Zdrowie Menedżera 01/2013

KARIERA

od redakcji: Wiosna to doskonały czas na zmianę stylu życia. Po zimie, która dla wielu z nas jest czasem spowolnienia, a często braku motywacji do działania – pora na rewolucję! Zacznijmy dbać o siebie, uzależniając się jedynie od szczęścia, które uzyskamy dzięki pozytywnemu wpływowi zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Dla menedżerów, którzy cenią swoje zdrowie, przygotowaliśmy nowy magazyn.

Zapraszamy do lektury!

maj 2013 w numerze: Rozmowa numeru Małgorzata Klos: Zaczynam od teraz

| str. 2

maj

Kariera Praca dla CSR-owca Menedżerski dress code Od introwersji do charyzmy

| str. 6

Psychologia w biznesie Menedżerowie w niedoczasie Nieskuteczny e-mail Niszcząca zaleta Lekarz duszy

| str. 12

Zdrowie Diagnoza: chroniczne zmęczenie Bez zaduchu Uciążliwe wrzody Niezwykła moc açai

| str. 18

Odżywianie Sekrety diety strukturalnej Energia na talerzu Ogród w kuchni Kawa na zdrowie Smaki od pokoleń: kasza gryczana Dietetyczne różności

| str. 26

Sztuka kulinarna Jedzenie dla zapracowanych Zdrow(sz)e słodkości

| str. 34

Styl życia Wskocz na rower Trening kardio Zainwestuj w sport Kosmetyczne różności

| str. 38

foto okładka: Fotolia

2013

Zespół redakcyjny: Justyna Sosnowska-Skrabacz (j.sosnowska-skrabacz@zdrowiemenedzera.pl), Magdalena Stopa (magdalena.stopa@zdrowiemenedzera.pl) Marketing: Barbara Lau, Renata Dmochowska, Hanna Skibińska (marketing@zdrowiemenedzera.pl) Skład i łamanie: Anna Urbańska Nakład: 3000 egz.

Design Wnętrze minimalistyczne Wsparcie w zakupach Biurowe inspiracje Osłony szyte na miarę

05 | str. 44

2013

Wydawca: Centrum Informacji Branżowej 03-254 Warszawa, ul. Turmoncka 22/110 tel: 22 678 41 32

W podróży Przyroda w klatce Woda i ruch

Za treść i formę materiałów reklamowych i promocyjnych Redakcja nie odpowiada.

Mix kulturalny

| str. 50

| str. 52

|1

R OZMOWA NUME R U

Rozmowa z Małgorzatą Klos, prezesem Centrum Informacji Branżowej, wydawcą miesięcznika „Forum Branżowe”

Czy Pani jako menedżer ma czas na dbanie o siebie?

Niestety nie, jeszcze nie potrafię sprawnie zarządzać sobą w czasie i znaleźć równowagi między aktywnością zawodową

Zaczy 2|

a odpoczynkiem. Dlatego chętnie zaprenumeruję „Zdrowie Menedżera”. A tak na poważnie, to podzielę się refleksją, jaka nasunęła mi się przy okazji pracy nad pierwszym numerem magazynu. To myśl, że powinnam zmienić swoją dotychczasową życiową maksymę: zacznę od poniedziałku, od jutra, od Nowego Roku itd., na nową: zaczynam od teraz. Niezawodnie działająca wymówka, że jest jakiś następny poniedziałek czy inna magiczna data, od której można zaplanować zmianę, powoduje, że tkwimy w starych schematach. Tymczasem poniedziałków jest przed nami coraz mniej, a czasu bezpowrotnie straconego coraz więcej.

Czym zajmuje się Pani w wolnych chwilach, jeśli takie się zdarzają?

To na razie w sferze planów... Chciałabym znaleźć siłę i motywację do ćwiczeń, poczytać książkę bez myśli, że bezproduktywnie marnuję czas, wrócić do pasji ogrodniczych i więcej czasu spędzać z bliskimi. Liczę na to, że przy inspirującej i pouczającej lekturze „Zdrowia Menedżera” świadomie zmienię swoje priorytety i już niebawem moje marzenia się urzeczywistnią.

Tworzenie nowego tytułu wydawniczego to chyba nie najlepszy sposób na ograniczenie aktywności zawodowej na rzecz odpoczynku?

Trochę przewrotnie podeszłam do próby zmiany

nam od

teraz

| maj 2013

foto: Małgorzata Staszak

Jak narodziła się idea stworzenia pisma promującego zdrowy styl życia i skąd pomysł na skierowanie magazynu do menedżerów?

Z obserwacji środowiska zawodowego, doświadczeń własnych i potrzeby chwili. Od 10 lat prowadzę wraz z mężem wydawnictwo branżowe, gdzie na co dzień mamy okazję do rozmów z wieloma ludźmi zarządzającymi firmami w Polsce. Wszędzie spotykamy się z tymi samymi dylematami: jak prowadzić zdrowy tryb życia i zachować równowagę między aktywnością zawodową a życiem prywatnym, przy intensywnej i stresującej pracy, wymagającej nieustannego rozwoju zawodowego. Jak wiadomo, menedżer to osoba, której podstawowym zadaniem jest zarządzanie, w tym planowanie i podejmowanie decyzji, przewodzenie i organizowanie oraz motywowanie do działania i kontrolowanie całego procesu. Już z samej definicji wynika, jak bardzo ta osoba jest zapracowana, choć niekoniecznie w konwencjonalny sposób. Ostatnio spotkałam się z bardzo oryginalną adaptacją tej definicji, a mianowicie określeniem licznych ról gospodyni domowej mianem... menedżera domu. Zatem nasze czasopismo jest dla wszystkich, którzy czują się menedżerami i chcą zmienić stare, niezdrowe nawyki na nowe, zdrowsze, pozytywnie wpływające na jakość ich życia.

R OZMOWA NUME R U

Niezawodna wymówka, że jest jakiś następny poniedziałek czy inna magiczna data, od której można zaplanować zmianę, powoduje, że tkwimy w starych schematach. Tymczasem poniedziałków JEST PRZED NAMI coraz mniej, a czasu bezpowrotnie straconego coraz więcej.

|3

R OZMOWA NUME R U

Który z działów „Zdrowia Menedżera” jest najbliższy Pani zainteresowaniom?

Psychologia w biznesie. Jestem mamą pięciorga wspaniałych dzieci i uważam, że trzeba być nie lada psychologiem, aby przetrwać w tej roli.

Dziś moje dzieci są już dorosłe, a ja swoje doświadczenie wykorzystuję w pracy, gdzie kieruję m.in. działem marketingu.

Każdy z nas ma swoją definicję zdrowia. Czy dla Pani zdrowie to tylko brak chorób, czy coś więcej?

Jak każdy, mam swoją definicję. Co prawda nie narzekam na zdrowie i nadal wierzę, że odziedziczyłam gen nieśmiertelności, uważam jednak, że do pełni zdrowia fizycznego i psychicznego potrzebujemy równowagi i pewności, że jesteśmy tu, gdzie być powinniśmy i robimy to, co dla nas i naszych najbliższych jest najlepsze. Dopóki mamy takie przekonanie, nic nas nie ruszy. Ale gdy nie żyjemy w zgodzie ze sobą lub poświęcamy swoje życie rodzinne na rzecz kariery, nasz organizm prędzej czy później się zbuntuje, możemy też popaść w uzależnienia.

Czy uważa Pani, że wydawanie wersji papierowej czasopisma jest dobrym pomysłem w dobie Internetu?

4|

Tak, i powiem więcej: wersja drukowana daje wyższą skuteczność przekazu, bowiem nasza gazeta dotrze wprost na biurko menedżera, który już z definicji jest niezwykle zajętą osobą i nie ma czasu szukać sposobów na zdrowsze funkcjonowanie. Za to my z pakietem ciekawych pomysłów i gotowych rozwiązań znajdziemy go sami. Poza tym mam nadzieję, że młode pokolenie, które dziś zachłystuje się Internetem, kiedyś dostrzeże „to coś” w obcowaniu ze słowem drukowanym.

Należę do pokolenia, które czerpie przyjemność z czytania w tradycyjny sposób. Ciepłe światło lampy i zapach farby drukarskiej pomieszany z zapachem kawy daje niepowtarzalne doznanie, którego nie zapewni nawet najlepsza e-gazeta. Wierzę, że czasopisma drukowane przetrwają modę na e-wydawnictwa i przyjdzie czas, kiedy wersja drukowana magazynu kojarzyć się będzie z ekskluzywną formą intelektualnej rozrywki.

Co Pani chce przekazać menedżerom w nowym magazynie?

Chcę sobie i innym stale przypominać, że zdrowie jest w życiu najważniejsze. To prawda oczywista i chyba dlatego tak łatwo o niej zapominamy w codziennej walce o lepszy byt, kolejny sukces czy uznanie szefa. Co miesiąc, wraz z pismem na biurko menedżera dostarczymy pakiet inspirujących pomysłów na wygospodarowanie i atrakcyjne spędzenie wolnego czasu. Mam nadzieję, że gazeta spodoba się czytelnikom, a tych, którzy tego potrzebują, zmotywuje do zmiany stylu życia na zdrowszy i bardziej aktywny.

Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w nowym przedsięwzięciu i osobistej przemianie.

Rozmawiała Justyna Sosnowska-Skrabacz

| maj 2013

foto: Małgorzata Staszak

dotychczasowego trybu życia z pracoholika na wzór menedżera, bowiem postawiłam przed sobą to zadanie jako kolejne wyzwanie zawodowe.

Bazując na cechach charakteru, które do tej pory gwarantowały moje sukcesy zawodowe, jak upór, cierpliwość i optymizm, oraz świadomości zagrożeń zdrowotnych – naprawdę wierzę, że mi się uda. Poza tym, im więcej mam obowiązków, tym lepiej wychodzi mi delegowanie zadań, a przeświadczenie, że zrobię coś lepiej niż inni… coraz częściej okazuje się bezpodstawne. Widzę, że zaangażowanie i synergia całego zespołu daje o wiele lepsze rezultaty.

KEREL - konsultacje i wdrożenia

6 działań, które warto rozważyć przygotowując firmę do kryzysu

Przygotowanie firmy do kryzysu jest istotną częścią planowania strategicznego, bez względu na to czy sytuacja kryzysowa w danej chwili istnieje czy też nie.

Obecnie, z jednej strony oznaki spowolnienia gospodarki są widoczne, z drugiej, mimo że wzrost gospodarczy jest mniejszy niż pierwotnie prognozowano, to jednak nadal obserwujemy wzrost. Wiele przykładów polskich firm pokazuje, że kryzys na zachodzie najlepiej uzupełnić wzrostem na wschodzie, a czarnowidztwo analityków, zwłaszcza prasy, dobrze jest weryfikować śledząc przebieg wskaźników i obserwując procesy we własnej branży, zarówno w kraju jak i na rynkach z którymi współpracujemy.

Zostawiając więc rozważania typu czy mamy kryzys, spowolnienie, stagnację, stagflację itp. na boku, chcemy skupić się na temacie dobrego przygotowania firmy do sytuacji kryzysowej, przez podejmowanie działań operacyjnych we wszystkich sferach aktywności firmy:

1. W trudnych czasach działaj rozważnie

Zmiany należy wprowadzać tak szybko, jak tylko się da, ale nie szybciej, bo, po pierwsze, takie działania trzeba dobrze zaplanować wchodząc głęboko w procesy firmy, a po drugie, pewne procesy po zmianach wymagają czasu, aby mogły pokazać pozytywne efekty. Nerwowe ruchy najczęściej prowadzą do niszczenia potencjału firmy zanim pojawią się pozytywne rezultaty.

2. Optymalizacja finansowa, czyli płynność przede wszystkim

- Musimy wziąć pod uwagę, że w niepewnych czasach instytucje finansowe, ograniczając własne ryzyko, stosują bardziej rygorystyczną ocenę firm. Możemy o to zadbać wcześniej zapewniając sobie odpowiednie zaplecze kredytowe w czasach prosperity, ale także, pilnując, by wykonywane operacje uwierzytelniały działalność firmy. Jeśli mamy programy własnych obligacji, powinniśmy przeprowadzić symulacje wykupu w określonym czasie i potencjału firmy na tle mniejszej dynamiki sprzedaży.

- Warto rozważyć także politykę kredytu kupieckiego, tj. terminy płatności wymagane przez dostawców jak i terminy udzielane naszym klientom.

- Niezbędna jest też analiza i kontrola windykacji, oraz procesu windykacji, z oszacowaniem ewentualnego ryzyka i zagrożeń z niej wynikających (z uwzględnieniem factoringu).

3. Koszty

- Cięcie kosztów jest często wymieniane na pierwszym miejscu, jednak szybkie i chaotyczne ruchy powodują nakręcanie spirali w dół. Tutaj można podjąć wiele działań, zaczynając od analizy prostych kosztów rodzajowych, poprzez renegocjacje umów dostaw, sprzedaży, transportu, najmu, przejrzenie budżetu pod kątem planowanych inwestycji, wydatków na marketing, strategii cenowej czy struktury zatrudnienia.

- Zbyt częste cięcie kosztów pozbawione jest planu optymalizacji, tj. strategii dla działania po zmianach. Dokonując ciecia kosztów na zasadzie „teraz tyle, a potem się zobaczy”, przeciągamy proces w czasie, demotywując pracowników i wydłużając okres spadkowy, albo wręcz zamieniając go w równię pochyłą.

4. Impuls na sprzedaż

Zawsze, nawet w trudnych czasach, musimy myśleć jak zwiększyć rentowną sprzedaż. Dobrze przemyślane nowe projekty i strategie potrafią zmobilizować zespoły po dużych zmianach do działania z nową energią potrzebną do pokonania trudności.

