Siły Powietrzne ZEA a zakup samolotów F-35 Lightning II

Trzon lotnictwa bojowego ZEA stanowią wielozadaniowe samoloty myśliwskie Lockheed Martin F-16 Desert Falcon. Niedawno wysłano je na Kretę demonstrując w ten sposób wsparcie Grecji w sporze grecko-tureckim.

Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) ogłosiły wolę zakupu wielozadaniowych samolotów myśliwskich o cechach utrudnionej wykrywalności Lockheed Martin F-35 Lightning II. To niezwykle ważna dla regionu decyzja, która wpłynie na potencjał tego państwa jak i balans sił w regionie. Cena, jaką ZEA zgodziły się zapłacić za możliwość nabycia samolotów F-35 Lightning II, jest formalne uznanie Izraela i nawiązanie z nim stosunków dyplomatycznych i handlowych.

Robert Czulda

Zjednoczone Emiraty Arabskie nie są już państwem, które chce jedynie rozwijać się gospodarczo i przeznaczać zyski z eksportu surowców energetycznych na rozbudowę nowoczesnej infrastruktury. Aspiracje władz są obecnie dużo większe. Państwo to w ostatnich latach aktywnie zaangażowało się tak politycznie jak i wojskowo. Prócz militarnej rywalizacji z Iranem, ZEA chcą być również aktywnie rozgrywającym w wymiarze politycznym. Zaangażowanie w Jemenie to tylko jeden z przykładów – stanowi ono miękkie podbrzusze ZEA (podobnie jak Arabii Saudyjskiej), co stara się wykorzystać Islamska Republika Iranu – największy rywal ZEA i potencjalny wróg w razie wojny. Poza tym ZEA wykracza swymi działaniami poza rejon Zatoki Perskiej. Kraj ten zaangażował się aktywnie w wojnę w Libii, gdzie przeciwko Turcji wsparto marszałka Chalifę Haftara. Kierując się wolą ograniczenia zapędów tureckiego prezydenta Erdogana, w ostatnim czasie ZEA wysłały swoje odrzutowe samoloty bojowe do Grecji, aby ćwiczyć wspólnie w basenie Morza Śródziemnego.

Najważniejszą w ostatnim czasie informacją, związaną z Wojskami Lotniczymi ZEA, jest ta o chęci nabycia trudno wykrywalnych wielozadaniowych samolotów myśliwskich F-35. Niemniej jednak nie jest to pomysł, który narodził się w ostatnim czasie. Pierwsze sygnały płynące z tego państwa na temat zainteresowania F-35A pojawiły się około 2014 r., ale brak relacji pomiędzy Izraelem a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi utrudniał rozpoczęcie jakichkolwiek rozmów. Nawet jednak i teraz nie można powiedzieć, że ZEA kupiły F-35, kwestia ta bowiem musi być najpierw wynegocjowana, zaakceptowana przez amerykańską administrację, skonsultowana z Izraelem, a na końcu zielone światło musi dać amerykański Kongres, a nie jest to działanie automatyczne. Wystarczy wspomnieć 2016 r., kiedy to amerykański Kongres zablokował sprzedaż samolotów komunikacyjnych Boeinga do Iranu. W ostatnich latach Kongres zablokował eksport broni do ZEA, Arabii Saudyjskiej, czy samolotów przeciwpartyzanckich AT-802i do Kenii. To również storpedowanie dostarczenia śmigłowców bojowych AH -64E Apache Guardian i AH-1Z Viper na Filipiny oraz szerokiego spektrum uzbrojenia do Turcji.

Póki co – jak wynika z informacji „The New York Times” – przedstawiciele Sił Zbrojnych ZEA wzięli udział w niejawnym spotkaniu, na którym Amerykanie zaprezentowali F-35A. Żadne formalne dokumenty w sprawie zakupu myśliwców tego typu przez ZEA nie wpłynęły nawet do biura Departamentu Stanu, który zajmuje się przygotowaniem eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Według podsekretarz obrony ds. zakupów uzbrojenia Ellen Lord Stany Zjednoczone chcą podpisać z ZEA list intencyjny w sprawie dostarczenia do tego kraju F-35 w drugim półroczu bieżącego roku. Niemniej jednak dalsze negocjacje, a także dostawy i uzyskanie gotowości operacyjnej, zająć mogą długie lata.

Informacje z 2017 r. mówią o zainteresowaniu Zjednoczonych Emiratów Arabskich nie mniej niż 24 samolotami F-35A. Nic jeszcze nie wiadomo na temat konfiguracji, w jakiej ZEA miałyby je otrzymać. Biorąc pod uwagę znane od lat stanowisko Waszyngtonu, że Izrael musi dysponować technologiczną dominacją na Bliskim Wschodzie, można przewidywać, że F-35 dostarczone ZEA będą miały niższy standard wyposażenia i wynikające z tego ograniczone (ale nadal bardzo wysokie) możliwości.