Geplande totale knieprothese
684 - ZNA091 - versie 1001
Informatie voor patiĂŤnten
ZNA106_Brochure_297x210.indd 2
25/01/10 16:08
ZNA106_Brochure_297x210.indd 3
25/01/10 16:08
Geachte heer/mevrouw, Binnenkort wordt bij jou een totale knieprothese geplaatst. Wij danken je voor het vertrouwen dat je hierbij stelt in ons ziekenhuis. Hoewel de ingreep nog moet plaatsvinden, is het nu al van belang om stil te staan bij je verblijf en ontslag uit het ziekenhuis. Wij wensen je dan ook met deze brochure alvast te informeren. Wij zijn er ons van bewust dat zaken die voor ons heel normaal zijn, dit niet noodzakelijk voor jou zijn. Ons team staat dan ook klaar om al je vragen te beantwoorden. We wensen je alvast een zo aangenaam mogelijk verblijf in het ziekenhuis en een spoedig herstel!
Beschrijving van het kniegewricht Het kniegewricht wordt gevormd door twee botdelen: het scheenbeen en het dijbeen (= bovenbeen). Beide delen van het gewricht zijn normaal bedekt met kraakbeen.
Waarom is een knieprothese nodig? Een knieprothese wordt geplaatst in geval van ernstige beschadiging van het kraakbeen zoals bv. ten gevolge van artrose of een reumatische aandoening. Daarnaast zijn ook een abnormale belasting, een ongeval, erfelijke factoren, een verkeerde stand (O-benen of X-benen), enz. mogelijks beĂŻnvloedende factoren. De slijtage is evenwel niet altijd aan een speciďŹ eke oorzaak toe te schrijven. Wanneer de slijtage uiteindelijk leidt tot een slecht en pijnlijk functioneren van het kniegewricht, kan het plaatsen van een knieprothese aangewezen zijn.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 4
25/01/10 16:08
Voorbereiding op de ingreep Preoperatieve onderzoeken Ter voorbereiding op de ingreep dien je vóór je opname preoperatieve onderzoeken te ondergaan. De arts die je pijn onder controle zal houden (de anesthesist) kan immers door middel van onderstaande onderzoeken nagaan welke methode van pijnstilling voor jou het meest geschikt is: › Elektrocardiogram (E.C.G.) Dankzij een hartfilmpje komt de arts meer te weten over het functioneren van je hart. › Röntgenfoto Om een indruk te krijgen van de conditie van het hart en de longen, wordt naast het E.C.G. eventueel ook een röntgenfoto gemaakt van de longen. › Bloedonderzoek Er wordt een kleine hoeveelheid bloed afgenomen en onderzocht in het laboratorium. Als aanvulling op de onderzoeken dien je tevens vóór je opname een ‘preoperatieve vragenlijst’ in te vullen. Het is van belang dat je deze vragenlijst nauwkeurig invult. Laat je hierbij eventueel helpen door familieleden of een verpleegkundige.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 5
25/01/10 16:08
Ontslagplanning Wanneer je na ongeveer 8 dagen ontslagen wordt uit het ziekenhuis, zal je nog niet volledig hersteld zijn van de ingreep. Het is dan ook belangrijk dat je nu reeds afspraken maakt met de hulpverlening waar je na je ontslag beroep op zult doen. Deze hulpverlening kan immers best geregeld zijn vóóraleer je wordt opgenomen in het ziekenhuis! Indien je na je ontslag een tijdje in een revalidatiecentrum wenst te verblijven omdat je verwacht dat je niet meteen naar huis zal kunnen, kan je reeds voor je opname contact opnemen met de maatschappelijk werksters van het ziekenhuis. De duurtijd van de revalidatie wordt bepaald in samenspraak met de arts van het revalidatiecentrum. Verder beantwoorden de maatschappelijk werksters van de sociale dienst graag al je vragen betreffende thuiszorg, administratieve regelingen en financiële aandachtspunten. Daarnaast kan je steeds bij hen terecht voor een ondersteunend gesprek.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 6
25/01/10 16:08
Onderstaande hulpverlening en maatregelen zijn nuttig voor elke patiënt en kunnen best voor de opname worden geregeld: Hulpmaterialen Haal krukken en een antislipmat voor bad/douche in huis. Daarnaast wordt het gebruik van een badplank aanbevolen. Bovenstaande hulpmiddelen zijn te koop bij de bandagist. Je kan hiervoor ook terecht bij het Rode Kruis of je ziekenfonds. Aanpassingen in huis › Is je bed zeer laag, dan verhoog je dit best door een extra matras te leggen of blokken onder de poten te plaatsen totdat het de hoogte van een stoel benadert. › Vermijd zachte stoelen of zetels waarin je wegzakt. Gebruik bij voorkeur hoge stoelen of zetels met een harde zitting en armleuningen. › Om vallen te vermijden dien je tapijten ofwel te verwijderen ofwel te voorzien van een antisliplaag. › Let op dat je niet struikelt op pas geboende vloeren of over snoeren van elektrische toestellen. Thuisverpleging Vraag thuisverpleging aan voor hulp bij het dagelijks toilet, inspuitingen, wondverzorging, enz. Je kan hiervoor de hulp inroepen van je ziekenfonds. Thuisverpleging is gratis indien je in orde bent met je aanvullende verzekering. Wanneer je beroep wenst te doen op privé-thuisverpleging, betaal je mogelijks een verplaatsingsvergoeding. Deze vergoeding wordt evenwel zelden aangerekend. Informeer je bij je thuisverpleegkundige.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 7
