Εφημερίδα 24 - Φύλλο 188 - 17 Νοεμβρίου 2017 by Newspaper 24

Α Αυθεντικές Α Αποκαλύψεις | Παρασκευή - Κυριακή 17-19/11/17 |

€1 ΤΙΜΗ

Αρ. φύλλου 188

MICHAELS AUTOMOTIVE LTD

Αναζητούνται... υπεύθυνοι για τα 15 εκ. ευρώ που χάνονται ετησίως για το κράτος

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΟΠΑΠ

Δικαίωση «24»

Η Σ Ω Ι Α Β ΕΠΙΒΕ

 Χάρης Γεωργιάδης: Από το 2004 ήταν ετεροβαρής η συμφωνία με ΟΠΑΠ λόγω ΚΙΝΟ  Γενική Λογίστρια: Ελέγχαμε τις οικονομικές καταστάσεις όπως μας τις έστελναν!  Γενικός Ελεγκτής: Ο έλεγχος της Αστυνομίας στον ΟΠΑΠ τερματίστηκε λόγω λανθασμένης μαρτυρίας αστυνομικού!

 ΣΕΛ. 48

Νέοι πρεσβευτές κατά του ρατσισμού ΕΞ’ ΑΦΟρΜΗΣ Βιοηθική: Για ένα εξανθρωπισμό του θανάτου

 ΣΕΛ. 4

Κατάθλιψη ανδρών: Δύσκολα παραδέχονται ότι έχουν πρόβλημα

 ΣΕΛ. 16

Χρ. ρ. ΤΣΙΑΗΛΗΣ: «Δεν είναι απλή υπόθεση να γραφτεί ένα βιβλίο»

 ΣΕΛ. 20

 ΣΕΛ. 18-19

Ακόμα πιο κοντά στο ΑΚΕΛ και τον Μαλά ο Νίκος Κατσουρίδης

 ΣΕΛ. 9

Οι βουλευτίνες της Λάρνακας μιλούν στην «24» για την πόλη τους

 ΣΕΛ. 24-25

Βράβευση δημοσιογράφων με... ευαίσθητη πένα!

 ΣΕΛ. 17

Σωστή η απόφαση της κυβέρνησης για αποζημίωση «κουρεμένων» και κατόχων αξιογράφων των τραπεζών

 ΣΕΛ. 29

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

16 νεκροί στη Δυτική Αττική από τις πλημμύρες – Φόβοι ότι ο τελικός αριθμός θα φτάσει τους 20 Σε απόγνωση οι κάτοικοι- Καταγγέλλουν πλήρη εγκατάλειψη από την πολιτεία νας ακόμη νεκρός από τις πλημμύρες στη Δυτική Αττική εντοπίστηκε την Πέμπτη στη Νέα Πέραμο, στην περιοχή Γεφυράκι. Πρόκειται για τη σορό ενός άνδρα, σύμφωνα με την Πυροσβεστική, που εντοπίστηκε σε υπόγειο στην περιοχή της Νέας Περάμου, περί τις 17:20 το απόγευμα της Πέμπτης. Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Υγείας, η σορός του άτυχου άνδρα, αγνώστων στοιχείων, ηλικίας περίπου 60 ετών, μεταφέρθηκε στο Θριάσιο στις 18:30. Την ίδια ώρα, η αναζήτηση συνεχίζεται για τον

εντοπισμό άλλων τεσσάρων αγνοουμένων. Ο αριθμός των νεκρών από τις πλημμύρες στη Δυτική Αττική ανεβαίνει πλέον, δυστυχώς, στους 16. Ο απολογισμός των θυμάτων της κακοκαιρίας είναι πλέον τραγικός. 16 νεκροί (πέντε γυναίκες και 11 άνδρες) και 23 τραυματίες, που διακομίστηκαν στο Θριάσιο νοσοκομείο. Οι 11 από τους τραυματίες έλαβαν ήδη εξιτήριο, ενώ οι υπόλοιποι 12 (επτά γυναίκες και πέντε άνδρες) κρίθηκε ότι χρήζουν νοσηλείας. Σύμφωνα με τους αρμόδιους, όλοι βρίσκονται εκτός κινδύνου, εκτός από μία γυναίκα, η

οποία χρειάστηκε να διασωληνωθεί και εισήχθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) του Θριασίου. Οι τραυματίες νοσηλεύονται στην Παθολογική, Πνευμονολογική και Ορθοπεδική κλινική του νοσοκομείου.

βρίσκεται στο πλευρό τους. Μεταξύ όσων βοήθησαν είναι ο εφοπλιστής Μαρτίνος, το «Ολοι μαζί μπορούμε» του ΣΚΑΙ, το Πλαίσιο, ο Στάθης Μαραγκός, το ξενοδοχείο Megara Hotel κ.α

Εκατοντάδες κλήσεις στην Πυροσβεστική

Δημοσία δαπάνη οι κηδείες των νεκρών από τις πλημμύρες

Εγκαταλελειμμένοι από την Πολιτεία νιώθουν οι πληγέντες από τις πλημμύρες, που παλεύουν ουσιαστικά χωρίς βοήθεια να διασώζουν ό,τι είναι δυνατόν. Οι κάτοικοι, που είδαν τη ζωή τους να καταστρέφεται καταγγέλλουν ότι με εξαίρεση την Πυροσβεστική, που πραγματοποιεί αντλήσεις υδάτων, ο κρατικός μηχανισμός είναι απών. Οι ίδιοι στηρίζονται σε ιδιώτες και στον Ερυθρό Σταυρό, που έχει συνδράμει σε απεγκλωβισμούς κατοίκων, την ώρα που το κράτος εξήγγειλε κηδείες των θυμάτων δημοσία δαπάνη. Οι πολίτες εκφράζουν επικρίσεις για την απουσία αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών. Ο πρωθυπουργός μετέβη στην περιοχή ένα και πλέον 24ωρο μετά. Από την οργή τους δεν ξεφεύγει και η περιφερειάρχης Αττικής, κ. Ρένα Δούρου, που αντί να βρεθεί στο πλευρό τους, αναλώθηκε το πρώτο 24ωρο σε μηνύσεις και αποφάσισε να εμφανιστεί στο χώρο της καταστροφής μαζί με το κυβερνητικό κλιμάκιο. “Πού είναι η Πολιτεία;” είναι το ερώτημα των πολιτών που διαπιστώνουν την έλλειψη ενός συντονισμένου σχεδίου για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Από χθες, έχουν μείνει χωρίς ρεύμα και χωρίς φαγητό και φοβούνται πλιάτσικο στις περιουσίες τους. Τα μηχανήματα που έχουν φτάσει στο σημείο είναι ελάχιστα. Οι πυροσβέστες, που έχουν αναλάβει ένα πολύ δύσκολο έργο καταβάλλουν κάθε προσπάθεια. Όμως ο αριθμός τους είναι μικρός για να αντιμετωπίσει μια τέτοια καταστροφή. Πιο έντονο είναι το πρόβλημα στο Δήμο Μάνδρας, που συνεργάζεται με ξενοδοχεία της περιοχής για να βρει κατάλυμα σε όσους έμειναν χωρίς στέγη. Οι όποιες εξαγγελίες του κ. Τζανακόπουλου και των υπουργών περί χρημάτων και ταμειακής δυνατότητας για βοήθεια, τα όποια μέτρα αφορούν κυρίως στο μέλλον. Στις δύσκολες ώρες που περνούν από χθες, οι πολίτες στηρίζονται στη βοήθεια των ιδιωτών, που δίνουν τρόφιμα και στον Ερυθρό Σταυρό που

Με δημόσια δαπάνη θα τελεστούν οι κηδείες των θυμάτων της τραγικής θεομηνίας, που έπληξε από τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης τις περιοχές της Μάνδρας, της Μαγούλας και της Νέας Περάμου. Τη σχετική απόφαση υπέγραψε ο υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης.

Με καθυστέρηση στο σημείο της καταστροφής ο Αλέξης Τσίπρας Λίγο μετά τις πέντε το απόγευμα της Πέμπτης ο Αλέξης Τσίπρας συνοδευόμενος από τον Υπουργό Εσωτερικών Πάνο Σκουρλέτη, τον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα και την Περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου μετέβη στην διασταύρωση της παλιάς εθνικής οδού με την Κοροπούλη στην Μάνδρα Αττικής. Η περιήγηση του στην περιοχή διήρκεσε δέκα λεπτά. Ο Πρωθυπουργός συνομίλησε αποκλειστικά και μόνο με τους υπηρεσιακούς παράγοντες που τον ανέμεναν στην περιοχή και αμέσως μετά αποχώρησε και μετέβη στην έδρα της Περιφέρειας στην Ελευσίνα όπου πραγματοποίηθηκε ευρεία σύσκεψη με την συμμετοχή όλων των αρμοδίων κυβερνητικών στελεχών. Ο Πρωθυπουργός μετά το τέλος της σύσκεψης που σημείωσε ότι ασχολήθηκαν με το επιχειρησιακό σκέλος καθώς όπως σημείωσε έχουμε ακόμα αγνοούμενους. «Είναι συγκινητική η προσπάθεια των εθελοντών και των Πυροσβεστών» είπε ο πρωθυπουργός και εξέφρασε την ελπίδα να μην υπάρξουν άλλοι νεκροί. Ο Πρωθυπουργός υποστήριξε ότι είναι συντονισμένη η προσπάθεια της τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Πολιτικής Προστασίας και πρόσθεσε ότι αυτή η τραγωδία πρέπει να γίνει το έναυσμα για να αντιμετωπιστούν οι παθογένειες δεκαετιών. Πηγή: Πρώτο Θέμα

ΑΠΟΨΗ

www.24h.com.cy

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

l Του Μάριου Δημητρίου

Για ένα εξανθρωπισμό του θανάτου ια ένα εξανθρωπισμό του θανάτου, μίλησε το βράδυ της 10ης Νοεμβρίου 2017, ο Δρ. Θεόδωρος Κυπριανού, Διευθυντής της Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, στην τελευταία εκδήλωση της τελευταίας μέρας, της πολύ επιτυχημένης Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για τη Βιοηθική, Ιατρική Δεοντολογία και Επιστημονική Ευθύνη. Τίτλος της ομιλίας του, «Η ιδρυματοποίηση του θανάτου στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η περίπτωση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας». Είπε ότι «το θέμα της ιδρυματοποίησης του θανάτου στη σύγχρονη εποχή, είναι πολύ σημαντικό στη δική μας αντίληψη, με την εμπειρία των χίλιων περίπου οικογενειών το χρόνο, που περνούν από την Εντατική, εκ των οποίων οι διακόσιες περίπου χάνουν τον άνθρωπό τους (ένα ποσοστό περίπου 20%)». Πρόσθεσε ότι «η σύγχρονη εποχή, όχι τυχαία έχει χαρακτηρισθεί εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, γιατί έχει κύριο χαρακτηριστικό, την απώλεια των κοινωνικών κατακτήσεων του ανθρώπου των προηγούμενων 50 ετών και την απώλεια κυρίως, των εργασιακών του συνθηκών, με αποτέλεσμα τα βάρη να είναι διασπασμένα και η απασχόληση να είναι τέτοια, που να μην επιτρέπει στον άνθρωπο να ασχοληθεί με οικογενειακά και κοινωνικά ζητήματα, όπως θα ήθελε. Το δεύτερο χαρακτηριστικό αυτής της εποχής, είναι η εκτεταμένη χρήση της τεχνολογίας της πληροφορικής, με τέτοιο τρόπο που ο άνθρωπος απορροφάται στο διαδίκτυο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αποδομείται το πλέγμα των κοινωνικών σχέσεων που στήριζε τη ζωή, τις οικογένειες και την κοινωνία μέχρι σήμερα. Το τρίτο χαρακτηριστικό της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης είναι η άνευ προηγουμένου κατάργηση των ορίων των διαφόρων επιστημών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται βιοηθικά διλήμματα, πάρα πολύ σοβαρά». Ο γιατρός μοιράστηκε με τους ακροατές του, «δυο μικρές ιστορίες από την εμπειρία μας στην Εντατική». Πρόσθεσε ότι «η πρώτη αφορά ένα κοριτσάκι από τη Ρουμανία 8 ετών, που ενεπλάκη σε τροχαίο δυστύχημα και είχε την ατυχία να είναι στην Κύπρο, μόνο με τη μητέρα της, η οποία σκοτώθηκε στο ίδιο ατύχημα. Το κοριτσάκι υπέστη μια βαρύτατη κρανιοεγκεφαλική κάκωση, το έφεραν στην Εντατική και ήταν σαφές ότι θα ζούσε μόνο λίγες ώρες. Η μαρτυρία μας, αφορά τον τρόπο με τον οποίο το νοσηλευτικό προσωπικό της Μονάδας έμεινε κοντά της και της κρατούσε το χέρι εκ περιτροπής, μέχρι να ξεψυχήσει λίγες ώρες αργότερα, αφού δεν είχε κανένα δίπλα της και κανένα να την κλάψει. Ήταν πραγματικά μια συγκλονιστική εμπειρία, η οποία δείχνει ότι αυτό που έχει σημασία, είναι η ανθρώπινη προσέγγιση και η διάθεσή μας να προσφέρουμε, πέρα από αυτό που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε. Η δεύτερη ιστορία, αφορά μια οικογένεια, τα μέλη της οποίας, θέλησαν και πήραν στο χωριό μαζί τους, τον πατέρα τους, ο οποίος ήταν στην Εντατική, στα τελευταία στάδια. Εμείς είχαμε πει ότι δεν υπήρχε δυνατότητα να ζήσει αυτός ο άνθρωπος, γιατί τα όργανά του, ήταν κατεστραμμένα. Τους βοηθήσαμε να λύσουν τα προβλήματά τους, με την υπηρεσία της κοινοτικής νοσηλευτικής και ο άνθρωπος αυτός, πέθανε στην οικογένειά του

Στο βήμα ο Δρ. Θεόδωρος Κυπριανού.

Στιγμιότυπο από τη συνομιλία Μαρούλας Θεοδοσιάδου και Μάριου Δημητρίου.

και στο σπίτι του, γιατί αυτό ήθελε ο ίδιος το είχε πει κατηγορηματικά και η οικογένειά του, το σεβάστηκε. Με αυτές τις δύο μικρές ιστορίες, ήθελα να ξεκινήσω τη θέαση του προβλήματος, δηλαδή το ρόλο των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, τον θάνατο ως κοινωνικό και πολιτισμικό γεγονός, τη διαχείριση του βαριά πάσχοντα – του θνήσκοντα, αν θέλετε, τις πρακτικές που εφαρμόζονται στις Εντατικές στο τέλος της ζωής και τη συμπόνεση, ως ήθος φροντίδας. Αυτό το ήθος, εμείς ιδιαιτέρως, πατώντας πάνω στον ελληνικό και τον χριστιανικό πολιτισμό, πρέπει να το αναπτύξουμε και να το μετατρέψουμε σε ένα μοντέλο παροχής, το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει και να εξαχθεί και στο εξωτερικό». Ο Δρ. Κυπριανού παρέθεσε στοιχεία, που δείχνουν όπως είπε, ότι «ο θάνατος είναι ένα φαινόμενο που ελέγχεται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και ότι η θνητότητα, μέχρι ένα βαθμό μπορεί να προληφθεί. Όμως ανεξάρτητα από αυτό, κάποιοι θα πεθάνουν. Και το ερώτημα είναι, πώς; - και αναφέρομαι όχι στον εγκεφαλικό θάνατο, αλλά σε ανθρώπους που συντηρούνται με τα μέσα που έχουμε, για ένα χρονικό διάστημα. Στην Εντατική, εμείς βλέπουμε τα πράγματα από μέσα, όπου γίνεται πόλεμος να κερδηθεί η

ζωή του αρρώστου. Όμως έξω από την Εντατική, γίνεται ένας άλλος πόλεμος, εξίσου σημαντικός με αυτόν που διαδραματίζεται μέσα και θα πρέπει ο άνθρωπος να έχει πρόσβαση στην πληροφορία και τις ορολογίες. Το κέντρο βάρους, είναι ο ασθενής μας ως πρόσωπο. Ποιος είναι; Μήπως είναι απλώς το κρεβάτι 10; Θα πρέπει να αναρωτηθούμε για τις αξίες του, το χαρακτήρα του, τα πιστεύω του και βεβαίως τα δεδομένα της υγείας του. Σε πολλές Μονάδες σήμερα, συνιστάται να μπαίνουν πολλές οικογενειακές φωτογραφίες, δίπλα από τον άρρωστο, για να θυμόμαστε όλοι ότι αυτός που ξαπλώνει γυμνός και ανυπεράσπιστος, κάτω από τα μόνιτορς, είχε μερικές μέρες πριν, οικογένεια, αξιοπρέπεια, αξίες και πεποιθήσεις. Η ανακουφιστική φροντίδα προς αυτό τον άρρωστο, θα πρέπει να επιβεβαιώνει τη ζωή και να θεωρεί το θάνατο μια φυσιολογική διαδικασία και δεν αποσκοπεί αυτή η φροντίδα, ούτε στην επίσπευση του θανάτου, ούτε στην αναβολή του θανάτου. Η ιατρική, δεν παρέχεται για να καθυστερεί τη διαδικασία του θανάτου. Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει και θα ήθελα να περάσω σαν μήνυμα σήμερα, είναι ότι η διαχείριση του θανάτου στην εποχή μας, έχει ξεφύγει από τον άνθρωπο και χρει-

άζεται μια επανεξανθρώπιση του θανάτου, σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρουμε ως κοινωνία, ως νοσοκομεία και ως επαγγελματίες υγείας. Η ψυχολογική υποστήριξη, όπως προσφέρεται στη δική μας Εντατική, είναι μοντέλο όπου ο ψυχολόγος, είναι μέρος της πολυθεματικής ομάδας, ενημερώνεται καθημερινά για την πορεία των αρρώστων, κάνει παρεμβάσεις που βασίζονται στην καθημερινή ενημέρωση από τους γιατρούς και είναι έξω συνεχώς, με τις οικογένειες. Η εμπειρία μας, δείχνει ότι σιγά σιγά με το χρόνο, η χρήση αυτών των ψυχολογικών υπηρεσιών, αποκαθίσταται. Αν ο συγγενής, αποφασίσει να πάρει τον άρρωστο στο σπίτι για να πεθάνει, μπορεί να παρακολουθείται από το νοσοκομείο εκ του μακρόθεν, μέσω συσκευών και προγραμμάτων και αναμένουμε χρηματοδότηση για πρόσθετα προγράμματα. Το μεγάλο ερώτημα όλων των δυτικών κοινωνικών και του ΓΕΣΥ, είναι κατά πόσο μπορεί η συμπονετική φροντίδα της τεχνολογίας, να είναι αποδοτική. Πρέπει να προβληματιστούμε πολύ, διότι στόχος μας, είναι από τη μια να θεραπεύουμε, αλλά από την άλλη θα πρέπει να προσφέρουμε φροντίδα. Και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά για τον άρρωστο και θα πρέπει να μπουν σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και να μην παραμείνουν ευχολόγια». Ο Δρ. Θεόδωρος Κυπριανού, τέλειωσε την παρέμβασή του, με μια φράση του Μαχάτμα Γκάντι, ότι «για να βρεις τον εαυτό σου, πρέπει να χαθείς στην υπηρεσία του άλλου». «Αυτό», είπε, «είναι πάντα το μότο όλων των επαγγελματιών υγείας». Αμέσως μετά το τέλος της ομιλίας του, ζήτησε και πήρε το λόγο μια κυρία από το ακροατήριο, η Μαρούλα Θεοδοσιάδου, την οποία ο Κωνσταντίνος Φελλάς, σύστησε στους παρευρισκόμενους, ως την «αγαπημένη νονά του». Η κυρία Θεοδοσιάδου, μεγαλοφώνως συγχάρηκε τον Δρα Κυπριανού και πρόσθεσε εμφαντικά ότι «ο γιατρός με έχει πείσει να διαλέξω την Εντατική για να πεθάνω»(!). Τα επόμενα λεπτά, που συνέπεσαν με ένα μικρό διάλειμμα, είχα μια μικρή συνομιλία με την Μαρούλα Θεοδοσιάδου, διαπιστώνοντας ότι τo όνομα της, έχει ταυτιστεί με το Νηπιαγωγείο –Παιδικό Σταθμό «Μάνα» στην Παλλουριώτισσα, όπου ήταν Διευθύντρια για 30 χρόνια, ενώ έχει συνδεθεί με την προδημοτική εκπαίδευση της Κύπρου γενικότερα. Είναι βραβευμένη λογοτέχνης, μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου και του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου. « Ήταν τόσο ωραία η ομιλία του γιατρού», μου είπε. «Εγώ είμαι 86 χρόνων, είμαι εξοικειωμένη με το θάνατο, δεν τον φοβάμαι, νιώθω υπερπλήρης, έζησα όμορφη ζωή και προσπαθώ να κάνω πάντα το καλό. Όταν πέθανε ο σύζυγος μου πριν 4 χρόνια, μου είπαν τα παιδιά μου να έρθουν τη νύχτα να μείνουν μαζί μου, να μην είμαι μόνη. Τους είπα όχι, γιατί δεν είχα τίποτα να φοβηθώ. Όταν είσαι ήρεμος άνθρωπος και κάνεις το καλό εκεί που μπορείς και δεν έβλαψες κανένα, γιατί να φοβηθείς; Δεν υπήρξα πλούσια, ούτε με ενδιαφέρουν τα πλούτη, αλλά έζησα με τα παιδιά μου, μια ευλογημένη ζωή και τώρα έχω και δισέγγονο! Με τον άντρα μου, τον Δώρο Θεοδοσιάδη, ήμασταν μαζί 56 χρόνια. Έφυγε, αλλά νιώθω ότι είναι κοντά μου. Μιλούν κάποιοι για παράδεισο και κόλαση, αλλά εγώ πιστεύω ότι ο παράδεισος και η κόλαση, είναι η ίδια η ζωή μας και πρέπει να χαίρεσαι κάθε λεπτό που ζεις…».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Δημοσκοπήσεις: Όργανο του λαού ή συμφερόντων; Ο

γνωστός Αμερικανός κωμικός Robert Orben, σε μια σειρά από αποφθεγμάτων του, είχε πει το εξής. «οι εκλογές γίνονται για να δούμε αν είναι σωστές οι δημοσκοπήσεις». Όταν δε το 1973 διορίστηκε από τον τότε Αντιπρόεδρο των Η.Π.Α Gerald R. Ford ως συντάκτης των ομιλιών του, απέκτησε και την απαραίτητη τριβή με τα της πολιτικής. Για τα κυπριακά δεδομένα, απεδείχθη σε κάθε περίπτωση προφητικός.

l Του Μιχάλη Παναγιώτου

Εν μέσω ενός πλήρως διαμορφωμένου πολεμικού πεδίου στην καθημερινότητα της προεκλογικής περιόδου, οι δημοσκοπήσεις κάνουν ξανά την εμφάνιση τους, μονοπωλώντας το ενδιαφέρον τόσο της κοινής γνώμης, αλλά και των ίδιων των επιτελείων. Το ερώτημα που δύναται να τεθεί παρόλα αυτά, είναι το τι ακριβώς προσφέρουν, πόσο έγκυρες είναι, μα κυρίως, το πόσο ανεξάρτητες.

Ο χαρακτήρας μιας εταιρίας Όπως ακριβώς μια ιδιωτική εταιρία, έτσι και οι εταιρίες δημοσκοπήσεων χρειάζονται χρηματοδότηση για να μπορούν να εκτελούν απρόσκοπτα την αποστολή τους. Ποιός είναι αυτός όμως που μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά, όταν προκύπτει θέμα αμεροληψίας. Με τη δυναμική που έχουν αποκτήσει κυρίως τα τελευταία χρόνια, έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση των πολιτών, ως απαραίτητο συστατικό μιας εκλογικής αναμέτρησης. Μάλιστα, παρατηρείται τόση μεγάλη εξάρτηση, που δεν θα ήταν υπερβολή να τις χαρακτηρίσουμε μέχρι και διαμορφωτές της κοινής γνώμης. Με αυτό το σκεπτικό, για κάθε υποψήφιο, μια «έξυπνη» δημοσκόπηση, ενδέχεται να επιφέρει πολλαπλάσια οφέλη και από την ίδια την πολιτική του πρόταση. Σχέσεις (έμμεσης πλην σαφούς) εξάρτησης εταιρίας με νυν υποψήφιο δεν είναι μυστικό πως συναντάμε εξάλλου και σε αυτή την αναμέτρηση.

Το φαινόμενο του «Bandwagon» Στην πολιτική όπως και σε άλλες εκφάνσεις της ζωής, όταν δημιουργείται η πεποίθηση πως θα επικρατήσει ένα άτομο ή μια άποψη, τότε μερίδα του κοινού θα ακολουθήσει για να συνταχθεί με τον νικητή. Με άλλα λόγια θα προσδεθεί στο άρμα και αυτό με τη σειρά του αυτό θα αποκτήσει ιδιαίτερη δυναμική. Το φαινόμενο του «bandwagon» δεν προϋποθέτει σαφείς εκλογικεύσεις για επιλογή προτίμησης. Αρκεί το ότι θα υπάρξει επικράτηση. Πριν καλά καλά ανακοινωθούν επισήμως όλες οι υποψηφιότητες, διάφορα μέσα και φορείς, άρχισαν να δημοσιοποιούν τις δικές τους δημοσκοπήσεις. Πιο τρανταχτό παράδειγμα, αφορά την περίπτωση του ΠτΔ Νίκου Αναστασιάδη .Ο Πρόεδρος εξήγγειλε την υποψηφιότητα του μόλις στις 14 Οκτωβρίου, ενώ τον Ιούνιο, 4 μήνες νωρίτερα, η εταιρία δημοσκοπήσεων IMR για λογαριασμό του Αlphalive, τον κατέτασσε νικητή σε όλα τα πιθανά σενάρια και διασταυρώσεις. Δημιουργήθηκε δηλαδή το κλίμα μιας σίγουρης επικράτησης, προτού ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος ανοίξει τα χαρτιά του για επαναδιεκδίκηση της προεδρίας, και προτού το Α.Κ.Ε.Λ καταλήξει σε στήριξη οιουδήποτε υποψηφίου.

Οι αστάθμητοι παράγοντες Αυτό που διαφεύγει της προσοχής όσων προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στις δημοσκοπήσεις, είναι πως αυτές εκ προοιμίου καθρεφτίζουν τη στιγμιαία απόφαση του ερω-

τώμενου, χωρίς καμία δικλείδα ασφαλείας πως οι απαντήσεις που λαμβάνονται είναι προϊόν ειλικρινούς διάθεσης ή κατασταλαγμένης προσέγγισης. Σημαντικότατο ρόλο σε μια δημοσκόπηση παίζει η ψυχολογική διάθεση που έχει τη συγκεκριμένη στιγμή ο αποδέκτης του ερωτηματολογίου. Όλες ανεξαιρέτως οι έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας καταδεικνύουν μια σημαντική αποστροφή των πολιτών στην προεκλογική εκστρατεία. Όλοι αυτοί στις καρτέλες προτίμησης υποψηφίου φαίνεται όμως να έχουν σαφή άποψη προτίμησης, οξύμωρο μεν αλλά αληθινό. Επιπλέον, μια σημαντική μερίδα των πολιτών

δεν επιθυμούν να εκφράσουν σε μια ιδιωτική εταιρία τις προθέσεις τους υπό το φόβο του αγνώστου. Προτιμούν να παραμένουν αδρανείς και ουδέτεροι μέχρι και τι στιγμή της κάλπης. Το πλέον σημαντικό στοιχείο όμως που δε μπορεί να προσμετρηθεί, είναι η συσπείρωση γύρω από ένα κόμμα η πρόσωπο. Σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις ανά το παγκόσμιο, το ενδιαφέρον των πολιτών αυξάνεται όσο κοντεύει χρονικά η αναμέτρηση. Στη δική μας περίπτωση, αναμένεται να υπάρξει προεκλογικός αναβρασμός αμέσως μετά τα Χριστούγεννα και τη γιορτινή διάθεση που θα βρίσκονται οι πολίτες. Είναι το σημείο που τα

επιτελεία θα επιστρατεύουν όλα τα κρυφά του χαρτιά και η πόλωση θα φτάσει το αποκορύφωμα της. Τότε είναι που και οι πιο μετριοπαθείς ψηφοφόροι θα πάρουν το όλο θέμα πιο ζεστά.