5. Monitoring procesów i wyników

W okresie spowolnienia nie wystarczy oprzeć się na tradycyjnej sprawozdawczości czy nawet karcie wyników, bo potrzebujemy dynamicznego monitoringu, uwzględniającego estymację wyników i ich korekty na bazie codziennych danych.

6. Zarządzanie zmianą

Od początku podejmowania działań wprowadzających zmiany warto zadbać o ich zrozumienie i poparcie u jak najszerszej grupy kierowników, czyniąc ich liderami zmian oraz tymi, którzy po dokonaniu niezbędnych cięć i reorganizacji, poprowadzą firmę do przodu.

Przygotowane przez Andrzej Kochanek KEREL konsultacje i wdrożenia

KEREL konsultacje i wdrożenia działa od 2000 roku.

W KEREL zajmujemy się działaniami doradczymi, w tym: - zwiększeniem efektywności sprzedaży - restrukturyzacjami, reorganizacjami, zarządzaniem zmianą - doradztwem dla Zarządu – codzienne wsparcie i współpraca - wdrożeniem systemów biznesowych Ponadto przygotowujemy i prowadzimy profesjonalne szkolenia „In Company” dla pracowników oraz menadżerów działów handlowych i serwisowych.

Prowadzimy badania rynkowe oraz wsparcie działów sprzedaży poprzez własne Call Center.

Partnerzy Adam Smeja i Andrzej Kochanek KEREL konsultacje i wdrożenia www.kerel.com.pl, tel.+48 22 743-48-40

K A R IE R A

CSR-owca Praca dla

Menedżer ds. CSR, specjalista ds. zmiany klimatu czy raportowania społecznego – tak nazywają się stanowiska osób wdrażających w firmach ideę społecznej odpowiedzialności biznesu. Takich propozycji pracy na rynku jest na razie niewiele. Dlaczego są potrzebne?

O

soba odpowiadająca za CSR (z ang. corporate social responsibility) zwraca uwagę na to, czy działania jej firmy nie szkodzą środowisku naturalnemu, może też chcieć się przyczynić do edukacji ekologicznej wśród jej pracowników i klientów. Innym działaniem jest dbanie o atmosferę w pracy albo umożliwianie i zachęcanie koleżanek i kolegów do rozwoju osobistego, również promowanie ich umiejętności. CSR-owiec może też obmyślać sposoby na to, jak promować standardy odpowiedzialności wśród dostawców firmy.

Przy czym, co istotne, jakiekolwiek działanie określane mianem CSR nie może mieć charakteru jednorazowego zrywu. Bo to nie wzbudza zaufania otoczenia; to również nie najlepszy pomysł na ocieplenie wizerunku firmy.

Co świadczy o tym, że ta angażuje się w CSR? Założenie przez nią fundacji, która chroni przed wykluczeniem dzieci z patologicznych rodzin,

6|

odremontowanie szkolnej świetlicy albo wsparcie organizacji rodzinnego pikniku – to tylko przykłady. Przypomnę, że norma ISO 26 000 definiuje siedem obszarów społecznej odpowiedzialności biznesu. Są to: ład organizacyjny, prawa człowieka, relacje z pracownikami, środowisko naturalne, zaangażowanie społeczne i rozwój, uczciwe praktyki rynkowe oraz relacje z konsumentami. Według badania SMG/KRC przeprowadzonego na zlecenie PARP, 54 proc. firm realizuje tego typu działania na podstawie norm ISO 14 000 lub ISO 26 000.

W większości polskich firm nie ma wyodrębnionych stanowisk związanych z CSR. Z reguły ten zakres odpowiedzialności jest dodatkowo przypisywany osobom pracującym już w innych działach. Choć dobrze jest, jeśli te pracują blisko zarządów firm. Bo to – jak zauważa Karolina Szlasa z Forum Odpowiedzialnego

| maj 2013

K A R IE R A

Biznesu – daje szansę na zaangażowanie ich członków oraz współpracę z kadrą kierowniczą wszystkich działów. I dzięki temu można skutecznie wdrażać strategię CSR. W jednej spółce specjaliści od CSR mają zadania takie jak osoby zajmujące się PR, z naciskiem na komunikację społeczną i projekty prospołeczne. Jacek Dymowski z firmy doradczej Abadon Consulting zwraca jednak uwagę, że w tym podejściu kryje się pułapka, gdyż CSR utożsamiany z PR może być odbierany jako tania forma reklamy i nie obroni się jako koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem.

Praca osób od CSR może też mieć charakter bliższy audytowi wewnętrznemu i temu, czym zajmują się specjaliści od zarządzania ryzykiem.

W jeszcze innej firmie będzie to praca stratega.

Nietrudno sobie wyobrazić, że nie każdy sprawdzi się w takiej pracy. By zajmować się CSR, czyli być partnerem dla kadry menedżerskiej, a także wszystkich, którzy mają wpływ na przedsiębiorstwo, trzeba lubić ludzi i lubić z nimi pracować. Liczą się cechy, takie jak empatia, zdolności negocjacyjne czy organizacyjne.

Taka osoba powinna umieć przekonywać do swoich argumentów i koordynować wiele projektów naraz. Musi też dobrze znać firmę i branżę, w której działa.

Magdalena Stopa

Wiesz, że...

CSR może być źródłem innowacyjnych produktów i usług w firmie, ale z wiedzy działów zajmujących się społeczną odpowiedzialnością biznesu korzysta tylko 19 proc. polskich przedsiębiorstw.

Motorem tego typu działań są przede wszystkim (72 – 89 proc.) wartości społeczne i środowiskowe.

(Millward Brown SMG/KRC)

Bożena Ryszka, Aluprof: To, że zarząd firmy decyduje się budować wizerunek również poprzez społeczną odpowiedzialność, jest – moim zdaniem – decyzją zasługującą na uznanie. Bo zarządzający firmami muszą mieć świadomość, że te istnieją nie tylko dla siebie.

Do mnie w pewnym momencie zaczęły trafiać tematy z zakresu CSR, szczególnie dotyczące działań charytatywnych, ponieważ w firmie Aluprof odpowiadam za public relations i marketing. Przez półtora roku społecznie sprawowałam funkcję prezesa zarządu Fundacji Grupa Kęty Dzieciom Podbeskidzia. Takie zajęcie to jednak nie tylko filantropia i niejednokrotnie wymaga więcej wysiłku niż PR. Sądzę, że firmy powinny tworzyć odrębne stanowiska związane z CSR i zatrudniać specjalistów w tej dziedzinie.

Krzysztof Klincewicz, dr hab., profesor Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego: Zamiast analizować firmowe kodeksy dobrych praktyk czy powielać slogany o odpowiedzialnym podejściu do pracowników, postanowiliśmy wzbogacić wiedzę o tym, jak naprawdę wyglądają relacje między pracodawcami a pracownikami w działających w Polsce przedsiębiorstwach. W ostatnich latach hasło CSR jest nadużywane, a wielu praktyków zapomina o tym, co tak naprawdę oznacza bycie odpowiedzialnym społecznie. Ujawniły to prowadzone przez nas badania.

|7

K A R IE R A

Menedżerski

D

ress code to zbiór reguł dotyczący doboru stroju służbowego.

W Polsce jest to pojęcie dość nowe i jeszcze nie zakorzeniło się w naszej kulturze. Przez lata nie obowiązywały żadne normy odnoszące się do ubioru w pracy. Istniały za to różne niepisane zasady, jak np.: mężczyźni noszą garnitury, a kobiety – eleganckie kostiumy. Nie było to jednak w żaden sposób usystematyzowane. Tzw. etykieta ubioru pozwala na dostosowanie stylu do wymogów konkretnego pracodawcy. Chodzi przede wszystkim o uwzględnienie rodzaju zajmowanego stanowiska czy polityki firmy.

8|

foto: Fotolia

dress code Wiadomo, że inny rodzaj stroju obowiązuje pracowników mających kontakt z klientami, a inny ludzi spędzających długie godziny w osamotnieniu, za biurkiem. Dla wszystkich stylów biznesowych wspólne jest to, że mają one tworzyć odpowiedni wizerunek pracownika.

Kobiety mają do wyboru więcej elementów garderoby niż mężczyźni, dlatego mogą wykazać się większą inwencją twórczą i swobodą w doborze stroju. Wskazane jest noszenie biznesowych kostiumów, koszul, bluzek z kołnierzykiem, skromnych sukienek czy spódnic, a także eleganckich spodni czy żakietów

| maj 2013

K A R IE R A

często W biznesie liczy się pierwsze wrażenie. Niestety nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak ważny jest dobór stroju do pracy. Ocena wyglądu pracownika może nawet przesądzać o wiarygodności firmy.

o różnej fakturze materiału. Kolorystyka zarówno ubioru, jak i makijażu powinna być stonowana.

Właściwymi kolorami stroju są: czerń, biel, granat i grafit, jednak w wielu firmach za stosowne uznaje się także pastele oraz odcienie zieleni, niebieskiego i brązu. Noszenie biżuterii jest dozwolone, choć z umiarem.

Najczęściej popełniane przez kobiety błędy to: noszenie zbyt wielE odsłaniających ubrań, brak umiaru w doborze biżuterii, zakładanie butów z odkrytymi palcami, BRAK rajstop.

Styl ubioru biznesowego mężczyzn jest za to jasno określony. Podstawę stanowi klasyczny garnitur, koszula oraz krawat. Zalecane są doskonałej jakości spodnie oraz marynarka.

Istotne jest także odpowiednie skrojenie tych elementów. Np. dopasowane spodnie i taliowana marynarka – rzeźbią figurę. Są również dodatkowe zasady. W marynarce na trzy guziki, ostatni zawsze powinien być rozpięty, natomiast podczas siadania należy rozpiąć wszystkie guziki.

Kolory biznesowych garniturów to najczęściej: ciemnoszary, grafitowy albo czarny, który jest najbardziej oficjalny. Uznaje się bowiem, że ciemniejsze garnitury nadają się na wieczór. Odwrotnie jest w przypadku koszul, gdyż im później, tym jaśniejszą należy włożyć. Obecnie odchodzi się od zakładania na co dzień białych koszul.

Są one przeznaczone tylko na bardzo formalne spotkania. Warte uwagi są również rodzaje kołnierzyków w koszuli. Dobiera się je indywidualnie do owalu twarzy. Występują trzy rodzaje: klasyczny, włoski i półwłoski. Np. elegancka koszula powinna składać się w 100 proc. z bawełny, mieć kołnierzyk w stylu włoskim oraz francuski mankiet, z miejscem na spinki.

Z kolei krawat musi wkomponowywać się

w całość stylizacji. Nie może być zbyt krzykliwy, zarówno w kolorze, jak i deseniu. Długością powinien sięgać do paska u spodni. Mężczyzna, który pragnie zachować styl, nie może również zapomnieć o odpowiednich butach. Powinny być ciemne, wykonane z prawdziwej skóry zwierzęcej. Sporną kwestią męskiego ubrania są natomiast skarpetki. Dobrze, by były one ciemniejsze od spodni i nie odsłaniały łydek, gdy się siedzi. Urozmaiceniem klasycznego stroju są: spinka do krawata, spinki do mankietów, pasek, teczka oraz zegarek.

Do najczęściej popełnianych błędów należą: rozpinanie kołnierzyków, luzowanie krawatów czy chodzenie do pracy w sandałach.

Strój do pracy należy dobierać bardzo starannie, gdyż styl naszego ubioru może przesądzić o powodzeniu lub niepowodzeniu ważnych dla nas przedsięwzięć. Człowiek sukcesu to niewątpliwie dobrze ubrany człowiek.

Justyna Sosnowska-Skrabacz

Wiesz, że...

Historia współczesnego krawata wiąże się z działaniami wojennymi w XVII-wiecznej Francji. Wszystko za sprawą pułku kawalerii chorwackiej, którym Król Ludwik XIII postanowił wesprzeć swoje wojsko. Najemnicy chorwaccy nosili wiązane pod szyją chusty. Ich zwyczaj został przejęty przez pozostałych żołnierzy. Wkrótce tradycja noszenia ozdobnego paska materiału stała się popularna w Anglii i innych częściach Europy. To wtedy krawat zaczął przybierać kształt taki jak znany obecnie – trójkątnego węzła, wiązanego przy kołnierzyku koszuli. |9

K A R IE R A

Od introwersji Jaki jest, na podstawie Państwa obserwacji i doświadczeń, polski menedżer? Czy czuje się ekspertem w swoim fachu?

Trudno generalizować. Niewątpliwie są tacy, którzy dobrze pełnią tę rolę, imponując swoją wiedzą i doświadczeniem, jak i ci, których obsadzenie na danym stanowisku jest dla otoczenia wielką niewiadomą. Na szczęście ta druga grupa nie jest zbyt liczna. Z reguły Polski menedżer zna się na tym, czym się zajmuje, a w wielu przypadkach praca jest dla niego nie tylko sposobem za zarobkowanie, ale wręcz staje się pasją. Przypadłością wielu menedżerów jest natomiast nieumiejętność sprzedawania swojej wiedzy, osoby, pomysłów.

Co ma Pani na myśli?

Nie raz zdarzało nam się mieć do czynienia z osobami, które w swoim fachu są specjalistami, ale brakuje im umiejętności komunikacyjnych oraz pewności siebie. To sprawia, że trudno im się przebić ze swoimi pomysłami i przekonać innych do rewolucyjnych zmian.