25/01/10 16:08
Kinesitherapie Voor meer uitleg omtrent het aanvragen van kinesitherapie, verwijzen wij je graag naar de kinesitherapeuten van ons ziekenhuis. In wat volgt worden nog een aantal diensten vermeld waar je eventueel gebruik kan van maken: Gezinshulp of poetshulp De poetshulp zorgt enkel voor het schoonmaken van je woning. Het aantal poetsuren is hierbij afhankelijk van de grootte van je woning. Gezinshulp neemt allerhande huishoudelijke taken op zich ĂŠn besteedt daarnaast een gedeelte van de tijd aan poetsen. De gezinshelp(st)er werkt doorgaans tweemaal 4 uren per week. Indien nodig kan dit worden uitgebreid. Voor beide diensten betaal je een bijdrage die afhankelijk is van je inkomen. Het is van groot belang om deze diensten op voorhand aan te vragen. Vooraleer je hier immers beroep kan op doen, wordt je dossier opgemaakt en kom je even op een wachtlijst terecht. Opvang huisdieren Indien je huisdieren hebt, vergeet dan niet om indien nodig tijdig opvang voor je dieren te regelen. Warme maaltijden Indien je dit wenst, kan je beroep doen op organisaties die warme maaltijden aan huis leveren. Boodschappendienst Je kan je boodschappen telefonisch bestellen, zodat deze vervolgens aan huis worden geleverd.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 8
25/01/10 16:08
Informatiesessie Naast het lezen van deze brochure, kan je ook een informatiesessie bijwonen. Je behandelende arts zal je hierop uitnodigen tijdens de consultatie waarop wordt beslist om een prothese te plaatsen. Uit de beschikbare data kies je een datum die voor jou het meest geschikt is. Kies een datum die minstens 7 dagen v贸贸r je operatiedag valt. Zodoende kan je de raadgevingen die een verpleegkundige en een maatschappelijk werkster tijdens de informatiesessie geven nog tijdig opvolgen. Zo kan je bovendien ook tijdens hetzelfde ziekenhuisbezoek het bijwonen van de informatiesessie combineren met het ondergaan van de pre-operatieve onderzoeken. Voor de informatiesessie schrijf je je v贸贸raf telefonisch in via de sociale dienst van het ziekenhuis. Je kan de informatiesessie bijwonen in ZNA Stuivenberg of ZNA Sint-Erasmus. De inhoud van de sessies is in beide ziekenhuizen gelijk. Het ziekenhuis waar je de sessie bijwoont hoeft dus niet gelijk te zijn aan het ziekenhuis waar je wordt geopereerd.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 9
25/01/10 16:08
Beschrijving van de ingreep Bij een ernstige beschadiging van het kniegewricht wordt het hele gewricht vervangen. Daarom wordt de ingreep beschreven als het plaatsen van een ‘volledige of totale prothese’. Soms is het evenwel niet noodzakelijk om het volledige kniegewricht te vervangen. Het kan volstaan om enkel de knieschijf te vervangen of slechts een helft van het gewricht. Daarnaast is het mogelijk om het hele gewricht te vervangen met uitzondering van de knieschijf. Bij het plaatsen van een ‘volledige prothese’ wordt een insnede gemaakt aan de voorkant van de knie. De voorste en achterste kruisband worden verwijderd. Vervolgens worden ook de oppervlakten van het dijbeen, het scheenbeen en de knieschijf verwijderd en vervangen. Er wordt een metalen component op het onderste uiteinde van het dijbeen en het bovenste gedeelte van het scheenbeen geplaatst. Tussen beide metalen componenten wordt ter hoogte van het scheenbeen een plastieken component vastgemaakt. Er bestaan verschillende manieren om de onderdelen van de prothese vast te zetten (steeltje, plugs of schroeven). De prothese wordt zo vastgezet dat het lidmaat na de ingreep terug stabiel en recht staat. Je zal de knie volledig kunnen strekken. De ingreep duurt in totaal ongeveer 2 uren en gebeurt in principe onder een combinatie van algemene verdoving met een ruggenprik (= epidurale verdoving).
