ลัดคลองเที่ยว สวนเจียมตน ร่องเรือชม บ้านเรือนไทย พบชีวิตแบบไทย..ไทย ริมคลองลัดมะยม
คำ�นำ� ตลาดนำ�้คอลองลัดมะยม เป็นตลาดน้ำ�ที่ยืดหลักเศรษฐกิจพอเพียง ช่วยเหลือกันและกัน เป็นตลาดน้ำ�ที่ให้ควาใเป็นกันเอง และส่งเสริมการเกษตร ของชาวบ้านที่ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม
6 - 15
ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม
16 - 27
ร่องเรือขม
28 - 35
ลัดคลองเที่ยว
ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม เป็นตลาดน้ำ�ที่มีการพัฒนาจากสวนเป็นตลาดน้ำ� จึงเป็นตลาดน้ำ�ที่มีความเป็นธรรมชาติ และบรรยากาศดี
ใ น เ ข ต ต ลิ่ ง ชั น นี้
คลองลัด
คำ�ว่า มาจากที่มีการขุดคลองลัดจากคลองหลักเพื่อให้ประหยัด เวลาในการเดินทางโดยทางเรือในสมัยก่อน คลองลัดมะยมเป็นคลองเล็กๆ แยกออกมา บริเวณคลองบางระมาดกับคลองบางพรหม ยาวประมาณ 3 กิโลเมตร ตลอดระยะความยาวของคลองลัดมะยมจะมีคลองเล็กๆ สู่คลองใหญ่ออกไปแม่น้ำ�เจ้าพระยาได้หลายสาย
นอกจากจะมีตลาดน้ำ�ตลิ่งชัน ที่เป็นตลาดน้ำ�ชื่อดังแล้ว ยัง มี ต ลาดน้ำ � อี ก แห่ ง หนึ่ ง ในเขต ตลิ่ ง ชั น ที่ แ ม้ จ ะมี ข นาดเล็ ก กว่า แต่ก็มีความน่าสนใจไม่ น้ อ ยกว่ า ตลาดน้ำ � ตลิ่ ง ชั น สั ก เท่าไร นั่นก็คือ ตลาดน้ำ�คลอง ลัดมะยม ที่ตั้งอยู่ใกล้ๆ กับ ถนนกาญจนาภิเษก เป็นตลาด น้ำ�เปิดใหม่ที่แม้จะเพิ่งเปิดได้ เพียง 3 ปีเท่านั้น แต่ก็มีคนให้ ความสนใจเข้ามาแวะเวียนกัน มากมาย
ที่มาของตลาดน้ำ� แห่งนี้ว่า ด้วยความที่ลุงชวน เป็ น คนที่ อ ยู่ ใ นแถบคลองลั ด มะยมมาตั้งแต่เกิด และได้ เห็นความเปลี่ยนแปลงในแถบ คลองที่แย่ลงๆ เรือกสวนไร่ นาเริ่มหดหายไป สิ่งแวดล้อม ความสะอาดในคลองลดน้อย ลงทุกที รวมไปถึงสภาพของ สังคม และชุมชนที่เริ่มแปร เปลี่ยนไป เพราะไม่อยากเห็น ความเปลี่ ย นแปลงไปในทาง เลวลงของคลองลั ด มะยมอี ก ต่อไป ลุงชวนจึงเริ่มต้นทำ�อะไร บางอย่าง เริ่มจากลงมือพาย เรื อ เก็ บ ขยะในคลองเพี ย งคน เดียวก็เคย ไปจนถึงพยายาม ก่อตั้งตลาดน้ำ�ขึ้น
งานด้านต่างๆ
- เจ้าของร้านไอกรีม โบราณ ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม
- วิทยากร ที่บรรยายแนวคิดเกียวกับ เกษตรกรรมบนพื้นฐานเศรษกิจพอเพียง ประธานประชาคมตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม ลุงชวนเป็นคนที่อยู่ ในแถบคลองลัดมะยม มาตั้งแต่เกิด และได้เห็นความเปลี่ยนแปลงใน แถบคลองที่แย่ลงๆ พืชสวนไร่นาเริ่มหดหายไป สิ่งแวดล้อมความสะอาด ในคลองลดน้อยลงทุกที รวมไปถึงสภาพของสังคมและชุมชนที่เริ่มแปร เปลี่ยนไป เพราะไม่อยากเห็นความเปลี่ยนแปลงไปในทางเลวลงของ คลอง ลัดมะยมอีกต่อไป ลุงชวนจึงเริ่มต้นทำ�อะไรบางอย่าง เริ่มจากลงมือ พายเรือเก็บขยะในคลองเพียงคนเดียวก็เคย ไปจนถึงก่อตั้งตลาดน้ำ�
