Μάρτιος 2015 ου
Οι λαϊκές ονομασίες του 3 μήνα του έτους: Παλουκοκαύτης, Ανοιξιάτης, Πεντάγνωμος.
Μάρτης είναι, νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει!
♦ Ανακοινώσεις Σχολική εφημερίδα «ΖΙΖΑΝΝΕΙΟ» Η ετήσια έκδοση της εφημερίδας «ΖΙΖΑΝΝΕΙΟ», από τους μαθητές του Σχολείου μας έχει γίνει πια θεσμός και απαραίτητο παραπλήρωμα της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης και των συναισθημάτων. Οι σελίδες της εφημερίδας, τη φετινή σχολική χρονιά, γέμισαν με τις εμπειρίες και τις γνώσεις των μαθητών μέσα από τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ο κύκλος του χρόνου μέσα από την τέχνη». Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης από όλα τα τμήματα του Εκπαιδευτηρίου, Προσχολικής και Δημοτικής Εκπαίδευσης. Υιοθετώντας την αειφορία στην εκπαίδευση και τη συμμετοχή του Σχολείου μας στις οδηγίες του Καταστατικού χάρτη της γης η εφημερίδα «ΖΙΖΑΝΝΕΙΟ» θα εκδοθεί σε ηλεκτρονική μορφή, με αφιέρωμα: Ο κύκλος του χρόνου μέσα από την Τέχνη. Η περιοδική αυτή έκδοση, καρπός της εργώδους συμμετοχικής προσπάθειας των μαθητών, έχει τύχει αρκετών βραβεύσεων ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλα σχολικά έντυπα και ευμενών δημοσιογραφικών σχολίων. Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές μας! Το εκπαιδευτήριό μας συμμετέχει για το τρέχον σχολικό έτος μέσα από την περιοδική αυτή έκδοση στον 4ο Διαγωνισμό Δημοσιογραφικών Δεξιοτήτων "Λευτέρης Δασκαλάκης".
Καλή επιτυχία στους μαθητές μας!
Εορτασμός 25ης Μαρτίου Τα νήπια μας τη Δευτέρα 23 Μαρτίου θα παρακολουθήσουν κουκλοθεατρική παράσταση με θέμα την 25η Μαρτίου με σκοπό να προσεγγίσουν τα γεγονότα του 1821. Την Τρίτη 24 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί αφιέρωμα σε αυτήν την ημέρα και οι μικροί μας μαθητές θα φτιάξουν τις δικές τους κατασκευές! Την Τετάρτη 25 Μαρτίου το εκπαιδευτήριο μας θα παραμείνει κλειστό!
♦ Εκπαιδευτικά προγράμματα Ευέλικτη Ζώνη: «Ο κύκλος του χρόνου μέσα από την Τέχνη» Με αφορμή το θέμα που θα δουλέψουν κατά τη διάρκεια του Μαρτίου, για την τέχνη της μουσικής, τα νήπια θα επεξεργαστούν τους εξαιρετικούς πίνακες του G. Goodwnin Kilburne, οι οποίοι απεικονίζουν μουσικούς και μουσικά όργανα, όπως το «Μουσικό Δωμάτιο» και τις «Μελωδίες Μνήμης». Στη συνέχεια, θα επεξεργαστούν τη γιορτή του Πάσχα μέσα από την Τέχνη, αφού θα γνωρίσουν τη ζωή και τα Πάθη του Χριστού μέσα από τα μάτια του Ελ Γκρέκο! Επίσης, με αφορμή τη γιορτή της 25ης Μαρτίου, θα γνωρίσουν τον πίνακα του Γύζη, «Το κρυφό Σχολειό», προσεγγίζοντας με αυτό τον τρόπο κάποια από τα γεγονότα που συνέβησαν το 1821.