ZNA106_Brochure_297x210.indd 10
25/01/10 16:08
Verblijf in de ontwaakkamer Na de operatie ga je naar de ontwaakkamer totdat je voldoende wakker bent en je algemene toestand stabiel is. Hier sta je onder het toezicht van de anesthesist en gespecialiseerde verpleegkundigen. Zij controleren onder meer je ademhaling, hartslag, lichaamstemperatuur en bloeddruk. Wanneer je wakker wordt, zal je merken dat je een infuus hebt. Dit is een buisje in je onderarm waarlangs medicatie en vocht wordt toegediend. Daarnaast komen er uit de operatiewonde een of twee buisjes (of redons). Hierlangs wordt er automatisch bloed en wondvocht afgevoerd naar de redonfles. Tot slot heb je een blaassonde. Via dit buisje loopt je urine vanuit je blaas doorheen je plasbuis in een zakje. Soms kan je toch nog het gevoel hebben dat je moet plassen. Wees daarover niet bezorgd. Ondanks dit gevoel wordt je blaas immers voortdurend spontaan geledigd. Als gevolg van de epidurale verdoving heb je een buisje in je rug. Je kan hierdoor gebruik maken van een pijnpomp of PCA-pomp (Patiënt Gecontroleerde Analgesie). Door kort op de knop van de PCA-pomp te duwen, kan je jezelf pijnmedicatie toedienen zodra je pijn voelt opkomen. Je hoeft daarbij geen angst te hebben dat je teveel zou krijgen. De pompen zijn zodanig ingesteld dat een overdosis onmogelijk is. Kortom: je kan veel drukken, maar nooit te veel krijgen. Aangezien er altijd wat tijd verstrijkt tussen het drukken op het knopje en de werking van de medicatie, kan je best niet zo lang wachten totdat de pijn te hevig is. Indien je pijn voelt opkomen, of indien je weet dat er iets pijnlijk zal gebeuren (verzorging, oefeningen…) doe je er best aan vijf à tien minuten op voorhand te drukken. De verpleging is perfect op de hoogte van de werking van dergelijke pompen. Bij problemen zal een anesthesist worden geraadpleegd.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 11
25/01/10 16:08
Net als gedurende de laatste zes uren voor de ingreep, mag je ook de eerste uren na de ingreep niets eten of drinken om braken te voorkomen. Ten gevolge van de verdoving werken je slokdarm en darmen immers even niet optimaal. Pas wanneer hun werking terug normaal is mag je starten met drinken en wat later met eten. In afwachting hiervan kan je aan een verpleegkundige vragen om je lippen te bevochtigen zodat je geen droge mond of dorstgevoel hebt.
Terug op de kamer De dag van de ingreep blijf je in bed om te bekomen van de operatie. Je krijgt voortdurend pijnstilling. Mocht je toch nog pijn voelen, mag je steeds om extra pijnstilling vragen. Je mag zeker niet voortdurend stil blijven liggen in bed. Licht jezelf minstens om het uur op om doorligwonden te voorkomen. Afhankelijk van de behandelende arts wordt je knie voor het eerst op een CPMapparaat gelegd (Continue Passieve Mobilisatie). Dit is een apparaat dat de knie plooit en strekt zonder dat je hierbij actief meewerkt. De dag na de ingreep komt de kinesitherapeut langs om je een aantal oefeningen aan te leren. Je knie wordt voortaan dagelijks op het CPM-apparaat gelegd. Het is heel belangrijk dat je zo snel mogelijk je activiteit herwint. Op die manier voorkom je het krijgen van ‘tromboebitis’. Dit is een ontsteking van de aderwand met klontervorming tot gevolg. Om je tegen deze complicatie te beschermen krijg je ook dagelijks een inspuiting met een bloedverdunnend geneesmiddel en draag je steunkousen. Vanaf de tweede dag na de ingreep voel je je al een stuk beter. De redon, de blaassonde, de pijnpomp en het infuus worden in principe verwijderd. Je mag vanaf nu opzitten. Het opkomen gebeurt met de hulp van de verpleging. Elke dag wordt de revalidatie opgedreven en worden de wandelafstanden iets groter. Breng daarom comfortabel zittende en steungevende gesloten pantoffels of schoenen mee naar het ziekenhuis (stap nooit enkel met kousen aan). Indien je gebruik maakt van hulpmiddelen om te stappen (bv. krukken), breng deze
ZNA106_Brochure_297x210.indd 12
25/01/10 16:08
dan ook mee naar het ziekenhuis. Stilaan leer je terug zelfstandig functioneren. Hoewel je pijnmedicatie wordt afgebouwd, mag je indien nodig nog gerust een pijnstiller vragen. Daarnaast wordt er regelmatig ijs op de knie gelegd om de pijn te verzachten en zwelling te voorkomen.
