2
Autorzy: Emilia Kulczyk-Prus, Marceli Ratajczak, Agata Sawnor Skład i łamanie: Sonia Róża Stach
© Związek Harcerstwa Polskiego - Główna Kwatera 00–491 Warszawa, ul. Marii Konopnickiej 6 e- mail: inspiracje@zhp.pl www.propozycje.zhp.pl
3
Nareszcie wiosna! Dla nas harcerzy zaczyna się ona zawsze bardzo aktywnie. Już niebawem Dzień Świętego Jerzego a zaraz po nim majówka. A jak majówka to najmłodsze święto państwowe a dla nas czas na promowanie postawy patriotycznej zarówno u naszych wychowanków jak i w środowisku naszego działania - Dzień Flagi. Już od kilku lat Główna Kwatera przygotowuje różnorodne propozycje dotyczące tego, jakie działania możesz podjąć z drużyną ale też indywidualnie. Wszystkie je znajdziesz na stronie propozycje.zhp.pl w zakładce wychowanie patriotyczne i obywatelskie - zachęcamy do zapoznania się z tymi materiałami i korzystania z nich. W naszych materiałach znajdziesz pomysły jak w ciekawy sposób przeżyć to święto, jak pomóc członkom Twojej drużyny i mieszkańcom Twojej miejscowości odczuwać radość i dumę z bycia Polakiem, a także budować ich przywiązanie do naszych najważniejszych symboli. A co w tym roku? Pomysły na krótkie akcje i proste zajęcia - polowania z aparatem, wspólne gotowanie i taniec. A zatem - przyjemnej lektury tegorocznego i poprzednich materiałów, ciekawych akcji 2-go majowych i biało-czerwonej radości! hm. Emilia Kulczyk członkini GK ZHP ds. programowych
4
OFLAGUJ SIĘ Z… Uzbierajmy do 2 maja jak największą liczbę naszych zdjęć z symbolami narodowymi. Stwórzmy z nich jedną wielką wirtualną flagę. Powiadomcie o akcji wszystkich znajomych ze środowisk harcerskich i nie tylko. Sfotografujcie się z rodzinami, kuzynami, przyjaciółmi, nauczycielami, mieszkańcami waszych miejscowości. Zachęćcie ich do namalowania na twarzach barw narodowych w różnych kombinacjach. Wykonajcie im zdjęcie, na którym z dumą i uśmiechem prezentują przywiązanie do ojczyzny. Wstawcie zdjęcie na tablicy http://www.facebook. com/zhpfun i podpiszcie kto na nim jest. Codziennie aż do 30 kwietnia będziemy z nadesłanych zdjęć tworzyć jedno wielkie zdjęcie polskiej flagi. Zdjęcia zostaną umieszczone na wielkim banerze ustawionym w centrum Warszawy podczas obchodów uroczystości Święta Flagi Rzeczypospolitej Chwalmy się naszym patriotyzmem!
Cokolwiek robisz, gdziekolwiek jesteś – PRZYSTĄP DO AKCJI! 1 krok – Zgłoś Akcję W akcji biorą udział harcerze z całej Polski, pokażmy jak ważne jest to wydarzenie, dajmy się zauważyć! Zgłoście swoja akcję na stronie święta Flagi na Facebooku (www.facebook.com/zhpfun) – napiszcie co, kiedy i gdzie zamierzacie zrobić, oznaczcie swoją miejscowość na mapie, podzielcie się pomysłami i doświadczeniami z innymi drużynami. Możecie także zapraszać do swojej akcji i promować ją w mediach lokalnych, informować o Święcie Flagi nie tylko w drużynie, ale też w Waszym środowisku czy miejscowości.
2 krok - Obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Pamiętajcie, by obchody przez Was organizowane były dobrze zaplanowane i przygotowane. Podzielcie obowiązki
5 i wyznaczcie osoby odpowiedzialne za daną część zadania, materiały czy osoby. Jeżeli przeprowadzacie jakieś działanie w przestrzeni publicznej pamiętajcie, by poinformować o tym odpowiednie instytucje. Zaproście do Waszej akcji jak najwięcej osób, by mogły wziąć udział w tym radosnym święcie i poznawać symbole narodowe. Przesyłajcie nam informacje o swoich działaniach w trakcie ich trwania – zdjęcia, filmy.Czekamy na Wasze relacje.
3 krok – Zameldujcie o obchodach Dnia Flagi Rzeczypospolitej Nie pozwólcie, by Wasza akcja została niezauważona! Aby było oficjalnie wiadomo, że Wasza drużyna wykonała zamierzone działania sporządźcie i wyślijcie meldunek za pomocą prostego formularza, który będzie dostępny poprzez ZHP Fun. Na stronie znajdziecie także opisy, zdjęcia i filmiki z działań przeprowadzanych przez inne drużyny. Możecie wymienić się doświadczeniami i pomysłami do wykorzystania w przyszłym roku.
