Dec 2010

Commodore Info Bulletin December 2010

Spreekwoordelijk Oud en Nieuw.....

Voorwoord...

De feestmaand December is altijd een lekkere maand! Eten, drinken en voor een aantal van ons meer vrije tijd om de dingen te doen die je leuk vindt, zoals een lekker potje gamen op je Commodore machine!

Na de drukte van de HCC dagen is het toch weer gelukt om een editie af te leveren, dankzij iedereen die zijn bijdrage levert!

Voor de laatste keer dit jaar trek ik de tas uit de kast waar mijn trouwe Amiga zich in bevindt en al slepend vanaf de zolder zie ik in een donker hoekje de bladen van vroeger liggen. Ik bedenk me dat ik die later vanavond weer eens tevoorschijn haal om eens te kijken naar de December edities van die tijd.

De decembermaand is altijd een maand waarin veel nieuwe computerapparatuur het levenslicht ziet.

Een beetje nostalgisch door de oude Commodore bladen bladerend zie ik de vele advertenties staan en verwonder mezelf over de hoeveelheid randapparatuur en software die allemaal verkrijgbaar was toentertijd.

Des te leuker is het dan ook dat er eind 2010 toch weer een aardig aantal nieuwe gadgets voor zowel de Commodore 64 als de Amiga te verkrijgen zal zijn. Een aantal turbokaarten voor de Amiga en een cartridge voor de 64 zullen in December als alles goed gaat het levenslicht gaan zien. De prijzen zijn zelfs goedkoop te noemen als je ze vergelijkt met de prijzen toentertijd 25 jaar geleden! We hebben het er graag voor over en kunnen niet wachten!

Zelfs voor de huidige hightech gadgets zoals de iPhone en iPad worden nog Commodore apps gemaakt. Blijkbaar vindt men het de moeite waard om dit alles in leven te houden. Op de iPad een "poke" commando intikken om mijn schermpje van kleur te doen veranderen is toch wat vreemd, maar het kan gewoon en het kost ook nog eens niks. Een "Modje" afspelen is ook al geen probleem, het is allemaal mogelijk.

Apps en Emulatoren zijn natuurlijk een uitkomst als je geen originele Commodore meer bezit en je toch een beetje dat nostalgische gevoel terug wilt hebben. Bovendien kun je in deze editie lezen hoe je hiermee online kunt gamen. Maar niets speelt zo lekker als het origineel natuurlijk!

Wij hopen in 2011 iedereen weer in Maarssen aan te treffen, met of zonder Commodore, Atari of MSX, iedereen is welkom!

Van de Voorzitter Innovatieprijzen De decembermaand komt al snel dichterbij, sommige bofkonten krijgen al op 5 december een hoop leuke presentjes. Anderen moeten met de kerst onder de boom op zoek gaan of er nog iets leuks te vinden is.

Wij, van de Commodore club, geven onze kadootjes weg op 18 december. Voor het derde achtereenvolgende jaar reiken we dan onze soft- en hardware innovatieprijs uit. De poll hiervoor is op maandag 8 november gestart via onze website, de uitslag is op moment van schrijven nog niet bekend.

Inmiddels zijn deze prijzen begerenswaardig geworden, ik hoefde maar op een paar plekken op het internet aan te geven dat we onze prijzen weer gingen uitreiken en het ging als een lopend vuurtje door het www.

De winnaars van de afgelopen jaren zijn uitgesloten, of zij moeten met een geheel nieuw en/of zwaar gewijzigd prototype komen. Verder gaan we natuurlijk zoals elk jaar in december zorgen voor een goed sfeertje. Hier werken de verloting en de hapjes met drankje natuurlijk ook aan mee. We zullen in ieder geval volgend jaar gewoon doorgaan met organiseren, wel graag massaal blijven komen naar onze clubdagen! Als laatste wil ik iedereen alvast een heel goed en gezond 2011 toewensen!

Onze voorzitter Ron van Schaik

Commodore Info Bulletin December 2010

Vervlogen tijden

Nieuws & Info Commodore

AmiArcadia - v15.1 AmigaScene Bieb Het moet een behoorlijke klus geweest zijn, maar het resultaat mag er dan ook zijn! AmigaScene heeft in samenwerking met de Commodore-GG toestemming gekregen van uitgever Divo om 45 uitgaven (1989-1997) van "Amiga Magazine" online te zetten.

Daarnaast staan er ook 13 uitgaven van AmigaX online, van 1994 en 1995. Het downloaden kan even duren, de uitgaven varieren van 60mb tot 150mb. http://www.amigascene.nl/modules/magazines/index.php/index.html

JoyPort Switcher Tuurlijk, we horen jullie gelijk roepen dat dit niets nieuws is. En gelijk heb je, maar dit is niet zo maar een joyport switcher zoals die van de Amiga. Deze C64 Joyport switcher lost een eeuwenoude frustratie op die we als Commodore 64 gebruikers kennen. Het switchen tussen port 1 en 2 bij het spelen van verschillende spellen! Wat dit apparaat doet is het verwisselen van de digitale signalen van de joysticks of de analoge signalen van muis of paddle! De groene LED brandt als er gewisseld is tussen de poorten. Daarnaast onthoudt deze switch de laatste instelling als de computer uitgezet wordt. Bij het inschakelen pakt hij de laatst ingestelde stand weer op. Er zit zelfs een Electrostatische Discharge (ESD) beveiliging op, zodat je de poorten niet op kunt blazen! http://www.c64scene.com/c64/?p=2370

Nieuwe turbokaarten A600, A1200 Turbo card - Individual computers heeft de afgelopen tijd gewerkt aan nieuwe turbo kaarten voor de Amiga 600 en 1200. De Internet winkel Vesalia heeft nu meer informatie over deze nieuwe turbo kaarten, en je kan een bestelling plaatsen voor deze kaarten.

De specificaties van de A1200 versie (expansion slot) zijn: CPU 68EC030 op 28 MHz, 64 MB RAM, MapRom functie en optionele RTC. De specificaties van de A600 versie (interne installatie) zijn: CPU 68030 op 25 MHz, 32 MB RAM en MapRom functie.

De witte versie is voor de 1200 en de zwarte is de 600 uitvoering http://www.vesalia.de/ r0e_amiga_hardware_accelerators.htm

AmiArcadia is een emulator van vroege spel computers zoals de PHUNSY, Elektor TV Games Computer, Interton VC 4000, Emerson Arcadia 2001, Central Data 2650 en andere. Ami Arcadia is beschikbaar voor de 68k Amiga, Amiga OS4, MorphOS en Windows. De wijzigingen in deze versie zijn: Verbeterde PHUNSY emulatie. SAVEAOF commando toegevoegd in de Debugger. Er zijn vele andere algemene verbeteringen doorgevoerd, en een aantal foutjes verwijderd. De emulator ondersteund meerdere talen: Engels, Nederlands, Frans, Duits, Italiaans, Russisch en Spaans. http://amigan.1emu.net/releases/#amiarcadia

Amiga te koop Sinds begin deze maand is Amiga Inc. in de verkoop. Het gaat hier met name om intellectueel eigendom en niet de patenten die zijn in handen van Acer (Gateway onderdeel van Acer).

Het bedrijf Pluritas dat gespecialiseerd is in intellectueel eigendom transacties heeft de opdracht gekregen om biedingen op Amiga Inc. te mogen ontvangen.

Het is nog onduidelijk of bedrijven zich al gemeld hebben die interesse hebben. Onduidelijk is wat de waarde is van Amiga Inc. aangezien het vrijwel een lege BV is dat sinds de overname door Gateway geen noemenswaardige producten in de markt heeft gezet.

In 1999 is Amiga Inc. verkocht voor 5 miljoen dollar Amino Development.

Bron : http://www.amigascene.nl

Chameleon 64 Flickerfixer, REU, Turbo Board (en nog veel meer!) voor de Commodore 64!

Hij komt er in December aan, en is te verkrijgen bij Vesalia. Leuk kerstkadootje!

Chameleon 64 is een zeer gebruiksvriendelijke cartridge die je kan gebruiken zonder de computer te openen. Je hoeft hem alleen maar in de expansiepoort van de C64 te steken. Alles wat je maar verwacht van deze cartridge is namelijk aanwezig en meer! Kijk maar eens naar de specificaties.

The Chameleon cartridge kan ook gebruikt worden als een stand-alone unit (het is eigenlijk een FPGA computer zoals de C-One of de Minimig in een C64 cartridge omhulsel), en vervangt de computer, de floppy drive en de voeding.

Als je hem stand-alone gebruikt, heb je een USB power adapter (los te koop) of een actieve USB hub nodig (usb met stroom dus!). Zelfs een computer met usb (of een LCD TV, DVD speler, ...) kan je gebruiken om deze cartridge van stroom te voorzien.