Πολιτιστικό πρόγραμμα: Τα επαγγέλματα Το μήνα Μάρτιο οι μαθητές στο Ζάννειο Προνηπιαγωγείο στο πλαίσιο του θέματος για τη μουσική, θα γνωρίσουν το επάγγελμα του μουσικού, του συνθέτη, του τραγουδιστή και του μαέστρου. Επίσης, θα παρακολουθήσουν τη θεατρική παράσταση «Η φάρμα των ζώων», και έτσι θα έρθουν σε επαφή με το επάγγελμα του ηθοποιού, του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου με σκοπό να συνειδητοποιήσουν με βιωματικό τρόπο το ρόλο που έχουν οι άνθρωποι αυτοί στη δημιουργία μιας θεατρικής παράστασης.
♦ Εκπαιδευτικές Επισκέψεις Επίσκεψη στο Ελληνικό Ωδείο Με αφορμή το θέμα που θα ασχοληθούμε το μήνα Μάρτιο στο Ζάννειο Προνηπιαγωγείο, Τέχνες-Η μουσική, οι μικροί μας μαθητές θα έχουν την χαρά να επισκεφθούν το Ελληνικό Ωδείο Ηρακλείου ώστε να γνωρίσουν από κοντά το χώρο εκμάθησης των μουσικών οργάνων αλλά και να έρθουν τα ίδια σε επαφή με διάφορα μουσικά όργανα! Συνοδοιπόρος σε αυτό το ταξίδι στο σπίτι της μουσικής θα είναι ο Δρ. Αντωνακάκης Δημήτριος, υπεύθυνος του Family Musicality και του Kids Musicality, προγράμματα μουσικής μάθησης και ανάπτυξης για μικρά παιδιά, ο οποίος θα μας ξεναγήσει στο χώρο και θα μας προσφέρει ένα πρωινό γεμάτο μουσικά παιχνίδια.
♦ Εκπαιδευτικές Δράσεις Αποστολή του ατομικού φακέλου-portfolio στο σπίτι Η αξιολόγηση του ατομικού φακέλου των μικρών μαθητών από τους ίδιους με τη διακριτική καθοδήγηση της νηπιαγωγού θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια των ημερών 16 με 20 Μαρτίου 2015. Την Παρασκευή 20 Μαρτίου το παιδί σας θα κρατάει μαζί του τον ατομικό του φάκελο (portfolio) με τις σχολικές του εργασίες από τις θεματικές ενότητες και τα σχέδια εργασίας που έχουν υλοποιηθεί από την αρχή της σχολικής χρονιάς, για να σας το δείξει. Παρακαλούμε να διαθέσετε λίγο χρόνο για να εξετάσετε το φάκελο μαζί με το παιδί σας και να τον επιστρέψετε στο σχολείο την 1η Απριλίου, ημέρα ατομικής συνάντηση γονέων-εκπαιδευτικών.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερη ευκαιρία για να ενημερωθείτε για τις επιδόσεις του παιδιού σας και να του τονίσετε ότι το σχολείο και η μάθηση θεωρούνται πολύ σημαντικά στην οικογένεια σας. Η από κοινού εξέταση αυτού του φακέλου αποτελεί μια θαυμάσια ευκαιρία για να ενισχύσετε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας τονίζοντας τα μαθησιακά του επιτεύγματα και τις δεξιότητες που έχει αναπτύξει και καλλιεργήσει. Προσπαθήστε να μην αξιολογήσετε τις εργασίες των παιδιών με απόλυτο κριτήριο τους δικούς σας στόχους, επιβεβαιώστε στο παιδί σας ότι είστε περήφανοι για την προσπάθεια του και τη μαθησιακή του εξέλιξη. Ενθαρρύνεται το να συνεχίσει να δουλεύει προσεκτικά και να είναι δημιουργικό και συγκεντρωμένο στη μαθησιακή διαδικασία. Κατευθύνεται διακριτικά τους μαθησιακούς στόχους που θεωρείται απαραίτητους για το δικό σας παιδί και δώστε του κίνητρα να γίνει «καλός μαθητής». Στην ηλικία αυτή λίγο πριν την ένταξη στο δημοτικό έχει ιδιαίτερη σημασία να κατευθύνουμε και να επιβραβεύουμε τις προσπάθειες των παιδιών.
