JAARVERSLAG 2012 including English summary
China
Light R otterd am
ity gC Za g i Z
Inhoudsopgave Voorwoord ������������������������������������������������������������������������� 4 Profiel Rotterdam Festivals �������������������������������������������� 5 1. Festivals & evenementen ������������������������������������������ 6 1.1 Bereik en effecten ��������������������������������������������������������������7 1.2 Activiteiten ������������������������������������������������������������������������� 8 1.3 Ondersteuning, expertise en kennisdeling ��������������15 1.4 Coördinatie stedelijke evenementen ������������������������16 1.5 Besluitvorming cultuurplanperiode 2013-2016 ����� 17 2. Cultuurparticipatie �����������������������������������������������������18 2.1 Promotie en presentatie totale cultuuraanbod ����18 2.2 Doelgroepgerichte promotie en presentatie ���������20 2.3 Culturele Affichering Rotterdam �������������������������������20 2.4 Ondersteuning, expertise en kennisuitwisseling �20 2.5 Besluitvorming cultuurplanperiode 2013-2016 ��� 23 3. Bedrijfsvoering ������������������������������������������������������������ 24 English summary ������������������������������������������������������������ 26 Bijlagen ���������������������������������������������������������������������������� 28
1. Overzicht Rotterdamse festivals ������������������������������� 30
2. Personeel Rotterdam Festivals �����������������������������������44
3. Adviesraden �����������������������������������������������������������������������45
4. Raad van Toezicht ���������������������������������������������������������� 46
5. Subsidiënten ��������������������������������������������������������������������� 47
Colofon ����������������������������������������������������������������������������48
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 05
Voorwoord 2012, waarover wij in dit verslag verantwoording afleggen, levert een contrastrijk beeld op. In een periode waarin organisatoren hun festivals overeind proberen te houden in uitdagende omstandigheden, was Rotterdam Festivals namens de stad ook gastheer van twee mooie, opvallende en vooraf niet geplande evenementen: The Passion en China Light Rotterdam. We werden geconfronteerd met stevige bezuinigingen op ons Uitburo en moesten onze organisatie daar op aanpassen. Tegelijkertijd bleken de culturele instellingen in de stad bereid om, in ook voor hen lastige omstandigheden, een groot deel van de Uitburo-activiteiten met elkaar in stand te houden. Dat was hartverwarmend! Het was een jaar waarin nieuwe waardering voor de kennis die wij over het cultuurpubliek hebben opgebouwd, niet in de weg stond dat de gemeentelijke subsidie daarvoor werd geschrapt. Een jaar waarin we soms moeizaam op zoek waren naar nieuwe samenwerkingsvormen én een jaar waarin we opnieuw eervolle, internationale waardering kregen voor ons werk. Het lijkt te wijzen op een omgeving die blijvend onzekerder is en moeilijker te voorspellen. Een wereld waarin organisaties flexibel moeten zijn en sneller moeten kunnen reageren op onverwachte bedreigingen én kansen. De mooie resultaten van 2012 - die we in de pagina’s hierna beschrijven - tonen aan dat we daar, samen met alle creatieve organisatoren en instellingen om ons heen, toe in staat zijn. Het geeft ons volop energie en vertrouwen voor de komende jaren waarin we nog effectiever verbinding willen creëren tussen prachtige initiatieven, stedelijke belangen en een enthousiast publiek. Johan Moerman Directeur Rotterdam Festivals maart 2013
06 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Johan M
oerma
n, IFEA
Hall of
Fame
“ One of the most respected voices in the industry.” International Festivals & Events Association (IFEA)
rt ce
n co
n ve rha
ee GV OV
over directeur Rotterdam Festivals
PROFIEL ROTTERDAM FESTIVALS Rotterdam Festivals coördineert het evenementen beleid in Rotterdam en stimuleert de cultuurparticipatie van Rotterdammers. Wij realiseren een karakteristiek festivalaanbod en een breed publiek voor kunst en cultuur in Rotterdam.
Festivals & Evenementen Rotterdam Festivals is sinds 1993 verantwoordelijk voor het evenementenbeleid in Rotterdam. Wij brengen de initiatieven van festivalorganisatoren, de wensen van bewoners en bezoekers en de thema’s van de stad bij elkaar. Door deze aanpak ontstaan karakteristieke, onderscheidende en innovatieve evenementen die een groot publiek aanspreken én culturele, promotionele en economische betekenis hebben voor Rotterdam.
Internationale waardering voor het Rotterdamse festivalbeleid
Cultuurparticipatie
In 2012 was er opnieuw internationale waardering
regio Rotterdam. We zetten doelgroep specifieke
voor het festivalbeleid en de festivals in Rotterdam.
marketingacties in om nieuw publiek te verleiden
Johan Moerman, directeur Rotterdam Festivals,
tot cultuurparticipatie.
Rotterdam Festivals coördineert de gezamenlijke inspanningen van de Rotterdamse cultuursector om een zo groot en breed mogelijk publiek voor de kunsten in Rotterdam te bereiken. Via het Rotterdams Uitburo wordt het complete aanbod aan kunst en cultuur in Rotterdam verspreid onder bewoners van stad en
werd in Denver (VS), tijdens de jaarlijkse festivalthe International Festivals & Events Association.
Ondersteuning, expertise en kennisuitwisseling
De organisatie eerde Johan Moerman voor zijn werk
Rotterdam Festivals verzamelt actief kennis op de
binnen het internationale netwerk van festival
terreinen waar wij actief zijn, waar nodig door eigen
professionals, de internationale kennisuitwisseling
onderzoek. Wij zijn op deze manier uitgegroeid tot hét
die hij tot stand heeft gebracht en de voorbeeld-
kenniscentrum voor de cultuursector op het gebied van
functie van Rotterdam als festivalstad.
festivals en cultuurparticipatie. Deze kennis wordt via
conferentie, opgenomen in the Hall of Fame van
nieuwsbrieven en kennisuitwisselingsbijeenkomsten actief gedeeld met de sector.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 07
Duizel in
1. FESTIVALS & EVENEMENTEN Dieper in de stad, verder in de wereld De ambitie van Rotterdam Festivals is het behouden van de sterke landelijke positie van Rotterdam als festivalstad en waar mogelijk uit te bouwen met een breed scala aan onderscheidende festivals die nauw verbonden zijn met het karakter van de stad en haar bewoners. Het Rotterdamse festivalbeleid heeft daarnaast als doel het rendement van de topevenementen te vergroten door het versterken van hun internationale positie, ze zichtbaarder te maken en meer te verbinden met andere partijen in de stad, zoals onderwijs足 instellingen en bedrijven.
08 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
het Park
Discove
ry Festiv al
1.1 Bereik en effecten
Gemiddelde leeftijd en gemiddeld opleidingsniveau van festivalbezoekers en de relatieve grootte van het festivalpubliek
In 2012 ondersteunde Rotterdam Festivals 59 evenementen die naar schatting 2.090.000 bezoekers trokken. Een lichte stijging ten opzichte van de 1,9 miljoen bezoekers als ZigZagCity en China Light Rotterdam. Uit het in augustus 2012 gepubliceerde tweejaarlijkse vrijetijdsonderzoek van het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) bleek dat 65% van de Rotterdammers evenementen bezoekt, gemiddeld zo’n drie per jaar. Dit is vrijwel gelijk aan onze doelstelling en aan de uitkomsten van het vorige, in 2010 gepubliceerde COS onderzoek. De evenementensector draagt bij aan de profilering van Rotterdam als een aantrekkelijke stad om te wonen en te bezoeken. Het vormt een vitaal onderdeel van de Rotterdamse cultuur en economie. Uit een in 2011 voor het eerst uitgevoerd onderzoek blijkt dat er, naast 4.500 vrijwilligers, 4.700 mensen in de sector werken en dat de bezoekers bijna 200 miljoen euro uitgeven in de stad.
Bezoekers naar geografische herkomst 3%
28%
Rotterdam 41%
Regio Rijnmond Rest Nederland Buitenland
28%
Motel MozaĂŻque
Gemiddelde opleidingsniveau per festival
in 2011 en vooral veroorzaakt door eenmalige projecten
Museumnacht Internationaal Film Festival Rotterdam
North Sea Round Town
Wereld van Witte de With
Gergiev Festival
Festival Nieuwe Oogst
24 uur cultuur
Intern. keuze Schouwburg
Pleinbioscoop
North Sea Jazz Festival
De Parade
Operadagen Rotterdam
Cameretten
Metropolis Festival
Dag van de Romantische Muziek Circusstad Festival Poetry International Festival Zomercarnaval
Dunya Festival Musica Republica
Wereldhavendagen Zomerzondagen
Gemiddelde leeftijd per festival Bron: Cultuurparticipatie van Rotterdammers 2011, Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS), augustus 2012
1.2 Activiteiten
te kunnen handhaven en om vervolgens te kunnen
Gezien de uitdagende omstandigheden zijn wij tevreden
doorgroeien naar de Europese top zijn in de toekomst
over het totaalbeeld en de wijze waarop de belangrijkste
wijzigingen noodzakelijk die in de huidige opzet van deze
evenementen zich in 2012 hebben kunnen handhaven.
twee festivals niet kunnen worden gerealiseerd.
De organisatoren moesten daar wel alle zeilen voor
Organisator Ducos presenteerde daarom in 2012 een
bijzetten en soms een stap terugdoen in omvang of
meerjarenplan voor Rotterdam Unlimited, een nieuw
entree heffen waar dat daarvoor nog niet het geval was.
festival waarin beide evenementen zullen opgaan.
Ondanks dat boekten we vooruitgang bij het realiseren
Rotterdam Festivals ondersteunde de planontwikkeling,
van onze ambities.
onder meer via het organiseren en faciliteren van bijeenkomsten met relevante partners en een traject
Architectuurstad
waarin het businessmodel voor Rotterdam Unlimited
Het doel voor 2012 was Rotterdam tijdens de
uitvoerig werd onderzocht.
Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) te positioneren als dé architectuurstad van Nederland en tegelijkertijd architectuur onder de aandacht te brengen bij een breder publiek. Onder de naam ZigZagCity werd een aantal projecten gerealiseerd in de openbare ruimte die samen een wandelroute vormde tussen de twee locaties van de biënnale: de IABR Test Site bij het Centraal Station en de
" Je kijkt met andere ogen naar de plek waar je altijd gewoon voorbij loopt"
hoofdtentoonstelling van de IABR in het Nederlands
Een bezoeker aan ZigZagCity (uit het bezoekers
Architectuurinstituut. ZigZagCity kreeg ruime media
onderzoek blijkt dat 89% van de bezoekers vindt
aandacht en trok 52.000 bezoekers, iets meer dan het
dat ZigZagCity nieuwe mogelijkheden binnen
beoogde aantal van 50.000. Als vervolg op een van de
de stad laat zien).
projecten, de door het kunstenaarscollectief Het Observatorium gemaakte constructie op de Jan Evertsenplaats, gaf de gemeente Rotterdam hen opdracht een vervolgplan te maken ter verlevendiging van de Lijnbaanhoven. Multiculturele stad In 2012 vonden de laatste edities plaats van Dunya Festival en Zomercarnaval. Beiden waren ook in 2012 onveranderd succesvol. Om zich aan de Nederlandse top Internat
ionale A
rchitectu
ur Biënn
ale Rott erdam
ZigZagC ity
“ Hopelijk inspireert Pschorry! jullie om wat aan het Hofplein te gaan doen. Het is de hoogste tijd dat wij Rotterdammers dit soort plekken in de stad overnemen.” G yz La Rivière in zijn openingsspeech van Hofpoort voor ZigZagCity op 20 april 2012
“ Word je daar niet blij van? Donkere decemberavond, maar oh wat mooi!” Tweet bezoeker binnenstad over China Light Rotterdam op Westersingel
China L
ight Ro tterdam
Gastheer voor bijzondere evenementen Rotterdam Festivals begeleidt organisatoren bij het
bekeken televisie-uitzendingen zoals De Wereld Draait
vinden van de juiste locaties, het verkrijgen van vergun-
Door en andere media.
ningen, het samenstellen van een lokaal productie- en promotieteam en het initiëren van randprogrammering.