Specificaties: VGA-output with 60 Hz refresh rate or more Turbo function with full 6510 processor compatibility (incl. illegal opcodes) Cycle-exact REU (memory expansion) with 16 MB RAM MMC/SD card slot with MMC64 compatibility and 1541-emulation Connector for PS/2 mouse and PS/2 keyboard Freezer (compatible with Retro Replay) Bright yellow case with blue buttons Battery-backed real time clock IR receiver for CDTV remote control Stereo audio out for stereo SID emulation USB link to a PC for debugging and data transfer Connector for RR-Net (10 Mbit Ethernet)

Protrekkr v2.5.1 Franck Charlet heeft een AROS versie van zijn Protrekkr muziek programma uitgebracht. Protrekkr is een tracker programma dat een software synthesizer en een traditionele samples tracker combineert om elektronische muziek te maken voor intro's, demo's of spelletjes.

Protrekkr is ook beschikbaar voor: Linux, Windows en Mac OSX. http://code.google.com/p/protrekkr/

Dual SID Tomi Malinen heeft een dual SID systeem gemaakt voor de Commodore C64. Je kan de printplaat kopen en daarna zelf de onderdelen erop solderen. Eigenschappen: Klein formaat (40mm x 50mm). 6581 of 8580. Selecteerbaar adres (D400, D420, D500, DE00, DF00). Je kan meer lezen over dit project op het Lemon64 forum. http://www.lemon64.com/forum/viewtopic.php?t=35311

JSIDPlay2 v2.0 JSIDPlay is een Commodore C64 cyclus exacte emulator geoptimaliseerd voor het reproduceren van geluid. Het is ook een SID speler voor muziek uit een muziek verzameling zoals HVSC en CGSC. JSIDPlay2 kan SID (PSID/RSID), MUS, DAT, P00, PRG en STR geluid bestanden laden. Het kan mono en stereo geluid afspelen.

Externe SID filter definities zijn mogelijk. En je kan de speler ook gebruiken als een echte C64 om demo's te bekijken of spelletjes te spelen.

Benoît Mandelbrot overleden De poolse wiskundige Benoît Mandelbrot is 14 november op 85-jarige leeftijd overleden. Hij is de de vader van de 'Fractal', zo heeft hij de Mandelbrot fractalreeks bedacht. Een fractal is een wiskundig brekende geometrische figuur die oneindig gedetailleerd is.

Ook in de glorietijd van de Amiga waren fractals niet weg te denken. Zo zijn er demo's uitgebracht waarin fractals verwerkt zijn, maar ook software pakketten die fractals kunnen berekenen. VJ's gebruikte het voor dance feesten.

De fractal techniek wordt ook wel gebruikt in (hedendaagse) games om levels te berekenen. De meest bekende fractal is de Mandelbrot set die door Benoît zelf is bedacht, waarvan "Mandel zoom 00" de bekendste afbeelding is.

Mandelbrot betekent overigens "amandelbrood" in het Duits.

iPad Hand BASIC CBM Flavor Commodore 64 basic op de Ipad van Apple? Het is nu mogelijk om lekker op de bank je basic listing in te gaan typen! Een beetje wennen is het wel om op een glasplaat je basic peek en poke commando's in te typen, maar grappig is het wel, en bovenal, het werkt!

Een gratis app te downloaden via de Itunes store.

http://itunes.apple.com/us/app/hand-basic-cbm-flavor/ id394924289?mt=8

http://sourceforge.net/projects/jsidplay2/

WebP voor Amiga Slechts enkele dagen nadat Google het nieuwe beeldcompressie formaat WebP had aangekondigd is er een port voor Amiga OS4.

WebP is voor de Amiga als datatype opgezet zodat alle grafische programma's die werken met het datatype-systeem er automatisch mee overweg kunnen.

WebP (spreek uit als weppie) is een beeldformaat dat een betere compressie ratio kent dan jpeg en jpeg 2000. De plaatjes worden hierdoor vrij klein maar behouden toch een goede kwaliteit.

Leuk detail is dat het formaat gebaseerd is op RIFF dat vervolgens weer gebaseerd is op Interchange File Format (IFF) van Electronic Arts. Dit is op de Amiga al sinds de jaren 80 'de' standaard voor graphics.

WinUae 2.3.0 uitgebracht Dit keer een hoop nieuwe dingetjes zoals : - 68000 en 68020 cycle exact CPU timing updates.

- 68040 MMU emulatie compatibiliteit verbeterd, Linux en NetBSD werken nu.

BreakOut! VIC-20 Robert Hurst heeft een Commodore VIC-20 versie van het klassieke Atari spel BREAKOUT gemaakt.

Het spel is geschreven in machine taal en je hebt een VIC-20 met een 8 kByte RAM uitbreiding nodig. je kan het spel spelen met een paddle maar ook met een joystick (autodetectie). Het spel heeft ook een twee spelers modus. Je kan meer over het spel lezen op de Denial web pagina. http://sleepingelephant.com/ipw-web/bulletin/bb/viewtopic.php?t=4827

C64 TrueType Fonts Style heeft een Commodore C64 TrueType font pakket uitgebracht. Dit pakket bestaat uit vijf TrueType geformatteerde lettertypen inclusief een Embedded OpenType (.eot) en een Web Open Font Format (.woff) versie om in je eigen website e gebruiken. De fonts bevatten alle C64 karakters en een aantal extra karakters (linker en rechter rechte haken, dakje, accent grave, backslash en tilde) om de ASCII set compleet te maken. http://style64.org/c64-truetype

- Cycle exact audio en disk DMA sequencer, Paula DMA timing volledig geemuleert - overige custom chipset en disk emulatie tweaks.

Daarnaast nog talloze Direct3D en CDTV/CD32 features en fixes. http://www.winuae.net/

Leuk om kado te geven met de kerst, alleen jammer dat ie niet echt bestaat zo'n koffiemachine..... Je komt soms de gekste dingen tegen op het internet.

Zo, de HCC dagen zitten er weer op. Voor ons als Commodore GG was het net als alle andere jaren, maar op de achtergrond was er nogal wat veranderd. Voor het eerst sinds jaren was de HCC zelf weer verantwoordelijk voor de organisatie. Dit trok een zware wissel op alle vrijwilligers van de HCC, vooral omdat er lang onzekerheid was over het al dan niet doorgaan van het evenement. Toen uiteindelijk na het afhaken van de HME de beurs als HCC!digital aan een nieuw leven begon moesten de handen flink uit de mouwen worden gestoken. Ondanks dat de beurs een stuk kleiner was, bleek de toegevoegde waarde voor de bezoeker hoger te liggen dan voorgaande jaren. Er was één hal (hal 10, 2000 m2) waar alles geconcentreerd was opgesteld, hierdoor werd elke stand beter en intensiever bezocht door vooral geïnteresseerde bezoekers.

Ons cluppie was er zoals altijd weer bij (mede dankzij de positieve inbreng van Robbert Brinkman van de Games GG) en we werden weer door veel mensen bezocht. Op donderdagavond had Robert Sprokholt alle spullen neergezet en toen ondergetekende op vrijdagmorgen al heel vroeg bij onze stand aankwam stond er een blokje van drie tafels met vier computers. Iedereen om me heen was bezig met van alles en nog wat, het zou nog een hele toer worden om op tijd voor opening klaar te zijn. We hadden een gedeelte gekregen van de hele grote Games stand en ons plekje viel een beetje in het niet bij deze zee van ruimte.

Toen viel mijn oog op een karretje in de doorgang, hierop stonden nog een paar tafels, deze leken niet gebruikt te worden. Hup, deze waren voor ons... Ook aan de andere kant stond nog een “losse” tafel en een mooie ronde sta tafel, deze konden ook wel door ons gebruikt worden. Een mooie U-opstelling gemaakt van al deze vijf tafels met hier overheen blauwe en rode kleden en een Commodore vlag. Ruud Baltissen was inmiddels ook gearriveerd en had een VIC20 meegenomen. Nu hadden we voor elke tafel een computer, een C64 (met 1541-ultimate) en een C64-II, een Amiga 500, Amiga 1200 en de net genoemde VIC20.

Om klokslag 10:00 uur werd de beurs geopend, meteen werden we bezocht door een grote groep jongeren. Er waren diverse groepen van het ROC de beursvloer op gestuurd met een werkopdracht.

Heel leuk om deze kids iets te vertellen over de historie. Verbaasde gezichten over het feit dat je op de Commodore 64 een spelletje kan spelen met een werkgeheugen van 38k. We hadden op de computers de spellen Pacman, Boulderdash, Krakout (trainer), Zool en een flipperkast (Pinball Dreams) draaien. De machines waren twee dagen lang bijna aldoor bezet door jong en oud.