4 krok – list od Naczelnika ZHP Po zameldowaniu wykonania zadania Dień Flagi Rzeczypospolitej 2013, czekaj na list od Naczelnika ZHP. Nie chcemy by Wasza ciężka praca poszła na marne. Druhna Naczelnik chce osobiście - w formie listu skierowanego do Was - podziękować za uczestnictwo w tym ważnym patriotycznym święcie. Wypełnijcie ostatni formularz i czekajcie na przyjście listu!
6
KULINARNE ŚWIĘTOWANIE Zachęcamy do świętowania obchodów Dnia Flagi z kulinarnym rozmachem! Prezentujemy Wam inspirujące pomysły na potrawy w barwach flagi polskiej. Jeśli macie swoje pomysły na biało-czerwone potrawy, śmiało eksperymentujcie. Używajcie różnego rodzaju produktów, mile widziane dekoracje, gadżety. Włączcie rodziny, przyjaciół w przygotowania. Tego dnia na waszych stołach ma być biało-czerwono i radośnie, a nie ponuro i bez wyrazu. Przygotujcie uroczysty obiad lub kolację dla rodziny, drużyny. Nadajmy naszemu świętu sporo radości!
Biało-czerwone naleśniki Składniki:
Przygotowanie:
Należy przygotować niezbędne składniki na naleśniki. zklanki s ,5 1 o k W pierwszej kolejności należy przygotować ciasto naleśnikowe, le • m a ln ra e in m w tym celu należy mleko połączyć z wodą, wbić jajka wcześniej nki • woda a 3/4 szkla n a w o z a g sparzone, dodać sól, cukier i cukier waniliowy, zmiksować nie t z s składniki, następnie należy dodać mąkę i całość zmiksować • jajka 2 nki la k z s ,5 2 a na jednolitą konsystencję o konsystencji gęstej śmietany. • mąk czki e ż ły ,5 0 l Suchą i nagrzaną patelnię polać olejem i nabierką wlewać ó • s ka z c e ż ły 1 r ciasto naleśnikowe, cienką warstwę wylewać na patelnię k. • cukie iowy 1 opa il n a w r ie k i smażyć z obu stron na złoty kolor. Następnie każdy naleśnik • cu i k ż ły smarować kremem orzechowo- czekoladowym i zawijać • olej 2 owoh c e rz o m w rulon. Nakładać łyżką jogurt naturalny, a na wierzch • kre wy 1 opak. czerwony mus truskawkowy. Dzięki temu powstaną patrio-czekolado y 1 opak. ln ra tu a n rt tyczne naleśniki w barwach Polski. pak. • jogu wkowy 1 o a k s u tr s u • m
Panna cotta Przygotowanie: Wszystkie składniki, prócz żelatyny (lub agar-agar) zagotować i dokładnie wymieszać. Następnie zdjąć z ognia i dodać żelatynę lub agar-agar. Wymieszać bardzo dokładnie, lubi się grudkować. Przelać do naczynek i odstawić do wystygnięcia, potem do lodówki. Gdy stężeją, lekko je wyciągnąć, dając naczynka do góry nogami. Teraz można dodać do nich jakiś sos, dżem czy czekoladę, wybór zależy od Was!
Deser jogurtowy z galaretką truskawkową
Składniki: • Szklank a śmietany kremówki 3 6% • Szklank a mleka • 3 łyżki ż elatyny lub agaragar (roślin ny zamienn • 2 łyżki c ik) ukru pudru • 2 łyżki c ukru wanil iowego • Szczypta gałki muszkatoło wej
Czas przygotowania: ok. 20 minut (plus czas chłodzenia galaretki) Ilość porcji: ok. 6 (zależy od wielkości szklanek)
7 Przygotowanie:
Składniki: • • • •
Przygotować galaretkę, według przepisu na opakowaniu. ralnego tu a n u rt u Odstawić do zastygnięcia. Biszko-pty zmiksować na drobno, 1 op. jog najlepiej młynkiem do kawy, bądź rozbić wałkiem do ciasta. (340 g) w tó p o Jogurt wymieszać z cukrem pudrem. Ilość cukru zależy 120 g biszk r e d u ej od tego jaki słodki ma być jogurt. W szklance bądź kieliszku, cukier p uskawkow tr i tk re la a ułożyć warstwami pokruszone biszkopty, następnie masę g 1 op. jogurtową a na koniec pokrojoną drobno galaretkę.
Tortilla z czerwoną papryką Czas przygotowania: ok. 20 minut Przygotowanie:
Składniki: Paprykę umyć, usunąć gniazda nasienne, pokroić w drobną kostkę. Na każdej tortilli rozetrzeć serek (można dodać • pszenne tort ille do serka odrobinę soli i pieprzu), następnie położyć kawałki • serek Philade lphia (bądź inny papryki. Zwinąć ściśle w rulon. Gotowe ruloniki przykryć folią śmietankow y) spożywczą (aby nie wyschły). Pozostawić na min. 15 minut • czerwona pa pryka • sól, pieprz w celu ich zmiękczenia. Następnie pokroić na ok. 3cm kawałki.