In december opende China Light Rotterdam in het Park
In 2012 was Rotterdam Festivals namens de stad
bij de Euromast, het grootste Chinese lichtspektakel van
gastheer voor twee zeer opvallende evenementen:
Europa. Een grootschalig, sprookjesachtig familie-
The Passion en China Light Rotterdam.
evenement met ruim veertig lichtobjecten dat de traditie van de Chinese lichtfestivals naar Rotterdam bracht. Een
The Passion is een live uitgevoerde samenwerking van de
nagebouwde versie van Beijing’s Tempel van de Hemel en
Evangelische Omroep, RKK en de Protestantse kerk in
een honderd meter lange, in het water weerspiegelende
Nederland die, gebruik makend van populaire artiesten
draak, behoorden tot de hoogtepunten van dit door een
als Danny de Munk en Frans Bauer, het Paasverhaal op
organisator uit het Chinese Chengdu ontwikkelde
toegankelijke wijze ensceneert en op televisie brengt.
evenement. Aanvullend ondersteunde Rotterdam
Dat leverde een evenement op dat niet alleen 10.000
Festivals China Light Rotterdam uitgebreid met extra
bezoekers naar de stad trok, maar ook de stad
marketing- en promotie-uitingen, de organisatie van het
Rotterdam op prachtige wijze in beeld bracht voor een
openingsevenement en een city dressing-project van
televisiepubliek van twee miljoen kijkers, met daarnaast
lichtobjecten op Westersingel, Schouwburgplein en
zeer positieve voor- en nabeschouwingen in goed
Wijkpark het Oude Westen.
Motel M
oza誰que
Maritieme stad Op verzoek van Rotterdam Festivals ontwikkelden de Wereldhavendagen in 2012 een meerjarenvisie. Parallel bracht Rotterdam Festivals de Wereldhavendagen in als case bij een internationaal onderzoek van de Erasmus Universiteit naar de wijze waarop festivals en bedrijfs足leven door het benadrukken van sterke clusters kunnen samenwerken in het versterken van de concurrentie足positie van steden. Door deze meerjarenaanpak zal de Wereldhavendagen aan effect en uitstraling winnen en een relevante bijdrage leveren aan het uitdragen van de kwaliteiten van de Rotterdamse haven. De uitgangspunten van het nieuwe beleid werden uitvoering besproken met de stakeholders van dit evenement. De NHTV, het internationaal hoger onderwijs in Breda, voerde een uitgebreid onderzoek uit in het kader van het optimaliseren van de bezoekersbeleving.
Internati
onal Film
Festival
Rotterd am
12 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
n ge da
n ve ha
ld
re We
Interview Rotterdam Festivals als sparringpartner Vorig jaar ontwikkelde de Wereldhavendagen voor het
De belangrijkste uitgangspunten voor onze meerjaren
eerst een meerjarenvisie. Rotterdam Festivals daagde
visie zijn het Rotterdamse evenementenbeleid en
de organisatie uit na te denken over hun rol binnen het
Havenvisie 2030. De Wereldhavendagen levert op deze
evenementenbeleid van de stad.
manier een bijdrage aan de ontwikkeling van zowel de haven als van het evenementenklimaat in de stad. Via
Reinier Weers, senior projectleider bij Rotterdam
Rotterdam Festivals is bovendien een samenwerking
Festivals: ‘Voor grote festivals in de kunst- en cultuur
met de Academy for Leisure (NHTV in Breda) opgezet
sector is het al gebruikelijk om een meerjarenplan te
om de beleving van onze bezoekers te onderzoeken.
maken. Het creëert een toekomstambitie en een duidelijk
Hieruit is de zogenaamde visitor’s journey voortgekomen,
stappenplan om die ‘droom’ over een reeks van jaren
waarin je als festival wordt uitgedaagd om in de huid
te realiseren. In het stedelijk evenementenbeleid zijn
van een specifieke bezoeker te kruipen. Het heeft ons
duidelijke ambities verwoord om de iconische evene-
verrassende, nieuwe inzichten gegeven’.
menten in Rotterdam internationaal nog sterker te maken en tegelijkertijd dieper in de stad te laten
Reinier Weers: ‘Wij denken dat de kwaliteit van de
doordringen. Wij vinden het dus van groot belang dat
festivals de komende jaren gehandhaafd kan blijven door
organisatoren van dergelijke evenementen verder kijken
ons nadrukkelijker te richten op die bezoekersbeleving.
over een langere periode en een meerjarenvisie formule-
De samen met de NHTV ontwikkelde visitor’s journey
ren of aanscherpen. Die plannen hebben hoe dan ook
begint vanaf het moment dat de bezoeker voor het eerst
een relatie met de economische ontwikkelingen, de
hoort van een festival tot en met het moment dat hij er
veranderende vraag van het publiek en de ambities
na afloop over vertelt aan zijn vrienden. Het brengt de
van de stad. Een goede meerjarenvisie versterkt het
keuzes van festivalorganisatoren voor programmering,
(cultureel) ondernemerschap.’
productie en marketing en communicatie nog dichter bij elkaar en laat zien wat die keuzes voor effect hebben
Samenwerking NHTV
op de bezoeker. Door dit nieuwe onderzoeksinstrument
Sabine Bruijnincx, directeur Wereldhavendagen: ‘Bij het
hebben wij samen met de verzamelde publieks
formuleren van onze meerjarenvisie wilden we niet
informatie vanuit het Rotterdams Uitburo, een
alleen binnen de eigen organisatie ideeën en meningen
voorsprong op andere steden. Wij gaan de methodiek
verzamelen, maar juist ook de partners daarin betrekken.
van de visitor’s journey dan ook zeker inzetten bij
Rotterdam Festivals heeft toen samen met ons een
andere festivals.’
meeting georganiseerd met een groot aantal partners. Het heeft de Wereldhavendagen in korte tijd veel inzicht
Interview Sabine Bruijnincx, directeur Wereldhavendagen
gegeven in de omgeving waarin het evenement zich
& Reinier Weers, senior projectleider Rotterdam Festivals.
bevindt en de meningen en ideeën die er leven voor de toekomst.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 13
“ De visitors journey ofwel bezoekersreis die we op initiatief van Rotterdam Festivals mochten maken was zeer leerzaam en inspirerend. Het laat zien op welke manier bezoekers je evenement ervaren en dwingt je in positieve zin deze reis, samen met je hele team, te doorlopen. Dit levert een prachtig beeld op van waar je als organisatie staat ten aanzien van je bezoeker.” Richard Zijlma (Buma Rotterdam Beats)
Buma Rot terdam B
eats
Jonge stad Met de popfestivals ging het goed in 2012. Motel Mozaïque wist haar nationale status te versterken door uitgebreide televisieaandacht. Metropolis Festival kreeg onder aanvoering van een nieuw management een
Andere, kleinere evenementen onderschreven in 2012
impuls. Met een nieuwe marketingstrategie richtte men
dat zij mogelijkheden hebben om door te groeien.
zich met name op de doelgroep tot 25 jaar. Dat resul-
De waardering voor Art Rotterdam neemt nog steeds toe
teerde in een landelijk breed verspreide festivalkrant
en het groeiend aantal randactiviteiten, waaronder de
waarin de beleving van Metropolis centraal stond en een
RAW Art Fair, gaf het gebied Wilhelminapier/Katendrecht
effectieve online-campagne. Ook Buma Rotterdam Beats
een levendige uitstraling. Reden voor Rotterdam
ontwikkelde zich positief: zowel het conferentie als het
Festivals om aan te sturen op een meer gezamenlijke
show-case festival groeide zowel in omvang als in belang
communicatie, hetgeen Art Rotterdam in samenwerking
voor Rotterdam. Niet in de laatste plaats door goed
met merkenadviseur Hendrik Beerda oppakte en
zichtbaar te zijn met extra programmering op het
zichtbaar wordt in editie 2013.
Eendrachtsplein en de hoeveelheid media-aandacht. Ook ontstonden er dankzij een gerichte oproep van
Met meer dan zestig deelnemende culturele instellingen
Rotterdam Festivals twee nieuwe openluchtfestivals
bleek er, ook voor deze tweede editie, een ruim draagvlak
met elektronische muziek: Boothstock en ContainerFest.
voor de publieksopening van het culturele seizoen,
Beide evenementen verdienen bij een volgende editie
24 uur cultuur, en de koppeling daarvan aan De Wereld
een groter publiek.
van Witte de With. In totaal vonden ca. 10 tot 15.000 bezoekers hun weg naar 160 verschillende programma-
(Inter)nationale cultuurstad
onderdelen van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat.
Het International Film Festival Rotterdam en North Sea Jazz Festival bevestigden met een sterk programma hun
Uit het publieksonderzoek tijdens 24 uur cultuur bleek
nationale toppositie en vormen tevens de twee grote,
dat grotere instellingen doorgaans meer publiek trekken
culturele festivals met de meeste internationale
en de musea wat minder vaak bezocht worden. Voor een
uitstraling. Met het North Sea Jazz Festival vinden
festival dat voor de tweede keer plaats vindt, wordt het
positieve gesprekken plaats over een verlenging van
goed gewaardeerd. 79% van de bezoekers heeft
hun verblijf in de stad.
(bijzonder) veel waardering voor 24 uur cultuur.
14 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Versterking iconen Om nieuwe samenwerkingsverbanden te creëren
Acht samenwerkingsprojecten tussen festivals en binnenstadsondernemers
initieerde Rotterdam Festivals stakeholdersbijeen komsten met de grote festivals onderling en tussen
- Pleinbioscoop Rotterdam heeft met meer dan 70 winkels
festivals, winkeliers in de binnenstad, hoteliers en
samengewerkt in het stoeltjescollectief, waarbij de
onderwijsinstellingen. Mogelijkheden voor de toekomst
ondernemers samen duizenden stoeltjes gratis konden
werden verkend en lastige punten benoemd en op gepakt. Er is daarbij gezocht naar manieren die de positieve effecten voor de stad kunnen optimaliseren. Dat leidde tot een aantal waardevolle samenwerkingsprojecten, zoals beschreven in het kader hiernaast.
weggeven aan hun klanten. - De organisatie van Rotterdam Dance Capital programmeerde dansvoorstellingen bij o.a. de Bijenkorf, V&D, H&M, Media Markt, Miss Etam, Selexyz Donner, Douglas en Coolcat. - Lebkov, Angelo Betti, Coffee Company, NRC en
Ze vormen de basis voor meer gezamenlijke projecten
Selexyz Donner kregen een unieke op maat gemaakte
in 2013.
etalage-inrichting die aansloot op het ‘Making City’ thema van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam.
Met het uitbreiden van het aantal vlaggenmasten op strategische plekken van 200 naar 350, werd de
Bijvoorbeeld: ‘Making City is all about making good coffee’. - China Light Rotterdam is naar de binnenstad gebracht.
zichtbaarheid van de iconische festivals in de stad
Er waren Chinese lichtsculpturen te zien in de
flink vergroot.
