Η ΓΗ ΣΕ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΕ ΑΥΤΗ Λυδάκη Α. και Μάτσα Σ. Η Γη είναι ένας μοναδικός πλανήτης πάνω στον οποίο συνυπάρχουν πάρα πολλοί ζωντανοί οργανισμοί τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους αλλά απόλυτα αλληλοεξαρτώμενοι. Ο άνθρωπος, το τελειότερο ίσως είδος, κατάφερε να εξελιχθεί μέσα στους αιώνες και να προσαρμοστεί σε διαφορετικές κάθε τόσο συνθήκες. Δεν κατάφερε, όμως, να αλλάξει τη διάθεσή του για παρέμβαση και επιβολή στο φυσικό περιβάλλον με κάθε τρόπο, προκειμένου να εξασφαλίσει τόσο την επιβίωσή του όσο και τη βελτίωση του επιπέδου της ζωή του. Αντιμετώπισε τη φύση ως εχθρό και όχι ως αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής του, με αποτέλεσμα να την καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό και να ανοίξει το δρόμο για την αυτοκαταστροφή της. Κλιματική αλλαγή, ρύπανση ξηράς και θάλασσας, μείωση πρασίνου με αποψιλώσεις δασών, αστικοποίηση, πυρκαγιές, εξαφάνιση ειδών χλωρίδας και πανίδας είναι μερικά μόνο χαρακτηριστικά δείγματα της ανεξέλεγκτης στάσης ενάντια στη μητέρα-φύση.
Παρ’ όλ’ αυτά η φύση λειτουργεί με αυστηρούς νόμους οι οποιοι είναι: Οικοσυστήματα •
Τα
οικοσυσήματα,
από
τα
οποία
αποτελείται
η
φύση,
είναι
αυτοσυντηρούμενα και αλληλοεξαρτώμενα. Ο μεγάλος αριθμός ζωικών
ειδών αποτρέπει την καταστροφή τους αλλα και την απώλεια κάποιου είδους. Κάθε αλλαγή σε ένα οικοσύστημα επηρεάζει και την ισορροπία όλων των άλλων.Ο άνθρωπος στο παρελθόν έκανε παρεμβάσεις στα οικοσυστήματα αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Η βόρεια Αφρική μετατράπηκε σε έρημο απο τους Ρωμαίους με την εντατική χρήση της γης αλλα και η Βενετεία έγινε μια πλωτή πόλη εξαιτίας της υπερυλοτόμισης των μεσογειακών δασών ενώ σήμερα η γεωργοί με τα λιπάσματα και τους ψεκασμούς ρυπαίνουν τα νερά με χημικές-τοξικές ουσίες.
Θώκοι (οικοθέσεις) •
Μέσα στα οικοσυστήματα, κάθε είδος έχει την οικόθεσή του (θώκο) στην οποία αναπαράγεται και επιβιώνει βρίσκοντας τροφή. Ο θώκος δεν αναφέρεται σε κάποια φυσική τοποθεσία, αλλά στη λειτουργία που αυτός επιτελεί. Έχει τη θέση του σε μια σύνθετη ζωντανή κοινωνία, την οικόθεσή του. Το σύστημα των θώκων επιτρέπει στις αλεπούδες, τα κουνέλια, τα φίδια, τα πουλιά και τα έντομα να κατοικούν στον ίδιο θαμνότοπο με σχετική αρμονία.Στην φύση η θανάτωση ενός είδους από ένα αλλο γίνεται μόνο για την επιβίωση. Μόνο οι άνθρωποι σκοτώνουν άσκοπα, καθώς είναι το μόνο είδος που έχει αγνοήσει την αρχή
της
αλληλεξάρτησης
και
εκμεταλλεύεται
συστηματικά
τις
οικοθέσεις των άλλων για δικό του όφελος και επιφέρει καταστροφές στα οικοσυστήματα.
Προσαρμογή •
Κάθε ζωντανός οργανισμός, με την πάροδο του χρόνου, εξελίσσεται για να προσαρμόζεται στο θώκο του. Ως παράδειγμα εδώ έχουμε την καμηλοπάρδαλη, της οποίας ο λαιμός δεν είναι μεγάλος στην
πραγματικότητα: είναι απλά κατάλληλος για να τρώει τα ψηλά μέρη των δένδρων που άλλα είδη δεν μπορούν να φτάσουν. Αν συμβεί κάποια αλλαγή στην οικόθεση ενός οργανισμού, τότε πρέπει να επιβιώσει στις νέες
συνθήκες,
διαφορετικά
εξαφανίζεται.
Στην
φύση
τα
ζώα
σκοτώνουν απο ανάγκη τροφής, προστασίας ή και επιβίωσης. Ποτέ, όμως, δεν σκοτώνουν περισσότερο από όσο χρειάζεται. Δεν πρέπει να είμαστε σκληροί με την αλεπού που σκοτώνει με μιας όλα τα κοτόπουλα στο κοτέτσι. Στην φύση οι κότες θα βρίσκονταν όλες ψηλά στο δένδρο και με τις φωνές του πρώτου θύματος θα έμεναν εκεί. Η αλεπού, λοιπόν, δεν θα μπορούσενα πάρει περισσότερες από μία. Σήμερα όμως, έτσι όπως είναι φτιαγμένο το κοτέτσι, η αλεπού δεν μπορεί να λειτουργήσει με άλλο τρόπο. Επομένως, στην φύση τίποτα δεν περισσεύει ως άχρηστο, δεδομένου ότι καθετί που αφήνεται από ένα ζώο χρησιμοποιείται από ένα άλλο και έτσι λειτουργεί αρμονικά το σύστημα. Για παράδειγμα, τα σκουλίκια μετατρέπουν τα πεσμένα δένδρα και κλαριά σε καλό χώμα, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει τριγύρω κάποιος που ψάχνει για καυσόξυλα.