Gewrichtssparend bewegen Na de ingreep revalideer je onder begeleiding van kinesitherapeuten en ergotherapeuten. Je medewerking hierbij is essentieel! Onderstaand schema vormt een leidraad tijdens je revalidatie en wordt zo nodig aangepast aan je individuele situatie. Het heeft tot doel je zo snel mogelijk weer op de been te brengen zodat je je zelfstandigheid herwint. Hierbij wordt rekening gehouden met je fysieke mogelijkheden van voor de operatie.
Revalidatieschema Dag 0 (= dag van de ingreep) › eventueel CPM-apparaat › ijsapplicatie Dag 1 › indien nodig respiratoire kinesitherapie (ademhaling) › CPM-apparaat › ijsapplicatie Dag 2 › CPM-apparaat › ijsapplicatie › na verwijderen pijnpomp, epidurale catheter en redon: kinesitherapie: › indien nodig respiratoire kinesitherapie › mobilisatie en spierversterkende oefeningen
ZNA106_Brochure_297x210.indd 13
25/01/10 16:08
› gangrevalidatie met looprek (= rollator) ergotherapie: › transfertraining Dag 3 kinesitherapie: › CPM-apparaat › ijsapplicatie › mobilisatie en spierversterkende oefeningen › gangrevalidatie ergotherapie: › transfertraining reflectie naar thuissituatie activiteiten van het dagelijkse leven in de praktijk Dag 4 en 5 kinesitherapie: › CPM-apparaat › ijsapplicatie › mobilisatie en spierversterkende oefeningen › gangrevalidatie met rollator -> krukken ergotherapie: › transfertraining activiteiten van het dagelijkse leven in de praktijk Dag 6 en volgende kinesitherapie: › CPM-apparaat › ijsapplicatie › mobilisatie en spierversterkende oefeningen › gangrevalidatie met krukken › leren opgaan en afdalen van trap ergotherapie: activiteiten van het dagelijkse leven in de praktijk
ZNA106_Brochure_297x210.indd 14
25/01/10 16:08
De ergotherapeut zal je dagelijks functioneren evalueren en nagaan waar dit moet worden aangepast aan je postoperatieve toestand. Er wordt samen met jou nagegaan hoe je woning, werkomgeving, enz. eventueel kunnen worden aangepast. De kinesitherapeut zal je geleidelijk aan langer laten stappen en vragen om meer te steunen. Het is hierbij van groot belang de knie goed te strekken. Wanneer er problemen zijn om de knie gestrekt te houden, wordt er soms een gewichtje op de knie gelegd. De kinesitherapeut zal je tevens de toelating geven om zelfstandig te stappen, hetzij met een looprek hetzij met krukken. Eerst stap je alleen in de kamer. Je kan dan zelfstandig naar het toilet gaan. Later stap je ook in de gang zonder begeleiding van een kinesitherapeut. Bij het gebruik van één kruk, neem je deze aan de zijde van je niet geopereerde been. Het gebruik van één kruk is aangewezen totdat je na je ontslag voor het eerst terug op controle komt naar het ziekenhuis. Vermoedelijk zal je dan de toelating krijgen om in huis zonder krukken te stappen. Bij langere afstanden wordt er best nog tot ongeveer 2 à 3 maanden na de ingreep een kruk gebruikt.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 15
25/01/10 16:08
Sommige activiteiten van het dagelijkse leven veroorzaken extreme bewegingen ter hoogte van het kniegewricht. Om dit te vermijden, dien je deze activiteiten voortaan kniesparend uit te voeren:
Verplaatsing in en uit bed Om in je bed te stappen ga je als volgt te werk: › Zet je stabiel op de rand van het bed zo dicht mogelijk tegen je hoofdkussen zodat je voldoende ruimte hebt om je benen in bed te draaien. › Breng vervolgens je gezond been onder je geopereerd been zodat je benen elkaar kruisen ter hoogte van de enkels. › Steun goed met beide handen op het bed. › Breng beide benen tegelijk in bed. Om uit je bed te komen ga je omgekeerd te werk: › Breng je gezond been onder je geopereerd been zodat je benen elkaar kruisen ter hoogte van de enkels. › Steun goed op beide handen en richt je romp op. › Breng beide benen tegelijk uit bed.