Westersingel, op het Schouwburgplein en in het buurtpark Oude Westen. Tijdens Rotterdam Laat Open werd een drakendans gepresenteerd. - Tijdens ZigZagCity waren er meerdere samenwerkings projecten, waaronder See Dream Dress Buy. Een interactieve modeshow op de Lijnbaan. - Ondernemers, met name aan en rondom het Schouwburgplein, boden tijdens International Film Festival Rotterdam menu’s aan, speciaal voor de filmfestivalgangers. - Tijdens 24 uur cultuur deden 39 ondernemers een speciale aanbieding. - North Sea Round Town programmeerde ook in 2012 weer live optredens in samenwerking met verschillende ondernemers in de binnenstad, zoals: De Beurstraverse, Melief Bender, Hotel New York, Maritime Hotel, Mini Mall, Nieuw Rotterdams
North Sea
Jazz Fest ival
Café, Nieuwe Binnenweg, Oude Haven en Selexyz Donner.
“I found myself in Rotterdam this summer covering the North Sea Jazz Festival, one of the largest of its kind that takes place each year in the seaside Dutch town just outside of the more famous “dam.” For those like Benjamin Schwarz who proclaimed jazz was dead in a recent article, North Sea stands defiantly vibrant.” Huffington Post (VS)
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 15
Persbewerking Rotterdam Marketing heeft in 2012 voor een tweede achtereenvolgende jaar de internationale pers geattendeerd op de belangrijkste Rotterdamse evenementen. Dit leidde tot een grotere internationale bekendheid van onze evenementen met 121 gerealiseerde publicaties met een totaal mediabereik van 400 miljoen. Programmering binnenstad Rotterdam Festivals steunt ook kleinschalige activiteiten
24 uur cu
ltuur
die de sfeer verhogen en de kwaliteit van centrum足
de Parad
e
locaties benadrukt. Op 6 september heropende wethouder Antoinette Laan het Schouwburgplein met een voorstelling van Scapino Ballet. Na de verbouwing is het plein nu nog meer geschikt voor programmering en randactiviteiten van kunstinstellingen. Het Museumpark wordt steeds intensiever gebruikt door evenementen als de Parade, Pleinbioscoop Rotterdam, Discovery Festival, 24 uur cultuur en Swan Market.
1.3 Ondersteuning, expertise en kennisdeling Naast het financieel ondersteunen van festivals en evenementen stelt Rotterdam Festivals haar kennis en
• Op 12 festivals werd publieksonderzoek uitgevoerd. De focus van dit onderzoek ligt op bezoekerssamen stelling, waardering, beleving en economische waarde. • Acht Rotterdamse organisatoren namen deel aan
netwerk beschikbaar aan organisatoren, producenten,
het in Rotterdam georganiseerde programma van de
programmeurs en marketeers. Actieve kennisdeling is
European Academy of Venue Management.
een belangrijk onderdeel van onze werkzaamheden,
Een Europees expertise programma voor festival
het draagt bij aan de verhoging van de kwaliteit van
organisatoren en venue managers op het gebied
de Rotterdamse festivals.
van onder andere ondernemerschap, marketing en communicatie.
Naast de onder het kopje maritieme stad beschreven onderzoeken werden de festivalorganisatoren ook op andere fronten ondersteund: • Rotterdam Festivals ondersteunt organisaties bij het versterken van ondernemerschap. PropositionCompany hielp Ducos Productions bij het ontwikkelen van een businessmodel voor het nieuwe evenement Rotterdam Unlimited. Ditzelfde traject werd uitgevoerd bij de Dag van de Romantische Muziek en evenementen organisator JMR. • Rotterdam Festivals initieerde een Pressure Cooking Marketingtraining met als uitgangspunt: ‘Waar wil ik
“ Heel erg bedankt voor de leuke en leerzame marketingtraining van afgelopen woensdag. Het heeft mij (en Fjuze) aan het denken gezet over een duidelijke en goede marketingstrategie voor Rotterdam Dance Capital. Ik vond het heel inspirerend werken om samen na te denken over een betere strategie voor elk festival.”
staan met mijn festival over drie jaar?’ Onder leiding van cultuurmarketeer Ruth Giebels brainstormden
Eva Wiggelendam (Rotterdam Dance Capital)
20 festivalorganisatoren over passende marketing strategieën. • I n samenwerking met studierichting Leisure Management van de NHTV onderzoeken wij de bezoekersbeleving vanaf het eerste tot en met het laatste moment van contact. De zgn. visitor’s journey. Zowel Wereldhavendagen als Buma Rotterdam Beats namen deel aan het intensieve traject.
Contain er
Fest
“ EAVM is extremely grateful for Rotterdam Festivals’ generous support. We have been pleased with the attentiveness and participation of Rotterdam students at EAVM. We recognize that many of the students who have attended the past two years would not have able to attend without that support.” Terry Selzer - voorzitter bestuur European Academy of Venue Management Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 17
1.4 CoĂśrdinatie stedelijke evenementen Rotterdam Festivals is verantwoordelijk voor de coĂśrdinatie van alle evenementen in Rotterdam, ook van evenementen die niet financieel worden ondersteund, en stelt de evenementenkalender van de stad samen. In november 2012 werd de evenementenkalender 2013 gepubliceerd. Goede samenwerking met Directie Veiligheid en gemeentelijke diensten De samenwerking met Directie Veiligheid en andere (gemeentelijke) diensten is ook in 2012 constructief en prettig verlopen. Dankzij goede en heldere onderlinge communicatie groeit het onderlinge begrip. Zo wordt bij de vergunningverlening steeds meer rekening gehouden met omgevingsfactoren en publiekssamenstelling. Het intrekken van de eis om hekken te plaatsen bij Rotterdam Zingt op het Grotekerkplein is hiervan een goed voorbeeld. Deze versoepeling kwam de sfeer op het evenement ten goede, zonder negatieve gevolgen voor de veiligheid van het publiek. Omdat de hoge kosten voor verkeersmaatregelen een struikelblok blĂŠven, zijn afgelopen jaar actief stappen gezet om de kosten te verlagen. Onder leiding van de Verkeersmarinier is met een vertegenwoordiging van verkeersbureaus en festivalorganisatoren, de effectiviteit van verschillende verkeersmaatregelen onder de loep genomen. In 2013 zullen de verkeersmaatregelen waar mogelijk worden aangepast.
Zomerca
rnaval Boothst ock
compliment voor de professionaliteit en flexibiliteit die zij
1.5 Besluitvorming cultuurplanperiode 2013-2016
hebben getoond bij grote bijzondere projecten als China
Eind 2012 vond besluitvorming plaats over de subsidies
Light Rotterdam en The Passion. Mede dankzij hun inzet
in de cultuurplanperiode 2013-2016.
hebben de evenementen een positieve stempel kunnen
Een aantal grote Rotterdamse festivals, zoals het
drukken op de stad.
Internationaal Film Festival Rotterdam en het Zomer
Tot slot verdienen de(gemeentelijke) diensten een
carnaval, maakt zelfstandig onderdeel uit van het Wetsvoorstel doorbelasten politiekosten
cultuurplanproces. In totaal zullen deze festivals de
Concrete voorstellen voor het wetsvoorstel van de
komende jaren ongeveer 21% moeten bezuinigen, de
minister van Veiligheid en Justitie, bleken na reacties van
bezuiniging voor de gehele cultuursector bedraagt 14%.
onder meer Rotterdam Festivals onhaalbaar waardoor het voorstel nooit officieel is ingediend bij de Tweede
Het deel van de festivalbegroting dat niet onder het
Kamer. De achterliggende bezuinigingsopgave is echter
cultuurplanproces valt is, met een aangekondigde
niet van tafel. Onze zorg en waakzaamheid bij dit
bezuiniging van € 50.000 door de dienst stads
onderwerp blijft daarom bestaan.
ontwikkeling, relatief ontzien. Daarbij heeft de gemeente Rotterdam eind vorig jaar ook besloten de ondersteuning
Afnemende ruimte voor evenementen
van alle festivals (met uitzondering van het International
Een blijvend punt van zorg is de afname van geschikte
Film Festival Rotterdam) via Rotterdam Festivals te laten
evenementenlocaties in het centrum van Rotterdam.
lopen. Daarbij is geen budget overgeheveld voor
Uit een vorig jaar uitgevoerde update van locatieprofielen
personeel en overhead. Indien dit leidt tot knelpunten
in het centrum, is gebleken dat de capaciteit en geschikt-
zullen wij genoodzaakt zijn een verschuiving door te
heid van verschillende locaties is afgenomen. Dit heeft
voeren van activiteitenbudget naar personeelsbudget.
geleid tot het annuleren van onder meer de City Beach Tour, waarvoor geen geschikte locatie kon worden
De overheveling van taken zal het overzicht dat wij
gevonden. Ook bleken aan tijdelijke binnenlocaties als
over de sector hebben, en de rol die we daarin
de Fenixloodsen en het voormalige Stadskantoor, grote
kunnen vervullen, versterken.
praktische bezwaren te kleven. Dit heeft er toe geleid dat de Swan Market XXL in december op het laatste moment een andere locatie moest zoeken. Extra communicatiekosten, minder publiek door enerzijds de last-minute locatiewijziging en anderzijds de kleinere behuizing én minder inkomsten, waren de nadelige gevolgen.
e nc
cie tS ree t S
Metrop
olis Fest
2. Cultuurparticipatie Naast de verantwoordelijkheid voor het Rotterdamse evenementenbeleid zet Rotterdam Festivals zich in om een zo groot en divers mogelijk publiek te stimuleren tot cultuurbezoek. Onder de naam Rotterdams Uitburo en in nauwe samen-
De daarachterliggende database vormt bovendien
werking met de culturele instellingen in Rotterdam,
de bron van al onze uitgaven en acties. In 2012
informeren we bewoners en bezoekers over het cultuur-
scoorde het bezoek aan Rotterdamsuitburo.nl,
aanbod. Het realiseren hiervan steunt op twee pijlers:
het Rotterdamse deel van de website, na
• Rotterdam Festivals promoot en presenteert het
tegenvallende resultaten in de jaren ervoor,
(totale) cultuuraanbod in Rotterdam aan een zo
boven de geformuleerde doelstelling. Het aantal
breed mogelijk publiek;
bezoeken steeg met bijna 18%, van 234.000
• Rotterdam Festivals is het onderzoeks- en
naar 276.000 bezoeken (8% boven doelstelling).
expertisecentrum voor publieksparticipatie in de culturele sector.
Samenwerking Nederlands Uitburo & VVV Door bezuinigingen werd de exploitatie van de
2.1 Promotie en presentatie totale cultuuraanbod
gezamenlijke database en website de afgelopen
Het Rotterdams Uitburo biedt een volledige, betrouwbare
informatieverstrekking voor de komende twee jaar
en goede presentatie van het totale cultuuraanbod via
veilig te stellen is het Nederlands Uitburo op
Uitburo.nl, de database en website waarin de Uitburo’s
1 augustus 2012 een samenwerking gestart met VVV
in Nederland samenwerken. De website is het
Nederland. Gezamenlijk ontwikkelen de aangesloten
gezamenlijke gezicht naar de cultuurconsumenten.
Uitburo’s een businessplan voor de jaren daarna.
