ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΧΙΟΥΜΟΡ by 1gym pyl

Τίτλος: Πειραματισμοί με το χιούμορ Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου Δημιουργός: Βενετία Αποστολίδου Γνωστικό αντικείμενο: Νεοελληνική λογοτεχνία Συμβατότητα με το νέο ΠΣ: Προβλέπεται διδακτική ενότητα με τον τίτλο «Χιούμορ και σάτιρα» στην Γ΄ Γυμνασίου Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, μετωπική διδασκαλία Προτεινόμενη διάρκεια: 24 διδακτικές ώρες Εισαγωγή1 Το ελληνικό σχολείο δεν εκμεταλλεύεται, όσο θα έπρεπε, την ευεργετική επίδραση του γέλιου. Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει 2 πως η χρησιμοποίηση του αστείου και του γέλιου ενισχύει τη συναισθηματική αποφόρτιση των αναγνωστών ενώ βελτιώνει παράλληλα τις σχέσεις μέσα στην ομάδατάξη, δημιουργώντας κλίμα οικειότητας. Ταυτόχρονα ευνοεί την ομαλότερη κοινωνικοποίηση μέσα από το κλίμα αποφόρτισης που δημιουργεί. Είναι επίσης αποδεδειγμένο πως η προβολή μιας αισιόδοξης προοπτικής στον τρόπο κατανόησης και αντιμετώπισης των ανθρώπινων σχέσεων και προβλημάτων βοηθά στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας. Αυτό το πετυχαίνει πιο εύκολα ο νεαρός αναγνώστης, μέσα από τη συγκριτική εξέταση του ‘σοβαρού ή σοβαροφανούς’ μοντέλου αναπαράστασης του κόσμου, και του ‘δυνητικά ανατρεπτικού’ μοντέλου που προβάλλεται στο αστείο κείμενο. Η λογοτεχνία αξιοποιεί το χιουμοριστικό στοιχείο είτε σε ολόκληρα λογοτεχνικά είδη όπως είναι η κωμωδία, η σάτιρα, η παρωδία, το ευθυμογράφημα, είτε ως στοιχείο το οποίο μπορεί να ενυπάρχει σε οποιοδήποτε λογοτεχνικό έργο. Η παραγωγή του αστείου είναι μια πολύ σοβαρή και δύσκολη υπόθεση η οποία απαιτεί ειδικές τεχνικές. Το αστείο επιπλέον καθορίζεται από κοινωνικές παραμέτρους: Ποιος γελά; Με ποιον ή με τι γελά; Το γέλιο είναι μεταδοτικό και γιατί; Εξάλλου ας μη ξεχνούμε πως το χιούμορ, η σάτιρα, η ειρωνεία επιδιώκει πάντα να στηλιτεύσει κάτι ή κάποιον, να παρέμβει επι-κριτικά, γιατί, όπως υποστηρίζει και ο A. Pollard, «η σάτιρα έχει πάντοτε έντονη συνείδηση της διαφοράς ανάμεσα στο πώς είναι τα πράγματα και στο πώς θα έπρεπε να είναι». Η διδακτική ενότητα «Χιούμορ και σάτιρα» μπορεί να πάρει πολλές μορφές, είτε δίνοντας έμφαση στην παραγωγή του αστείου σε διαφόρων ειδών κείμενα, είτε εμβαθύνοντας περισσότερο σε κάποιο είδος όπως είναι η θεατρική κωμωδία ή η σάτιρα στην ποιητική, την πεζή ή τη θεατρική της μορφή. Το προτεινόμενο σενάριο επιλέγει να δώσει έμφαση στους τρόπους παραγωγής του αστείου και στις κοινωνικές διαφοροποιήσεις της πρόσληψης του αστείου. Γιατί δεν γελούν όλοι οι άνθρωποι με τα ίδια αστεία; Από ποιους παράγοντες εξαρτάται αυτό; Η προσπάθεια να απαντήσουμε σε τέτοια ερωτήματα θα επιστρατεύσει τις εμπειρίες των μαθητών αλλά θα αναδείξει και την ιστορικότητα των αστείων κειμένων. Θα ανιχνεύσουμε επομένως το χιουμοριστικό στοιχείο σε ποικίλα είδη κειμένων διαφορετικών εποχών και θα πειραματιστούμε με τη δική μας πρόσληψη 1 Πολλές ευχαριστίες οφείλω στον Παναγιώτη Παντζαρέλα, ο οποίος έχει δουλέψει ένα παρόμοιο σενάριο και με τροφοδότησε με ιδέες και ερεθίσματα. 2 2 Η Μαρία Τζαφεροπούλου (1995) έδειξε με την έρευνά της πως η διδασκαλία πεζών χιουμοριστικών κειμένων, που συνδυάζουν το λεκτικό με το καταστασιακό χιούμορ, ενθαρρύνει την ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των μαθητών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο ίδιο, πλούσια βιβλιογραφία σχετικών παιδαγωγικών ερευνών.