Zaś menedżer, który chce być skuteczny, musi przede wszystkim umieć zaprezentować siebie i swoje projekty. Ważne jest nie tylko to, co ma do powiedzenia, ale również sposób, w jaki to robi. Otoczenie nigdy nie zobaczy eksperta w osobie, która wypowiada się niepewnie, nerwowo, jest zamknięta w sobie i powściągliwa.

Czym w branży budowlanej wygrywa się na stanowisku menedżera?

Przede wszystkim wiedzą techniczną.

W trudnych czasach, takich jak teraz, gdy rynek jest nasycony i bardzo konkurencyjny, trzeba doskonale znać swoją branżę i specyfikę całego rynku, by przekazywać informacje o innowacyjnych produktach. Menedżerowie to osoby, które reprezentują firmę na zewnątrz, przez co są pośrednio odpowiedzialne za jej wizerunek. Dobrze, by miały również wiedzę z zakresu autoprezentacji i nie bały się wystąpień publicznych.

do

Co może zrobić pracodawca, by pracującemu dla niego menedżerowi dać szansę na promocję swojej osoby? Jak może go w tym wspomóc?

Jeśli pracodawca powierzył mu tę funkcję z uwagi na jego wiedzę i doświadczenie, powinien go również wesprzeć narzędziami niezbędnymi do zarządzania danym obszarem. Trudno na przykład o respekt wobec menedżera, który z każdej decyzji musi się spowiadać przed szefem.

Albo takiego, który w przerwie między kolejnymi ważnymi dla firmy przedsięwzięciami zajmuje się działaniami przypisanymi stanowisku specjalisty. Istotne jest także, by firma zadbała o to, jak wygląda i ubiera się menedżer oraz czy umie przekazywać swoją wiedzę. Przydać może się profesjonalne szkolenie z wystąpień publicznych.

Tego, jak komunikować się z mediami lub kontrahentami, również można się nauczyć?!

Oczywiście. Nie wszystkie osoby mają naturalne zdolności przywódcze czy komunikacyjne, tak pożądane na tym stanowisku. Jednak praktyka pokazuje, że współpraca z właściwym trenerem nawet z introwertyka może uczynić osobę, która będzie wiedziała, co i jak mówić, by być słyszaną; która będzie w stanie przekonać innych do swoich racji, i to nie tylko siłą argumentu, ale również charyzmą.

Jakie korzyści z promowania swoich pracowników jako specjalistów może mieć pracodawca, a jakie mają sami menedżerowie?

O wizerunku firmy decydują wszyscy pracujący w niej ludzie. Jeśli przez swoich przełożonych będą traktowani jak specjaliści – to i otoczenie tak ich będzie odbierać. Dodatkowo liczy się wrażenie, jakie w kontaktach biznesowych, relacjach z pracownikami i klientami pozostawi po sobie menedżer. To może brzmieć jak truizm, ale przekłada się ono na sukces całej firmy. Z kolei menedżerowi promowanie własnej osoby jako eksperta znacznie ułatwia zarządzanie zespołem – ludzie liczą się z jego decyzjami; nierzadko jest też furtką do dalszej kariery.

Rozmawiała Magdalena Stopa

10|

| maj 2013

charyzmy

K A R IE R A

Rozmowa z Anną Szeflińską, foto: FlyPR

właścicielką agencji FlyPR

|11

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

Menedżerowie

w niedoczasie W XXI wieku nastąpiło ogromne przyspieszenie: wiele rzeczy robimy na już, na wczoraj.

Z reguły nie chcemy na nic czekać.

Czy czasu brakuje nam naprawdę?

Podobnym doświadczeniem dzieli się Beata Rycembel, psycholog, coach, trener rozwoju osobistego. Przywołuje sytuację, gdy poszła ze swoją mamą do lekarza, godzina wizyty została jednak przesunięta na później. Panie stanęły

12|

przed wyborem: albo usiąść, zacząć się denerwować i narzekać, albo również usiąść i mieć ten czas dla siebie – bez wyciągania gazet, tabletu czy nawet rozmawiania ze sobą.

– To był moment, gdy zdecydowałyśmy, że nie chcemy wykorzystywać czasu na pośpiech, pędzenie, załatwianie czegoś.

Sądzę, że tęsknimy

za takimi chwilami, tylko są one wyrzucone z naszego kalendarza – mówi specjalistka. Kolejne jej doświadczenie pochodzi ze spotkań z top menedżerami. Wie-

| maj 2013

foto: Fotolia

Z

pośpiechem związane jest pojęcie niedoczasu. Tak rozumiane nie odbiega wiele od pierwotnego znaczenia, zarezerwowanego dla gry w szachy.

Tutaj oznacza końcową fazę partii, w której jednemu lub obu graczom grozi przegrana, a to wskutek niewykonania określonej liczby ruchów. To oznacza, że zawodnikowi zostało bardzo mało czasu, bo więcej już nie przewiduje regulamin.

Ale czas, który mierzą nasze zegarki, jest od zawsze ten sam: nie płynie wolniej ani szybciej niż kilka czy kilkanaście lat temu. Istotne natomiast wydaje się to, czym go zapełniamy i jak o nim myślimy. Jedna z angielskich publicystek postanowiła sprawdzić, jak zachowują się jej rodacy w różnego rodzaju poczekalniach. I co się okazało?

Zamiast wściekłych, purpurowych ze złości osób, które spodziewała się spotkać, natknęła się na ludzi w pełni zrelaksowanych. Odkryli bowiem, że bezproduktywne czekanie jest luksusem.

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

Nieskuteczny

e-mail

logodzinne sesje i rozmowy z nimi dowodzą, że obecnie nie potrzebują już doskonalić swoich kompetencji i zdobywać merytorycznej wiedzy.

Idąc na zebranie chcieliby po prostu ze sobą pobyć, poznać się jako osoby, przekonać, czy dobrze czują się w swoim towarzystwie, na ile dobrze się rozumieją. Beata Rycembel zwraca uwagę, że w korporacyjnym świecie jest to dziś równie ważne jak to, co pracujące tu osoby mają w głowach i co umieją.

Specjaliści od komunikacji wskazują na potrzebę znalezienia nowego sposobu porozumiewania się w biurach. Open space’y, szklane ściany czy wewnętrzne komunikatory – sprawdzają się tylko połowicznie. Dlaczego? Pracownicy pracujący przy komputerach są zmuszeni przetwarzać coraz więcej danych. A im więcej spływających wiadomości czy dokumentów, tym dłużej trwa ich ręczne porządkowanie. Jeśli dodać do tego, że poszczególne systemy informatyczne słabo współdziałają albo nie współdziałają w ogóle, a na naukę obsługi każdego z nich poświęcić trzeba dodatkowy czas – widać, że komunikacja staje się uciążliwa. Zdarza się, że pracownicy piszą do siebie e-maile, siedząc w tym samym pomieszczeniu. Owszem, może to wynikać z trudności w nawiązywaniu relacji międzyludzkich, ale nie musi. To po prostu efekt natłoku informacji i zadań, myślenia: zrobić, byle nie zapomnieć.

Odmienną sprawą jest to, że wiele osób pracuje w rozproszonych zespołach.

Według badań Siemens Enterprise Communications, dotyczy to blisko 80 proc. pracowników. Znamienne jest, że używają oni tradycyjnych narzędzi i kanałów, takich jak e-maile, telefony czy telekonferencje.

Te zaś okazują się coraz mniej efektywne.

Wręcz wskazane byłoby narzędzie, a według nomenklatury informatycznej: interfejs, umożliwiający zarządzanie kilkoma kanałami komunikacji naraz. Co istotne, nie stoi to w sprzeczności z korzystaniem z własnych (mst) smartfonów i tabletów.

Wiecznie zaganianym ekspertka radzi, by zwracali uwagę na to, co mówi ich organizm.

Bo można lubić żyć szybko i robić wiele rzeczy naraz, mieć zapisany kalendarz, do którego trudno cokolwiek wcisnąć, i poczucie, że zostały jeszcze dwie sprawy z dzisiaj i jedna z wczorajszego niedoczasu. Ale organizm w najmniej spodziewanym momencie może upomnieć się o swoje, sygnalizując: zatrzymaj się, nie nadążam. Wanda Sztander, psycholog z Instytutu Psychologii Zdrowia już przed laty mówiła, że z pojęciem niedoczasu po raz pierwszy zetknęła się u lekarza zajmującego się leczeniem... kręgosłupa. Choć bóle kręgosłupa nie wyczerpują listy możliwych dolegliwości wywołanych przemęczeniem i życiem w zbyt szybkim tempie. Wreszcie o wzgląd mogą zacząć dopominać się bliscy i współpracownicy.

O potrzebie spowolnienia mówią też znane osoby. Nauczenia się życia w harmonijnym, dobrym dla nas tempie, według siebie – na rok 2013 życzyła Krystyna Janda. Beata Rycembel jest przekonana, że to, co zrobimy z ciągłym pośpiechem, jest wyłącznie w naszych rękach. Kindze Baranowskiej chwile oczekiwania nie przeszkodziły zdobyć wierzchołków ośmiu ośmiotysięczników. Polska himalaistka twierdzi, że za każdym razem są one częścią wyprawy.

Magdalena Stopa

muluje u człowieka kreatywne myślenie. Popada on bowiem w stan roz-

foto: Fotolia

Wiesz, że...

Nuda w pracy jest niekiedy potrzebna. Badacze z University of Central Lancashire (Wlk. Brytania) dowiedli, że poczucie znudzenia sty-

marzenia, a taki wywołują czynności niezmuszające do intensywnego wysiłku intelektualnego. |13

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

Niszcząca

zaleta Z

adania z terminem „na wczoraj”, nieustanny wyścig z uciekającym czasem, a życie upływa w przekonaniu, że wszystko można, wystarczy tylko lepiej się postarać. Nie ma nic bardziej mylnego. Perfekcjonizm to bowiem dążenie do nierealistycznych celów. Nadmierną dbałość o szczegóły można już określać mianem dewiacji – jeśli nie podejmie się leczenia, ryzyko załamania nerwowego jest całkiem realne.

W praktyce ciągłe zabieganie o precyzję potrafi zepsuć najpiękniejsze chwile w życiu, powodując, że detale przesłaniają to, co najważniejsze. Takie myślenie to pułapka, z której trudno uciec.

Gonitwa za perfekcją dotyka najczęściej osób bardzo ambitnych. Takich, które chciałyby wiedzieć jak najwięcej, by być niezastąpione. Są one nastawione na sukces i sądzą, że nie ma dla nich rzeczy niewykonalnych. A co, gdy zdarzy im się porażka? Traktują ją raczej w kategorii nowego wyzwania, nie myślą o tym, że coś się nie udało. Trudno żyć im wśród ludzi, bo tych w większości uważają za niedoskonałych. Nie potrafią pogodzić się z tym, że inni się spóźniają albo tłumaczą, że czegoś nie potrafią; uważają ich za leniwych, skłonnych do odkładania wszystkiego na później.

14|

Czy perfekcjoniści zdają sobie sprawę ze swej odmienności? I czy cechę tę traktują jak wadę, czy zaletę?

42-letni Maciej, menedżer w warszawskiej korporacji, od lat walczy ze skłonnością do przesady. Już jako ośmiolatek zauważył, że znacznie różni się od swoich rówieśników. Oni w beztrosce spędzali wakacje, on zaś obmyślał plan, jak ukończyć szkołę o kilka lat wcześniej. Pomimo młodego wieku wiedział, kim chce zostać, gdy dorośnie. Zaplanował nie tylko swoją edukację, ale także to, gdzie będzie pracował, mieszkał i jakim będzie jeździł samochodem. Jak twierdzi, zrealizował plan w 90 proc. – o resztę nadal walczy, kierując się tymi samymi priorytetami.

Perfekcjonizm 30-letniej Marleny, specjalistki ds. public relations, daje o sobie znać każdego poranka. Nie wyjdzie z domu bez wcześniejszego treningu, pełnego makijażu oraz idealnie wyprasowanej koszuli. W torebce ma kalendarz, po brzegi zapisany zadaniami.

Z pracy zawsze wychodzi ostatnia. Mówi, że nigdy nie przekłada obowiązków na następny dzień. To kwestia nie tylko honoru, ale także warunek, by dobrze przespać noc. Słowa, jakimi się określa, to: uparta, zdyscyplinowana, zawsze osiągająca zamierzony cel. Ale czy szczęśliwa?

| maj 2013

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

Najmądrzejsi, najładniejsi, najodważniejsi – w ich życiu wszystko musi być „naj”. Presja otoczenia, rodziców czy raczej własny pomysł na wykończenie samego siebie?

Życiowe motto 33-letniego Michała, który jest prawnikiem, brzmi: dążyć do doskonałości.

I po rozmowie z nim muszę stwierdzić, że nie są to tylko przechwałki. Jest on bowiem najbardziej drobiazgową i poukładaną osobą, jaką do tej pory znałam. Z góry założył, że perfekcjonizm nie jest jego wadą, a zaletą.

Spytany, czy nie przeszkadza mu to w życiu, powiedział: – Owszem, zdarza się, że perfekcjonizm staje się obsesją, ale to dobrze, bo napędza mnie to do działania. Mobilizacja jest mi potrzebna i sprawia, że wciąż idę do przodu.

Jak przyznaje, nie ma jednak czasu na życie prywatne i od pięciu lat nie był na wakacjach.

W wir wygórowanych ambicji wpadają ci, którzy czują, że wciąż muszą udowadniać swą

wartość – a to poprzez osiągnięcia, majątek, a to za sprawą urody, używając niekiedy nawet rodziny. Pragnienie bycia najlepszym we wszystkim sprawia, że opisywane osoby żyją w przeświadczeniu, że nie mogą sobie pozwolić na niepowodzenia. Poczucie obowiązku sprawia, że nie potrafią cieszyć się chwilą i wciąż szukają tzw. dziury w całym, zadręczając nie tylko siebie, ale i innych. Tego rodzaju zachowania mogą mieć i zdarza się, że rzeczywiście mają nieodwracalne skutki.