- เป็นผู้ก่อตั้งตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม
ที่ ล าบลุ่ ม ชุ่ ม น้ำ � ย่ า นฝั่ ง ธนฯ อันเป็นแหล่งเพาะปลูกพืชผล ทางการเกษตร อันขึ้นชื่อแห่งหนึ่ง ในย่านเมืองหลวง ปัจจุบันพื้นที่ เหล่านั้นได้แปลเปลี่ยนไปเป็นที่อยู่ อาศัย มีการปลูกสร้างบ้านเรือน และธุรกิจบ้านจัดสรรมากมาย จน การเกษตรดั้งเดิมแทบจะไม่เหลือ อยู่ ส่ ว นหนึ่ ง เพราะลู ก หลานของ ชาวสวนไม่มีใครสนใจจะสืบสาน งานสวนต่อไป และส่วนหนึ่งก็ต้อง ขยายเมื อ งเพื่ อ รองรับ ผู้คนที่หลัง ไหลเข้ามาอาศัยในเมืองหลวง ความบริสุทธิ์ของธรรมชาติ อากาศ วิถีชีวิตก็เริ่มหดหายไป แหล่งน้ำ� ที่เคยได้ใช้ได้อาศัยดื่มกิน เริ่มเน่า เสียต่อเนื่องกันไปโดยไหลไปรวม
กันอยู่ที่ปลายน้ำ� แต่ก็ยังมีคนคน หนึ่งใช้ความพยายามมากว่า 20 ปี เพื่อที่จะอนุรักษ์คลองเล็ก ๆ คลองที่ เ ป็ น บ้ า นเกิ ด ของเขา เอาไว้ ด้ ว ยการพายเรื อ เก็ บ ขยะ ท่ า มกลางสายตาของผู้ ค นรอบ บ้านที่มองแปลก ๆ ... เขาบ้าหรือ
เปล่า? แต่ก็ยังทำ�ต่อมาเรื่อย ๆ จนเริ่ ม คิ ด หาวิ ธี ดึ ง ผู้ ค นในชุ ม ชน ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ และเห็นความสำ�คัญ ของลำ�คลองเล็ก ๆ ที่อาจจะไม่ใช่ เส้นเลือดสำ�คัญของประเทศ แต่ก็ เป็นสายน้ำ� ที่หล่อเลี้ยงให้เขาและ คนในชุมชน รวมถึงสิ่งมีชีวิตทุก ชนิดที่อยู่บริเวณนั้นได้อาศัย รวมทั้งยังเป็นรายได้เสริมให้กับทุก คนที่ร่วมมือกันด้วย..
ความคิ ด ที่ จ ะทำ � ตลาด น้ำ � ก็ มี ทั้ ง คนเห็ น ด้ ว ยและไม่ เ ห็ น ด้วย คนก็มาช่วยกันทำ� ทำ�กันเอง ทุกอย่าง ออกทุนสร้างเอง โชคดี ที่ ไ ม่ ต้ อ งเสี ย เงิ น เช่ า ที่ เ พราะเป็ น ที่ของเรา แต่ตลาดน้ำ�นี้ก็จะช่วย ให้ ค นในคลองได้ มี ที่ สำ � หรั บ ขาย สินค้าในสวนเล็กๆ น้อยๆ มีราย ได้เพิ่มขึ้น มีความมั่นคงมากขึ้น อี ก ทั้ ง เวลานั ก ท่ อ งเที่ ย วมาเที่ ย ว ตลาดน้ำ� มาเห็นบ้านเรือนริมคลอง แล้วพูดชมว่าน่าอยู่ ก็จะทำ�ให้ ชาวบ้านเห็นคุณค่าของสิ่งที่เขามี เกิดความคิดอยากจะรักษาคลอง ให้ ส ะอาดสวยงามอย่ า งนี้ ต่ อ ไป
นักท่องเที่ยวมาที่ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยมกันมากมายขนาด นี้แล้ว ก็ชื่นใจแทนลุงชวนคนต้นคิดเรื่องตลาดน้ำ� ยิ่งตอนนี้ตลาดน้ำ�ที่ นี่ก็ได้รับรางวัลชุมชนท่องเที่ยวดีเด่นในกรุงเทพมหานคร จากการท่อง เที่ยวแห่งประเทศไทย ก็ยิ่งน่าชื่นใจเข้าไปใหญ่ที่ในกรุงเทพฯ ก็ยังมี ชุมชนน่ารักๆ ที่ต้องการจะรักษาความเป็นธรรมชาติดั้งเดิมของพื้นที่ เอาไว้ให้มากที่สุด นักท่องท่องเที่ยวคนไหนที่ได้เข้าไปเยี่ยมเยือน ก็อย่าลืมช่วย คนในชุมชนรักษาสิ่งแวดล้อมกันด้วย ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยมจะได้ น่ารักอย่างนี้ไปอีกนานๆ