Ανταπόκριση στις αλλαγές •
Τα είδη προσαρμόζονται στις συνεχείς αλλαγές της φύσης αν όμως δεν τα καταφέρουν γίνονται λεία για άλλα είδη και οδηγούνται σε εξαφάνιση. Αν εξαφανιστεί ένα είδος, επέρχεται σε ισορροπία με ένα άλλο στην οικόθεσή του, εκτός αν γίνει εκτοπισμός από επιθετικό είδος. Οι άνθρωποι έχουν μεγάλη προσαρμοστικότητα γι’αυτό αυξάνονται και εξαπλώνονται. Η υπέρμετρη αύξηση του πληθυσμού όμως φέρνει ανισορροπία και κακό επίπεδο ζωής. Τα ζώα, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, είναι υπο εξαφάνιση γιατί δεν προσαρμόζονται. Για παράδειγμα, τα κοάλα της Αυστραλίας ή τα πάντα της Κίνας, τα οποία
τρέφονται αποκλειστικά με ένα είδος φυτού (τον ευκάληπτο ή το μπαμπού), απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση. Και αυτό γιατί, εκμεταλλευόμενοι τους βιότοπους τους έχουμε παρέμβει στις συνήθειές τους ενώ αυτά δεν μπορούν να αλλάξουν την δίαιτά τους.
Ινδιάνος Σιάτλ Είναι, λοιπόν, μέγιστη ανάγκη για τη ‘’σωτηρία’’ του πλανήτη που παρακμάζει να αφυπνιστεί η οικολογική συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου
. Μια οικολογική συνείδηση που διέθεταν σε ύψιστο βαθμό
οι
Ινδιάνοι
και
εκφράστηκε
στη
μεγαλειώδη απάντηση που έδωσαν γύρω στα 1855 στον πρόεδρο των ΗΠΑ Φρανκλίνο Πηρς , ο οποίος τους ζήτησε να
πουλήσουν
αμερικανική αρχηγός
της
τη
γη
τους
στην
Ο
Σιάτλ,
κυβέρνηση. φυλής
των
Ινδιάνων
εξέφρασε μέσα από τον υποδειγματικό για όλους μας σήμερα λόγο του τον τρόπο με τον οποίο
αντιλαμβάνονταν τη φύση και τον ρόλο που είχαν
σ’ αυτή τα ζώα και οι άνθρωποι.Για τους Ινδιάνους, σε αντίθεση με τον σύγχρονο άνθρωπο που σκέφτεται υλιστικά, η Γη έχει αξία ανεκτίμητη, δεν πουλιέται, δεν αγοράζεται, δεν ανήκει σε κανέναν. Καθετί στη φύση έχει έναν σκοπό, μια λειτουργία στην οποία ο άνθρωπος δεν πρέπει να παρεμβαίνει. Επίσης, για τους Ινδιάνους οι άνθρωποι έχουν μια αδερφική σχέση με τα ζώα και όχι σχέση εκμετάλλευσης, όπως αδερφική χαρακτηρίζουν τη σχέση που έχουν με τη φύση, την οποία αγαπούν και φροντίζουν γιατί είναι ιερή και αν δείξουν περιφρόνηση σ’ αυτήν είναι σαν να περιφρονούν και τον Δημιουργό της Θεό.
Κλείνοντας το λόγο του ο Σιάτλ στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα στους αμερικάνους για την αντιμετώπιση που θα πρέπει να έχει η φύση από τους ανθρώπους. Τους προτρέπει αφού συνειδητοποιήσουν ότι η γη ανήκει στον
Δημιουργό της, το Θεό που είναι ίδιος για όλους, να
αγαπήσουν τη γη, να τη φροντίσουν και να την κληροδοτήσουν ακέραιη στις επόμενες γενιές.
Αποτελέσματα •
Η ανθρώπινη παρέμβαση έχει οδηγήσει σε παρακμή τον πλανήτη. Η επέκταση των ερήμων, η υποχώριση των δασών, η ρύπανση ξηράς, θάλασσας και αέρα, η μείωση αριθμού ζώων και φυτών αλλα και η εξαφάνιση των ειδών, η οποία υπολογίζεται στα 2 εκατομμύρια εως το τέλος
του
αιώνα,
είναι
χαρακτηριστικά
δείγματα
αυτής
της
παρακμής.Επομένως είναι επιτακτική ανάγκη να αναθεωρήσει ο άνθρωπος τη στάση του απέναντι στη φύση, να αντιληφθεί την αξία της οικολογικής ισορροπίας και την απόλυτη σύνδεση της ζωής του με το φυσικό περιβάλλον, δηλαδή το σπίτι του. Ένα σπίτι ανεκτίμητης αξίας το οποίο κληροδοτεί η μια γενιά στην άλλη. Γι’ αυτό οφείλει κάθε ένας καθημερινά να βάζει ένα μικρό λιθαράκι στην προστασία της φύσης ώστε να περιοριστεί όσο γίνεται η υπερεκμετάλλευση και καταστροφή της και να είναι σε θέση το ανθρώπινο είδος να ζει ποιοτικά και αρμονικά με όλα τα στοιχεία της φύσης που τη συνθέτουν.