Dlatego czasami warto się nad tym zastanowić, patrząc choćby na reakcje swojego otoczenia.

Justyna Sosnowska-Skrabacz

|15

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

Osób uzależnionych jest w Polsce coraz więcej – są wśród nich młodzież, osoby dorosłe i bardzo dojrzałe. Dokąd zmierzamy?

Rozmowa z dr. Sławomirem Wolniakiem, psychiatrą specjalizującym się w leczeniu chorób cywilizacyjnych, ordynatorem Kliniki Wolmed w Dubiu koło Bełchatowa

Zaburzenia psychiczne, nerwice i depresja, nałogi takie jak alkoholizm, narkomania, uzależnienie od Internetu, hazardu, pracy czy zakupów – dotyczą ogromnej liczby osób, niezależnie od wieku, warstwy społecznej i statusu materialnego. Można wręcz powiedzieć, że to bardzo demokratyczne problemy. Obecnie nazywa się je chorobami cywilizacyjnymi. Ale z argumentacją o potrzebie równowagi i harmonii w życiu łatwiej jest dotrzeć do osób mniej wykształconych. Powrót do zdrowia ułatwiać mają porady ambulatoryjne czy regularna psychoterapia, bo one pozwalają na uporządkowanie priorytetów.

Jednak dotarcie do świadomości osób funkcjonujących na najwyższych szczeblach kierowniczych – to dopiero wyzwanie! Gdyby podobne zalecenia skierować do menedżerów, żyjących najczęściej w stresie, pracujących kilkanaście godzin dziennie, również w czasie przeznaczonym na wypoczynek, usłyszeć można: „Nie mam czasu na leczenie”, „To tylko chwilowe

foto: Fotolia

zmęczenie”, „Daję radę”. Z reguły to ludzie między 30. a 55. rokiem życia. Są silni, sprawni fizycznie. Mimo ostrzeżeń bliskich czy znajomych z pracy, eksploatują swój organizm do granic możliwości i dopiero, gdy zacznie im odmawiać posłuszeństwa, zwracają się po specjalistyczną pomoc. Efektem ciągłego podnoszenia sobie poprzeczki i tzw. ciśnienia z góry jest nierzadko trwały uszczerbek na zdrowiu.

16|

Statystyki pokazują, że rodzajem lekarza bardzo często stają się alkohol, używki, sterydy, różnego rodzaju leki i środki stymulujące. To jednak droga po równi pochyłej. W dodatku, temat

| maj 2013

duszy

P S Y C H O L O GIA W BI Z N E S IE

lekarz uzależnień w wielu środowiskach jest tabu, a wizyta u lekarza psychiatry to rzecz... delikatnie mówiąc: wstydliwa.

świadomość dotycząca możliwości wyjścia z różnego typu uzależnień jest dziś większa niż wtedy, gdy zaczynał pan praktykę?

W swojej praktyce miałem wielu pacjentów-pracoholików. O tym problemie przez lata nie mówiło się otwarcie, ale dziś są to już oficjalne dane: objawy pracoholizmu wykazuje ponad 30 proc. polskiej kadry kierowniczej. Duża jej część jest na etapie wypalenia zawodowego. Tacy ludzie żyją w przekonaniu, że ich wysiłek nie przekłada się na wyznaczone wyniki, że pracują za mało, jednak paradoksalnie zarabiają dużo. Są po prostu wyczerpani, a wypalony mózg nie pozwala im na realną ocenę sytuacji – zawodowej, rodzinnej ani społecznej. Nie odczuwają satysfakcji, a wynikiem tego jest zaburzona gospodarka hormonalna, która zakłóca funkcjonowanie połączeń nerwowych. To właśnie moment, gdy sięgają po środki zmieniające świadomość. Na początek jeden mały drink – na rozluźnienie i dobry sen, lub trochę zniewalającego dymka. Z czasem okazuje się, że bez tego trudno im funkcjonować. Spokój, owszem, odzyskują, ale tylko na chwilę. Wpadają w uzależnienie. I najczęściej nikt z bliskich nie zda-

Zdecydowanie tak. Pacjenci, którzy się do mnie zgłaszają, są przekonani, że w ten sposób decydują nie tylko o własnym zdrowiu, ale i dalszym życiu.

Oczywiście, potrzebny jest upór i konsekwencja.

Warto pamiętać, że każdy lekarz – w przychodni czy ośrodku leczenia uzależnień – jest zobowiązany do tajemnicy lekarskiej. Pacjent musi czuć się bezpieczny i mieć zapewnioną dyskrecję. Wiem natomiast z doświadczenia, że wiele osób podejmuje leczenie z dala od miejsca zamieszkania czy pracy. Dzięki temu odczuwają dodatkowy komfort. Psychiatra zaczyna być traktowany jak lekarz duszy. W moim gabinecie każda osoba może szczerze porozmawiać o swoich problemach i sposobie wyjścia z nich. Oprócz terapii indywidualnej czy grupowej, stosuję też medykamenty. Oczywiście, przepisuję je dopiero wówczas, gdy jest taka potrzeba. Sądzę, że korzystanie ze wsparcia zaufanego psychiatry lub psychologa może stać się pomocne w codziennym funkcjonowaniu, a w niedalekiej przyszłości mogłoby nawet stać się

je sobie z tego sprawy. W uzależnienie wpadają głównie osoby pracujące bezpośrednio z ludźmi: lekarze, prawnicy, politycy czy aktorzy. Coraz częściej słyszymy o ich upadkach, związanych m.in. z alkoholem czy narkotykami. Ale cicho jest o podłożu tych problemów i leczeniu. Walka ze słabością nie jest czymś popularnym. A powinno być odwrotnie – to właśnie osoby z tzw. firmamentu powinny pokazywać innym, że można walczyć o siebie, i to z sukcesem.

modne, tak jak w innych krajach. Praca lekarza jest trudna i odpowiedzialna, jednak ten zawód wybrałem świadomie. Staram się, by moja praca psychiatry współgrała z rolą menedżera. Wraz z żoną, również lekarzem psychiatrą, stworzyłem sprawnie funkcjonującą klinikę oraz kilka specjalistycznych przychodni; co dwa tygodnie przyjmuję też w gabinecie w Warszawie. Pomogliśmy już wielu ludziom. Pracujemy nad tym, by uzależniony chciał zmienić swoje życie – w efekcie może się też zmienić życie jego najbliższych. Jednak w pierwszej kolejności, zgodnie z misją naszej kliniki, pomagamy odzyskać tożsamość.

Leczy Pan ludzi od wielu lat, a z Pana usług korzystają nie tylko pacjenci z Polski. Czy na tej podstawie mógłby Pan powiedzieć, że

Rozmawiała Lidia Drabarek

|17

Z D R O W IE

Diagnoza:

chroniczne zmęczenie

W

ydawałoby się, że tego rodzaju dolegliwości miewa każdy, jednak syndrom chronicznego zmęczenia jest znacznie poważniejszy od krótkotrwałego braku energii. CFS (ang. Chronic Fatigue Syndrom) został uznany przez Światową Organizację Zdrowia za jednostkę chorobową. Najczęściej występującymi objawami są: bóle głowy, mięśni, stawów, gardła, z jednoczesnym uczuciem wycieńczenia i niewyspania. Osoby cierpiące na ten syndrom czują się nieszczęśliwe i sfrustrowane. Nie mają chęci do działania. Zaburzona jest też u nich pamięć i koncentracja.

W przypadku chronicznego zmęczenia diagnoza jest tak samo trudna jak leczenie, wymaga współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny. I nie zawsze jest trafna.

Istotne jest, aby objawów CFS nie mylić z depresją czy nerwicą. Przemęczenie może być także związane z innymi chorobami: mononukleozą, niedoczynnością tarczycy, nowotworami, zaburzeniami łaknienia i różnego rodzaju infekcjami. Zakwalifikowanie do leczenia CFS następuje w momencie, gdy lekarz uzna, że objawy są typowe dla tego zespołu cho-

18|

robowego, bo np. trwają od sześciu miesięcy.

Trudno wskazać jednoznaczną przyczynę tego stanu. Od lat prowadzone są badania nad czynnikami leżącymi u podstaw tej choroby.

Jedni twierdzą, że wywołana jest przez wirusy atakujące układ pokarmowy i oddechowy, inni natomiast, że spowodowana jest osłabieniem układu immunologicznego. Istnieją również opinie, że na rozwój CFS największy wpływ ma stres. Menedżerowie ze względu na specyfikę pracy są szczególnie narażeni na występowanie tego typu objawów. Nadmiar obowiązków zawodowych i nieumiejętność rezygnacji z niektórych z nich nierzadko powodują, że ich organizm się buntuje. Ważne jest zatem, by mieć dystans do wykonywanej pracy i znajdować czas na odpoczynek. (jss)

Objawy

Osoby z grupy najwyższego ryzyka

 sen niezapewniający wypoczynku  pogłębiające się przygnębienie i stan apatii  bóle mięśni  bóle stawów niewykazujące cech zapalnych  zaburzenia pamięci  zaburzenia koncentracji  bóle gardła, chrypa  niechęć do wstania z łóżka  bezsenność  bóle głowy  złe samopoczucie po wysiłku fizycznym

 w wieku 20 – 40 lat  wypalone zawodowo  na stanowiskach kierowniczych  z zespołem tzw. wyciśniętej cytryny (wyczerpane siły psychofizyczne organizmu spowodowane nadmiarem obowiązków)  pracujące powyżej 12 godzin w ciągu doby  obciążone nadmiarem obowiązków do wykonania w krótkim czasie

| maj 2013

foto: Fotolia

Kłopoty z rannym wstawaniem, uczucie ciągłego przemęczenia, bóle głowy i bezustanne przygnębienie. To tyko niektóre objawy choroby nazywanej zespołem przewlekłego zmęczenia.

Z D R O W IE

Bezzaduchu Przeciętny pracownik spędza w biurze około 200 godzin miesięcznie. Dlatego niezwykle istotne jest, aby środowisko pracy sprzyjało dobremu samopoczuciu, zdrowiu, a także efektywności wykonywanych zadań. A jak jest w praktyce?

N

iektóre biurowce stają się swoistym więzieniem, bo brakuje w nich dopływu świeżego powietrza i wentylacji.

Według wymogów higienicznych, w pomieszczeniach, w których stale przebywają ludzie, temperatura nie może być niższa niż 18 °C, wilgotność względna powietrza powinna być większa niż 40 proc., a dopuszczalne stężenie CO2 wynosi 1000 ppm (0,1 proc.). Jeśli jednak pokój nie ma klimatyzacji ani możliwości wietrzenia, to z całą pewnością stężenie CO2 jest o wiele wyższe. Według badań, 19 – 24 l dwutlenku węgla wydycha w ciągu godziny człowiek wykonujący lekką pracę biurową. Aby obliczyć stopień zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniu, wystarczy pomnożyć ten wskaźnik przez liczbę godzin spędzonych w biurze oraz liczbę pracowników.

Poziom CO2 w biurowych pokojach zazwyczaj nie jest tak wysoki, aby zagrażać życiu, może jednak powodować senność, wycieńczenie i bóle głowy. Kontrolowanie jego stanu jest istotne nie tylko ze względu na higienę, ale także dla zachowania wydajności pracy. Ludzie przebywający w zaduchu, w zbyt wysokiej temperaturze, nie są w stanie normalnie funkcjonować, co przekłada się na zmniejszoną efektywność wykonywanych przez nich czynności.

Według rozporządzeń ministra pracy i polityki socjalnej z 1997 i 1998 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, praca w pomieszczeniach biurowych powinna odby-

20|

wać się przy zapewnieniu przez pracodawcę odpowiedniej temperatury, wilgotności powietrza oraz wentylacji.

Tworzeniu odpowiedniego środowiska pracy sprzyjają zatem wywietrzniki w oknach, naturalna mikro-wentylacja oraz system wentylacyjno-klimatyzacyjny.

W przepisach jest także mowa o tym, że pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła oraz przed napływem zimnego powietrza z zewnątrz, wymiana powietrza powinna też wynikać ze spełnienia potrzeb użytkowych pomieszczeń – ważny jest przy tym bilans ciepła i wilgotności. Należy również pamiętać, że klimatyzacja nie powinna powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania wnętrz. (red.)

Wiesz, że...

Polskie statystyki pokazują, że w ciągu roku do atmosfery dostaje się ponad

600 ton szkodliwych gazów. 70 proc. emisji to skutek bra-

ku odpowiednich kwalifikacji zespołów serwisowych lub montażowych urządzeń klimatyzacyjnych. Z tego samego powodu nieprawidłowo pracuje lub ulega awariom 80 proc. urządzeń. Narażone jest zatem nie tylko środowisko, ale i ludzie.

| maj 2013

K A R IE R A

|21

Z D R O W IE

Uciążliwe

wrzody

Powody powstawiania wrzodów żołądka i dwunastnicy nie są jednoznacznie zdefiniowane. Wiadomo, że choroba ta najczęściej pojawia się u osób zakażonych bakterią foto: Fotolia

Helicobacter pylori, zażywających dużo leków przeciwbólowych, a także tych narażonych na długotrwały stres.

C

horoba wrzodowa żołądka i dwunastnicy to, najprościej mówiąc, obecność wrzodów trawiennych w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy. Wrzód jest zagłębieniem w śluzówce, początkowo ma postać drobnej ranki zwanej nadżerką. Gdy ta się powiększy, powstaje owrzodzenie. To konsekwencja zaburzeń stabilności między sokiem żołądkowym a śluzem, który pokrywa żołądek.