Rolada z kurczaka z suszonymi pomidorami Składniki: z kurczaka • 2 filety iczek) (bez polędw uszonych • ok. 15 s pomidorów rz • sól, piep
Czas przygotowania: ok. 15 minut Czas pieczenia: ok. 30 minut Przygotowanie:
Każdą pierś delikatnie rozkroić ostrym nożem w poprzek, uważając, aby nie przekroić mięsa do końca. Rozłożyć jak książkę, ułożyć na desce i rozbić tłuczkiem (przez kilka warstw folii spożywczej) na cienkie płaty mięsa, najlepiej kiedy brzegi będą bardziej cienkie niż środek. W miarę możliwości uformować z mięsa prostokąt. Oprósz solą oraz szczyptą świeżo zmielonego pieprzu. Pomidorki pokroić w paski (po ok. 7 pomidorków na jedną sztukę mięsa). Ułożyć na środku przygotowanego mięsa. Roladę zwinąć wzdłuż dłuższego boku. Ściśle zawinąć w folię aluminiową, tworząc coś na kształt serdelka. Piec przez ok. 30 minut, w piekarniku nagrzanym do 190oC. Roladki pokroić, dopiero kiedy będą całkowicie wystudzone.
Pizza narodowa Ilość: ok. 8 sztuk Czas przygotowania: 10 minut Czas pieczenia: 20 minut Przygotowanie: Ciasto francuskie(lub podkłady) pokroić na prostokąty w wymiarze ok. 12 cm na 9 cm. Ser zetrzeć na drobnych oczkach.
Składniki: • 1 op. cia sta francus kiego (275 g ) lub podkładach do pizzy • 1 kulka sera mozza rella • 1 papry ka czerwon a, pokrojona w drobną k • ketchup ostkę • oregano
8 Paprykę pokroić w kostkę. Połowę prostokąta z ciasta, posmarować cienko ketchupem, posypać oregano oraz wyłożyć papryką. Na drugą połowę nałożyć ser, przy zachowaniu 1 cm odstępu od brzegu ciasta. Blachę wyłożyć papierem do pieczenia, ułożyć minie “pizze”. Piec ok. 20 minut w piekarniku nagrzanym do 210 st. C.
Mus malinowy Przygotowanie: Maliny włożyć do garnka i zagotować mieszając (maliny rozdrobnią się i powstanie „malinowa masa”). Gorące wlać do naczyń. Na wierzch włożyć kulkę lodów waniliowych i zjeść.
Bibliografia: http://www.gotujmy.pl/ http://danianaprzyjecia.blogspot.com http://mojakuchnia.wordpress.com/
Składniki: • 1 kg mro żonych lub suszon ych malin • Lody w aniliowe
9
Polskie Tańce Narodowe Zachęcamy do zapoznania się z polskimi tańcami narodowymi. Przeprowadźcie w swoich środowiskach zbiórki, próby taneczne. Nauczcie się wybranego przez Was tańca i zaprezentujcie go szerszej widowni podczas obchodów świąt narodowych. Według przekonań wielu badaczy, polskie tańce narodowe mają swoje korzenie w kulturze ludowej, jednak w raz z rozwojem historycznym zostały tak zmienione, że w obecnej formie prawie nie przypominają wiejskich pierwowzorów. Polskie tańce narodowe kulturalnie związane były zawsze z konkretnymi środowiskami i spełniały określone funkcje. Na kształtowanie ich formy muzycznej i tanecznej miało wpływ środowisko z jakiego się wywodzą, a także histo-ryczne wydarzenia z okresu ich powstawania. Tańce te, powiązane są wyraźnie z dziejami Polski - walkami narodowo-wyzwoleńczymi, patriotyzmem i sceną polityczną. Przez prawie cały wiek XIX przyczyniły się do zachowania tożsamości narodowej - symbolu polskości i wiary w niezłomność narodu, który mimo, że nękany przez państwa ościenne i bez własnego terytorium na mapie świata, jednak potrafił przetrwać.