Persoonlijke hygiëne Denk steeds aan je veiligheid. Zoek naar een stabiele uitgangshouding om vallen te vermijden. Dit betekent meestal dat je best gaat zitten. Stap vooraleer je gaat zitten achteruit tot beide benen de zitting van de stoel raken. Plaats vervolgens je voeten en benen lichtjes uit elkaar en ga dan zitten terwijl je op de armleuningen steunt. Bij het uitvoeren van het ochtendtoilet aan de lavabo zal je weinig problemen ondervinden. Voer deze handeling aanvankelijk zittend uit om je geopereerde knie niet te overbelasten.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 16
25/01/10 16:08
Wanneer het buigen van de knie nog beperkt is, is het mogelijk dat je moeilijkheden ondervindt bij het wassen van de voeten. Er bestaan echter manieren om je voeten toch zelfstandig te wassen: A. › › ›
Maak gebruik van een voetbankje Plaats je voet op een voetbankje. Was je voet met een spons met verlengde steel. Droog je voeten af met een grote badhanddoek.
B. › › ›
In het bad of de douche Plaats een stoel langs je bad of douche en ga hierop zitten. Breng je beide benen in het bad of de douche. Gebruik een spons met een verlengde steel om je voeten te wassen. Droog je voeten af met een grote badhanddoek.
›
Wanneer je gebruik maakt van een bad, ga da niet zitten maar neem een douche in je bad. Leg omwille van je veiligheid een antislipmat in bad. Het moeilijkste bij het nemen van een bad zijn de transfers in en uit het bad. Deze transfers voer je als volgt uit: › Plaats een stoel of krukje naast het bad. › Zet je op de stoel met je benen evenwijdig aan het bad. › Breng je beide benen over de badrand en sta recht. Indien je over een badplank beschikt, hoef je geen stoel naast je bad te zetten. Je kan rechtstreeks op de badplank gaan zitten.
De verplaatsingen in en uit de douche verlopen veel eenvoudiger dan deze in en uit het bad. Je moet wel steeds attent blijven op je veiligheid. Leg daarom een antislipmat in je douche. Indien nodig kan je ook een douchezitje of een steunbaar installeren.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 17
25/01/10 16:08
Kleden Je gaat best zitten om je broek aan te doen. Breng hierbij eerst je geopereerd been in de broekspijp en vervolgens je gezond been. Om je broek uit te doen, haal je eerst je gezond been uit de broekspijp en vervolgens je geopereerd been. Net als voor je broek, ga je ook zitten om je kousen en schoenen op een veilige manier aan te doen. Wanneer je hierbij problemen ondervindt, kan je gebruik maken van een schoenlepel met een lange steel. Huishoudelijke activiteiten Zoek een goed evenwicht tussen rust en activiteit. Ga niet angstvallig alle activiteiten uit de weg, maar overbelast jezelf ook niet. Draag geen zware lasten. Seksuele activiteiten Wat de herneming van de seksuele activiteiten betreft, volgen de meeste patiënten hierin hun lichaam. Een goede communicatie met je partner is echter wel essentieel vermits bepaalde bewegingen van de knie moeten worden vermeden. Iets oprapen van de grond Om iets op te rapen terwijl je rechtstaat, dien je als volgt te werk te gaan: › Neem steun met je hand langs de geopereerde zijde. › Breng je geopereerd been vervolgens achterwaarts. › Buig lichtjes door de knie van je gezond been terwijl je het voorwerp met je vrije hand opraapt.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 18
25/01/10 16:08
