Borstvoeding, geef het een kans
756 - ZNA241 - versie 1004 - 02-1379-0310
Informatie voor patiĂŤnten
ZNA241_Brochure_297x210.indd 2
1/04/10 12:22
Welkom! Proficiat met de geboorte van je baby en met je keuze voor borstvoeding! Borstvoeding is een natuurlijke voeding voor je baby. Spijtig genoeg gaat het niet altijd vanzelf en vergt het wat geduld. Er bestaan geen pasklare antwoorden. Ervaren mensen geven daarom soms verschillende adviezen naargelang de situatie en hun eigen ervaring. Borstvoeding is dan ook een individuele aangelegenheid. Geef jezelf de tijd om je baby te leren kennen en denk niet te snel ‘het lukt niet’. Borstvoeding is de eerste weken een ‘full-time’ job maar na deze aanpassingsperiode verloopt het voeden ontspannen en aangenaam. Succes!
Ter ondersteuning thuis volgen hier enkele tips en verdere informatie.
ZNA241_Brochure_297x210.indd 3
1/04/10 12:22
Een ‘normale borstvoeding’ thuis Hoe vaak je baby voeden? Leg zoals op de kraamafdeling ook thuis je baby aan op vraag. De tijd tussen de voedingen kan verschillen naargelang het dag of nacht is. Het is wel belangrijk dat de baby minstens 6 à 7 voedingen krijgt, verspreid over 24 uur. Een of meerdere nachtvoedingen zijn tot 3 maand (of zelfs langer) absoluut normaal!
Heeft je baby voldoende gedronken? Je baby mag drinken tot hij genoeg heeft. Meestal stopt hij spontaan na 15 à 20 minuten zuigen. Laat dan je baby eens boeren, bied eventueel de andere borst aan. Een baby die voldoende eet, zal er voldaan uitzien en rustig zijn. Als je twijfelt of je kindje genoeg drinkt, kan je hem laten wegen bij Kind en Gezin in jouw buurt, door een zelfstandige vroedvrouw of bij je kinderarts. Je hoeft zelf geen weegschaal aan te schaffen.
Hoe vaak heeft je baby een volle pamper? Je baby plast veel door het vele drinken. De stoelgang kan variëren van eenmaal per week tot meerdere malen per dag.
Wat is een groeispurt? Dit is een periode waarin je kindje vaker dan normaal om eten zal vragen. Hij/zij zal in deze periode ook sneller groeien dan gewoonlijk. Leg ook nu aan op vraag. Deze periode zal vanzelf weer voorbij gaan. Je baby zal vanzelf minder de borst vragen. Dit duurt 2 à 3 dagen (meestal 7de tot 10de dag, 3de à 4de week, 5de à 6de week, 3de maand, 6de maand).
ZNA241_Brochure_297x210.indd 4
1/04/10 12:22
Voeding, medicatie, alcohol en roken Als je borstvoeding geeft, moet je zeker voldoende eten en drinken. Drink naargelang je dorstgevoel, maar zeker 1,5 l: o.a. water, thee, soep, melk… Gebruik niet te veel › scherpe kruiden vb. look, curry › steenvruchten vb. perziken, pruimen › citrusvruchten, druiven en het sap ervan › koolsoorten, spruiten, ajuin, asperges Dit kan buikkrampen veroorzaken bij je baby. Wanneer je borstvoeding geeft, mag je niet alle medicatie nemen. Als je toch medicatie moet nemen, zeg dan tegen je arts dat je borstvoeding geeft. Alle medicatie, alsook alcohol en nicotine, komt in kleine hoeveelheden in je moedermelk. Wees daarom zuinig met het gebruik ervan. Indien je rookt, doe dit best nadat je baby heeft gedronken aan de borst.
Meest voorkomende ongemakken Tepelkloven: hoe voorkomen en genezen? Melkfrictie: Duw een beetje moedermelk uit je borst. Laat dit opdrogen op je tepel en je tepelhof gedurende minstens 10 minuten en dit na elke voeding. Goed aanleggen van baby: Laat je baby op tepel en tepelhof zuigen; de lippen van je baby krullen naar buiten. Droog houden van tepels: Vervang regelmatig de borstkompressen. Gebruik van zalf: Raadpleeg vroedvrouw of arts.
ZNA241_Brochure_297x210.indd 5
1/04/10 12:22
Bloedende tepelkloven Melkfrictie blijven verder doen. Blijf je baby aanleggen! Bloed in de melk is niet schadelijk voor de baby. Start eerst met de borst die het minst pijnlijk is en dan pas met de pijnlijke borst. Je baby zal minder krachtig zuigen aan de tweede borst. Stop niet met voeden om je tepel te laten rusten, want dit geeft dan weer kans op stuwing. Als je toch zalf wil gebruiken, raadpleeg dan steeds een vroedvrouw of je arts. Stuwing Stuwing komt rond de derde dag na de bevalling voor. Bij stuwing zijn je borsten hard en pijnlijk. Dit gaat meestal voorbij na 24 Ă 48 uur. Door je borsten en je tepelhof te masseren, voor de voeding en onder een warme douche, zal de melk gemakkelijker toeschieten. De spanning in je borsten zal minder zijn en je baby zal gemakkelijker je borst kunnen nemen. Geef een borst per voeding. Kolf niet extra af, want dit stimuleert de melkproductie waardoor je nog meer stuwing krijgt. Rode of harde plekken Wanneer de melk niet goed stroomt in een deel van de borst, kan er een stopje van vette melk ontstaan dat het melkkanaal afsluit. Zo ontstaat er een harde, soms ook rode plek in je borst. Stop in dit geval zeker niet met borstvoeding geven, maar leg je baby goed en vaak aan. Het kan helpen als je je baby in verschillende houdingen aanlegt en de pijnlijke plaats zachtjes masseert. Masseer steeds naar de tepel toe. Geef eerst de pijnlijke borst. Voor je begint te voeden kan je eventueel je borst verwarmen met een warmtedekentje, dit doet de melk beter stromen. Draag ook geen te strakke kleding of te kleine beha. Indien de roodheid niet verdwijnt en er koorts optreedt, raadpleeg een vroedvrouw of arts.