20 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
jaren steeds moeilijker. Om de continuïteit van de
ival
Contactmomenten per maand
2011
2012
www.rotterdamsuitburo.nl
website met agenda, tips en acties
gemiddeld 19.511 bezoeken per maand
gemiddeld 23.039 bezoeken per maand
Uitmail Rotterdam
wekelijkse digitale nieuwsbrief
61.308
63.345
Studenten Uitmail
wekelijkse digitale nieuwsbrief voor studenten
15.578
0*
Museum Uitmail
maandelijkse digitale nieuwsbrief over het museumaanbod in Rotterdam
5.253
5.135
Kids Uitmail
maximaal zesmaal per jaar een online overzicht van de leukste kids-tips op cultureel gebied
928
1.245
-
18.650
193.258
237.660
2011
2012
Effect足 meting**
Digitale middelen
Uit app Twitter & Facebook
dagelijkse korte berichten over kunst, cultuur en uitgaan in Rotterdam, actieve aanwezigheid op sociale netwerken
Printuitingen Uitagenda Rotterdam
gratis magazine met agenda en achtergrondinformatie
109.00
109.00
84%
Kids Uitagenda
poster als bijlage in de Uitagenda (en doordruk) met het Rotterdamse kindertheateraanbod (vier keer per seizoen)
28.750
28.750
73%
Metro Rotterdam
wekelijkse uitgaansbijlage
1.360.000
1.360.000
66%
Havenloods
wekelijkse uittips in gratis huis-aan-huisblad met nieuws uit Rotterdam en regio
1.225.000
1.225.000
Totaal aantal contact足 momenten per maand
+ 3.018.586
+ 3.071.824
* Opgeheven per juni 2012 ** Effectmeting Printuitingen In de loop van 2012 is onderzoek verricht naar het effect van onze printuitingen op het aankoopgedrag van de lezers. Dat leverde bevredigende indicaties op over het rendement van onze producten. Zo bezoekt 84% van de Uitagenda-lezers jaarlijks een of meerdere activiteiten naar aan足leiding van een artikel in de Uitagenda. Voor de KidsUitagenda is dit 73% en voor de Metro-Uitbijlage 66%. Voor 2013 staat de effectmeting van onze online communicatie足middelen gepland.
Nacht va
n de Kaa
p
2.2 Doelgroepgerichte promotie en presentatie
2.3 Culturele Affichering Rotterdam
Met de diverse (online) consumentenproducten die de
Rotterdam Festivals afficheborden aan in de stad en
Uitburo formule biedt, richten wij ons op specifieke
ondersteunen we de cultuursector bij het vergroten
doelgroepen. Zo is de inzet van sociale media en de
van het bereik. Door de tariefstelling beperkt CAR
wekelijkse uitgaansbijlage in Metro Rotterdam vooral
bovendien het zogenaamde wildplakken tot een
gericht op jongeren en de Kids Uitagenda op gezinnen
minimum en draagt zo direct bij aan kostenbesparing
en/of opa’s en oma’s.
voor de gemeente Rotterdam en een schone stad.
In opdracht van de gemeente Rotterdam biedt
In 2012 is het netwerk van 1750 A0 en B1 frames Met alle producten tezamen proberen we zoveel mogelijk
uitgebreid met 100 A2 frames.
Rotterdammers te bereiken. De resultaten waren maand van alle Uitburo-producten samen steeg van
2.4 Ondersteuning, expertise en kennisuitwisseling
3.020.000 tot 3.070.000.
Om de cultuurparticipatie te vergroten is kennis van het
bevredigend. Het totaal aantal contactmomenten per
publiek onontbeerlijk. De afdeling cultuurparticipatie van De stijging werd, zoals verwacht, gerealiseerd met de
Rotterdam Festivals verzamelt, initieert en ondersteunt
online activiteiten. De digitale nieuwsbrieven groeien niet
publieksonderzoek en deelt de opgebouwde kennis van
snel meer. De Studenten Uitmail werd stopgezet wegens
het regionale cultuurpubliek via nieuwsbrieven en
een teruglopend aantal abonnees en de conclusies van
kennisuitwisselingsbijeenkomsten met de culturele
publieksonderzoek, waaruit een voorkeur voor sociale
instellingen in de stad. Het door Rotterdam Festivals in
media bleek. Dit werd ruimschoots gecompenseerd door
Nederland geïntroduceerde Mosaic doelgroepssegmen
de inzet van sociale media en de UIT app. Na de lancering
tatiesysteem en de tweejaarlijkse onderzoeken naar
van de UIT app voor Apple in 2011 werd in 2012 de UIT app
vrijetijdsbestedingen (VOT) van Rotterdammers door het
voor Android gelanceerd, beide versies zijn inmiddels door
COS (Centrum voor Onderzoek en Statistiek) vormen de
81.994 personen gedownload.
basis van die kennis. Daarnaast gaf Rotterdam Festivals in 2012 opdracht tot het door merkenadviseur Hendrik
Parfum de
BoemBoe
Het bereik in de printuitingen blijft constant. De weke-
Beerda ontwikkelde Continu Bezoekersonderzoek onder
lijkse uitgaansbijlage Uit in Rotterdam in de Metro in
tien festivals. Ook deed Rotterdam Festivals diverse
samenwerking met Rotterdam Marketing, de wekelijkse
onderzoeken naar gebruik en effectiviteit van eigen
tips in de Havenloods en de eigen maanduitgave van de
communicatiemiddelen zoals een verspreidings- en
Uitagenda, zijn sterke communicatiemiddelen gebleven.
lezersonderzoek voor de Uitagenda, gebruikersonderzoek
De Kids Uitagenda is met succes doorontwikkeld.
Doedok-site, en gebruikersonderzoek Studenten en
Naar aanleiding van een gebruikersonderzoek en de
KidsUitmail/KidsUitagenda. Dit heeft onder andere
wens vanuit de musea, zijn sinds september 2012 ook
geleid tot het opheffen van de StudentenUitmail en
de musea toegevoegd aan de KidsUitagenda.
het uitbreiden van de KidsUitagenda met musea.
m | 24 uu
r cultuur
Audience s insight/ out
Vernieuwd Rotterdams Doelgroepenmodel Door voortschrijding van de technologische mogelijk
In het nieuwe model is nog beter zichtbaar welke typen
heden waren wij in 2012 in staat het door ons gehanteer-
voor welke genres en/of culturele instellingen kansrijk
de doelgroepenmodel te vernieuwen en te verbeteren.
zijn. Kennis over deze doelgroepen helpt culturele organisaties bij het vinden, bereiken en behouden van
Het Rotterdamse Doelgroepenmodel is gebaseerd op
(nieuw) publiek. De resultaten werden gepresenteerd op
de informatie uit het publiekssegmentatiemodel Mosaic,
het congres Audiences insight/out (over publieks- en
aangevuld met informatie over cultuurbezoek,
doelgroepssegmentatie) en op het landelijke congres
afkomstig uit bezoekersdata van meer dan dertig
Cultuur in Beeld van het ministerie van Onderwijs,
Rotterdamse culturele instellingen. De bezoekdata
Cultuur en Wetenschap in Den Haag. In oktober namen
zijn daarnaast gekoppeld aan aanvullende data uit de
50 Rotterdamse culturele instellingen deel aan de
VrijetijdsOmnibus (VOT) enquête, over cultuurgedrag
workshop georganiseerd door Rotterdam Festivals
van Rotterdammers.
rondom het werken met het nieuwe model.
18-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65+
Stadse Alleseters Cultuur als vanzelfsprekend
Elitaire Cultuurminnaars Klassieke Kunstliefhebbers Actieve Families
Cultuur als optie Randstedelijke Gemakzoekers Digitale Kijkers Cultuur als ongebruikelijk
Kleurrijke Knokkers Modale Cultuurmijders
Rotterdams Doelgroepenmodel
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 23
en
en org
in Tu
rb Ve
“ Nog eens proficiat met het zeer interessante en geslaagde congres. Boeiende sessies, inspirerende discussies en een zeer goede organisatie.” Wim D’haeyer, Cultuurnet Vlaanderen
Cluster Jongerenmarketing Rotterdam Festivals coördineert het Cluster Jongeren marketing (CJM), een netwerk van culturele jongeren marketeers in Rotterdam. CJM levert een bijdrage aan de Rotterdamse culturele sector voor het bereik van jongeren. Door het (financieel) ondersteunen van marketingexperimenten op collectief- en instellings niveau en door kennisuitwisseling. In 2012 ondersteunde CJM zeven marketing experimenten: Cultuurscouts, Maatschappij voor Volksgeluk, Metropolis Festival, Rotterdamned, Rotterdam Dance Capital en Jazzpodium Bird. Het inzetten van ambassadeurs en mogelijkheden voor co-creatie kwamen in veel van deze aanvragen terug. Tijdens 24 uur cultuur namen de Doelen (Mr. Clash), SKVR en Worm ieder een gastprogrammeur onder hun hoede, Rotterdam Festivals begeleidde zelf vier jonge reporters in spe. Reacties van jongeren en instellingen waren, zo bleek uit de evaluaties, zeer positief. Nationale en internationale kennisuitwisseling Rotterdam Festivals is mede initiatiefnemer en bestuurslid van Audiences Europe Network (AEN), een Europees kennisnetwerk op het gebied van publieksontwikkeling. Dit netwerk organiseerde in 2012 bijeenkomsten in Barcelona (Glocal audiences in culture. Global cities, local audiences, over musea en toerisme) en in Rotterdam (Audiences insight/out). Rotterdam Festivals was samen met Bureau Promotie Podiumkunsten en de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties gastheer op dit landelijke congres met een internationaal programma. Het congres trok meer dan 700 bezoekers waarvan 50 buitenlandse gasten en sprekers.
24 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Music R epublic
2.5 Besluitvorming cultuurplanperiode 2013-2016 In haar besluitvorming rondom de nieuwe cultuurplan
Rotterdams Uitburo heeft spilfunctie
periode waardeert de Rotterdamse Raad voor Cultuur (RRKC) de pioniersrol die Rotterdam Festivals de
“In de Raad van Advies voor collectieve cultuur
afgelopen jaren heeft gespeeld bij het in kaart brengen van
marketing maakte ik mij hardop zorgen over de
de kenmerken, wensen en drempels van het potentiële
bedreigde producten van het Rotterdams Uitburo.
cultuurpubliek. Tegelijkertijd stelt zij dat die rol nu kan
En bleef erop hameren: het is absoluut belangrijk
worden overgenomen door de individuele instellingen.
voor de cultuursector van Rotterdam dat het
Rotterdam Festivals is echter van mening dat het overzicht
Rotterdams Uitburo als centraal orgaan in de
over de sector dan vrijwel zeker verloren zal gaan.
culturele sector kan blijven bestaan. Zij hebben het overzicht, zij weten wie waar mee bezig is en zijn
Het advies was positief over de promotionele activiteiten
daardoor als geen andere instantie in staat om
van het Rotterdams Uitburo en stelde dat die gehand-
initiatieven voor het voetlicht te brengen, accenten
haafd moeten blijven. Tegelijkertijd stelde de RRKC dat de
te leggen en partijen te verbinden. Tegelijkertijd blijf
kosten daarvan veel meer dan nu uit de, al veelgeplaagde,
ik kritisch en zou ik, met name bij een publieks
culturele instellingen zou moeten komen.
opening als 24 uur cultuur, nog meer willen terugzien
Op zoek naar mogelijke oplossingen zijn, in overleg met
dat kunst bedoeld is voor iedereen, van welke
wethouder Laan en de culturele instellingen, twee
achtergrond dan ook. Mijn advies is om het concept
toekomstscenario’s uitgewerkt. In beide scenario’s blijft
van de huidige vorm van de opening van het
een zeer beperkte coördinerende rol voor Rotterdam
culturele seizoen nog eens te heroverwegen.