Najczęstsze objawy - nudności, bóle w nadbrzuszu, wymioty, niestrawność; - odbijanie, zaparcia, biegunki, zgaga, spadek masy ciała.

Diagnoza i leczenie By wykryć chorobę, należy najpierw zrobić test na obecność bakterii Helicobacter pylori. Czasem to wystarczające źródło informacji. Warto pamiętać, że najbardziej wiarygodne dane daje gastroskopia. Określa ona stopień zaawansowania choroby i sprawdza, czy zmiany nie mają charakteru nowotworowego. Leczenie odbywa się zazwyczaj przy pomocy środków farmakologicznych. Przyjmuje się wtedy kombinacje trzech leków: jednego inhibitora pompy protonowej (hamującego przepływ jonów wodorowych do światła żołądka i powstawanie kwasu solnego) oraz dwóch antybiotyków . Przy stosowaniu tego rodzaju terapii należy regularnie przyjmować leki

22|

przepisane przez lekarza. Zdarza się również, że na owrzodzenie nie można podawać leków – konieczne może być wówczas leczenie operacyjne. (jss)

Kogo najczęściej dotyka choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy?

Robert Rafał Witek, lekarz Nie można jasno stwierdzić, że jest konkretna grupa osób dotknięta tą chorobą. U większości pacjentów jest ona spowodowana obecnością bakterii Helicobacter pylori, jednak wskazuje się, że dotyka także osoby prowadzące niehigieniczny styl życia (palących papierosy, spożywających duże ilości kawy i alkoholu). U jej podłoża może leżeć także stres. W jego konsekwencji błona śluzowa żołądka i dwunastnicy napręża się zakłócając prawidłowe krążenie krwi.

W wyniku skoku adrenaliny organizm produkuje również większe ilości kwasu solnego, który niszczy śluzówkę. Choroba ta może być też wywołana nadmiernym zażywaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Co więcej, zdarza się, że za chorobę wrzodową odpowiadają geny.

| maj 2013

|23

foto: Fotolia

Z D R O W IE

Niezwykła moc

açai

Euterpa warzywna – palma z gatunku arekowatych, pochodząca z Ameryki Południowej. Drzewo osiąga maksymalnie piętnaście metrów wysokości, a jego blisko czterometrowe liście wyrastają na szczycie pnia.

Owocami są jednosienne jagody o nazwie açai. Mają formę dużych gron, liczących od około 500 do 900 jagód.

24|

| maj 2013

Z D R O W IE

AÇai to małe, purpurowe owoce o niezbyt dużej ilości miąższu, z jedną dużą pestką w środku. Są znane od setek lat, jako pierwsi wykorzystywali je rdzenni mieszkańcy Brazylii. W Europie odkryto je stosunkowo niedawno, gdzie stają się coraz bardziej popularne.

J

agody açai są źródłem: witamin A, B1, B2, B3, B6, B12, E, C, potasu, wapnia, cynku, miedzi, fosforu, kwasów tłuszczowych Omega 3, 6 i 9, a także białka, aminokwasów, beta-karotenu, błonnika i niacyny.

Właściwości zdrowotne i lecznicze tych owoców są powszechnie znane, stąd zastosowanie w kosmetologii i medycynie. Dzięki zawartości antyoksydantów, jagody açai wykorzystuje się do poprawiania kondycji skóry i włosów.

Zmniejszają one ryzyko zachorowania na nowotwory, cukrzycę, zaćmę czy chorobę wrzodową żołądka, przeciwdziałają szkodliwym wolnym rodnikom – powstającym m.in. przez złą dietę, palenie papierosów czy spożywanie alkoholu.

Jednym ze skutków działania tych związków jest opóźnianie procesów starzenia. Açai stymulują także działanie układu odpornościowego, wspomagają pracę wielu narządów wewnętrznych. Dlatego ze względu na bogactwo składników odżywczych polecane są w celu wzmocnienia organizmu. Co ciekawe, badania wykazały, że jagody açai mają dwa razy więcej przeciwutleniaczy niż tradycyjne. Regularne ich spożywanie usprawnia pracę mózgu, w tym pamięć i koncentrację, a także wpływa na samopoczucie – redukując uczucie napięcia.

Jagody açai mają też działanie antybakteryjne Niektóre właściwości: zawierają kwasy tłuszczowe omega 3, 6, 9

i

antywirusowe, a dzięki obecności cyjanidyny (związku bogatego w przeciwutleniacze) – odchudzające. Ponadto z badań wynika, że dzięki nim organizm oczyszcza się z nagromadzonych toksyn, wzrasta sprawność seksualna, astma przebiega łagodniej niż zazwyczaj. Owoce açai wspomagają też pracę mięśni, zwiększając wytrzymałość i dodając energii.

Niestety, eksport świeżych owoców do Europy jest niemożliwy, a to z powodu enzymów, które przyczyniają się do szybkiego rozkładu skóry i miąższu. W Polsce owoce dostępne są w suplementach: tabletkach, proszku do sporządzania koktajli bądź różnego rodzaju napojach.

Justyna Sosnowska-Skrabacz

açai

bogate w przeciwutleniacze

żurawina

odżywiają skórę, włosy i paznokcie

śliwka ciemna

94

borówka

wpływają pozytywnie na wzrok

śliwka

wzmacniają układ odpornościowy

jeżyna

92 73 62

borówka z plantacji

chronią przed powstawaniem wolnych

malina

rodników

jabłko

działają przeciwnowotworowo

1 027 jednostek/gram

Porównanie pojemności antyoksydacyjnej poszczególnych owoców.

49

jabłko czerwone truskawka

61 53

42 38

35

* ORAC – wskaźnik mocy, z jaką przeciwutleniacze pochłaniają wolne rodniki tlenowe

|25

O DŻY W IA N IE

Stworzona

przez dr. Marka Bardadyna dieta to

strukturalnej

Sekrety diety sposób na odmłodzenie, regenerację i wzmocnienie pracy

organizmu. Stosując się ściśle do jej zaleceń,

mamy pewność utraty i późniejszej stabilizacji wagi.

Co ciekawe, kuracja pomaga obniżyć wiek biologiczny nawet

foto: Fotolia

o 15 lat.

26|

O

dżywianie strukturalne opiera się na doborze produktów z optymalną zawartością składników odżywczych, mających niewiele kalorii. Dla dr. Marka Bardadyna, istotne jest spożywanie produktów bogatych w witaminy, składniki mineralne i przeciwutleniacze. Odpowiednie zbilansowanie posiłków, z wykorzystaniem produktów strukturalnych, ma pobudzić aktywność tkanki łącznej do procesów regeneracji i odmładzania organizmu. Dieta poprawia również nasze zdrowie i kondycję. Z licznych publikacji dr. Bardadyna wynika, że stosowanie się do zaleceń diety strukturalnej ma unormować morfologię; znormalizować poziom glukozy we krwi; wzmocnić układ kostno-stawowy; obniżyć poziom złego cholesterolu; polepszyć stan skóry i błon śluzowych; oczyścić organizm oraz

poprawić samopoczucie i zagwarantować przypływ sił witalnych.

Produkty strukturalne to poddane selekcji – pod względem wartości odżywczych – zboża, pestki, warzywa, owoce, orzechy, tłuszcze (pochodzenia roślinnego) oraz chude mięsa. Na liście żywności strukturalnej znajdziemy oznaczenia, informujące o ważności danego produktu w procesie odmładzania organizmu. Wśród najwartościowszego jedzenia znajdziemy m.in. zarodki pszenne, płatki owsiane, awokado, czarne jagody, jaja, soczewicę, czosnek, kapustę, nasiona słonecznika, siemię lniane, zieloną herbatę czy wodę mineralną.

Jadłospis diety strukturalnej oparty jest na pięciu posiłkach, spożywanych często, w niezbyt dużych ilościach. Interesującą propozycją są przepisy na koktajle o najróżniejszych właściwo-

| maj 2013

5 posiłków

O DŻY W IA N IE

ściach zdrowotnych. Autor proponuje np. eliksir grejpfrutowy stymulujący przemianę materii albo eliksir złoty z płatkami migdałowymi, intensywnie odmładzający. W jego diecie nie ma też zakazu spożywania deserów. Ważne jednak, aby były to zdrowe słodkości. Dlatego mleczną czekoladę trzeba zastąpić gorzką, a ciasto z kremem – ciastkami owsianymi.

dziennie

Podczas stosowania diety strukturalnej można schudnąć od 1 do 4 kg tygodniowo. Przy jednoczesnym stosowaniu jadłospisu opartego na produktach strukturalnych, a także ćwiczeń fizycznych, utrata wagi może być mniejsza w pierwszej fazie kuracji (7 – 10 dni). Twórca diety zastrzega jednak, że efekty zależą od indywidualnych uwarunkowań każdego człowieka. I nie można jednoznacznie określić, w jaki sposób organizm zareaguje na zmianę sposobu żywienia.

Przykładowy dzienny jadłospis programu dostarczającego do 1200 kcal: Śniadanie, 150 kcal: koktajl truskawkowy z mleka sojowego, z otrębami pszennymi pieczywo żytnie z ziarnami, ser mozzarella, kawałek papryki II Śniadanie, 100 kcal: 20 g gorzkiej czekolady Obiad, 500 kcal:  zupa warzywnazapiekanka makaronowa z pieczarkami, jajkiem, żółtym serem, szczypiorkiem oraz surówka z pomidora Podwieczorek, 100 kcal: 50 g winogron Kolacja, 250 kcal: awokado z serkiem wiejskim

Odżywianie, według przepisu diety strukturalnej, zalecane jest nie tylko podczas odchudzania, ale także w walce z takimi chorobami jak miażdżyca, nadciśnienie czy depresja, oraz w profilaktyce.

Justyna Sosnowska-Skrabacz

Dr Marek Bardadyn Jest specjalistą w dziedzinie odżywiania i przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym, a także medycyny anti-aging oraz fizjologii treningu sportowego. Propaguje styl życia oparty na idei diety strukturalnej, będącej sposobem na schudnięcie, a także utrzymanie formy i dobrego samopoczucia.

Efektywność opracowanych przez niego kuracji odchudzających i zdrowotnych sprawiła, że znalazły one zastosowanie w planach żywieniowych wielu ośrodków SPA oraz sanatoriów. Dr Bardadyn prowadzi konsultacje w wielu specjalistycznych klinikach, nie tylko w Polsce, ale również za granicą – promując zasady swojej diety.

Autor książek na temat zdrowego odżywiania: „Kody młodości”, Rebis 2006; „Odchudzanie weekendowe”, Rebis 2007; „Odchudzająca Książka Kucharska”, Rebis 2008; „Nałóg jedzenia”, Rebis 2011; „Odmładzająca Książka Kucharska”, Rebis 2012.

Rady dr. Bardadyna Jeśli pragniesz odzyskać bądź zachować idealną sylwetkę, nie powinieneś radykalnie ograniczać jedzenia!

Pomiędzy posiłkami pij wodę mineralną, herbatę zieloną, czerwoną lub napar z ziela skrzypu, a kawę – jeśli nie możesz jej sobie odmówić – wyłącznie z mlekiem i melasą trzcinową lub ciemnobrązowym cukrem trzcinowym.

|27

O DŻY W IA N IE

Energia na talerzu

Produkty pełnoziarniste – za-

wierają witaminy z grupy B. Zapewniają utrzymanie poziomu cukru we krwi na stałym poziomie, gwarantując stały przypływ energii.

Orzechy, szczególnie włoskie, migdały, nerkowce. Są źródłem ma-

gnezu, witaminy E, witamin z grupy B.

Łosoś – jest bogaty w pełnowartościowe białko nienasyconych kwasów tłuszczowych, żelazo, witaminę A ,D, B2, B6, B12.

Chude mięso – jest źródłem protein, w tym tyrozyny poprawiającej koncentrację.

Pestki słonecznika – dostarczają witaminy E, witamin z grupy B oraz A i D, a także wapnia, żelaza, cynku i potasu.

Owoce – zwłaszcza banany, winogrona, brzoskwinie. Bogate są w magnez i witaminy z grupy B. Jednak należy jeść je z umiarem, bo zawierają sporo cukru.

Gorzka czekolada – pobudza organizm, a to dzięki zawartości składników mineralnych, typu żelazo, potas, magnez, fosfor i wapń.

Jedzenie tych produktów na pewno doda wam energii i pozytywnie nastroi do życia. Smacznego!

foto: Fotolia

Warzywa – szczególnie te o zielonej barwie: brokuły, szpinak, szparagi.

Oprócz witamin z grupy B, zawierają żelazo i magnez. Warzywa strączkowe dostarczają dużo błonnika i cennych dla organizmu witamin.

Kiełki – dzięki dużemu stężeniu przeciwutleniaczy mają właściwości regenerujące, wzmacniające i pobudzające.

28|

| maj 2013

O DŻY W IA N IE

Gdy czujemy, że brak nam siły do działania, często sięgamy po napoje energetyczne, kawę lub herbatę. Jednak produkty te uzależniają, w dodatku już po kilkudziesięciu minutach możemy odczuć spadek formy. Jak poradzić sobie z osłabioną koncentracją?

S

posobem na podniesienie poziomu energii w organizmie jest dobór odpowiednich składników w swojej diecie.

Zbilansowany jadłospis powinien dostarczać organizmowi dostatecznej ilości paliwa. Gdy jest go za mało, czujemy się osowiali i brakuje nam sił witalnych.