Το φαινόμενο των αποκλίσεων Για τη διεξαγωγή μιας ψηφοφορίας, απαιτείται πρωτίστως αντικείμενο έρευνας, παραγγελιοδότης, και φυσικά ερωτηματολόγιο. Όταν το δεύτερο συστατικό τυχαίνει να ταυτίζεται και με το τρίτο, το αποτέλεσμα είναι πραγματικά μοναδικό. Στις περιπτώσεις κατά τις όποιες ο παραγγελιοδότης έχει έννομο συμφέρον από το αποτέλεσμα, τότε οι διάφορες δημοσκοπή-

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

σεις παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, η GPO στην τελευταία της χρονικά δημοσκόπηση που διενήργησε μεταξύ 27 Οκτωβρίου και 2 Νοεμβρίου, για λογαριασμό του Α.Κ.Ε.Λ, παρουσιάζει την ψαλίδα ανάμεσα σε Παπαδόπουλο και Μαλά να κλείνει επικίνδυνα, μόλις στη μισή μονάδα. Η έρευνα του Ιουλίου της ίδιας εταιρείας έδινε στον Αναστασιάδη 33,4%, στον Νικόλα Παπαδόπουλο 29,7% και στον Σταύρο Μαλά 17,9%. Για την περίοδο 19 Οκτωβρίου με 6 Νοεμβρίου, η εταιρία CMRC Cryptonetwork διενήργησε τη δική της δημοσκόπηση για λογαριασμό του ΑΝΤ1 αυτή τη φορά. Στην προκειμένη, η ψαλίδα ανάμεσα σε Παπαδόπουλο και Μαλά είναι σαφώς πιο μεγάλη με τον πρόεδρο του ΔΗ.ΚΟ σταθερά στη δεύτερη θέση με 19,7% και τον Σταύρο Μαλά στην τρίτη με 17%. Ακόμη πιο έντονη αντίφαση συναντάμε στην δημοσκόπηση της Prime Consultans για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ που διενεργήθηκε μεταξύ 25 Οκτωβρίου και 1 Νοεμβρίου. Στην πρόθεση ψήφου για την 1η Κυριακή ο Ν.Παπαδόπουλος λαμβάνει ποσοστό της τάξης του 24%, σε αντίθεση με τον Σ.Μαλά που λαμβάνει μόλις 17,7%. Για τον μήνα Οκτώβριο δημοσκόπησε διεξήγε και η Metron Αnalysis βάσει της οποίας ο Ν.Παπαδόπουλος λαμβάνει 19%, και ο Σ.Μαλάς 16%.

Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά Πέραν από το βασικό ερώτημα, στις δημοσκοπήσεις διενεργούνται και κάποια «δευτερεύοντα» ερωτήματα. Στην προκειμένη περίπτωση των προεδρικών εκλογών, αυτά έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τη δυναμική προσέλκυσης ή συσπείρωσης ψηφοφόρων, αλλά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που σκιαγραφούν εν ολίγοις και το προφίλ του κάθε υποψηφίου. Αν παρατηρήσει κανείς συστηματικά τον τρόπο που μεταφέρονται στον αποδέκτη τα ερωτήματα, θα διαπιστώσει πως ίσως κρύβονται σκοπιμότητες και κατευθυνόμενα συμφέροντα. Όπως και στον τομέα των ποσοτικών αποκλίσεων που φανερώθηκε ανωτέρω, οι ίδιες δημοσκοπήσεις επιχειρούν να πλασάρουν δια ερωτηματολογίου κάποια πολύ σημαντικά ποιοτικά στοιχεία για τον κάθε υποψήφιο. Καταυτό τον τρόπο, εν πολλοίς ρυθμίζεται και η επιχειρηματολογία όταν αυτή μεταφέρεται στον δημόσιο διάλογο. Η δημοσκόπηση που διεξήγαγε το Α.Κ.Ε.Λ μέσω της ελληνικής εταιρίας GPO όπως είδαμε και πιο πάνω, παρουσιάζει τη μικρότερη ποσοτική διαφορά ανάμεσα στους δυο κύριους υποψήφιους για τη δεύτερη θέση της πρώτης Κυριακής. Μέσα σε αυτήν λοιπόν, παρουσιάζονται τα δυνατά και αδύναμα σημεία των υποψηφίων. Συγκεκριμένα ο κ. Μαλάς έχει ως δυνατό του σημείο μετρήσεις που τον φέρουν να βγαίνει πρώτος ως προς το ενδιαφέρον του για τη μεσαία τάξη 35%, τους εργαζομένους 40%, ότι είναι πιο κοντά στα προβλήματα των πολιτών 28,6%. Στις κατηγορίες αυτές ο Ν.Παπαδόπουλος υστερεί του αντιπαλου κατά παρασάγγας. Σε ερώτημα που τέθηκε για τα χαρακτηριστικά των υποψιφίων ο κ.Μαλάς κρίνεται ως άφθαρτος και ειλικρινής, ενώ ο κ.Παπαδόπουλος ως αλαζόνας που λέει μεγάλα λόγια. Στην έρευνα της Prime Consultants για λογαριασμό του ΣΙΓΜΑ, τέθηκε ένα πολύ σημαντικό ερώτημα που έχει να κάνει με την εν γένει παρουσία των υποψηφίων μέχρι στιγμής στον πορεκλογικό αγώνα. Ο Ν.Παπαδόπουλος λαμβάνει ποσοστό 20%, ένα ο κ.Μαλάς μόλις 8%. Δηλαδή με όσα είδαμε μέχρι στιγμής, τις πολιτικές παρεμβάσεις, την εν γένει δραστηριο-

ποίηση του τελευταίου διαστήματος, ο κ.Μαλάς δεν φαίνεται ικανός να πείσει πως είναι ικανή μια ανατροπή των προγνωστικών. Και όλα αυτά έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα ευρήματα της GPO.

Το «χαστούκι» του 2008 Το μεγαλύτερο χαστούκι στην όποια αξιοπιστία διέθεταν οι εταιρίες δημοσκοπήσεων στην Κύπρο, ήρθε το 2008, όταν όλες ανεξαιρέτως θεωρούσαν δεδομένη την πρόκριση του τότε Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου. Αρκετούς μήνες πριν την εκλογική αναμέτρηση της πρώτης Κυριακής ,ο τότε ΠτΔ φερόταν να εξασφάλιζε το μέγιστο της εκλογικής δύναμης

των κομμάτων που τον υποστήριζε. Παρουσιαζόταν ως το απόλυτο φαβορί για την επικράτηση, κάτι που δημιούργησε τελικά ανυπολόγιστη ζημιά στην υποψηφιότητα του. Πολλοί ήταν αυτοί που θεωρώντας δεδομένη την επικράτηση, δεν μπήκαν καν στον κόπο να «πολεμήσουν» για τον Τάσσο. Επήλθε ο εφησυχασμός τόσο στους επιτελείς του, αλλά και στους ίδιους του τους ψηφοφόρους. Ακόμα και στις τελευταίες χρονικά δημοσκοπήσεις του 2008, όπου τα πρώτα μαύρα σύννεφα κάνουν την εμφάνιση τους, οι εφημερίδες «Σημερινή» και «Πολίτης» δείχνουν τον Παπαδόπουλο πρωτοπόρο της πρώτης Κυριακής. Το αποτέλεσμα λίγο πολύ γνωστό. Ο Τάσ-

σος τερμάτισε τρίτος στην συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση και εκτός διεκδίκησης στη δεύτερη Κυριακή. Ήταν τότε χρονικά που εμφανίσθηκε συστηματικά στο προσκήνιο, το θέμα των δημοσκοπικών εταιριών, της αξιοπιστίας τους ως εργαλείο προσφοράς στον πολίτη, αλλά και τα συμφέροντα που κατ’ουσίαν αυτές εξυπηρετούν. Δέκα χρόνια μετά και η συζήτηση φαίνεται να ατονεί. Οι δημοσκοπήσεις έχουν ανακτήσει τη χαμένη τους αίγλη και προσφέρουν στους πολίτες αυτό που σωστά έθεταν οι Ρωμαίοι. «Άρτον και θεάματα». Το τι παίρνει όμως ως αντάλλαγμα δεν είναι μετρήσιμο. Και στο ενδιάμεσο δυστυχώς, είναι οι τύχες αυτού του τόπου.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Νίκο γύρνα σπίτι...» ο ανοιχτό κάλεσμα του Άντρου Κυπριανού στον Νίκο Κατσουρίδη από τηλεοπτικό κανάλι, σηματοδότησε ένα νέο, καθοριστικό αυτή τη φορά, επεισόδιο, στο επίμαχο θέμα της πολιτικής εμπλοκής του Νίκου Κατσουρίδη υπέρ του Σταύρου Μαλά. Πολιτικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η ηγεσία του ΑΚΕΛ επέλεξε να απευθυνθεί δημόσια και να καλέσει το « Δομάζο» της πολιτικής να συνταχθεί μαζί με τις επιλογές του κόμματος, διαλύοντας τους όποιους ψιθύρους ότι «δεν θέλουν τον Κατσουρίδη στο ΑΚΕΛ».

σκέφτεται πιθανή αξιοποίηση Κατσουρίδη μετά τις εκλογές

Ο Γιάννος δίπλα στο Μαλά Την περασμένη Δευτέρα ο υιός Κατσουρίδης βρέθηκε δίπλα στο Σταύρο Μαλά. Προήδρευσε μάλιστα συνάντησης του Σταύρου Μαλά με ερευνητές και πανεπιστημιακούς στο Πολιτιστικό Κέντρο Στροβόλου. Την εκδήλωση οργάνωσε το Ερευνητικό Κέντρο Προμηθέας του οποίου ο Γιάννος είναι διευθυντής. Ήταν ουσιαστικά μια εκδήλωση στήριξης και προβολής του Σταύρου Μαλά.

Ανοίγει ο δρόμος... lΤης Αλεξίας Καφετζή akafedji@24h.com.cy Από εκεί και πέρα αυτό που ξεχωρίζει από το δημόσιο κάλεσμα είναι το εξής: - Ο Άντρος Κυπριανού ξεκαθάρισε ουσιαστικά ότι ο Νίκος Κατσουρίδης παραμένει μέλος του κόμματος. Παραμένει στο κόμμα. - Ξεκαθάρισε ότι η δραστηριοποίηση Κατσου-

ρίδη υπέρ Μαλά θα τερματίσει τα όποια πειθαρχικά μέτρα κατά του πρώην Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου και θα οδηγήσει στην πλήρη επανενσωμάτωσή του στο κόμμα. - Η επίκληση στην ιστορία του Νίκου Κατσου-

ρίδη είναι ένα έμμεσο μήνυμα ότι αλλαγή πορείας σε τέτοια ηλικία θα σημαίνει και περιθωριοποίηση του ιδίου από το πολιτικό σκηνικό. - Στέλνεται δημόσια το μήνυμα ότι το ΑΚΕΛ

Το δημόσιο κάλεσμα της ηγεσίας του ΑΚΕΛ προς το Νίκο Κατσουρίδη και η παρουσία του Γιάννου Κατσουρίδη δίπλα από τον Μαλά, ανοίγει το δρόμο της οριστικής συμπόρευσης στην ιστορική μάχη των εκλογών. Θα γίνει το φλερτ γάμος; Η μπάλα πλέον είναι στα πόδια του «Δομάζου». Πάντως η σταθερά ανοδική πορεία του Μαλά και η επανασυσπείρωση ολόκληρου του προοδευτικού χώρου, δημιουργούν δυναμική που μπορεί να φτάσει ιδιαίτερα ψηλά...

Το φιάσκο των εξετάσεων, ο «αρτεμάκης» Υπουργός και ο παντογνώστης Πρύτανης να φιάσκο, πολλοί αρνητικοί πρωταγωνιστές. Όσα αρνητικά και εάν είχε το εκπαιδευτικό μας σύστημα διαχρονικά για ένα πράγμα ήμασταν περήφανοι: είχαμε ένα σύστημα εξετάσεων (κυρίως προεισαγωγικών στα Πανεπιστήμια) αδιάβλητο, αδιάτρητο, αξιόπιστο και αξιοκρατικό. Μαζί με τα όσα άλλα καταρρέουν στην παιδεία, το χάσαμε και αυτό. Οι εξετάσεις όχι μόνο ήταν διάτρητες, έμοιαζαν περισσότερο με σουρωτήρι. Θέματα κυκλοφορούσαν πριν τις εξετάσεις, αναρτήθηκαν και στην ιστοσελίδα, λειτουργοί του Υπουργείου Παιδείας παρέδιδαν ιδιαίτερα μαθήματα, πανεπιστημιακοίΜέλη της Επιστημονικής Επιτροπής είχαν σχέση με το ιδιωτικό ίδρυμα που παρέδιδε τα ιδιαίτερα μαθήματα! Μπάχαλο. Φιάσκο. Ρεζιλίκια.

l Της Αλεξίας Καφετζή

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση ο Υπουργός διέταξε μια διοικητική έρευνα, απέδωσε ευθύνες σε χαμηλόβαθμους λειτουργούς, εξαίρεσε τον εαυτό του από οποιαδήποτε έρευνα. Δεν αποδέχτηκε καμιά ευθύνη. Αντί να παραιτηθεί και να πάει σπίτι του διατηρώντας μέρος έστω της αξιοπιστίας και του κύρους του, σαν άλλος Αρτεμάκης φωνάζει «εγώ εν τζαι...». Όταν ο Υπουργός δεν παραιτείται όταν καταστρέφεται η περηφάνεια του Υπουργείου του, που είναι οι αδιάβλητες εξετάσεις, πότε θα παραιτηθεί; Ποιος και πότε θα αναλάβει ευθύνη; Προφανώς οι λειτουργοί έκαναν λάθος, αλλά ποιος έπρεπε να εφαρμόσει τη νομοθεσία και τους κανονισμούς ανθρωπίνων λαθών; Που ήταν ο Υπουργός;

Τα αναπάντητα ερωτήματα Ο κ. Καδής δεν έχει απαντήσει μια σειρά από βασανιστικά ερωτήματα: - Πως και γιατί διέρρευσαν τα θέματα;

- Ποιες ασφαλιστικές δικλείδες υπήρξαν; - Ποιος έδωσε άδεια σε λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας να κάνουν φροντιστηριακά μαθήματα; - Γιατί δεν έγινε μια στοιχειώδης έρευνα για το ασυμβίβαστο για την υπόδειξη της Επιστημονικής Επιτροπής; - Που ήταν η Εποπτική Επιτροπή που έπρεπε να διασφαλίσει τη νομιμότητα της διαδικασίας; Γιατί δεν έχουν ακόμα μιλήσει; Τους έφαγε η γάτα τη γλώσσα;

Ο Ροζ Πάνθηρας που έκλεψε τα θέματα Και δεν έφτανε όλο αυτό το φιάσκο, είχαμε και δεύτερο φιάσκο από τους κυβερνώντες. Από την πρώτη στιγμή άρχισαν να κυνηγούν φαντάσματα! Σαμποτάζ! Σκόπιμη διαρροή! Ηθελημένα! Μόνο ότι δεν έκλεψε τα θέματα ο Ροζ Πάνθηρας δεν ακούσαμε... Όλα αυτά επαναλάμβαναν επί μία εβδομάδα ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, ο Υπουργός Παιδείας, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ

αλλά και ο κ. Αναστασιάδης! Ο στόχος ξεκάθαρος: η ομίχλη θα αποπροσανατόλιζε από την ουσία. Όπως και η σχεδόν υβριστική αναφορά στους αντιδρούντες υποψήφιους εκπαιδευτικούς: «αποτυχημένοι», «βολεμένοι», «συμφεροντολόγοι»! Μα οι αντιδρούντες υποψήφιοι εκπαιδευτικοί πρέπει να ήταν το 90% των 5,500 περίπου υποψηφίων! Τέτοια απαξίωση; Τόση επιθετικότητα; Από τον Υπουργό της Παιδείας και του Πολιτισμού; Κρίμα...

Ένας κομματάρχης Πρύτανης Ο κ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση των καταγγελιών, ως παντογνώστης είχε απαντήσεις για όλα. Και όπως εμμονικά το έχει συνήθειο, επιτέθηκε κατά του ΑΚΕΛ. Θεωρούμε ότι αυτή η συμπεριφορά του κυρίου Πρύτανη, δεν είναι σωστή. Ο ίδιος όμως κρύβεται πίσω από το θόρυβο που δημιουργεί, για να μην απαντήσει στα καυτά ερωτήματα: - Αφού δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα με το Λεωνίδα Κυριακίδη και Χαράλαμπο Χαρα-

λάμπους, γιατί διέταξε πειθαρχική έρευνα; Άρα κάτι υπήρχε. - Ο κ. Πρύτανης δεν ανησυχεί για το γεγονός ότι οι καθηγητές του διδάσκουν σε ανταγωνιστικά ιδιωτικά ιδρύματα; Για αυτό τους πληρώνει ο φορολογούμενος; - Ας δεχτούμε ότι οι ίδιοι δεν έκαναν φροντιστηριακά μαθήματα. Είναι δυνατό άνθρωποι που ηγούνται της διαδικασίας των εξετάσεων να απασχολούνται σε ένα οργανισμό που προσφέρει φροντιστηριακά μαθήματα; - Θέλει να μας πει ο κ. Πρύτανης γιατί εκδιώχθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ο κ. Παπαλεοντίου ο οποίος πρόσφατα δικαιώθηκε από το δικαστήριο; Μήπως για τις πολιτικές του απόψεις; - Θέλει να μας πει γιατί πρόσφατα εκδιώχθηκε από το Πανεπιστήμιο Κύπρου ο κ. Γιάννης Χριστοδούλου αμέσως μετά που κατήλθε υποψήφιος με το ΑΚΕΛ το 2016; Μήπως για τις πολιτικές του απόψεις; - Θέλει να μας πει ποιος θα πληρώσει τις χιλιάδες των αποζημιώσεων στον Παπαλεοντίου; Και αύριο στο Χριστοδούλου; - Θέλει να μας πει τι ποσοστό των ακαδημαϊκών συμφώνησαν με τις «εμφάνταστες» του ιδέες για διορισμό του Πρύτανη και κατάργηση της μονιμότητας; 5-10%; Επειδή ο ίδιος τελικά δεν κατήλθε σαν υποψήφιος στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, φοβούμενος ίσως ότι θα γελοιοποιηθεί, χρησιμοποιεί την την ασφάλεια του Πανεπιστημίου, μετατρέποντας τη θέση του Πρύτανη σε όπλο εξυπηρέτησης των προσωπικών του στόχων και επιδιώξεων. Ίσως αυτό θα είναι το κόστος για το αντίτιμο, που όπως ακούγεται στα γραφεία της Πινδάρου θα είναι η θέση του Υπουργού Παιδείας σε περίπτωση που επανεκλεγεί ο κ. Αναστασιάδης. Τους χιλιάδες υποψήφιους εκπαιδευτικούς ποιος θα νοιαστεί κύριοι Καδή και Πρύτανη;

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Όταν η υγεία καθορίζεται από το χρήμα και όχι από την ηθική, τότε πτωχεύσαμε! ταν η Υγεία σε μια δημοκρατική χώρα καθορίζεται από τα «θέλω» των τραπεζιτών και μιας χούχτας εμπόρων, που με τη δύναμη του χρήματος διείσδυσαν παντού, ως «βαθύ κράτος» που αποφασίζει και διατάζει τους πολιτικούς, τους κρατικούς λειτουργούς και τα ΜΜΕ, τότε η καταστροφή είναι ανυπολόγιστη. Η Υγεία θα έπρεπε να καθορίζεται με βάση τις πραγ-

lΤης Αλεξίας Καφετζή akafedji@24h.com.cy ματικές ανάγκες των πολιτών, όπως αυτές καθορίζονται από το Σύνταγμα, το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τα Δικαιώματα των Ασθενών, με βάση τους Νόμους που οι ίδιοι οι βουλευτές ψήφισαν, όπως παραδείγματος χάριν τη Στρατηγική του Καρκίνου, αλλά και με βάση τα αυτονόητα για κάθε πολιτισμένο κράτος.

Δυστυχώς πτωχεύσαμε ηθικά, πολιτικά, νομικά και πνευματικά Η περίφημη φράση «Δυστυχώς κύριοι, επτωχεύσαμεν!», που αποδίδεται στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Χαρίλαο Τρικούπη, που τη χρησιμοποίησε σε ομιλία του στην Ελληνική Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου του 1893, ακούεται ως να ειπώθηκε και για την Κύπρο του σήμερα, γιατί ως πολιτεία πραγματικά πτωχεύσαμε πολιτικά, ηθικά και πνευματικά, όταν αφήνουμε εσκεμμένα τα Κρατικά Νοσοκομεία χωρίς ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό και χωρίς εξοπλισμό να καταρρεύσουν. Η κατάρρευση των Κρατικών Νοσοκομείων ενεθάρρυνε τους επενδυτές και τους εμπόρους υγείας να τρέχουν ως βολίδα, για να δημιουργήσουν νέες ιδιωτικές κλινικές και νέες καταστάσεις, γιατί γι’ αυτούς η Υγεία και ο Καρκίνος είναι η κότα με τα χρυσά αυγά. Αυτά που συμβαίνουν με την Υγεία είναι πολιτικά εγκλήματα με ενόχους και συνενόχους κι όσοι εθελοτυφλούν πάσχουν από πολιτική μυωπία. Ένα διαχρονικό πρόβλημα που πάει χρόνια, ίσως και δεκαετίες πίσω, και καλείται σήμερα ο Υπουργός Υγείας κ. Γιώργος Παμπορίδης, να σώσει ότι σώζεται… ανεπιτυχώς. Το «παιχνίδι» είναι πολύ καλά μεθοδευμένο και στημένο και το κατεστημένο είναι δύσκολο μέχρι αδύνατο να «σπάσει».

Βίοι παράλληλοι ή δούλεμα; Άνοιξαν οι κρουνοί του ουρανού κι αντί βροχής ρίχνει εκατομμύρια εδώ κι εκεί, μια παραψυχολογία χωρίς τέλος. Κανείς δεν μπορεί να προκαταλάβει αν αυτές οι υποσχέσεις θα υλοποιηθούν ή όχι. Γι αυτό, ας μην προτρέχουν κάποιοι. Είναι κάτι που θα διαφανεί στο εγγύς μέλλον. Το μόνο σίγουρο, είναι ότι οι συγκεκριμένες κινήσεις, αποτελούν τροφή για κοκορομαχίες σε τηλεοπτικά πάνελ και όχι μόνο. Έχουμε δύο ιστορίες «απείρου κάλλους και εκμετάλλευσης», που αποδεικνύουν ότι φυλακή μπορεί να πάει κάποιος γιατί έκλεψε ένα χαλούμι, αλλά πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, δεν μπορούν να πάνε όσοι κλέβουν εκατομμύρια ή οι «φούρποι» που προσφέρουν θέαμα:

Πρώτη ιστορία, Ογκολογικό της Τράπεζας: Τον Μάρτη το 1998 ολοκληρώθηκε το κτήριο του Ογκολογικού της Τράπεζας, εξοπλίστηκε και λειτούργησε. Τότε αντιλήφθηκε η Κυβέρνηση ότι το Ογκολογικό εκμεταλλευόταν το κρατικό χρήμα και τους Καρκινοπαθείς και τον Δεκέμβρη του 1998 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε (απόφαση 48.753/2.12.1998) (φ1): 1. Να σταματήσει την κρατική χορηγία. 2 Στο εξής να αγοράζει ογκολογικές υπηρεσίες από το Ογκολογικό της Τράπεζας. 3. Να σταματήσει το μονοπώλιο και να κάνει Κρατικά Ογκολογικά Τμήματα όπου θέλει κι όσα θέλει. Δυστυχώς η Τράπεζα, ετσιθελικά, αρνείται έκτοτε να δεχτεί την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Στη Βουλή χαρακτηρίστηκε η συμφωνία ως εγκληματική μεταξύ της Τράπεζας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως, η Τράπεζα με εξαγορά συνειδήσεων, με ότι αυτό σημαίνει, συνεχίζει μέχρι σήμερα να επιχορηγείται από το Κράτος. Ας σημειωθεί ότι από το 1998 που λειτούργησε το ΟΚΤΚ μέχρι το 2015 πήρε κρατική χορηγία πάνω από €400 εκατ. Παράλληλα παρεμποδίζει, καλύτερα απαγορεύει, στην Κυπριακή Δημοκρατία να κάνει δικές της Κρατικές Ογκολογικές Υπηρεσίες

και «απαγορεύει» στα ΜΜΕ να κάνουν αναφορά στο αίτημα μας για Κρατικές Ογκολογικές Υπηρεσίες με την απειλή ότι θα τους αποκοπεί η διαφήμιση της Τράπεζας.

Δεύτερη ιστορία, Ποδοσφαιρικά σωματεία: Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αρ. 48.920/30.12.1998, παραχωρήθηκε «κατά χάρη» προς τα ποδοσφαιρικά σωματεία: «Για κάλυψη συσσωρευμένων οφειλών προς τον ΦΠΑ, τον Φόρο Εισοδήματος και τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, υπό την προϋπόθεση στο εξής θα ανταποκρίνονται έγκαιρα στις μελλοντικές τους υποχρεώσεις». Κάτι που δεν έγινε ποτέ αφού τον Δεκέμβρη του 2015 τα ποσά έφτασαν, σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, τα €31.89 εκ. Ηθικό δίδαγμα: Αν είσαι «φούρπος» που προσφέρει θέαμα και γύρω σου υπάρχει φιλοθεάμον κοινό που μπορεί να φέρει ψήφους στον προεκλογικό μη φοβάσαι, μην πληρώνεις τους φόρους σου, να ’σαι απλά καλός με τους πολιτικούς οι οποίοι έχουν τον Νόμο στα χέρια τους. Το συγκεκριμένο θέμα, προς αποφυγή παρερμηνείας, ξεκίνησε το 1998. Δεν έχει καμιά σημασία ποιος

θα χάσει τόσα λεφτά, εξάλλου δεν είναι από την τσέπη τους που πληρώνουν οι πολιτικοί, είναι από όλους εμάς. Από τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη. Δεν έχει καμία σημασία αν εσύ δουλεύεις για €600 ή €800 το μήνα ή αν είσαι συνταξιούχος των €641 το μήνα και παίρνεις ΕΕΕ. Σημασία έχει ότι οι ποδοσφαιριστές μας έχουν γερά πόδια και μπορούν να πηδάνε κάθε εμπόδιο και να παίρνουν μόνο €40.000 το μήνα, αλλά προσφέρουν θέαμα!

Εμείς το λέγαμε και τα γράψαμε το αλλά… «στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα» Άνοιξε και επίσημα τις πόρτες του, το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο (ΓΟΚ) του Δρ. Νικόλαος Ζάμπογλου στον Άγιο Αθανάσιο Λεμεσού. Η ανέγερση του Κέντρου ξεκίνησε τον Μάιο του 2016 και η 1η φάση του ολοκληρώθηκε σε δεκαεφτά μήνες, διάστημα κατά το οποίο αδειοδοτήθηκε και η λειτουργία του. (Ενώ το Κράτος μας λέει ότι για να κάνουμε ένα Κρατικό Ογκολογικό θέλουμε… μίνιμουμ τρία χρόνια)! Σύμφωνα με την ανακοίνωσή του, διαθέτει τη διαγωνιστική εξέταση PET/CT. για να εξυπηρετήσει ασθενείς που μέχρι σήμερα αναγκάζονταν να μεταβαίνουν στο εξωτερικό. Εδώ πρέπει να πούμε ότι το Γερμανικό, προσέφερε στο Κράτος την εξέταση με €1.600 εκάστη, ενώ την ίδια εξέταση προσφέρει η Ελλάδα στις Υπηρεσίες Υγείας της Κύπρου με €920 εκάστη. Να αναφέρουμε επίσης, απλά πληροφοριακά, ότι στα κατεχόμενα την προσφέρουν με €1.100. Όπως αναφέρθηκε από τον ο κ. Καζαμία, πρόεδρο του ΓΟΚ, θα κατατεθεί την ερχόμενη βδομάδα οικονομική πρόταση στο κράτος, για παροχή υπηρεσιών προς όλους τους καρκινοπαθείς των δυο Επαρχιών: «Εμείς λέμε ότι με την πράξη μας υλοποιήσαμε μια κυβερνητική πολιτική, με μια δαπάνη που θα τους προτείνουμε την ερχόμενη εβδομάδα και θα τους πούμε ότι μπορούμε να εξυπηρετήσουμε όλους τους ασθενείς των επαρχιών Λεμεσού και Πάφου». Να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα δημοσιεύσαμε τις τιμές για όλες τις ακτινοθεραπευτικές πράξεις που ισχύουν στην Ελλάδα από το ΕΣΥ, το οποίο είναι το αντίστοιχο του υπό δημιουργία ΓεΣΥ, και τις οποίες αποδέχτηκαν ΟΛΑ τα ακτινοθεραπευτικά, ιδιωτικά και κρατικά, ώστε όλοι να τις έχουν υπόψη τα αρμόδια άτομα, ήτοι Θεσμοί, Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία. Ο Γενικός Ελεγκτής, το Υπουργείο Υγείας, το ΥΠΟΙΚ και η Βουλή, ώστε να μην έλθουν αύριο να αποδεχτούν αυθαίρετες και υπερβολικές τιμές. Το ΓΟΚ μας διαβεβαιώνει επίσης, πως η λειτουργία του Κέντρου δεν θα είναι ανταγωνιστική αλλά συναγωνιστική, υπενθυμίζοντας μας πως το 80% των καρκινοπαθών στην Κύπρο απευθύνεται στο κράτος για οικονομική κάλυψη των ιατρικών αναγκών του, υποδηλώνοντας ότι το 52%-57% των νέων περιστατικών καρκίνου καταλήγει στο ΟΚΤΚ, ένα 27% περίπου πηγαίνει στα δυο Κρατικά Ογκολογικά της Λευκωσίας και της Λεμεσού κι ένα 20% πηγαίνει στις ιδιωτικές κλινικές, παρόλο που τα δυο Κρατικά και οι ιδιωτικές κλινικές δεν διαθέτουν Ακτινοθεραπευτικά Τμήματα. Πώς να είναι ανταγωνιστικές οι τιμές τους, αφού τόσο στο ΟΚΤΚ όσο και στο ΓΟΚ ο με-

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

γαλομέτοχος είναι η Τράπεζα Κύπρου, χωρίς κανένα κρατικό ή ιδιωτικό να έχει τα ανάλογα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα; Ο κ. Καζαμίας υπέδειξε πως η παρουσία του ΓΟΚ προσφέρει την ευκαιρία στην Κυβέρνηση να συνομολογήσει μια οικονομικά συμφέρουσα συμφωνία συνεργασίας, με δεδομένο πως δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει κατορθωτό να δημιουργηθεί ακτινοθεραπευτικό στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, του οποίου το κόστος λειτουργίας θα ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Εδώ δεν μπορούμε παρά αποδεδειγμένα να τους διαψεύσουμε. Έγινε μελέτη το 2011 από το Υπουργείο Υγείας, με τρεις κορυφαίους επιστήμονες-συμβούλους από την Ελλάδα, οι οποίοι εργάστηκαν ΔΩΡΕΑΝ - ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΑΜΟΙΒΗ, αλλά για το καλό των Καρκινοπαθών όπως εξήγησαν, και αποφάνθηκαν, με βάση την μελέτη, ότι για να γίνουν δυο Κρατικά Ογκολογικά, ένα στη Λευκωσία και δεύτερο στη Λεμεσό, θα κόστιζε στο κράτος κάπου €22 εκ. για κτίσιμο και εξοπλισμό κι επιπλέον κάπου €6 εκ ετησίως για το επιπλέον προσωπικό. Μάλιστα, τον Ιούλιο του 2012 τα Δημόσια Έργα προκήρυξαν προσφορά για το κτήριο του Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας και γνωστοποιήθηκε ότι θα στοίχισε μόνο €3.2 εκ. Ενώ τώρα το κράτος χορηγεί κάπου €32 εκ ετησίως γ το Ογκολογικό της Τράπεζας και δεν ξέρουμε ακόμη πού θα φτάσει ο λογαριασμός για το Γερμανικό με τις τιμές που απαιτεί να έχει… αφού μαζί με την Τράπεζα θα έχουν το μονοπώλιο και θα μπορούν να εκβιάζουν στις τιμές.