«Ένα σχολείο χωρίς επιθετικότητα» Με αφορμή την πανελλήνια ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού, στις 6 Μαρτίου, οι μικροί μας μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ποικίλες δραστηριότητες, κατάλληλα σχεδιασμένες για την ηλικία τους, ώστε να κατανοήσουν και να ευαισθητοποιηθούν για το συγκεκριμένο θέμα. Θα παρακολουθήσουν κουκλοθεατρική παράσταση, θα συμμετάσχουν σε συζητήσεις και σε εκπαιδευτικά παιχνίδια, έχοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα να αντιληφθούν την έννοια του εκφοβισμού αλλά κυρίως να κατανοήσουν ότι όλοι είμαστε ίσοι και έχουμε τα ίδια δικαιώματα!
Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, 27/03 Μια ιστορία μέσα από τις μορφές θεάτρου Το θέατρο στην Εκπαίδευση αποτελεί ένα ιδιαίτερα δημιουργικό τρόπο έκφρασης ο οποίος δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ελεύθερα, υποδυόμενα ρόλους αλλά κα να επεξεργαστούν τα ίδια τον εαυτό τους μέσα από αυτή τη διαδικασία. Προσαρμοσμένο σε μορφή παιχνιδιού το θέατρο στην εκπαίδευση είναι μια μορφή τέχνης το οποίο αποτελεί ένα μέσο ενεργοποίησης και απελευθέρωσης της φαντασίας των παιδιών. Παράλληλα, αποτελεί ένα μέσο επικοινωνίας και καλλιέργειας των ανθρωπίνων σχέσεων, της αυτοπεποίθησης καθώς και του χαρακτήρα των παιδιών. Την Παρασκευή 27 Μαρτίου τα νήπια των τμημάτων της Προσχολικής Αγωγής του Σχολείου μας θα απολαύσουν ως θεατές την παρουσίαση μιας ιστορίας με τη χρήση διαφορετικών μορφών θεάτρου. Στο «παρασκήνιο» οι Δασκάλες τους θα φροντίσουν να οργανώσουν την παράσταση χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα «εργαλεία» για να αποδώσουν σκηνοθετικά τις σκηνές της ιστορίας χρησιμοποιώντας τις εξής μορφές θεάτρου: θέατρο πρόζας (δραματοποίηση με ηθοποιούς), θέατρο σκιών και κουκλοθέατρο.
Κουκλοθεατρικές Παραστάσεις Το μήνα Μάρτιο οι μικροί μας μαθητές θα παρακολουθήσουν τις παρακάτω κουκλοθεατρικές παραστάσεις εμπνευσμένες από την θεματολογία που θα προσεγγίσουν. Οι παραστάσεις είναι με τη σειρά οι παρακάτω: 1.«ΜΙΛΑ,ΜΗ ΦΟΒΑΣΑΙ!», πρόκειται για μια ιδιαίτερη ιστορία που διαδραματίζεται στο σχολείο και δίνει στα παιδιά να καταλάβουν το λόγο και τον τρόπο για να απευθυνθούν στον δάσκαλό τους όταν κάποιος συμμαθητής τους τα ενοχλεί! 2. «25η Μαρτίου», η οποία θα δώσει με ένα διαφορετικό τρόπο τις απαραίτητες γνώσεις για την εθνικής μας επέτειο. 3. «Το Πασχαλινό αυγό», μια περιπετειώδης ιστορία μεταξύ ζώων και πασχαλινού αυγού!