Krakowiak Najstarsze materiały źródłowe traktują o krakowiaku, o którym wiemy, że był tańczony już na przełomie XIV i XV wieku, za panowania Władysława Jagiełły, ale największą popularność zyskał trochę później dzięki szlachcie - w XVI i XVII. Krakowiak jest tańcem narodowym w metrum 2/4 w tempie średnim. Charakterystycznym elementem tego tańca są akcenty przesunięte na słabszą część taktu - tak zwane synkopy. Jest to taniec, w którym duży ładunek energetyczny objawia się poprzez częste i miarowe akcenty, które mogą wywoływać w słuchaczu, czy widzu uczucie groźby. Spośród wszystkich tańców narodowych, krakowiak jest tym najbardziej walecznym. Dominującą rolę odgrywa w nim partner. To on ma się jawić jako silny, przywodzić na myśl obrońcę, który potrafi rozprawić się z każdym wrogiem. Gdy odniesiemy to do niższych warstw społecznych niż szlachta, od razu na myśl przychodzą kosynierzy - ziemianie i chłopi, którzy w okresie insurekcji kościuszkowskiej brali udział w wielu bitwach. Ich mundurem stał się regionalny strój krakowski - tradycyjna biała sukmana spięta pasem, czasem zarzucona na ramiona brązowa gunia, czerwona rogatywka i buty z cholewami, natomiast bronią - kosa z ostrzem ustawionym na sztorc. ssyo k i ie w ro ż pikinie stry, gdy iu Krakowiak który został przez szlachtę przenieu Niosąc m o d o „C umieią, (...). ć a w ro e z y s a siony na salony, wydaje się, że jest właśnie ży, aby ie nierowie m ważać nale u iu n y ie b a spuścizną po kosynierach. Tańczono go tak m , k pikę na ra y, tak iedna e iż n y a n k ia by zachował swój pierwotny charakter, choć trzon szedł zu. rs a m y z w ł łs s a z czasem uległo to lekkiemu złagodzeniu. niezawadz rów podnio ie in ik P y s n u z c korp Nadal jednak melodie krakowiakowe sie zrę Szkoda, że gęstey mas k ta w i ć ą a z g przywodzą na myśl ogromny zapał i porywają im oka broń tak dłu przyjacielsk ie n m ie ro n ie do działania. a n cel Kano ukontentow ć ie m ą g o m może, a ci Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec: ia kilku pik.” n ach, zgruchota kosach i pik o a k u a n http://www.youtube.com/ a 1 r, Krótk Kraków 183 Piotr Aigne watch?v=v5bwS62m_Sk ku 1794) (przedruk z
ro I wydania z
10 Polonez Polonez na salonach pojawił się w XVII wieku. Bardzo szybko stał się reprezentacyjnym polskim tańcem, podziwianym przez cudzoziemców i tańczonym na dworach Europy. Nazwa pochodzi z języka francuskiego (fr. dance polonaise - taniec polski). Z biegiem czasu sam przymiotnik „polonaise” wszedł w powszechne użycie, a Polacy nazywali go polonezem. Jest to jedyny polski taniec narodowy, którego rodowodu możemy szukać w środowisku szlacheckim. Z dworów polonez rozprzestrzenił się wśród prostych, wiejskich ludzi, gdzie taniec ten nazywano chodzonym lub wolnym. Do dzisiaj polonezem rozpoczyna najświetniejsze bale i uroczystości. Polonez prawdopodobnie powstał podczas uroczystości koronacyjnej Henryka Walezego w 1574 r. Taniec ten miał na celu przedstawienie królowi całego dworu, przechadzającego się przed tronem krokiem powolnym, posuwistym. Stąd też bierze się jego charakter. Jest to taniec w tempie umiarkowanym, o metrum 3/4 z charakterystycznym rytmem z akcentem na raz. Jego charakter jest bardzo uroczysty i dostojny. Tancerz w polonezie pragnął się zaprezentować jako osoba poważna, na poziomie, a także świadoma swojej wartości. Przepełniała go także duma z powodu jego pochodzenia. ści, ia namiętno c u z c u o g e Polonez ukazuje Polaka jako twardego przeciwnidn pochoie wyraża ża umfalnym y tr ć ka, mur nie do skruszenia dla każdego kto chciałby „N y b ich zdaje się ych rycersk le n a o z d o g ła popaść z nim w konflikt. zem u roczysta dem i wyra nuje go u io m a n z eto uczuć. Prz Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec: a.” http://www.youtube.com/watch?v=dVbtSCYQ-YM& powag ych. h narodow c a c ń ta O ski: 1860. playnext=1&list=PL27706FF7E4329308&feature=resul K. Czerniaw Warszawa ts_main Mazur Mazur, zaraz obok poloneza stał się polskim tańcem reprezentacyjnym już na przełomie XVI i XVII wieku i do 1939 r. wraz z polonezem stanowił stały punkt każdego uroczystego balu. Taniec w metrum 3/4 i żywym tempie. Charakterystyczny jest akcent