Σαν τα παλιά χρόνια και το σήμερα, ύστερα από 40 χρόνια, ως πότε όμως; Αναζητώντας κάποια στοιχεία για κάποιο πρόσωπο, ερευνήσαμε και την εφημερίδα «Χαραυγή», όταν τυχαία πέσαμε στο επισυναπτόμενο ρεπορτάζ της, ημερομηνίας 8 Απριλίου 1978, με τίτλο: «Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Κι εδώ πολλά προβλήματα κι ελλείψεις». Μας κίνησε το ενδιαφέρον, το φωτογραφίσαμε και σας το μεταφέρουμε. Μιλούσαν από τότε όπως μιλάμε και σήμερα, ύστερα από 40 χρόνια, για απαράδεκτη κατάσταση συνωστισμού, για ασθενείς να νοσηλεύονται στους διαδρόμους, για έλλειψη ειδικών. Ο δημοσιογράφος μιλά για ένα από τα πιο άρτια Νοσοκομεία που διαθέτει ο τόπος μας, αλλά με μεγάλες ελλείψεις και που δεν συγχρονίζεται, όμως, με τις ιδιάζουσες συνθή-

www.24h.com.cy

κες που επικρατούσαν τότε. Κι αυτό που διερωτόμαστε κι αν θέλετε υβρίζουμε «θεούς και δαιμόνιους πολιτικούς», πάντα διαχρονικά, πότε επιτέλους θα γίνουμε ευρωπαϊκό κράτος, ως πότε θα σταματήσουμε να είμαστε μια τριτοκοσμική χώρα, ως πότε θα μας μιλάνε για τα μεγάλα δήθεν έργα που έκαναν, για τα μεγάλα ξενοδοχεία και τόσα άλλα, αλλά αφήνουν τους ασθενείς στο έλεος του Θεού ή καλύτερα στα χέρια των μεγαλόσχημων τραπεζιτών κι εμπόρων Υγείας; Ως πότε η διαφθορά και η διαπλοκή θα γίνεται ανεξέλεγκτο «δικαίωμα», να τους δίνεται κάθε μορφής προστατευτισμό και να παρεμποδίζεται η πρόοδος των Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, να μαραίνονται ή/και να διαλύονται τα Κρατικά Νοσοκομεία, να χάνονται άδικα ζωές και κά-

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ποιοι να μας λένε: Σιωπάτε, μπορεί να γίνονται όλα αυτά, μπορεί να έχετε δίκαιο για όλα αυτά αλλά αυτοί είναι «φιλάνθρωποι» και χωρίς αυτούς… δεν μπορούμε να κάνουμε κόμματα κι εκλογές. Δεν κατέχουμε το αλάθητο του Πάπα, αλλά όλοι αυτοί φράσσουν την ανάπτυξη, φράζουν την πρόοδο, αφήνουν συνάνθρωπους μας άδικα να πεθαίνουν και για ένα έντιμο δημοσιογράφο αυτό ισοδυναμεί με απόκρυψη δολοφονίας.

Να σταματήσει η υποκρισία και η αφασία Επαναλαμβάνουμε, μπορεί να παραπλανούν όσους πάσχουν από πολιτική μυωπία και όσους λόγω συμφερόντων εθελοτυφλούν, η

«24» δηλώνει ότι η μανία κάποιων για απόκτηση περισσότερων χρημάτων που το μετέτρεψαν σε ομαδικό γλέντι, θα μας βρει αντιμέτωπους. Δυστυχώς, παρά τις εκκλήσεις κάποιων πολιτικών «να αφήσουμε έξω από την προεκλογική την Υγεία» δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Η συνείδησή μας δεν το επιτρέπει αλλά ούτε η δημοσιογραφική δεοντολογία για την οποία ταχτήκαμε να υπηρετήσουμε με εντιμότητα και δεν θα γίνουμε χειροκροτητές του εγκληματικού τους συστήματος. Απλά, ζητάμε ποιότητα Ζωής και Υγείας, μόνο. Στη «24», όσοι την διαβάζετε, εδρεύει η οργή και η αγανάκτηση γι’ αυτά που βλέπουμε και ακούμε και δεν μπορούμε να κρυφτούμε πίσω από συναισθηματική υποκρισία, αλλά ούτε και να πέσουμε σε αφασία.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Η σύγχρονη τέχνη του θανάτου! Μια επιτυχημένη Εβδομάδα, αφιερωμένη σε μια ευρεία αντίληψη της Βιοηθικής Επιστήμης και της κατανόησης του θανάτου Φωτογραφίες Βάσια Χαραλαμπίδη την ανάγκη «να τεθεί ένα βιοηθικό πλαίσιο για μια σύγχρονη τέχνη του θανάτου, με την εκ νέου ένταξη του θανάτου στην καθημερινότητά μας», αναφέρθηκε ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Φελλάς, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, Αντιπρύτανης Ακαδηµαϊκού Προσωπικού και Έρευνας στο Πανεπιστήµιο Λευκωσίας, μιλώντας το βράδυ της 10ης Νοεμβρίου 2017, στην τελευταία εκδήλωση της τελευταίας μέρας, της πολύ επιτυχημένης Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για τη Βιοηθική, Ιατρική Δεοντολογία και Επιστημονική Ευθύνη.

l Του Μάριου Δημητρίου Η Εβδομάδα, που άρχισε στις 6 Νοεμβρίου 2017, πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία 22 φορέων, «οι οποίοι εργάστηκαν σκληρά τους τελευταίους 6 μήνες», όπως είπε ο κ. Φελλάς και περιλάμβανε διαλέξεις και ημερίδες πάνω σε θέματα όπως τη γεροντική άνοια, τα προσωπικά δεδομένα σε σχέση με το DNA, την ηθική και ιατρική δεοντολογία στην ιατρική πράξη, στα ΜΜΕ και στη Φαρμακευτική, τη θεραπεία της εξάρτησης, τον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τη δεοντολογία και ηθική στην εκπαιδευτική έρευνα και στη συγγραφή ιατρικών εργασιών, όπως και συζητήσεις φοιτητών ιατρικής, για περιπτώσεις ετοιμοθάνατων ασθενών. Οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ άλλων στο Πολυδύναμο Δημοτικό Κέντρο Λευκωσίας, στο Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως, στη Δημοσιογραφική Εστία, στα Γενικά Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λεμεσού, στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και στα Πανεπιστήμια Κύπρου, Λευκωσίας και Ευρωπαϊκό. Το πρωί της 10ης Νοεμβρίου 2017, ο Καθηγητής Φελλάς, συνοδευόμενος από άλλα στελέχη της Επιτροπής Βιοηθικής, παρουσίασε το έργο της Επιτροπής, στη Βουλή, ενώπιον του Προέδρου του Σώματος και βουλευτών των κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Υγείας και Θεσμών. «Μόνο μια ευρεία αντίληψη της Βιοηθικής Επιστήμης, μπορεί να ενθαρρύνει, τόσο την κατανόηση του θανάτου, όσο και την ενεργοποίηση της ευρύτερης κοινότητας, με απώτερο σκοπό να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του εναπομείναντος χρόνου της ζωής του ετοιμοθάνατου και η εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής άνεσης, ανεξαρτησίας και λειτουργικότητας, καθώς και η υποστήριξη, βελτίωση και ενίσχυση των οικογενειακών και σημαντικών για εκείνον, σχέσεων», είπε στην αξιομνημόνευτη ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο Καθηγητής Φελλάς.

Ο Καθηγητής Φελλάς παρουσιάζει στους βουλευτές το έργο της Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, στις 10 Νοεμβρίου 2017.

(«Τέχνη του Θανάτου»), συνδεδεμένο με δύο Λατινικά κείμενα του 1415 και 1450, που περιλαμβάνουν συμβουλές και διαδικασίες για ένα «καλό θάνατο». Ο Καθηγητής ξεκίνησε την ομιλία του με ένα απόφθεγμα του Ρωμαίου φιλόσοφου Σενέκα: «Ποιον μπορείς να μου δείξεις που να δίνει αξία στο χρόνο του, που να υπολογίζει την αξία της κάθε μέρας, που να καταλαβαίνει ότι καθημερινά πεθαίνει; Λαν-

θάνουμε όταν φανταζόμαστε το θάνατό μας να καταφθάνει στο μέλλον. Το μεγαλύτερο μέρος του θανάτου, έχει ήδη περάσει. Όσα χρόνια αφήσαμε πίσω μας, είναι ήδη στα χέρια του θανάτου. (Σενέκας, Επιστολή 1, Περί της αξίας του χρόνου). Όπως επεσήμανε ο ομιλητής, «ο φιλόσοφος Σενέκας (4 π. Χ. – 65 μ. Χ.), έγραφε τα πρώτα έτη Μετά Χριστόν, αλλά το απόφθεγμα μοιάζει να έχει γραφτεί

για τη σημερινή εποχή μας, όπου τον χρόνο τον μετράμε σε παραγωγικότητα και χρηματική αξία, ενώ ο θάνατος έχει γίνει εχθρός, που δεν τολμούμε τις περισσότερες φορές, να ονοματίσουμε καν. Τα ΜΜΕ προβάλλουν διαρκώς, μια εξιδανικευμένη εικόνα της νιότης – δεν θέλουμε απλά να είμαστε αθάνατοι, θέλουμε να είμαστε αιώνια νέοι και όμορφοι. Ο θάνατος και το γήρας, δεν έχουν θέση στις ψη-

Ο Σενέκας και η αξία του χρόνου Τίτλος της ομιλίας του Δρα Κ. Φελλά στην εσπερίδα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ήταν «Η τέχνη του αποθνήσκειν στον 21ο αιώνα – ηθικές και βιοηθικές προσεγγίσεις» και είχε κύριο σημείο αναφοράς το Ars Moriendi,

Ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης και η Πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στέλλα Κυριακίδου, ανάμεσα σε δύο βουλευτές του ΑΚΕΛ, μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, τους Δρα Αδάμο Αδάμου και Γιώργο Τ. Γεωργίου.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

φιακά αναβαθμισμένες ζωές μας. Κι εφόσον δεν μπορούμε να τα εξαλείψουμε τελείως, το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να τα εναποθέσουμε στην κατακόμβη της λήθης, μέχρι την ώρα που θα δούμε κατά πρόσωπο, τον θεριστή».

Αδύναμοι γιατροί, απροετοίμαστοι ασθενείς «Δημογραφικοί, πολιτισμικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες, καθώς και η σύγχρονη επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος του 20ου αιώνα, αλλάζουν ριζικά τη στάση της σύγχρονης κοινωνίας και των επιστημών υγείας, απέναντι σε ασθενείς με προβλέψιμο θάνατο και οδηγούν σε μια άρνηση του θανάτου», είπε ο Καθηγητής Φελλάς και συνέχισε: «Πέρα από αυτό τον συγχυσμένο παράγοντα της τεχνολογίας, άλλα πράγματα συμβάλλουν στην έλλειψη ετοιμότητας των ανθρώπων να συζητήσουν νηφάλια, το θέμα του τέλους της ζωής. Πολλοί άνθρωποι αγωνίζονται να δεχτούν την πραγματικότητα του θανάτου – ακόμα και γιατροί που δέχονται εμπειρία από πρώτο χέρι. Όμως πολλοί ασθενείς, ακόμα και μερικοί γιατροί, εμφανίζονται να έχουν μια ακλόνητη πίστη στην ικανότητα της τεχνολογίας να παρατείνει τη διάρκεια της ζωής. Με την τεχνολογία λένε, όλα είναι δυνατά. Παρόλα αυτά, η τεχνολογία, δεν μας επιτρέπει κάποτε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, ή αυτό που μας συγκλονίζει σχετικά με το θάνατο. Η δυτική κοινωνία, δεν έχει συναινέσει στα ευρύτερα υπαρξιακά ζητήματα, όπως τον σκοπό της ζωής, τη σημασία του θανάτου και τη δυνατότητα μιας μετά θάνατο ζωής. Σε αντίθεση με τη θρησκευτική υποδομή του Ars Moriendi, ο κοσμικισμός της δυτικής κουλτούρας και ειδικότερα της βιο-ιατρικής, έχει περιθωριοποιήσει το ρόλο της θρησκείας. Τον 20ο αιώνα, είναι οι γιατροί που ελέγχουν την τεχνολογία, που διατηρεί στη ζωή, που καθυστερεί την έλευση του θανάτου. Και παρόλο που οι γιατροί και νοσοκόμοι, έχουν τώρα μεγαλύτερη παρουσία στο προσκέφαλο του ασθενή, παρά από προηγουμένως, εντούτοις κάποτε παραμένουν αδύναμοι να αντιμετωπίσουν ζητήματα θανάτου, με αποτέλεσμα να αφήνουν τους ασθενείς τους απροετοίμαστους για το θέμα αυτό. Επιπρόσθετα, τα ίδια τα θρησκευτικά θεσμικά όργανα, δεν ανταλλάζονται από τις κοσμικές δυνάμεις της κοινωνίας, κάποτε αποφεύγοντας τις ευθύνες τους να βοηθήσουν και να προετοιμάσουν τους ενορίτες τους, για τη μετά θάνατο ζωή, στην οποία πιστεύουν».

Στο βήμα ο Δρ. Βάσος Οικονόμου.

χρονη τέχνη του θανάτου, είναι μια ισχυρή Βιοηθική, που δεν αποφεύγει τον πλούτο των φιλοσοφικών και των λοιπών παραγόντων, αλλά μάλλον τους εμπλέκει. Μόνο μια πολύ ισχυρή Βιοηθική, θα μπορούσε να προωθήσει, τόσο την επινόηση του τέλους της ζωής, όσο και την εμπλοκή της κοινότητας που θα ήταν απαραίτητη, για ένα σημερινό Ars Moriendi. Πώς μπορούμε να αρχίσουμε να καθορίζουμε ένα πλαίσιο για μια τέχνη του ευ αποθνήσκειν, αν δεν παραδεχτούμε πρώτα, το αμετάκλητο του θανάτου; Αυτό που πλησιάζει στην καρδιά του Ars Moriendi, είναι η ταπεινή αποδοχή του ανθρώπινου πεπρωμένου – της αναγνώρισης ότι η ζωή είναι περιορισμένη. Δεν μπορούμε να μιλούμε για την τέχνη του θανάτου, χωρίς πρώτα να κινητοποιήσουμε το πεπρωμένο. Με τον όρο «τέχνη», εδώ, εννοούμε το σύνολο της ανθρώπινης δημιουργίας που με βάση την πνευματική κατανόηση, επεξεργάστηκε και ανάπλασε την καθημερινή ζωή, σε σχέση με το κοινωνικό, πολιτισμικό, ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο, από το οποίο διέπονται και στο οποίο διαδραματίζονται».

Να κινητοποιήσουμε το πεπρωμένο

Η Βιοηθική και οι ετοιμοθάνατοι

«Αγαπητοί μου φίλοι, παρόλο που το πεδίο της Βιοηθικής έχει συζητήσει ζητήματα σχετικά με το τέλος της ζωής, εντούτοις δεν προσέφερε οριστική καθοδήγηση στο ευρύτερο κοινό», είπε ο Δρ. Φελλάς. «Η πρόκληση λοιπόν», συνέχισε, «είναι να καθορίσουμε ένα πλαίσιο και να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας να προετοιμαστούν για το θάνατο. Προκειμένου ένα τέτοιο πλαίσιο να υποστηρίξει την ανάκτηση μιας τέχνης του θανάτου, πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες μιας πολυμορφικής κοινωνίας και ν’ αποδεικνύεται σχετικά εύκολο να αρχειοθετηθεί. Η σύγχρονη ιατρική, επιβάλλεται να δημιουργήσει μια κοινή γλώσσα για την ηθική διάκριση και την επίλυση των συγκρούσεων και τις περιγραφές των κανονιστικών πρακτικών, εντός της βιο-ιατρικής. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η Βιοηθική έχει μια παράδοση που στηρίζεται στη φιλοσοφία, τη θεολογία, το δίκαιο, την ιατρική, την πολιτική, τις βιολογικές επιστήμες, αλλά και άλλους επιστημονικούς κλάδους. Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι αυτό που απαιτείται για να μπορέσουμε να διατυπώσουμε μια σύγ-

«Προσωπικά πιστεύω ότι μια σφαιρική αντίληψη της Βιοηθικής, θα μπορούσε πράγματι να συμβάλει στη δημιουργία ενός σύγχρονου Ars Moriendi», είπε ο Κ. Φελλάς. «Βασικά σε αυτό το πλαίσιο», πρόσθεσε, «θα πρέπει να ενσωματώσει σωστά, μια μεθοδολογία αρετής, στη μέχρι τώρα συμβατική μεθοδολογία. Δεύτερο, να προωθήσει την κριτική και ένα δημόσιο διάλογο για ηθική αριστεία. Τρίτο, να θέσει σοβαρά ερωτήματα γύρω από τα οικονομικά συμφέροντα, που θα απορρέουν από την εφαρμογή της βιο-τεχνολογίας στον άνθρωπο. Τέταρτο, να θέσει τις αρχές του Ars Moriendi στη σωστή του θέση, δηλαδή στο σπίτι, ή τουλάχιστον στην κοινότητα του ασθενούς. Και πέμπτο, να καταστήσει σαφές ότι οι πρακτικές γύρω από το κρεβάτι του θανάτου, πρέπει αναγκαστικά να συνδέονται με ένα ευρύτερο σύνολο παραδοσιακών πρακτικών, που καλλιεργούνται καθ’ όλη τη ζωή στο σπίτι, στην εκκλησία και στην κοινότητα. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η Βιοηθική πρέπει να επιδιώξει τα εξής, αναφορικά με τους ετοιμοθάνατους:

Πρώτο, να τους βοηθήσει να είναι βασικοί υπεύθυνοι των δικών τους διαδικασιών, αναφορικά με το θάνατό τους. Δεύτερο, να βεβαιωθεί ότι έχουν επίγνωση του επικειμένου. Τρίτο, να δημιουργήσει τις συνθήκες, ώστε να μπορέσουν να κάνουν απολογισμό της ζωής τους, να μπορέσουν να εκφράσουν ευγνωμοσύνη για τα αγαθά που απόλαυσαν στη διάρκεια της και να διατυπώσουν τη θλίψη τους, για το κλείσιμο της ζωής τους. Τέταρτο, να ενσωματώσει πρακτικές συμφιλίωσης, ή μια αμοιβαία συγχώρεση με τα μέλη των οικογενειών τους, των φίλων τους και των επαγγελματιών της νοσοκομειακής περίθαλψής τους. Πέμπτο και πολύ σημαντικό για μένα, να εμπλέξει τις κοινότητές τους, στη διαδικασία του θανάτου τους. Και έκτο, να τους βοηθήσει ν’ αναγνωρίσουν τις απώλειες που προκλήθηκαν από το θάνατο, στις οικογένειες και στις κοινότητές τους».

Αναγνώριση θνησιμότητας, εμπλοκή κοινότητας «Έχοντας υποστηρίξει ότι η Βιοηθική έχει την ικανότητα να υποστηρίξει ένα σύγχρονο Ars Moriendi, αυτή η τέχνη του θανάτου, δεν μπορεί να αναφερθεί, χωρίς δύο κεντρικά στοιχεία – την αναγνώριση της θνησιμότητας και την ενεργή συμβολή και εμπλοκή της κοινότητας», επεσήμανε ο Δρ. Φελλάς και συνέχισε: «Οι ασθενείς που αποδέχονται το θάνατό τους, είναι ικανοί να βρουν λύσεις στα προβλήματά τους, να ενισχύσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, να καλλιεργήσουν αναμνήσεις με εκείνους που θα αφήσουν πίσω, διευθετώντας εκκρεμούσες υποθέσεις και αποτείνοντας τους απαραίτητους αποχαιρετισμούς. Όλες αυτές οι δραστηριότητες, οδηγούν σε μια αποδοχή του τέλους της ζωής και σε μια ειλικρινή αποτίμηση της ζωής. Από την κοινότητα, πιστεύω πρέπει να εμπλακεί το οικογενειακό, κοινωνικό και βιο-ιατρικό στοιχείο. Τελειώνοντας, λέω ότι ο στόχος αυτής της παρουσίασης είναι να θέσει ένα Βιοηθικό πλαίσιο για μια σύγχρονη τέχνη του θανάτου, αλλά για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να εντάξουμε εκ νέου το θάνατο στην καθημερινότητά μας. Κάθε φορά που συζητούμε για το τέλος της

ζωής, μας φέρνει στο προσκήνιο τα πράγματα που εκτιμούμε περισσότερο, αλλά που το όνειρο του θανάτου καραδοκεί να τα αρπάξει από εμάς. Απαιτεί από εμάς ένα είδος ταπεινοφροσύνης, μπροστά στην πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση, μια ταπεινοφροσύνη που αποτελεί προϋπόθεση για την ανάκτηση ενός Ars Moriendi. Επιπρόσθετα πρέπει να αντιληφθούμε ότι δεν μπορούν όλοι οι θάνατοι, να θεωρηθούν καλοί. Οι τρέχουσες πρακτικές της ιατρικής και της παρηγορητικής ιατρικής, ανακτούν μια τέχνη του θανάτου, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να υπονομεύουν το πνεύμα του Ars Moriendi. Η μέχρι σήμερα προσέγγιση της Βιοηθικής Επιστήμης για το θέμα της ζωής, έχει γίνει με μια ψυχρή λογική, που δεν μπορεί να προσφέρει μια θεμελιώδη λύση, χωρίς να υποστεί ουσιαστικές αλλαγές στο δικό της πλαίσιο».

Ο αποχαιρετισμός με τον Κωνσταντίνο Καβάφη Έκλεισε ως εξής την ομιλία του, ο Κωνσταντίνος Φελλάς: «Σας αποχαιρετώ με ένα ποίημα που εκφράζει όλα όσα ήθελα να σας πω. Έχει γραφτεί από τον υπέρτατο, Κωνσταντίνο Καβάφη και φέρει τον τίτλο, «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον», σε απαγγελία του Δημήτρη Χορν. Αντικαταστήστε τη λέξη «Αλεξάνδρεια» με τη λέξη «ζωή» και τον Αντώνιο, με το δικό σας όνομα και ξαναδιαβάστε το ποίημα». Σαν έξαφνα, ώρα μεσάνυχτ’, ακουσθεί αόρατος θίασος να περνά με μουσικές εξαίσιες, με φωνές— την τύχη σου που ενδίδει πια, τα έργα σου που απέτυχαν, τα σχέδια της ζωής σου που βγήκαν όλα πλάνες, μη ανωφέλετα θρηνήσεις. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που φεύγει. Προ πάντων να μη γελασθείς, μην πεις πως ήταν ένα όνειρο, πως απατήθηκεν η ακοή σου· μάταιες ελπίδες τέτοιες μην καταδεχθείς. Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαρραλέος, σαν που ταιριάζει σε που αξιώθηκες μια τέτοια πόλι, πλησίασε σταθερά προς το παράθυρο, κι άκουσε με συγκίνησιν, αλλ’ όχι

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα, ως τελευταία απόλαυσι τους ήχους, τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου, κι αποχαιρέτα την, την Aλεξάνδρεια που χάνεις.

σοκομείο. «Η εμπειρία 30 χρόνων, με έχει αφήσει - και μετά από πολλή μελέτη - με πολλά βιο-ηθικά ερωτηματικά», παρατήρησε.

Μεγαλύτερο πρόβλημα, η ατιμωρησία

«Μέσα στα θέματα Βιοηθικής, να βάλετε ως προτεραιότητα, ζητήματα της καθημερινότητας που βιώνει ο κάθε πολίτης, όπως τα δικαιώματα ασθενών», εισηγήθηκε ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης στον Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, Κωνσταντίνο Φελλά, όταν ο δεύτερος παρουσίασε στη Βουλή, το έργο της Επιτροπής Βιοηθικής. Η παρουσίαση έγινε το πρωί της 10ης Νοεμβρίου 2017, σε έκτακτη, κοινή συνεδρία των κοινοβουλευτικών Επιτροπών Υγείας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Θεσμών, Αξιών και Επιτρόπου Διοικήσεως, υπό την προεδρία του Προέδρου της Βουλής. Ο Δρ. Φελλάς πήρε τα εύσημα από τους βουλευτές, για το έργο της Επιτροπής Βιοηθικής. Σημειώνουμε την αναφορά της Προέδρου της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στέλλας Κυριακίδου, ότι «τα θέματα που αφορούν την Επιτροπή Βιοηθικής, έχουν άμεση σχέση με την προστασία και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεωρώ ότι ο δικός σας ρόλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικός, για να ανοίγετε δρόμους, για να βάζετε λίγο πιο ψηλά τον πήχη από ό,τι οι άλλοι, οι οποίοι συχνά έχουν διαφορετικές απόψεις. Μας έχετε στηρίξει πολλές φορές, σε δύσκολες περιπτώσεις (π. χ. όταν συζητούσαμε τον νόμο για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και άλλα θέματα) και σας ευχαριστώ εκ μέρους όλης της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».

«Αλίμονο αν σε αυτή την προβληματική, διαπλεκόμενη, ημι-διεφθαρμένη, κομματοκρατούμενη κυπριακή κοινωνία, δεν υπάρχουν κάποιες αξίες που πρέπει να αναδεικνύουμε, έστω και με πολύ μικρότερο ακροατήριο και με πολύ λιγότερους οπαδούς από ένα ποδοσφαιρικό αγώνα», είπε μεταξύ άλλων, προσφωνώντας την τελευταία εκδήλωση της Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο Παθολόγος Καρδιολόγος Δρ. Βάσος Οικονόμου, Πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου. «Θέλω να καταθέσω», πρόσθεσε απευθυνόμενος στον Κ. Φελλά, «ότι η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου, υπό την άξια ηγεσία και εποπτεία σας, θα λάβει νέα μορφή, αφού στόχος μας πρέπει πάντα να είναι το τέλειο, με ήθος, ανιδιοτέλεια, εργατικότητα, πείσμα, ευπρέπεια. Η Βιοηθική είναι νέα επιστήμη, η οποία ασχολείται με τα μεγάλα ερωτήματα της εφαρμογής της σύγχρονης ιατρικής και γενετικής στην κοινωνία μας. Μαζί με την Επιτροπή Βιοηθικής, θα τολμήσουμε να προβληματιστούμε και να σκεφτούμε πάνω σε πολλά ερωτήματα που αφορούν τομείς, όπως οι μεταμοσχεύσεις, οι παρένθετες μητέρες, η ευθανασία. Με όλο το σεβασμό στην Επιτροπή Βιοηθικής, οφείλω να μεταφέρω το σεβασμό μου και στην Επιτροπή Δεοντολογίας, της οποίας προΐσταμαι. Η Δεοντολογία καθιερώθηκε πριν από αιώνες και αλίμονο, αν εμείς οι γιατροί, που υποτίθεται είμαστε πρότυπα στην κοινωνία, δεν δίνουμε πρώτοι το καλό παράδειγμα στους άλλους. Η ιατρική είναι ελεύθερο επάγγελμα, αλλά ο γιατρός ελέγχεται για την εργασία του και τιμωρείται κάποτε. Εμείς θα συνεχίσουμε να τιμωρούμε εκείνους που παραβιάζουν τη Δεοντολογία, γιατί στην κοινωνία μας, το μεγαλύτερο πρόβλημα από το 1960 και τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι η ατιμωρησία, όχι μόνο στον ιατρικό κόσμο, αλλά σε όλους τους τομείς».

