Het licht van Cuyp

Samuel van Hoogstraten, Portret van Sir Norton Knatchbull, 1667, olieverf op doek, 208,5 x 131,5 cm, Dordrechts Museum (aankoop 2021 met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Willem en Mary Reus-de Lange Fonds en haar VriendenLoterij Aankoopfonds), Mondriaan Fonds en Bedrijfsvrienden

Dordrechts Museum). Foto Peter den Ouden.

Imposant portret voor Dordrechts Museum: VAN HOOGSTRATEN TEN VOETEN UIT

Het Dordrechts Museum heeft het Portret van Sir Norton Knatchbull uit 1667 door Samuel van Hoogstraten aangekocht.

Het is bijna onmogelijk om niet in superlatieven te vervallen bij deze aanwinst. Het gaat om het grootste en meest ambitieuze portret van een van de belangrijkste leerlingen van Rembrandt. Het betreft bovendien een van de duurste, meest exclusieve en statige manieren om iemand te portretteren: levensgroot, staand en ten voeten uit. De voorgestelde Sir Norton is de belangrijkste Engelse opdrachtgever van Van Hoogstraten. Het schilderij heeft een prachtige aristocratische herkomst en bevindt zich in zeer goede conditie. De aankoop kon gedaan worden dankzij de steun van de Vereniging Rembrandt, het Mondriaan Fonds en de Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum.

Levensgroot, staand en ten voeten uit

Het portret van de 65-jarige Sir Norton Knatchbull (1601-1684) behoort tot de weinige levensgrote, staande portretten ten voeten uit van een Hollandse meester en geeft een uniek beeld van de ambities en internationale carrière van de uit Dordrecht afkomstige schilder en schrijver Samuel van Hoogstraten (1627-1678). De veelzijdige Van Hoogstraten is als kunsttheoreticus van bijzondere betekenis voor de Hollandse schilderkunst van de 17de eeuw en onze kennis van zijn leermeester Rembrandt. Daarnaast streefde hij in Wenen, Rome, Regensburg en Londen een ‘Europese carrière’ na en werd hij in de hoogste kringen geëerd. Het Portret van Sir Norton Knatchbull, dat ontstaan is tijdens zijn Engelse periode (1662-1667), is zijn grootste en meest ambitieuze portret dat prachtig getuigt van die internationale loopbaan.

Restauratie

Het spectaculaire schilderij is na aankoop in het restauratieatelier van het Dordrechts Museum gerestaureerd. Het vernis was sterk vergeeld en vuil. Het schilderij was zo donker geworden dat de plooien in de zwarte kleding en de beschaduwde tegels slecht te onderscheiden waren. De vernisafname bracht bovendien de details in kleding en gezicht en de mooie pastelkleuren in de tegels weer tevoorschijn.

Het werk is permanent te zien in de vaste collectie van het museum.

Aelbert Cuyp, Landschap met zes koeien bij Dordrecht, ca. 1655, paneel, particuliere collectie (via tussenkomst van Bijl-Van Urk Master Paintings, Alkmaar).

Zes schilderijen van Aelbert Cuyp teruggevonden

Het Dordrechts Museum voegt zes onbekende schilderijen van Aelbert Cuyp toe aan de tentoonstelling In het licht van Cuyp. Het gaat om werken uit particulier bezit die niet eerder tentoongesteld zijn. Hoewel de schilderijen in oude publicaties staan, was de huidige verblijfplaats niet bekend. Na speurwerk van het museum en contact met kunsthandelaren konden de zes landschappen getraceerd worden. Vrijwel alle stukken blijken zich in Nederland te bevinden, een enkel schilderij zelfs in Dordrecht. Door de grote bereidwilligheid van de particuliere verzamelaars is het mogelijk de Cuyptentoonstelling te verlengen tot en met 8 mei.

Door Sander Paarlberg

De tentoonstelling In het licht van Cuyp vertelt het verhaal van de grote waardering in Engeland voor de zonnige landschappen van de 17de-eeuwse schilder uit

Foto Janko Duinker. Foto Studio Roodenburch. Dordrecht. Veel schilderijen zijn uit belangrijke Engelse collecties geleend. Enkele daarvan moesten helaas na 6 maart terug. Daaronder bevinden zich twee van Cuyps schilderijen uit de Engelse Royal Collection. Vanwege het 70-jarig regeringsjubileum van koningin Elizabeth moesten deze werken terug naar Buckingham Palace waar tal van feestelijkheden rond het ‘Platinum Jubilee’ plaatsvinden. In totaal gingen vijf schilderijen van Cuyp na 6 maart terug naar diverse eigenaren in het buitenland. Om de tentoonstelling te kunnen verlengen is het Dordrechts Museum op zoek gegaan naar vervangstukken.

Een van de beste veestukken

Een van de hoogtepunten bij deze vervangstukken is het Landschap met zes koeien bij Dordrecht dat lang in de collectie van Anton Philips zat. Het behoort tot de beste veestukken van Aelbert Cuyp en past prachtig bij de schilderijen met koeien die uit Schotland en Hongarije zijn geleend. Er staan drie staande en drie liggende koeien op, waarvan de vachten fraai verlicht worden door het gouden licht van de zon, Cuyps handelsmerk. De diagonale compositie en de vogels in de lucht richten de aandacht op subtiele wijze naar de horizon waar de Grote Kerk van Dordrecht te herkennen is.

De tentoonstelling In het licht van Cuyp

Aelbert Cuyp & Gainsborough – Constable – Turner is nog t/m 8 mei met nieuwe bruiklenen te zien in het Dordrechts Museum.

Volgende pagina $ Imposant portret voor Dordrechts Museum