ร่องเรือชม
นั่งเรือชมบรรยากาศของตลาดน้ำ�คลองลัดมะยม และการ ใช้วิถีชีวิตของชุมชนคลองลัดมะยม แวะชมบ้านเรือนไทย และบรรยากาศแบบธรรมชาติ
บรรยากาศบนเกาะศาลเจ้า ที่มีบ้านเรือนไทยอยู่ริมน้ำ� ได้เปิดให้เข้าชม บ้านเรือนไทยที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในระแวกนั้น
เกาะศาลเจ้า
เจ้าของบ้านเรือนไทย ที่อยู่บนเกาะศาลเจ้า และ เป็นคนที่ชักชวนชาวบ้านในระแวกนั้นให้หันมาช่วยกัน อนุรักษ์ความเป็นไทย เพื่อไม่ให้สูญหายไปจากคลองลัด มะยม เค้าได้เริ่มจากบ้านเค้าที่ก่อตั้งมาสมัย ปู่ ย่าย จน มาถึงรุ่นเค้าและพอมีการเปิดตลาดน้ำ�คลองลัดมะยมขึ้น เค้าจนได้ เปิดบ้านเค้าให้นักท่องเที่ยวได้เข้าชม ความ เป็นไทยในสมัยก่อนว่ามีความเป็นอยู่อย่างไร และบ้าน เรือนไทยมีความสวยงามมากแค่ไหน ควรค่าแก่การ อนุรักษ์หรือไม่
สมุดจดและปากาดินสอ ที่ในสมัยนั้นใช้กัน
ความสวยงามที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ เพื่อให้ลูกหลานได้ดูแลสืบทอดต่อไป
ห้องเรียน ที่จำ�ลองขึ้น มา และปัจจุบันได้ใช้เป็น ห้องทำ�งาน
บ้านสว่างจันทร์
เดินมาอีกหน่อยจะเจอบ้านสว่างจันทร์ บรรยากาศ ดีเย็นสบาย และได้เปิดเป็นบ้านพักให้กับนักท่อง เที่ยวที่สนใจจะพักค้างคืนกัน
้ ม ไ ย นกล้ว
สว
สวนกล้วยไม้ ที่ชาวบ้านระแวกนั้นได้ร่วมกันลงทุนปลูกขึ้นมาเพื่อเป็นราย ได้เสริมให้แก่ชาวบ้าน และพัฒนาสวนกล้วยไม้ให้ดีขึ้น และยังเปิดให้เข้า ชมสวนกล้วยไม้นานาชนิด มีชาวบ้านส่วนหนึ่งที่ออกมาขายดอกไม้ เพื่อ เปฝฝฝ้นรายได้อีกส่วนหนึ่งด้วย
ลัดคลองเที่ยว
สวนเจียมตน สวนเจียมตน เป็นสวนที่ชาวบ้านนำ�ของโบราณของเก่าออกมาตั้งโชว์ และยังมีงานฝีมือของชาวบ้านที่นำ�ออกมาขาย เพื่อเป็นรายได้เสริมให้ แก่ครอบครัว งานดินปั่น ที่สร้างรายได้ส่วนหนี่ง เพราะมีนักท่องเที่ยว ให้ความสนใจกันใาก และชาวบ้านยังช่วยสอนการปั่นดินอีกด้วย
แพะ แพะ แวะให้อาหารแพะกันก่อน บริเวณนี้จะเป็นพื้นที่โล่งแจ้ง อยู่ตรง ที่จอดรถ และค่อาหารก็ไม่แพง แนะนำ�ควรมีร่มไว้ด้วยเพราะ แดดแรงมาก
จะมีลุงที่เป็นเจ้าของเฝ้าอยู่เพื่อให้นักท่องเที่ยวที่สนใจจะขี่ ควายได้ใช้บริการ โดยไม่เสียค่าบริการ และให้อาหารควาย ได้ด้วย
บรรยากาศ ตลาดน้ำ�คลองลัดมะยมเป็นธรรมชาติ มีความเป็นไทย การใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย และพอเพียง ควรอนุรักษ์ความเป็นไทย และช่วยกันรักษาแม่น้ำ�ลำ�คลอง