na słabej - drugiej lub trzeciej części taktu oraz występowanie tempa rubato. Jest on wspomnieniem dawnej, wielkiej świetności i przepychu Rzeczpospolitej szlacheckiej. Wcześniejszych śladów mazura, tak jak i oberka, szukać można w tańcach o nazwach wyrwany, wyrwaniec. Ogromną rolę w rozpowszechnianiu mazura w Polsce i Europie odegrali oficerowie legionów polskich w czasach Napoloeona. brze; da go do d o ie n iec śnień Mazur gościł na polskich i zagranicznych salonach, “Cudzoziem ura nie cierpi ście body: zachwycając inne nacje bogactwem elementów maz bo krok ebuje swo z tr o p n o c ych; orzyć, wię ruchowych. Figurom mazura przypisywano także tw , prawidłow ć a w o eba symboliczne znaczenie. Wielka ilość figur taneimprowiz owości, trz c trzeba go js ie m a h ziemi cznych, najrozmaitszych rozwiązań przestrzennych ć duc trzeba mie ańcem tej w o h c y ę w i piękną form oraz szybkie tempo mazura, wymagają niezwykłej m być synem e h tc pięknym sprawności tancerzy. Jest to popis męskiej naszej, by .” ć zręczności i temperamentu, a zarazem elegancji, utworzy a tańców. ski: K. Czerniaw
styk Charaktery 1874. Warszawa
11 gracji i wdzięku kobiet. Poszczególne figury tańca, chociaż z góry ułożone, są nasycone pełną inwencji improwizacją tancerza. prawą dziewicę c ją a m y oMazur jest tańcem bardzo zróżnicowanym. c trz jakby na k i, s o n “Młodzienie u ą iąga, Możemy w nim odnaleźć żywioł wojenją za sob chę się oc o tr ręką, lekko ś a z a n ny wyrażany poprzez gwałtowne akcenty, adzał; o dzoną koro y rz p niu uprow z i szcie hołubce i ogólną żywiołowość tańca. lkę miłośc cią; nare ś o tocząc wa w li d ty s w wpół ją naszych , rycerz y ż ró d Możemy także odnaleźć w mazurze pierwiastek biet o — p wirowem, niedługiej m o ie p łk ó k miłosny, wyrażony choćby poprzez opiekuńczy ńcza ,— to yta i zako ych ślubów n a n o k o d sposób prowadzenia partnerki w wielu ele- chw i,— im i pierw n połączenia k w a n c z ię w mentach lub chęć popisania się tancerza przed ! Jest jako o rodzinne echodach: rz p h c e z partnerką. Kobieta w mazurze powinna się kółk w tr łączonych; o p i k miłości , te h s c a y n partnerowi ukazywać jako zwiewna i delikatna, arzeczo znej gą poetyc bieńców, n a lu w b e o rz p e zachwycająca swoją niewinnością, a zarazem wszakż z wyraźną zonych.” posłuszna partnerowi. ości narzec ił m n ia w Sło tańców. kterystyka ra a h C i: k s Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec: 1874. K. Czerniaw Warszawa http://www.youtube.com/watch?v=2CmlYsTJjIo Oberek Oberek dopiero pod koniec XIX wieku stał się tańcem pojawiającym się we wszystkich warstwach społecznych, a więc dość późno. Pierwsze wzmianki o „obertasie” pochodzą z wieku XVII, a sama nazwa obertas występuje po raz pierwszy w 1697 r. Jego bardzo szeroki zasięg w kraju sprawił, że nie nadano mu z zewnątrz nazwy od jakiej „ziemi” jak w przypadku krakowiaka, mazura, kujawiaka. Nazwa oberek wywodzi się od „obwyrtania”, „obertania”, „od obertasa” czyli od obracania się. Oberek jest tańcem narodowym w metrum 3/8, a niekiedy 3/4, z przewagą rytmu mieszanego (ósemki i szesnastki), natomiast tempo jest zdecydowanie żywe, a czasem nawet bardzo szybkie. Muzyka oberkowa często zdaje się płynąć - to między innymi zasługa linii melodycznej. Jest bardzo charakterystyczna poprzez swoje krążenie wokół dominującego dźwięku i rytmiczną częstotliwość. Charakter tańca zależy od muzyki, zwłaszcza od jej tempa. Jest to taniec żywy, wykonywany w tempie od umiarkowanego do bardzo szybkiego. Żywiołowość oberka przejawia się skocznością, elastycznością ruchów i różnego rodzaju wymachami, przema¬chami rąk, itp. Z tańców narodowych oberek jest najżywiej granym i tańczonym tańcem. Podstawą tańca jest wirowy ruch po kole wszystkich par. Taka forma, w której wszystkie pary tańczą to samo, do tego w ciągłym wirowaniu i w nierzadko bardzo szybkim tempie. Przywodzi na myśl pewnego rodzaju trans i szaleństwo, w którym tańczymy aż do utraty tchu.
„Muzyka o bertasa jes t jędrna, o i pełna sku gnista pionego ży c ia , jest ona o rniejsza od bszemazura, bo po nucie o doskonale bertasa tańczą tam tego, po n mazura nie u c ie zaś zatańczysz oberka…” O. Kolberg: Lud Mazow s
za II.
