Duurzaamheidsfabriek en Leerpark

I, Robot

EEN VERHAAL OVER HOE ZORG EN TECHNOLOGIE STEEDS MEER MET ELKAAR VERWEVEN RAKEN EN HOE HET BEROEPSONDERWIJS DAAROP INSPEELT.

Mensen die kiezen voor een baan in de zorg, doen dat meestal omdat ze graag met mensen werken. Niet omdat ze geïnteresseerd zijn in techniek. Maar technologie wordt wel steeds belangrijker in de zorg: om mensen beter te maken, om ze langer thuis te laten wonen, om hun kwaliteit van leven te verhogen, om ziektes te voorkomen én om de zorg ook in de toekomst betaalbaar te houden. Wat betekent dat voor de aanstormende generatie zorgprofessionals?

Houdbare zorg

Vroeg of laat krijgt iedereen te maken met gezondheidsproblemen. We vertrouwen erop dat er dan zorg beschikbaar is en dat die zorg van goede kwaliteit is. Met corona hebben we al goed kunnen zien wat er kan gebeuren als de druk op de zorg toeneemt. Maar er zijn ook andere factoren die ervoor zorgen dat de vraag naar zorg de komende jaren enorm zal toenemen. De vergrijzing is daar een belangrijke van: de groep ouderen wordt groter en mensen leven langer. Maar ook de vraag naar jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg neemt toe. Als we doorgaan op de huidige manier, is de zorg op termijn niet meer betaalbaar én niet meer uitvoerbaar, omdat er te weinig personeel beschikbaar is.

Technologie biedt oplossingen

Slimme technologie kan de zorg op een heleboel manieren ondersteunen. Big data geeft ons inzicht in ziektes en kan helpen die te voorkomen en te genezen. Robotica en domotica verbeteren de zelfredzaamheid en levenskwaliteit van de ouder wordende of gehandicapte mens. Slimme apps kunnen patiënten meer inzicht bieden in hun ziekte en zorg op afstand mogelijk maken. En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden. Maar hoe meer technologie we inzetten, hoe belangrijker het wordt dat zorgprofessionals met die technologie kunnen omgaan. En hoe belangrijker ook dat ‘techneuten’ snappen voor welke uitdagingen de zorg staat.

Menselijk kapitaal

Dit vraagt nogal wat van het beroepsonderwijs. Want de technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Wat je vandaag leert, is misschien al verouderd als je van school komt. Studenten (én docenten) moeten dus vooral leren om digitaal vaardig te worden, met een innovatieve mindset en een globaal idee van wat er allemaal mogelijk is. En daarbij – misschien wel de grootste uitdaging - om de menselijke maat niet uit het oog te verliezen. Want hoe je het ook went of keert: zorgen voor jezelf en voor een ander is en blijft vooral ook mensenwerk.

Projecten zorgtechnologie

In verschillende projecten worden studenten van het Da Vinci College, aan de hand van échte opdrachten van zorginstellingen, gestimuleerd om na te denken over slimme innovaties voor de zorg. In één van deze projecten daagde ASVZ, een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking, zorgstudenten en techniekstudenten uit om samen een oplossing te bedenken waarmee slechtziende bewoners hun weg binnenshuis kunnen vinden. In een andere projecten werkten mbo-studenten samen met hbostudenten van Hogeschool Rotterdam onder meer aan een slimme afstandsbediening waarmee het alarm van de sondepomp bediend kan worden, een slimme waterfles die aanzet tot voldoende drinken en een rollator die een goede loophouding bevordert. Opdrachtgevers prijzen de vaak innoverende en verrassend goede oplossingen van de studenten.

Levensechte poppen

De pop op de grote foto is een interactieve, levensechte robotpop die wordt gebruikt in het beroepsonderwijs, omdat oefenen op echte mensen niet altijd mogelijk of wenselijk is. Het gaat dan bijvoorbeeld om het inbrengen van een infuus, maar ook om tanden poetsen of omkleden en communiceren met een patiënt. Da Vinci beschikte al over twee van dit soort poppen. Onlangs is ook deze ‘oude’ pop erbij gekomen, die bijvoorbeeld beschikt over een verouderde huid en gebit. Door te praten en geluiden te maken kan de pop bijvoorbeeld kenbaar maken dat hij/zij ‘pijn’ heeft. Best een beetje griezelig, maar perfect om het vak veilig te leren!

Zorginnovatiecentrum

Op het Da Vinci College is in samenwerking met de gemeente Dordrecht en het Albert Schweitzer ziekenhuis een ‘zorginnovatiecentrum’ gerealiseerd. Onderwijs, zorgprofessionals, overheid, (technische) bedrijven en inwoners komen er samen om te werken, te leren en te inspireren. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is het voorkomen van ziekte, in plaats van het ‘beter maken’. Daarbij hoort ook dat mensen steeds meer regie krijgen over hun gezondheid. Binnenkort start er bijvoorbeeld een project waarbij astmapatiënten van het ziekenhuis luchtkwaliteitmeters en zuiveringsappratuur in huis krijgen. Mbostudenten helpen door de patiënten hier thuis voorlichting over te geven.