Aby unikać takich sytuacji, warto stosować się do kilku zasad. Przede wszystkim należy pamiętać o: regularnych, odpowiednio urozmaiconych posiłkach; jedzeniu wielu produktów zawierających błonnik pokarmowy i skrobię; ograniczeniu spożycia tłuszczu oraz cukru, szczególnie słodyczy; dostarczaniu stosownej ilości składników mineralnych i witamin, umiarkowaniu w stosowaniu soli kuchennej, dostosowaniu porcji jedzenia do osobistych potrzeb oraz nawadnianiu organizmu.

Zalecana porcja wody to min. 1,5 litra dziennie. Ponadto należy zachowywać umiar w piciu alkoholu, bo jego spożycie osłabia organizm.

Justyna Sosnowska-Skrabacz

Ogród

w kuchni

To na razie pomysł. Ale w przyszłości mini ogródek, nazywany też Nano Garden, ma pomóc cieszyć się smakiem warzyw i ziół z własnej kuchni. W zamyśle, uprawy takie byłyby pozbawione pestycydów i nawozów – a więc byłyby zdrowe. Wzrostowi roślin ma sprzyjać specjalne oświetlenie, które zastąpi słońce.

Nano Garden gabarytami przypomina dużą lodówkę. Zastosowano tu technologię hydroponiczną, czyli uprawę bez ziemi – rośliny utrzymują się dzięki mineralnym granulatom nasączonym wodą, z rozpuszczonymi składnikami pokarmowymi. W ogrodzie znajduje się kilka półek, oddzielonych od siebie, zatem można sobie pozwolić na hodowlę kilku rodzajów roślin. Urządzenie wyposażono w automatyczny system dostarczania wody i substancji odżywczych. Wystarczy ustawić timer dla każdej półki. Zdrowy mikroklimat wewnątrz przegród jest też możliwy dzięki ciągłemu oczyszczaniu powietrza. Ogród jest wolny od inwazji szkodników, pleśni i kaprysów pogody.

Propozycją powinni być zainteresowani szczególnie mieszkańcy miast – bo tutaj przestrzeni jest coraz mniej, a tylko nieliczni mają duże balkony bądź własne działki.

Tego typu ogród sprawdzi się m.in. w mieszkaniach bądź biurach zlokalizowanych w drapaczach chmur. Pomysł jest przypisywany specjalistom z firmy Hyundai w Korei Południowej i czeka na premierę (red.) rynkową.

|29

O DŻY W IA N IE

K

iedy dokładnie odkryto kawę, nie wiadomo.

Przypuszcza się, że właściwości tego napoju jako pierwsi mogli docenić arabscy pasterze bądź mnisi – dzięki niemu nie odczuwali po prostu fizycznego zmęczenia podczas modlitw. Wiarygodne wydaje się to, że kawę uprawiano już w VI wieku n.e. na terenie dzisiejszej Etiopii. Za to z pewnością w celach pobudzających jest ona spożywana od XI wieku. W Europie kawa przez lata była traktowana jak napój szatański, a ten pogląd szerzyli zwłaszcza biskupi katoliccy. Do Polski dotarła pod koniec XVII wieku, a to za sprawą Holendrów.

Początkowo zalecano ją jako lekarstwo. Kawiarnie zaczęły powstawać wkrótce potem. Głośno było m.in. o kawiarni Za Żelazną Bramą w Warszawie; uznawano ją jednak za miejsce dla mas plebejskich.

Temat kawy obrósł wieloma mitami. Głównie dlatego, że przez lata lekarze przestrzegali przed spożywaniem tego napoju w dużych ilościach. Przyjęło się myśleć, że ze względu na kofeinę jest on odpowiedzialny za nadciśnienie i choroby serca. Ale współcześnie prowadzone badania dowodzą czego innego. Już nawet kardiolodzy powołują się na wyniki, według których zależność między piciem kawy a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych ma kształt litery U. To znaczy, że na wystąpienie takich incydentów najbardziej narażone są osoby pijące kawę okazjonalnie, jak i te, które spożywają jej dużo, przykładowo ponad dziewięć filiżanek na dobę. Zalecana dawka to zatem trzy do czterech filiżanek albo – innymi słowy – 500 mg kofeiny dziennie (200 ml napoju zawiera od 100 do 150 mg tego alkaloidu). Taka ilość w dużym stopniu chroni przed marskością wątroby, zmniejsza też prawdopodobieństwo zawału mięśnia serca czy dusznicy bolesnej. Szkoccy badacze dokładają do tego wyniki swoich badań, a te wykluczają związek pomiędzy piciem kawy a zwiększoną zapadalnością na chorobę wieńcową. Warto przypomnieć, że w Polsce jest ona najczęstszą przyczyną zgonów.

Znamienne są również wyniki badań prowadzonych na Uniwersytecie Harvarda, według których już jedna filiżanka naparu kawowego podnosi poziom serotoniny, zwanej hormonem szczęścia. To dobra wiadomość dla menedżerów, którym wizja wypicia kawy ułatwia ranne wstawanie z łóżka i pomaga dobrze zacząć dzień. A w polskim rynku kawy wciąż drzemie spory potencjał. Bo tego napoju wypija się dużo mniej niż w innych europejskich krajach. (mst)

30|

| maj 2013

OD K ŻAYRW I EIRAAN I E

W Etiopii kawa jest dobra na wszystko, zgodnie z miejscowym powiedzeniem: Jeżeli masz zmartwienie

– napij się kawy,

jeżeli się cieszysz

– napij się kawy,

jeżeli jesteś zmęczony

A W A K na zdrowie

foto: Fotolia

– napij się kawy.

|31

O DŻY W IA N IE

gryczana Kasza SMAKI OD POKOLEŃ

Rodzaje kaszy gryczanej:

nieprażona, prażona, gruba, łamana

foto: Fotolia

Otrzymywana z gryki – niewielkiej rośliny, rosnącej w klimacie umiarkowanym Europy i Azji. Wykorzystywana w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Znana i ceniona ze względu na dużą ilość dobrze przyswajalnego białka – do 16 g/100 g. W białku występują aminokwasy: tryptofan, który wspomaga pracę układu odpornościowego i kontroluje wagę, oraz lizyna, zapewniająca u dorosłych równowagę azotu, wchłanianie wapnia i produkcję przeciwciał. Kasza gryczana zawiera także około 69 g/100 g węglowodanów i 3 g/100 g tłuszczu.

Dużo w niej również błonnika, soli mineralnych i witamin, wspomagających działanie układu nerwowego. Co istotne, kasza nie zawiera glutenu i nie zakwasza organizmu. Jej wartość odżywcza, w zależności od rodzaju, wynosi 336 – 360 kcal/100 g.

dużo białk a

Sposoby gotowania:

we wrzątku, rosole, mleku albo w wywarze grzybowym Wartość odżywcza w 100 g

Wiesz, że...

Kasza gryczana w procesie podgrzewania traci wiele cennych witamin. Kasza nieprażona – to zdecydowanie lepszy wybór.

32|

Nazwa

Wartość

Dzienne zapotrzebowanie

Tłuszcze

3,1 g

55,56 g

Cholesterol

0 mg

< 300 mg

Sód

5 mg

575 mg

Błonnik

5,9 g

20 – 40 g

Węglowodany

69,3 g

250 g

Białko

12,6 g

45,6 g

| maj 2013

O DŻY W IA N IE

Dietetyczne

różności Zdrowy Napój Migdałowy, Alpro

Olej z miąższu avocado, BioPlanet

Połączenie masła migdałowego z wodą źródlaną sprawia, że napój jest źródłem wapnia i witaminy E. Co ważne, produkt nie zawiera sztucznych barwników, substancji słodzących oraz laktozy i ma niewiele tłuszczu! Wartość odżywcza w 100 g to tylko 24 kcal.

Produkt pochodzi z upraw ekologicznych. Dzięki dużej zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, obniża poziom cholesterolu LDL. Może być używany zamiast masła albo jako dodatek do sosów i sałatek. Nadaje się także do gotowania i smażenia.

Jabłkowy słodzik, Stevija

Makaron z pełnego ziarna, Goliard

Płyn o smaku jabłkowym, jest pozyskiwany w100-proc. z naturalnych składników.

2 kropelki stewii = 1 łyżeczka cukru.

Chrup truskawki, Cripsy natural

Wafle z wysoką zawartością błonnika, Sonko

Z dodatkiem magnezu w ilości 150 mg na 100 g wafli, co zaspokaja 40 proc. zalecanego dziennego spożycia tego pierwiastka. Jeden wafel to tylko 35 kcal.

foto: Fotolia

Zdrowa przekąska, zawiera dużo błonnika pokarmowego. Jest bezglutenowa, bez dodatku cukru.

Produkowany z mąki razowej, pszenicy durum z pełnego przemiału oraz wody. Źródło błonnika, białka, witamin z grupy B i E, prowitaminy A oraz mikroelementów: fosforu, żelaza, magnezu.

|33

S Z T U K A K U LI N A R N A

W

dla zapracowanych

spółczesny, zabiegany tryb życia sprawia, że ciężko jest znaleźć chwilę dla siebie. Jadamy w biegu, nie zwracając uwagi na to, co jest naszym pożywieniem. Najczęściej podczas wielogodzinnej pracy zjadamy tylko jeden posiłek i jest nim kupowana w sklepie kanapka z pszennego pieczywa albo co gorsza fast-food.

Nie każdy wie, że na przygotowanie posiłku do pracy wystarczy zaledwie dwadzieścia minut.

Moda na tzw. lunchboxy panuje już w wielu krajach, na wszystkich kontynentach. Żeby was przekonać, jakie to zdrowe i wciągające – proponuję kilka sprawdzonych przepisów i zdjęć.

Przekonajcie się sami! (red.)

34|

Jedzenie

| maj 2013

szpinak w sałatce z fetą, orzechami i suszoną żurawiną  ciasteczka owsiane i owocowy mix (winogrona, kaki i ananas)



sushi z łososiem, marchwią, awokado i ogórkiem (sos sojowy w buteleczce)  sałatka owocowa z kiwi, truskawek, winogron i mango  pasztet z czerwonej soczewicy ze śliwką na liściach szpinaku, cukierki z suszonych owoców 

caprese z małych pomidorków + mini babeczka  kiwi, mix suszonych owoców, biscotti (włoskie ciasteczko)  sałatka z kuskusem, grillowaną cukinią i suszonymi pomidorami 

Źródło: www.bentusie.blogspot.com

foto: bentusie / Fotolia

tortilla z sałatą, suszonymi pomidorami i wegetariańską pastą francuską  baton nugatowy  sałatka owocowa  marchew 

S Z T U K A K U LI N A R N A

|35

S Z T U K A K U LI N A R N A

ciasto

marchewkowe

foto: www.tysiagotuje.pl

Składniki na formę 20 x 20 cm:  2,5 szklanki mąki pełnoziarnistej,  0,5 szklanki cukru trzcinowego,  3 marchewki średniej wielkości,  0,5 szklanki oleju,  2 jajka,  2 łyżki kakao,  1 łyżeczka cynamonu,  1 łyżeczka imbiru,  2 łyżeczki proszku do pieczenia.

Marchewkę zetrzeć na tarce o grubych oczkach.

Do białek dodać cukier i utrzeć na gęstą, ale nie sztywną pianę! Dodać pozostałe składniki: żółtka, mąkę, olej, imbir, cynamon, kakao, proszek do pieczenia, startą marchewkę. Całość delikatnie wymieszać mikserem. Jeśli masa jest zbyt gęsta, można ją podlać delikatnie mlekiem, jeśli zbyt rzadka – dodać trochę mąki. Przełożyć ciasto do formy uprzednio wyłożonej papierem do pieczenia, piec w piekarniku nagrzanym do temperatury 190 °C przez 45 – 50 minut. Ciasto można podawać posypane cukrem pudrem. Źródło: www.tysiagotuje.pl

quinoa

z owocami

foto: www.quchniawege.blogspot.com

Na dużą porcję lub 2 mniejsze:  1 szklanka mleka sojowego (u mnie waniliowe),  50 g ziaren quinoa,  kilka mrożonych malin,  kilkanaście kuleczek ciemnych winogron.

W rondlu należy zagotować mleko, dodać ziarna quinoa, zmniejszyć ogień i dusić 10 – 15 minut, aż ziarna wchłoną większość mleka i zmiękną. Zdjąć z ognia i przełożyć do salaterek z owocami. Na zdjęciu propozycja podania z ciasteczkami sezamowymi. Źródło: www.quchniawege.blogspot.com

36|

| maj 2013

S Z T U K A K U LI N A R N A

słodkości

Zdrow(sz)e

Zdrowe odżywianie nie wyklucza z jadłospisu cukru, a jedynie go ogranicza. Jego eliminacja spowodowałaby gwałtowny spadek sił i popsułaby nam samopoczucie. Dlatego nie dajmy się zwariować.

Nie rezygnujmy całkiem z przyjemności.

OTO przepisy na dietetyczne desery.

ciastka

z bakaliami

fot

o:

ww

w.

tys

iag

otu

je.

pl

200 g suszonej żurawiny, 200 g rodzynek,  100 g suszonych fig,  100 g pestek słonecznika,  100 g pestek dyni,  100 g płatków migdałów,  200 g orzechów nerkowca,  6 łyżek płatków owsianych,  2 jajka.  