Prócz szaleństwa możemy w oberku zaobserwować rzecz odmienną niż w pozostałych tańcach narodowych, mianowicie pewnego rodzaju równowagę ról w parach, niczym w życiu. Tę zależność mężczyzn od kobiet widać też w przypadku solówek. Kobieta nie wykonuje ani skoków, ani przyklęków, ani nawet hołubców, ale bez jej wspierającej roli tancerz sam nie
12 zdołałby swoich trudnych zadań wykonać i jest od niej w dużej mierze zależny. Jest to jedyny taki taniec spośród narodowych. Oberek jest zdecydowanie tańcem najżywszym, a więc wymagającym dużej sprawności tańczących i ogromnego wkładu energii obojga partnerów. Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec: http://www.youtube.com/watch?v=7Jwan6tgtt8 Kujawiak Pierwsza wzmianka w literaturze na temat kujawiaka pochodzi z 1827 roku, a okres największej popularności tego tańca w wyższych sferach ( i nie tylko), przypada na XIX i XX wiek. Nazwa kujawiak nawiązuje do regionu geograficznego, jednak mimo, to trzeba pamiętać, że taniec ten kształtowany był przez wyższe warstwy społeczne. Możliwe też, że kujawiak wyszedł z obyczajów weselnych zachował bowiem w swoich figurach, tematach i układach pierwiastek tańca miłosnego, zalotnego, sentymentalnego. Nie bez powodu mówi się o kujawiaku właśnie „taniec zakochanych”. W melodii kujawiaka, a zarazem w tańcu, wyczuć można pewnego rodzaju tęsknotę między ukochanymi, napięcie i niepewność, czy dane im będzie żyć razem, czy też czeka ich rozłąka. Tempo tańca jest wolne, metrum 3/4. Najistotniejszą rolę jednak w interpretacji kujawiaka spełnia melodia. Nastrojowe, rzewne, smętne, liryczne melodie, ukształtowały taniec spokojny, choć nie pozbawiony tuszowanego dynamizmu i tonowanej ruchowej akcentacji, wyraźnej na przykład poprzez akcentowane figury wykonywane przez partnera. Trójmiarowa muzyka o powracających mo-tywach melodycznych towarzyszy ruchom wolnym płynnym, harmonijnym, emocjonalnie wyrazistym. Kujawiak w przeciwieństwie do „rycerskiego” charakteru mazura, dawał możność wyrażania polskiego romantyzmu, który poza rycerskością był drugą, nieodłączną cecha Polaków. Tu możecie obejrzeć jak wygląda ten taniec: http://www.youtube.com/watch?v=BJJoJqfZfpM
13
BANK POMYSŁÓW Pomysł na zbiórkę • Przed Dniem Flagi poświęćcie jedną zbiórkę tematom związanym z Polską, jej historią, zwy-czajami czy współczesnym patriotyzmem. • W ramach przygotowań do Dnia Flagi przygotujcie w Waszych szkołach debatę oksfordzką i wspólnie zastanówcie się np. „Do czego nam są potrzebne święta państwowe”? • W trakcie zbiórki lub Dnia Flagi przygotujcie kolorowe balony wypełnione helem. W trakcie śpiewania hymnu Polski wypuście balony do nieba. • W trakcie zbiórki wykonajcie maskotkę Polski, która mogłaby promować nasz kraj zagranicą. • Odszukajcie w kalendarzach, lokalnej prasie obchodzone święta w Waszej miejscowości. Dowiedzcie się, jakie wydarzenia upamiętniają, jakie towarzyszą im zwyczaje. Spiszcie te informacje i przygotujcie plakat informacyjny. Zastanówcie się także, jaką rolę pełnią te święta dla Waszego społeczeństwa. • Każdy kraj ma różne produkty, zwyczaje, z których jest dumny. Zastanówcie się, co jest naszą dumą, np. jaką polską potrawę zarekomendowalibyście waszym przyjaciołom z innych krajów? W jaki sposób możecie się przyczynić do promocji Polski na świecie? • Prześledźcie kolejne konstytucje polskie pod kątem praw i wolności, jakie gwarantowały. Porównajcie w szczególności konstytucje z roku 1791 i z roku 1997. Przeprowadźcie dyskusję na temat, jakie prawa przysługują obywatelom dzisiejszej Rzeczypospolitej oraz jakie elementy pierwszej konstytucji znajdziemy w ostatniej. • Przeprowadźcie w drużynie rekonstrukcję ważnego wydarzenia z przeszłości Polski. Poszukajcie w bibliotece informacji o wybranym wydarzeniu. Podzielcie się rolami, przygotujcie scenariusz, stroje oraz dekoracje. Na inscenizację możecie zaprosić harcerki i harcerzy z innych drużyn.
14
Pomysł na działanie • Zorientujcie się, czy w Waszej miejscowości organizowane są jakiekolwiek obchody Dnia Flagi. Jeśli tak – przyłączcie się do nich, wyjdźcie z pomysłem. • Przypinajcie przechodniom wcześniej przygotowane biało-czerwone kotyliony lub wiatraczki. Oczywiście nie za darmo, a za poprawną odpowiedź na pytanie związane z naszymi symbolami narodowymi. • Zorganizujcie w waszej miejscowości mobilny punkt malowania flag na twarzy. • Przeprowadźcie wspólnie z mieszkańcami spacer w Waszej miejscowości po ważnych miejscach historycznych, przy których odśpiewacie pieśni patriotyczne (przygotujcie śpiewniki). • Oznaczcie biało-czerwonymi flagami, wstęgami miejsca upamiętniające ważne wydarzenia historyczne czy pomniki ważnych Polaków. • Zorganizujcie piknik/festyn rodzinny, podczas którego odbędą się gry terenowe, zabawy, degustacje potraw patriotycznych czy konkursy. • W majowy weekend zorganizujcie dla drużyny lub zastępu rowerowy rajd po waszym regionie. Postarajcie się w jego trakcie odnaleźć jak najwięcej miejsc, które stanowią chlubę waszej okolicy. Postarajcie się zebrać jak najwięcej informacji o miejscach, które odwiedzicie. • Odszukajcie zastępem, drużyną informacje o legendach związanych z Waszą miejscowością, a następnie na jej podstawie przygotujcie przedstawienie teatralne dla rodziców, przyjaciół. • Zorganizujcie z drużyną barwną paradę w Waszej miejscowości. Przygotujcie biało-czerwone flagi i proporczyki, stroje oraz instrumenty muzyczne i transparenty. Do udziału w paradzie zachęćcie innych harcerzy oraz koleżanki i kolegów ze szkół. Zaproście też lokalne władze, nauczycieli itd. Niech wszyscy razem z wami przemaszerują ulicami i połączą się w barwnym pochodzie. Po paradzie możecie zorganizować festyn lub koncert lokalnego zespołu. • Ustawcie z siebie i przechodniów napis „Polska” – zróbcie z góry zdjęcie. • Wyszukajcie w swoim otoczeniu rzeczy, które mogą być literami – złóżcie z nich wyrazy: Polska, flaga, orzeł… Przykład str. 35 – propozycja programowa „Braterstwo”.