Verplaatsingen buitenshuis Stap op een correcte manier in je auto. › Plaats je autozetel zo ver mogelijk naar achter. › Steun met één hand op de openstaande deur en met de andere hand op de rugleuning van de zetel. › Ga zitten. › Plaats daarna de hand die steunde op de openstaande deur op het dashboard. › Breng beide benen in de auto. › Zet de zetel terug op zijn plaats. Om uit je auto te stappen ga je omgekeerd te werk. › Plaats je autozetel zo ver mogelijk naar achter. › Steun met één hand op het dashboard en met de andere hand op de zetel. › Breng beide benen uit de auto. › Plaats de hand die op het dashboard staat op de openstaande deur. › Sta nu recht. Plaats je auto niet te dicht tegen het voetpad. Wanneer je auto te dicht tegen het voetpad staat, is het hoogteverschil tussen de stoel en de grond immers te klein. Een knieprothese vormt geen hindernis om een auto te besturen, maar omwille van de verzekering moet je wel voldoende gerevalideerd zijn alvorens terug te rijden. In de praktijk betekent dit dat je vier à zes weken na de ingreep in principe terug mag rijden. Raadpleeg je autopolis om eventuele uitsluitingen bij een ongeval te vermijden.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 19
25/01/10 16:08
Voor patiënten die voor de operatie nog konden fietsen, is het gebruik van een hometrainer vanaf twee à drie weken na de ingreep aangewezen als voorbereiding op het fietsen in het verkeer. Fiets bij voorkeur met een damesfiets. Wanneer je het openbaar vervoer neemt, pas dan bij het op- en afstappen dezelfde regels toe als bij het opgaan of afdalen van een trap (zie verder). Wees voorzichtig wanneer het voertuig vertrekt, stopt, afremt of een bocht maakt. Trap opgaan en afdalen Zodra je stabiel stapt met twee krukken, leert de kinesitherapeut je een trap opgaan en afdalen. Je doet dit trede per trede. Je niet geopereerde been blijft steeds als hoogste staan. Neem voor je veiligheid steeds de trapleuning vast en neem je kruk in de vrije hand. Om een trap op te gaan, zet je eerst je niet geopereerde been op de hoger gelegen trede. Vervolgens plaats je tezamen met je elleboogkruk je geopereerd been naast het niet geopereerd been. Herhaal deze handeling totdat je boven bent. Om een trap af te dalen, zet je eerst tezamen met je elleboogkruk je geopereerd been één trede lager dan je niet geopereerd been. Breng daarna je niet geopereerd been naast je geopereerd been. Herhaal deze handeling trede per trede totdat je beneden bent.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 20
25/01/10 16:08
Complicaties Een knieprothese is een vervanging van het lichaamseigen kniegewricht en is helaas daarom nooit zo goed als een eigen gezonde knie. Na de ingreep kunnen er complicaties optreden die te maken hebben met de prothese: › Aanhoudende pijn › Loslating van de prothese › Breuken rond de prothese Er kunnen tevens complicaties optreden ten gevolge van de ingreep zelf. De huidige producten om patiënten te verdoven zijn kortwerkend en veilig. Het is echter niet onmogelijk dat je misselijk bent en rillingen vertoont na het ontwaken. Ook een allergische reactie op de gebruikte producten, ‘tromboflebitis’, een infectie of een zenuwletsel kunnen niet volledig worden uitgesloten. De belangrijkste complicaties die zich kunnen voordoen zijn een diepe veneuze trombose of een longembolie. Bij een longembolie valt de werking van een gedeelte van de longen (meestal) tijdelijk uit doordat een of meer longslagaderen verstopt zitten. Dit is vaak het gevolg van een bloedstolsel dat geheel of deels losraakt, door de bloedstroom in de longen terechtkomt en daar schade aanricht. Er kunnen evenwel preventief goede maatregelen worden getroffen om deze complicaties te voorkomen: medicatie, steunkousen en snel terug beginnen bewegen.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 21
25/01/10 16:08
