Lumbale ingrepen
Fusie - PLIF - laminectomie - discusprothese - ALIF
Informatie voor patiĂŤnten
Persoonlijke hygiëne De eerste 14 dagen mag de wonde niet nat worden. Tanden poetsen/baard scheren Best is om tijdens het tanden poetsen ter plaatse te stappen of rond te stappen. Indien je toch ter plaatse blijft staan, span dan je buikspieren aan, zoals je werd aangeleerd. Het spoelen van de mond gebeurt met behulp van twee bekertjes, één met water in en één om te spuwen, dit om buigen ter vermijden. In het bad of de douche Je mag niet in bad of op een krukje in de douche gaan zitten. Je mag enkel in de douche gaan indien de wonde waterdicht afgeplakt is en je niet meer duizelig bent bij het rechtkomen. Eventueel kan er een antislipmapje op de grond gelegd worden. Je verzorgingsproducten dienen binnen handbereik te zijn (bv aan de kraan hangen of op een rekje), plaats deze niet op de grond! Het is aan te raden de eerste maal onder toezicht te douchen. Wassen van de voeten Het wassen van de voeten gebeurt wel in zit. Één been wordt over het andere been naar boven geschoven. Je mag niet vooroverbuigen. Indien je er niet aankan, kan je gebruik maken van een verlengde borstelsteel of iemand anders kan deze taak overnemen. Haren wassen Voor de rand van het bad op de knieën, de rug blijft recht! In de douche kan uje de haren zelf wassen. Het hoofd en de romp mogen niet voorovergebogen worden. Je haren mogen ook niet worden gewassen in een kapperswasbak.
Kleden Draag best geen spannende of nauw aansluitende kledij, om deze aan en uit te doen moet je te veel kracht zetten. Bij het aandoen van een broek of sokken mag je niet vooroverbuigen. Breng het ene been over het andere been naar boven, nadien omgekeerd. Je mag wel op één been staan en het andere been optillen om zich zo te kleden. Indien nodig kan je je behelpen met een grijptang of een verlengde schoenenaantrekker of iemand anders kan deze taak overnemen. De eerstvolgende maanden na de operatie is het zeer belangrijk om op een correcte wijze te bewegen. De rug moet zich kunnen herstellen en heeft veel rust nodig. Deze brochure helpt je bij het overbruggen van deze eerste periode. De kinesitherapeut(e) begeleidt je de eerste maal om op te komen. Deze zal je verder mobiliseren. De ergotherapeut(e) begeleidt je om rugbesparende technieken op een correcte wijze aan te leren en toe te passen in je dagelijks leven.
Algemene richtlijnen Wat is ten strengste verboden de eerste 4 weken na je ingreep: ›› Tillen: voorwerpen opnemen die zwaarder zijn dan 1 kg (bv. een wasmand). ›› Torsie: er mag geen zijwaartse draaiing van het bovenlichaam of het onderlichaam plaatsvinden: je moet en bloc bewegen. ›› Buigen: je mag niet vooroverbuigen (bv. een voorwerp uit je nachtkastje nemen, een voorwerp oprapen van de grond). ›› Trekken: je mag niet op de armen trekken (bv. het nachtkastje naar je toe trekken of je optrekken aan je bedsponden). ›› Zitten: niet langer dan driemaal tien minuten per dag rechtop zitten, dit enkel om te eten en op het toilet (bv. je mag geen televisie kijken vanuit de zetel in zit). ›› Blijven stilstaan: probeer niet ter plaatse te blijven stilstaan, maar trappel (bv. tijdens het tanden poetsen).
En bloc Je moet steeds ‘en bloc’ bewegen: ›› de rug moet rechtop blijven ›› schouders, heupen en knieën liggen steeds op één lijn (er mag geen zijwaartse draaiing plaatsvinden). De eerste dag na de ingreep Na de operatie is er een verplichte platte bedrust van 24 u. Onder begeleiding van de kinesitherapeut(e) en/of de ergotherapeut(e) kom je voor het eerst ‘en bloc’ op. Vanaf dan is het toegestaan rechtop te zitten om te eten op de rand van je bed of om naar het toilet te gaan. Tot ongeveer vier weken na de ingreep Deze periode is een periode van absolute rust; wandelen en bedrust. Er worden in geen geval huishoudelijke taken uitgevoerd. Wisselhoudingen aannemen! De beste houding is immers de volgende houding. Na deze periode ga je op controle bij je chirurg en deze bepaalt in welke mate je terug je dagdagelijkse taken op je mag nemen. Zitten Het rechtop zitten moet tot een minimum beperkt worden (max. driemaal tien minuten per dag). De eerste dagen is dit vermoeiend en is het dus belangrijk dit geleidelijk op te bouwen. Je zit op de rand van je bed, de voeten plat gesteund op de grond en op heupbreedte. Thuis kan je eten op een gewone stoel met de voeten plat gesteund op de grond en op heupbreedte. Zitten in een zetel is verboden. Meerijden met de auto is de eerste 4 weken verboden, enkel bij je ontslag mag je meerijden in de passagierszetel vooraan tot bij je thuis.