Festivals gehandhaafd op het gebied van publieksonder-
Het moet naar mijn idee nog meer een publieks
zoek. In scenario 1 zou het Uitburo zich moeten beperken
evenement zijn waarbij alle lagen van de samen
tot online activiteiten, in scenario 2 zouden een aantal
leving zich aangesproken voelen.”
printuitingen gehandhaafd kunnen blijven. De discussie daarover verliep uitermate constructief, zeker als we in
Doro Siepel, directeur Theater Zuidplein,
aanmerking nemen dat vrijwel alle instellingen getroffen
stakeholder directeurenoverleg
zijn door de bezuinigingen. Tijdens het directeurenoverleg in december stemde een zeer grote meerderheid in met een contributiesysteem waarin de instellingen vanaf
al tiv es
dF sta
s cu Cir
2013 maximaal € 7.500 bijdragen aan de producten van het Rotterdams Uitburo. Daarmee is de basis gelegd die ons in staat stelt ook de komende jaren een Uitagenda, Uitmail en partnerships met bladen als Metro en de Havenloods te kunnen blijven maken.
“Learning about how Rotterdam Festivals have a book for all staff with visitor stories and visual data on all it’s audience. Amazing intel.” Tweet Edinburgh Festivals over presentatie uitgave ‘We Rotterdammers and Culture’.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 25
3. BEDRIJFSVOERING Zelfevaluatie en externe visitatie De kwaliteit van de bedrijfsvoering is een kritische succesfactor voor het realiseren van de ambities van Rotterdam Festivals. De afgelopen vier jaar hebben we
medewerkers uitstralen. De bedrijfsprocessen zijn op
de organisatie, met hulp van PwC, heringericht, alle
orde. Externe stakeholders ervaren Rotterdam Festivals
bedrijfsprocessen kritisch tegen het licht gehouden en
als een centraal punt voor informatie en advies met
opnieuw beschreven en waar mogelijk geautomatiseerd.
deskundige medewerkers. De directeur is een ware ambassadeur voor de
Als afronding van dit traject namen we in 2012 deel aan
organisatie en voor Rotterdam als festivalstad en
een visitatie pilot van de Rotterdamse Raad voor Kunst
heeft door een sterke internationale positie Rotterdam
en Cultuur met als doel een beter, completer en extern gevalideerd inzicht te krijgen in de kracht en zwaktes van de eigen organisatie.
internationaal onder de aandacht gebracht. •H et Rotterdamse werkmodel. De samenwerking met de partners Rotterdam Topsport en Rotterdam Marketing verloopt naar Rotterdams model. Iedereen
De visitatie was opgebouwd uit twee elementen: een
gunt elkaar zijn natuurlijke rol, pragmatisme is leidend,
zelfevaluatie en een visitatie door een externe commissie
er is wederzijds respect en geschillen worden
die op basis van de zelfevaluatie gesprekken voerde met
onderling opgelost.
medewerkers, directie, raad van toezicht en externe stakeholders. Het eindrapport van de commissie bevat
Aandachtpunten
een aantal sterke punten en een aantal aandachtspunten
•D e financiering in relatie tot het mission statement. De structureel bij Rotterdam Festivals belegde
Sterke punten
kerntaken zijn vastgelegd in tijdelijke financierings
• Gewaardeerd kennis- en expertisecentrum.
afspraken met de Gemeente Rotterdam. Wijzigingen in
Rotterdam Festivals heeft zich, naast loket voor
deze geldstroom kunnen leiden tot een situatie waarin
financiële ondersteuning ook ontwikkeld tot een door
de kerntaken in het geding komen. De commissie
alle stakeholders gewaardeerd expertise centrum
adviseert te streven naar een lange termijn overeen-
van de stad. Er is ruime steun voor het beleid.
komst met een passende financiering voor de
• De organisatie is krachtig en vitaal. Een sterk punt is het enthousiasme, het vertrouwen en de trots die de
26 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
verschillende kerntaken, waarmee structurele taken structureel worden geborgd.
al tiv es
lF
k lac
e sp Go
B te ma
e Th
ti Ul
am
ina
Ch
rd tte Ro ht
Lig
• De cultuursector heeft nog een lang weg te gaan in het opbouwen en benutten van kennis over het publiek. Voor Rotterdam Festivals ligt hier een grote uitdaging het veld nog beter behulpzaam te zijn; door aan te tonen wat het rendement van onderzoek kan zijn voor instellingen, en door in te zetten op de begeleiding van instellingen bij het benutten van onderzoekdata. In het gemeentelijk cultuurbeleid speelt het publieks onderzoek, dat Rotterdam Festivals uitvoert, nauwelijks een rol. Dit is volgens de commissie een gemiste kans. Dit onderzoek kan juist een stevig fundament bieden voor de ontwikkeling en uitvoering van het cultuurbeleid. • Rotterdam Festivals heeft een rol als adviseur, als financier, als begeleider en beoordelaar, maar ook als uitvoerder van de evaluatie van festivals en projecten. Zeker gezien de goede relatie met de organisatoren ontstaat het risico van een ‘closed shop’. De commissie adviseert meer externe partijen te betrekken bij het evalueren van projecten. De kwaliteit van de organisatie wordt daarmee geborgd en de legitimiteit van de organisatie vergroot. Op basis van de uitkomsten van de zelfevaluatie en het visitatierapport zullen we de bedrijfsvoering in 2013 verder aanscherpen.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 27
ENGLISH SUMMARY Rotterdam Festivals is responsible for the events
vision and assisted Rotterdam Unlimited with the project development for a new festival that will merge Dunya Festival and Zomercarnaval into one event as of 2013. To increase the reach of events in the city, Rotterdam Festivals initiated stakeholder meetings with event organisers, entrepreneurs and educational institutions. This resulted in a number of valuable collaborative projects.
policy in Rotterdam. We bring together the initiatives of festival organisers, the wishes of residents and
Audience research into visitor composition, appreciation,
visitors, and the themes of the city. Given the
perception and the economic value of festivals, which is
challenging circumstances of this environment,
done on an ongoing basis, was also conducted in 2012.
we are satisfied with the overall picture and how
We shared the knowledge gained to stakeholders in
the main events continued to perform well in 2012.
the sector through newsletters and knowledge sharing meetings.
In 2012 we supported 59 events, which were attended by an estimated 2,090,000 million visitors. To increase the impact of events we continued to focus on clustering events around themes that are important for the city. An example is the theme of the modern architecture city, for which we organised the public event ZigZagCity to coincide with the International Architecture Biennial Rotterdam.
Themes of the city - Maritime city - Young city - Multicultural city - Modern architecture city - (International) culture city - (International) sport city
In addition to the important annual events such as the International Film Festival Rotterdam, North Sea Jazz Festival, Zomercarnaval and Wereldhavendagen (World Port Days) we also hosted The Passion and China Light Rotterdam, two very eye-catching events. During the China Light Rotterdam festival the city centre was lit up with numerous light objects through the city dressing project. The Passion, which drew 10,000 visitors to Rotterdam, beautifully portrayed the city live to a national television audience of two million. In close cooperation with event organisers, the Safety Directorate and other municipal services, we published a balanced calendar of events for 2013. Where necessary, we represent the interests of the events sector in various consultation bodies. In 2012 Rotterdam Festivals again put its knowledge and network at the disposal of organisers, producers, programmers and marketers, for instance for the Pressure Cooking Marketing training course, seminars and expertise programmes. We supported the Wereld足 havendagen (World Port Days) in developing a long term
28 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Cultural participation
Knowledge of the audience is essential in order to
Besides being in charge of the events policy for Rotterdam,
enhance cultural participation. In 2012 the cultural
Rotterdam Festivals also plays an important role in
participation department of Rotterdam Festivals
stimulating as big and diverse an audience as possible to
collected, initiated and supported audience research
visit cultural events. Under the name Rotterdams Uitburo
and shared the knowledge gained of the regional cultural
and in close cooperation with cultural institutions in
audience with the city’s cultural institutions through
Rotterdam, we inform residents and visitors about the
newsletters and knowledge exchange meetings.
overall cultural offer. This also forms the basis for our
We also took part in knowledge sharing activities on
targeted promotion and presentation publications.
a European level. Together with Audiences Europe Network (AEN), a European network in the field of
Rotterdam Uitburo achieved satisfactory results, with
audience development, we organised meetings in 2012
the total number of monthly contact times for all Uitburo
in Barcelona (Glocal audiences in culture. Global cities,
products increasing from 3,018,586 to 3,071,824.
local audiences, about museums and tourism) and in
The largest increase was achieved through our online
Rotterdam (Audiences insight/out, about audience
activities; the reach through printed publications
and target group segmentation).
remained constant. In the course of 2012 a survey was conducted into the impact of our printed publications
In an environment that is permanently uncertain and
on the purchasing behaviour of readers. This yielded
increasingly difficult to predict, organisations must
satisfactory indications about the performance of
be flexible and respond more rapidly to unexpected
our products.
threats and opportunities. The good results in 2012 show that Rotterdam Festivals, along with all the creative institutions around us, is more than capable of doing this. It gives us plenty of energy and confidence for the coming years. ue
aĂŻq oz
ity gC Za Zig
|M
lM ote
ion
s as eP Th
30 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
BIJLAGEN
BIJLAGEN
k
c sto oth Bo
32 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
1
Overzicht Rotterdamse festivals Programma Schouwburgplein Organisatie: Vereniging Verenigd Schouwburgplein
International Film Festival Rotterdam (IFFR)
Datum: Doorlopend 2012
Organisatie: Stichting Filmfestival Rotterdam
Locatie: Schouwburgplein
Datum: 25 januari t/m 5 februari
Bezoekers: 47.260
Locatie: Doelen, Cinerama, Pathé, LantarenVenster,
Bijdrage: € 90.000
Schouwburgplein e.a.
Rotterdam Festivals ondersteunde het initiatief van de
Bezoekers: PM
Vereniging Verenigd Schouwburgplein dat evenementen
Bijdrage: € 15.000
coördineert ter versterking van het Schouwburgplein als
De 42e editie van dit internationaal vermaarde evenement
gastvrij, grootstedelijk plein voor alle Rotterdammers.
toonde een gevarieerd aanbod aan film en film
Het gerenoveerde plein werd officieel heropent door
gerelateerde beeldende kunst. Nieuw dit jaar was de
wethouder Laan met een mooie voorstelling van het
Last Minute Shop, die mede dankzij een bijdrage van
Scapino Ballet en was gedurende het hele jaar een goed
Rotterdam Festivals tot stand kwam. Daarnaast droeg
gebruikt stadspodium voor activiteiten in samenwerking
Rotterdam Festivals bij aan de opening van het festival.
met onder andere Wereldhavendagen, Kosmopolis en China Light Rotterdam.
RAW Art Fair Organisatie: Stichting SOCI
Chinees Nieuwjaar
Datum: 8 t/m 12 februari
Organisatie: Stichting China Festivals Rotterdam
Locatie: Fenixloods
Datum: 25 januari
Bezoekers: 12.000
Locatie: Wijkpark Oude Westen + West-Kruiskade
Bijdrage: € 1.500
Bezoekers: 10.000
Aanhakend bij Art Rotterdam en Object Rotterdam, bood
Bijdrage: € 500
RAW jonge galeries, kunstenaars een platform, omlijst
Rotterdam luidde Het Jaar van de Draak spectaculair in
met een muziek, performances en theater werd de beurs
met traditionele leeuwendansen, Kung Fu, dans, muziek
meer dan een museale beleving. De eerste editie was
en natuurlijk vuurwerk als afsluiting.
direct een groot succes: een dertigtal galeries en een groot aantal onafhankelijke kunstenaars presenteerden zich in de Fenixloods op Katendrecht.
ity gC Za Zig
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 33
RAW Art Fa
ir
Rotterdam se
Museum
nacht
The Ultimate Black Gospel Festival Organisatie: Stichting Tropical Rhythm Connection Datum: 3 maart Locatie: De Doelen Bezoekers: 2.922
Art Rotterdam en Object Rotterdam
Bijdrage: € 12.500
Organisatie: Art Rotterdam BV
Diverse koren, solisten en muziekgroepen brachten
Datum: 9 t/m 12 februari
naast hun eigen repertoire de muziek van Mahalia
Locatie: LP II + Cruise Terminal
Jackson, de koningin van de gospelmuziek, tijdens het
Bezoekers: 45.000
swingende festival in de Doelen.