Vooral Boulderdash is én blijft een enorme trekker. Ook veel vragen over de 1541-ultimate, misschien moeten we volgend jaar wat meer nieuwe ontwikkelingen laten zien.

De tweede dag (zaterdag) werd gedaan door Marcel Dopheide en Robert Sprokholt.

Uit de verhalen van Robert begreep ik dat we ook die dag uitstekend bezocht werden. Net als op de eerste beursdag werd het al vroeg stil, vanaf 15:30 stroomde de hal langzaam leeg. In tegenstelling tot de voorgaande jaren was het na deze twee dagen meteen einde van de beurs. Alle HCC ʻers hadden op deze manier wat meer tijd om alles weer af te breken en op te ruimen. In totaal bezochten bijna 10.000 mensen onze beurs. Het was op een paar minpuntjes na dan ook echt weer “onze beurs”. Uit de wandelgangen begreep ik dat deze keer zelfs een kleine winst bijgeschreven kan worden, dit is de laatste tien jaar niet meer voorgekomen.

Grootste winst is (wat mij betreft) dat we dit jaar bijna alleen geïnteresseerde bezoekers op de beurs binnen kregen. Deze mensen passen het best in het profiel van Nederlands grootste Hobby Computer Club. En dus ook bij ons!

Iets meer over...

Een aantal jaren geleden zou dit gelijk zijn aan vloeken in de kerk, maar dat was toen en dit is nu. De clubdagen in Maarssen hebben het al aangetoond, Atari en Amiga gaan prima samen.

Vroeger was het zij en wij, nu is het allemaal Retro met even zo aparte liefhebbers. Het moest maar eens afgelopen zijn met de strijd tussen de twee giganten, beide hebben de harten gestolen van vele liefhebbers. Vandaar dat onze nieuwe clubdag bezoekers eens aan de virtuele tand gevoeld worden en met enige trots stellen wij voor:

Mr & Mrs Atari Atari lovers

Sandra Goedhart, (Mrs. Atari) is 41 jaar, sinds 1983 in bezit van een Atari (600 XL, van sinterklaas) en sinds 1989 getrouwd met Sijmen Schouten, (Mr. Atari) 45 jaar, sinds 1982 in bezit van 800XL met diskdrive, gekocht van zijn studiebeurs voor ongeveer 1500 gulden.

Wel waar voor zijn geld gehad, want het werkt nog steeds. Ze wonen in Zutphen.

Zij zijn Atari fans van het eerste uur, sinds de 80s. Toen ze elkaar ontmoetten hadden ze beiden geen baan en weinig geld om andere Atari dingen te kopen. "We zijn eigenlijk echt gaan verzamelen toen de Jaguar hier bij de speelgoedzaken in de aanbieding kwam," zegt Sijmen. "Het was 1997. Ik kreeg toen een Jaguar voor mijn verjaardag van Sandra met een paar spellen, waaronder Pinball Fantasies (die is trouwens erg goed) en toen zijn we alles gaan opkopen overal, ook de Lynx, 7800 en 2600`s. Eerst voor de eigen verzameling, daarna als backup, en toen namen we alles maar mee om wat als ruil te hebben. Toen we Ebay ontdekten was dat echt een walhalla voor ons. Daar hebben we de Atari Pongen, Pinball, 5200, 1200XL, elpees, Video Music, posters etc. kortom het grootste deel van de verzameling gekocht. Gelukkig waren indertijd de prijzen heel laag, ook van de porto, want ze wilden graag van die 'oude troep' af," zegt hij lachend.

Op de vraag of er ooit een tijd is waarin zij met het verzamelen gestopt was kunnen ze heel kort zijn: "Nee, toen we geen werk hadden, hadden we wel héél veel tijd om te spelen. Toen konden we ook de hele dag Great American Roadrace, Boulderdash, MULE, Agent USA, Super Bunny, Pole Position etc. etc. spelen." Op de club-­‐ en retrodagen in het land kom je Sandra en Sijmen tegen, natuurlijk met Atari T-­‐shirts en de trouwe 2600 in de buurt. Maar is het alleen Atari waar hun harten sneller van gaan kloppen? "We hebben wel wat anderen zoals Vectrex en Videopac, maar die spelen we eigenlijk nooit, en de nieuwere consoles zoals Gamecube en

vooral de Wii, die spelen we heel vaak. De Wii is ook de beste uitvinding sinds tijden." aldus Sijmen. "Het leven zonder Atari zou er in elk geval heel wat saaier uitzien! We zijn heel veel bezig met ruilen en ophalen van computers, en zijn vaak op retrobeurzen en gaming weekenden. En het is ook wel leuk om te zien dat de jongere generatie die oude spellen ook leuk vindt. Laatst hadden we een 2600 mee naar de neegjes en nichtjes, ze hebben die hele dag gespeeld. Vooral Warlords en Kaboom is leuk. En mijn oudste neef heeft een werkstuk over Atari gedaan toen hij op de lagere school zat, de andere heeft een werkstuk gedaan over "mijn oom, Mr. Atari' en nu is het jongste nichtje met een werkstuk over Atari bezig. En ze hebben natuurlijk allemaal een Atari shirt!"

Wij zijn altijd heel benieuwd naar wat er thuis zoal uitgestald of in dozen staat! Sijmen: "Heel veel. Zo goed als alle Atari game-­‐ en thuiscomputers zoals de 2600, 7800, XL, 5200, Lynx, Jaguar, Portfolio, en dan nog heel veel andere dingen die uitgebracht zijn zoals de Pongen, VideoMusic, allerlei printers, testunits, add-­‐ons, en in de huiskamer videokasten, glipperkasten en zelfs een Atari jukebox."

Er is de laatste tijd een stijgend aanbod van nieuwe ontwikkelingen in retroland. Verzamelen Mr. en Mrs. Atari deze ook? "Wij kopen nu vooral cartridges die we nog niet hebben en leuke gadgets zoals een Atari MP3 speler, Flashback 2, de eerste 2600 die was geïmporteerd in Duitsland met handtekening van de salesmanager Duitsland, een Starpath demo-­‐unit. (Starpath is een add-­‐on die cassettes speelt op de 2600). En we krijgen ook nog wel eens wat gratis, dan nemen we vaak wel wat mee als dank zoals een Atari shirt. Laatst hebben we (via Ron) 2 Atari 2600 spelcomputers in koffer opgehaald die waarschijnlijk voor de verhuur zijn gebruikt vroeger, en begin November hebben we bij Atari Nederland zelf een demo-­‐kast op mogen halen die op beurzen is gebruikt. Dat was echt super, met LCD beeldscherm er zelfs bij.

Die jongens kenden ons van beurzen waar we Bonami wel eens hielpen, en ze vonden het leuk om ons dat te schenken voor de verzameling!

We waren er even stil van.

Blijft er dan nog wat over wat je nog niet in je bezit hebt, is natuurlijk een logische vervolgvraag! "De Cosmos, daar zijn voor zover bekend 5 van gemaakt, en toen is het project niet doorgegaan. Maar ja, als die al te koop zijn zullen die zeker boven de 5000,= euro gaan. We hebben wel de overlays die erbij hoorden, maar daar zijn er veel meer van gemaakt. Het laatste wat we gekocht hebben zijn een Atari 2600 Junior met handtekening en echtheidscertigicaat (eigenlijk geruild tegen Jaguar spellen.) en een Atari riem."

De laatste twee clubdagen in Maarssen was het erg gezellig. De Atari's hebben altijd leuke dingen mee en hebben alle tijd om alle vragen te beantwoorden. Sandra had zelfs PacMan koekjes gebakken. De laatste vraag die dan ook aan Sijmen en Sandra stellen, is wat ze van onze clubdagen in Maarssen vinden. Sijmen antwoord positief met "Heel leuk. Het is gezellig om een dagje te hobbyen met anderen, en het is best druk op die dagen. Ik hoop wel dat er nog wat Atarianen bij zullen komen. We doen ons best om reclame ervoor te maken, maar ze zijn nog niet geweest..."

Wetende dat ze altijd welkom zijn, net als onze MSX vrienden zullen ook zij vanzelf een keertje aanschuiven!

LCP Specs Release: 1985 Publisher: Activision Developer: In-house In een minder cynische -jd, lang geleden, waren we niet bang om succesvolle spelontwikkelaars genieën te noemen. Toegegeven, het was een label die we op iedere met een 8bit console en hardware worstelende jongere (die dat overigens prima deden) plakte. Vaak door opgewonden journalisten die op zoek waren om Sillicon Valley te roman-seren tot voorbij haar reeds bestaande roze wolk. Sommigen verdiende dit label meer dan anderen!