Transfers Van ruglig naar zijlig Om van ruglig naar zijlig te gaan ga je als volgt tewerk: ›› Je zet het bed volledig plat. ›› Je trekt je benen op. ›› Je draait je benen en schouders tegelijk naar één zijde! Van lig naar zit Om uit je bed te komen ga je als volgt te werk: ›› Je ligt op je rug. ›› Je draait op je zijde ‘en bloc’. ›› Lig je op je linkerzijde dan zet je je rechterhand op de matras. ›› Vervolgens laat je je benen samen van de matras glijden, tegelijkertijd duw je je op (op hand en elleboog) tot je rechtzit. Om terug in je bed te gaan liggen, ga je in omgekeerde volgorde te werk. Van zit naar stand Om recht te staan uit zit ga je als volgt te werk: ›› Je verplaatst je naar het puntje van je stoel. ›› Je plaatst je voeten lichtjes achterwaarts. ›› Je zet je handen op je knieën en je klimt zo met je handen op. Indien dit niet mogelijk is, mag je je opduwen op de armleuning. ›› Om te gaan zitten ga je als volgt te werk: ›› Je stapt achterwaarts totdat je de stoel tegen je beide onderbenen voelt. ›› Je plaatst je beide handen op de armleuningen van de stoel. ›› Je gaat rustig zitten. Laat je zeker niet vallen in de stoel! In en uit de auto Je mag gedurende de eerste vier weken niet meerijden met de auto of de auto zelf besturen. Bij je ontslag mag je uitzonderlijk met de auto tot thuis gebracht worden, je armen kunnen hierbij steunen op de zetel om de schokken op te vangen. Het kan zijn dat je chirurg toch anders aanraadt, in dit geval wordt er liggend vervoer voor je geregeld.
Om in de auto te gaan zitten, ga je als volgt te werk: ›› Je stapt achterwaarts totdat je de opstap/deurkader/stoel tegen je onderbenen voelt. ›› Plaats je handen op de deurstijl en de stoel en laat je rustig zakken. ›› Nu kun je ook je benen in de auto zetten. Indien je niet goed op je autozetel kan draaien, plaats dan een plastic zak op de zetel. Om uit de auto te stappen, ga je op dezelfde wijze te werk maar in de omgekeerde volgorde. Let erop dat je niet moet uitstappen op een stoep, dit is moeilijker. Best is mee te rijden met een ‘hoge’ auto.
Houding in bed Ruglig De bovenzijde van het bed mag max. in een hoek van 30° staan:
Je mag één kussen onder het hoofd leggen. Je mag eventueel een kussen onder de knieën en de voeten leggen of de benen optrekken met de voeten gesteund in de matras. Zijlig Indien je in zijlig ligt, dien je het bed volledig plat te leggen. Het hoofd wordt ondersteund door één kussen. De schouders moeten ook nu ‘en bloc’ zijn met de heupen. Je zal het meest comfortabel liggen met het onderliggende been geplooid. Buiklig Buiklig is absoluut verboden.
Toiletgebruik Dit mag na 24 u. indien je niet meer duizelig wordt. De tijdsduur moet zo kort mogelijk zijn. De eerste maal gebeurt dit best onder begeleiding van het medisch personeel. Je mag je niet optrekken aan de handgreep (opkomen zie van zit naar stand). Maaltijd Dit mag na 24 u. indien je niet meer duizelig wordt, in zit gebeuren. Het zitten moet tot een minimum beperkt worden (nadien moet u zo snel mogelijk terug gaan liggen of wandelen). Je zit best op de rand van het bed of een stoel, de voeten plat op de grond en op heupbreedte. Huishoudelijke activiteiten Er geldt een algemeen verbod wat betreft huishoudelijke activiteiten. Je mag de eerste maand na de ingreep niet zelf koken, poetsen, de vaat doen, groenten schillen, wasmachine bedienen etc. Na ongeveer vier weken kom je op controle bij je chirurg. Als alles naar wens verloopt, mag je vanaf dan kleine korte taken op zich nemen, zoals bv. een afwas doen of groenten snijden na goedkeuring van de chirurg. Seksuele activiteiten Seksuele betrekkingen zijn toegestaan in pijnloze en comfortabele houdingen. Tijdens de betrekking moet je ‘en bloc’ bewegen. Sporten De eerstvolgende drie maanden na de operatie is sporten niet toegelaten. Nadien mag het sporten hervat worden in samenspraak met je chirurg en je behandelende kinesitherapeut(e). Professioneel herstel Je chirurg bepaalt in samenspraak met je kinesitherapeut(e) het verdere verloop van het revalidatieprogramma. Werkhervatting wordt bepaald door je chirurg.
Artsen
ZNA Stuivenberg Neurochirurgie - Dienst Fysische Geneeskunde & Revalidatie 03 217 71 42
www.zna.be
878 - ZNA435 - versie 1011 - 07-1393
dr. Els Van den Brande dr. Aref Dweik