Żurawinę, rodzynki oraz figi sparzyć wrzątkiem do miękkości, odcedzić, drobno pokroić. Migdały, pestki dyni, słonecznik, orzechy nerkowca oraz płatki owsiane podprażyć, następnie rozdrobnić na mniejsze kawałki. Bakalie wymieszać ze sobą w misce, dodać jajka. Jeśli masa jest zbyt rzadka, dosypać garść płatków owsianych bądź orzechów – ostateczna konsystencja musi być gęsta. Na blasze wyłożonej papierem do pieczenia układać kształtne ciasteczka i przyklepywać je trochę łyżką, aby były dość płaskie. Piec w piekarniku nagrzanym do 180 °C przez około 15 minut. Źródło: www.tysiagotuje.pl

|37

S TYL ŻY C IA

foto: Fotolia

Wskocz

na rower Rowerowe wycieczki to nie tylko sport. Taka aktywność daje poczucie wolności, pozwala oderwać się od przyziemnych spraw i ma dobroczynne następstwa dla organizmu. Dlatego nie wahaj się. Wsiądź na rower już dzisiaj!

38|

J

azda na rowerze to znakomity trening, podnoszący kondycję fizyczną. Przejażdżka rowerowa angażuje niemal wszystkie grupy mięśniowe. Takie wycieczki dotleniają krew, obniżają poziom złego cholesterolu, zmniejszają podatność na infekcje i zwiększają wydolność organizmu. Kolarstwo nie tylko odchudza, ale również zapobiega cukrzycy, chorobom serca czy osteoporozie.

Trening rowerowy poprawia samopoczucie i odstresowuje, a kontakt z przyrodą sprawia, że stajemy się wrażliwi na bodźce, których wcześniej nie dostrzegaliśmy. Zamiana samochodu na rower to doskonały pomysł nie tylko ze względów zdrowotnych, ale także ekonomicznych. Oszczędzamy paliwo i nie zanieczyszczamy środowiska. A przy okazji docieramy do miejsc, do których nie da się dojechać innym środkiem transportu.

(jss)

| maj 2013

S TYL ŻY C IA

Trening

T

o rodzaj ćwiczeń wytrzymałościowych, nazywanych także tlenowymi bądź aerobowymi. Wykonuje się je przez dość długi czas, przy umiarkowanej intensywności.

Zaleca się 30 minut umiarkowanego treningu pięć razy w tygodniu lub 30 minut intensywnego treningu trzy razy w tygodniu. Wiele osób twierdzi, że stosowanie ćwiczeń umiarkowanych, za to częściej, jest bardziej skuteczne. Chodzi przede wszystkim o dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości tlenu – przy nasilonym wysiłku jest to zaburzone. Regularne wykonywanie ćwiczeń kardio wzmacnia serce, uelastycznia żyły, zapobiega cukrzycy, zmniejsza poziom złego cholesterolu.

Ponadto przeciwdziała depresji, zmniejszając napięcie i uwalniając od stresu. Przyspiesza też metabolizm i powoduje szybkie spalanie tkanki tłuszczowej, dlatego ćwiczenia te często wybierają osoby odchudzające się. Do najpopularniejszych form kardio należą: pływanie, jazda na rowerze, bieganie, aerobik. (jss)

foto: Fotolia

kardio 3więxcej

biegających Wiesz, że...

Bieganie jest najpopularniejszą aktywnością fizyczną Polaków – według badań ARC Rynek i Opinia.

|39

S TYL ŻY C IA

Przykładowy trening obwodowy: 1. klatka piersiowa – wyciskanie sztangi na ławce poziomej 2. biceps – uginanie ramion ze sztangielkami 3. barki – wyciskanie sztangi zza karku 4. triceps – wyciskanie francuskie 5. plecy – ściąganie drążka wyciągu pionowego do karku 6. nogi – uginanie nóg na maszynie 7. brzuch – spięcia mięśni brzucha

w sport Zainwestuj

Ambitną pracę z aktywnym uprawianiem sportu pogodzić niełatwo. Paradoksalnie, właśnie gdy pracujemy więcej, może się to negatywnie odbić na wynikach naszej pracy.

W efekcie o utrzymaniu kondycji po prostu zapominamy. Tymczasem ruch jest najlepszym lekarstwem na choroby dwudziestego pierwszego wieku, wynikające z przepracowania i życia w ciągłym stresie: nowotworowe czy układu krążenia, otyłość, nadciśnienie, nerwice i wreszcie bóle kręgosłupa; te ostatnie dotykają już co drugiej osoby w średnim wieku. Wysiłek fizyczny ma olbrzymi wpływ na rozwój psychiczny, fizyczny i społeczny – osoby angażujące się w różne formy sportu są pewniejsze siebie, ich umysł pracuje lepiej.

Dlatego więcej uwagi warto poświęcić sobie.

Wystarczy się rozejrzeć – jest tyle fajnych miejsc, gdzie można zacząć uprawiać sport.

40|

O pozytywnym wpływie ruchu na ludzkie życie przekonuję się codziennie. Osoby początkujące już po paru tygodniach czują się lepiej.

Dzięki wysiłkowi ich organizm pozbywa się wielu toksyn. Mózg podczas treningu wydziela endorfiny (hormony szczęścia), które poprawiają samopoczucie. Duża część społeczeństwa niestety niewiele o tym wie, a sporo osób wręcz boi się zacząć trenować. Klub fitness kojarzy im się z monotonnym wysiłkiem. Uwierzcie mi, że obecnie jest tak dużo form ruchu, sposobów trenowania, że każdy wybierze coś dla siebie. Jeżeli ktoś mówi, że nie ma czasu na trening, to znaczy, że albo źle ułożył swój plan dnia, albo usprawiedliwia swoje lenistwo.

Jednak gdy pracę zacznie godzić z regularnymi posiłkami, odpoczynkiem, sportem i snem – pozytywnej energii nie powinno mu zabraknąć.

Paweł Olczak, trener personalny

| maj 2013

Pierwsze kroki na siłowni Osoby początkujące mogą zgłosić się do instruktora. Ten, po szczegółowej rozmowie, ułoży im program treningowy. Innym sposobem na rozpoczęcie ćwiczeń są treningi obwodowe. Dobrze jest wykonywać je przez trzy miesiące.

Ideą takiego treningu jest duża liczba powtórzeń, przy niskim lub średnim obciążeniu.

Pozwala to nauczyć się prawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń oraz przyzwyczaić organizm do wysiłku fizycznego.

Trening obwodowy warto wykonywać trzy razy w tygodniu, np. w poniedziałek, środę i piątek.

Za każdym razem wykonuje się dwa tzw. obwody ćwiczeń, przy czym do dyspozycji jest siedem stanowisk.

Zaczyna się od 20 powtórzeń, na jedną grupę mięśniową, przykładowo klatkę piersiową. Następnie – bez odpoczynku – przechodzi się do ćwiczenia kolejnej grupy mięśniowej, na innym stanowisku. Po wykonaniu jednego pełnego obwodu należy zrobić 2-minutową przerwę, a potem obwód powtórzyć. Ćwiczenia powinny być wykonywane na przemian i obciążać różne grupy mięśniowe.

Dzięki temu w sposób ciągły odciąża się serce a jednocześnie pozwala mięśniom na krótki odpoczynek.

Należy pamiętać, że każdy trening powinna poprzedzić 15-minutowa generalna rozgrzewka całego ciała na wybranej maszynie kardio, typu rower czy bieżnia. Przygotowuje ona organizm do wysiłku. Ćwiczenia kardio o mniejszej intensywności są też zalecane po treningu siłowym, a to w celu stopniowego wyprowadzenia organizmu z fazy wysiłku fizycznego.

Po kilku miesiącach treningu obwodowego, wraz ze wzrostem siły fizycznej i wytrzymałości, intensywność ćwiczeń na każdą grupę mięśni (red.) można zwiększyć.

Karnety już od 79 zł miesięcznie Ponad 130 godzin zajęć fitness tygodniowo Strefa Relaksu Strefa dla dzieci GRAVITAN JUNIOR Siłownia Dwie sale fitness Indoor Cycling Bezpłatne śniadania

www.gravitan.pl

S TYL K A RŻY IE RCAIA

Antyperspirant o przedłużonym działaniu, Garnier Produkt zapewnia ochronę, zapach utrzymuje się dwukrotnie dłużej niż w przypadku standardowego dezodorantu – nawet u osób uprawiających sport.

Bvlgari Man Extreme Propozycja dla eleganckiego, odważnego mężczyzny, lubiącego intensywne zapachy.

foto: Fotolia

Krem + Serum 2 w 1, Olay Połączenie kremu przeciwzmarszczkowego i serum ujędrniającego. Kosmetyk sprawia, że zmarszczki są mniej widoczne, pomaga też w uzyskaniu jędrności skóry twarzy. Produkt przeznaczony dla kobiet 40+.

42|

Owocowy zapach, Escada Urzekająca słodyczą i lekkością mieszanka czerwonych, letnich owoców: wiśni i maliny, o zapachu pianki marshmallow i drzewa sandałowego, przywodzi na myśl wakacyjną beztroskę. Edycja limitowana na wiosnę – lato 2013.

| maj 2013

S TYL K A RŻY IE RCAIA

Balsam po goleniu + krem nawilżający 2 w 1, Black Multimillionaire Kosmetyk zapewniający regenerację skóry po goleniu. Zawiera koenzymy Q10+R i minerały morskie, wygładzające zmarszczki, uelastyczniające oraz intensywnie nawilżające.

Zawartość witaminy E i prowitaminy B5 wpływa korzystnie na funkcje ochronne skóry.

Szampon wzmacniający, DX2 Przeznaczony dla mężczyzn zmagających się z problemem wypadania włosów. Formuła stworzona do pielęgnacji włosów cienkich, słabych i delikatnych.

cz oś ci

ety ró żn

ko sm

Lakier zwiększający objętość włosów, Pantene Pro-v Lekka formuła produktu nadaje włosom zdrowy wygląd i długotrwałą objętość. Można go łatwo wyczesać, układając przy tym nową fryzurę.

ne

Lakier do ust, Rimmel Połączenie satynowego połysku błyszczyka i intensywności koloru szminki. Dostępny w ośmiu odcieniach.

|43

malist

KDE A RSIIG E RNA

Wnętrze

mini

M

foto: Invado

inimalizm wywodzi się z Japonii.

Jego twórcy czerpali inspirację z filozofii zen, stawiającej na spokój i porządek. Urządzenie wnętrza w tym stylu nie jest proste, gdyż wiąże się ze spełnieniem wielu wytycznych. Warto poprosić o pomoc architekta. Jednak jeśli wolimy zrobić to sami, musimy pamiętać, że nie ma mowy o losowo wybranych kolorach ścian ani wymyślnych kształtach mebli. Styl ten cechuje zasada: im mniej, tym lepiej. Natomiast bazą jest właśnie kolor ścian – będą to więc odcienie czerni, bieli czy beżu. Dla kontrastu wprowadza się też czasem elementy czerwieni i żółci, a niekiedy nawet różu. Jednolite, stonowane kolory musi mieć podłoga. Meble nie powinny zajmować wiele miejsca. Projektanci proponują zazwyczaj uzupełniające się bryły, stosują też elementy modułowe o prostej formie. Odstępstwa?

Na przykład wprowadzenie deseniu drewna spowoduje, że wnętrze będzie robiło wrażenie cieplejszego i mniej sterylnego. Jednak zbyt wiele samodzielnie wybranych detali to ryzyko, że pierwotny zamysł zostanie zburzony, a w efekcie wystrój – zamiast uspakajać – będzie niepotrzebnie pobudzał.

44|

Wydaje się, że tego typu wnętrze jest przeznaczone dla osób perfekcyjnych i zorganizowanych. Niewątpliwie, by styl został zachowany, w pomieszczeniach trzeba nieustannie dbać o porządek. (red.)

Proste geometryczne kształty, harmonia architektury i wyposażenia, a ponadto elegancja barw i oświetlenia – to cechy wnętrza urządzonego w minimalistycznym stylu.

| maj 2013

yczne

DE S IG N

Wsparcie w zakupach

Osoby wyposażające swój dom dzisiaj już nie muszą spędzać długich godzin w poszukiwaniu przedmiotów, które będą pasowały do ich wnętrz.

N

a rynku są dziś dostępni doradcy pomagający w bieżących zadaniach związanych z urządzaniem domu. Asystują oni podczas zakupów mebli, sprzętów czy dekoracji.

Co niewątpliwie cenne, na życzenie wskażą godną zaufania ekipę budowlaną albo sporządzą wykaz oferowanych cen – i usług, i przedmiotów. Dla przykładu, chodzić więc może o wybór osłon okiennych pasujących do stylu domu, ale i zlecenie prac hydraulikowi czy elektrykowi.

Rozpoczyna się, oczywiście, od analizy oczekiwań klienta. Nie zawsze wie on, co jest istotne w trakcie projektowania wyglądu pomieszczeń. Zresztą nie musi... Ale może też mieć koncepcję, a potrzebować jedynie kogoś, kto dodatkowo go zainspiruje, życzliwie podpowie, który z pomysłów jest dobry, a który nie, wesprze swoją wiedzą, na przykład techniczną. Miarą sukcesu jest w tym przypadku pewność, że zachowane zostały standardy stylistyczne, jak również ekonomiczne.

Takie urządzanie domu na pewno nie będzie się już kojarzyć z przykrym obowiązkiem.

(red.)

|45

DE S IG N

Biurowe

inspiracje

Na targach Arena Design w Poznaniu spotykają się projektanci, architekci i przedsiębiorcy zainteresowani wyglądem współczesnych biur. Jednym z ważniejszych elementów targów jest zaś konkurs Top Design Award. Nagrodzone produkty mogą zainspirować menedżerów. Oto lista tegorocznych zwycięzców.

Kolekcja sof, foteli i leżanek Teddy Bear (projekt: Wierszyłłowski i Projektanci, grupa tematyczna: przestrzeń domowa). Koncepcja obejmuje trzy typy siedzisk, trzy rodzaje oparć, dwa podłokietniki i ucho.