Ergo quoniam omnino aliquid agendum duxi, et id tempus ad

Er leven mensen in de computer EDGE magazine had een interview met LCP ontwikkelaar David Crane. In deze edi-e van het Info Bulle-n de vertaling van zijn verhaal...

Een zo'n persoon was David Crane, het brein achter megahits als de Pi;all series, Ghostbusters en het introduceren van leven-­‐simula?e in de vorm van LiAle Computer People (LCP), die als eerste in 1985 verscheen op de Commodore 64. Dit was in essen?e de blauwdruk voor de best verkochte P C-­‐spel-­‐reeks ooit, genaamd "The Sims". LCP bracht je een digitaal poppenhuis en een bewoner, zoals een hamster in een kooi, alleen met een grotere bovenwoning (leAerlijk en figuurlijk). En meer was het niet.

Hij (ondanks de naam LiAle Computer People, was het al?jd een "hij" vanwege geheugen beperkingen) en zijn plompige hondje, bestonden simpelweg op je scherm, tot leven gebracht met doordachte anima?e, een sausje vermakelijke "spraak" effecten, en de meest geavanceerde kunstma?ge intelligen?e ooit gezien in een stuk entertainment soSware van 1985!

"Ik denk je mag stellen dat LCP de meest robuste kunstma?ge intelligen?e had van alle producten die ontwikkeld waren voor de vroegere home computer systemen," herinnert Crane toen we hem ontmoeAen bij Skyworks Technologies, waar hij vandaag de dag nog steeds spellen bedenkt en schrijS. "Een deel van mijzelf wilde hem het slimste ding in computerland maken -­‐ misschien zelfs zodat hij voor de Turning Test zou slagen -­‐ maar met de beperkingen van de ?jd in de soSware industrie was dit niet prak?sch."

Tuurlijk, naar een klein mannetje kijken die zijn ding doet is leuk, maar de sleutel tot het duurzame spelgenot was de interac?e speler en zijn virtuele kleine vriend. Naast de mogelijkheid je LCP kado's (zoals boeken en platen) te sturen en een schouderklopje via de mechanische arm om zijn humeur te verbeteren, moedigde het inputvenster bovenin het scherm je aan om sugges?es in te voeren, zoals "Play on your computer" of "Feed the dog". En dit waren echt sugges?es, geen instruc?es, want het was niet ongebruikelijk dat hetgeen je invoerde, in jouw ogen redelijke voorstellen, niet in ac?es omgezet werden...

"Als een compromis (voor de complexiteit) gaf ik de LCP de gave om je te negeren," legt Crane uit. "Dit werd een van de meest belangrijke aspecten van de interac?e met je virtuele vriend. Omdat hij kon kiezen (a]ankelijk van zijn persoonlijkheid en humeur) om te reageren op de input, of zelfs een sugges?e te beves?gen, was het al?jd erg moeilijk om zijn intellect precies te bevaAen. Dit was iets bijzonders. Net wanneer je dacht dat hij een gelimiteerd begrip had van de Engelse taal, beantwoorde hij een sugges?e met verbazingwekkend inzicht. Je kon dus nooit precies vertellen of hij zicht geen raad wist met je syntax, of dat hij slechts van streek of boos op je was en je de rest van de dag zou negeren!

Genegeerd worden door je LCP was frustrerend. Daar was hij, levend op je scherm, jouw stroom verbruikend en die gast liep rond alsof hij de tent bezat! Dit was niet het soort "spel" waarbij je vals kon spelen. Er was geen sure-­‐fire methode om je LCP te laten doen wat je wilde, omdat hij geprogrammeerd was om zijn eigen ding te doen.

"In plaats van op elke mogelijke reac?e proberen te an?ciperen, maakte de programmatuur die de LCP's ak?es bestuurde honderden beslissingen ?jdens het spelen," verklaart Crane. "En elke beslissing kreeg een willekeurigheid en een vorm van 'vrije wil'. Ik kon het programma hebben draaien voor me en nog steeds niet met zekerheid voorspellen wat de LCP vervolgens zou gaan doen. Elke LCP had afwijkende persoonlijkheids variabelen voor netheid, aanleg voor een bepaald humeur, kledingkeuzes, energieverbruik en eetgewoonten -­‐ om er maar een paar te noemen. Zijn humeur, energie, honger, dorst, verantwoordelijkheid, verlangen naar vriendschap, muzikale interesse en vele andere parameters werden voortdurend geüpdatet. (red: Kan er niets aan doen, maar zo schrijf je dat tegenwoordig...) Op elk gegeven moment, wist alleen je LCP of hij te dors?g was om de hond eten te geven, of te moe om te eten. Feitelijk was Iznachal'no te geny, kotorye otvechajut za dit een van de leukste aspecten van de ontwikkeling van het brein van je LCP. Deze was zo complex dat ik net zo in het okrasy, risunki i tip shersti, byli u vseh tasAe (prirodnyj als een ieder, over vid de volgende stappen van mijn binary buddie." homjachkovduister odinakovye vneshnij sirijskogo homjaka - zolotistyj korotkosherstnyj bez

De LCP leren kennen, vooral e dingen die iets bij hem ihteweeg brachten, werden beloond. Zijn knikjes en glimlach waren slechts basis risunka).

Odnako zaddesjatiletija soderzhanija v uslovijah mutacii - izmenennye feedback domashnih mechanismen, toch bpojavilis' leken deze opmerkelijk effec?ef. Maar het ging veel verder dan dat. "De grootste uitdaging in de ontwikkeling vneshnijpvid homjachka, blagodarja van LCP wgeny, as de vlijajushhie manier om na interac?e laats te laten vinden tussen mensen als gelijken. Die uitdaging bepaalde elk aspect van de ontwikkeling," legt Crane uit. "Er zijn een aantal van mijn technische verbeteringen waar ik erg trots op ben. Een daarvan is: communica?e is twee-­‐rich?ng verkeer. Dus naast het feit dat de LCP de door de gebruiker getypte berichten moet begrijpen, moest de LCP ook nog terug kunnen communiceren naar de speler. Ik besloot dit te doen door de op de typemachine getypte brieven. Ik gaf de LCP een aantal dozijn 'interesses', enige 'behoeSen' -­‐ voedsel, water, vriendschap enzovoort -­‐ en een aantal 'verlangens'. Dus als de LCP gaat ziAen achter zijn typemachine heeS hij een vooropgezet aantal berichten om over te kunnen dragen -­‐ 'I'm hungry...', 'I'm lonely...'. Om deze gedachten te converteren naar geschreven brieven, kreeg een schrijver van Ac?vision de taak om ten minste ?en varia?es van elke bepaalde gedachten te ontwerpen. Deze varia?es waren gesorteerd op emo?onele inhoud -­‐ van boos tot vrolijk, of van hongerdood tot milde bedenkingen dat de koelkast half leeg was. Vervolgens is de brief gecompileerd van deze meer dan 100 zinnen, gebaseerd op de emo?onele inhoud van de gedachte en de persoonlijkheid van de LCP. Het resultaat was verbluffend. Zonder zichzelf ooit te herhalen, bracht je LCP zijn behoeSen, verlangen en gedachten over op zijn eigenaar.

Briljant was het idee van de salonspelen waar de LCP je af en toe voor uitnodigde, zoals poker, die weer een laag interac?viteit toevoegde.

Maar, dit element had het bijna niet in de finale versie gehaald, als Crane toelicht: "De kaartspel-­‐logica was bijna verloren gegaan door ?jdsgebrek. Ik wilde al?jd spelletjes met ze spelen, maar het geven van interac?viteit en een goed stel hersenen kosAe alle ?jd die ik had. Gelukkig zat Steve Cartwright (Ac?vision collega) net even zonder spel tegen het einde van de ontwikkelingsfase van LCP. Ik nam de ?jd om een spel-­‐ spelende gebruikersinterface in het spel in te bouwen en gaf Steve enige parameters waar hij mee aan de slag kon. H Ij speelde het voor elkaar om in slechts een paar weken de regels te schrijven voor de kaart spellen welke we daarna in de finale versie konden verwerken."

Een spel bouwen met zoveel complexiteit onder de motorkap kosAe ?jd -­‐ misschien meer ?jd dan elke andere ?tel in die ?jd. Het project was al een jaar in ontwikkeling voordat Crane er aan begon te werken, en het lukte hem om alles af te maken binnen 12 maanden. Het was een tweejarig project terwijl de meeste spellen slechts vier of vijf maanden ontwikkel?jd hadden. En dat ?kte wel aan in de kosten!