Ένας κυκεώνας προβληματισμού Αναπτύσσοντας στην ομιλία του το θέμα, «Θάνατος, η αναπόφευκτη κατάληξη της ζωής που ισχύει με απόλυτη γενικότητα», ο Δρ. Οικονόμου αναφέρθηκε στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και «στο ενδιαφέρον που οι μακρινοί μας πρόγονοι έδειχναν για το τέλος της ζωής τους, αφού πίστευαν ότι αποτελούσε το επιστέγασμα μιας ζωής, ικανό να την αμαυρώσει ή να την καθιερώσει». Πρόσθεσε ότι «ο αρχαίος Έλλην, δεν ασχολείτο τόσο με τη σκέψη του θανάτου. Ενδιαφερόταν περισσότερο, για την αδυναμία που επιφέρουν τα γηρατειά, μια πιθανή πηγή ταπείνωσης, κάτι που θα του στερούσε ό,τι μια ολόκληρη ζωή αποζητούσε: την αθανασία μέσω της δόξας, την υστεροφημία. Μέσα από αυτό το πνεύμα και τον τρόπο σκέψης, προέκυψε η ευθανασία». Ο ομιλητής εξήγησε στη συνέχεια τον κλινικό θάνατο και τον εγκεφαλικό θάνατο και αναφέρθηκε στη «φυτική κατάσταση» (vegetative state), τονίζοντας ότι «η ευθανασία αφορά στην πιο οριακή στιγμή της ανθρώπινης ζωής, μια στιγμή κατά την οποία τίθεται σε δοκιμασία, ολόκληρο το οικοδόμημα του ανθρωπισμού και των ανθρώπινων αξιών, λίγο πριν εκμηδενιστούν οριστικά από τον θάνατο». Όπως τόνισε, «κανένα άλλο θέμα δεν έχει αγγίξει σε τέτοιο βαθμό, τον πυρήνα της ηθικής, της φιλοσοφικής και της βιολογικής ύπαρξης του ατόμου, όσο η «διαχείριση» του θανάτου ενός ανιάτως πάσχοντα, ο οποίος περνά τις τελευταίες ημέρες

Τα εύσημα από τους βουλευτές

Ο Δρ. Λοϊζος Λοϊζου μιλά για το θάνατο παιδιών και εφήβων.

της ζωής του, στον πόνο και την απόγνωση. Είναι σαφές πως ο θάνατος και ο τρόπος που πεθαίνει κανείς, είναι ένα ιδιαίτερα περίπλοκο ζήτημα. Εξετάζοντάς το κανείς, έρχεται αντιμέτωπος με πολυποίκιλα προβλήματα, τα οποία ανήκουν σε περισσότερους από έναν, χώρους. Η ιατρική επιστήμη, η νομική σκέψη, η ηθική υπόσταση του ανθρώπου, η θρησκεία, η κοινωνιολογία, συνδυάζονται για να δημιουργήσουν έναν κυκεώνα προβληματισμού, από τον οποίο η απόδραση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από την διάσταση των απόψεων που αφορούν το θέμα, καθώς και από την ένταση, με την οποία αυτές προβάλλονται».

Να υπερβούμε ταμπού και προκαταλήψεις Επεσήμανε ο Δρ. Οικονόμου ότι «ο θάνατος και ό,τι σχετίζεται μαζί του, πρέπει να αποτελεί παράθυρο σκέψης, έρευνας και προβληματισμού. Τίποτε στη ζωή δεν υπάρχει για να το φοβόμαστε, αλλά μόνο για να το καταλαβαίνουμε, όπως είπε η Φυσικός και Χημικός Marie Curie, η πρώτη γυναίκα που πήρε το Νόμπελ. Συζητώντας το θέμα του νομοτελειακού και αναπόφευκτου τέλους της ζωής, καταλήγουμε στο αναντίρρητο συμπέρασμα, ότι υπάρχει η επιτακτική ανάγκη για μια πιο σωστή προσέγγιση και συνεχή προβληματισμό. Αυτό σημαίνει ότι θαρραλέα, πρέπει να ξεφύγουμε από τυχόν υπαρξιακά αδιέξοδα, να υπερβούμε ταμπού και προκαταλήψεις και να αναζητήσουμε σωστές πρακτικές και φυσικά εφαρμόσιμες και βεβαίως νομικά και ηθικά κατοχυρωμένες λύσεις, στην αδιάκοπη μας προσπάθεια να δώσουμε απαντήσεις στα πελώρια προβλήματα που συνδέονται με το τέλος της ζωής και τον τρόπο του θνήσκειν». Για τη σχέση γιατρού και ασθενή, είπε μεταξύ άλλων, ότι «πρέπει να διαφυλάξουμε την ασφάλεια, την υγεία και τη ζωή των ασθενών και παράλληλα και να κατοχυρώσουμε την αξιοπιστία και την αξιοπρέπεια γιατρών, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί η θεμελιώδης και εύθραυστη σχέση, που αποτελεί το θεμέλιο κάθε

συστήματος υγείας. Η εμπιστοσύνη, πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού, αφού αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της ιερής, πανάρχαιας σχέσης, μεταξύ ιατρού και ασθενή».

Ευθανασία – ανύπαρκτο νομικό πλαίσιο Μετά τον Δρα Οικονόμου, τον λόγο πήρε ο Δρ. Θεόδωρος Κυπριανού, Διευθυντής Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, με θέμα «Η ιδρυματοποίηση του θανάτου στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η περίπτωση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας». Στη συνέχεια μίλησε ο Δρ. Άρης Κωνσταντινίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, με θέμα «Το τέλος της ζωής, στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, σε τέσσερις αποφάσεις του ΕΔΑΔ, που αφορούν θέματα υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, ή διακοπή τεχνητά βοηθούμενης διατήρησης ανθρώπινης ζωής, σε Εντατικές Μονάδες. Επεσήμανε ότι «στην Κύπρο, πολύ λίγα συμβαίνουν νομικά, σε θέματα υποβοηθούμενης αυτοκτονίας ή ευθανασίας. Για την ευθανασία, δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο, ενώ η συμμετοχή στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, είναι ποινικό αδίκημα και τιμωρείται μέχρι και 10 χρόνια φυλάκισης». Ανάμεσα στους ομιλητές της εσπερίδας, ήταν και ο Δρ. Λοϊζος Λοϊζου, Παιδίατρος, Παιδογκολόγος-Παιδοαιματολόγος, Διευθυντής του Παιδογκολογικού Παιδοαιματολογικού Τμήματος, στο Μακάρειο Νοσοκομείο. Η τοποθέτησή του, είχε τίτλο, «Η φροντίδα και οι προκλήσεις τέλους ζωής, λόγω καρκίνου ή λευχαιμίας, σε παιδιά και έφηβους». Την εσπερίδα έκλεισε με ομιλία της με τίτλο, «Ανακουφιστική φροντίδα στο τέλος της ζωής, στα νεογνά. Δικαίωμα, Τέχνη και Υποχρέωση», η Δρ. Χριστίνα Καραολή, τέως Διευθύντρια Παιδιατρικής Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, στο Μακάρειο Νο-

ΤΟ Δ.Σ. ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ Το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής Βιοηθικής από τον Ιούλιο 2015, μέχρι τον Ιούλιο 2019, είναι ο ∆ρ Κωνσταντίνος N. Φελλάς, Πρόεδρος και μέλη η ∆ρ. Άντρη Παναγιώτου, Επίκουρη Καθηγήτρια ΤΕΠΑΚ, ∆ρ. Άρης Κωνσταντινίδης, Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήµιο Κύπρου, Πατήρ Γεώργιος Ζήνωνος, Παιδίατρος και Ιερέας, ∆ρ. Γεώργιος Ευσταθίου, Νοσηλευτικός Λειτουργός, κυρία Ζωή Κυριακίδου, ∆ικηγόρος της ∆ηµοκρατίας, Νοµική Υπηρεσία, ∆ρ. Ιωάννης Μπέκος, Ειδικός Επιστήµονας, Πανεπιστήµιο Κύπρου, ∆ρ. Κλεόπας Κλεόπα, Νευρολόγος, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, ∆ρ. Κυριάκος Φελέκκης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήµιο Λευκωσίας, ∆ρ. Μάριος Καριόλου, ∆ιδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας, Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, ∆ρ. Παναγιώτης Αλτάνης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήµιο Frederick, ∆ρ. Σωτήρης Μιχαλέας, Επίκουρος Καθηγητής, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήµιο και ∆ρ Χριστίνα Καραολή, Επίτιµη Καθηγήτρια Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

«Η Εκκλησία, μαζί μας στο τραπέζι» Συγχαρητήρια πήρε ο Δρ. Φελλάς και από τον Πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών Ζαχαρία Ζαχαρίου, από το μέλος της Επιτροπής Υγείας Γιώργο Τ. Γεωργίου, όπως και από το μέλος της Επιτροπής Θεσμών Πανίκο Λεωνίδου, που χαρακτήρισε «πολύ προχωρημένο θεσμό», την Επιτροπή Βιοηθικής. «Είμαστε κράτος όπου η θρησκεία είναι έντονη, χωρίς να σημαίνει ότι απαγορεύει πολλά από αυτά που εσείς προτείνετε. Εμείς θα είμαστε παρόντες να βοηθήσουμε», σχολίασε ο κ. Λεωνίδου. Απαντώντας ο κ. Φελλάς, συμφώνησε ότι «η Εκκλησία πρέπει να είναι στο τραπέζι μαζί μας. Εξάλλου, είμαστε μια θρησκευόμενη κοινωνία και είτε το θέλουμε είτε όχι, πολλοί από τους συμπολίτες μας καταφεύγουν στην Εκκλησία για συμβουλές, οπότε όταν πριν ενάμισι χρόνο με δική μου πρωτοβουλία, υπεγράφη ένα Μνημόνιο Συνεργασίας Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου και Εκκλησίας της Κύπρου και Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, υπήρξε κάποια κατακραυγή. Λέω καλύτερα να είναι μαζί μας, για να μπορούμε να βάλουμε κι εμείς το δικό μας λιθαράκι, να προχωρήσουμε μπροστά με μικρά σταθερά βήματα. Παρά να είναι απέναντι και να μας αντιμετωπίζουν σαν εχθρούς, καλύτερα να είναι μαζί μας και να συνομιλούμε».

Η αποστολή της Επιτροπής Βιοηθικής Σύμφωνα με τον σχετικό Νόμο, «η αποστολή της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, είναι η διαρκής παρακολούθηση, έρευνα, συστηματική ανάλυση και αξιολόγηση των θεμάτων και προβλημάτων που σχετίζονται με την επιστημονική έρευνα, πρόοδο και εφαρμογή των επιστημών της βιοτεχνολογίας, της βιολογίας, της ιατρικής, της γενετικής και της φαρμακευτικής, καθώς επίσης την ανθρώπινη παρέμβαση στη βιολογική διαδικασία και στον ανθρώπινο γονότυπο και τη διερεύνηση των ηθικών, δεοντολογικών, κοινωνικών, ανθρωπιστικών και νομικών διαστάσεων τους».

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Κατάθλιψη στους άντρες: Τα στερεότυπα και οι κώδικες σιωπής ε αφορμή το Movember 2017 διάφορα θέματα που αφορούν τους άντρες, (πέρα από τον καρκίνο του προστάτη που είναι ο βασικός σκοπός του Movember που επιδιώκει να ενημερώσει τον κόσμο γύρω από το θέμα αυτό), συζητιούνται δημόσια, προβάλλονται και δημιουργούν ένα ανοικτό διάλογο με το ευρύ κοινό με σκοπό την ενημέρωση, την πρόληψη και την βοήθεια.

Ο Νοέμβριος έχει καθιερωθεί παγκοσμίως εδώ και χρόνια ως ο μήνας για την πρόληψη του καρκίνου του προστάτη και των όρχεων, στο πλαίσιο του κινήματος Movember, που πήρε το όνομά του από τον συνδυασμό των λέξεων «Moustache» (μουστάκι) και «November» (Νοέμβριος). Κατά τον μήνα αυτό, λοιπόν, οι άντρες καλούνται να ξυριστούν τελείως στις αρχές του Νοεμβρίου (ιδανικά την 1η Νοεμβρίου) και στη συνέχεια να αφήσουν μουστάκι, που θα μεγαλώνει καθ' όλη τη διάρκεια του μήνα. Στόχος της παγκόσμιας αυτής εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη, καθώς και η υποστήριξη προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης της νόσου. Με το Movember, οι άνδρες του πλανήτη μεγαλώνοντας μουστάκι, ενθαρρύνουν άλλους άνδρες να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις.

l Της Γιώτας Δημητρίου Φέτος ανάμεσα στα θέματα συζήτησης ήταν και η κατάθλιψη στους άντρες. Για το θέμα αυτό μίλησε ο Δρ Αντώνης Αλεξόπουλος (καθηγητής φυσικής αγωγής) ο οποίος βίωσε ο ίδιος την κατάθλιψη. Σε δύο ανοικτές διαλέξεις σε Λευκωσία και Λάρνακα ο Δρ Αλεξόπουλος μίλησε για τους μύθους και τα στερεότυπα όσον αφορά τη κατάθλιψη στους άντρες και παρότρυνε όλους να ζητήσουν βοήθεια, να σπάσουν τα στερεότυπα και τους κώδικες σιωπής. Η κατάθλιψη είναι σοβαρή ασθένεια η οποία μπορεί να φτάσει το άτομο σε ακραίες καταστάσεις όπως η αυτοκτονία. Τα καλά νέα είναι πως όποιος ζητήσει βοήθεια από τον ειδικό (ψυχολόγο ή ψυχίατρο) μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία την κατάθλιψη και να αποκτήσει ξανά ποιότητα ζωής, να γίνει καλά. Η κατάθλιψη στους άντρες δεν γνωρίζει ηλικία, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, ή εθνικότητα. Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε, ανά πάσα στιγμή. Σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άνδρες δύσκολα θα τολμήσουν να παραδεχθούν πως έχουν συμπτώματα κατάθλιψης και ακόμη πιο δύσκολα θα αποταθούν σε κάποιο ειδικό. Σύμφωνα με στατιστικές ένα σημαντικό ποσοστό αντρών πάσχει από κατάθλιψη, αλλά οι περισσότεροι δεν το παραδέχονται και καταφεύγουν στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά ή θυμώνουν εύκολα, ή είναι ευερέθιστοι, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις γίνονται και βίαιοι. Επίσης πολύ συχνά κάποιοι άντρες οι οποίοι αρνιούνται να δεχθούν πως πάσχουν από κατάθλιψη γίνονται εργασιομανείς πιστεύοντας πως έτσι θα κρύψουν την κατάθλιψη τους. Ανάμεσα στις συνεντεύξεις που έχει δώσει ο Δρ Αλεξόπουλος στα πλαίσια του Movember 2017 είναι και η πιο κάτω κουβέντα μας, στο διαδικτυακό περιοδικό Skala Times. - Γιατί αυξάνονται οι καταθλιπτικοί άνθρωποι στις μέρες μας; Επειδή οι συνθήκες είναι τέτοιες, στρεσογόνες, που αν κάποιος έχει μια μικρή προδιάθεση που πιθανόν να μην εμφανιζόταν η κατάθλιψη αν η ζωή του κυλούσε διαφορετικά, τώρα εμφανίζεται. Σε εμένα κάπως έτσι εμφανίστηκε, σε παρατεταμένες περιόδους στρες. Τη πρώτη φορά το 2002 όταν ήμουν τελειόφοιτος στο πανεπιστήμιο. Εκείνο ήταν ένα ξεκάθαρο επεισόδιο κατάθλιψης αλλά ούτε εγώ, ούτε οι γονείς μου το παραδεχόμασταν. - Γιατί; Επειδή υπήρχε μια προκατάληψη όσον αφορά το ψυχίατρο, τα φάρμακα…. - Είναι περιστατικό για ψυχίατρο ή για ψυχολόγο η κατάθλιψη; Και για τους δύο. Θεωρώ πως όταν μπεις σε επεισόδιο είναι ξεκάθαρο πως κάτι βιοχημικό συμβαίνει… - Όταν λέμε επεισόδιο τι εννοούμε; Μπορεί να υπάρχει μία κατάθλιψη η οποία να

Σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άνδρες δύσκολα θα τολμήσουν να παραδεχθούν πως έχουν συμπτώματα κατάθλιψης και ακόμη πιο δύσκολα θα αποταθούν σε κάποιο ειδικό. Σύμφωνα με στατιστικές ένα σημαντικό ποσοστό αντρών πάσχει από κατάθλιψη, αλλά οι περισσότεροι δεν το παραδέχονται και καταφεύγουν στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά ή θυμώνουν εύκολα, ή είναι ευερέθιστοι, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις γίνονται και βίαιοι υποβόσκει, να επηρεάζει τη ζωή σου και ξαφνικά μέσα από ένα γεγονός ή ακόμα και χωρίς γεγονός/αιτία να προκαλέσει ένα επεισόδιο. Το επεισόδιο σε κάνει να μην είσαι ο εαυτός σου, τα δικά μου συνοδεύονται και με αγχώδη διαταραχή. Λίγοι άνθρωποι με έχουν δει σε επεισόδιο. Έχω περάσει διάφορα επεισόδια συνήθως γεννιούνταν μέσα από καταστάσεις και γεγονότα. Επίσης, σε κάνουν απαθή και κενό. - Ακούγεται επικίνδυνο…. Ναι, κάποιοι μπορούν να φτάσουν και στην αυτοκτονία. Εγώ στο τελευταίο επεισόδιο είχα σύγχυση, απόγνωση, ενοχές, αισθήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης, ανικανότητας…. - Δε μπορώ να σε φανταστώ με χαμηλή αυτοπεποίθηση κύριε Αλεξόπουλε…. Κι όμως! Όταν είμαι σε επεισόδιο κατάθλιψης φοβάμαι και τη σκιά μου! - Μπορεί ένας χωρισμός, μια απώλεια, να βγάλει στην επιφάνεια μια κατάθλιψη; Ναι. Αλλά ενδέχεται να μιλάμε για μια λύπη και όχι για κατάθλιψη. Είναι αυτό που λέω συχνά, να μη συγχύζουμε τις λέξεις και τις καταστάσεις. Η λύπη έχει αρχή και τέλος. Ο καταθλιπτικός είναι πάντα σε μια περίεργη κατάσταση, πιο νωχελική. Μπορεί να κοιμάται πολλές ώρες, να έχει παράξενους πόνους που δεν εξηγούνται, κτλ. Ξέρεις, ο εγκέφαλος είναι ένα πολύ περίεργο «μηχάνημα», έπεσε μια ουσία πάνω, πήγε κάτω κτλ; Ξαφνικά έχεις έναν άλλον άνθρωπο. - Μπορεί κάποιος να πάσχει από κατάθλιψη αλλά να μην φαίνεται; Φυσικά, μιλάμε για «μάσκες». Συμβαίνει. - Γιατί λέμε ότι είναι διαφορετική η κατάθλιψη στους άντρες απ’ ότι στις γυναίκες; Λόγω της ιδεολογίας του κοινωνικού φύλου. Οι άντρες συνήθως εκφράζουν την κατάθλιψη με θυμό, επιθετικότητα, ευερεθιστικότητα, (εγώ στην εφηβεία μου ήμουν παραβατικός, κακός μαθητής, κτλ), ενώ μια γυναίκα με άλλους τρόπους. - Εσύ είσαι αθλητής, έπαιξε κάποιο ρόλο αυτό

όσον αφορά στο θέμα κατάθλιψη; Ίσως η άσκηση να μου ανέβαζε «τις καλές μου ορμόνες» (τα «φυσικά ναρκωτικά» που έχουμε μέσα μας, τις ενδορφίνες) οι οποίες μου έδιναν ευχαρίστηση και με κρατούσαν σε ισορροπία. - Εσύ πως αποφάσισες να ζητήσεις βοήθεια; Στο τελευταίο επεισόδιο δεν είχα άλλη επιλογή. Ήταν περίοδος εξεταστικής, όλο κοιμόμουν, δεν είχα όρεξη ούτε να φάω, ούτε να κάνω οτιδήποτε. Μέσα σε όλο αυτό, είχα αναλαμπή και ζήτησα από τη μητέρα μου να μου κλείσει ραντεβού σε ψυχίατρο. Επειδή ως επιστήμονας φυσικής αγωγής γνωρίζω πολύ καλά πως λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα, ήξερα πως ήταν βιοχημικό το θέμα. Δε θα μπορούσε με τη συμβουλευτική παρέμβαση της ψυχολογίας να αλλάξει. Είναι σαν να παρακαλείς κάποιον με διαβήτη να πείσει το πάγκρεας του να παράξει ινσουλίνη. Δε γίνεται! Τα φάρμακα είναι το 20-30 % της όλης θεραπείας, για να σε σηκώσουν πάνω, για να ξεκινήσεις την συμπεριφορική θεραπεία για να μάθεις να διαχειρίζεται τη κατάθλιψη σου. Να μπορείς να κάνεις τον εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό σου και να επεξηγείς το γιατί είσαι σε άγχος, έχεις συγκεκριμένες σκέψεις κτλ. - Γιατί μιλάμε Αντώνη ειδικά για τη κατάθλιψη στους άντρες; Επειδή είναι κατάλοιπο της πατριαρχικής κοινωνίας. Η κοινωνία αναμένει από τον άντρα να είναι δυνατός, βράχος, να υπερπηδά εμπόδια, να μη λυγίζει κτλ. Τα στερεότυπα που βάζουν οι άλλοι για εμάς και η ταυτότητα μας. Εγώ ήμουν αθλητής, έκανα διδακτορικό σε μικρή ηλικία, έμαθα να ξεπερνώ εμπόδια μόνος μου, κτλ. Αυτό λοιπόν σε συνδυασμό με το εγώ μου δεν με άφηνε να ζητήσω βοήθεια από κανένα. Μέχρι που έφτασα στο απροχώρητο. Ευτυχώς το «απροχώρητο» για μένα δεν ήταν τραγικό σαν άλλες περιπτώσεις…. - Τι εννοείς; Υπάρχουν ψηλά ποσοστά αυτοκτονιών από κα-

τάθλιψη. - Εσύ βοηθήθηκες από τον ειδικό στον οποίο αποτάθηκες; Φυσικά! Γι αυτό βρίσκομαι εδώ σήμερα και μιλώ για το θέμα αυτό. Ο λόγος που μιλώ είναι επίσης για να σπάσουμε τα στερεότυπα απέναντι στους επιστήμονες ψυχικής υγείας. Για κάποιο λόγο δεν μας ενοχλεί καμιά άλλη ασθένεια πχ πρόβλημα με το θυρεοειδή που επίσης έχει επιπτώσεις στη συμπεριφορά, αλλά μας ενοχλεί να πούμε ότι έχουμε κατάθλιψη. Υποσχέθηκα στη ψυχολόγο μου ότι ως κοινωνικός επιστήμονας θα βγω να μιλήσω για τα στερεότυπα μόλις γίνω καλά. Και αυτό κάνω σήμερα. - Είσαι και ο κατάλληλος και εμφανισιακά…. Ξέρεις, ένας άντρας δυο μέτρα να μιλά για κατάθλιψη… Ναι, ακριβώς αυτό! Υπάρχουν στερεότυπα τα οποία πρέπει να σπάσουμε. - Οι λύσεις βεβαίως για τη κατάθλιψη θα δοθούν στον καθένα ξεχωριστά όταν πάει στον ειδικό…. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια γενικά “tips” που βοηθούν; Αυτό που ξέρουμε και άπτεται της δικής μου ειδικότητας είναι ότι η γυμναστική είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους. Οποιαδήποτε μορφή άσκησης. Περπάτημα, τρέξιμο, κτλ. Ξέρουμε επίσης πως όσο πιο δύσκολη είναι η άσκηση τόσο περισσότερες είναι οι ενδορφίνες που βγαίνουν. Καθόλου τυχαίο που μετά από την άσκηση αρκετοί νιώθουν καλά. Αρκετοί ψυχίατροι πριν εισηγηθούν φάρμακα (αν η περίπτωση δεν είναι σοβαρή) εισηγούνται στο άτομο να ξεκινήσει γυμναστική. - Για σένα ήταν εύκολο να πάρεις φάρμακα; Όχι. Δεν ήταν. Φοβόμουν ότι θα άλλαζαν την προσωπικότητα μου! Θυμάμαι είχα πάρει τηλέφωνο δύο φίλους μου, ο ένας είχε περάσει κατάθλιψη και μου είπε «πιες τα και θα στηθείς» ο άλλος, ο οποίος δεν πέρασε ποτέ κάτι τέτοιο, δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί χρειαζόμουν τα φάρμακα. - Η οικογένεια σου σε καταλάβαινε; Το να βλέπεις το παιδί σου να μην τρώει, να μη πίνει, σίγουρα δεν είναι εύκολο. Αλλά, έλεγαν όλα τα λάθος πράγματα. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου έλεγε «εντάξει, θα σου περάσει». Διότι δεν ήξεραν, δεν καταλάβαιναν τι ήταν αυτό. - Αντώνη, πιστεύεις πως το ότι βγαίνεις και μιλάς θα βοηθήσει; Κοίταξε, έχω μια θεωρία. Αν θέλουμε την αλλαγή πρέπει να την φέρουμε. «Γίνε εσύ η αλλαγή που θέλεις στο κόσμο», όπως είπε ο Γκάντι. Κάπως έτσι.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Βράβευση δημοσιογράφων από «Aware» «Για την ευαισθησία στην κάλυψη θεμάτων για πρόσφυγες και μετανάστες» έχει συντελέσει τα τελευταία χρόνια στην θετικότερη εικόνα που έχει ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης. Από την άλλη, ο θεσμός του σχολείου δημιουργεί την ανάγκη-πρόκληση για την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας παιδαγωγικής πράξης, ενάντια σε κάθε μορφή άνισης μεταχείρισης, περιθωριοποίησης και αποκλεισμού των «διαφορετικών». Δημιουργεί την ανάγκη-πρόκληση για την υλοποίηση του βασικότερου στόχου της εκπαίδευσης, που είναι η διασφάλισης ίσων ευκαιριών για όλους. Στην αποστολή αυτή της πολιτείας, να ενσωματώσει με όρους πολύπολιτισμικότητας, έχουμε όλοι ένα μερίδιο ευθύνης. Είναι πλέον

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Βάσια Χαραλαμπίδη ε τιμητικές πλακέτες, βράβευσε δημοσιογράφους, ανάμεσα στους οποίους και τον υπογράφοντα, η Ομάδα της Εκστρατείας «Aware», «για την αντικειμενικότητα, την έρευνα και την ευαισθησία των ρεπορτάζ και της αρθρογραφίας τους του τελευταίου χρόνου, σε θέματα που σχετίζονται με πρόσφυγες και μετανάστες», όπως αναφέρθηκε.

l Του Μάριου Δημητρίου Η τελετή βράβευσης έγινε στις 14 Νοεμβρίου 2017, στο συνεδριακό κέντρο «Φιλοξενία» στη Λευκωσία, στο πλαίσιο της τελικής δημοσιογραφικής διάσκεψης της Εκστρατείας «Aware», για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης στον σεβασμό της διαφορετικότητας και την καταπολέμηση του ρατσισμού. Βραβεύτηκαν οι δημοσιογράφοι Χρύστα Ντζάνη και Κάτια Σάββα («Πολίτης»), Δέσποινα Ψύλλου και Αντιγόνη Δρουσιώτου («Φιλελεύθερος»), Μαρία Φράγκου, Μαρίνα Κουμάστα και Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου («Χαραυγή»), Γιώργος Πενηνταέξ (ΚΥΠΕ) και Μάριος Δημητρίου («24»). Σε ό,τι αφορά τον υπογράφοντα, ο Συντονιστής της Εκστρατείας, δημοσιογράφος Κυριάκος Πιερίδης, έκανε ιδιαίτερη μνεία δύο πρόσφατων ρεπορτάζ στην «24», που αφορούν την καταδίκη Κυπρίων εργοδοτών σε ποινές φυλάκισης, για εκμετάλλευση αλλοδαπών από το Μπαγκλαντές και την ιστορία της φοιτήτριας του Πανεπιστημίου Κύπρου, Prisca Totoro, από το Κονγκό. «Η Εκστρατεία μας», είπε ο Κυριάκος Πιερίδης απευθυνόμενος στους βραβευθέντες, «παρακολούθησε συνολικά τις δημοσιεύσεις σας και όλο αυτό το διάστημα, είδαμε εξαιρετική δουλειά στη δημοσιογραφία. Αν συγκρίνουμε τι βλέπαμε παλαιότερα, το 2008 ή το 2010 στις εφημερίδες και στα τηλεοπτικά κανάλια, σίγουρα η κατάσταση βελτιώθηκε αισθητά. Παρακολουθήσαμε συνολικά όλα τα ΜΜΕ, πώς προσέγγισαν τα ζητήματα της διαφορετικότητας και έχουμε επιλέξει τη δουλειά δημοσιογράφων, που ανέδειξαν σχετικά θέματα, ή παρουσίασαν τη δική μας προσπάθεια». Η Ομάδα Εκστρατείας αποτελείται από στελέχη και συνεργάτες της Opinion & Action – Συμβούλων Στρατηγικής και Επικοινωνίας. Η Εκστρατεία Aware κορυφώθηκε στον ίδιο χώρο, με μαθητικό συνέδριο, «Νέοι πρεσβευτές κατά του ρατσισμού», με παρουσιάσεις από σχολεία όλης της Κύπρου.