Φυσικές Επιστήμες Τα νήπια σαν μικροί επιστήμονες, κατά το μήνα Μάρτιο, θα ασχοληθούν με δυο πειράματα στο εργαστήρι Φυσικής του Σχολείου μας. Τα πειράματα που θα παρακολουθήσουν τα παιδιά είναι «Το μπαλόνι που δε σκάει» και «Το νερό που δε χύνεται». Σκοπός της εκτέλεσης των συγκεκριμένων πειραμάτων είναι να αντιληφθούν τα παιδιά την ύπαρξη και τη δύναμη του αέρα, μιας και είναι ανέφικτο να την διακρίνουν ορατά, παρά μόνο μέσα από μεθοδευμένη παρατήρηση των αποτελεσμάτων δράσης.
♦ Εργαστήρια Καλλιέργειας Δεξιοτήτων Εργαστήρια που πραγματοποιούνται εντός σχολικού ωραρίου Play in English, τμήμα Newbies: Το μήνα Φεβρουάριο ξεκίνησε το εργαστήριο των Αγγλικών με μεγάλη επιτυχία. Τα μαθήματα πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη, 14:3015:30. Παίζοντας Μαθηματικά: Ο μήνας Φεβρουάριος σηματοδότησε την έναρξη του εργαστηρίου των μαθηματικών, όπου τα παιδιά μέσα από ποικίλες δραστηριότητες καλλιεργούν τη μαθηματική τους σκέψη. Τα μαθήματα πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή, 14:30-15:30.
Εργαστήρια που πραγματοποιούνται εκτός σχολικού ωραρίου Μαθήματα Μαγειρικής: Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 7 Μαρτίου 2015. Δηλώστε συμμετοχή σε μια γευστικά δημιουργική εμπειρία. Παραμυθοεξερευνήσεις: Αυτό το μήνα το πρόγραμμα «Παραμυθοεξερευνήσεις» θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 14 Μαρτίου 2015.
♦ Θεματολογία Μαρτίου Για το μήνα Μάρτιο έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν τα παρακάτω θέματα με τους αντίστοιχους εκπαιδευτικούς στόχους: Τέχνες, μουσική και θέατρο! ♦ Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη − Να γνωρίσουν τις μουσικές και τα μουσικά όργανα του τόπου τους καθώς και μεγάλους καλλιτέχνες που προέρχονται από αυτόν. − Να εκφράσουν τα συναισθήματα κάποιων ηρώων προσπαθώντας να παίξουν το ρόλο τους και να περιγράψουν τα συναισθήματα που δημιουργούνται στα ίδια. − Να συνεργαστούν με την ομάδα και να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους διαφορετικούς ρόλους. ♦ Τεχνολογίες Πληροφοριών και Ερευνών − Να εξοικειωθούν με τη χρήση λογισμικού παραγωγής γραπτού λόγου. − Να εξοικειωθούν με βασικές ενέργειες στην οργάνωση και διαχείριση αρχείων. ♦ Μαθηματικά − Να ταξινομήσουν εικόνες μουσικών οργάνων ανάλογα με την κατηγορία την οποία ανήκουν − Να απεικονίσουν σε πίνακα τα μουσικά όργανα που προτιμούν και να διαπιστώσουν το δημοφιλέστερο − Να απαριθμούν τις νότες − Να γνωρίσουν μουσικά όργανα και μουσικές από άλλες χώρες και να τις εντοπίσουν στο χάρτη. ♦ − − −
Φυσική Αγωγή Να ρίχνουν και να υποδέχονται μια μπάλα, χωρίς αυτή να αναπηδήσει. Να προσαρμόζουν την κίνησή τους στα χαρακτηριστικά της μπάλας. Να πραγματοποιούν λάκτισμα με σταθερή μπάλα.