"Ondanks het kri?sche succes was LiAle Computer People zeker geen financieel succes," betreurt Crane. "Het spel verkocht best aardig voor die ?jd. Maar vanwege de grote aanbetaling die was gedaan om het te financieren met daarnaast een exorbitant aantal uren dat ik besteed had om een marktwaardig product te produceren, heeS het spel zichzelf nooit terugverdiend. Geen bedrijf kan lang bestaan als zij producten maakt die zichzelf niet terug verdienen, en Ac?vision was geen uitzondering op deze regel."

De mensen die LiAle Computer People maar vaak genoeg speelde, werden langzaam in het verhaal en spel gezogen. We herinneren ons een verhaal van een vrouw die extra C64's kocht zodat ieder lid van de familie hun eigen LCP kon beziAen. "Dat was de oma van wie haar kleinkinderen elke dag na school langskwamen totdat hun ouders klaar waren met werken," grinnikt Crane. "De kinderen genoten zo van LCP dat oma voor elk van de drie kinderen een eigen diskeAe kocht, met extra C64 computers voor de LCP om in te wonen!"

Meldingen van LCP obsessie waren niet uitzonderlijk, en dit resulteerde in een aantal interessante aSer-­‐sale diensten aan de kant van Ac?vision, weet Crane zich te herinneren: "De meest voorkomende reac?es van LCP beziAers was dat zij hun LCP zagen als echte mensen.

Elke LCP had een naam -­‐ een op de 256 namen was genomen uit een baby-­‐namen boek -­‐ en men verwees al?jd bij naam. Ik hoorde: "Je had moeten zien wat Brian gisteravond deed". Dus het kwam niet als een verrassing dat mensen behoorlijk boos werden als het spel in uitzonderlijke gevallen vastliep. In tegenstelling tot de gebruikelijke defecten die opgelost konden worden door het sturen van een update of nieuwe versie, wilde mensen 'hun Brian terug!' (De C64 had een bug die de data op de diskeAe beschadigde als de LCP hersenvariabelen opgeslagen werden). "Ik moest een speciale machine ontwikkelen voor de klantenservice groep die een hersentransplanta?e op diskeAe kon maken.

Je kon je defecte diskeAe opsturen om te laten repareren. De machine las Brian's brein parameters, inclusief zijn uiterlijk, persoonlijkheid en voorkeuren en schreef deze naar een nieuwe diskeAe. Veel LCP's werden op deze manier hersteld voor dankbare gebruikers."

LCP maakte de reis via conversie naar andere 8bit en 16bit computers, maar dat was wel waar het verhaal ophield. Niet dat dit een onderdeel was van het originele plan van Ac?vision. "We hadden honderden nieuwe ideeën op LCP," onthult Crane. "Ik wilde nieuwe huizen ontwikkelen die je als add-­‐on kon kopen. Ik wilde vrienden over de vloer laten komen. Ik stelde mij hele appartementen complexen voor, vol met LCP die allemaal C64 versie van Little Computer People met elkaar communiceerden. We dachten aan het verkopen van platen, verschillende soorten voedsel, piano blad muziek. De lijst was inderdaad erg lang. Het is een beetje jammer, omdat we allen geloofden dat het concept voor nieuwe producten had kunnen zorgen."

Om nog even terug te komen op het idee dat LiAle Computer People de blauwdruk was voor The Sims... Het concept was prima, alleen het publiek was er blijkbaar nog niet klaar voor...

Maar Crane ziet er niet uit als het soort spelontwikkelaar/programmeur/pionier dat spijt heeS. Integendeel, hij kijkt terug op LCP met enige vreugde: "Ik ben behoorlijk trots op het interac?elevel dat we erin geperst hebben gezien de beperkingen van ?jd en geheugen. Ik had genoeg interac?e in het defini?eve product gestopt om elke LCP intelligent te laten lijken, en nouja... bijna menselijk. En ik ben nog steeds werkzaam in de spellenindustrie als ontwikkelaar twin?g jaar later! Ik heb dit alleen vol kunnen houden zolang ik geloof dat mensen plezier hebben van mijn werk. LiAle Computer People had zeker mijn meest emo?onele verbondenheid van alle games die ik ooit maakte, en deze emo?es zijn allen posi?ef! Dus ondanks het feit dat het product geen financieel succes was, beschouw ik het zeker als een waardevolle poging en een posi?eve bijdrage bij de evolu?e van het videospel..."

Will Wright, ontwikkelaar van The Sims, heeS verteld dat hij LiAle Computer People gespeeld heeS, en dat hij waardevolle feedback gekregen had van de ontwikkelaars van LCP, vooral Rich Gold. Daarnaast bestaat er tegenwoordig op de iPhone een applica?e "Pocket Guy" die gebaseerd is op LiAle Computer People. Apple Town Story is een port naar de "Family Computer Disk System".

Amiga versie van Little Computer People Family Computer Disk System versie van Little Computer People

Pinball Dreams De Digital Illusions pinball series was in de begin jaren negentig een echte hit! Ze hadden mooie graphics, dynamische en realistische gameplay, allerlei soorten tafels en veel meer. Pinball freak of niet, wanneer je dit spel opstart, zit je voor uren aan het scherm geplakt. Je kunt zelf de tafel laten tilten. Er zijn veel "opdrachten" verborgen in elke tafel, en nieuwe gaan open als je hogere scores behaalt.

Ik speelde dit spel vaak en ik heb niet alle opdrachten kunnen behalen, dus geloof me maar als ik zeg dat er veel in dit spel zit. Natuurlijk, kan ik niet voorbijgaan aan het feit dat de muziek en de geluidseffecten gewoonweg schitterend zijn! Alles bij elkaar een hoge score voor fenomenale graphics (hou in gedachten dat dit 1992 is).

Pinball Fantasies Het verhaal is simpel. Er is een klein meisje dat in grote problemen zit maar dat weet ze nog niet. Maar plotseling gebeuren er dingen en een jongen komt voorbij en samen gaan ze... Kom op zeg, het is een flipperspel. Er is geen verhaal!

Je krijgt een paar ballen, schiet ze een voor een uit een buis en geeft ze een mep voordat ze tussen je flippers doorvallen. Je hoeft je hersens er niet over te laten kraken maar het is behoorlijk lollig. Je hebt er ook geflexen voor nodig!

Het geluid en de graphics zijn gewoon geweldig. Je krijgt 4 mooi getekende flipperkasten waar je op kunt spelen.

Pinball Dreams 2 Pinball dreams 2 is, duidelijk, de sequel van de veel geprezen Pinball Dreams. De sequel brengt ons 4 nieuwe tafels met veel gameplay op elke van hen. De tafels zijn als volgt genoemd: Neptune, Safari, Revenge of the Robot Warriors en Stallturn. Elke tafel biedt een uniek thema en belevenis. Als je van flipperen houdt, zul je je niet snel vervelen. Als je het vergelijkt met zijn prequel, zijn zowel de graphics en de sound verbeterd. De tafels zijn werkelijk gigantisch en er valt veel te ontdekken in elke tafel. Een cijfer 4 voor de excellente gameplay, geluid en graphics, maar niets nieuws of spectaculairs! Wanneer je van flipperen houdt en deze niet hebt gespeeld, de 4 tafels zijn gegarandeerd om uren plezier te leveren.

Pinball Illusions Pinball Illustions behoort tot het tegenwoordig bijna uitgestorven flipperkast genre. Ondanks het feit dat haar voorgangers (Pinball fantasies en Pinball Dreams) slechts doorsnee flipperspelen waren, weet PI een nieuwe kwaliteitstandaard neer te zetten. Om kort door de bocht te gaan: in mijn ogen is Pinball Illusions het beste flipperspel ter wereld. Waarom? Moet je doorlezen!

Het eerste wat je opvalt aan het spel is de muziek. Die is, bij gebrek aan een beter woord, perfect en perfect afgestemd op de introductiemuziek (die ook al niet slecht is). Verder blijven gedurende het hele spel de muziek en de geluidseffecten geweldig.Vanuit het hoofdmenu heb je toegang tot de vier verschillende tafels (sommige spelers herinneren er zich misschien maar 3 maar dat komt omdat de vierde tafel, The Vikings alleen op de CDrom versie van het spel stond). Dat zijn: 1. Law n Justice 2. Babewatch 3. Extreme Sports 4. The Vikings Omdat elke tafel totaal anders is qua layout en stijl ben je al een hele tijd bezig met het uitzoeken van alle truckjes bonussen en modi. Om ze dan ook nog eens onder de knie te krijgen duurt nog veel langer. De modi waar ik het over heb zijn de mini-spelletjes die elke tafel heeft (en die je op een speciale manier moet activeren), en die houden meestal in dat je bepaalde bumbers moet raken of via speciale hellinkjes omhoog moeten en binnen een bepaalde tijd om een bonus te verdienen.