Το σχολείο κατά του ρατσισμού Στη διάρκεια της δημοσιογραφικής διάσκεψης, συζητήθηκε ο ρόλος των ΜΜΕ και του σχολείου, στην καταπολέμηση του ρατσισμού. Μετά την προβολή ενός σύντομου, συγκινητικού φιλμ για την ιστορία ενός οικονομικού μετανάστη από τη Σρι Λάνκα, που τα τελευταία τρία χρόνια, ζει στη Λευκωσία, φροντίζοντας ένα ζεύγος ηλικιωμένων Κυπρίων και το σπίτι τους, τον λόγο πήρε η Δρ. Αθηνά Μιχαηλίδου – Ευριπίδου, Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και μίλησε για τον ρόλο της εκπαίδευσης, στην καλλιέργεια μιας ανοικτής κοινωνίας. Όπως είπε, «η Εκστρατεία Aware «Σέβομαι - Αποδέχομαι – Συμμετέχω», επιτελεί ξεχωριστό έργο, αναδεικνύοντας τη ζωή προσφύγων, αιτητών ασύλου και μεταναστών στην Κύπρο. Η Εκστρατεία στηρίζει την προσπά-

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση της 14ης Νοεμβρίου 2017, με τον Μάριο Δημητρίου, να έχει μόλις παραλάβει την τιμητική του πλακέτα.

Από αριστερά Βάσος Τσαγγαράς, Κυριάκος Πιερίδης (ο Συντονιστής της εκστρατείας «Aware»), Αθηνά Μιχαηλίδου και Κωνσταντίνος Κυπριανού.

γεγονός ότι η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα, εάν αξιοποιηθούν σωστά, χωρίς εμπόδια και προκαταλήψεις, μπορούν να αποτελέσουν πηγή προόδου».

«Ευτυχώς δεν ήταν δικός μας!»

Ομαδική φωτογραφία με τους βραβευθέντες δημοσιογράφους - από αριστερά Μαρία Φράγκου, Μαρίνα Κουμάστα, Δέσποινα Ψύλλου, Μάριος Δημητρίου, Κάτια Σάββα, Χρύστα Ντζάνη και Γιώργος Πενηνταέξ.

θεια της κυπριακής πολιτείας, για πραγμάτωση των δικαιωμάτων χωρίς διακρίσεις, με συστηματικές και πολυ-επίπεδες δραστηριότητες, λαμβάνοντας συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης αλλά και από την Κυπριακή Δημοκρατία». Η κυρία Μιχαηλίδου, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «τόσο σε επίπεδο θεωρίας, όσο και πράξης, είναι ευρέως αποδεκτό ότι το ουσιαστικότερο μέτρο πρόληψης και καταπολέμησης των διακρίσεων, της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού, είναι η ανάπτυξη και συστηματική εφαρμογή συγκεκριμένης και ξεκάθαρης πολιτικής κατά του ρατσισμού, σε επίπεδο σχολείου». Η Διευθύντρια του Παιδαγωγικού, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στην αντιρατσιστική πολιτική του Υπουργείου Παιδείας, με τον «Κώδικα Συμπεριφοράς κατά του Ρατσισμού και Οδηγό Διαχείρισης και Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών». Τόνισε τα καλά αποτελέσματα της εφαρμογής αυτής της πολιτικής και τα οφέλη της για τη σχολική ζωή, με βάση τα σχολεία που εφαρμόζουν την πολιτική. Αυτά είναι, όπως είπε, η ανάπτυξη ενημερότητας και ευαισθητοποίησης για θέματα ρατσισμού, η μείωση των περιστατικών ρατσιστικής συμπεριφοράς, η αναφορά ρατσιστικών περιστατικών από παιδιά και η διευκρίνιση των ορίων, ανάμεσα σε περιστατικά που είναι ρατσιστικά, εκφοβιστικά ή παραβατικά. Περίγραψε επίσης την πολιτική του Υπουργείου, για την ένταξη μαθητών/τριών με μεταναστευτική βιογραφία, στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα και την εφαρμογή από τη Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης, τεσσάρων διαφορετικών

προγραμμάτων εκμάθησης της Ελληνικής, ως δεύτερης γλώσσας.

Ισοπεδωτικά στερεότυπα, παγιωμένες αντιλήψεις Σε παρέμβαση του στην εκδήλωση, ο Επικεφαλής της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών Κωνσταντίνος Κυπριανού, εξήγησε ότι η Μονάδα εκτελεί καθήκοντα Υπεύθυνης Αρχής για τα έργα που υλοποιούνται από ευρωπαϊκούς πόρους, κάτω από τα Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων 20142020. Σε ό,τι αφορά την ουσία του ζητήματος, παρατήρησε ότι «ο καθένας από μας, υπήρξε έστω και μια φορά, μάρτυρας ισοπεδωτικών στερεοτύπων. Για τα κοινωνικά ή/και οικονομικά προβλήματα, αποδιοπομπαίος τράγος είναι ο «άλλος». Η εικόνα, που δημιουργείται, πολλές φορές μη ηθελημένα, ενισχύεται με κύριους παρονομαστές την άγνοια και τη μη ενημερότητα. Οι αυθαίρετες, παγιωμένες αντιλήψεις, που εκφράζουν αρνητικές απόψεις και αναχρονιστικές ιδέες για κάποια σύνολα ανθρώπων, συνδέονται άμεσα με το φαινόμενο του ρατσισμού. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση συμπεριφορών και τάσεων, αδιαμφισβήτητα μπορούν να διαδραματίζουν φορείς, όπως είναι το σχολείο και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, εκπροσώπους των οποίων έχουμε την τιμή να έχουμε σήμερα μαζί μας. Τα ΜΜΕ και το σχολικό περιβάλλον, μπορούν να αποτελέσουν τον καταλύτη στην προσπάθεια αυτή. Απόδειξη αυτού, είναι ο τρόπος προβολής του μεταναστευτικού και προσφυγικού ζητήματος από τα ΜΜΕ, που φαίνεται ότι

Στη δική του παρέμβαση, ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας Βάσος Τσαγγαράς, σχολίασε μεταξύ άλλων ότι «παρά τις σαφείς οδηγίες της Επιτροπής, συχνά πυκνά έρχονται στην Επιτροπή καταγγελίες, τόσο από φυσικά, όσο και από νομικά πρόσωπα, για δημοσιεύματα ή και αναρτήσεις που προάγουν το ρατσισμό και τη ξενοφοβία. Ασφαλώς και η θεραπεία, δεν μπορεί να είναι μόνο ο κώδικας της Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας. Αυτό είναι ένα απλό παυσίπονο και με παυσίπονα δεν αντιμετωπίζονται σοβαρές ασθένειες. Η θεραπεία είναι η Ανθρωποκεντρική δημοσιογραφία. Όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε, δημοσιογραφικά πάντα, ένα θέμα που αφορά άτομα που ανήκουν σε ομάδες που πιο πάνω αναφέραμε, πριν κάτσουμε στον ηλεκτρονικό μας υπολογιστή για να γράψουμε το κείμενο, θα πρέπει να βάλουμε στο μυαλό μας πως θα ασχοληθούμε με ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Ίδιους ακριβώς, όπως εμάς. Που πονούν και κλαίνε με τα ίδια πράγματα που πονούμε και κλαίμε κι εμείς. Γελούν και νιώθουν ευτυχισμένοι με τα ίδια πράγματα που γελούμε κι εμείς και τους κάνουν ευτυχισμένους τα ίδια πράγματα που μας κάνουν κι εμάς ευτυχισμένους. Που ερωτεύονται με τον ίδιο τρόπο που ερωτευόμαστε κι εμείς και που θέλουν απλά να ζήσουν όσο το δυνατό πιο καλά και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, όπως κι εμείς. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όσο ζω, ένα περιστατικό με τη μακαρίτισσα την μάνα μου. Παρακολουθούσαμε μαζί ειδήσεις, οπόταν μια είδηση έλεγε πως ένας εργάτης σκοτώθηκε την ώρα της δουλειάς, σε εργατικό ατύχημα. Η μάνα μου είπε θλιμμένα «Α παναγία μου!». Συνέχισε η είδηση και είπε πως ο άτυχος εργάτης, ήταν από την Ινδία. Οπότε πρόσεξα το ύφος της μάνας μου να αλλάζει και να λέει, «ευτυχώς δεν ήταν δικός μας!». Ίσως συνάδελφοι να έχετε συλλάβει κι εσείς τον εαυτό σας να αντιδρά ανάλογα, σε παρόμοιες περιπτώσεις»…

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Νέοι πρεσβευτές κατά του ρατσισμού Τα συγκλονιστικά μηνύματα μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων, για την αποδοχή της διαφορετικότητας ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Βάσια Χαραλαμπίδη ε το πολύ εντυπωσιακό, παραγωγικό μαθητικό συνέδριο, «Νέοι πρεσβευτές κατά του ρατσισμού», που περιλάμβανε συγκινητικές παρουσιάσεις από Γυμνάσια και Λύκεια όλης της Κύπρου και ανέδειξε την ευαισθησία και τον δυναμισμό των εφήβων και βέβαια τις δράσεις τους μέσα στο σχολικό σύστημα, για μια αντιρατσιστική εκπαίδευση, κορυφώθηκε την περασμένη Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017, η Εκστρατεία «Aware», στο πλαίσιο της προσπάθειας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης και της τοπικής κοινωνίας, για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.

l Του Μάριου Δημητρίου Προηγήθηκε δημοσιογραφική διάσκεψη, όπου συζητήθηκε ο ρόλος των ΜΜΕ και του σχολείου στην καταπολέμηση του ρατσισμού. το συνέδριο, ήταν το επιστέγασμα των προσπαθειών ενός χρόνου, της Ομάδας Εκστρατείας, που αποτελείται από στελέχη και συνεργάτες της Opinion & Action – Συμβούλων Στρατηγικής και Επικοινωνίας, Τελικού Δικαιούχου του έργου. Όπως είπε απευθυνόμενη στους μαθητές, η Μαρία Ζησιάδου, της Ομάδας Εκστρατείας, ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου, που έγινε στο συνεδριακό κέντρο «Φιλοξενία» στη Λευκωσία, «ταξιδέψαμε σε 19 σχολεία σε όλη την Κύπρο, μεταφέροντας το μήνυμα της αποδοχής, του σεβασμού και της συμμετοχής στον αγώνα κατά των διακρίσεων - το μήνυμα ότι πίσω από τις όποιες διαφορές, κρύβεται μόνο μια λέξη, «άνθρωπος». Και ότι ο φόβος του διαφορετικού, πηγάζει κυρίως από την αμάθεια. Στο έργο μας αυτό, σύμμαχοι και συμμέτοχοι υπήρξαν οι εκπαιδευτικοί σας και τους ευχαριστούμε ιδιαίτερα. Σήμερα, σας παραδίδουμε τη σκυτάλη, ως νέοι πρεσβευτές κατά του ρατσισμού, για να μεταφέρετε τα δικά σας μηνύματα για την αποδοχή της διαφορετικότητας».

Η Νάρσια και ο ναρκισσισμός Το Λύκειο Λινόπετρας άνοιξε μουσικά την εκδήλωση, με το μουσικό συγκρότημα του σχολείου, αποτελούμενο από τον Μαρίνο Χαραλάμπους, Στέφανη Νασρ, Αναστασία Κάττου, Νικόλα Κουής και Νάγια Κουή, με το τραγούδι «Νάρσια», που είναι σύνθεση του Μαρίνου, σε στίχους της Στέφανης και της Αναστασίας. Όπως εξήγησε η Στέφανη Νασρ στην «24», η «Νάρσια» είναι ο προσωποποιημένος ρατσισμός και το όνομά της, παραπέμπει στον ναρκισσισμό, που είναι μέρος του ρατσισμού… Τα μάτια της βαθιά και άβυσσος ψυχή, τόλμα να τα δεις και μέσα θα χαθείς Είναι πονηρή μπορεί να σε μαγέψει, με ξόρκια και κόλπα θα σε παγιδέψει Όσοι πήγανε κοντά της όλοι έχουνε χαθεί μέσα σε μια καταιγίδα, λέξεις πέφτουν σαν αστραπή Κι όταν η νύχτα θα φανεί, Νάρσια το όνομα της Θα νιώθεις τρόμο και οργή όποτε τη φωνάζεις Το μίσος θα κυριαρχεί και το φως με την ελπίδα, θα' χουν όλα πια χαθεί

«Η Προσφυγιά», από την Πόλη Χρυσοχούς Με το ποίημα «Η προσφυγιά» που έγραψε η μαθήτρια Γ΄ τάξης Θέα Σάββα και την προβολή σχετικού βίντεο, αντιπροσωπεύτηκαν στο συνέδριο, τα παιδιά του Γυμνασίου Πόλεως Χρυσοχούς. Άλλη μια μέρα ξημερώνει και πάλι! Ακόμα μια μέρα… πού άραγε να βγάλει; Βαδίζουν για μέρες στο πουθενά Δεκάδες άνθρωποι, δίχως μιλιά… Μια ελεύθερη πατρίδα αναζητούν Μια στέγη, ένα μέρος , ξανά για να ζουν. «Γιατί Θεέ μου» συνέχεια ρωτούν. «Γιατί» σε αυτούς όλα αυτά να συμβούν… Σε τι έχουν φταίξει όλοι απορούν Μα σίγουρα απάντηση ποτέ δε θα βρουν. Το ΄χουνε μάθει με τρόπο σκληρό: Το «δίκιο» ανήκει στον πιο «δυνατό»! Σε αυτούς πλέον μένει αλλού να ριζώσουν Το ηθικό τους και πάλι ψηλά να ορθώσουν. Ευχή τους και ελπίδα να βρούνε στοργή Αγάπη, συμπόνια, καινούρια ζωή! Χιλιάδες οι σκέψεις στο μυαλό τους γυρνούν Φρικτές αναμνήσεις, που δεν τις ξεχνούν! Χάσαν γονείς, παιδιά συγγενείς Μεγάλο κομμάτι της δικής τους ζωής!

Γι΄ αυτό και πάντα η ψυχή τους εκεί θα ανήκει Στη γη που τους έθρεψε κι έχουνε ζήσει. Γη πια που πλέον έχει χαθεί Θερίζει ο πόλεμος και η καταστροφή… Για ποιους λόγους Θεέ μου συμβαίνει αυτό; Γιατί τόσος πόνος και τόσο κακό; Γιατί πια ο άνθρωπος έχει χαθεί Γιατί δεν υπάρχει αγάπη στη γη; Η σκέψη πια όλων στη νέα γενιά Να δώσει βοήθεια κι ελπίδα ξανά! Να στηρίξει αυτούς που πονάνε βουβά Για να ανοίξουνε πάλι τα δικά τους φτερά!

μαστε όλοι ίδιοι, έστω και αν δεν έχουμε το ίδιο χρώμα δέρματος, τις ίδιες ρίζες, την ίδια ιστορία και την ίδια θρησκεία. Η Κύπρος έζησε τον πόλεμο το 1974, όπως το Καμερούν το 1957, για να αποκτήσει την ανεξαρτησία του. Παρόλες τις δυσκολίες που πέρασα, αισθάνομαι καλά εδώ ανάμεσα σας, στο μικρό αυτό νησί σας και θέλω να ενθαρρύνω τους ανθρώπους, να βοηθούν τα άτομα που έχουν ανάγκη στήριξης και να μπουν στη θέση τους, γιατί η ζωή είναι πολύ δύσκολη για κάποιους. Γιατί όταν υπάρχει αλληλεγγύη και αγάπη, μπορούμε να ξεπεράσουμε πολλά προβλήματα».

Όλοι μαζί, δίνουμε χρώμα στη ζωή

Δύο κορίτσια από την Ινδία και το Ιράν

Από το Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Λεμεσού, με το μήνυμα «Όλοι ίσοι… όλοι άνθρωποι. Όλοι μαζί δίνουμε χρώμα στη ζωή», μίλησε η 17χρονη Simone: «Κατάγομαι από το Καμερούν και βρίσκομαι στην Κύπρο εδώ και ένα χρόνο περίπου. Έπρεπε να εγκαταλείψω την χώρα μου για να αποφύγω τα προβλήματα που υπήρχαν εκεί και για να έχω μια καλύτερη ζωή. Όταν έφτασα στη Λευκωσία, με είχε υποδεχτεί η οργάνωση «Caritas». Οι Κύπριοι ήταν αρκετά ζεστοί και φιλόξενοι. Θέλω πολύ να μείνω εδώ, παρόλο που η οικογένεια και η χώρα μου, μου λείπουν πολύ. Πιστεύω πως εί-

Τις ιστορίες δυο συμμαθητριών τους, από την Ινδία και το Ιράν, μετέφεραν στο συνέδριο, οι μαθητές και μαθήτριες του Λυκείου Λινόπετρας, θέτοντας ταυτόχρονα, κάποια σημαντικά ερωτήματα, προς όλους: «Αξίζει να κατακρίνουμε τον κάθε άνθρωπο, βασιζόμενοι στις εθνικές του ιδιαιτερότητες; Αξίζει να στερούμε την ευκαιρία από την πατρίδα μας, να αποδεχτεί νέους ανθρώπους, νέες αξίες, νέο τρόπο σκέψης; Αξίζει να απορρίπτουμε άτομα, που θα μπορούσαν να γίνουν οι καλύτεροι μας φίλοι; Αξίζει να θεωρούμε τα εθνικά μας χαρακτηριστικά, ιδανικά, μοναδικά και να απορρίπτουμε το διαφορετικό; Η Κάτι Σατιάν και η Νάταλη Νορούζη, ακολούθησαν τις οικογένειές τους στην Κύπρο, ως οικονομικοί και πολιτικοί μετανάστες. Εντούτοις, η κάθε μια γνώρισε μια διαφορετική όψη του κυπριακού πληθυσμού και η τύχη δεν τους φέρθηκε με τον ίδιο τρόπο. Η Κάτι είναι μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου, κατάγεται από την Ινδία και η τύχη, της φέρθηκε με μεγάλη γενναιοδωρία. Η ιστορία της, ξεκινά πριν από 18 χρόνια στην Κύπρο. Γεννήθηκε εδώ, αλλά στην ηλικία των 2 ετών, λόγω των εθνικιστικών πεποιθήσεων του πατέρα της, πήγε πίσω στην Ινδία, όπου και μεγάλωσε μαζί με την γιαγιά και τον θείο της, μακριά από τους γονείς της, που παρέμειναν στην Κύπρο. Οι γονείς της εργάζονταν ως βοηθητικό προσωπικό, στην οικία μιας εύπορης οικογένειας Κυπρίων. Όταν, η Κάτι επιστρέφει σε ηλικία 11 ετών, η οικογένεια αυτή, εκφράζοντας γνήσια δείγματα ανθρωπιάς, αλληλεγγύης και μεγαλοψυχίας, την δέχεται με ανοιχτές αγκάλες και την κάνει μέλος της,

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

Το συγκρότημα του Λυκείου Λινόπετρας με τον Μαρίνο Χαραλάμπους (ηλεκτρική κιθάρα), Στέφανη Νασρ (κιθάρα), Αναστασία Κάττου (κλαρίνο), Νικόλα Κουή (ντραμς) και Νάγια Κουή (πιάνο).

χωρίς να στερηθεί οτιδήποτε. Σήμερα, η Κάτι ζει μια άνετη ζωή, σε μια έπαυλη, σε ένα προάστιο της Λεμεσού, μαζί με τους γονείς της και την οικογένεια των Κυπρίων, που πλέον αποτελούν τη δική της οικογένεια».

Ο πατέρας που έραψε το στόμα του «Η Νάταλη είναι επίσης μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου», ανέφεραν οι μαθητές του Λυκείου Λινόπετρας. «Σε ηλικία 7 ετών, αναγκάστηκε μαζί με τους γονείς της, να μεταναστεύσει για ένα καλύτερο μέλλον, μακριά από την πατρίδα τους, το Ιράν. Αρχικός προορισμός τους ήταν η Αγγλία, μέσω Κύπρου, αλλά, όταν έφθασαν στην Κύπρο, στον έλεγχο των διαβατηρίων, οι Αρχές αντιλήφθηκαν πως αυτά ήταν πλαστά και έτσι ακολούθησε η φυλάκιση του πατέρα της και η διαμονή αυτής και της μητέρας της, σε ένα δημόσιο γηροκομείο, όπου η μικρή τότε, Νάταλη, πέρασε τις χειρότερες εμπειρίες της ζωής της. Η κυπριακή κοινωνία χαστούκιζε καθημερινά τη Νάταλη, με αλλεπάλληλα κτυπήματα. Ο πατέρας της παρέμεινε φυλακισμένος και μακριά από την απροστάτευτη οικογένειά του, για ένα περίπου χρόνο. Για να βγει, αναγκάστηκε να προβεί σε μια άκρως ανατριχιαστική πράξη, ως ένδειξη διαμαρτυρίας, αφού έραψε το στόμα του. Η οικογένειά της, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό. Η ίδια μάλιστα επέλεξε το δικό της όνομα, αφήνοντας πίσω της το μουσουλμανικό της όνομα, που τόσο την πόνεσε. Μέχρι σήμερα, η οικογένεια δεν έχει βίζα παραμονής την Κύπρο και περιμένουν…Εμείς τις πλησιάσαμε, μας μίλησαν, απάντησαν στις ερωτήσεις μας. Ας τις παρακολουθήσουμε να διηγούνται μόνες τους την ιστορία τους. Ο Πλάτων εμφαντικά τονίζει: Όλοι οι άνθρωποι είναι απ' τη φύση ίσοι, πλασμένοι απ' το ίδιο χώμα κι απ' τον ίδιο Πλάστη. Όσο κι αν απατώμαστε, ο Θεός αγαπάει τόσο τον φτωχό χωρικό, όσο και τον ισχυρό ηγεμόνα. Όλοι δικαιούμαστε ίσες ευκαιρίες και δικαιώματα. Κανείς δεν μπορεί να στερήσει από κανένα, ακόμη και την πιο μικρή, την πιο ασήμαντη χαρά».

Η Άννα Φρανκ και ο Άλμπερτ Άϊνσταϊν Την κλασική ιστορία της έφηβης Εβραιοπού-

λας Άννας Φράνκ και του διάσημου Ημερολογίου της, ενώ ήταν καταδιωγμένη προσφυγοπούλα στην Ολλανδία, από τη ναζιστική Γερμανία, όπου γεννήθηκε, αλλά και την ιστορία της συμμαθήτριάς τους Καταλίνας Μπατανάου από τη Μολδαβία, οι γονείς της οποίας είναι οικονομικοί μετανάστες στην Κύπρο, αφηγήθηκαν οι μαθητές του Γυμνασίου Κοκκινοχωριών Φλωρέντιος Τσούκκας, Ελένη Αρτέμη, Μαρία – Λίζα Καραφωτιά και Καταλίνα Μπατανάου. Παρουσιάστηκε συνέντευξη-μαρτυρία της Καταλίνα, στους συμμαθητές της. Εξάλλου, από το Λύκειο Βεργίνας Λάρνακας, οι μαθητές και μαθήτριες Μιχαέλα Κοσμά, Χριστίνα Σάββα, Δημήτρης Θεμιστοκλέους και Αναστάσιος Αργυρού, παρουσίασαν το φιλμάκι «Ο Αϊνστάιν μετανάστης», που ήταν, όπως τόνισαν, «υπέρμαχος τον ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ανέφεραν ότι «όταν ο Χίτλερ ενδυνάμωσε τη δικτατορία του στην Γερμανία, ο Αϊνστάιν μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου του προσφέρθηκε μια θέση στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Πώς αντιλαμβανόταν ο Αϊνστάιν τον ρατσισμό; Δήλωνε απερίφραστα ότι ο διαχωρισμός μαύρων-λευκών, είναι η χειρότερη ασθένεια της χώρας, ενώ για να καταπολεμήσει τον ρατσισμό στην Αμερική, ο ίδιος έκανε ανοιχτά παρέα με Αφροαμερικανούς. Σήμερα οι μετανάστες πώς αντιμετωπίζονται στις χώρες φιλοξενίας τους; Εμείς θα προτείναμε να δημιουργηθεί σε κάθε επαρχία, ένα σχολείο στο οποίο θα διδάσκονται τα αλλόγλωσσα παιδιά, την Ελληνική γλώσσα, για να μπορούν να ενταχθούν ευκολότερα στα δημόσια σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης».

«Δραματογραφία… όπως Θαλασσογραφία» Το Γυμνάσιο Αγλαντζιάς, με συνοδό την καθηγήτρια Πληροφορικής Παναγιώτα Χριστοφόρου, παρουσίασε μια πολύ ωραία χορογραφία, με την αναπαράσταση του δύσκολου και επικίνδυνου ταξιδιού των προσφύγων μέσα στην θάλασσα, που χορογράφησαν μόνες τους οι μαθήτριες της Γ΄ τάξης, Έλενα Μαρία Μπουντάι, Ελένη Τσολάκη, Ελένη Χατζηαντώνη, Μάγια Μαρία Οφήλια Σφάλτου, Μαριτίνη Αρέστη και Πέτρια Ευθυβούλου. Η χορογραφία έχει τίτλο «Δραματογραφία…

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Με ένα αθάνατο μότο του Πλάτωνα, προσήλθαν στο συνέδριο οι μαθητές του Λυκείου Λινόπετρας.

όπως Θαλασσογραφία» και όπως είπαν οι μαθήτριες, «την εμπνεύστηκαν από το προσφυγικό πρόβλημα και τα γεγονότα που συμβαίνουν και συνεχίζουν να στιγματίζουν την εποχή μας. Πρόσφυγες και μετανάστες αγωνίζονται να ζήσουν μακριά από τον πόλεμο, την ώρα που πολλές χώρες έκλεισαν τα σύνορά τους με συρματοπλέγματα. Θέλοντας να δείξουμε την τραγωδία και τον αποκλεισμό αυτών των ανθρώπων, φτιάξαμε σκηνικά όπως την καρέκλα, που στην αρχή συμβολίζει τις μικρές βάρκες στις οποίες στριμώχνονται και πολλές φορές χάνονται στη θάλασσα δεκάδες πρόσφυγες και αργότερα συμβολίζει τα σύνορα της Ευρώπης, που στέκονται ακόμα ένα εμπόδιο σ’ αυτούς και στην ελευθερία τους. Αφού λοιπόν οι ανθρώπινες αξίες καταπατούνται από τα ίδια τα κράτη, εμείς είμαστε εδώ σήμερα, για να καταγγείλουμε την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να στείλουμε το μήνυμα στους πολίτες κάθε χώρας, ότι η ζωή κάθε ανθρώπου είναι ανεκτίμητη και ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να ζήσει ελεύθερος».

Ιχνογραφώντας το όνειρο… Τον τίτλο «Ιχνογραφώντας το όνειρο», είχε η παρουσίαση των μαθητριών Ειρήνης Ηρακλέους, Ιουλιανής Κωνσταντίνου, Μαρίας Λαμπρινίδου, Ιωάννας-Μαρίας Ντάριε και Ντόνκα Ντόμπρεβα, από το Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λακατάμειας. Την εποπτεία είχαν η φιλόλογος Χριστούλα Ερωτοκρίτου και η καθηγήτρια Πληροφορικής Ελένη Μιχαήλ. «Με λένε Ιωάννα και είμαι από τη Ρουμανία. Ήρθα στην Κύπρο το 2009, όταν ήμουν 8 χρονών», είπε στη συνέντευξή της η Ιωάννα-Μαρία Ντάριε. «Στην Κύπρο δεν δυσκολεύτηκα και τόσο με τη εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, αφού στο σχολείο παρακολουθούσα μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας για αλλόγλωσσους μαθητές. Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να επαναλάβω την ίδια τάξη. Στην αρχή, οι συμμαθητές μου δεν με έκαναν παρέα, επειδή ήμουν από άλλη χώρα και βίωσα έντονα την απομόνωση. Τα μόνα παιδιά, με τα οποία έκανα παρέα, ήταν αυτά που προέρχονταν από άλλες χώρες, όπως και εγώ. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μου, μού συμπεριφέρθηκαν με τον καλύτερο τρόπο και σε κάποιους είμαι

πραγματικά ευγνώμων, γι’ αυτό που κατάφερα να είμαι σήμερα. Υπήρξα αρκετές φορές θύμα σχολικού εκφοβισμού, αλλά αυτό δεν με σταμάτησε, από το να θέλω να κάνω καινούριους φίλους. Πιστεύω πως χρειάζεται να ευαισθητοποιηθεί περισσότερο η κοινωνία απέναντι στα θέματα μετανάστευσης, ώστε οι μετανάστες και κυρίως τα παιδιά των μεταναστών, να μην περιθωριοποιούνται».

