหบรรจุภัณฑ ไดมีหนาที่ เพิ่มขึ้นมา โดยที่ลักษณะกราฟฟก บรรจุภัณฑและสลากไดแสดงบทบาทหนาที่สําคัญ อันไดแก 1. การสรางทัศนคติที่ดีงามตอผลิตภัณฑและผูผลิต กราฟฟกบนบรรจุภัณฑและแผนสลาก ไดทําหนาที่ เปรียบเสมือนสื่อ ประชาสัมพันธของผลิตภัณฑ ในอันทีจ่ ะเสนอตอผูอปุ โภค บริโภคแสดงออกถึง คุณงาน ความดีของผลิตภัณฑ และความรับผิดชอบที่ ผูผลิตมีตอผลิตภัณฑนนั้ ๆ โดยท ี่ลักษณะทาง กราฟฟก จะสื่อ ความหมายและปลูกฝงความรู ความเขาใจ การนําผลิตภัณฑไปใช ตลอดทั้งสรางความตอเนื่องของการใช การเชื่อถือในคุณภาพ จรกระทั่งเกิด ความศรัทธา เชื่อถือในผูผลิตในผลผลิตที่สุดดวย
3. การแสดงเอกลักษณเฉพาะ สําหรับผลิตภัณฑและผูประกอบการลักษณะรูปทรงและโครงสราง ของบรรจุ ภัณฑ สวนใหญมักมีลักษณะที่คลายคลึงกัน ในผลิตภัณฑแตละประเภททั้งนี้ เพราะกรรมวิธ ีการบรรจุภัณฑ ใชเครื่องจักรผลิตขึ้นมาภายใต มาตราฐานเดียวกัน ประกอบกับผูแขงขัน ในตลาดมีมาก ดังที่เห็นได จาก ผลิตภัณฑอาหาร สําเร็จรูปที่ผลิตและจําหนายอยูอยางแพรหลายในปจจุบัน ซึ่งมีลักษณะรูปทรง และ โครงสรางที่คลายคลึงกันมาก เชน อาหารกระปอง ขวดเครื่องดื่มขวดยา ซองปดผนึก( pouch ) และกลอง กระดาษเปนตน บรรจุภัณฑตาง ๆ เหลานีม้ ักมีขนาด สัดสวน ปริมารการบรรจุ ที่เหมือนกัน หรือใกลเคียง กันดังนัน้ การออกแบบกราฟฟก จึงมีบทบาทหนาที่แสดงเอกลักษณ หรือบุคลิกพิเศษที่เปนลักษณะเฉพาะ ของตน ( brand image ) ของผลิตภัณฑ และ ผูผลิตใหเกิดความชัดเจน ผิดแผกจากผลิตภัณฑคูแขงขัน เปนที่ สะดุดตา และเรียกรองความสนใจ จากผูบริโภคทั้งเกาและใหมใหจดจํา ไดตลอดจนซื้อไดโดยสะดวกและ รวดเร็ว 4. การแสดงสรรพคุณและวิธีใช ของผลิตภัณฑเปนการใหขาวสารขอมูล สวนประสมหรือสวน ประกอบที่ เกี่ยว ของกับผลิตภัณฑภายในวามีคณ ุ สมบัติ สรรพคุณและวิธีการใชอยางถูหกตองอยางไรบาง ทั้งนี้โดยการ อาศัย การออกแบบการจัดวาง( lay -out ) ภาพประกอบขอความสั้นๆ( slogan)ขอมูลรายละเอียด ตลอดจน ตรารับรอง คุณภาพและอื่น ๆ ใหสามารถเรียกรองความสนใจ จากผูบริโภคใหหยิบยกเอาผลิตภัณฑขึ้นมา พิจารณา เพื่อตัดสินใจเลือกซื้อ การออกแบบกราฟฟคเพื่อแสดง บทบาทในหนาทีน่ ี้จึงเปรียบจึง เปรียบเสมือน การสรางบรรจุภณ ั ฑใหเปน พนักงานขายเงียบ ( the silent salesman )ที่ทําหนาที่โฆษนา ประชาสัมพันธ แทนคน ณ บริเวณจุดซื้อ( point of purchase ) นั้นเอง บรรจุภัณฑเปนตัวแทนของ กระบวนการสงเสริมการขายทางดานการตลาด ณ จุดขายที่สามารถจับตองได เปรียบเสมือนกุญแจ ดอก สุดทายที่ จะไขผานประตูแหงการตัดสินใจซื้อ บรรจุภัณฑสามารถ ทําหนาที่เปนสื่อโฆษนา ไดอยาง ดีเยีย่ ม ณ จุดขาย เพราะบรรจุภณ ั ฑเปนงานพิมพ 3 มิติและมีดานทั้งหมดถึง 6 ดาน ที่จะสามารถใชเปนสื่อ