ZNA241_Brochure_297x210.indd 6
1/04/10 12:22
Afkolven en bewaren van moedermelk Als je (door omstandigheden) toch geen borstvoeding kan geven, kan afkolven een oplossing zijn. Kolf steeds af in hygiënische omstandigheden en giet geen pas afgekolfde melk bij reeds gekoelde melk. Thuis kan je moedermelk 5 dagen in de koelkast bewaren, of 4 maanden in de diepvries. Warm afgekolfde melk nooit op in de microgolfoven; maar bijvoorbeeld in een flessenwarmer of au-bain-marie.
Overschakelen op flesvoeding Tot 6 maanden kan je zonder problemen enkel borstvoeding geven. Daarna zijn groenten en fruit noodzakelijk. Als je stopt met borstvoeding, schakel je best geleidelijk over op een aangepaste zuigelingenvoeding. Stop nooit in een keer met borstvoeding, maar bouw geleidelijk af. Je vervangt eerst een borstvoeding door een flesvoeding. Doe dit gedurende een aantal dagen. Nadien vervang je een tweede voeding, weer gedurende een aantal dagen. Begin af te bouwen met een voeding waarbij je baby het minst drinkt. Hou de ochtend- en avondvoeding tot het laatste om af te bouwen. Drink in deze periode zelf niet veel en draag een goede, steunende beha.
ZNA241_Brochure_297x210.indd 7
1/04/10 12:22
Meest gestelde vragen Te veel of te weinig melk? Borstvoeding is een kwestie van vraag en aanbod: hoe vaker je kindje drinkt, hoe meer melk er wordt aangemaakt. Tips bij te weinig melk: › geef je baby vaker de borst dan anders › zorg voor een rustige omgeving; het toeschieten of loskomen van de melk gaat beter als je ontspannen bent › drink voldoende › zorg voor voldoende rust, ook overdag Indien je tijdelijk te veel melk hebt, laat dan je baby per voeding een borst leeg drinken. Tepelhoedjes? Tepelhoedjes kunnen eventueel gebruikt worden bij tepelkloven, stuwing of ingetrokken tepels. Indien het probleem opgelost is, probeer dan opnieuw zonder, dit is nog altijd beter. Waarom wil mijn baby steeds aan de borst? Je baby heeft niet alleen voeding maar ook troost en huidcontact nodig. Daarom wil hij soms extra vaak aanliggen. Wat als je baby je borst weigert? Je baby kan je borst weigeren om verschillende redenen: › Spruw (schimmelinfectie in de mond, witte stipjes) maakt het voor je baby pijnlijk om te drinken waardoor hij niet aan je borst wil. › Het gebruik van een andere huidcrème of andere verzorgingsproducten, kunnen ervoor zorgen dat je baby je borst weigert. › Sommige voedingsmiddelen kunnen de smaak van je melk veranderen. Hoeveel gram moet mijn kindje per week bijkomen in gewicht? Je baby zal gemiddeld 90 g tot 250 g per week bijkomen tot zijn geboortegewicht is verdubbeld. Denk eraan dat je voldoende rust, eet en drinkt! We wensen je veel succes toe!
ZNA241_Brochure_297x210.indd 8
1/04/10 12:22
Voor meer informatie kan je contact opnemen met: ZNA Middelheim Perinataal en Gynaecologisch centrum Lindendreef 1 2020 Antwerpen dr. Frans Wesling, medisch bedrijfsleiding Leen Gonnissen, verpleegkundig bedrijfsleiding 03 280 34 56 Lactatiekundigen 03 03 03 03
280 280 280 280
33 33 33 33
72 74 71 73
Leen Delforge Brigitte Reyntjens Natacha Van de Craen Katrien Van Outryve
3B - Materniteit 03 280 33 71 mi.ve3b@zna.be Nathalie Raes, vroedkundig afdelingshoofd 3C - Materniteit -MIC afdeling 03 280 33 72 mi.ve3c@zna.be Monique Koppers, vroedkundig afdelingshoofd
03 280 33 74 mi.ve3e@zna.be Mark Mintjens, vroedkundig afdelingshoofd 3D - NIC – N* 03 280 33 73 mi.ve3d@zna.be Nele Van Hecke, verpleegkundig afdelingshoofd
756 - ZNA241 - versie 1004 - 02-1379-0310
3E - Verloskamer
www.zna.be
ZNA241_Brochure_297x210.indd 1
1/04/10 12:22