«Ευχαριστώ», η πρώτη της λέξη… «Το όνομα μου είναι Ντόνκα Ντόμπρεβα, είμαι 16 ετών και κατάγομαι από τη Βουλγαρία. Ήρθα στην Κύπρο το 2010, μαζί με την οικογένειά μου, όταν ήμουν μόλις 9 ετών. Αρχικά, ήταν πολύ δύσκολο για μένα, να προσαρμοστώ και νοσταλγούσα έντονα την πατρίδα μου. Στο σχολείο αντιμετώπισα αρκετές δυσκολίες, επειδή δεν ήξερα καθόλου ελληνικά. Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύτηκα να μάθω την Ελληνική γλώσσα, αλλά τελικά τα κατάφερα, χάρη στα ενισχυτικά μαθήματα διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας. Θυμάμαι πως η πρώτη λέξη που έμαθα, ήταν η λέξη «ευχαριστώ», με την οποία μπορούσα να ευχαριστήσω τους καθηγητές μου, για τη βοήθεια που μου πρόσφεραν. Σε κάποιες περιπτώσεις ένιωσα να με απομονώνουν οι συμμαθητές μου. Όμως, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές μου, δεν επέτρεψαν ποτέ σε κάποιον να μου συμπεριφερθεί διαφορετικά. Όταν έμαθα τη γλώσσα και με γνώρισαν καλύτερα οι συμμαθητές μου, με αποδέχτηκαν. Σήμερα, παρόλο που βρίσκομαι στην Κύπρο για περίπου 7 χρόνια, νιώθω ακόμα ξένη»… * Να σημειώσουμε ότι παρουσιάσεις στο συνέδριο, έκαναν επίσης το Γυμνάσιο Αποστόλου Ανδρέα Έμπας, το Νικολαϊδειον Γυμνάσιο Πάφου, το Γυμνάσιο Ανθουπόλεως, το Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας, το Λανίτειο Λύκειο Λεμεσού και το Λύκειο Κοκκινοχωριών. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Υπουργός Παιδείας Κώστας Καδής (τον μετέφερε εκ μέρους του, η Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αθηνά Μιχαηλίδου) και ο Επικεφαλής της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων του Υπουργείου Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Κυπριανού.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ

www.24h.com.cy

Χρίστος Ρ. Τσιαηλής: «Δεν είναι απλή υπόθεση να γραφτεί ένα βιβλίο» M ε αφορμή την παρουσίαση του Βιβλίου του με το τίτλο «Ψωμί», στο Παλιό Δημαρχείο Στροβόλου στις 25 Νοεμβρίου, η ώρα 19:00, υπό την αιγίδα του Δήμου Στροβόλου, συνομιλούμε με τον συγγραφέα Χρίστο Ρ. Τσιαηλή για το καινούριο του αυτό βιβλίο διηγημάτων, αλλά και για την μέχρι σήμερα συγγραφική του πορεία.

l Της Γιώτας Δημητρίου - Πώς προέκυψε η ιδέα για το «Ψωμί»; Δηλαδή το έναυσμα της ιδέας ποιο ήταν; Αγαπητή μου Γιώτα, διηγήματα γράφω εδώ και πολλά χρόνια, από την εφηβική μου ηλικία. Έχω βγάλει μια συλλογή με αγγλικά διηγήματα, αλλά από τα ελληνικά μου διηγήματα δεν είχα επιχειρήσει ποτέ να μαζέψω κάποια και να τα εκδώσω σε συλλογή. Μόνο μερικά από αυτά έχουν εκδοθεί σε ανθολογίες με άλλους συγγραφείς. Πέρυσι αποφάσισα πρώτη φορά ότι έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για να εκδώσω την πρώτη μου συλλογή στα Ελληνικά. Θεματικά είχα από χρόνια στο μυαλό μου αυτό που ήθελα να κάνω. Για να εξηγήσω, για μένα εδώ και χρόνια κυρίαρχος ήρωας στα διηγήματά μου είναι ο σύγχρονος ήρωας, αυτός που θα βρεθεί σε κάποια στιγμή της ζωής του αντιμέτωπος με εκείνη την αναπάντεχη κατάσταση που θα προσπαθήσει ακούσια ή και εκούσια να τον καθηλώσει. Να τον λυγίσει. Και αν αυτός σηκωθεί και βρει τον τρόπο να αντισταθεί, τότε εγώ ο συγγραφέας δεν μπορώ να αντισταθώ, θα γράψω την ιστορία του. Όλα αυτά, βέβαια, μαγειρεύονται μέσα στη φαντασία μου. Αφορμή βρίσκω παντού γύρω μου. Είμαστε γνήσια τέκνα μιας εποχής που όλα ξεπλένονται με ένα ελαφρύ συγνώμη, ένα σακούλι κέρματα και ένα πληκτρολόγιο. Με την έννοια «σύγχρονος ήρωας», θα ήταν ορθό να διαφοροποιήσουμε την έννοια του ήρωα εν καιρώ πολέμου και τον κοινωνικό, καθημερινό ήρωα. Η γραμμή είναι λεπτή, καθώς ο αγώνας του ανθρώπου με ιδανικά είναι πάντα δύσκολος. Αν στον πόλεμο ο ήρωας παλεύει να διατηρήσει την πατρίδα του και να σώσει την οικογένειά του από τον εχθρό, στην ειρήνη ο ήρωας διαφυλάσσει άλλα, πιο βαθιά αλλά εξίσου σημαντικά πολύτιμα πράγματα. Ξεκινώντας από το πρακτικό επίπεδο, ο αγώνας επιβίωσης του μέσου ανθρώπου είναι δύσκολος. Η οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών σε χώρες με αδύναμες οικονομίες κάνει τη ζωή του εργαζόμενου πιο δύσκολη, τις επιχειρήσεις πιο απαιτητικές σε θέματα κόπου και εργασιακών ωρών. Ο Εργάτης γίνεται ήρωας ως θύμα ενός συστήματος που θέλει σκλάβους να το υπηρετούν. Η διάσωση της οικογένειας δεν είναι απέναντι από τις σφαίρες του εχθρού αλλά απέναντι από τις εργασιακές απαιτήσεις. Ο άνθρωπος θα πρέπει να αντέξει, να υποστεί και να προσπαθεί να είναι ευτυχισμένος και να κρατάει την οικογένειά του ευτυχισμένη επίσης. Αυτό ενίοτε αποτελεί ένα μεγάλο άθλο. Μέσα στα διηγήματά μου εξετάζω τέτοιους ηρωισμούς, τους αναδεικνύω και τους … γαρνίρω επαρκώς. - Ποια άλλα βιβλία έχεις γράψει μέχρι σήμερα; Έχω προχωρήσει σε έκδοση τριών βιβλίων: Throwing Dice on a Chessboard, 2010 (συλλογή διηγημάτων) The Green Divorce, 2012 (ποίηση για το περι-

βάλλον) Klotho Surfaces (Book 1 of The Omniconstants Trilogy) (Μυθιστόρημα Επιστημονικής Φαντασίας) Επίσης έχω συμμετοχές σε πολλές Ανθολογίες Ποίησης και Διηγήματος και ένα από τα Θεατρικά μου έργα φέτος πήρε έπαινο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό της ΕΤΕΠΚ Κερατσινίου (Αθήνα). Έχω συμμετοχή και στο PLAY, τον παγκύπριο διαγωνισμό θεάτρου. Περιμένουμε αποτελέσματα. - Η δική σου σχέση με τη συγγραφή πώς και πότε ξεκίνησε; Ξεκίνησα να γράφω από τα δεκαπέντε μου χρόνια, τότε έγραφα ποιήματα και μικροδιηγήματα με ήρωες που παραδόξως παρουσίαζαν εμμονές και έδιναν μοναχικό αγώνα ενάντια σε παγκοσμιοποιημένες ιδέες και αντιστάσεις. Όλα αυτά τα έγραφα σε χαρτάκια, μπλοκάκια όταν εργαζόμουνα ως σερβιτόρος ή στα τετράδιά μου. Τα έχω μαζέψει όλα και τα κρύβω σαν κόρη οφθαλμού. Είναι η περιουσία μου. Στα είκοσι δύο μου ολοκλήρωσα το πρώτο μου πειραματικό βιβλίο, το οποίο όμως απορρίφθηκε από εκδοτικό οίκο στον οποίο απέστειλα στην Αθήνα. Το συμπάθησαν, μου είχαν πει, αλλά παρέπεμπε σε «κομμουνιστικό μανιφέστο». Μιλάμε για το 2005. Το βιβλίο εκείνο το έχω αποκρύψει, ίσως κάποτε επιστρέψω για να το δοκιμάσω ξανά. Από τότε και μέχρι πέρσι, ενώ έγραφα ασταμάτητα, είχα μεγάλη εσωτερική άρνηση να εκδώσω οποι-

οδήποτε βιβλίο στα ελληνικά, (στα αγγλικά δεν είχα κανένα ενδοιασμό). Εντούτοις, με παρακίνηση του μέντορα και δάσκαλου μου συγγραφέα Δημήτρη Τανούδη και της φίλης μου συγγραφέος Ερατώς Ιωάννου, αποφάσισα να οργανωθώ για το πρώτο μου βιβλίο στα ελληνικά και να το στείλω σε εκδοτικό οίκο στην Ελλάδα για να εκδοθεί. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Τώρα είμαι ευτυχισμένος που με έχει θέσει υπό την αιγίδα του ο Δήμος Στροβόλου, έχω στο εξώφυλλο του βιβλίου μου πίνακα από μια από τις κορυφαίες σουρεαλίστριες ζωγράφους στην Ελλάδα, την ΕυρυδίκηΜαρία Βεντούρη, και την εισαγωγή του βιβλίου έχει γράψει η αγαπημένη μας συγγραφέας η Κωνσταντία Σωτηρίου που τώρα το μυθιστόρημά της Φωνές Από Χώμα είναι υποψήφιο για τα κρατικά βραβεία Ελλάδος. - Να πούμε λίγα λόγια το «Ψωμί»; Το βιβλίο αποτελεί μια συλλογή από διηγήματα. Το κάθε διήγημα είναι ανεξάρτητο, αλλά μεταξύ τους τα διηγήματα έχουν γέφυρες νοηματικές που τα συνδέουν με ένα ιδιαίτερο τρόπο. Κάποιοι ήρωες ή απόγονοί τους εμφανίζονται ξανά σε διαφορετικά διηγήματα. Επίσης κάποια αντικείμενα που αποτελούν δυνατούς συμβολισμούς μέσα στο βιβλίο επαναλαμβάνονται ή εξελίσσονται καθώς η πλοκή πλησιάζει προς την κορύφωση. Στο σύνολό τους οι ήρωες του βιβλίου είναι απλοί άνθρωποι που είτε βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

δυναμικό Σύστημα που δεν συγχωρεί και καταλήγουν θύματά του, είτε είναι θυμωμένοι με αυτό και αντιδρούν. Ένα από τα σοβαρά θέματα που θίγει είναι η ευθύνη για το θέμα του προσφυγικού προβλήματος, και η τρομοκρατία ως αντίδραση απόγνωσης με όλες τις ολέθριες συνέπειές της στην ανθρωπότητα. Το βιβλίο χρονικά περνάει από ένα αλληγορικό παρόν και προχωράει προς το μακρινό μέλλον. - Αλήθεια, ο τίτλος πως έδεσε; Να δώσουμε μια εικόνα για κάποια από τα διηγήματα μέσα στο βιβλίο; Στο «ΜΟΛΥΒΙ» ο ήρωας καταλήγει στρατιώτης στον πόλεμο, απεγνωσμένος από τα πλοκάμια της γραφειοκρατίας. Στο «Ο Πίθος, Ο Μύθος και Ο Λίθος», ο ήρωας απομονώνεται από την ανθρωπότητα απεγνωσμένος από όλες τις καταστάσεις που θέλουν να τον αιχμαλωτίσουν στη δική τους αλήθεια απομακρύνοντάς τον από τη δική του. Στο διήγημα «Ψωμί», το ομότιτλο της συλλογής, η ηρωίδα βρίσκει τον εαυτό της μπλεγμένο σε μια απίστευτη πλεκτάνη σχετική με το προσφυγικό πρόβλημα ενώ παρασκευάζει ψωμιά έγκλειστη κι αιχμάλωτη. Στο διήγημα «Αντιχρονιστικότητα» που διαδραματίζεται πιο κοντά στο μέλλον, εξετάζεται η αμφισβήτηση της ίδιας μας της ταυτότητας απέναντι από τη ρουτίνα που επιβάλλει το Σύστημα. Στο «Πάσσαλος» βρισκόμαστε πια μακριά στο μέλλον, σε ένα απόλυτα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον όπου όλες οι σάπιες – πλέον - αξίες πρέπει να αναθεωρηθούν. Η κορύφωση στο βιβλίο όμως δεν είναι ακόμη εκεί. Σχεδόν. Είναι και κάτι ακόμη. Που δεν έχουμε πει. Που θα το πει το ίδιο το βιβλίο. Που θα εξηγήσει όλα τα αινιγματικά στοιχεία. Το αφήνω ως εδώ. - Που και πότε θα γίνουν παρουσιάσεις του βιβλίου; Η πρώτη παρουσίαση τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Στροβόλου στο Παλαιό Δημαρχείο Στροβόλου στις 25 Νοεμβρίου, ώρα 19:00. Για τις επόμενες παρουσιάσεις θα ενημερώσω, θα γίνουν αρχές του 2018. - Για σένα τι στοιχεία πρέπει να διαθέτει ένα βιβλίο για να είναι καλό; Ένα βιβλίο για να είναι καλό πρέπει πρώτα και πάνω από όλα να έχει ως σύλληψη ένα καλό, πρωτότυπο θέμα. Αν το θέμα ενός βιβλίου είναι τετριμμένο, εύκολα μπορεί να κάνει τον αναγνώστη να βαρεθεί. Και αν το βιβλίο επαναλαμβάνει περιγραφές καταστάσεων που ήδη έχουν καταγραφεί, τότε ο αναγνώστης θα το αφήσει γρήγορα ή θα διαβάσει βιαστικά, διεκπεραιωτικά, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο συγγραφέας οφείλει να έχει μεγάλη φαντασία, ή την ικανότητα να «πλασάρει» το καθημερινό με έναν τόσο ιδιαίτερο τρόπο που να φαίνεται σαν να είναι μια ιστορία από άλλους κόσμους. Έπειτα, η γλώσσα του καλού βιβλίου οφείλει να είναι μεστή, άρτια και κατάλληλη για το ύφος του βιβλίου. Ο αφηγητής πρέπει να έχει συγκεκριμένη φωνή, ταιριαστή με τον ρόλο του, είτε μιλάμε για πρωτοπρόσωπη αφήγηση, είναι για αμέτοχο αφηγητή. Πάντα η γλώσσα πρέπει να υπηρετεί το ύφος και τη φωνή στο βιβλίο. Επίσης ένα βιβλίο για να είναι καλό πρέπει να έχει «ισορροπίες». Ισορροπίες στους διαλόγους, στις περιγραφές, στο μέγεθος των προτάσεων, στη διείσδυση στους ήρωες, όλα παίζουν τον ρόλο τους. Δεν είναι απλή υπόθεση να γραφτεί ένα βιβλίο. - Τέλος, τι επίγευση νομίζεις αφήνει στον αναγνώστη το δικό σου «Ψωμί»; Δεν θέλω να αποκαλύψω πολλά περισσότερα, ήδη έχω δώσει εν μέρει κάποια περίληψη πιο πάνω, η επίγευση που αφήνει, πιστεύω, το ΨΩΜΙ είναι η αγωνία για τον άνθρωπο μέσα σου, τον εσύ που αμέλησες για εκείνους, σαν το τρέμουλο στο τζάμι που αγγίζεις, ενώ έξω βρέχει καταρρακτωδώς.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ

«Κοιτάω ψηλά και προχωρώ» μια μουσικοχορευτική παράσταση με φιλανθρωπικό ρυθμό!

ίσω από κάθε όμορφη λέξη κρύβεται ένα έγκλημα. Στο πρώτο άκουσμα σαφέστατα κάποιος θα ισχυριστεί, και θα έχει ίσως δίκαιο, πως είναι μια μεγάλη υπερβολή η πιο πάνω τοποθέτηση. Αν αφήσεις το μυαλό σου όμως να διατρέξει λιγάκι την πιθανότητα κάτι τέτοιο να ισχύει θα κάνεις σαφέστατα δεύτερες σκέψεις. Πίσω από την υπέροχη λέξη «ειρήνη» κρύβεται το έγκλημα του πολέμου. Αλήθεια πόσες φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας, δεν έγιναν πόλεμοι καταστροφικοί στο όνομα της ειρήνης; Για να διατηρήσουμε την ειρήνη ας κάνουμε ένα πόλεμο και μετά βλέπουμε. Πίσω από την αναμφισβήτητα πεντακάθαρη, κατάλευκη «αλήθεια» πόσα και πόσα ψέματα δεν κρύβονται ντροπιασμένα; Κάποιες φορές αυτούσια ως ψέματα και κάποιες φορές μεταμφιεσμένα σε αλήθειες. Μικρές δήθεν αλήθειες που κτίζουν την μεγαλύτερη. Πίσω από την «ελευθερία» και την προστασία των δικαιωμάτων μας καιροφυλακτεί η στέρηση της ελεύθερης αυτόβουλης απόφασης και της ελεύθερης διαχείρισης των όσων μας αφορούν. Το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφρασή μας, το δικαίωμα στο σεξουαλικό μας προσανατολισμό, το δικαίωμα στο κάπνισμα, το δικαίωμα στη ζωή ή και στον θάνατό μας. Η ελευθερία η δική μας σταματά εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου. Το ίδιο και τα δικαιώματά μας. Πολύ απλουστευμένη αντιμετώπιση και πολύ ρευστά τα όρια. Πού ακριβώς σταματά η δική μου ελευθερία και πού ξεκινά του διπλανού μου; Ας μου πει κάποιος και θα την σεβαστώ απόλυτα. Πίσω από το «δίκαιο», ανάλογα με τη σκοπιά από την οποία το αντικρίζει κανείς κρύβεται η αδικία σε όλο της το μεγαλείο. Το δικό μας δίκαιο πολλές φορές αδικεί τον διπλανό μας. Κάτι που διαφαίνεται στις καθημερινές, μικρές και μεγαλύτερες συγκρούσεις που χρωματίζουν στις ανθρώπινες σχέσεις. Πίσω από την «ιστορία» κρύβεται η πολιτική. Πίσω από την κριτική σκέψη η χειραγώγηση. Πίσω από την αυτόνομη μάθηση η κατασκευασμένη ή/και ελεγχόμενη γνώση. Και θα μπορούσα να συνεχίσω καθώς ο κατάλογος των εννοιών δεν μπορεί να εξαντληθεί. Αναπόφευκτα έρχονται στο μυαλό μου οι στίχοι του τραγουδιού του Μηλιώκα «Για το καλό μου». Βλέπουμε τον κόσμο να γκρεμίζεται μπροστά μας, τις πόλεις μας να αλλάζουν πρόσωπο, τα δέντρα που κάποτε σκαρφαλώναμε να κόβονται, τη βία, την τιμωρία, την οριοθέτηση. Πάντα για το καλό μας. Ένα καλό που κάποιος άλλος, σαφέστατα πιο σοφός από εμάς, αποφασίζει για μας. «Μας κόβουν την μπουκιά για την μπουκιά μας», γιατί και το κούρεμα ας μην ξεχνούμε και τα πρόσφατα, για το καλό μας ήταν. Η αποκοπή από τις ρίζες μας στα πλαίσια της αποδοχής της κουλτούρας των άλλων, για το καλό μας γίνεται πάντα. Η μετανάστευση; Για το καλό μας. Στο όνομα της προόδου, του εκσυγχρονισμού, της προστασίας, της ειρήνης, της αλήθειας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης μας ισοπεδώνουν, μας αποχρωματίζουν μας ομογενοποιούν. Για το καλό μας πάντα. Σκοτώνουν τη διαφορετικότητα στο όνομα του σεβασμού της. Και όταν όλοι γίνουμε ολόιδιοι… Όταν η φαντασία μας κατεβάσει οριστικά και αμετάκλητα τα ρολά… Όταν η δημιουργικότητα μας διοχετευτεί σε συγκεκριμένες, αποδεκτές και καλοσχεδιασμένες κατευθύνσεις… Τότε… όλα καλά… για το καλό μας. Μου θυμίζει την ιστορία του Βασιλιά που είχε κλείσει τους υπάκουους υπηκόους του σε γυάλινα κλουβιά για να τους προστατέψει. Από τον εαυτό τους. Γιατί ο εαυτός μας δεν ξέρει και μπορεί ενίοτε να γίνει ανεξέλεγκτος. «Για το καλό μου, για το καλό μου Έχει μουδιάσει το κορμί και το μυαλό μου Ενέσεις χάπια ηλεκτροσόκ για το καλό μου Σήμερα πήρανε νεκρό το διπλανό μου Ενώ παλεύω για να βρω τον εαυτό μου Κι έχω κρυμμένο το σουγιά για το καλό μου» (υποκλίνομαι)

l Της Γιώτας Δημητρίου

- Η συγκεκριμένη φιλανθρωπική εκδήλωση πώς θα βοηθήσει; Όπως έχω ήδη προαναφέρει η παράσταση αυτή γίνεται καθαρά για το Ίδρυμα Αγίου Γεωργίου ευελπιστώντας πως ο κόσμος θα στηρίξει την προσπάθεια αυτή, και θα περάσει παράλληλα μια ευχάριστη μουσικοχορευτική βραδιά. Φυσικά όλα τα έσοδα θα δοθούν στο ίδρυμα. Θα ήθελα αυτό το μουσικό συναπάν-

τημα να συνεχίσει και τις επόμενες χρονιές και να γίνει θεσμός! - Η δική σου σχέση με τη μουσική ποια είναι; Από πολύ μικρή ηλικία είχα αντιληφθεί ευτυχώς ότι η μουσική είναι το δικό μου μέλλον και ο δικός μου τρόπος ζωής. Τελειώνοντας λοιπόν τις μουσικες μου σπουδές στην Αγγλία κατάφερα να κάνω το hobby μου επάγγελμα. «Διάλεξε μια δουλειά που αγαπάς και δεν θα χρειαστεί να δουλέψεις ούτε μια μέρα στη ζωή σου». Αυτό ακριβώς είναι και η μουσική για μένα! - Για σένα τι σημαίνει μουσική και πόσο η μουσική μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί ή ένα ενήλικα; Θα μπορούσα να μιλώ για ώρες για τα ωφέλη και την θετική επίδραση που ασκεί η μουσική όχι μόνο στα παιδιά αλλά γενικά σε όλους τους ανθρώπους. Η μουσική είναι αδιαμφισβήτητα ισχυρή σε πολλούς τομείς. Θα αρκεστώ όμως στο ότι τείνει να «ξεκολλά» το μυαλό μας από γνώριμα μονοπάτια σκέψης βάζοντας μας έτσι σε μια θέση για να πειραματιστούμε, να εμπνευστούμε, να δημιουργήσουμε, και να καταλήξουμε σε έναν πιο χαρούμενο «τόνο» ζωής!

Έκθεση Ζωγραφικής "Πινελιές Ψυχής" της Έλλης Χρ. Αθανασίου ην Τρίτη 28 Νοεμβρίου 2018 στις 6.30 μ.μ θα πραγματοποιηθεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στη Λάρνακα η έκθεση ζωγραφικής "Πινελιές Ψυχής" της Έλλης Χρ. Αθανασίου.

l Της Γιώτας Δημητρίου

Η έκθεση είναι αφιερωμένη στον αείμνηστο σύζυγο της ζωγράφου Χριστάκη Αθανασίου και όλα τα έσοδα θα διατεθούν στο Κέντρο Ανακουφιστικής Φροντίδας Αροδαφνούσα του Αντικαρκινικού Συνδέσμου. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα τελέσει ο Υπουργός Υγείας Δρ. Παμπορίδης Σε πρόσφατη συνέντευξη της στην εφημερίδα «24» η Έλλη Χρ. Αθανασίου μας είπε: «Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής, χαρούμενη, αλλά και βαθύτατα συγκινημένη διότι σύντομα πραγματοποιείται ένα όνειρο το οποίο είχα τάξει ως σκοπό ζωής, μετά τον χαμό του συζύγου μου. Η έκθεση ζωγραφικής μου αυτή αφιερώνεται εις μνήμη του αξιολάτρευτου και αλησμόνητου συζύγου μου Χριστάκη Αθανασίου. Τα εγκαίνια θα τελέσει ο ‘ Εντιμος Υπουργός Υγείας Δρ Γιώργος Παμπορίδης. Τα έσοδα, όπως καλά έχεις αναφέρει θα διατεθούν για στήριξη των Υπηρεσιών του Κέντρου Ανακουφιστικής Φροντίδας “Αροδαφνούσα”

«H ισοπέδωση, η ομογενοποίηση και ο αποχρωματισμός» Ή αλλιώς «Για το καλό μου»

l Της Έλενας Περικλέους

ε αφορμή την φιλανθρωπική μουσικοχορευτική παράσταση «Κοιτάω ψηλά και προχωρώ» η «24» κουβεντιάζει με τη μουσικό Ασπασία Μενελάου Κυπριανού στη Λάρνακα.

- Aσπασία η παράσταση «Κοιτάω ψηλά και προχωρώ τι παράσταση θα είναι; Το κοιτάω ψηλά και προχωρώ είναι μια μουσικοχορευτική παράσταση με φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Εδώ και καιρό τόσο εγώ η ίδια όσο και οι άνθρωποι από το περιβάλλον του Ιδρύματος Αγίου Γεωργίου, παιδιά με ειδικές ανάγκες στην Λάρνακα, είχαμε στο μυαλό μας να οργανώσουμε μια εκδήλωση η οποία θα μπορούσε να στηρίξει οικονομικά το ίδρυμα αυτό. Έτσι λοιπόν, με τα παιδιά της σχολής μικρά και μεγάλα που θα συμμετέχουν στην παράσταση αυτή βοηθάμε αυτά τα παιδιά που δεν πρέπει να ξεχνάμε, αλλά να στηρίζουμε και να βοηθάμε όσο και όπως μπορούμε. - Λαμβάνεις μέρος συχνά σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, τι σημαίνει για σένα η προσφορά μέσω των μουσικών εκδηλώσεων; Όντως έχουμε συμμετάσχει αρκετές φορές σε πάρα πολλές φιλανθρωπικές εκδηλώσεις στηρίζοντας και πλαισιώνοντας μουσικά όλες αυτές τις ωραίες προσπάθειες που γίνονται! Είναι κάτι που με γεμίζει πολύ σαν άνθρωπο και χαίρομαι που σε αυτή την προσπάθεια με ακολουθούν όλα μου τα παιδιά και οι γονείς των παιδιών! Φυσικά μιλώ για τα παιδιά από την μουσική μου σχολή και την χορωδία αυτή που έχουμε δημιουργήσει. Τα λέω παιδιά μου γιατί έτσι ακριβώς τα νιώθω! Νιώθω πολύ περήφανη για αυτά τα παιδιά βλέποντας τα να προσπαθούν και να δίνουν κάθε φορά τον καλύτερο τους εαυτό και να μαθαίνουν ταυτόχρονα να στηρίζουν και να βοηθούν τον συνάνθρωπό τους.

του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου. Πιστεύω πως είμαι ένας απλός άνθρωπος, με πολλές και ιδιαίτερες ευαισθησίες που κάποτε αυτό με προβληματίζει. Το όνομα που έχω δώσει στην έκθεση μου δεν είναι τυχαίο. «Πινελιές Ψυχής», “Scenes of my souls”. Κάθε φορά που έπαιρνα την παλέτα με όλη εκείνη την πανδαισία χρωμάτων για να ζωγραφίσω, για μένα ήταν μια μαγεία, ένα αλλιώτικο συναίσθημα. Κάθε πινελιά ήταν για μένα ένα ξεχείλισμα ψυχής από συγκινησιακές φορτίσεις που έβρισκαν διέξοδο εξωτερίκευσης

μέσα από τη ζωγραφική. Είτε ήταν εικόνες από τη φύση, είτε ήταν εικόνες τους χθες και του σήμερα, είτε εικόνες από τα καθημερινά βιώματα χαράς ή θλίψης. Για μένα η ζωγραφική αποτελεί κατάθεση ψυχής. Γι αυτό έχω δώσει κι αυτό το όνομα στην έκθεση μου. Στην έκθεση θα δούμε μια ποικιλία έργων όπως είναι τοπία της Λάρνακας της κοινότητας Κιτίου, των Περβολιών, εικόνες από τη φύση την καθημερινότητα, αλλά και γενικότερα εικόνες που χαράχτηκαν στη καρδιά και στη ψυχή μου».

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Ένα ηχηρό μήνυμα προς την ανθρωπότητα μειώνεται, μάλιστα, ότι οι 10 υψηλότερες χρονιαίες θερμοκρασίες των τελευταίων 136 ετών έχουν παρατηρηθεί από το 1998, με το 2016 να καταγράφεται ως η ιστορικότερη θερμότερη χρονιά. Η προειδοποιητική επιστολή των επιστημόνων καταγράφει μάλιστα συγκεκριμένες περιοχές που αποκαλούνται "νεκρές ζώνες", όπου η χλωρίδα και η πανίδα έχουν καταστραφεί, λόγω των κλιματικών αλλαγών. Οι ζώνες αυτές μάλιστα έχουν αυξηθεί κατά 75% από την πρώτη προειδοποίηση το 1972. Οι πλείστες των ζωνών αυτών βρίσκονται στις θάλασσες και στους ωκεανούς δημιουργώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στη θαλάσσια ζωή και κατ' επέκταση στην διατροφική αλυσίδα. Σύμφωνα δε με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2006 τα αποθέματα ψαριών μπορούν να εκλείψουν στα επόμενα 50 χρόνια αν δεν ληφθούν μέτρα προστασίας της θαλάσσιας ζωής, καταπολέμηση της υπεραλίευσης και σημαντική μείωση της θαλάσσιας ρύπανσης. Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων και να αναλάβει τις ευθύνες της. Η Συμφωνία του Παρισιού για τις κλιματικές αλλαγές βρίσκεται ήδη εν κινδύνω λόγω της αποχώρησης των ΗΠΑ που ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον Πρόεδρο Τραμπ. Οι ΗΠΑ είναι σήμερα η μοναδική χώρα που βρίσκεται εκτός του πλαισίου της Συμφωνίας, μετά και την πρόσφατη προσχώρηση στη Συμφωνία της Συρίας. Το μέλλον της θα κριθεί πλέον από την δέσμευση των 197 συμβαλλομένων κρατών να την τηρήσουν έστω και αν οι ΗΠΑ βρίσκονται εκτός του πλαισίου της.