15
Proponowane do realizacji sprawności: Zuchy BIAŁY ORZEŁ 1. Poznaliśmy legendę o Lechu, Czechu i Rusie. 2. Zbudowaliśmy gród słowiański. 3. Wiemy jakie miasto było pierwszą stolicą Polski. 4. Wiemy jak wygląda i co symbolizuje godło naszego kraju. Zorganizowaliśmy w gromadzie konkurs o godle Polski. 5. Wykonaliśmy godło do naszej zuchówki. 6. Wiemy jak zmieniało się godło na przestrzeni wieków. Urządziliśmy wystawę ukazujące godło Polski na przestrzeni wieków. 7. Wraz z władcą Polski Mieszkiem I braliśmy udział w uroczystości Chrztu Polski. 8. Braliśmy udział w uczcie u pierwszego króla Polski – Bolesława Chrobrego. Uwagi Celem sprawności „Biały orzeł” jest zapoznanie zuchów z historią państwa polskiego oraz historią naszego godła narodowego. Podczas zdobywania sprawności zuchy przenoszą się w czasy, gdy państwo polskie dopiero się kształtowało. Zuchy powinny poznać historię początków państwa polskiego, poznać pierwszych władców – Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Należy też zwrócić szczególną uwagę na Chrzest Polski i jego znaczenie oraz kształtowanie się herbu od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy. Sprawność ta może mieć bogatą obrzędowość. Na zbiórkach można wykorzystać zawołania, staropolskie zwroty i nazwy, zaprezentować średniowieczne stroje (możemy wybrać się w nich np. na uczte do króla). Mozemy przeczytać zuchom treść Bogurodzicy lub fragmenty Kazań Świętokrzyskich, aby pokazać im jak brzmiał ówczesny język polski. Sprawność tę można realizować o każdej porze roku, ale drużynowy musi się do niej solidnie przygotować i orientować się w historii Polski. Sprawność przeznaczona jest dla wszystkich zuchów. Bibliografia 1. Aleksandrzak S., Wardęcki M., Przez stulecia. 2. Cetwiński M., Od Polski drewnianej do murowanej. 3. Legenda o Lechu, Czechu i Rusie. 3. Makuszyński K., Za króla piasta Polska wyrasta. 4. Poczet Królów Polski. 4. Świat Młodych (dla drużynowych zuchowych), lipiec 1985.
16 MŁODA OBYWATELKA / MŁODY OBYWATEL 1. Spotkaliśmy się z gospodarzem naszego miasta. 2. Byliśmy w urzędzie miasta lub gminy. 3. Braliśmy udział w posiedzeniu dziecięcego parlamentu. 4. Zorganizowaliśmy wybory do... 5. Zorganizowaliśmy zwiad po naszej miejscowości w poszukiwaniu ważnych urzędów i instytucji. 6. Wydaliśmy gazetkę o prawach dziecka lub zorganizowaliśmy sesję naukową poświęconą przestrzeganiu Konwencji o Ochronie Praw Dziecka. 7. Ułożyliśmy własną konstytucję gromady. 8. Spotkaliśmy się z Rzecznikiem Praw Ucznia. 9. Wykonaliśmy coś pożytecznego dla swojej wsi, miasta lub dzielnicy. Uwagi Zuchy zdobywając sprawność „młody obywatel” poznają swoje środowisko, uczą się dostrzegać problemy swojej wspólnoty lokalnej, poszukiwać rozwiązań, stają się świadomymi i aktywnymi uczestnikami życia społeczności lokalnych. Uczą się podejmowania odpowiedzialności za rozwój swojej wspólnoty, poznają swojeobywatelskie prawa i obowiązki. Drużynowy powinien zwrócić szczególną uwagę na rozbudzenie w zuchach aktywności i gotowości do podjęcia działania w swoim środowisku: szkole, podwórku… Drużynowy podczas zdobywania sprawności powinien również zapoznać dzieci z Konwencją o Ochronie Praw Dziecka. Bibliografia 1. Księga zabaw. Na podwórku i gdzie indziej. 2. Obowiązek i odpowiedzialność (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym). 3. Ścisłowski W., W Polsce jest wiele miast. 4. Siemieński M., Nie trać czasu… 5. Sprawiedliwość (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym). 6. Tobie ojczyzno. Opracowanie zbiorowe. 7. Władza (seria: Prawo w społeczeństwie demokratycznym). 8. Zuchowe Wieści, nr 7,8,9/1985, 7-8/1987.