♦ Γλώσσα − Να περιγράψουν τις εμπειρίες τους από μία θεατρική ή μουσική παράσταση που έχουν παρακολουθήσει. − Να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους για τα μουσικά όργανα που γνωρίζουν και να γνωρίσουν καινούρια μέσα από κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό. − Να γνωρίσουν τον ειδικό τρόπο γραφής της μουσικής. − Να αντιστοιχήσουν τις ονομασίες των οργάνων με τις εικόνες. − Να απολαύσουν την αφήγηση ιστοριών. − Να ενθαρρύνονται μέσα από το θεατρικό παιχνίδι να χρησιμοποιήσουν παραγλωσσικά στοιχεία ανάλογα με τους στόχους που θέλουν να πετύχουν.
♦ Τέχνες − Να κατασκευάσουν με διάφορα υλικά μουσικά όργανα. − Να αποδώσουν με παντομίμα τις κινήσεις τις οποίες κάνουμε για να παίξουμε ένα μουσικό όργανο. − Να ακούσουν διαφορετικές μελωδίες και να προσπαθήσουν να καταλάβουν από ποιο μουσικό όργανα προήλθε ο ήχος. − Να ακούσουν διαφορετικά είδη ελληνικής μουσικής και να παρατηρήσουν ιδιαιτερότητες ως προς το ρυθμό και τη μελωδία. − Να ακούσουν μουσικές από διαφορετικές περιοχές του κόσμου και να εκφράσουν τα συναισθήματα που τους προκαλούν. − Να συνοδεύσουν αγαπημένα τους τραγούδια με τα μουσικά όργανα της τάξης και με ήχους που μπορούν να παράγουν με το σώμα τους. − Να γνωρίσουν τα παραδοσιακά μουσικά όργανα. − Να πειραματιστούν με την ένταση της μουσικής και να ακολουθήσουν τον ρυθμό της. − Να ανταποκριθούν με την κίνηση σε διαφορετικούς ρυθμούς μουσικής − Να εκφράζονται ελεύθερα μέσα από παιχνίδια ρόλων − Να πειραματίζονται με το φως και τη σκιά και να δημιουργούν διάφορες εικόνες. − Παίζουν θέατρο σκιών με το σώμα τους ή με φιγούρες που κατασκευάζουν. − Να αναγνωρίζουν τις διάφορες μορφές θεάτρου. − Να διακρίνουν διάφορους ήχους και να τους συσχετίζουν με το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται − Να κατασκευάσουν απλά ηχογόνα αντικείμενα.
25η Μαρτίου 1821 ♦ Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη − Να αναπτύξουν το αίσθημα του «ανήκειν» μαθαίνοντας για τα ιστορικά γεγονότα του 1821. − Να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και να αναπτύξουν ηθικές αξίες σκεπτόμενα το σύνθημα του αγώνα «Ελευθερία ή Θάνατος». − Να αναπτύξουν την προσωπική τους ταυτότητα γνωρίζοντας τον εθνικό μας ύμνο. ♦ Τεχνολογίες Πληροφοριών και Ερευνών − Να αναζητήσουν οπτικοακουστικό υλικό για την επέτειο της 25ης Μαρτίου. ♦ Γλώσσα − Να ακροαστούν ποιήματα σχετικά με την αγάπη προς την πατρίδα και τον αγώνα των Ελλήνων το 1821 και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. − Να κατανοήσουν τον αλληγορικό λόγο μέσα από παροιμίες και να ερμηνεύσουν τις παροιμίες στην καθημερινότητά τους ♦ Τέχνες − Να γνωρίσουν έργα μεγάλων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων σχετικά με το έπος του ‘21. − Να ακούσουν τραγούδια σχετικά με την εθνική μας επέτειο. − Να δημιουργήσουν ατομικές κατασκευές εμπνευσμένες από τα δρώμενα του 1821.