Als het op de graphics aankomt blijkt de leeftijd van dit spel iets duidelijker wegens het 265 kleuren palet. De makers hebben echter briljant werk geleverd. Als je graag een spelletje tegen je vrienden wil spelen, geen probleem, het spel biedt een "warme stoel" multiplayer variant, waarin je met maximaal 8 spelers tegelijk kunt spelen (om en om per bal).

"Party Land" is de eerste. Op deze tafel bevind je je in een pretpark en moet je eenden schieten, loopings maken, tornado's raken en zoveel mogelijk punten zien te scoren.

"Speed Devils" is de tweede. Je moet de versnellingspook schakelen en door het terrein crossen... En opnieuw zoveel mogelijk punten zien te scoren.

De derde heet "Billion Dollars" en hierin doe je mee aan een spelletjesshow. Je moet een TV, een reis, of een bom duiten zien te winnen... en - je raadt het alzoveel mogelijk punten scoren.

"Stones'n'Bones" is de laatste tabel. Hier kom je een hoop spoken en geesten tegen en moet je proberen (verrassing!) zoveel mogelijk te scoren.

Je speelt met de linker en rechter shift-knop (of ctrl en alt). Met de spatiebalk kunt je tegen de tafel 'duwen' en met de pijltjestoesten lanceer je de bal.

Al met al is het een goed flipperspel dat gemakkelijk is voor je ogen en oren en die erg leuk om te spelen. Stel je erop in om een paar uur per dag kwijt te raken terwijl je je hoogste score probeert te verslaan.

De enige reden dat dit spel geen score van 5 krijgt is het feit dat je niet de hele tafel in een keer te zien krijgt (maar het beeld loopt snel en vloeiend genoeg zodat het geen probleem).

Je kunt met maximaal 8 spelers spelen, maar je zult om de beurt achter de toetsen plaats moeten nemen ;)

De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.

Baal

Baby Jo

Je bent een Tijd Krijger en je missie is om een monster te stoppen genaamd Baal!

Wat heeft elk side-scrollplatformspel nodig?

Inderdaad, een held (de figuur die jij bestuurt), de boeven (die zijn gemeen en meedogenloos), wapens om onderweg te pakken, dingetjes die je score verhogen en een paar geheime kamers.

Baal heeft een oorlogsmachine gestolen en je moet het terug krijgen voor het te laat is. Daarom heb je een team gekregen met 5 krijgers en ben je naar Baal zijn schuilplaats gestuurd.Natuurlijk zul je veel van zijn monsters tegenkomen, terwijl je probeert door het ondergrondse doolhof met platformen te komen. Gelukkig heb je de technologische overwicht aan jouw kant, zodat je daar naar toe kan en het leven uit die slechte, slijmerige, kleverige ondergrondse buitenaardse monsters kunt dreunen!

Als je alle stukken van de machine hebt verzameld, moet je naar een transporter zien te komen, waarna je in een veld terecht komt.Het spel heeft ook een "Save" optie, maar alleen op bepaalde locaties. Je moet precies goed staan (dichtbij, maar het niet aanraken). Op sommige punten in het spel kun je zelfs vliegen, terwijl normaal zul je gewoon vallen en zal met een klap het licht uit gaan.

Als we naar deze normering kijken, is dit spel het helemaal. Toch voelt het anders. Ik neem aan dat melkflesjes en ratels niet de power-ups zijn die echte mannen hebben. Zo'n figuur zou niet huilen wanneer hij geprikt wordt door een wesp (zelfs al was het een echte). Oke, oke... gemene donderwolken zijn waardige vijanden voor iedereen. Er is geen enkele held die het niet erg zou vinden geraakt te worden door de bliksem, maar de held van dit spel is echt een baby! Ik bedoel maar, wie anders dan een baby zou zich druk maken over spugend flora en wormen over de vloer. Een baby, dat is inderdaad wat de held (of moet ik zeggen, heldin) hier is. Het is Baby Jo en ze wil terug naar huis (vraag mij niet hoe zij weg is gekomen en ik meen het, vraag het niet; ik zou het echt niet weten).

De "graphics" zijn leuk. De achtergrond is gemaakt van versteende draken die de grotten vormen (tenminste, zo lijkt het). De animaties zijn vloeiend en het geluid is voldoende. De besturing is een beetje onhandig (je moet eerst de richting indrukken waar je heen wilt springen, dan pas schieten), maar daar krijg je handigheid in. Je moet ook zeer oplettend zijn, omdat er geen ruimte is om fouten te maken. Een beetje te dicht bij een energiestraal en je bent gebakken toast! Kijk ook uit voor anti-personeelsmijnen, ze zijn moeilijk te ontdekken en, overbodig om te zeggen, dodelijk.

Dus als je in de stemming bent voor een snel ren-rond-en-schiet spel, dan is Baal wat je zoekt.

Alien Syndrome Alien Syndrome is een typische Top Down Actie spel, waar de missie is om de vervelende aliens te doden en je crewmembers te redden, voordat je de baas dood. En dat allemaal voordat je tijd opraakt en je schip in de ruimte explodeert.Je speelt als of een man of een vrouw en je begint met een simpel geweer. Op je route vind je compartimenten gevuld met goodies en centrale mappen (gebruikelijk naast elkaar) die je helpen om betere wapens te krijgen en om te zien waar je, je team-genoten kunt redden. Je hoeft alleen naar de console toe te lopen om onmiddellijk toegang te krijgen. Ik ben er alleen niet achter gekomen of de verschillende wapens ook verschillende schade toebrengen, gezien de meeste dingen sterven na een schot. Maar ik weet dat de kleine robot dat je kunt krijgen zeer bruikbaar is om je rug vrij van aliens te houden.

Het enige negatieve van dit spel is dat je bijna aan de rand van het scherm moet zijn om het scherm te laten schuiven. Het is hierdoor zeer makkelijk om tegen een alien aan te lopen en daardoor dood te gaan. De rest van het spel is prima voor zijn tijd.

Het geluid is best goed, maar er zijn helaas geen geluidseffecten (het zou toch leuk zijn om een huilende, brandende, omhoogvliegende baby te horen). De graphics zijn leuk en humoristisch (en die donderwolken zien er echt gemeen uit). The besturing is standaard. Het spel is lekker vlot en je hoeft niet telkens opnieuw te beginnen (je krijgt wachtwoorden zodat je naar het gewenste level kan).

Een minpunt is dat je niet met z'n tweeĂŤn kan spelen. Platformspellen zijn zoveel leuker als je met een vriend speelt (zij het in een splitscreen, of tenminste werken met beurten). Maar goed, je kan niet alles hebben. Het spel verdient een mooie, ronde 4. Ik raad je aan het te spelen (maar neem dit van mij aan; het is zeker niet zo makkelijk als het lijkt als je naar die rakker kijkt).

Blackthorne Blackthorne is een game die altijd herinnerd zal worden als een legende. Het is een van die spellen die "het meest gewild"ten tijde van de release. Het verspreidde zich als een virus van begin af aan. Iedereen wilde het, iedereen had het. Waarom? Ach, het recept is eenvoudig - alles wat er nodig is een ruig, charismatisch, macho type met een shot-gun, losgelaten om de troon in een fantasie wereld terug te veroveren :) Klinkt afgezaagd?

Wie boeit dat, het is een fantastische game! Nu je ongeveer weet wat je moet doen (en wat is er leuker dan kwaadaardige aliens overhoop schieten die jouw soort lastig vallen), de rest is veel beter dan de verhaallijn. Het is een klassieke platform game, dus kun je alleen in 2D bewegen. Dat is genoeg geloof me. Er zijn talloze levels, ieder soort level heeft nieuwe wapens, tegenstanders en achtergronden. Dit zorgt er aardig voor dat de game niet gaat vervelen. Geluid en graphics zij erg amusant en bovengemiddeld goed. Over het algemeen is het geweldig geheel - een game voor gamers dus :)

Gemaakt in 1989, is het een goed uitziende spel voor zijn leeftijd en het speelt zeer goed.

De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.

Connection Netwerkgamen op de Amiga Via onze internetavonturen stuiMe we op een website die beweerde dat je met je Amiga via het internet met elkaar (of beter, tegen elkaar) kon gamen. Dit moesten we natuurlijk met eigen ogen bekijken. Dit leek namelijk te mooi om waar te zijn en al gauw kwamen we er achter dat dit niet voor de classic-­‐Amiga's gold, maar enkel voor de ge-­‐emuleerde versies. Toch nog steeds het onderzoeken waard en we zijn, mag ik wel zeggen, posi-ef verrast over het resultaat...

