Twee handen op één buik

Als Sem Litjens en zijn opa Lau(rens) Janssen beginnen te vertellen, buitelen de anekdotes over elkaar. En alleen al als ze elkaar aankijken, schieten de twee in de lach. Ze delen hun interesse in wandelen, vogels spotten en voetbal. Het is duidelijk: Sem en zijn opa zijn twee handen op één buik.

Tijdens de Champions League-finale was Sem Litjens op vogelexcursie. “Dat bewijst dat ik daarin wel een beetje ben doorgeslagen”, erkent hij lachend. “Het is allemaal begonnen met de zoektocht naar de ijsvogel, samen met opa. Stad en land zijn we afgereden: naar de Eiffel, naar Valkenburg, naar Tuddern, noem maar op. Uiteindelijk zagen we de eerste bij de vijver in Thull, hier om de hoek.” “Sem hoort en ziet alles”, zegt Lau. “En wat hij waarneemt, klopt altijd. Vroeger lagen we al om half zes ’s ochtends in het bos. Heel wat mensen zullen zich hebben afgevraagd wat die twee gekken daar deden. Nu willen de benen niet meer, maar gelukkig kan ik nog vogels kijken met de telescoop. Dat verveelt nooit: er is altijd genoeg te zien.”

Sem was het eerste kleinkind van Lau en zijn vrouw Tonny. “Ik hoopte op een kleinzoon, dat is gelukt”, lacht Lau. Vroeger kwam Sem twee, drie keer per week bij zijn opa en oma, nu is dat nog ongeveer eens per twee weken. “Ik heb hem als klein mannetje alle bloemen leren kennen, net als alle tractors en alle groentesoorten. We hadden altijd heel veel lol. En we voelden elkaar aan. Wat ik dacht, zei Sem, en andersom.”

Zijn kennis over de natuur kreeg Lau zelf van huis uit mee. “Mijn ouders hadden een boerderij met een café erbij. Van de acht kinderen in ons gezin was ik degene die sterk was en met zijn handen kon werken. Dan was je een ‘goeie’. Omdat mijn broers studeerden, werd ik aangewezen om de boerderij over te nemen. Na ons trouwen in 1964 zijn we naast de boerderij gaan wonen. Een grote brand, waarbij de schuur en een stuk van het huis verloren ging, maakte in 1975 een einde aan het boerenbestaan. Toen ben ik bij de gemeente gaan werken in de groenvoorziening en op de sportvelden. Een paar jaar later hebben we daarbij het café van mijn ouders overgenomen.

Wat volgde was een supertijd. In de weekenden werkten we tot drie, vier uur ’s nachts, door de week waren er vergaderingen. We hadden altijd volle bak: de zaalvoetbalclub kwam er, vier schutterijen, de buurtvereniging.”

In 1992 verkochten Lau en Tonny het café en de boerderij, dus Sem kent die tijd alleen uit verhalen. “Maar als ik die hoor, heb ik het idee dat ik heel wat heb gemist”, grinnikt hij. Gelukkig zijn er volop herinneringen die opa en kleinzoon wel samen delen. Lau: “Ik heb hem ham leren eten, in reepjes. Sem noemde dat ‘Belgisch gehakt’ omdat we het in België waren gaan kopen. De eerste keer was bij de wedstrijd Nederland-Argentinië in 2006. Sindsdien staat er bij alle belangrijke voetbalwedstrijden een plankje ham op tafel. Om de WK-finale samen te kunnen kijken, is Sem zelfs eerder van een festival teruggekomen.” Sem: “Het zijn maar kleine dingen, maar juist die zorgen voor de mooiste herinneringen.”

Hoewel Sem toch wel zijn oogappel is, vindt Lau de band met alle familieleden belangrijk.

“Ik ben er trots op dat alle kleinkinderen het goed met elkaar kunnen vinden en dat wij ze hebben kunnen motiveren om goed te leren.

Zelf zou ik nu niet jong willen zijn: daarvoor gaat me alles te snel. En vroeger was het gezelliger.” Daar is Sem het eigenlijk mee eens. “Als je in een dorp opgroeide, dan had je daar alles; je hoefde niet naar de stad. Iedereen kende elkaar, er was veel saamhorigheid. Toen opa en oma nog in Doenrade woonden, was het op zaterdag altijd open huis. De koffie en de vlaai stonden klaar en de hele familie kwam langs. Niet omdat het moest, maar omdat het zo leuk was. In het boek ter gelegenheid van hun 50-jarig huwelijk heb ik geschreven dat ik die traditie in ere wil houden. Dat ga ik honderd procent zeker doen.”

Lau Janssen (83)

Woont in Schinnen | Werkte als medewerker plantsoenen en sportvelden bij de gemeente Schinnen, had een boerderij/café | Getrouwd, vier kinderen, zeven kleinkinderen

Sem Litjens (28)

Woont in Sittard | Werkt als beleidsmedewerker Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling bij de gemeente Roerdalen | Heeft een relatie