นิทานพืน บ้ านจังหวัดชุมพร เล่ ม ๒
พรรณี จันทร์ ณรงค์ โรงเรียนวัดปากด่ าน สํ านักงานเขตพืน ทีก% ารศึกษาชุ มพร เขต ๑
นิทานพืน บ้ านจังหวัดชุ มพร เล่ ม ๒
สระนํา อาถรรพ์ พรรณี จันทร์ ณรงค์ โรงเรี ยนวัดปากด่าน สํานักงานเขตพื นที การศึกษาชุมพร เขต ๑
คํานํา นิทานเรื องสระนํ าอาถรรพ์เป็ นนิทานพื นบ้านของจังหวัดชุมพร ซึ งเป็ นที มา ของชื อตําบลสะพลี ผูเ้ ขียนเห็นว่าเป็ นเรื องใกล้ตวั ที นกั เรี ยนควรสนใจเพราะเป็ น เรื องราวของท้องถิ น จึงได้นาํ เค้าโครงเรื องมาเขียนเป็ นบทร้อยกรองประเภทกาพย์ ธนัญชยางค์ หรื อกาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ เพื อให้นกั เรี ยนได้ฝึกทักษะการอ่านและ การเขียนบทร้อยกรองประเภทนี ผูเ้ ขียนได้กาํ หนดกิจกรรมหลังการอ่านให้นกั เรี ยนคิด วิเคราะห์คาํ ตัวละครและเหตุการณ์ในนิทาน โดยให้นกั เรี ยนเขียนตอบคําถาม แสดง ความคิดเห็น และได้กาํ หนดกิจกรรมให้นกั เรี ยนได้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองเกี ยวกับ ตําบลสะพลี ซึ งเป็ นการปลูกฝังนิสัยใฝ่ รู ้ใฝ่ เรี ยนให้เกิดแก่นกั เรี ยน กิจกรรมหลังการ อ่านที ผเู ้ ขียนกําหนดให้นกั เรี ยนปฏิบตั ิ นักเรี ยนสามารถคิดและเขียนสื อความได้ท งั ร้อยแก้วและร้อยกรอง ขอขอบคุณทุกท่านที มีส่วนร่ วมในการจัดทําหนังสื อเล่มนี จนเสร็จสมบูรณ์ และหวังเป็ นอย่างยิง ว่าหนังสื อเล่มนี คงอํานวยประโยชน์แก่ผทู ้ ี สนใจได้เป็ นอย่างดี พรรณี จันทร์ณรงค์
เรื%องเล่ ากล่ าวว่ า มีพระราชา ยกทัพกรีธา ถึงเมืองชุมพร ได้ สร้ างตําหนัก ที%พกั หยุดนอน แล้ วจึงสั ญจร เดินทางต่ อไป
ในท้ องถิ%นนี ทหารยินดี สั ตว์ ป่ามากมี หาได้ ดงั ใจ อาหารคงพอ เดินต่ อได้ ไกล ต่ างคนร่ วมใจ ออกล่าสั ตว์กนั
ตะวันคล้ อยบ่ าย หาสั ตว์ไม่ ได้ ทหารท้ อใจ ชวนกลับเร็วพลัน จึงเห็นเนือ ทราย ยิงได้ ทันควัน เนือ ทรายตัวนั น ล้ มลงทันที
ทหารกรูเข้ าหา เนือ ที%ถูกล่ า เพือ% จะมัดพา พ้นจากพงพี พอเดินเข้ าใกล้ เนือ ทรายวิง% หนี ทหารได้ ที ไล่ชิดติดตาม
วิง% ทันเนือ ทราย เล็งยังที%หมาย กระสุ นถูกกาย เนือ ทรายตัวงาม ทรุดตัวล้ มลง ทหารตรงจะหาม เพียงชั%วครู่ ยาม ลุกวิง% หนีไป
ยิงล้ มอีกที รีบลุกวิง% หนี เป็ นอยู่อย่ างนี ทหารแปลกใจ ร่ วมกันปรึกษา จะล่ าอย่างไร มีทหารใหญ่ แนะนําชํ%าชอง
ไล่ตามกระชั น เพือ% ได้ รู้กนั ในเขตพนาวัน สิ% งใดคุ้มครอง จึงได้ พบปะ เห็นสระนํา นอง ทุกคนจ้ องมอง คิดมีพลีกรรม
ช่ วยกันบวงสรวง เทวาทั งปวง ให้ เสร็จลุล่วง ในงานที%ทํา ณ สระแห่ งนี ได้พลีถ้อยคํา ให้ เจ้ าป่ านํา ล่ าสั ตว์ ได้ ดี
เริ%มรุ่งวันใหม่ ต่ างมุ่งตรงไป ยังสระนํา ใหญ่ กระทําการพลี ธูปเทียนนํามา บูชาเต็มที% หลังจากพิธี ได้สัตว์ ทุกวัน
ล่ าสั ตว์ ป่านี ต้ องกระทําพลี ตรงสระที%มี รู้ ถ้วนทั%วกัน จึงเรียกสระนี “สระพลี” แต่ น ัน จนปัจจุบัน เขียนเป็ น“สะพลี”
ตําหนักที%ต งั ชื%อเสี ยงนั นยัง เคยอยู่ใกล้ ฝั%ง ริมสายนที ได้ สร้ างสะพาน ใครผ่ านรู้ ดี เรียกสะพานนี เป็ น“สํ านัก”มา
สะพลี สะพลีเป็ นตําบลหนึ งในเขตอําเภอปะทิว จังหวัดชุมพร ห่างจากตัวเมืองประมาณ ๑๒ กิโลเมตร และห่างจากถนน เพชรเกษมสี แยกท่าแซะ ๑๐ กิโลเมตร การคมนาคมสะดวก มีท งั ทางรถยนต์และรถไฟ ตําบลสะพลีแบ่งการปกครองออกเป็ น ๑๑ หมู่บา้ น และ ๑ เทศบาล รายได้ประชากรมาจากการทําสวนปาล์มนํ ามัน ยางพารา มะพร้าว การทําประมงชายฝั ง และอาชีพบริ การ นักท่องเที ยว มีอาณาเขตติดต่อกับอ่าวไทยทางภาคใต้ตอนบน มีหาดทรายสี ขาว น่าท่องเที ยว สถานที ท่องเที ยวที ข ึนชื อ คือ หาดทุ่งวัวแล่น ซึ งมี หาดทรายสวยงาม มีเรื อนําเที ยวชมเกาะต่างๆ และมีการบริ การ ดํานํ าชมปะการังใต้ทะเลอันสวยงาม