Bijdrage: € 10.000 Deze Internationaal gewaardeerde kunst beurzen
Rotterdamse Museumnacht
boden de bezoeker een totaalervaring. Vanuit de cruise
Organisatie: Stichting Rotterdamse Museumnacht
terminal werd de bezoeker kris kras de stad door naar
Datum: 10 maart
alle schakeringen van het Rotterdamse culturele leven
Locatie: Musea Rotterdam
geleid. Van de massale avondopenstelling in Boijmans
Bezoekers: 15.000
naar de alternatieve boekenbeurs in Het Wilde Weten.
Bijdrage: € 3.500
Van top kunstenaar Joep van Lieshout naar de rokerige
SMAAK was het thema van een inspirerend programma
underground van De Player. Rotterdam Festivals
vol kunst en cultuur in vijftig galeries en musea.
investeerde in het publieksprogramma en promotie
De opening van de Museumnacht vond plaats rond
rondom deze beurzen.
het Nederlands Architectuurinstituut met o.a. de performance van Victorine Pasman: in een metershoge
Turkey Now
jurk zong de sopraan Laura Stavinoha haar lied terwijl
Organisatie: Stichting Kulsan
zij zich op het terras voortbewoog richting het publiek.
Datum: 23 februari t/m 23 mei
Ook de De Joy of Painting-instuif, begeleid door een
Locatie: De Doelen
Bob Ross showmaster was populair.
Bezoekers: 32.000 Bijdrage: € 20.000
Plaza Mozaïque & Perron Mozaique
Uitgebreide editie rond 400 jaar diplomatieke
Organisatie: Stichting Motel Mozaique
betrekkingen tussen Turkije en Nederland, presenteerde
Datum: 23 maart
een veelzijdige culturele staalkaart op het gebied
Locatie: Schouwburgplein & dak Hofbogen
van Turkse muziek en andere disciplines.
Bezoekers: 15.000 Bijdrage: € 10.000
Rotterdamse Oogstmarkt
Schouwburgplein en het dak van de Hofbogen verander-
Organisatie: Stichting Rotterdamse Oogst
den tijdens Motel Mozaïque in originele festivallocaties
Datum: 3 maart
waar kunst, architectuur, dans en muziek samenkwamen.
Locatie: Museumpark
Blikvanger op Plaza Mozaïque was het Contemplatorium:
Bezoekers: 6.000
Vortex, een gigantisch opgeblazen kunstwerk van de
Bijdrage: € 15.000
Nederlandse artiest Rob Sweere. Verder werd langs
De zaterdagse boodschappen doe je op de feestelijke
de route van ZigZagCity een muzikaal programma
markt voor boeren uit de omgeving van Rotterdam en
georganiseerd en een samenwerking met het International
buren uit de stad.
Architectuur Biënnale Rotterdam aangegaan.
34 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
The Passion Organisatie: Eye 2 Eye Media Datum: 5 april Locatie: Willemsplein + route Bezoekers: 15.000 Bijdrage: € 5.000 Rotterdam was gastheer van de live registratie van The Passion. Met hedendaagse Nederlandstalige popnummers brachten bekende acteurs en artiesten het eeuwenoude lijdensverhaal tot leven op het Willemsplein. Met prachtige beelden van Rotterdam die gezien werden door meer dan 2 miljoen tv kijkers.
ABN AMRO Marathon Rotterdam | Running Experience Organisatie: Rotterdam Marathon B.V. Datum: 14 & 15 april Locatie: Coolsingel + route Bezoekers: PM Bijdrage: € 37.875 Tijdens de ABN AMRO Marathon Rotterdam vindt de ‘Rotterdam Running Experience’ plaats. Tientallen bands, DJ acts, orkesten en grote schermen met aanmoedigings berichten staan langs het parcours van de ABN AMRO Marathon Rotterdam om de lopers en de supporters muzikaal te begeleiden. Rotterdam Festivals maakt de Rotterdam Running Experience mede mogelijk van uit haar ambities de iconen te versterken.
Parfum de BoemBoem Organisatie: Stichting Hraunmosi Datum: 19 t/m 22 april Locatie: Centrum Rotterdam Bezoekers: 10.500 Bijdrage: € 20.000 Een serie zinnenprikkelende fietsroutes langs de bouwplaatsen in de stad lieten deelnemers het heden,
ZigZagC ity
verleden en de toekomst van Rotterdam zien en voelen. Met speciale edities tijdens Motel Mozaïque, 24 uur cultuur en China Light Rotterdam. Art Rotte
rdam
ZigZagCity Organisatie: Diverse organisaties Datum: 20 april t/m 6 mei Locatie: Lijnbaankwartier Bezoekers: 52.000 Bijdrage: € 286.850 Voor de eerste editie van ZigZagCity transformeerden architecten en kunstenaars de verborgen hofjes en passages van de alternatieve route door het Lijnbaankwartier, in vrolijke speel- en rustplekken.
Stand Out To Sea
Dutch Electronic Art Festival (DEAF)
Organisatie: Stichting Portable Collective
Organisatie: Stichting DEAF
Datum: 26 t/m 29 april
Datum: 16 mei t/m 3 juni
Locatie: Het Havenmuseum
Locatie: V2 + Postkantoor Coolsingel
Bezoekers: 3.550
Bezoekers: 10.000
Bijdrage: € 1.250
Bijdrage: € 20.000
Tijdens een nieuw cultureel havenfestival in en rond
Een interdisciplinair en internationaal festival gericht
het Havenmuseum, brachten kunstenaars, muzikanten,
op kunst- en mediatechnologie. Het evenement vond
DJ’s, verhalenvertellers, jong talent en oude rotten,
plaatst in postkantoor aan de Coolsingel, waar de expo
de historische haven in het hart van Rotterdam weer
‘the power of things’ te zien was. Uitgebreid rand
tot leven.
programma met theater en muziek was te zien in Gouvernestraat en Worm en V2.
Dunya Festival Organisatie: DUCOS Productions North Sea
Datum: 27 mei
Round To wn
Locatie: Park bij de Euromast Bezoekers: 250.000 Bijdrage: € 342.000 Gratis muziekfestival in het Park met muziek van NU. De inzet voor de zeer geslaagde laatste editie in de huidige vorm, leverde de Nationale Evenementenprijs op voor Beste Stadspromotie Evenement.
Music Republic Organisatie: Total Event Company Datum: 2 juni Locatie: Sidelingepark Bezoekers: 3.500 Bijdrage: € 7.500 Het zomerse openlucht dancefestival pakte dit jaar flink uit met meer dan 40 internationale en nationale artiesten en live acts. De verschillende podia hadden elk een eigen sfeer en stijl, zoals een speciale tent die werd gehost door de organisatoren van de Rotterdamse clubnachten Herr Zimmerman.
DEAF
Verborgen Tuinen Rotterdam
De Nieuwe Binnenweg...leeft!
Organisatie: Stichting Verborgen Tuinen Rotterdam
Organisatie: Vereniging De Binnenweg
Datum: 9 & 10 juni
Datum: 23 juni
Locatie: Tuinen in Rotterdam
Locatie: Nieuwe Binnenweg
Bezoekers: 1.214
Bezoekers: 15.000
Bijdrage: € 3.000
Bijdrage: € 4.000
Ruim 90 bijzondere groene plekken waren dit jaar
Met onder meer een waarzeggende boom en wandelende
opengesteld voor het publiek. Soms was er extra
sprinkhanen, kleurde het levende beeldenfestival dit jaar
programmering met lezingen, rondleidingen,
groen én dynamisch. In samenwerking met Circus
honingslingeren en stekjes ruilen.
Rotjeknor was een deel van de straat gereserveerd voor kinderbeelden.
North Sea Round Town Organisatie: Stichting RIFF
Metropolis Festival
Datum: 22 juni t/m 8 juli
Organisatie: Stichting Nemesis / Metropolis Festival
Locatie: Centrum Rotterdam
Datum: 1 juli
Bezoekers: 83.000
Locatie: Zuiderpark
Bijdrage: € 133.000
Bezoekers: 27.000
Met een geslaagde tweede aflevering van de nationale
Bijdrage: € 159.000
Jazzdag ging het festival gelijk knallend van start.
Het gratis popfestival in het Zuiderpark presenteerde
Met ruim 200 concerten, straatoptredens, jamsessies,
meer dan twintig bands op vier podia. Al 24 jaar maakt
tentoonstellingen, lezingen en masterclasses werd
een breed publiek hier kennis met de muziekhelden
het publiek twee weken lang ‘opgewarmd’ voor het
van morgen.
North Sea Jazz Festival.
Dag van de Architectuur Organisatie: Stichting AIR Datum: 23 juni Locatie: Verscheidene gebouwen in Rotterdam Bezoekers: 8.105 Bijdrage: € 7.500 Het festival stond dit jaar in het teken van Architectuur en Voedsel. In opengestelde gebouwen, ontbijt bij architecten, fietstochten en lezingen werd de stad in één grote pan en op licht verteerbare wijze gebracht. Rotterdam Festivals ondersteunde de activiteiten op het Binnenwegplein.
lic
ub
Mu
sic
p Re
Rotterda m Zingt
ZomerZondagen Organisatie: Stichting Vrienden van het park Datum: 1 juli Locatie: Park bij de Euromast Bezoekers: 4.700 Bijdrage: € 30.000 Weer of geen weer, het kleinschalige, culturele zomerfestival trakteerde ook dit jaar het trouwe publiek op muziek en originele acts voor alle leeftijden. Dit jaar werd het 2e veld erbij betrokken waar de (extra) kinderactiviteiten plaatsvonden: workshops Klieder & Klodder, workshops van B-E-N-D-E, Boekie Boekie en Verhalenkastelen.
Street Science Organisatie: Stichting HipHopHuis Holland Datum: 13 t/m 15 juli Locatie: Bird Bezoekers: 2.000 Bijdrage: € 20.000 Met muziek, dans, lifestyle en beeldende kunst bracht
Duizel in
het Park
het driedaagse internationale festival verschillende facetten van de hiphop in beeld. Er waren workshops van onder meer Profo Won en Pepito, voorstellingen,
Zomercarnaval
concerten, exposities en breakdance battles met World
Organisatie: DUCOS Productions
Bboy Classic als hoogtepunt.
Datum: 27 & 28 juli Locatie: Coolsingel + route
ContainerFest
Bezoekers: 700.000
Organisatie: Stichting ContainerFest
Bijdrage: € 342.000
Datum: 21 juli
Op spectaculaire praalwagens namen ruim 2.000
Locatie: Lloyd Multiplein
carnavalsvierders uit Nederland en ver daar buiten deel
Bezoekers: 3.900
aan de grootste carnavalsoptocht van het land.
Bijdrage: € 40.000
Vanaf 2013 wordt het evenement onderdeel van het
Progressieve elektronische muziekstijlen, industriële
zesdaagse nieuwe Rotterdam Unlimited.
decors, performance arts, kunst- en lichtinstallaties op podia opgebouwd uit tientallen containers. Rotterdam is
Duizel in het Park
een nieuw multidisciplinair festival rijker!