Elementy umeblowania opracowane są tak, że można je dowolnie ze sobą zestawiać.

NOTI

Zlewozmywak granitowy Rapsodia (projekt: Bogumiła Zawada, grupa tematyczna: kuchnia). Produkt o nowoczesnym kształcie, trwały ze względu na materiał: mieszaninę piasku kwarcowego i wysoko glutenowej żywicy akrylowej.

DEANTE

System stołów i stolików H2 (projekt: Piotr Kuchciński, grupa tematyczna: biuro). Połączenie minimalizmu z nieszablonowością. Z oferty producenta wybrać można dowolny kształt blatu i kolor mebli, zgodnie z indywidualnymi wymaganiami.

BALMA

46|

| maj 2013

DE S IG N

nDELTA LIGOT

Oświetlenie Tweeter (projekt: DeltaLight, grupa tematyczna: oświetlenie). Produkt wyróżniający się konstrukcją, o nowatorskim systemie regulacji opraw.

Odkurzacz VC6000 (projekt: ErgoDesign, grupa tematyczna: media i sprzęt elektroniczny). Sprzęt cichy, sprawdza się w wielu sytuacjach, o ładnym i nowoczesnym wyglądzie.

ZELMER

Betonowy element ażurowy Stream Line (projekt: Jerzy Dobrzański, grupa tematyczna: przestrzeń publiczna i ogrody). Element nawierzchni brukowej można łączyć z piaskiem, trawą czy wodą.

W efekcie jest on spójny z naturą.

LIBET POLSKA

Fotel Bufa (projekt: MOWO, grupa tematyczna: wyposażenie wnętrz). Mebel stworzony z filcu i stali nierdzewnej. Wszyte po jego bokach sznurki ściągają się, zmieniając kształt mebla na bardziej nowoczesny.

LANDOR POLSKA

VOX

Krzesło 4 You by Vox (zaprojektowane przez: Aleksandrę Wiśniewską i Piotra Kuchcińskiego, wyróżnione za ergonomię). Mebel jest udogodnieniem dla osób starszych. Siedzisko obraca się o 360 stopni, podparcie podtrzymuje plecy, a dodatkowa półka pomaga w podparciu się podczas wstawania. (red.)

48|

| maj 2013

DE S IG N

Osłony szyte na miarę Spotkanie z przedstawicielami Dormax Design odbyło się już po raz trzeci w tym roku. Firma stara się zainspirować przede wszystkim architektów, pokazując różne możliwości wykorzystania osłon wewnętrznych.

pieczenie przed śniegiem czy deszczem. Jest jak oddzielny obiekt, choć nie trzeba na nią pozwolenia budowlanego – mówi Filip Pawłowski, właściciel Dormax Design.

Wizytówką firmy są już realizacje w BTD Office Building w Warszawie, siedzibie PGNiG w Poznaniu czy na Stadionie Narodowym (tutaj są to żaluzje w lożach). Dormax Design celuje w projekty ambitne i odcina się od wszelkich tych, określanych mianem typówki. Chce podpowiadać architektom, a także osobom prywatnym noszącym się z zamiarem montażu osłon. Jako spółka-córka PPHU Dormax została wyodrębniona w 2010 roku. (mst) foto: Dormax Design

P

odczas warsztatów „Świadome projektowanie”, zorganizowanych 18 kwietnia, można się było przekonać, że pojęcia: osłony wewnętrzne nie należy zawężać do samych rolet. Bo do zaciemniania wnętrz służą również żaluzje poziome i pionowe, rolety rzymskie, plisy, maty czy panel tracki. W dodatku rolety to produkt, który można indywidualnie dopasować, produkując np. specjalne obciążniki, dobierając elementy pasmanterii, wycinając wzory w tkaninie czy malując kasetę na wybrany kolor. Z kolei w żaluzjach dobrze sprawdzi się materiał inny niż ten używany standardowo, choćby drewno lub skóra. Kamila Litwa, architekt z Dormax Design podkreśla, że w przypadku rolet pracę projektantom ułatwia prezentowanie tkanin w grupach kolorystycznych, np. odcienie beżu – razem, brązy – oddzielnie; a nie według kolekcji – co na rynku osłon okiennych jest najczęstszą praktyką. Trend, o którym mówi, jest już widoczny w krajach takich jak Anglia czy Niemcy.

Rozwiązaniem, które rozszerzyło dotychczasowy asortyment firmy w zakresie produktów do ogrodu, są natomiast pergole.

To jednak konstrukcje inne niż te znane z marketów budowlanych – nie składają się bowiem z samych słupków, lecz mają zadaszenie; materiały osłonowe można też zamontować po bokach. – W przeciwieństwie do markizy, która chroni przed słońcem, ta konstrukcja daje też zabez-

|49

W P O D R ÓŻY

w klatce

Przyroda

Zmieniona rzeźba terenu, ścieki spływające prosto do morza, zaśmiecone plaże, wysypiska, brak wody, świecące pustkami hotele – w ten sposób nie myślimy o wyspach, na których spędzamy upragnione wakacje. A

W

yspy Kanaryjskie, Majorka, Tajlandia czy Wietnam to miejsca dobrze nam dziś znane. Wybieramy się w daleką podróż, właściwie nie przygotowując się na żadne niespodzianki: będą jednakowe hotele, plaże zastawione przez leżaki, kontynentalne menu i stragany pełne pamiątek dla turystów. Czy w ofertach all-inclusive jest coś więcej do odkrycia? Z drugiej strony, można się zastanawiać, jak wygląda prawdziwe życie osób mieszkających w tzw. egzotycznych krajach.

My, czyli ludzie z zewnątrz, niewątpliwie postrzegamy je jako inne albo autentyczne, nieskażone cywilizacją, bo za tym w nużącej codzienności tęsknimy. Jednak czy tak tam jest na co dzień?

Wstrząsające może się w istocie wydać świadectwo Jeannie Dielemans, autorki książki „Witajcie w Raju”. W jej reportażach uderza opis spustoszeń środowiska naturalnego, dokonywanych przez ludzi z rozwiniętych krajów. To pewien paradoks, bo przecież podkreślamy rolę ochrony przyrody, dążymy do tego, by zmniejszyć ilość powstających odpadów i szczycimy się ideą recyklingu, a mało kto orientuje się, co zostawia po sobie wyjeżdżając z egzotycznej wyspy. I w ogóle, jak powstaje infrastruktura służąca turystom. Niech posłużą przykłady.

Na Dominikanie gigantyczne hotele, należące w większości do Hiszpanów (w 2006 roku tylko jeden z 35 hoteli należał do Dominikańczyka), powstały przy użyciu przestarzałych technologii, bez porządnego systemu oczyszczania ścieków.

Tak, to prawda, Punta Cana należy do najbardziej znanych regionów wypoczynkowych Dominikany, ale nowe inwestycje doprowadziły do

50|

może warto.

zniszczenia rafy koralowej. Na coś takiego Unia Europejska z pewnością nie wyraziłaby zgody.

W dodatku, z lokalnych surowców do budowy obiektów wykorzystano tylko cement, piasek i kamienie. Bo podłogi, meble czy wyposażenie łazienek pochodzą z Hiszpanii. Zaskakujące jest również to, że w tutejszych miejscowościach, typu Maria Christina, po zmroku jest ciemno – gdyż brakuje oświetlenia. Ale nie sposób sobie wyobrazić, by przy świecach siedzieli turyści.

Inny przykład. W Meksyku tuż przy hotelach, zwłaszcza tych pięciogwiazdkowych, budowane są pola golfowe. Pochłaniają one ogromne ilości wody, a w celu utrzymania spryskuje się je chemikaliami. Do morza spływają więc same ścieki – bo trzeba pamiętać i o tych z okolicznych budynków i plaż. Jednak gorsze wydaje się to, że pola golfowe zakłada się w miejsce lasów mangrowych, będących siedliskiem wielu gatunków zagrożonych, małych organizmów, gadów, płazów, a nawet zimujących ptaków.

Te tzw. wiecznie zielone lasy uznawane są za najbogatsze ekosystemy Ziemi, a ich znaczenie jest nie do przecenienia. Na Jukatanie działają jak nerka – filtrują wodę, nie pozwalając na przedostawanie się zanieczyszczeń do morza i raf koralowych. Z drugiej strony, spowalniają fale i zmniejszają erozję, zapobiegają też wypłukiwaniu piasku podczas ulewnych deszczów lub pływów.

Z uroków natury niewątpliwie warto korzystać w świadomy sposób. A przecież wczasy spędza się nie tylko pod palmą, w swego rodzaju turystycznych gettach.

Magdalena Stopa

| maj 2013

W P O D R ÓŻY

Woda i ruch Być może to właśnie kryzys zmieni zachowania turystów na kilka najbliższych sezonów. Nie trzeba bowiem wyjeżdżać gdzieś dalej, drożej i na długo, by zregenerować siły przed kolejnym intensywnym tygodniem pracy.

J

uż w zeszłym roku dało się zauważyć, że liczba Polaków spędzających wakacje za granicą spadła. Według różnych badań, było ich od 12 do 18 proc. mniej niż w roku 2011. Zaś co czwarty Polak urlop spędzał w domu. Sposobem na przełamanie impasu może się okazać turystyka weekendowa, nazywana też krótkookresową.

W modzie są hotele, ośrodki i instytuty SPA. Warto pamiętać, że kąpiele i masaże pozwalają nie tylko na odnowę ciała, i to już na poziomie komórkowym, ale także regenerację umysłu i ducha. Bo woda, leżąca u podstaw idei SPA (z łacińskiego: sanitas per aquam, czyli zdrowie dzięki wodzie), doskonale oczyszcza organizm

i ujędrnia ciało, a w dodatku pomaga w dietach. Organizatorzy tego typu usług zazwyczaj dbają też, by pobyt w ich ośrodku kojarzył się z odpoczynkiem w otoczeniu natury.

Takie miejsca nierzadko leżą w rejonie rezerwatów przyrody i ciekawych zabytków, czasem można wykorzystać bliskość gór albo plaży.

Opcją jest również wypoczynek aktywny – zgodnie z założeniem, że po stresach całego tygodnia najlepiej rozładować napięcie poprzez ruch. Już dziś, gdy przegląda się dostępne na rynku oferty turystyczne, widać, że tzw. wyjazdy aktywne stały się trzecim co do popularności ich składnikiem. Powszechną i stosunkowo niedrogą formą takiej aktywności są wycieczki rowerowe, kajakarstwo oraz turystyka piesza.

Choć nie brakuje chętnych i na bardziej luksusowe odmiany weekendowych sportów, takie jak żeglarstwo, golf, windsurfing, kitesurfing, jazda konna, nurkowanie czy paralotniarstwo. Dla polskiej branży turystyki przyjazdowej, zmiana przyzwyczajeń zapracowanych menedżerów i skierowanie ich uwagi na oferty krajowe może mieć zbawienne skutki. (mst)

|51

M IX K U LT U R AL N Y

Polecamy ymaceloP Książki

Samochody PRL

Autor: Włodzimierz Bukowski Wydawnictwo: Księży Młyn Dom Wydawniczy To podróż w czasy, gdy polski przemysł motoryzacyjny wytwarzał rocznie kilkaset tysięcy pojazdów, a po ulicach jeździły głównie mikrusy, warszawy, syreny i fiaty 126p. W książce opisy samochodów ciężarowych, dostawczych i autobusów, a także prototypów niewdrożonych do produkcji.

Miłość z kamienia

Autor: Grażyna Jagielska Wydawnictwo: Znak Opowieść z życia kobiety, która załamała się z powodu pracy męża – korespondenta wojennego. Książka jest biografią i dowodzi, że stresu bojowego można nabawić się nie będąc na wojnie.

Filmy

Wielki Gatsby 3D

Melodramat Data premiery: 17.05 Reżyseria: Baz Luhrmann Ekranizacja powieści F. Scotta Fitzgeralda pt. „Wielki Gatsby”. Fabuła przedstawia koleje losu niedoszłego pisarza Nicka Carrawaya (Tobey Maguire), który przybywa do Nowego Jorku wiosną 1922 roku.

Efektem obserwacji nowego otoczenia jest książka obyczajowa, nawiązująca do czasów współczesnych.

Muzyka Delta Machine to 13. studyjny album

Depeche Mode. Krążek składa się z 13 nowych utworów (w wersji delux 17). Na płycie znalazły się piosenki „Heaven” i „Angel”, które swoją

premierę miały już wcześniej.

52|

Stoker

Dramat / Thriller Data premiery: 10.05 Reżyseria: Park Chan-Wook Historia Indii Stoker, która w wieku 18 lat w wyniku wypadku traci ojca. Był on jej jedynym przyjacielem, a jego strata wywołała u dziewczyny ogromny wstrząs. Bohaterka udaje obojętność, skrywając w rzeczywistości ogromną rozpacz.

Oblivion – Niedawno w polskich

kinach miał premierę film „Oblivion” J. Kosińskiego. Ścieżka dźwiękowa z tego filmu nagrana przez francuski zespół M83 to klimatyczne, nieinwazyjne brzmienie, które umili podróż, pracę czy odpoczynek.

| maj 2013

K R Z YŻÓ W K A

Dla pierwszych 10 osób, które nadeślą prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z obecnego numeru, przygotowaliśmy zestawy dwunastu smaków zup, z serii Dań Babci Zosi firmy Sys. Rozwiązanie krzyżówki prosimy przesyłać pod adres: nagroda@zdrowiemenedzera.pl do 31 maja br. |53

KARIERA

54|

| maj 2013