Συντάχθηκαν ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν σε μαθητές, γονείς και εκπ/κούς προκειμένου να αξιολογηθεί ο συνολικός αντίκτυπος της υλοποίησης του περιβαλλοντικού προγράμματος στη σχολική κοινότητα.
Πραγματοποιήθηκαν συσκέψεις και αξιολόγηση των δράσεων και των αποτελεσμάτων τους μεταξύ των μελών της παιδαγωγικής ομάδας και με τη συμμετοχή του Συλλόγου Διδασκόντων. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΝΑ ΟΜΑΔΑ EΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΕΣ: Οι μαθητές δήλωσαν ότι αποφάσισαν να συμμετάσχουν στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα Erasmus+ διότι το περιεχόμενό του τους φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και διαφορετικό από άλλων προγραμμάτων που είχαν συμμετάσχει στο παρελθόν. Πολλοί από τους συμμετέχοντες για πρώτη φορά τη 2η χρονιά υλοποίησης δήλωσαν ότι παρακινήθηκαν να συμμετάσχουν από συμμαθητές-μέλη της 1ης χρονιάς και από τα θετικά σχόλια που άκουσαν. Όλοι δήλωσαν ότι οι δράσεις τους βοήθησαν να αναπτύξουν ή να καλλιεργήσουν περαιτέρω την περιβαλλοντική τους συνείδηση περνώντας από τη θεωρία στην πράξη αποκτώντας πιο εξειδικευμένες γνώσεις για την ανακύκλωση, τα 3Rs, την κομποστοποίηση και την καλλιέργεια και περιποίηση των φυτών (λαχανόκηπος, αρωματικά φυτά, οπωροφόρα δέντρα) καθώς και τη συνετή διαχείριση της ενέργειας. Το γεγονός δε, ότι το σχολείο μας αντιπροσώπευε τη χώρα μας σε ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα που συμμετείχαν και σχολεία από άλλες χώρες της Ευρώπης, αποτέλεσε ένα επιπλέον κίνητρο για τη συνειδητή συμμετοχή και δραστηριοποίησή τους. Επιπλέον δήλωσαν ότι τους άρεσε που με την ανακύκλωση πλαστικών πωμάτων τους δινόταν η δυνατότητα να βοηθούν συνανθρώπους τους. Άλλες δραστηριότητες που τους άρεσαν ήταν η ενασχόληση με το λαχανόκηπο, η κατασκευή φωλιών για τα πουλιά, η συνάντηση με τους ευρωπαίους εταίρους στην Ελλάδα καθώς και οι εκπ/κές εκδρομές που τους έδωσαν τη δυνατότητα να μάθουν και να δουν περισσότερα πράγματα για το περιβάλλον και πώς άλλες περιοχές διαχειρίζονται παρόμοια προγράμματα με το δικό μας. Ιδιαίτερα σημαντικό γι΄αυτούς ήταν η συμμετοχή και η εργασία στην ομάδα όπου όλοι μαζί συνεργάζονταν για την επίτευξη κοινού στόχου και παράλληλα προσπαθούσαν να εμπλέξουν ολόκληρη τη σχολική κοινότητα σ’ αυτό. Όλοι δήλωσαν ότι εφάρμοζαν την ανακύκλωση στα σπίτια τους παρακινώντας και την οικείους τους να ακολουθούν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον. Αρκετοί εφάρμοζαν και κομποστοποίηση και πολλοί δημιούργησαν κήπους με άνθη ή λαχανικά στο σπίτι τους. Όλοι δήλωσαν ότι τους άρεσαν οι εβδομαδιαίες συναντήσεις μας τις Κυριακές , αν και μερικές φορές προέκυπτε κάποιο εμπόδιο και δεν μπορούσαν να είναι κάθε φορά συνεπείς. Αυτό ήταν και το μόνο αρνητικό στοιχείο που ανέφεραν στην αξιολόγηση του προγράμματος. Επίσης, δήλωσαν πολύ ευχαριστημένοι και με τη συνεργασία που είχαν με τους καθηγητές της παιδαγωγικής ομάδας και ότι θα ξανασυμμετείχαν σε παρόμοιο πρόγραμμα αν τους ξαναδινόταν η ευκαιρία.