α ζητήματα που αφορούν στις κλιματικές αλλαγές, τις απειλές για τον πλανήτη μας από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στο οικοσύστημα και την δραματική κατάσταση στην οποία ο πλανήτης Γη βρίσκεται τέθηκαν με τον πιο έντονο και γλαφυρό τρόπο σε πρόσφατο δημοσίευμα στο ακαδημαϊκό περιοδικό BioScience. Η επιστολή - προειδοποίηση υπογράφεται από περισσότερους από 16,000 επιστήμονες προερχόμενους από 184 χώρες και είναι η δεύτερη στη σειρά, με την πρώτη να είχε δημοσιευτεί το 1972, υπογεγραμμένη από 1,700 επιστήμονες.

l Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού*

Η επιστολή προειδοποίηση προς την διεθνή κοινότητα αναφέρει ότι οι άνθρωποι και ο φυσικός κόσμος βρίσκονται σε σταθερή πορεία σύγκρουσης με τις επιπτώσεις να είναι τραγικές για την ιστορική συνέχεια του ανθρώπινου είδους στον πλανήτη Γη. Το βασικό μήνυμα που θέλουν να περάσουν οι επιστημόνες είναι ότι αν δεν υπάρξει σημαντική κοινωνική αντίδραση και πίεση για την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο πλανήτης μας θα υποστεί σοβαρότατη και ανεπανόρθωτη ζημιά. Οι ανθρώπινες κοινωνίες μας και ο φυσικός μας κόσμος χρειάζονται μια υγιή βιοσφαίρα στην οποία να διάγουμε τους βίους μας, βιώσιμη και προστατευμένη από τους κινδύνους στην οποία την έχουμε υποβάλει. Τονίζεται ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος και οι κλιματικές αλλαγές έχουν άμεση επίδραση στην ανθρώπινη ευημέρια και διαλαμβάνουν τεράστιους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Από το 1970 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί κατά 90%, με το 78% των εκπομπών αυτών να προέρχονται από την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, δημιουργώντας το φαινό-

μενο του θερμοκηπίου και τις ραγδαίες κλιματικές αλλαγές που γίνονται πλέον εμφανείς στην καθημερινότητα μας, με την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας, το λιώσιμο των πάγων και άλλες συνέπειες που απειλούν την βιωσιμότητα της Γης. Ση-

* Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Δημιουργική Οικονομία και νέες θέσεις εργασίας εγγύτητα των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την κοινωνία των πολιτών: α)Διευκολύνει την αναγνώριση των προκλήσεων και ευκαιριών και το διάλογο και τη συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, β)αξιοποιεί τα δυνατά σημεία ή τα «πλεονεκτήματα» της τοπικής κοινωνίας σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο και γ)συνδέει όλους τους εταίρους της ανάπτυξης (ενίσχυση των clusters).

l Του Νίκου Γ. Σύκα, Σύμβουλος Στρατηγικής & Καινοτομίας

Το σχέδιο «Τοπική Δημιουργική Οικονομία» που παρουσιάζεται στο παρόν άρθρο δίνει τη δυνατότητα στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα δομικά χαρακτηριστικά και τις κρίσιμες σχέσεις τους ώστε να καταστούν περιφερειακοί πόλοι διατηρήσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα ενεργοποιεί το δημιουργικό δυναμικό των τοπικών κοινωνιών για τη χάραξη εναλλακτικών διαδρομών και την παραγωγή πολύτιμων καινοτομιών. Οι Τοπικές Αρχές –σε επίπεδο Δήμων και Συμπλεγμάτων Κοινοτήτων– θα μπορούσαν να προσφέρουν ισχυρά κίνητρα και διευκολύνσεις στις επιχειρήσεις, στις συμπράξεις τοπικού χαρακτήρα, στους πολιτιστικούς φορείς, στις εθελοντικές οργανώσεις αλλά και σε δημιουργούς που θα επέλεγαν να συμμετάσχουν στο σχέδιο «Τοπική Δημιουργική Οικονομία». Τα κίνητρα που θα προσφέρονται μπορούν να αφορούν: οικονομικά, φορολογικά και πολεοδομικά κίνητρα, αύξηση των δικαιωμάτων ανάπτυξης, απαλλαγή από τα διάφορα τέλη, διαφημιστικά κίνητρα, δωρεάν παραχώρηση αιθουσών εκδηλώσεων και εκθεσιακών χώρων κ.ά. Τα κίνητρα και οι διευκολύνσεις μπορούν να παραχωρούνται για επιχειρηματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές ή και περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και δράσεις που δημιουργούν νέες, πρόσθετες θέσεις εργασίας. Η σημερινή υψηλή και επίμονη μακροχρόνια ανεργία στην Κύπρο δημιουργεί ανισότητα, θέτοντας σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή, και αυξάνει τον κίνδυνο απαξίωσης του ανθρώπινου κεφαλαίου, επηρεάζοντας τη μακροπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη. Το σχέδιο «Τοπική Δημιουργική Οικονομία» δεν αφορά μόνο ανατρεπτικές ή επαναστατικές καινοτομίες αλλά –και κυρίως– μικρής κλίμακας βελτιωτικές αλλαγές και καινοτομίες. Για παράδειγμα, μπορεί να αφορά την επέκταση των εργασιών μιας επιχείρησης, τη βελτίωση σε ένα υπάρχον προϊόν/υπηρεσία, την ενίσχυση της γυναικείας και της νεανικής επιχειρηματικότητας,

μια έκθεση ζωγραφικής, μια μουσική εκδήλωση ή θεατρική παράσταση, την παρουσίαση ενός βιβλίου, ένα νέο ηλεκτρονικό πρόγραμμα κ.ά. Όλες οι προτάσεις θα αξιολογούνται από ειδική επιτροπή με βάση καθορισμένα κριτήρια. Η Κύπρος διαθέτει πληθώρα νέων αξιόλογων δημιουργών των οποίων τα έργα ενδεχομένως να μην είναι ευρύτατα γνωστά. Φέρνω ως παράδειγμα ένα ωραίο βιβλίο που διάβασα πρόσφατα το οποίο με εντυπωσίασε για τη δημιουργική του προσέγγιση. Πρόκειται για το βιβλίου του Κώστα Χατζηπαύλου «Ιστορίες του Αγώνα» στο οποίο παρουσιάζονται δεκατέσσερις ιστορίες που φωτίζουν την ανθρώπινη πτυχή του Αγώνα της ΕΟΚΑ. Η δωρεάν παραχώρηση από τους Δήμους και τις Κοινότητες χώρων για την παρουσίαση και προβολή τέτοιων έργων (συγγραφέων, ζωγράφων, σχεδιαστών, εικονογράφων κ.ά.) θα ενίσχυε σημαντικά τη δημιουργική οικονομία. Η δημιουργική οικονομία «μετρά» τις ιδέες ενός ανθρώπου που έχουν μετατραπεί σε προϊόντα και απευθύνονται σε μια ολόκληρη κοινωνία. Η δωρεάν παραχώρηση των εκθεσιακών χώρων, των αιθουσών εκδηλώσεων και των διαφημιστικών πινακίδων εκ μέρους των Τοπικών Αρχών θα γίνεται μόνο για περιόδους που δεν είναι κρατημένες για άλλους σκοπούς ώστε να αποφεύγεται οποι-

αδήποτε απώλεια εσόδων. Με αυτό τον τρόπο θα αξιοποιούνται πλήρως όλοι οι πόροι και τα μέσα που διαθέτουν οι τοπικές αρχές σε συνεχή βάση. O σχεδιασμός του έργου «Τοπική Δημιουργική Οικονομία» είναι τέτοιος που επιτρέπει τη γρήγορη και εύκολη εφαρμογή του μακριά από γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και χωρίς οποιοδήποτε κόστος για τις Τοπικές Αρχές. Ένας από τους βασικούς στόχους του προτεινόμενου σχεδίου είναι να προάγει καινοτόμες δράσεις που δημιουργούν αμοιβαίο όφελος. Οι ανάγκες της κοινωνίας είναι μεγάλες και συνεχώς αυξάνονται. Ο σκοπός της επιχείρησης πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Ο νέος ρόλος της επιχείρησης είναι η δημιουργία διαμοιραζόμενης αξίας (shared value) και όχι απλά κέρδους. Η διαμοιραζόμενη αξία συνδέει την πρόοδο της κοινωνίας με τα οικονομικά οφέλη. Η έννοια της διαμοιραζόμενης αξίας ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες των τοπικών κοινωνιών όπου λειτουργούν οι επιχειρήσεις αυτές. Η διαμοιραζόμενη αξία μεγαλώνει τη συνολική δεξαμενή της οικονομικής και κοινωνικής αξίας. Μέσα σε ένα δυναμικό οικοσύστημα όπως είναι οι τοπικές κοινωνίες, οι καινοτομίες μεταφέρονται και πολλαπλασιάζονται. Μια καλή ιδέα μεταφέρεται από μια ομάδα σε άλλη ομάδα και από μια κατάσταση σε άλλη κατάσταση. Μια καινοτόμος πρακτική μεταφέρεται από ένα οργανισμό σε άλλο οργανισμό. Κάθε μετάδοση της ιδέας έχει τη δυνατότητα να προσθέτει αξία. Η καινοτομία σε ένα τομέα μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων καινοτομιών σε άλλους τομείς. Μια δημιουργική ιδέα ή ένα καινοτομικό γεγονός μπορούν να οδηγήσουν σε νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις. Η καλύτερη κοινωνική πολιτική είναι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Οι νέες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης, την πηγή δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Όμως οι επιχειρήσεις για να προσλάβουν πρέπει να υπάρχει αρκετή ζήτηση για τα προϊόντα τους. Η μειωμένη ζήτηση –η λιτότητα– αποθαρρύνει τις επενδύσεις και τις προσλήψεις. Σε περίοδο ύφεσης η εστίαση πρέπει να είναι στις θέσεις εργασίας και στην αύξηση των εισοδημάτων. Όταν αυξάνεται η ζήτηση αυξάνεται και η απασχόληση. Ανάπτυξη σημαίνει μεγέθυνση της οικονομίας, δημιουργία νέας αξίας. Για την απελευθέρωση του δημιουργικού δυναμικού των τοπικών κοινωνιών, απαραίτητες κρίνονται η αύξηση της τοπικής αυτονομίας, η ενίσχυση της τοπικής συμμετοχής και η ενθάρρυνση του τοπικού πειραματισμού, με νέες τεχνολογίες και καινοτόμους θεσμούς.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Η διαφορά μεταξύ Μουσολίνι και Παλληκαρίδη "Κ άποιοι συγχίζουν τον Μουσολίνι με τον Παλληκαρίδη", μας είπε από το βήμα της Βουλής ο Πρόεδρος του ΕΛΑΜ κ. Χρίστου.

l Του Γιώργου Περδίκη*

Κάποτε έλεγαν ότι η πατριδοκαπηλία είναι το καταφύγιο του κάθε κατεργάρη. Σήμερα μπορεί να πει κανείς ότι ο εθνικισμός είναι το καταφύγιο του κάθε πικραμένου. Το έθνος είναι ίσως η πιο ασφαλής αγκαλιά για το φοβισμένο άτομο, τον άνθρωπο που δεν αντέχει την περιπέτεια της προόδου και την ομορφιά της ποικιλότητας. Πίσω από τα τείχη του εθνικισμού μπορεί ο καθένας μας να κρύψει τα αισθήματα ξενοφοβίας, ομοφοβίας και κοινωνικής απαξίωσης. Πολιτικοκοινωνικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα εθνικιστικά κόμματα αντλούν πολιτική στήριξη από λαϊκά στρώματα, ανέργους και νέους ψηφοφόρους. Αυτό είναι που δυστυχώς επιβεβαιώνεται και από τα κοινωνικά στρώματα που ενισχύουν ακροδεξιά κόμματα και κινήματα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Οι ίδιες έρευνες υποστηρίζουν ότι οι τακτικές πολιτικής απομόνωσης που εφαρμόζουν συνήθως οι συστημικές πολιτικές δυνάμεις, τροφοδοτούν και ενδυναμώνουν τις ακραίες πολιτικές εκφράσεις. Η αδιαφορία ή –από την άλλη- η απαξίωση φέρνουν το ίδιο αποτέλεσμα. Ένα πραγματικό σχέδιο αντιμετώπισης των ακραίων εθνικιστικών τάσεων μέσα στην κοινωνία, πρέπει να δίνει απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα των πολιτών και ιδιαιτέρως των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων. Όσο το πολιτικό σύστημα σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο θα συνεχίζεται να βρίσκεται σε απόσταση από τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών, θα είναι βουτηγμένο στη διαφθορά και στην διαπλοκή και θα αδυνατεί να εκφράσει τις έγνοιες και τα οράματα των απλών πολιτών, δεν πρόκειται ποτέ να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της εθνικιστικής ριζοσπαστικοποίησης μεγάλων ομάδων του λαού. Εμείς ως Κίνημα Οικολόγων- Συνεργασία Πολιτών θεωρούμε ότι η δική μας αντιεξουσιαστική δράση, ενάντια στο πολιτικό

κατεστημένο της διαφθοράς και της διαπλοκής, ενάντια στον πολιτικό καθωσπρεπισμό και τον ελιτισμό και η διαχρονικά φιλολαϊκή μας πρακτική πάντα δίπλα και κοντά στα προβλήματα του απλού πολίτη, είναι η μοναδική συνταγή αντιμετώπισης του εθνικιστικού λαϊκισμού στη χώρα μας και στην Ευρώπη. Επειδή κάποιοι -άλλοι καλοπροαίρετα, άλλοι εκτελώντας διατεταγμένη υπηρεσία- έσπευσαν να μας κατηγορήσουν για «φλερτ» με τον εθνικισμό, επειδή ψηφίσαμε τη γνωστή τροπολογία για την αναφορά στο ενωτικό δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου του 1950, είναι καλό να θυμίσουμε ποιος σε χρόνο ανύποπτο -το 2010- έχει θέσει το ζήτημα της ανάπτυξης και στη χώρα μας εθνικιστικών και ρατσιστικών κινημάτων και ζήτησε

τη λήψη μέτρων από την πολιτεία. Βέβαια τότε, κάποιοι από αυτούς που σήμερα μας κατηγορούν, κατείχαν κυβερνητικά πόστα ή υποστήριζαν μια Κυβέρνηση που έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να φέρει τον κυπριακό λαό στην οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση και να απαξιώσει την πολιτική και τη Δημοκρατία. Κι όπως είπα και πιο πάνω, είναι πολύ καλά γνωστό ότι ακριβώς μέσα σε τέτοιες συνθήκες, για τις οποίες ευθύνονται κυρίως τα κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν, είναι που φυτρώνει το αγκάθι του εθνικισμού και εκτρέφονται ακραίες πολιτικές τάσεις. Την ίδια ώρα με συχνές δημόσιες ανακοινώσεις έχουμε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου από την ανάπτυξη εθνικιστικών και ρατσιστικών τάσεων στην κυπριακή κοινωνία. Μου φαίνεται, λοιπόν, προκλητικό όσοι φέρουν αναλογικά τη δική τους ευθύνη για αυτό το φαινόμενο να μας κατηγορούν γιατί τοποθετηθήκαμε υπέρ της θέσης ότι οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να γνωρίζουν την ιστορία τους. Άλλωστε είναι πολύ καλά γνωστό -με καλύτερο παράδειγμα την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία στην περίοδο του μεσοπολέμου- ότι η καταπίεση της ιστορικής αξιοπρέπειας και ο ακρωτηριασμός της εθνικής αυτογνωσίας, τρέφουν τον ακραίο εθνικισμό και τις φανατικές εθνικιστικές πολιτικές τάσεις. Αυτές τις μέρες προβάλλεται και στην Κύπρο η νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη , "Το τελευταίο σημείωμα" που ασχολείται με την ιστορία της εκτέλεσης στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, των 200 κρατουμένων στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν κρατούμενοι δημοκράτες και κουμουνιστές από την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά οι οποίοι παραδόθηκαν στους Ναζί κατακτητές από τους Έλληνες ομοϊδεάτες τους, δηλαδή τους Έλληνες εθνικιστές. Η τραγική πλην ηρωική αύτη ιστορία του ελληνισμού, η ιστορία των 200 της Καισαριανής, αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη ότι ο πατριωτισμός δεν έχει καμία σχέση με τον εθνικισμό, την ξενοφοβία και την μισαλλοδοξία. * Προέδρου του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών

Γιατί η ΕΔΕΚ καταψήφισε το νομοσχέδιο για την επιβολή ΦΠΑ στα οικόπεδα κατοικία είναι το πλέον βαριά φορολογούμενο τεκμήριο στην Κύπρο. Ο ιδιοκτήτης κατοικίας είναι υποχρεωμένος να καταβάλει για την απόκτηση και διατήρησή-της:

l Του Μαρίνου Σιζόπουλου, Προέδρου και Βουλευτή ΕΔΕΚ Λεμεσού

• • • •

Μεταβιβαστικά τέλη Φ.Π.Α Δημοτικά τέλη Τέλη αποχετευτικού ακόμα και εάν δεν είναι συνδεδεμένη με το σύστημα • Φόρο Ακίνητης Περιουσίας στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μέχρι το 2016 και στο κράτος • Φόρο Εισοδήματος για τη δικαιολόγηση της αγοράς, ή/και επιτόκια για το τυχόν δάνειο που θα συναφθεί για την αγοράτης, και τέλος, • Φόρο κεφαλαιουχικών κερδών σε περίπτωση πώλησης. Οι περισσότεροι από τους φόρους καθορίζονται όχι στη βάση της τιμής αγοράς αλλά στην αξία που θα καθορίζει είτε από το Κτηματολόγιο, είτε άλλη αρχή και η οποία σε τακτά διαστήματα θα αναθεωρείται προς τα άνω. Πρόσφατα υπήρξε η περίπτωση συνταξιούχου ο οποίος το 2016 πλήρωσε 66 ευρώ τέλη αποχετευτικού και το 2017 του ζητήθηκαν 1512 ευρώ λόγω αλλαγής της εκτιμημένης αξίας της κατοικίας. Η πρόσθετη επιβολή ΦΠΑ 19% στα οικόπεδα θα αυξήσει ακόμα περισσότερο τις ήδη αυξημένες τιμές για την απόκτηση κατοικίας, με αποτέλεσμα για τους περισσότερους συμπατριώτεςμας να αποτελεί άπιαστο όνειρο. Η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο με την επιβολή του ίδιου συντελεστή ΦΠΑ και στα ενοίκια. Ο Κύπριος μικρομεσαίος οικογενειάρχης δεν θα μπορεί να απο-

κτήσει ιδιόκτητη κατοικία, αλλά και ούτε να ενοικιάσει, ειδικά με τους σημερινούς μισθούς κύρια στον ιδιωτικό τομέα. Αναγνωρίζουμε ότι η επιβολή του ΦΠΑ στα οικόπεδα είναι ευρωπαϊκή υποχρέωση. Όμως, όταν κατά τη διάρκεια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων οι αρμόδιοι δεν φρόντισαν να διεκδικήσουν απαλλαγή, δεδομένου ότι η Κύπρος είναι μια ημικατεχόμενη πατρίδα και το 40% του πληθυσμού-της απώλεσε τις περιουσίες-του, η κυβέρνηση όφειλε να καταθέσει ταυτόχρονα και πακέτο στοχευμένων μέτρων προς όφελος των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, που είτε να εκμηδενίζει την

επιβάρυνση, είτε να ελαχιστοποιεί τις οικονομικές επιπτώσεις στην απόκτηση πρώτης κατοικίας. Η ΕΔΕΚ ήταν διατεθειμένη να ψηφίσει το νομοσχέδιο εάν συνοδευόταν και με το πακέτο αντισταθμιστικών μέτρων όπως υποσχέθηκε η κυβέρνηση αλλά δεν έπραξε. Θα υπενθυμίσω ότι η ΕΔΕΚ με στοχευμένες προσπάθειες συνέβαλε καθοριστικά • Στην μείωση της έκτακτης Φορολογίας Ακίνητης Περιουσίας που είχε επιβληθεί το 2013, στο 25% το 2016 και στην κατάργησή-της από το 2017, και • Στον εξορθολογισμό στην επιβολή του Φ.Π.Α. στην απόκτηση κατοικίας στο 5% για τα πρώτα 250 τ.μ. και στο υπόλοιπο ποσό άνω των 250 τ.μ. στο 19%. Προηγούμενα στις κατοικίες που υπερέβαιναν τα 250 τ.μ., επιβαλλόταν Φ.Π.Α 19% στο σύνολο των τ.μ. της κατοικίας Τέλος η ΕΔΕΚ με στόχο την υποβοήθηση των οικονομικά ασθενέστερων συμπατριωτών-μας, έχει καταθέσει στη Βουλή προτάσεις ώστε • Τα τέλη Αποχετευτικού να καθορίζονται στη βάση της ποσότητας του νερού που καταναλώνει το κάθε νοικοκυριό και όχι με βάση την καθοριζόμενη αξία της κατοικίας, • Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας που θα καταβάλλεται στις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης να καθορίζεται με βάση τα τ. μ. και το είδος της κατοικίας καθώς και ανάλογα με την περιοχή στην οποία έχει οικοδομηθεί (π.χ. αστική, ύπαιθρος, ημιορεινές και ορεινές ή ακριτικές περιοχές) Η κατοικία είναι σημαντικό στοιχείο της διαβίωσης του κύπριου. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο όπου στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η θεά της Εστίας. Η ΕΔΕΚ με υπευθυνότητα θα συνεχίσει να προωθεί μέτρα στήριξης των πολιτών για την απόκτηση της δικής-τους κατοικίας, καθώς και στον εξορθολογισμό των φόρων που επιβάλλονται σε αυτή.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Αννίτα Δημητρίου και Ευανθία Σάββα απαντούν σε καίρια για τη Λάρνακα ερωτήματα! Οι δύο Βουλευτίνες Λάρνακας μιλούν εφ όλης της ύλης για την πόλη του Ζήνωνα! ι δύο μοναδικές Γυναίκες Βουλευτίνες Λάρνακας, Αννίτα Δημητρίου (ΔΗΣΥ) και Ευανθία Σάββα (ΑΚΕΛ) απαντούν σε καίριες για τη Λάρνακα ερωτήσεις. Δύο δυναμικές γυναίκες που τονίζουν πως αγωνίζονται πρωτίστως για τη πόλη που τους έχει δώσει το πράσινο φως για τη βουλή. Οι θέσεις και οι απόψεις τους, για σημαντικά για τη Λάρνακα θέματα, αλλά και το όραμα τους, στη συνέντευξη που ακολουθεί.

l Της Γιώτας Δημητρίου - Ως οι δύο μοναδικές βουλευτίνες Λάρνακας από τη μέρα που έχετε αναλάβει αυτό το ρόλο και ευθύνη, ποιες οι κινήσεις και δράσεις σας ως προς τα προβλήματα γυναικών; ΑΝΝΙΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Οι δράσεις μας είναι πολύπλευρες και κινούνται στα πλαίσια του νομοθετικού και κοινοβουλευτικού ελέγχου, μέσα από την συμμετοχή μας σε διάφορες επιτροπές και κυρίως μέσα στα πλαίσια των διεργασιών της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας των Φύλων. Μέσω νέων νομοθεσιών, τροποποιήσεων αλλά και συζήτηση θεμάτων με οργανωμένα σύνολα και φορείς στόχος είναι να προστατεύσουμε τις γυναίκες τόσο από σεξιστικές συμπεριφορές όσο και από διακρίσεις αλλά και να συμβάλουμε ουσιαστικά στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μέσα από παράλληλες απαραίτητες πολιτικές και δράσεις. ΕΥΑΝΘΙΑ ΣΑΒΒΑ: Μέσα από τις Επιτροπές που συμμετέχω είχα τη δυνατότητα να δω από κοντά διάφορα ζητήματα που αφορούσαν εμάς τις γυναίκες, ιδίως σε ότι αφορά θέματα ισότητας, προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και των κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία οι γυναίκες αντιμετωπίζουν σε εντονότερο βαθμό από τους άντρες. Πχ η χαμηλά αμειβόμενη εργασία πλήττει στην πλειοψηφία τις γυναίκες, ένα φαινόμενο που επέτεινε δυστυχώς η οικονομική κρίση. Φαινόμενα όπως ο σεξισμός, όπως έχουμε πρόσφατα δει, ενυπάρχουν μέσα στην κοινωνία μας, όπως επίσης και τα στερεότυπα κατά των γυναικών που δεν βοηθούν ώστε η γυναίκα να αποκτήσει τη θέση που πραγματικά αξίζει να έχει μέσα στο πολιτικοκοινωνικό γίγνεσθαι της χώρας. Ακόμα ένα θέμα που πρόσφατα ήρθε στην επιφάνεια είναι το δικαίωμα των γυναικών να «εξουσιάζουν» το σώμα τους με τη γνωστή υπόθεση της φυλάκισης γυναίκας που έκανε έκτρωση και τη νομοθεσία που αποποινικοποιεί τις εκτρώσεις να είναι σε εκκρεμότητα από το 2015! Τα ζητήματα που αφορούν τις γυναίκες ως βουλευτίνες μας αγγίζουν μπορώ να πω περισσότερο. Ιδίως γιατί ακόμα νιώθουμε ότι «εισβάλαμε» σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα / λειτούργημα, μια οπτική γωνιά που τη θεωρώ και λανθασμένη αλλά και υποτιμητική προς εμάς τις γυναίκες. Δεν είναι όμως μόνο μέσα από τη Βουλή που θα επιλύσουμε τα προβλήματα των γυναικών, αλλά και έξω από αυτή δημιουργώντας κοινωνίες πραγματικά ανοικτές και ίσες για όλους σε δικαιώματα και δυνατότητες. Και σε αυτό το τομέα γίνεται μεγάλη προσπάθεια τόσο μέσα από το

Αννίτα Δημητρίου.

Ευανθία Σάββα.