Πάσχα- Πάσχα Πασχαλιά, με τα κόκκινα αυγά! ♦ Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη − Να συνδέσουν τις ιστορίες που άκουσαν για το Πάσχα με δικές τους πασχαλινές εμπειρίες. − Να καλλιεργήσουν αξίες ερμηνεύοντας και εκφράζοντας τη γνώμη τους για τη φιλαργυρία και την προδοσία του Ιούδα. − Να αναβιώσουν το έθιμο της βαφής των αυγών με παραδοσιακό τρόπο. − Να γνωρίσουν τη θρησκευτική ιστορία της ανάστασης του Λαζάρου αλλά και να γνωρίσουν καθώς και να αναβιώσουν το έθιμο του Λαζάρου. − Να γνωρίσουν ήθη και έθιμα του Πάσχα. ♦ Τεχνολογίες Πληροφοριών και Ερευνών − Να χρησιμοποιήσουν εκπαιδευτικό λογισμικό σχετικό με το Πάσχα. − Να χρησιμοποιήσουν το λογισμικό σχεδίασης και να ζωγραφίσουν πασχαλινά αυγά. ♦ Μαθηματικά − Να προβληματιστούν πόσα αυγά πρέπει να βάψουν για να πάρει κάθε παιδί από ένα. − Να κάνουν ομαδοποιήσεις, ταξινομήσεις, σειροθετήσεις. ♦ Φυσική Αγωγή − Να χρησιμοποιούν τα μέρη του σώματός τους και διάφορα αντικείμενα με πολλούς τρόπους. − Να παράγουν ποικιλία κινήσεων ως ένα ερέθισμα. − Να επινοούν δικά τους παιχνίδια. ♦ Γλώσσα − Να γράψουν όπως μπορούν ευχές για το Πάσχα σε μια ευχετήρια κάρτα. − Να αναγνωρίσουν τη λέξη «Πάσχα» μέσα σε διαφορετικά κείμενα. − Να ψυχαγωγηθούν με πασχαλινές ιστορίες. ♦ Τέχνες − Να πειραματιστούν με διαφορετικά υλικά και να δημιουργήσουν πασχαλινές κατασκευές. − Να φτιάξουν και να διακοσμήσουν τη δική τους πασχαλινή κάρτα.
Προτάσεις παραμυθιών και βιβλίων Η περιπέτεια μια λαμπάδας, Πηνελόπη Μωραΐτου, εκδ. Ακρίτας
Ο λαγός που μισούσε τα κόκκινα αυγά, Χρυσάνθη Καραΐσκου, εκδ. Διάπλαση Το κόκκινο αυγό της Αγαπημένες Γαβριέλας, ιστορίες για το Γιώτα Φώτου, Πάσχα, εκδ. Ψυχογιός Συλλογικό έργο, εκδ. Μίνωας
Το αυγό που δεν ήθελε να γίνει κοτόπουλο, εκδ. Λιβάνη
Πασχαλινή ιστορία αγάπης, Μαρία Ανδρικοπούλου, εκδ. Τετράγωνο
Το αυγό που μισούσε το κόκκινο χρώμα, Χρυσάνθη Καραΐσκου, εκδ. Διάπλαση Άμα βάψεις το αυγό κόκκινο σαν το λαγό, Γιολάντα Τσιαμπόκαλου, εκδ. Καστανιώτη
♦ Μήνυμα στην οικογένεια Παιδικοί φόβοι στην προσχολική ηλικία Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα όπως η χαρά και η λύπη και αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση απέναντι σε ένα πραγματικό ή αναμενόμενο κίνδυνο. Ο φόβος ενεργοποιείται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα ερέθισμα που ο εγκέφαλος μας εκλαμβάνεται απειλητικό. Στην ουσία είναι μια προσαρμοστική αντίδραση καθώς δίνει στο άτομο τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει καταστάσεις ανάγκης και να αποφεύγει τους κινδύνους. Είναι ένα καθοριστικής σημασίας συναίσθημα, απαραίτητο για την επιβίωση του ατόμου καθώς χωρίς αυτό το άτομο θα έμενε ανυπεράσπιστο απέναντι σε πραγματικούς κινδύνους με πιθανό αποτέλεσμα την απειλή της σωματικής του ακεραιότητας. Η ύπαρξη αυτού του συναισθήματος ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου, βιώνεται με ποικίλους τρόπους και ως εκ τούτου αντιλαμβανόμαστε πως αποτελεί μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών.