Het is al lang niets nieuws meer, online gamen wordt door zo veel mensen dagelijks gedaan dat het alleen spelen van een spel bijna een uitzondering is geworden. Een nadeel van de nieuwe online games, zijn de overlevingskansen. Het is geen uitzondering om luAele seconden na het starten van het spel met een hoofd vol lood te eindigen, terwijl er een vreugde dansje (of erger) om je levenloze lichaam gemaakt wordt. Er zijn tegenwoordig zo veel fana?eke en uitstekende gamers, dat het niet voor iedereen leuk is om online te spelen... Maar er is hoop! Het is tegenwoordig mogelijk om oude amigaspellen online tegen of met elkaar te spelen. Helaas wel via een emulator, maar toch...

Velen zijn natuurlijk bekend met de WinUEA emulator, ontwikkeld door Brian King.

Kaillera, de soSware waarop WinUAE-­‐Kaillera gebaseerd is is gemaakt door Christophe Thibault. Beide producten (WinUAE en Kaillera) zijn dus geïntegreerd in één product wat de originele naam "WinUAE-­‐Kaillera" heeS gekregen. WinUAE-­‐Kaillera stelt haar gebruikers in staat om met een WinUEA geemuleerd spel tegen of met elkaar te spelen over een TCP/IP netwerk. Dit kan dus een L AN of WAN/Internet zijn. Voor de connec?vity wordt de Kaillera soSware gebruikt. Het werkt het beste met spellen die je met twee of meer spelers (max 8) tegelijker?jd op één scherm kunt spelen. Daarnaast verandert de soSware een one-­‐player spel in een samenspel waarbij spelers bijvoorbeeld om de beurt een leven kunnen vergooien. Gelukkig zijn er zat Amiga spelen die aan bovenstaande criteria voldoen, er zijn honderden voorbeelden. Denk hierbij aan Lemmings, Sensible Soccer, Silk Worm, I K+, Bubble Bobble, Dynablaster en onze favoriet Chaos Engine om er zo even een paar te noemen.

De maker valt gelijk met de deur in huis. Om over een netwerk te spelen (NetPlay) heb je een een snelle en goede internet verbinding nodig. Dit wordt doorgaans met een P ING gemeten. Een P ING meet de ?jd die een pakketje onderweg is van de ene computer naar de andere in miliseconden. Deze zou voor netwerkspellen niet boven de 150ms moeten zijn, anders ondervind je daarvan hinder ?jdens het spelen. Een normale kabel of A DSL verbinding moet voldoende zijn.

Als je WinUAE-­‐Kaillera start, zullen je gelijk een aantal verschillen opvallen in vergelijking met de originele WinUEA. Bij het tabblad "Configura?on" is een extra knop "Start Kaillera" geplaatst. Daarnaast heeS de "Gameport" tab drie extra knoppen (Local 0, Local1 en None) en een schuipnop "Frameskip". Alvorens te kunnen spelen over een netwerk is het essen?eel dat beide spelers exact dezelfde configura?on-­‐file hebben. Elke afwijking zal een zogenaamde 'desync' tot gevolg hebben, waardoor het spelen onmogelijk wordt. Daarnaast moet het spel en de kickstart versies iden?ek zijn. Ook de benamingen van het spel, de configura?e bestanden en kickstart bestanden moeten iden?ek zijn.

We bespreken hier het online spelen volgens de Amiga Online methode. Het is namelijk ook mogelijk om zelf een Kaillera server installeren en die voor connec?vity gebruiken. Dit is niet zo heel moeillijk; maar niet nodig. Als je over een eigen netwerk wil spelen zul je deze methode moeten gebruiken, maar wij beschijven hier de internet methode. Vragen mag je ons natuurlijk al?jd stellen, mocht je er niet uitkomen!

Connection Netwerkgamen op de Amiga Het "Shared Play" concept is eigenlijk meer dan de mul-player modes die wij tot nu toe gewend zijn. Je kunt nu bijvoorbeeld samen een solo-­‐player game spelen, om de beurt een leven spelen, of gewoon meekijken. Theore-sch zou het mogelijk moeten zijn om elke solo-­‐ spel online te spelen, aldus de jongens van AmigaOnline. Simpel gezegd komt het er in feite dus op neer, dat de emulator niet in de gaten hee\ dat er twee computers hetzelfde spel spelen.

Benodigdheden: -­‐ Een P C met Windows 2K/XP/Vista/7 of Linux (via Wine). Mogelijk ook via P C Emulatoren (Zoals V Mware/VirtualBox) -­‐ Een toetsenbord, muis -­‐ Een stabiele Internetverbinding -­‐ Een Kickstart bestand (Amiga ROM kick13.rom, kick30.rom of kick31.rom) (Niet benodigd: W HDLoad key, joys?ck en hersenen.)

Om Amiga spellen online te spellen met de beste presta?es, dien je rekening te houden met het volgende: 1.

Alle browsers en internet applica?es te sluiten (Met uitzondering van de Amiga emulator en Kaillera natuurlijk) 2.

Alle download managers stoppen. (Het is het beste als er geen downloads/uploads lopen.)

3.

Probeer zo min mogelijk te mul?tasken of op de achtergrond te draaien als je Amiga games online speelt.

4.

Wees er zeker van dat je alle stappen uit het betreffende speldocumenta?e (snelkoppeling staat op je desktop).

5.

Zorg voor een gedegen internetverbinding heb met snelle P ING ?jd (150ms is het maximum, 75 ms is goed, 40 is perfect) 6.

Probeer te voorkomen dat je spelinstellingen aanpast ?jdens een online spelsessie.

De speler die het spel host zal de instellingen voor alle spelers zeAen, dus het enige wat je hoeS te doen is spelen!

7.

Gebruik de F12 toets of "Exit UAE" knop om een spel op een correcte manier af te sluiten.

8.

Gebruik F11 om te ChaAen met alle spelers 9.

Start R ESETAmiga applica?e (hAp://amigaonline.forumac?f.net/amigaonline-­‐tools-­‐ f15/ou?ls-­‐amigaonline-­‐amigaonline-­‐tools-­‐t5.htm) na elk online spel om er zeker van te zijn dat je klaar bent voor een ander Amiga spel met de beste presta?es.

De stappen: Stap 1: Spel downloaden Ga naar amigaonline en download een spel (hAp://amigaonline.forumac?f.net/ amigaonline-­‐games-­‐f14/amigaonline-­‐games-­‐t26.htm). Er zijn twee versies te verkrijgen: Server packs en Client Packs. De server packs zijn voor het hosten van het spel of solo spelen, de clients packs voor het meespelen. Daarnaast komen de spellen zelf meestal in drie versies: Full Screen, Medium Window en Small Window. Hoe kleiner het scherm, hoe minder moeite de P C er mee zal hebben.

Stap 2: Spel installeren/starten Dubbelklik op het gedownloade (executable) bestand. Deze zal zichzelf vervolgens installeren.

Stap 3: Configura-e/Kick bestanden Het spel is nu geïnstalleerd, zorg ervoor dat het Kickstart bestand op de juiste plek staat voor WinUAE. Als je wilt weten welk Kickstart bestand nodig is voor het betreffende spel, kun je het spel opstarten door (na het installeren van het spel) de snelkoppeling op je desktop te starten en bij de G AME S ETTINGS op O K te klikken. In de foutmelding die je nu te zien krijgt staat de exacte naam van het KickStart bestand genoemd. (Kick13 = Kickstart v1.3, Kick31 = Kickstart v3.1 etc). Het is essen?eel dat zowel de Client als de Server Kickstart versies exact gelijk zijn! Op de download loca?e staat meestal vermeld waar het Kickstart bestand moet staan. In veel gevallen direct in de root van de spelmap (dus niet in de ROM sub-­‐directory)

Stap 4: Game starten en connecten aan een Kaillera server Als je het geïnstalleerde spel opstart, zie je bovenin een tab "Kaillera" staan. Daar klik je op de "Launch Kaillera" om online naar Kaillera servers te zoeken. Dit kan even duren, meestal een minuut of twee. Je ziet de lijst vanzelf vullen (bovenin staat "Pinging Servers .../...), maar let op de ?jden onder de P ING kolom. Hoe lager, hoe beter. Minder dan 50 is aan te raden maar het kan even duren voordat er servers in de lijst komen met acceptabele P ING ?jden.

Heb je een goede server gevonden, ?k dan een usernaam in en klik op Connect.

Stap 5: Create/Join game Diegene die de server versie gestart heeS, klikt vervolgens op de knop "Create new Game".

