Cervicale ingrepen
fusie - laminectomie - discusprothese
Informatie voor patiĂŤnten
Persoonlijke hygiĂŤne De eerste 14 dagen mag de wonde niet nat worden. Tanden poetsen/baard scheren De halskraag moet ten allen tijde aanblijven. Om te scheren mag de halskraag met een hand uitgedaan worden, de andere hand ondersteunt de nek. De duur moet tot het minimum beperkt worden. Het hoofd mag niet naar omhoog/omlaag/links/rechts bewogen worden. Het liefst scheer je je met een elektrisch apparaat. In het bad of de douche Je mag op een krukje in het bad of de douche gaan zitten. Je mag enkel in de douche of het bad indien de wonde wordt afgeplakt en je niet meer duizelig bent bij het rechtstaan. Ondersteun je hoofd steeds met een hand. Het is aan te raden de eerste maal onder toezicht onder de douche te gaan. Wassen van de voeten Dit kan best in zit gebeuren. Haren wassen Dit gebeurt voor de rand van het bad op de knieĂŤn, het hoofd gesteund op de armen die steunen op de badrand, iemand anders wast de haren van de persoon. In de douche met de halskraag uit, mits je het hoofd ondersteunt met de handen. De haren worden door iemand anders gewassen. Om het haar uit te spoelen mag je niet naar links/rechts/omhoog/omlaag bewegen met het hoofd. Een tweede persoon droogt de haren zo snel mogelijk en doet zo snel mogelijk de halskraag terug aan. Indien je alleen bent, mag je met een hand het hoofd steunen en met het andere de haren wassen. Je haar mag ook niet worden gewassen aan een kapperswasbak.
Kleden Draag geen spannende of nauw aansluitende kledij, om deze aan en uit te doen moet je veel te veel kracht zetten. De eerstvolgende maanden na de operatie is het zeer belangrijk om op een correcte wijze te bewegen. De nek moet zich kunnen herstellen en heeft veel rust nodig. Deze brochure helpt bij het overbruggen van deze eerste periode. De kinesitherapeut(e) begeleidt je de eerste maal om op te komen. Deze zal je verder mobiliseren. De ergotherapeut(e) begeleidt je om de nek- en rugbesparende technieken op een correcte wijze aan te leren en toe te passen in je dagelijks leven.
Algemene richtlijnen Wat is ten strengste verboden de eerste 4 weken na je ingreep: ›› Tillen: voorwerpen opnemen die zwaarder zijn dan 1 kg (bv. een wasmand). ›› Trekken: je mag niet op de armen trekken (bv. het nachtkastje naar je toe trekken of je optrekken aan je bedsponden). ›› Armen: de armen mogen niet langdurig boven het hoofd gehouden worden (bv. je haar drogen met een haardroger ). Kortstondig de armen boven het hoofd brengen, vormt geen probleem. ›› Halskraag: je mag niet opkomen zonder halskraag, indien je er een aanhebt na je ingreep (bv. ’s nachts naar het toilet gaan zonder halskraag is niet toegestaan).
En bloc Je moet steeds ‘en bloc’ bewegen: ›› de rug moet rechtop blijven ›› schouders, heupen en knieën liggen steeds op één lijn (er mag geen zijwaartse draaiing plaatsvinden).
De eerste dag na de ingreep Na de operatie is er een verplichte bedrust van 24 u. Onder begeleiding van de kinesitherapeut(e) en/of de ergotherapeut(e) kom je voor het eerst ‘en bloc’ op. Vanaf dan is het toegestaan rechtop te zitten. De eerste dagen is dit vermoeiend en is het dus belangrijk dit geleidelijk op te bouwen. Indien er een halskraag is, is het verplicht deze aan te doen bij het rechtkomen.
Tot ongeveer vier weken na de ingreep Deze periode is een periode van absolute rust. Verbod om eender welke huishoudelijke taak op zich te nemen (koken, strijken…). Bewegen, in de zin van veel wandelen, is een must. Alsook wisselhoudingen aannemen. Meerijden met de auto als passagier is toegelaten. Na deze periode ga je op controle bij je chirurg en deze bepaalt in welke mate je terug je dagdagelijkse taken op je mag nemen.