Τι είναι όμως φόβος και τι φοβία;
Το αίσθημα του φόβου αφορά μια συναισθηματική αντίδραση σε ένα πραγματικό και ρεαλιστικό ερέθισμα κινδύνου. Σε αντίθεση η φοβία είναι ένας ακούσιος και εξαιρετικά έντονος φόβος για μια κατάσταση ή ένα αντικείμενο το οποίο δεν απειλεί άμεσα το άτομο τη συγκεκριμένη στιγμή. Συνήθως το ίδιο το άτομο είναι σε θέση να αντιληφθεί πως ο φόβος του είναι παράλογος αλλά δεν είναι σε θέση να ελέγξει τις αντιδράσεις του και το άγχος που βιώνει. Στην παιδική ηλικία οι φόβοι συνδέονται πρωτίστως με καταστάσεις που προκαλούν στα παιδιά ανασφάλεια καθώς λαμβάνουν ερεθίσματα άγνωστα, απρόβλεπτα και καινούργια σε αυτά. Τις περισσότερες φορές η εκδήλωση του φόβου οφείλεται σε περιστασιακές αντιδράσεις ή συγκεκριμένα γεγονότα τα οποία έχουν επηρεάσει έντονα το παιδί και μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους. Κάθε ηλικία χαρακτηρίζεται από τους δικούς της φόβους, οι οποίοι εξαρτώνται από την ωριμότητα του παιδιού καθώς και το περιβάλλον μέσα στο οποίο αλληλεπιδρά. Οι πιο συνηθισμένοι φόβοι στα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι: Φόβος αποχωρισμού: Το άγχος του αποχωρισμού του νηπίου από το γονέα του είναι ένδειξη ανάπτυξης. Σε πιο μικρές ηλικίες τα παιδιά μπορούν εύκολα να ξεχαστούν όταν ασχοληθούν με κάποιο δημιουργικό ερέθισμα. Σε ηλικία από 2 χρονών και πάνω το παιδί εμφανίζει περισσότερη ανησυχία στην αποχώρηση του γονέα. Για την εξασφάλιση μιας υγιούς σχέσης εμπιστοσύνης ο γονέας οφείλει να προετοιμάζει το παιδί για την επικείμενη αποχώρηση του.
Φόβος στο σκοτάδι: Ο φόβος αυτός παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα διάφορα εξωπραγματικά πλάσματα τα οποία μπορεί να φανταστεί ένα παιδί μέσα από τις σκιές στο δωμάτιο του, φαντάζουν ακόμα πιο μεγάλα. Ο φόβος αυτός τις περισσότερες φορές εμφανίζεται την εποχή που το παιδί ξεκινά να ανεξαρτητοποιείται.
Φόβος στους έντονους θορύβους: Είναι πολύ συχνό φαινόμενο τα νήπια να ενοχλούνται από ισχυρούς θορύβους τους οποίους παρερμηνεύουν λόγω της άγνωστης προέλευσης τους. Προσπαθήστε να δίνετε περιθώριο στα παιδιά να γνωρίζουν και να ακουμπούν έντονες ηχογόνες πηγές, στις περιπτώσεις που αυτό είναι εφικτό. Σε διαφορετική περίπτωση προσπαθήστε να εξηγήσετε τον τρόπο δημιουργίας και την πηγή του ήχου που τρομάζει το παιδί σας.