ΓΟΝΕΙΣ: Οι γονείς δήλωσαν ότι συμμετοχή των παιδιών στο πρόγραμμα τα βοήθησε να αναπτύξουν οικολογική συνείδηση και περιβαλλοντική ευαισθησία, να υιοθετήσουν μια πιο υπεύθυνη στάση απέναντι στα περιβαλλοντικά προβλήματα, και να αποκομίσουν χρήσιμες γνώσεις τις οποίες εφάρμοσαν στην πράξη εντός και εκτός σχολείου. Επιπλέον, τόνισαν τη σημασία της συμμετοχής στην ομάδα που τα βοήθησε να αναπτύξουν υπευθυνότητα, οργάνωση και συνέπεια δουλεύοντας από κοινού για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων αλλά και αισθήματα αλληλεγγύης. Δήλωσαν επίσης, ότι οι γνώση και η εμπειρία που αποκόμισαν θα αποτελέσει παρακαταθήκη για την ενήλικη ζωή τους βοηθώντας τα να γίνουν υπεύθυνοι και ευαισθητοποιημένοι πολίτες. Έκριναν ότι ο αντίκτυπος στη μαθητική κοινότητα ήταν σημαντικός γιατί η εμπλοκή της βοήθησε στη συλλογική δράση και κατά συνέπεια τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων καθώς αυτά διαδίδονταν και στο κοινωνικό περιβάλλον εκτός του σχολείου. Τέλος όλοι δήλωσαν ότι βοήθησαν τα παιδιά τους με όποιο τρόπο μπορούσαν να είναι παραγωγικοί στις δράσεις τους και συνεπείς στις υποχρεώσεις που απέρρεαν από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα και ότι θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους σε παρόμοια προγράμματα και στο μέλλον.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ: Η παιδαγωγική ομάδα του προγράμματος παρακολουθούσε την εξέλιξη της υλοποίησης, διαχείρισης του προγράμματος και διάχυσης των αποτελεσμάτων αυτού πραγματοποιώντας προγραμματισμένες συναντήσεις μηνιαίως αλλά και έκτακτες όταν αυτό κρινόταν απαραίτητο. Κατά τη 2ετή διάρκεια του προγράμματος έκρινε ότι το έργο υλοποιήθηκε σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που είχαν ορισθεί εξ’ αρχής χωρίς σοβαρές αποκλίσεις. Στο επίπεδο της διαχείρισης, ο προγραμματισμός των εργασιών και η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων ήταν πολύ ικανοποιητική και η εξέλιξη του σχεδίου ομαλή. Η συνεργασία με τους μαθητές και τους συνεργαζόμενους φορείς υπήρξε απολύτως ομαλή και αποδοτική. Στα παραπάνω βοήθησαν η συγκεκριμένη στοχοθεσία και η δομημένη μεθοδολογία που βασίστηκε σε ένα μεγάλο μέρος της στα 7 βήματα του Δικτύου Οικολογικών Σχολείων, του οποίου είμαστε μέλη. Η διάχυση των αποτελεσμάτων του σχεδίου έγινε μέσω της επίσημης ιστοσελίδας, της σελίδας του σχολείου στο f/b, των αναρτήσεων βίντεο στο youtube, των δελτίων τύπου στον τοπικό τύπο, της ενημέρωσης των σχολικών μονάδων της Δ.Δ.Ε. Ανατ. Αττικής σχετικά με το πρόγραμμα που υλοποιήσαμε, της συμμετοχής μας στην ημερίδα παρουσίασης περιβαλλοντικών και πολιτιστικών προγραμμάτων που οργάνωσε η Δ.Δ. Εκπ/σης αλλά και με την συνεργασία μας με άλλους φορείς εκτός σχολικής κοινότητας. Το πρόγραμμα συνέβαλε στην ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των παλαιότερων μαθητών καθώς παρακολουθούσαν τις δράσεις να συνεχίζονται και να εξελίσσονται τη 2η χρονιά και βοήθησε τα νέα μέλη της 2ης χρονιάς-κυρίως μαθητές της Α’ Γ/σίου να αναπτύξουν οικολογική συνείδηση και περιβαλλοντική ευαισθησία παρακινούμενοι από τους συμμαθητές τους. Τους έδωσε επίσης την ευκαιρία να αισθανθούν ενεργά μέλη της ευρωπαϊκής κοινότητας μέσω της συνεργασίας τους με σχολεία της Ευρώπης. Ο αντίκτυπος στο σύνολο της σχολικής κοινότητας αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας επιτεύχθηκε με τη συνεχή και συνεπή ενημέρωση, γραπτή και προφορική, προς μαθητές και γονείς, με την προτροπή και το παράδειγμα ( σχολικός οικοκώδικας σε όλες της αίθουσες, κάδοι ανακύκλωσης όλων των μορφών στο χώρο του σχολείου, ομάδες καθαριότητας, εκδηλώσεις κλπ), με την εμπλοκή του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, με τη συνεργασία με
το Δήμο Γέρακα, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γέρακα, με το 4ο Δ.Σ. Παλλήνης, με τον Υπεύθυνο Περιβαλλοντικής Εκπ/σης Δ.Δ.Ε. και με τις εταρείες ΑΦΗΣ και ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε. Η συνεργασία μας με τους ευρωπαίους εταίρους και ιδιαίτερα με τη συντονίστρια χώρα, την Ισπανία, ήταν άριστη και οι συναντήσεις μας εποικοδομητικές για την προώθηση των δράσεων και την εξέλιξη του προγράμματος. Η συνεργασία και επικοινωνία επιτυγχανόταν με τις διεθνικές συναντήσεις και την ενημέρωση και επικοινωνία μέσω της πλατφόρμας trello. την ανταλλαγή emails και της κλειστής ομάδας ‘’Ιmplementation of Agenda 21 in Schools’’ στο f/b του σχολείου. Η εμπειρία που αποκτήσαμε από τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα Erasmus+ υπήρξε ωφέλιμη και σημαντική εμπειρία σε ότι αφορά την υλοποίηση Eυρωπαϊκών προγραμμάτων και την επαφή και συνεργασία με ομολόγους μας σε χώρες της Ε.Ε. Θα επιθυμούσαμε την επόμενη φορά που θα συμμετέχουμε σε παρόμοιο πρόγραμμα νa έχει προβλεφθεί και η μετακίνηση μαθητών στο εξωτερικό, διότι αυτό θα πολλαπλασίαζε τα ωφέλιμα αποτελέσματα της υλοποίησης του προγράμματος. Oι περιβαλλοντικές μας δράσεις θα συνεχιστούν στους κόλπους της σχολικής κοινότητας και στο μέλλον.