Organisatie: Stichting Rotown Magic Datum: 4 & 5 augustus
Rotterdam Zingt
Locatie: Vroesenpark
Organisatie: Stichting Nederland Zingt Mee
Bezoekers: 4.500
Datum: 21 juli
Bijdrage: € 12.000
Locatie: Grotekerkplein
De verbeelding is de kracht van Duizel in het Park.
Bezoekers: 4.000
De leukste achtertuin van Rotterdam, het Vroesenpark
Bijdrage: € 15.000
was decor voor beeldend theater, beeldende kunst en
Het Grotekerkplein stroomde vol met enthousiaste
verhalende literatuur. Door dat de vormgeving van
Rotterdammers, jong en oud, om samen uit volle borst
het festival het programma zo mooi ondersteunt,
bekende nummers te zingen. ‘Van samen zingen word
waant de bezoeker zich in een andere wereld.
je blij.’
De wonderlijke wereld van Duizel.
38 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
n ge da
on erZ
m Zo
Dag van d
e Roma
ntische
Muziek
Boothstock Organisatie: Stichting Boothstock Rotterdam I.O. (voorheen St Rdam Dance Parade) Datum: 11 augustus Locatie: Zuiderpark Bezoekers: 4.000 Bijdrage: € 53.500 De organisatie van de Dance Parade presenteerde met trots de eerste editie van een nieuw openlucht Dance Festival in het Zuiderpark. Een nieuw, fris concept voor
Pleinbioscoop Rotterdam
liefhebbers van creatieve elektronische Dance Music.
Organisatie: Stichting de Loodsen Datum: 15 augustus t/m 2 september
Dag van de Romantische Muziek
Locatie: Museumpark
Organisatie: Stichting Cultuurbrigade
Bezoekers: 24.000
Datum: 12 augustus
Bijdrage: € 40.000
Locatie: Park bij de Euromast
Met een extra lange editie, een kinderbioscoop voor
Bezoekers: 30.000
kinderen in het Sophia Kinderziekenhuis, workshops en
Bijdrage: € 42.500
optredens van Rotterdamse bands, vierde de Pleinbios
Met 186 muzikanten op acht podia is het sfeervolle
haar vijfde lustrum. Dit jaar stond er een stevig filmpro-
muziekfeest in 26 jaar uitgegroeid tot het grootste
gramma met aandacht voor jonge filmmakers en een
gratis klassieke muziekfestival van Nederland.
zeer geslaagde slotavond met 2KM2 met live muziek.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 39
Ronde van Katendrecht
10 jarig jubileum en opening HipHopHuis
Organisatie: Stichting Ronde van Katendrecht
Organisatie: Stichting HipHopHuis
Datum: 19 augustus
Datum: 31 augustus
Locatie: Katendrecht
Locatie: HipHopHuis
Bezoekers: 1.000
Bezoekers: 900
Bijdrage: € 14.000
Bijdrage: € 500
Sinds de Grand Départ 2010, het vertrek van de Tour de
Het HipHopHuis vierde haar tienjarig jubileum met de
France vanuit Rotterdam, is de Ronde van Katendrecht
opening van het nieuwe pand aan de Delftsestraat
nieuw leven ingeblazen. Dit jaar waren Steven Rooks en
met een talkshow, een Dutch Bboy Quiz en DJ’s uit
Gert-Jan Theunisse de grote trekpleister. Naast de
de HipHopHuis historie.
officiële wielerwedstrijden veel ruimte voor kunst,
Internationaal Shanty Festival
cultuur en vermaak.
Organisatie: Stichting Shantyfestival Rotterdam
OVG Veerhavenconcerten
Datum: 7 t/m 9 september
Organisatie: Stichting Veerhavenconcert
Locatie: Oude Haven
Datum: 22 t/m 26 augustus
Bezoekers: 20.000
Locatie: Veerhaven
Bijdrage: € 9.500
Bezoekers: 4.000
Prachtig uitgedoste Shantykoren uit binnen- en
Bijdrage: € 5.000
buitenland vertolkten een rijk repertoire aan
Het jaarlijkse klassieke openluchtconcert op het
zeemansliederen.
drijvende podium in de Veerhaven, vierde haar tienjarig jubileum met de sopraan Anna Caterina Antonacci als
Maritiem Kwartier
speciale gast.
Organisatie: Het Havenmuseum Datum: 7 t/m 9 september Locatie: Havenmuseum + Oude Haven Bezoekers: 18.000 Bijdrage: € 15.000 Wereldh aven
dagen
Het Havenmuseum vierde haar tienjarig bestaan met een uniek Zwaar Metaal Concert, een concert onder leiding van Keimpe de Jong met de geluiden en metalen van de haven als uitgangspunt.
Rotterd am Ph
ilharmo
nic Gerg
iev Festi va
l
e ed itt W n
ith W
va ld
D
ere eW
Wereldhavendagen Organisatie: Stichting Wereldhavenfestival Rotterdam Datum: 7 t/m 9 september Locatie: Kades + Wilhelminapier Bezoekers: 410.000
Nacht van de Kaap
Bijdrage: € 210.000
Organisatie: SOCI
Optredens op een binnenvaartschip, een havenopslag-
Datum: 8 september
loods en bovenin het World Port Center droegen bij aan
Locatie: Deliplein e.o.
het thema ‘Er zit muziek in de haven’. Tijdens de
Bezoekers: 4.500
zaterdagavond show stond het havenmaterieel letterlijk
Bijdrage: € 25.000
in de spotlight tijdens een musical. Nieuw dit jaar waren
Tijdens het theatrale muziekfestival herleefde het
de muzikale optredens op bijzondere plekken, met als
Katendrecht van vroeger. Op het Delipleinpodium
letterlijk hoogtepunt een optreden van The Kik op de
brachten speciale gasten Loes Luca, Pierre van Duyl en
bovenste etage van het World Port Centre.
Jacques Herb een ode aan het internationale dranklied.
Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival
De Wereld van Witte de With
Organisatie: Stichting Rotterdam
Organisatie: Stichting With
Philharmonic Festival
Datum: 14 t/m 16 september
Datum: 7 t/m 15 september
Locatie: Witte de Withstraat, Museumpark,
Locatie: De Doelen
Schiedamse Vest, musea
Bezoekers: 16.994
Bezoekers: 40.000
Bijdrage: € 25.000
Bijdrage: € 300.000
Met als thema Sea & You stond tijdens de 17e editie de
Onder de Onder de titel ‘The Street – Live!’ wilde het
persoonlijke band van mens tot zee centraal. Naast de
driedaagse kunstenfestival laten zien hoe een straat
symfonische concerten was er dit jaar ook een uitgebreid
onderdeel is van sociale en culturele bewegingen binnen
randprogramma. Rotterdam Festivals ondersteunde Do
een stad. Het was een drukbezochte editie met de Witte
You Sea op het Schouwburgplein en de happening C the
de Withstraat als veelzijdig podium voor beeldende
City op de Kop van zuid.
kunst, architectuur, theater, dans, film en muziek.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 41
Baroeg
Open A
ir
Discove
ry Festiva
24 uur cultuur | Coolhaveneiland Organisatie: Mobiliteit in Muziek
De Internationale Keuze van de Rotterdamse Schouwburg
Datum: 15 & 16 september
Organisatie: Stichting de (Internationale) Keuze
Locatie: Coolhaveneiland
van de Rotterdamse Schouwburg
Bezoekers: 910
Datum: 19 t/m 30 september
Bijdrage: € 6.500
Locatie: Rotterdamse Schouwburg
Tijdens 24 uur cultuur vonden op het Coolhaveneiland
Bezoekers: 5.925
diverse activiteiten plaats waaronder de opening op
Bijdrage: € 25.000
15 september.
Burgemeester Ahmed Aboutaleb openende het internationaal theaterfestival met een indrukwekkend
Parfum de BoemBoem | 24 uur cultuur
betoog over de grenzen van vrijheid. Een van de
Organisatie: Stichting Hraunmosi
hoogtepunten van het programma was de vierdelige
Datum: 15 & 16 september
theatermarathon van The Nature Theater of
Locatie: Centrum Rotterdam
Oklahoma. Nieuw festivalonderdeel dit jaar was het
Bezoekers: 3.921
foyerprogramma waar het festival in samenwerking
Bijdrage: € 15.000
met Motel Mozaïque, een gratis line-up van bands, performers en dj’s programmeerde.
42 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
l
Baroeg Open Air
Discovery Festival Rotterdam
Organisatie: Sichting Baroeg Open Air
Organisatie: Stichting Free Gaming
Datum: 22 september
Datum: 28 september
Locatie: Zuiderpark
Locatie: Auditorium Erasmus MC
Bezoekers: 6.127
Bezoekers: 1.567
Bijdrage: € 500
Bijdrage: € 20.000
Gestart als verjaardagsfeestje voor het jubilerende
Discovery Festival draait om de kick bij het doen van
podium Baroeg, werd de inmiddels vijfde editie van het
nieuwe ontdekkingen. Tijdens de eerste editie in
alternatieve openluchtfestival, genomineerd als beste
Rotterdam was er veel ruimte voor ludieke experimenten
festival door de Vereniging Nederlandse Poppodia
op het gebied van wetenschap, kunst en muziek.
en Festivals.
Rotterdamse Oogstfestival
CAMERA JAPAN Festival Organisatie: Stichting Tamago
Organisatie: Stichting Rotterdamse Oogst
Datum: 28 september t/m 7 oktober
Datum: 22 september
Locatie: LantarenVenster, WORM, Boijmans van
Locatie: Heemraadsplein
Beuningen
Bezoekers: 8.000
Bezoekers: 5.500
Bijdrage: € 2.500
Bijdrage: € 5.000
‘Wat je van dichtbij haalt is lekker.’ Naast de populaire
Onder de noemer ‘Japalicious!’ richtte het grootste
markt met streekproducten bood het gelijknamige
Japans culturele evenement van Europa zich dit jaar
festival culinaire hoogstandjes en een theater-
op de Japanse eetcultuur met meer dan vijftig
en muziekprogramma.
filmvoorstellingen, optredens, workshops, exposities en Janpanse lekkernijen.
BoomDox Organisatie: Stichting HIJS
ROtterdamse OrgelDAgen
Datum: 23 september
Organisatie: Stichting Rotterdamse Orgeldagen
Locatie: Mini Mall
Datum: 8 t/m 14 oktober
Bezoekers: 500
Locatie: Centrum Rotterdam
Bijdrage: € 10.000
Bezoekers: 5.079
Met een mix van grote namen, nog onbekende acts, een
Bijdrage: € 3.000
festivalmarkt en minibioscoop in en rond de Hofbogen.
Met het afwisselende programma toonde het festival de veelzijdigheid van orgelmuziek. Het thema van deze 4e editie was Venezia! Waarbij Antonio Vivaldi centraal stond.
Festival van de Rotterdamse Geschiedenis Organisatie: Stichting Rotterdamse Geschiedenis 24 uur cu
ltuur
Manifestatie Datum: 14 oktober Locatie: Schouwburgplein Bezoekers: 5.000 Bijdrage: € 15.000 Een reis door de stadsgeschiedenis aan de hand van een tijdlijn, geluiden, en mooie verhalen over het Rotterdam van vroeger, nu en de toekomst. Thema van dit jaar was Rotterdamse straatschoffies en andere iconen van armoede. Op het Schouwburgplein stond Tijdplein Rotterdam opgesteld: een groot spel, met pionnen en dobbelstenen om zo spelenderwijs meer te leren over de levensloop van Rotterdamse iconen als Pietje Bel, Lee Towers, Fréderique Spigt en Jandino Asporaat. Tijdens de Dag van de Rotterdamse Geschiedenis presenteerden de Rotterdamse erfgoedinstellingen zich, zowel in hun eigen pand als in de stad.