5.วิวัฒนาการการออกแบบบรรจุภัณฑ [THE EVOLUTION OF PACKAGING DESIGN] มนุษยเรามีววิ ฒ ั นาการจากยุคหนึ่งมาสูอีกยุคหนึ่ง เชนนีต้ ลอดมา สิ่งนี้จะสงผลสะทอนตอปจจัย หรือ องคประกอบในการดํารงชีวติ ของมนุษยเปนอยางมาก จากแรกเริ่มที่มนุษยอยูรวมกันเปนกลุมเล็ก ๆ และ ดํารงชีวิตงาย ๆ ดวยการอาศัยผลิตผลจากการเพาะปลูก หรือการเลี้ยงสัตวเพียงจํานวนไมมาก มีการพึ่งพา อาศัยและติดตอกันในกลุมใกลเคียงเทานัน้ ตอมาเมื่อจํานวนประชากรมีมากขึ้น มีการแบงกลุมอาศัย ออกเปนหมูเ หลา การผลิตเฉพาะเพียงบริโภคในครอบครัวเริ่มไมพอเพียง จึงเริ่มมีระบบการแลกเปลี่ยนที่ กวางขวางขึ้น ในที่สุดระบบการผลิตก็เปลี่ยนรูปไปเกิดเปนการผลิตแบบอุตสาหกรรม (Mass Production)
Packaging หมายถึง กิจกรรมทั้งหมดที่เกี่ยวของกับการออกแบบและผลิตรูปรางหนาตาของภาชนะบรรจุ สิ่ง หอหุมตัวผลิตภัณฑหรือบรรจุภณ ั ฑ 6. Packaging เปนทั้งศิลปะและวิทยาศาสตร ซึ่งถูกมองในหลายแงโดยบุคคลฝายตาง ๆ ในกระบวนการผลิต สินคา กลาวคือ ฝายเทคนิคจะคิดถึงปฏิกิริยาระหวางภาชนะบรรจุกับผลิตภัณฑและสิง่ แวดลอม ฝายผลิตจะ พิจารณาตนทุนและประสิทธิภาพของระบบการบรรจุ ฝายจัดซื้อจะคํานึงถึงตนทุนของวัสดุทางการบรรจุ และฝายขายจะเนนถึงรูปแบบและสีสันที่สะดุดตา ซึ่งจะชวยในการโฆษณาผลิตภัณฑ ดวยเหตุนี้ Packaging ที่มีประสิทธิภาพและเหมาะสมจะเกิดขึ้นไดจากการประนีประนอมของทุกฝายที่เกีย่ วของ เพื่อใหไดภาชนะ บรรจุซึ่งมีน้ําหนักเบาและราคาตนทุนต่ํา แตในขณะเดียวกันมีรูปแบบสวยงาม และใหความคุมครองอยาง เพียงพอแกผลิตภัณฑภายในได 7. Packaging หมายถึง กิจกรรมตาง ๆ ที่เกิดขึ้นตลอดในขบวนการทางตลาดที่เกี่ยวเนื่องกับการออกแบบ สรางสรรคภาชนะบรรจุหรือหีบหอใหกับผลิตภัณฑ 8.การสรุปผลงานการออกแบบ(Design Conclusion) 1.แรงบันดาลใจในการสรางสรรคผลงาน(Inspiration) ในการออกแบบบรรณจุภณ ั ฑสําหรับกลวยทอดกรอบ ผลิตภัณฑของตําบลบอกรุ จังหวัดสุพรรณบุรี ครั้งนี้ ได แบบมาจาก ชะลอมใสของ ที่สามารถใสของแทนถุงหรือกระเปาได จึงลองคิดเปลี่ยนแบบใหลงตัว ยิ่งขึ้น จึงนํามาดัดแปลงเพื่อเปนกลองบรรจุภณ ั ฑใสกลวยทอดกรอบรสสาหรายที่มีรูปทรงคลาย ชะลอมใส ของ เพื่อเพิ่มมูลคาเพิ่มใหกับบรรจุภัณฑแบบเติม 2.ความคิดสรางสรรค(Creative Idea) ความคิดสรางสรรคในการออกแบบ เพื่อสรางแบบบรรจุภัณฑใหดูดี สวยงานเหมาะแกการใชงาน ไดงายและหนาซื้อ
3.การออกแบบโครงสรางที่ลงตัว สวยงาม(Design and Aesthetics)
ในขั้นตอนของการออกแบบโครงสราง ไดมีการศึกษาขอมูลของสินคาและตัวบรรจุภณ ั ฑ กอนที่จะ วางแผนการทํางาน จึงทําใหชิ้นงานออกมามีความสวยงามและลงตัว ตามที่วางแผนและออกแบบไว 4.คุณคาและประโยชนที่ไดรบั จากตัวผลงาน(Value and Benefit) 1.ไดรับความรูจ ากโปรแกรมออกแบบ 2.ไดรับความรูเกี่ยวกับการออกแบบเพ็คเก็ต 3.ไดความรูเรือ่ งการออกแบบกราฟฟคบนบรรจุภัณฑ 4.ไดพัฒนาบรรจุภัณฑและสินคาที่มีอยูในประเทศตนเอง 5.ไดรับความจักการทํางานเปนระบบ 6.ไดประสบการณใหมๆจากการทํางานครั้งนี้ 5.ขอเสนอแนะ 1.ควรมีการวางแผนการทํางานกอนลงมือทํางาน 2.ควรมีการศึกษาขอมูลกอนทุกครั้งที่จะทําการออกแบบ 3.ควรคํานึงถึงการเก็บรักษาคุณภาพของสิน้ คา 4.สามารถนําตัวบรรจุภณ ั ฑมาพัฒนาตอได 5.สามารถใชงานจริงได
Design Brief