Transfers Om op te komen is het verplicht de halskraag aan te doen. Van ruglig naar zijlig Om van ruglig naar zijlig te gaan ga je als volgt tewerk: ›› Je zet het bed volledig plat. ›› Je trekt je benen op. ›› Je draait je benen en schouders tegelijk naar één zijde! Van lig naar zit Om uit je bed te komen ga je als volgt te werk: ›› Je ligt op je rug. ›› Je draait op je zijde ‘en bloc’ (zie van ruglig naar zijlig). ›› Lig je op je linkerzijde dan zet je je rechterhand op de matras. ›› Vervolgens laat je je benen samen van de matras glijden, tegelijkertijd duw je je op (op hand en elleboog) tot je rechtzit. Om terug in je bed te gaan liggen, ga je in omgekeerde volgorde te werk. Van zit naar stand Om recht te staan uit zit ga je als volgt te werk: ›› Je verplaatst je naar het puntje van je stoel. ›› Je plaatst je voeten lichtjes achterwaarts. ›› Je zet je handen op je knieën en je klimt zo met je handen op. Indien dit niet mogelijk is, mag je je opduwen op de armleuning. ›› Om te gaan zitten ga je als volgt te werk: ›› Je stapt achterwaarts totdat je de stoel tegen je beide onderbenen voelt. ›› Je plaatst je beide handen op de armleuningen van de stoel. ›› Je gaat rustig zitten. Laat je zeker niet vallen in de stoel!
In en uit de auto Je mag gedurende de eerste vier weken de auto niet zelf besturen. Meerijden is wel toegestaan. Om in de auto te gaan zitten, ga je als volgt te werk: ›› Je stapt achterwaarts totdat je de opstap/deurkader/stoel tegen je onderbenen voelt. ›› Plaats je handen op de deurstijl en de stoel en laat je rustig zakken. ›› Nu kun je ook je benen in de auto zetten. Indien je niet goed op je autozetel kan draaien, plaats dan een plastic zak op de zetel. Om uit de auto te stappen, ga je op dezelfde wijze te werk maar in de omgekeerde volgorde.
Houding in bed De eerste 24 u. moet je je halskraag aanhouden. Nadien mag deze ’s nachts uitgedaan worden. Ruglig Je mag één kussen onder het hoofd leggen. Je mag eventueel een kussen onder de knieën en de voeten leggen. Je mag de benen ook optrekken. Zijlig Indien je op één zijde ligt, moet je het bed volledig plat leggen. Het hoofd en de nek worden ondersteund door één kussen. De schouders moeten ook nu ‘en bloc’ zijn met de heupen. Je zal het meest comfortabel liggen met het onderliggende been geplooid. Buiklig Buiklig is absoluut verboden.
Toiletgebruik Dit mag 24 u. na je ingreep, de eerste maal word je begeleid door paramedisch personeel daar je nog duizelig kan worden.
Maaltijd Dit mag 24 u. na je ingreep op de rand van het bed of op een stoel indien je niet meer duizelig bent. De eerste maal tot zit komen gebeurt onder begeleiding van de kinesitherapeut(e) of de ergotherapeut(e).
Huishoudelijke activiteiten Er geldt een algemeen verbod wat betreft huishoudelijke activiteiten. Je mag de eerste maand na de ingreep niet zelf koken, poetsen, de vaat doen, groenten schillen, wasmachine bedienen etc. Na ongeveer vier weken kom je op controle bij je chirurg. Als alles naar wens verloopt, mag je vanaf dan kleine korte taken op zich nemen, zoals bv. een afwas doen of groenten snijden na goedkeuring van de chirurg.
Seksuele activiteiten Seksuele betrekkingen zijn toegestaan in pijnloze en comfortabele houdingen. Tijdens de betrekking moet je ‘en bloc’ bewegen.
Sporten De eerstvolgende drie maanden na de operatie is sporten niet toegelaten. Nadien mag het sporten hervat worden in samenspraak met je chirurg en je behandelende kinesitherapeut(e).
Professioneel herstel Je chirurg bepaalt in samenspraak met je kinesitherapeut(e) het verdere verloop van het revalidatieprogramma. Werkhervatting wordt bepaald door je chirurg.
Artsen
ZNA Stuivenberg Neurochirurgie - Dienst Fysische Geneeskunde & Revalidatie 03 217 71 42
www.zna.be
879 - ZNA436 - versie 1011 - 07-1393
dr. Els Van den Brande dr. Aref Dweik