Er verschijnt nu een pop-­‐up menu met de naam "a" en vervolgens "Amigaonline.forumac?f.net v14" of iets in die trend. Er is nu op deze server een spel-­‐slot gemaakt waarin je staat te wachten op je mede/tegenspelers. Deze dienen natuurlijk eerst aan dezelfde server te connecten. Hier aangekomen zien ze de game staan met de nickname van diegene die het aangemaakt heeS onderin het scherm bij "current games". Deze kan men selecteren en vervolgens op Join klikken. Hier kan men nog even tegen elkaar chaAen of het spel kan gestart worden.

Voor het instellen van de besturing is het belangrijk te weten dat onder het "Game and I/O Ports" tabje hiervoor de 'Local' knoppen staan, die bepalen wie welke joys?ck poort gebruikt aan de lokale kant van het spel. Als je dus Jos?ck 0 gebruikt in poort 0, selecteer je ook Local 0. De speler aan de andere kant doet precies het tegenover gestelde door zijn poort in te stellen op Local 1. Gebruik als besturing enkel "PC Mouse", "Joys?ck 0" of "Jos?ck 1" omdat de keyboard layouts niet werken.

Meer is er eigenlijk niet over te vertellen. Op het forum van Amiga Online vind je veel online compe??es, tutorials en games. Maar waar wij het voor gebruiken is de one-­‐on-­‐one hardcore Dynablaster ac?e, effe een snel potje tussen door als we elkaar online treffen. We raden je aan lid te worden van het forum, want alle vragen worden daar binnen een dag voor je beantwoord.

We waren eerlijk gezegd verbaasd dat al zo ver doorontwikkeld was. Het blijS emulatorwerk en de puristen onder ons zullen twee blokken omlopen, maar het moet gezegd: "De jongens van AmigaOnline zijn goed bezig". En als je denkt dat WinUEA-­‐Kaillera een uniek concept is, dan kom je van een koude kermis thuis. Er zijn versies voor onderstaande emulatoren: -­‐ MameLang32+ (MAME32 with lots of features added) -­‐ Bliss (Intellivision emulator) -­‐ N ESten (NES emulator) -­‐ Jnes (NES emulator) -­‐ Nemu64 (Nintendo 64 emulator) -­‐ Modeler (Sega System 32 emulator) -­‐ Gens (Sega Megadrive emulator) -­‐ WinUAE (Amiga emulator) -­‐ P CAE (Atari 2600 emulator) -­‐ Kawaks (CPS1, C PS2 and NeoGeo emulator)

Behalve Commodore zijn nu ook Atari en Msx vertegenwoordigd !

Pacman om op te eten !?

M I E N H V S N E H N T E N R P

L D B E E Z H N E A P O S M S M

R E C C O S E L B I S N E S M S

A D D L R O W R E H T O N A R I

P I N B A L L O O Z F E G M O U

I K L C H A O S E N G I N E W N

D R E G N A R T E K C O R P U O

Y E M D N R N S U P E R F R O G

A C M W N E S A O S S O T L P D

Y C I I I D I C I E B U L A X O

T O N U O N K L T R O R N Z A A

T S G G E E G T A C A G Q A M P

U U S U T F L S R E C B N R E S

P P Y S P E E D B A L L R I U V

F Z P E R D R K C A B H S A L F

S E F S M S P K A A O R R N B F

barbarian lazarian speedball chaosengine sensiblesoccer magicpockets gods defender zool lemmings soccerkid alien settlers superfrog apidya pinball putty outrun rocketranger wings worms bluemax pang lotus flashback anotherworld

Voor de puzzelaars onder ons, twee breinbrekers om op te lossen!

Sinterklaaswens "Lieve Sinterklaas, geef dit jaar alstublieft kleren voor al die arme vrouwen in Papa's computer" Van de werkvloer: Janssens, waarom ben je nu pas op kantoor?" „Omdat u gisteren gezegd hebt dat ik de krant maar thuis moet lezen."

Zolang als mijn chef doet alsof hij mij goed betaalt, zolang doe ik alsof ik goed werk!

"We willen u wel in dienst nemen maar helaas hebben wij geen werk voor u...“ "Och... dat werk maakt me eigenlijk niet zoveel uit...“ "Waarom doet meneer Janssens vandaag helemaal niets?" „Hij vervangt deze week de chef....."

"Wij zoeken iemand die niet arbeidsschuw is en nooit ziek wordt."

"OK, neem me in dienst, en ik help jullie zoeken."

Mijn baas heeft me eindelijk meer verantwoordelijkheid gegeven.

Vanaf nu ben ik verantwoordelijk voor alles wat mis gaat.

Maandag voel ik me als Robinson Crusoe.

Op zoek naar Vrijdag…

Belgische Douane: Vijf Nederlanders in een Audi Quattro arriveren bij een Belgische grenspost. Daar worden ze gestopt door beambte Sjefke die zegt: 'Het is illegaal om vijf mensen in een Audi Quattro te vervoeren; Quattro betekent vier.'

'Quattro is alleen de naam van de auto,' antwoordt de bestuurder. 'Je kunt er best vijf mensen in vervoeren. Wil je de papieren zien!!!!'

'Dat zal weinig verschil uitmaken,' antwoordt Sjefke. 'U hebt vijf mensen in uw Quattro en U breekt daarmee de wet.'

De Nederlander wordt ongeduldig en zegt: 'Zou je je baas kunnen roepen? Ik zou graag met iemand willen spreken die verstand van zaken heeft.'

'Sorry,' antwoordt Sjefke, 'Agent Versmulders heeft het nu te druk met twee Duitsers in een Fiat Uno.'

Een gesprek aan tafel tussen vijf chirurgen ...

De eerste zegt: "Ik heb het liefste boekhouders op mijn snijtafel, want als je die opent, vind je alle organen genummerd, en dat is vreselijk gemakkelijk".

De tweede antwoordt: "Ja, maar je moet eens elektriciteitsmannen op je snijtafel leggen, alles in hun lichaam is geordend volgens de kleurcode".

De derde zegt daarop: "Nee, de bibliothecarissen, die zijn het beste om te opereren, alles in hun lichaam ligt op alfabetische volgorde".

De vierde zegt hierop: "Weten jullie, ik heb het liefste de constructiebouwers, die mannen hebben er begrip voor als je reserveonderdelen over hebt".

De vijfde zegt uiteindelijk: "Jullie hebben het allemaal goed mis. De politici zijn 't gemakkelijkste: geen ruggengraat, geen hart, geen ballen, geen hersenen, en je kunt het achterwerk met het hoofd verwisselen!".

Agenda Zaterdag 18 december 2010 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag extra o.a. uitreiking innovatieprijzen, loterij en vlooienmarkt Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur.

Zaterdag 19 Februari 2011 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag extra o.a. solderen, presentaties en de jaarlijkse ALV Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur.

Zaterdag 16 April 2011 Van Pong tot Playstation!

Heel veel soorten Retro computers!

Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur.

Met deelname van allerlei andere Retro Game en computer groeperingen zoals onder andere MSX, Atari, Nintendo, Vectrex, ZX spectrum enzovoorts...

Commodore Innovatie Zaterdag 18 december is er weer een Clubdag in het Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur. Op deze laatste clubdag van het jaar gaan we natuurlijk weer de nodige leuke extra dingen doen.

Zo worden dit jaar onze zeer gewilde hard- en softwaretrofee weer uitgereikt! Eén voor de meest innovatieve hardware en één voor de meest innovatie software ontwikkeling van de laatste jaren. Ook krijgen deze winnaars een envelop met een aardigheidje.

De Amigascene groep is aanwezig, er zal dus veel aandacht geschonken worden aan alle vormen van de Amiga. We houden een grote C= Vlooienmarkt, hier zal van alles te koop zijn. Er zijn diverse C= verlotingen met prachtige prijzen.

Zo verloten we C= shirts, een 1581 diskdrive, een prachtige kerstmand met levensmiddelen.

Natuurlijk gaan we zorgen dat onze dag in gepaste Kerst-sfeer zal plaatsvinden. Zo zijn er lekkere snacks en een drankje en vragen we iedereen om kerstboompjes, mutsen en mannetjes mee te nemen!

Wordt Lid van de HCC Commodore Club!

Voor 24,75 euro per jaar ben je lid van de HCC Commodore Gebruikers Groep!

Als EXTRA krijg je dan een PDF jaarabonnement op dit mooie magazine "het Info Bulletin kado!"

Verder krijg je: • 4x per jaar het HCC!magazine • 10mb webruimte, en een eigen emailadres • Op vertoon van de clubkaart gratis deelname aan al onze Clubdagen • Gebruik van de weggeeftafel op Clubdagen • Ondersteuning van onze "helpdesk" • Hulp bij reparaties Ga naar http://commodore-gg.hobby.nl/lidworden.htm en join the club!