Ontslag uit het ziekenhuis Afhankelijk van het advies van je behandelende arts, ben je ongeveer acht dagen na de ingreep klaar om naar huis te gaan of naar een revalidatiecentrum te vertrekken. Bij ontslag ligt het volgende voor je klaar: › Brief voor de huisarts › Afspraak om ongeveer vier à zes weken na de ingreep op controle te komen › Voorschrift voor kinesitherapie › Voorschrift voor thuisverpleging › Voorschift voor de nodige medicatie › Attest voor werkgever, mutualiteit, enz. Soms vallen de eerste dagen thuis wat tegen. Je zal meer willen doen dan je eigenlijk kan. Je zal echter gaandeweg je fysieke mogelijkheden correct leren inschatten. In geval van problemen, contacteer je best eerst je huisarts. Hij zal beslissen of je al dan niet naar het ziekenhuis moet komen. Contacteer je chirurg zeker bij volgende problemen: › › › ›
Meer dan 38°C koorts Zwelling, pijn, roodheid of warm aanvoelen van het lidmaat Ontsteking van de operatiewonde Kortademigheid of pijn in de borststreek
ZNA106_Brochure_297x210.indd 22
25/01/10 16:08
De inspuitingen ter preventie van ‘tromboflebitis’ worden de eerste twintigtal dagen na je ontslag verder gezet. Opdat je thuis zelf deze behandeling zou kunnen voortzetten, krijg je de kans om tijdens je verblijf in het ziekenhuis te leren hoe je jezelf kan inspuiten. Zo dien je geen thuisverpleegkundige in te schakelen. Raadpleeg evenwel altijd je huisarts of specialist bij twijfel en wanneer je neus bloedt! De steunkousen ter preventie van ‘tromboflebitis’ mag je eventueel thuis nog een tijdje dragen (tot onder de knie). Dit is evenwel niet echt noodzakelijk vermits hun werking afneemt wanneer je éénmaal terug kunt stappen. Zolang de hechtingen of nietjes ter plaatse zijn, maak je de operatiewonde best niet nat. Je kan douchen met behulp van een perfect waterafsluitende pleister die je in de apotheek vindt. Wanneer de wonde toch in contact is geweest met water, moet je ze deppen met Isobetadine Dermicum®. Zodra de hechtingen of nietjes verwijderd zijn, is het niet meer nodig om de wonde af te dekken. De wonde mag vervolgens na een tweetal dagen terug nat worden. Een zwelling van het kniegewricht tot drie à vier maanden na de ingreep is normaal.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 23
25/01/10 16:08
Prognose In principe moet je na het plaatsen van een knieprothese na enkele weken terug pijnvrij zijn en een behoorlijke afstand kunnen stappen. Je zal je dagelijkse bezigheden terug kunnen hernemen. Neem geen onnodige risico’s en gebruik het kniegewricht zo normaal mogelijk zonder het overdreven te belasten. Een knieprothese is immers aan slijtage onderhevig. Deze slijtage is onder meer afhankelijk van het gebruikte materiaal en de manier waarop er met de prothese wordt geleefd. Wees niet roekeloos zodat je nog lang van je prothese kan genieten!
Deze brochure is bedoeld om goed geĂŻnformeerd aan je heupavontuur te beginnen. Mogelijk heb je na het lezen ervan meer schrik dan voorheen. Besef dat de opname voor de meerderheid van de patiĂŤnten beter meevalt dan ze hadden gevreesd.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 24
25/01/10 16:08
Nuttige telefoonnummers Hulpmaterialen 03 221 92 40 Christelijke Mutualiteit 015 30 64 91 Uitleendienst De VoorZorg 078 15 78 25 Uitleendienst Euromut/Securex 03 286 93 00 Rode Kruis 03 235 32 90 Uitleendienst Borgerhout 03 238 40 53 Mediotheek De Volksmacht 03 886 70 00 Onafhankelijke Thuiszorg Verenigingen Thuisverpleging Wit-Gele Kruis van de Christelijke Mutualiteit: 03 286 98 64 Antwerpen-Noord 03 286 98 60 Antwerpen Zuid 03 888 94 64 Boom 014 58 14 75 Geel 03 666 70 84 Kalmthout 03 480 91 10 Lier 03 311 62 66 Malle 03 646 67 68 Merksem 03 454 25 35 Mortsel 03 219 77 93 Zwijndrecht 03 641 75 48 O.C.M.W. Antwerpen Noord 03 259 50 60 O.C.M.W. Antwerpen Zuid 0800 975 20 De VoorZorg 03 886 70 00 Onafhankelijke Thuiszorg Verenigingen 03 201 85 70 Thuisverpleging van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 03 221 94 20 Thuisverpleging van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 03 203 76 00 Thuisverpleging van het Liberaal Ziekenfonds