กิจกรรมหลังการอ่าน กิจกรรมที% ๑ สะกดคําให้ตรงความหมาย คําศัพท์
ความหมาย
รี
า
เคลือ% น, ยก, เดินทางเป็ นหมู่เป็ นกระบวน
า
นั
เรือนของเจ้ านาย
ญ
ร
ผ่ านไปมา ป่ า
ง า
อ
ลี
ร
า
น
ว
ส
ชํานิชํานาญ
ม
การบูชา, พิธีบูชา สายนํา , แม่ นํา
ว
บูชาเทวดาด้ วยเครื%องสั งเวยและดอกไม้ ธูปเทียน
กิจกรรมที% ๒ เขียนแผนภาพความคิด เรื องสระนํ าอาถรรพ์
ตัวละคร ................................ ............................... ............................... ...............................
เหตุการณ์ ที% ๑ ............................... ........................ .................... ....................
สถานที% ............................... .............................. ...............................
สระนํา อาถรรพ์
เหตุการณ์ ที% ๒ ............................... ............................... ...............................
เหตุการณ์ ที% ๓ ............................... ............................... ...............................
เหตุการณ์ สุดท้ าย ………………… ………………… …………............... .............................
กิจกรรมที% ๓ ตอบคําถามต่อไป ๑. เพราะเหตุใดทหารจึงล่าสัตว์ไม่ได้ ๒. เมื อล่าสัตว์ไม่ได้ทหารทําอย่างไร ๓. เพราะ เหตุใดจึงเรี ยกหมู่บา้ นนี วา่ “สะพลี” ๔. นักเรี ยนเชื อการพลีกรรมหรื อไม่ เพราะเหตุใด ๕. สถานที สาํ คัญของสะพลี มีอะไรบ้าง ๖. นักเรี ยนสามารถพัฒนาตําบลที อยูข่ องนักเรี ยนได้อย่างไรบ้าง ๗. ถ้านักเรี ยนต้องการแนะนําตําบลสะพลีแก่นกั ท่องเที ยว นักเรี ยนจะเขียนอย่างไร ๘. เรื อง สระนํ าอาถรรพ์ เป็ นบทร้อยกรองประเภทใด ๙. แบ่งวรรคตอนการอ่าน และโยงคําสัมผัสในแผนผังข้างล่างนี OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
OOOO
กิจกรรมที% ๔ ฝึ กเขียนบทร้อยกรอง ๔.๑ นําคําทีก% าํ หนดให้ เติมบทร้ อยกรองให้ สัมผัสถูกต้ องและได้ ใจความ
คําทีก% าํ หนดให้
สดใส อบอวล ลําดวน ทัว ไป สารภี หนักหนา มีหนาม กลิ นหอม ชงโค
บทร้ อยกรอง
ดอกไม้ในสวน ยีส ุ่ น........... ส่ งกลิ น............. ฟุ้ งขจรไกล กุหลาบ............... งดงาม............... ผูค้ น............ จัดใส่ แจกัน
๔.๒ เรียงวรรคทีก% าํ หนดให้ เป็ นบทร้ อยกรองทีถ% ูกต้ อง
รู้จกั ทัว กัน สะพลีบา้ นฉัน หาดสวยดังฝัน หาดสะอาดตา ทุ่งวัวแล่นงาม ท้องฟ้ าสี คราม อยูก่ ลางทะเล จระเข้เกาะง่าม
กิจกรรมที% ๕ เติมอักษรให้เป็ นชื อหมู่บา้ นในตําบลสะพลี ป
ด่
ทุ่
ว
ด
น อ รุ
า ค
ใ
นิ
ญ่ สํ
ท่
เ
ห
อ
ค ห้
ล
ส ป ง
ย
ไ ห
า
อ
เอกสารประกอบการศึกษาค้ นคว้ า จังหวัดชุมพร นิทานและตํานานพืน บ้ านจังหวัดชุมพร เอกสารทางวิชาการ ๒๕๔๒ รัชนี ศรี ไพรวรรณ “การสอนบทร้ อยกรองและทํานองเสนาะระดับประถมศึกษา” ใน เอกสารการสอนชุดวิชาการสอนกลุ่มทักษะ ๑ (ภาษาไทย) หน่วยที ๑๐ หน้า ๖๕๙ - ๖๗๕ นนทบุรี มหาวิทยาลัยสุ โขทัยธรรมาธิราช ๒๕๓๒ ราชบัณฑิตยสถาน พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ พิมพ์ครั งที ๕ กรุ งเทพมหานคร บริ ษทั อักษรเจริ ญทัศน์ อจท. จํากัด ๒๕๓๘
หนังสื อคือชีวติ อ่ านวันละนิด เพือ% ชีวติ ทีส% มบูรณ์