Φόβος για τα ξένα πρόσωπα: Πολλές φορές όταν το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με άγνωστα σε αυτό πρόσωπα, αισθάνεται το αίσθημα της ανασφάλειας. Βασικό ρόλο στη διαχείριση αυτού του φόβου διαδραματίζουν οι γονείς οι οποίοι θα πρέπει να μην μεταδώσουν σε μεγάλο βαθμό το δικό τους προσωπικό άγχος για την ασφάλεια του παιδιού τους ώστε να μην το επηρεάσουν στην ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων με άγνωστα άτομα.
Φόβος για το θάνατο αγαπημένων προσώπων: Αρκετές φορές τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία ανησυχούν μήπως συμβεί κάτι στους γονείς του ή σε αγαπημένα πρόσωπα. Οι γονείς θα πρέπει να καθησυχάσουν τα παιδιά και να συζητήσουν μαζί τους για το κύκλο της ζωής του ανθρώπου.
Φόβος στο γιατρό: Η επίσκεψη στο γιατρό τις περισσότερες φορές δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα στα παιδιά. Φοβούνται τη διαδικασία της εξέτασης αλλά και της ένεσης. Ο συγκεκριμένος φόβος έχεις τις πηγές του στους ίδιους τους γονείς, οι οποίοι συχνά παρουσιάζουν το γιατρό ως μια απειλητική φιγούρα ενώ θα έπρεπε να εξηγήσουν το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην διασφάλιση της υγείας των παιδιών.
Πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση των φόβων Ακούμε προσεκτικά το παιδί και το ενθαρρύνουμε να μιλήσει για τους φόβους του δείχνοντας σεβασμό σε αυτά που μοιράζεται μαζί μας. Δεν δείχνουμε αδιαφορία ακόμα και αν οι φόβοι του παιδιού φαίνονται ασήμαντοι. Να παραμείνουμε ήρεμοι και να μη φοβίζουμε σκόπιμα το παιδί μας. Να βοηθήσουμε με απλά λόγια να αντιληφθεί το παιδί τι είναι πραγματικό και τι όχι και να έρθει σε επαφή με το φοβικό αντικείμενο πάντα με τη δική μας παρουσία και παρότρυνση αλλά και με την ενεργή συμμετοχή του ίδιου. Να αξιολογήσουμε το φόβο και να διερευνήσουμε τις αιτίες που προέρχεται. Να διαβάσουμε μαζί με το παιδί ένα παραμύθι στο οποίο ο ήρωας στο τέλος καταφέρνει να ξεπεράσει τους φόβους του. Να μην είμαστε υπερπροστατευτικοί με τα παιδιά μας. Να επαινούμε το παιδί μας κάθε φορά που καταφέρνει να ξεπεράσει κάτι που του δημιουργεί φόβο. Δείχνουμε στο παιδί τρόπους διαχείρισης του φόβου του ( πχ. Να μετατρέψουν ένα τέρας που τα φοβίζει σε ένα αστείο τέρας μέσα από παιχνίδι ρόλων).
Βιβλιοπροτάσεις για τις παιδικές φοβίες 1. Όποιος τον φόβο ξεπερνά, πράγματα κάνει θαυμαστά!, Geissler, Uli εκδ. Αερόστατο. 2. Τα τέρατα δεν αγαπούν το φεγγάρι, Satrapi, Marjane, εκδ. Επόμενος Σταθμός. 3. Το τέρας που έτρωγε σκοτάδια, Dunbar Joyce, εκδ. Πατάκη. 4. Φοβάσαι; Από το φόβο ως το θάρρος, Roca, Nuria, εκδ. Κέδρος. 5. Τι φοβούνται τα παιδιά του κόσμου;, Τασοπούλου Άντα, εκδ. Σαββάλας. 6. Ο βάτραχος φοβάται, Μαξ Βέλθουις, εκδ. Πατάκη. 7. Τα όνειρα της Νίνας, Λένα Διβάνη, εκδ. Καστανιώτης. 8. Η Λελέκα σηκώνει κεφάλι, Ανδρέας Αρματάς, εκδ. Πατάκη.