ZNA106_Brochure_297x210.indd 25
25/01/10 16:08
Zelfstandige thuisverpleegkundigen 03 233 92 43 Lemmens Wim 03 252 98 08 Vermeulen Chris 03 252 49 97 Van Nevel Chrysanta 03 353 28 86 Van Laer Inge 0478 296140 Van Laer Inge 03 353 30 54 Vandenbussche Chantal 0497 725869 Meers Jurgen 0475 606246 Rombaut Marianne 03 568 78 76 Antwerpse Thuisverpleging Associatie 0477 779213 Antwerpse Thuisverpleging Associatie 03 232 86 02 Ziekenzorg Gezinshulp en/of poetshulp 0800 975 20 Thuisverzorging De VoorZorg 078 15 00 96 Thuiszorgcoรถrdinatie Euromut/Securex 03 231 37 34 SOWEL met het Liberaal Ziekenfonds 03 320 86 10 Solidariteit voor het Gezin 03 641 75 10 O.C.M.W. Antwerpen Noord 03 259 50 30 O.C.M.W. Antwerpen Zuid 03 220 12 70 Familiehulp 03 220 12 40 Familiehulp 03 210 96 60 De Regenboog 03 886 70 00 Onafhankelijke Thuiszorg Verenigingen 03 213 40 30 Sociale Familiezorg
ZNA106_Brochure_297x210.indd 26
25/01/10 16:08
Gezinszorg Villers: 03 543 92 10 Antwerpen 03 216 49 14 Antwerpen Sint-Andries 03 237 83 63 Antwerpen Zuid 03 272 02 23 Borgerhout 03 653 11 44 Brasschaat 03 326 39 84 Deurne 03 543 92 20 Ekeren 03 645 53 93 Merksem 03 658 33 33 Schoten 03 315 14 13 Kapellen, Stabroek, Hoevenen 03 663 26 24 Gooreind 03 223 62 21 Landelijke Beweging 03 218 88 11 Buurtservice In de Weer 03 213 44 47 Buurtservice Linkeroever 03 309 45 11 Landelijke Thuiszorg Noorderkempen 014 54 10 21 Landelijke Thuiszorg Zuiderkempen, Rupelstreek Warme maaltijden 03 454 16 04 Der Kinderen 03 663 57 62 Rodenbach 03 449 21 45 De Ster 03 825 52 52 Readyfood 03 825 53 53 Readyfood 03 353 22 16 Gevers Boodschappendienst 03 326 40 47 Caddyhome 03 320 86 10 Solidariteit voor het Gezin 03 234 33 99 Boodschappenhulp Jan van Rijswijckcentrum
ZNA106_Brochure_297x210.indd 27
25/01/10 16:08
Checklist om zelf aan te vullen Er moet vóór de operatie heel wat gebeuren. Dit lijstje zal je helpen niets te vergeten. De aangevinkte zaken moeten gebeuren vóór de operatie. Zet in de tweede kolom een kruisje naast die dingen die je in orde hebt gebracht.
De volgende zaken dien je in orde te maken (in te vullen door het ziekenhuis)
In orde (zelf bij te houden)
Bloeddruk
RX Thorax
ECG
Afgeven formulier ‘opname reservatie’
RX heup en bekken laten nemen
desgevallend bezoek aan Sociale Dienst*
*De sociale dienst gaat samen met jou en je familie op zoek naar mogelijke toekomstoplossingen. Ga je naar huis, dan wordt de organisatie van thuishulp, eventuele hulpmiddelen of aanpassingen thuis, besproken en met de bevoegde diensten concreet uitgewerkt. Stellen zich (tijdelijke) problemen met je terugkeer naar huis, dan zoekt de sociale dienst samen met jou of je familie naar aangepaste woonvormen zoals revalidatiecentra, rust-en verzorgingstehuizen en dergelijke meer.
ZNA106_Brochure_297x210.indd 28
25/01/10 16:08
Medische dienst Orthopedie ZNA Stuivenberg – ZNA Sint-Erasmus
artsen dr. dr. dr. dr. dr. dr.
Eric De Coster Eric De Groof Marcel Kenis, medisch afdelingshoofd Gert Peersman Pierre Vander Borght Dominique Verhulst
ZNA Stuivenberg 03 03 03 03 03 03
217 217 217 217 217 217
70 79 79 79 71 71
30 25 25 47 42 38
raadpleging verpleegafdeling Paulette Jacobs, verpleegkundig afdelingshoofd sociale dienst kinesitherapie ergotherapie
03 03 03 03 03 03
270 270 270 270 270 270
80 82 80 81 83 83
23 33 31 29 13 13
raadpleging verpleegafdeling Nicole Creyf, verpleegkundig afdelingshoofd sociale dienst kinesitherapie ergotherapie
684 - ZNA091 - versie 1001
ZNA Sint-Erasmus
www.zna.be
ZNA106_Brochure_297x210.indd 1
25/01/10 16:08