17
Harcerze, Harcerze Starsi, Wędrownicy MŁODY OBYWATEL/MŁODA OBYWATELKA * 1. Poznał/a historię godła i barw narodowych. 2. Wie, co oznaczają i potrafi się wobec nich zachować. Zaśpiewał/a hymn państwowy. 3. Odszukał/a na mapie Polski miejsca, które dotąd odwiedził/a lub chciałby/ chciałaby odwiedzić. 4. Zapoznał/a się z częścią statutu szkoły, zawierającą prawa i obowiązki ucznia. Angażuje się w życie swojej klasy. 5. Poznał/a daty polskich świąt narodowych. Wie, na pamiątkę jakich wydarzeń zostały ustano-wione. Przygotował/a z zastępem zbiórkę z okazji jednego z nich. OBYWATEL/OBYWATELKA * * 1. Współpracuje z samorządem szkolnym. Przygotował/a kampanię promującą prawa i obowiązki uczniowskie. 2. Angażuje się w życie szkoły. 3. Poznał/a najważniejsze fakty z historii najnowszej Polski. 4. Dowiedział/a się, gdzie znajdują się najważniejsze urzędy w jego/jej miejscowości i gminie. Przygotował/a mapę miasta przedstawiającą ich lokalizację oraz główne sprawy jakimi się zajmują. 5. Zorganizował/a dla drużyny wycieczkę do urzędu gminy lub miasta. OBYWATEL RZECZYPOSPOLITEJ/OBYWATELKA RZECZYPOSPOLITEJ * * * 1. Zapoznał/a się z najważniejszymi prawami i obowiązkami obywateli RP. 2. Wie, na czym polega demokracja. Brał/a udział w demokratycznym podejmowaniu decyzji. 3. Zgromadził/a własną biblioteczkę książek o historii najnowszej Polski. W młodszej drużynie lub zastępie przygotował/a i przeprowadził/a grę o historii najnowszej kraju. 4. Orientuje się w bieżących wydarzeniach politycznych, gospodarczych i kulturalnych kraju. Zapoznał/a się z podziałem polskiej sceny politycznej. Dowiedział/a się, kto sprawuje najważniejsze funkcje państwowe. 5. Angażuje się w pracę parlamentu młodzieży lub jednej z młodzieżowych organizacji. W swojej działalności godnie reprezentuje ZHP.
18
PRZYDATNE LINKI Polskie Symbole Narodowe - http://www.symbolenarodowe.pl/ Hymn RP - http://www.mazurekdabrowskiego.pl/ Informacje o Polsce - http://godlo.pl/ Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm Wikipedia, Barwy Rzeczpospolitej Polskiej - http://pl.wikipedia.org/wiki/Barwy_Rzeczypospolitej_Polskiej Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Symbole narodowe - http://www.mkidn.gov.pl/pages/strona-glowna/kultura-i-dziedzictwo/symbole-narodowe.php Wojsko Polskie, Departament Wychowania i Promocji Obronności, Tradycje i ceremoniał - http://www.wojsko-polskie.pl/dzialalnosc-wychowawcza/tradycje-i-ceremonial/ Instytucje i Muzea Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie - http://www.muzeum.narodowe.gda.pl/mod.php?dz=39 Muzeum Początków Państwa Polskiego - http://www.mppp.pl/ Muzeum Niepodległości - http://muzeum-niepodleglosci.pl/ Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego - http://www.sowiniec.com.pl/ Muzeum Historii Polski - http://www.muzhp.pl/ Muzeum Wojska Polskiego - http://www.muzeumwp.pl/ Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa - http://www.radaopwim.gov.pl/ Instytut Pamięci Narodowej - http://ipn.gov.pl/ Muzeum Powstania Warszawskiego – www.1944.pl/ Muzeum Armii Krajowej - http://www.muzeum-ak.pl/ Ośrodek Karta - http://www.karta.org.pl/ Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku - http://www.pilsudski.org/ Europejskie Centrum Solidarności - http://www.ecs.gda.pl/ Materiały historyczne Dzienniki Powstania Listopadowego - http://dziennikipowstania.pl/ Powstanie Styczniowe w zbiorach Biblioteki Narodowej - http://www.bn.org.pl/powstanie/index.php?url=glowna Powstanie Wielkopolskie - http://www.poznan.pl/powstanie/start.html Fenomen Solidarności - http://www.solidarnosc.gov.pl/ Rzeczpospolita Wielu Kultur - http://www.commonwealth.pl/ Narodowe Archiwum Cyfrowe - http://www.nac.gov.pl/ Platforma publikacji projektów edukacyjnych „Uczyć się z historii” - http://www.uczyc-sie-z-historii.pl/
19 Portale internetowe Portal Historyczny Muzeum Historii Polski - http://polishhistory.pl/ Portal Historyczny Histmag - http://histmag.org/ Portal historyczny Dzieje.pl - http://dzieje.pl/ Czasopisma internetowe Pismo Muzeum Niepodległości „Niepodległość i Pamięć” - http://www.muzeum-niepodleglosci.home.pl/nip/ Magazyn Historyczny „Mówią Wieki” - http://mowiawieki.pl/