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 43
Birdfest
Sint Nicolaas Intocht Rotterdam
Organisatie: Stichting John106
Organisatie: Stichting BEST
Datum: 26 & 27 oktober
Datum: 17 november
Locatie: Bird
Locatie: Willemsplein + route
Bezoekers: 1.068
Bezoekers: 17.000
Bijdrage: € 9.000
Bijdrage: € 13.000
In een intiem festival werd het publiek via films, live
Na aankomst met pakjesboot de Majesteit reed de
muziek en dj’s meegenomen op een ontdekkingsreis
goedheiligman in een feestelijke optocht op zijn paard
langs jazz en aanverwante muziekstromingen.
door de stad en eindigde op het Grotekerkplein dat was omgebouwd tot Pietenplein.
Buma Rotterdam Beats Organisatie: Stichting Buma Rotterdam Beats
Rotterdam Dance Capital
Datum: 15 t/m 17 november
Organisatie: Fjuze B.V.
Locatie: Gouvernestraat + Off Corso + Nieuwe Oogst
Datum: 23 t/m 25 november
Bezoekers: 5.500
Locatie: Centrum Rotterdam
Bijdrage: € 185.000
Bezoekers: 10.000
Muziekfestival en internationaal zakenplatform voor
Bijdrage: € 60.000
urban bass en beats groeide dit jaar verder uit tot de
Rotterdamse dansgezelschappen presenteerden een
belangrijkste netwerkconferentie in haar genre.
weekend lang verrassende voorstellingen en workshops van onder meer danslegende Crazy Legs van de legendarische Rock Steady Crew uit New York. De optredens op de Lijnbaan en in de winkels waren
Songbir d
Festiva
l
de grootste treffer.
Cabaretfestival Cameretten Organisatie: Stichting Cameretten Datum: 24 november Locatie: Nieuwe Luxor Theater Bezoekers: 3.489 Bijdrage: € 14.000 Dit legendarische cabaretfestival bracht talenten voort als Theo Maassen, Brigitte Kaandorp en Marc-Marie Huijbregts. Dit jaar won René van Meurs zowel de Factua Juryprijs als de Publieksprijs.
Nationa
le Nieuw
jaarsna cht Rott erdam
Songbird Festival Organisatie: Mojo Concerts Datum: 25 november Locatie: De Doelen Bezoekers: 3.500 Bijdrage: € 7.500 Met een line-up van onder meer singer-songwriter Matt Corby, Tim Akkerman en Jake Bugg konden liefhebbers genieten van swingende en intieme optredens in een uitverkochte Doelen.
China Light Rotterdam Organisatie: China Light Festival BV Datum: 7 december 2012 t/m 14 februari 2013 Locatie: Park bij de Euromast Bezoekers: 40.000 (t/m 31 december) Bijdrage: € 65.000 Rotterdam Festivals ondersteunde het Chinese lichtspektakel met extra marketing- en promotieuitingen, de organisatie van het openingsevenement en een opvallend en kleurrijk city dressing-project van lichtobjecten op Westersingel, Schouwburgplein en Wijkpark het Oude Westen.
Nationale Nieuwjaarsnacht Rotterdam Organisatie: Sky Team Events B.V. Datum: 31 december Locatie: Erasmusbrug Bezoekers: 20.000 Bijdrage: € 200.000 m
Met het grootste siervuurwerk van Nederland, een lichtjesparade op de Maas, live entertainment op
a erd ott aR
ats Be
m
Bu
de Boompjes en gratis oliebollen. RTL 5 en RTL 8 zonden het volledig op muziek geprogrammeerde vuurwerk vanaf de Erasmusbrug, live uit.
m
igh
aL
in Ch
a erd ott tR
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 45
2
Personeel Rotterdam Festivals Managementteam
Medewerkers
Cynthia Dekker
Suzanne Baerends
senior projectleider Rotterdams Uitburo
sales/accountmanager advertentieverkoop
Heleen Hulshof
Kim van Beek
senior projectleider festivalteam
ondersteunend marketing en communicatie
Jeanette Kooter
en medewerker bedrijfsbureau
senior projectleider marketing en communicatie team
Chantal Bettonviel (t/m december 2012)
Johan Moerman
traffic manager
directeur/bestuurder
Eelke Bosman
nevenfuncties:
projectmedewerker onderzoek & expertise/musea
- International Festivals & Events Association, Co-chair
Franc Faaij
of the IFEA World Global Development Committee - International Festivals & Events Association, member of the IFEA Global Roundtable Council
projectleider coรถrdinatie stedelijke evenementen Alexander Haan projectmedewerker festivalteam
- Stichting Nederlands Uitburo, bestuurslid
Anne Helsen-Wijnen (t/m juli 2012)
- Stichting Merk Uitburo, bestuurslid
persvoorlichter en corporate communicatie manager
- CultuurNet Vlaanderen, Bestuurslid
Myrthe Hogenelst
- Audiences Europe Network, member of the board
ondersteunend marketing en communicatie
- Festivals & Events International, consultant
Helmut de Hoogh
Mark Oskam
hoofdredacteur Uitagenda Rotterdam
hoofd bedrijfsvoering
Eva van der Horst
nevenfunctie:
marketing- en bladmanager
Hotel Modern (stichting de Bende), voorzitter bestuur
Sanne Jongma
Reinier Weers
bureaumedewerker festivalteam
senior projectleider festivalteam
Petra Kalkman office manager en projectleider CAR Mariska Oosterman marketing en communicatie medewerker Monisha Poeran medewerker bedrijfsbureau Renee Schouwenburg marketing en communicatie medewerker Melanie Westdijk Stagiaire festivalteam
World P ort
46 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Classics
Bevrijdings festival
3
Adviesraden Raad van Advies Collectieve Cultuurmarketing
Astrid de Haas Rotterdamse Schouwburg
Liesbeth Diepenhorst Maritiem Museum
Aysel Kaya Ayconnect
Ruben Israel Rotterdamse Schouwburg
Bas de Kort Rotterdam Marketing
Bas Kwakman Poetry International
Caroline van der Niet Rotterdamse Schouwburg
Mariette Maaskant Kunsthal
Rob Noordhoek Museum Rotterdam
Ocker van Munster SKVR
Shaula Nuijts Maritiem Museum
Doro Siepel Theater Zuidplein
Efine Pavilons Centrale Bibliotheek
Thomas Smit Conny Janssen Danst
Marleen Reijnen Laurenskerk Rotterdam
Jackie van der Vlis Luxor Theater
Simone Rentmeester Luxor Theater
Lisanne Jacobs Bureau 28B
Liselore Scheffers Centrale Bibliotheek Aanvullende deelnemers twee extra
Brigitte Timmermans Dansateliers
bijeenkomsten t.b.v. toekomst Uitburo
Jacqueline Wouters Concert- en congresgebouw
Ruud Visschedijk Nederlands Fotomuseum
de Doelen
Sandra van Dongen Museum Boijmans van Beuningen Matthijs Bouwman/Melissa van Daalem Concert- en
Kerngroep Cluster Jongerenmarketing
congresgebouw de Doelen
Nicole Bettonviel Rotterdamse Schouwburg
Femke Ijsinga Ro Theater
Joost Bult Worm Ellen Geijs Conny Janssen Danst
Adviesraad Uitagenda
Clint van der Hartt Chabot Museum
Leonieke Bolderman Rotterdams Philharmonisch Orkest
Mark Meesters SKVR
Joyce van Dongen Theater Zuidplein
Jeroen Tilma Passionate Bulkboek
Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 47
4
Raad van Toezicht De stichting Rotterdam Festivals onderschrijft de
Jos Hooyschuur
principes en best practice bepalingen zoals deze in de
Directeur bij Tappan Communicatie,
Code Cultural Governance worden beschreven en past
adviesbureau voor corporate en beleidscommunicatie.
deze ook toe. De statuten, het directie reglement en raad van toezicht reglement van de stichting zijn gebaseerd
Richard van der Eijk
op de voorbeeldstatuten en –reglementen van de Code
Communications Director Unilever Europe & Benelux.
Cultural Governance. Cor Geluk In 2012 hadden de volgende leden zitting in de raad van
Directeur Juurlink + Geluk, ontwerpbureau stedenbouw
toezicht van de stichting Rotterdam Festivals:
en landschap.
Micky Teenstra (voorzitter)
Frits Gompen
Voormalig gemeenteraadslid Rotterdam en voormalig
Onafhankelijk financieel consultant.
voorzitter van de Rotterdamse Raad voor Kunst en
Nevenfuncties: diverse bestuursfuncties van stichtingen
Cultuur.
van algemeen maatschappelijk nut, onder andere
Nevenfuncties: onder andere lid van de raad van toezicht
Stichting Volkskracht Natuurmonumenten, Stichting
Stichting Luxor Theater Rotterdam, voorzitter bestuur
Arboretum Trompenburg en Vereniging Vrienden van
stichting. De Gouvernestraat en voorzitter bestuur
het Rotterdams Philharmonisch Orkest.
Stichting Villa Zebra. Francien Rense Advocaat en partner Leijnse Artz. Shell Eco
maratho
n
48 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
em
Bo
em
um
rf Pa
5
o eB
d
W RA
air tF
Ar
SubsidiĂŤnten Bureau binnenstad Gemeente Rotterdam, dienst Kunst en Cultuur Gemeente Rotterdam, dienst Stadsontwikkeling Gemeente Rotterdam. Alle activiteiten van Rotterdam Festivals worden mede mogelijk gemaakt door de actieve inzet en betrokkenheid van talloze personen, instellingen en fondsen; kunstenaars, culturele instellingen, evenementenorganisatoren, ondernemers, onderwijsinstellingen, Rotterdam Marketing, CMO, Rotterdam Topsport, Directie Veiligheid, politie, gemeentelijke diensten, Port of Rotterdam, SNS Reaal Fonds, Prins Bernard Cultuurfonds, Stimuleringsfonds voor Architectuur, Stichting Bevordering Volkskracht, Stichting Job Dura Fonds, Woonstad en alle anderen die kunst en cultuur in Rotterdam een warm hart toedragen. Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012 | 49
COLOFON Uitgave
Samenstelling en eindredactie
Stichting Rotterdam Festivals
Rotterdam Festivals
Postbus 21362 3001 AJ Rotterdam
Tekstredactie
T (010) 433 25 11
Marleen Bos
F (010) 213 11 60 E info@rotterdamfestivals.nl
Engelse vertaling
www.rotterdamfestivals.nl
Christy de Back
Vormgeving 0to9
Drukwerk Platform P
Fotografie Bas Czerwinski, Ossip van Duivenbode, Fred Ernst, Alexander Haan, Ruben Hamelink, Jerry Lampen, Michel Linssen en Marco de Swart.
Oplage 1.200
Rotterdam se
50 | Rotterdam Festivals Jaarverslag 2012
Museum
nacht
Postbus 21362 3001 AJ Rotterdam T (010) 433 25 1 1 F (010) 2 13 1 1 60 info@rotterdamfestivals.nl www.rotterdamfestivals.nl
© Rotterdam Festivals, maart 2013
ROTTERDAMWORLDPORTWORLDCITYROTTERDAMWORLDPORTWORLDEVENTSROTTERDAMWORLDPORTWORLDCITYROTTERDAM