πολιτικό κόμμα που ανήκω αλλά και άλλες ΜΚΟ με διάφορες εκδηλώσεις και δράσεις στις οποίες προσπαθώ όσο μπορώ να είμαι παρούσα και ενεργή. - Το ότι έχουμε μόνο δύο γυναίκες μέσα στο δημοτικό συμβούλιο Λάρνακας τι σημαίνει για τη πόλη μας και τα περί ίσα δικαιώματα των δύο φύλων; Ε.Σ: Σημαίνει ότι έχουμε ακόμα πολλή δουλειά μέχρι η «σύνθεση» της πολιτικής εξουσίας να είναι αντιπροσωπευτική της κοινωνίας μας. Την ανισότητα στην κοινωνία μας την έζησα στο πετσί μου, αφού ανήκω σε μια γενιά που ο σκοπός της γυναίκας μετά το σχολείο ήταν η δημιουργία οικογένειας και οτιδήποτε άλλο ήταν εκτός «των κανόνων»! Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι έγιναν βήματα προόδου τόσο στην χειραφέτηση των γυναικών, στην ανέλιξη τους σε ηγετικά πόστα, σε πολιτικά πόστα κλπ, εντούτοις η μεγάλη πλειοψηφία των κατεχόντων την πολιτική αλλά και την οικονομική εξουσία είναι άνδρες. Αυτό είναι θέμα που μπορεί να μην αφορά μόνο τις γυναίκες αλλά τον κάθε άνθρωπο που υπερασπίζεται τα ανθρώπινά δικαιώματα και ελευθερίες και διεκδικεί μια ίση κοινωνία, όμως αν εμείς οι γυναίκες δεν τον διεκδικήσουμε δεν θα έρθει από μόνη της η κοινωνία να μας δώσει το ρόλο που θέλουμε και αξίζουμε. Μόνο με την εγρήγορση των γυναικών, την ευαισθητοποίηση τους και την ενεργή τους ανάμειξη σε ότι τις αφορά στο πεδίο της κοινωνίας και της πολίτικής θα οδηγηθούμε σε μια πραγματικά ίση κοινωνία. Α.Δ: Η παρουσία μόνο δύο γυναικών στο δη-

μοτικό συμβούλιο Λάρνακας ως αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας δείχνει ότι ακόμα έχουμε δρόμο να διανύσουμε ωσότου να λειτουργήσουμε σε ένα καθολικά αντιπροσωπευτικό επίπεδο και έτσι να υπηρετείται η σύγχρονη δημοκρατία, ένα τέτοιο επίπεδο στο οποίο θα υπάρχει ίση εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών. Το φαινόμενο αυτό δεν επικεντρώνεται μόνο στην Λάρνακα αλλά είναι ένα γενικό κοινωνικό πρόβλημα. Ως κοινωνία είμαστε ακόμη πίσω στο θέμα συμμετοχής των γυναικών στα κοινά, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε πόσες γυναίκες ήταν υποψήφιες για δημόσια αξιώματα, και πόσες κατάφεραν να εκλεγούν. Πρέπει όμως να σημειώσω ότι το θέμα της συμμετοχής των γυναικών δεν είναι μόνο κυπριακό ζήτημα, αλλά πανευρωπαϊκό και γενικά ένα θέμα που συζητείται και απασχολεί ευρύτερα όλες τις σύγχρονες δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο. Σημειώνω επί τούτου τον στόχο που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μόλις πρόσφατα, ώστε μέχρι το 2019 το 40% των θέσεων που αφορούν την διοίκηση να αποτελείται από γυναίκες. Ωστόσο, καθένας και καθεμία κρίνεται από το έργο, τις θέσεις, τις εισηγήσεις, τις προτάσεις του/της και όχι απλά από το γεγονός ότι είναι άνδρας ή γυναίκα. - Ποια θεωρείτε ως τα μεγαλύτερα προβλήματα της Λάρνακας σήμερα; Α.Δ: Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχουμε στην Λάρνακα είναι μετακίνηση των πετρελαιοδεξαμενών και των εγκαταστάσεων

υγραερίου. Η μετακίνηση αυτών των εγκαταστάσεων, που έχει δρομολογηθεί αλλά δυστυχώς καθυστέρησε, μπορεί ν’ αποτελέσει τον άξονα για μία ορθολογιστική ανάπτυξη της πόλης, να προσελκύσει νέες επενδύσεις και να δώσει στη Λάρνακα την ανάπτυξη που της αξίζει . Με αυτό τον τρόπο θα αξιοποιηθεί σωστά το παραλιακό μέτωπο της Λάρνακας και θα αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής των κατοίκων της πόλης. Με την παράλληλη ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας θα δώσουμε την ώθηση για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Από την εν λόγω ανάπτυξη που αναμένουμε να αρχίσει να υλοποιείται εντός του 2018, προσβλέπουμε σε σημαντικά οφέλη, μεταξύ των οποίων, τη διασφάλιση μιας επιτυχημένης, ελκυστικής και καινοτόμου ανάπτυξης της μαρίνας, του λιμένα και της περιβάλλουσας χερσαίας έκτασης, την ανάπλαση και μεταμόρφωση της περιοχής σε ένα ελκυστικό τουριστικό προορισμό για διάφορους χρήστες και επισκέπτες. Ένα άλλο μακροχρόνιο πρόβλημα της πόλης μας είναι ο δρόμος Λάρνακας – Δεκέλειας, που καθυστερούσε να υλοποιηθεί εδώ και τόσα χρόνια. Έχει δρομολογηθεί επιτέλους και με την δημιουργία όλων των φάσεων θα βελτιώσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα ενισχύοντας έτσι την προσπάθεια για αναβάθμιση του τουρισμού στην περιοχή. Γενικότερα, η καθυστέρηση ανάπτυξης των έργων τα οποία εκκρεμούσαν εδώ και τόσα χρόνια και δεν αναφέρομαι μόνο στα μεγάλα επενδυτικά και αναπτυξιακά έργα αλλά και στα έργα που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη, όπως για παράδειγμα οι δρόμοι είναι ένα εξίσου σημαντικό πρόβλημα και με την συνεργασία και συμβολή όλων βλέπουμε επιτέλους κάποια από αυτά να τροχοδρομούνται όπως για παράδειγμα η μετακίνηση των γηπέδων τένις και η ανάδειξη του αρχαίου λιμανιού της Λάρνακας. Ένα άλλο πρόβλημα το οποίο συναντάμε είναι και το θέμα των πλημμυρών. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η Κυβέρνηση παραχώρησε οικονομική βοήθεια στα δημοτικά συμβούλια Λάρνακας, Αραδίππου και στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λάρνακας, συνολικού ύψους 383 χιλιάδων ευρώ, προκειμένου να ληφθούν μέτρα που θα αμβλύνουν τα κατά τους χειμερινούς μήνες παρουσιαζόμενα προβλήματα αλλά και ταυτόχρονα προχωρεί στην κατασκευή αντιπλημμυρικών φραγμάτων στην Αραδίππου, συνολικού κόστους 14 εκ ευρώ. E.Σ: Η αβεβαιότητα που υπάρχει με την ανάπτυξη του λιμανιού, η καθυστέρηση στη μετακίνηση των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών όπως και η καθυστέρηση που προηγήθηκε, σε σύγκριση με τις άλλες πόλεις, στην υλοποίηση αναπτυξιακών έργων- κάτι που φαίνεται να αλλάζει με τη νέα διοίκηση του Δήμου-, είναι τα σημαντικότερα, πιστεύω. Πρέπει να πούμε ότι η νέα τροπή στη μετακίνηση των εγκαταστάσεων υγραερίου και πετρελαιοειδών – με την υπαναχώρηση των εταιριών από την απόφαση για σύσταση κοινοπραξίας για δημιουργία κοινού τερματικού στο Βασιλικό- αποτελεί πισωγύρισμα σε όποια πρόοδο είχε επιτευχθεί γι αυτό το θέμα, μας αφήνει όχι απλά απογοητευμένους αλλά εξοργισμένους μπορώ να πω. Η αντιμετώπιση εκ μέρους της κυβέρνησης των θεμάτων που αφορούν τη Λάρνακα μόνο απογοήτευση προκαλεί καθώς αποδεικνύονται μέρα με τη μέρα κούφια λόγια και υποσχέσεις.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Εμείς στεκόμαστε δίπλα στο Δήμαρχο και τον αγώνα που δίνει, με όλη τη σημασία της λέξης, για να επίλυση των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η πόλη. Εύχομαι και ελπίζω, αν και δεν το βλέπω, το ίδιο να πράξουν και όλοι βουλευτές της πόλης και επαρχίας της Λάρνακας. Άλλα προβλήματα είναι το αποχετευτικό σύστημα το οποίο δεν έχει κατασκευαστεί σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα σε κάποιες περιοχές όπως στις Καμάρες όπου οι πολίτες πληρώνουν εδώ και χρόνια για το αποχετευτικό και δεν έχουν, το οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα μέσα στην πόλη της Λάρνακας, το οποίο χρήζει πραγματικά άμεσης βελτίωσης κ.α - Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα του Δημότη της Λάρνακας σήμερα; Ε.Σ: Πριν από την εκλογή του νέου Δημάρχου θα έλεγα ως κύριο πρόβλημα τη χαμένη αξιοπιστία των Λαρνακέων απόρροια των όσων τραγικών έγιναν επί περασμένης δημαρχίας. Παραμένουν όμως προβλήματα που οι δημότες αντιμετωπίζουν, εφόσον για χρόνια ήταν πολίτες δεύτερης κατηγορίας λόγω της πολύχρονης απουσίας αναπτυξιακών έργων στην πόλη. Η ανεργία και η έλλειψη θέσεων εργασίας στη πόλη μας είναι ακόμα ένα σημαντικό πρόβλημα που αναγκάζει πολλούς να φεύγουν από τη Λάρνακα. - Η Λάρνακα τι χρειάζεται για να πάει ακόμα πιο μπροστά; Α.Δ: Η Λάρνακα είναι μια πόλη με μεγάλες προοπτικές και έχει ανάγκη να αξιοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό και σ΄ όλη της την έκταση. Η Λάρνακα χρειάζεται και αξίζει να πάει ακόμα πιο μπροστά, να βγει από τον φαύλο κύκλο της στασιμότητας και να αποκτήσει την θέση που της αξίζει. Αναγνωρίζουμε την προσπάθεια που γίνεται από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς – δημοτικά συμβούλια, οργανωμένα σύνολα, ΜΚΟ – και η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο. Η βελτίωση της γενικότερης εικόνας της Λάρνακας θα βοηθήσει την προσέλκυση επενδύσεων και γενικότερων πολιτικών ανάπτυξης τις οποίες πρέπει να προωθήσουμε και να ενισχύσουμε σημαντικά για να ενισχυθεί η αγορά της πόλης και επαρχίας και να αντιμετωπιστούν σε παράλληλο επίπεδο σημαντικά κοινωνικά προβλήματα όπως είναι η ανεργία. Συγκεντρωτικά, το πιο σημαντικό είναι να διεκδικήσουμε αυτά που πρέπει για την πόλη μας και να στηρίξουμε πρωτοβουλίες που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Η Λάρνακα είναι ο κόσμος της, η Λάρνακα είναι η ίδια η πόλη και επαρχία και πρέπει όλοι να συνπορευτούμε προς την υλοποίηση των διεκδικήσεων της. E.Σ: Νομίζω η πρώτη κίνηση έγινε με την ανάδειξη του Ανδρέα Βύρα στη Δημαρχεία. Ούτε ένα χρόνο μετά την εκλογή του ο Ανδρέας έδειξε με το ζήλο και τη δουλειά του ότι η Λάρνακα σωστά τον επέλεξε σαν τον νέο της Δήμαρχο. Πιστός στις δεσμεύσεις του ο Δήμαρχος έθεσε την πόλη σε τροχιά ανάπτυξης με το σχεδιασμό διαφόρων Έργων όπως την ανάπλαση της δημοτικής αγοράς και του δημοτικού κήπου, την προώθηση της βελτίωσης του οδικού δικτύου στην περιοχή Λάρνακας – Δεκέλειας, την ανάδειξη του χώρου του αρχαίου λιμανιού της πολης κ.α. Επίσης οι προσπάθειες του Δημάρχου για την ενιαία ανάπτυξη του λιμανιού με την απόφαση για τερματισμό των εργασιών των εταιριών ΦΑ που βιομηχανοποιούσε το λιμάνι, η προσπάθεια που γίνεται από κοινού για την μετεγκατάσταση των εταιριών πετρελαιοειδών, η διεκδίκηση αντισταθμιστικών μέτρων για τη λειτουργία του αεροδρομίου, η προσέλκυση επενδύσεων και Έργων στην πόλη, δείχνουν ότι το πρώτο βήμα για να πάει η Λάρνακα πιο μπροστά έγινε. Σε αυτό το σημείο δεν μπορώ να μην τονίσω ότι τα μεγάλα έργα στην πόλη του Ζήνωνα, έγιναν όταν στη Δημαρχεία της πόλης υπήρχαν άτομα που στήριξε και ανέ-

www.24h.com.cy

δειξε η αριστερά και αυτό δεν είναι τυχαίο! Συνεπώς το πρώτο βήμα για να πάει η Λάρνακα ακόμα πιο μπροστά έγινε, αυτό που απομένει είναι η κεντρική κυβέρνηση να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της προς την πόλη της Λάρνακας, να σεβαστεί τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου (για το λιμάνι ιδίως) και σταθεί αρωγός στο έργο του νέου Δημοτικού Συμβουλίου, το οφείλει άλλωστε η Πολιτεία στη Λάρνακα που για χρόνια ήταν ο φτωχός συγγενής των υπολοίπων επαρχιών. Έχουμε όλοι δει και ακούσει τις εξαγγελίες για τη Λάρνακα αλλά δεν έχουμε δει τις πράξεις και τα Έργα από την παρούσα κυβέρνηση. Κυρίως στα φλέγοντα ζητήματα του Λιμανιού και της μετακίνησης των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών, η πόλη της Λάρνακας βρίσκει απέναντι της τη κυβέρνηση αντί δίπλα της. - Η ανάπλαση του Δημοτικού κήπου θα είναι μια θετική εξέλιξη για τη πόλη. Τι άλλο χρειάζεται η Λάρνακα όσον αφορά στο πράσινο και στα πάρκα κατά τη γνώμη σας; Υπάρχει ικανοποιητικό πράσινο και πάρκα στη πόλη του Ζήνωνα; E.Σ: Τα τελευταία χρόνια ιδίως με την οικοδομική ανάπτυξη των πόλεων το πράσινο έχει μειωθεί. Οι δημόσιοι χώροι πρασίνου ολοένα και θεωρούνται αναγκαίοι αφού πολλοί κάτοικοι, ιδίως των πόλεων, τους χρησιμοποιούν. Η ανάπλαση του δημοτικού κήπου είναι θετικότατη εξέλιξη αλλά φυσικά θα πρέπει να υπάρξει μια γενική και στοχευμένη στρατηγική για τη βελτίωση των χώρων πρασίνου, την αύξηση τους και την σωστή και εργονομική τοπιοτέχνηση τους ώστε και να αποτελούν μικρούς «πνεύμονες» των περιοχών αλλά και να αξιοποιούνται κατάλληλα από τους δημότες. Όσο αφορά αν υπάρχει ικανοποιητικό πράσινο, θα έλεγα ότι πάντα θα υπάρχει περιθώριο για αύξηση του πρασίνου όχι μόνο στη Λάρνακα αλλά σε όλη την Κύπρο. Α.Δ: Σίγουρα είναι μια πολύ θετική εξέλιξη που θα βελτιώσει την εικόνα της πόλης αλλά σίγουρα χρειαζόμαστε περισσότερο πράσινο όπως και περισσότερα πάρκα. Με την ανάπτυξη και αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, και τις διάφορες τοπιοτεχνήσεις πάρκων και χώρων πρασίνου, που θα περιλαμβάνονται, σίγουρα θα προσδώσουν μια θετική νότα με αποτέλεσμα να μην έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από τις άλλες παραλιακές πόλεις. Θα μπορούμε όλοι να απολαμβάνουμε τις βόλτες μας με τα παιδιά μας , τα ποδήλατά μας, μέσα στο πράσινο και τη θάλασσα . Νοείται βέβαια ότι η πράσινη αυτή ανάπτυξη πρέπει να περιλαμβάνει και ειδικούς χώρους για άτομα με αναπηρίες. Είναι ένα σημαντικό κομμάτι τόσο της πράσινης ανάπτυξης όσο και της ανάπτυξης της κοινωνικής μας γνώσης, αποδοχής και σεβασμού αυτών των ατόμων. - Ποια η άποψη σας για το λιμάνι της πόλης μας και τους αγώνες που έχουν γίνει από οργανωμένα σύνολα πολιτών (Περιβαλλοντικό Κίνημα Λάρνακας, Ομάδα Πολιτών Κρασά, Larnaca Act, κόμματα, κτλ) κατά της χρησι-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

μοποίησης του από εταιρείες ΦΑ και απαίτηση για τουριστικό προσανατολισμό όσον αφορά τη χρήση του; Α.Δ: Είναι δικαίωμα του κάθε οργανωμένου συνόλου να ασκεί πίεση και να καταθέτει τις θέσεις και απόψεις του ειδικά για το πλέον σημαντικό θέμα της πόλης μας και σίγουρα τέτοιες πρωτοβουλίες είναι σημαντικές όσο προς την πίεση που μπορεί να ασκηθεί. Μετά όμως από πολλές συζητήσεις και διαφωνίες το σημαντικό είναι ότι προχωράμε όλοι μαζί ενωμένοι προς την κατεύθυνση υλοποίησης της απαίτησης της πόλης μας για τουριστική και εμπορική ανάπτυξη. Έτσι, προχωρά κανονικά η ενιαία ανάπτυξη λιμανιού-μαρίνας με τουριστική και εμπορική δραστηριότητα πάντα με συμβατά φορτία και χωρίς επιβάρυνση στην υγεία και ασφάλεια των πολιτών και βεβαίως εδώ θα είμαστε να παρακολουθούμε και να αντιμετωπίσουμε την όποια εξέλιξη. Ε.Σ: Νομίζω οι απόψεις για αυτά τα θέματα, τόσο οι δικές μου όσο και του κόμματος που εκπροσωπώ, είναι γνωστές. Τάχθηκα από την πρώτη στιγμή μαζί με όλες τις οργανώσεις πολιτών που διεκδικούν την ευημερία και την βιώσιμη και ορθολογιστική ανάπτυξη της πόλης της Λάρνακας. Από το προηγούμενο πόστο μου ως Δημοτική Σύμβουλος Αραδίππου που φέραμε στο φως την παράτυπη, όπως αποδείχθηκε, εγκατάσταση επικίνδυνων βιομηχανιών στη Βιομηχανική Περιοχή Αραδίππου που γειτνιάζει με κατοικημένες περιοχές, συμπορεύθηκα με τους πολίτες και παραμένω στην μαζί τους στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τη διεκδίκηση των δίκαιων αιτημάτων τους. Φυσικά οι αγώνες μας δεν έχουν ακόμα ευοδωθεί αλλά η πρόσφατη επίσκεψη της Επιτροπής Αναφορών του Ε.Κ δείχνει μέχρι που έχουν φτάσει οι αγώνες των ενεργών πολιτών της Λάρνακας. Δυστυχώς στον αγώνα των πολιτών, στον κοινό μας αγώνα βρήκαμε απέναντι μας κυβερνητικές πολιτικές και οικονομικά συμφέροντα που δεν ήταν υπέρ των πολιτών αλλά υπέρ της εξυπηρέτησης των εταιριών εις βάρος της ανάπτυξης της πόλης και του βιοτικού επιπέδου της. Εγώ παραμένω αισιόδοξη όμως, όσο οι πολίτες είναι ενεργοί και αγωνίζονται ο αγώνας μας θα δικαιωθεί. - Ο Δήμαρχος Λάρνακας έχει ζητήσει αντισταθμιστικά μέτρα για τη Λάρνακα από τη χρήση αεροδρομίου αλλά δεν πήρε θετική απάντηση από τον ΥΠΟΙΚ. Ποια η άποψη σας; Η Λάρνακα πρέπει ή όχι να πάρει αντισταθμιστικά μέτρα από τη χρήση αεροδρομίου; Ε.Σ: Πολύ ορθά ο Δήμαρχος μαζί με γειτονικούς Δήμους και κοινότητες που επηρεάζονται από τη λειτουργία του αεροδρομίου ξεκίνησαν τη διεκδίκηση αντισταθμιστικών μέτρων. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας και της θάλασσας, η επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από το αεροδρόμιο δεν είναι αμελητέα και η πόλη και η επαρχία της Λάρνακας για δεκαετίες επι-

βαρύνεται με αυτά χωρίς ανταλλάγματα. Η άρνηση του ΥΠΟΙΚ είναι ακόμα ένα δείγμα πως αντιμετωπίζει η παρούσα κυβέρνηση τα δίκαια αιτήματα της πόλης και επαρχίας μας και θα πρέπει να «προβληματίσει» ιδιαίτερα του βουλευτές της επαρχίας μας που ανήκουν στην κυβερνητική παράταξη! Η αντίληψη ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια γι αυτό το σκοπό καταρρίπτεται από τις γενναιόδωρες προεκλογικές παραχωρήσεις επιδομάτων που επιδίδεται τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση. Α.Δ: Από τη στιγμή που το αεροδρόμιο χρησιμοποιείται εδώ και τόσα χρόνια τα όποια αντισταθμιστικά θα έπρεπε να είχαν ζητηθεί προηγούμενα και δεν θεωρώ ότι είναι εφικτό στο παρόν στάδιο. Αυτό δεν σημαίνει σε καμία όμως περίπτωση ότι σταματούμε να διεκδικούμε έργα για τη Λάρνακα και με την στάση μας αυτή κερδίσαμε και θα κερδίσουμε αρκετά. Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη έχει ανταποκριθεί σε σημαντικό βαθμό στις διεκδικήσεις της πόλης μας αποφασίζοντας έργα που ανέρχονται στο συνολικό ποσό των 70,5 εκατομμυρίων ευρώ. Συνεπώς η Λάρνακα, δεν μπορεί να θεωρείται πλέον ο φτωχός συγγενής γιατί η επαρχία μας βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της κυβέρνησης και ότι τα έργα που έχουν ήδη υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, όσο και οι μεγάλες αναπτύξεις που έχουν τροχοδρομηθεί, θα προσδώσουν στην πόλη της Λάρνακας τον χαρακτήρα που όλοι επιθυμούμε. Η κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη με το σωστό και με νοικοκυρεμένο προγραμματισμό θα καθορίσει το μέλλον της πόλης για τις επόμενες δεκαετίες και θα συμβάλει στο να δημιουργηθούν συνθήκες ευημερίας και ανάπτυξης, από τις οποίες θα ευεργετηθούν όλοι οι πολίτες των Δήμων και Κοινοτήτων της επαρχίας Λάρνακας. - Ποιο το δικό σας όραμα ως βουλευτής Λάρνακας, για τη Λάρνακα; Α.Δ: Να συνεχίσουμε να δίνουμε φωνή στην πόλη μας και ενωμένοι όλοι μαζί να διεκδικήσουμε τα έργα και τις υποδομές που αξίζουν στην Λάρνακα. Με μοναδικό στόχο το συμφέρον της Λάρνακας να εργαστούμε μεθοδικά, ‘εκμεταλλευόμενοι’ κάθε νέα προοπτική που διανοίγεται. Οραματίζομαι μια Λάρνακα μακριά από αδιέξοδα και προβλήματα. Μια Λάρνακα που να αποτελεί πόλο έλξης τουριστών αλλά και ανάδειξης των προοπτικών της πόλης. Μια Λάρνακα που να είναι εξοπλισμένη με τα απαραίτητα εφόδια για να μπορεί να εξυπηρετεί τους πολίτες, να τους παρέχει κίνητρα, ευκαιρίες, όπου ο δημότης θα μπορεί να έχει άμεση εγγύτητα και επικοινωνία με την τοπική αυτοδιοίκηση, με σκοπό την αποτελεσματική και άμεση λύση των προβλημάτων της καθημερινότητας του. Η έλλειψη διεκδίκησης αλλά και η καθυστέρηση λήψη μέτρων και αποφάσεων έχει φέρει πολλές φορές σε ένα ατελές αδιέξοδο τη Λάρνακα κι αυτό πρέπει να τερματιστεί οριστικά. Με σταθερά βήματα μπροστά, συλλογικά, όλοι μας πρέπει να αγωνιζόμαστε μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες για το καλό του τόπου μας, για το καλό της Λάρνακας που τόσο αγαπάμε. Ε.Σ: Το όραμα μου σαν βουλευτίνα είναι με τη λήξη της παρουσίας μου στη Βουλή να μπορώ να γυρίζω πίσω και να βλέπω ότι έχω συνεισφέρει θετικά στον τόπο μου και έβαλα το λιθαράκι μου για να δει τούτος ο τόπος καλύτερες μέρες. Αλλά και να μπορώ να βλέπω τον κάθε πολίτη στα μάτια ξέροντας ότι την υποχρέωση που ανέλαβα όταν με τιμούσε με τη ψήφο του την εκπλήρωσα στο ακέραιο. Όσον αφορά τη Λάρνακα, η οποία να πούμε ότι αλλάζει προς το καλύτερο μέρα με τη μέρα, θέλω να τη δω ευημερούσα, χωρίς οχληρές και επικίνδυνες εγκαταστάσεις στη καρδιά της πόλης, με έργα που αναδεικνύουν τη χιλιόχρονη ιστορία της και τον όμορφο παραλιακό της χαρακτήρα.

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Ουδείς α όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας σχετικά με τα γεγονότα του Μαρτίου του 2013 είναι λογικό να κυριαρχούν στη δημόσια συζήτηση. Και αυτό επειδή αφενός οι πληγές και οι μνήμες είναι ακόμα νωπές και αφετέρου επειδή τα αποτελέσματα των οικονομικών σκανδάλων εκείνης της περιόδου είναι ακόμα αισθητά.

l Της Μαρίας Παναγιώτου, Εκπρόσωπος Τύπου ΕΔΕΚ, Μέλος Κ.Ε ΕΔΕΚ

Αμείλικτο, όμως, παραμένει το ερωτήματα γιατί δεν εισακούστηκαν οι προειδοποιήσεις όσων έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου. Χαρακτηριστική περίπτωση οι προειδοποιήσεις του Μαρίνου Σιζόπουλου ο οποίος στις 20 και 27 Νοεμβρίου 2008 είχε εγγράψει στη Βουλή θέμα για τον ανεξέλεγκτο τρόπο που λειτουργούσαν οι κυπριακές τράπεζες, για την ανεξέλεγκτη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό για σκοπούς αμφίβολων επενδύσεων και παραχώρησης επισφαλών δάνειων, σημειώνοντας ότι αυτό μπορούσε να οδηγήσει σε κρίση. Ο νυν Πρόεδρος της ΕΔΕΚ καλούσε τις κυπριακές εποπτικές αρχές να λάβουν μέτρα ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο και τα χρήματα να παραμείνουν στην Κύπρο, χρηματοδοτώντας με μορφή δανεισμού την απόκτηση πρώτης κατοικίας από νεαρά ζευγάρια και τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων νέας και υψηλής τεχνολογίας. Ουδείς έπραξε οτιδήποτε. Ένα άλλο ερώτημα που κυριαρχεί είναι κατά πόσο ο νυν ΠτΔ γνώριζε για το κούρεμα. Ο ΠτΔ όχι μόνο γνώριζε για το κούρεμα αλλά το είχε αποδεχθεί ως αρχή και ως μέθοδο επίλυσης του προβλήματος. Αυτό εξάλλου τεκμηριώνεται από σημείωμα της Κομισιόν ημερομηνίας 20 Μαρτίου 2013. Οι προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠτΔ για δύο δάνεια γέφυρα (που δεν δόθηκαν ποτέ) επίσης αποδεικνύουν ότι γνώριζε για το κούρεμα. Στην ίδια κατεύθυνση, η παρουσία και μόνο του ΠτΔ σε συνεδρία του Eurogroup στην οποία ούτως ή άλλως η Κυπριακή Δημοκρατία αντιπροσωπευόταν από τον τότε ΥΠΟΙΚ, είναι μία ακόμη από-

δειξη ότι γνώριζε το τι επρόκειτο να συζητηθεί. Ταυτόχρονα, ο τερματισμός εμπρόθεσμων καταθέσεων πριν από το κούρεμα και η φυγάδευση χρημάτων στο εξωτερικό είναι μία ακόμη επιβεβαίωση. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε πως ουδέποτε δόθηκαν ικανοποιητικές απαντήσεις για τη διαφυγή κεφαλαίων κατά την περίοδο που οι τράπεζες ήταν κλειστές αλλά ούτε και μας εξηγήθηκε γιατί δεν αξιοποιήθηκαν όσα κατέγραψε εκείνη την περίοδο το κλειστό σύστημα παρακολούθησης των κτιρίων διοίκησης των Τραπεζών.

Στο ερώτημα εάν υπήρχαν εναλλακτικές επιλογές και προτάσεις για να αποφύγουμε το κούρεμα, η απάντηση είναι επίσης θετική. Στις 16 Μαρτίου 2013 μετά το πρώτο Eurogroup, στη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, ο Μαρίνος Σιζόπουλος (εκπροσωπώντας την ΕΔΕΚ), πρότεινε αντί για κούρεμα, το συγκριμένο ποσό να συγκεντρωθεί με την ίδια αναλογία με δανεισμό από τους καταθέτες με αντάλλαγμα κρατικά ομόλογα δεκαετούς διάρκειας. Η πρόταση απορρίφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας χωρίς να συζητηθεί. Στο ερώτημα εάν μπορούσε να γίνει καλύτερος χειρισμός για άμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, η απάντηση είναι επίσης θετική. Στις 13 Μαρτίου 2013 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε το κούρεμα να γίνει για 5,8δις. Τελικά το κούρεμα ήταν 9,4δις επειδή θεωρήθηκε μηδενική η φερεγγυότητα των εγγυητών. Συνεπώς, όσοι ήταν εγγυητές σε δάνεια που έγιναν στην Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή θα έπρεπε να είχαν απαλλαγεί για χρέη που έγιναν μέχρι τη μέρα του κουρέματος. Αποτέλεσμα της μη απαλλαγής των πιο πάνω ήταν η περαιτέρω αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Είναι αυταπόδεικτο πως κάποιοι γνώριζαν για το κούρεμα. Είναι επίσης αυταπόδεικτο πως κάποιοι έτρεξαν να προφυλαχθούν σε αντίθεση με άλλους που έπεσαν θύμα των λανθασμένων πολιτικών αποφάσεων και δεσμεύσεων. Σε ένα σκάνδαλο αυτής της διάστασης οι ευθύνες είναι ποινικές, πειθαρχικές και πολιτικές. Από τις έρευνες του Γενικού Εισαγγελέα μπορούν ενδεχομένως να αποδοθούν οι πειθαρχικές και οι ποινικές ευθύνες. Για να αναληφθούν όμως οι πολιτικές ευθύνες χρειάζεται βούληση και ήθος. Από τους πρώην και νυν κυβερνώντες ποιος είχε την ευθιξία να αναλάβει την πολιτική ευθύνη; Ουδείς! Οι Δυνάμεις της Αλλαγής διά στόματος Νικόλα Παπαδόπουλου ξεκαθαρίζουν πως κατά τις πρώτες εκατό μέρες διακυβέρνησής τους θα προχωρήσουν σε εκείνες τις έρευνες ώστε να αποδοθούν οι ευθύνες σε αυτούς που αληθινά έφταιξαν. Ουδείς υπεράνω του νόμου, ουδείς υπεράνω της πατρίδας μας!

All is fair in love and war! σπάζεστε αυτή την άποψη; Εγώ ποτέ μου δεν την ασπάστηκα! Γιατί αν την ασπαζόμουν, θα έπρεπε να συμφωνήσω ότι μπορεί κανείς να είναι αδίστακτος στο κυνήγι του στόχου του, μπορεί να δημιουργήσει πτώματα, να πατήσει επί αυτών των πτωμάτων, παράπλευρες απώλειες τα λένε τώρα, να κάνει ‘ότι θέλει και όπως θέλει, και μετά να έρθει και να δικαιολογηθεί λέγοντας κάτι ηλίθιο του τύπου: ‘Μα δεν ήταν κάτι προσωπικό! Εγώ ήθελα μόνο να…’

l Της Ελένης Φτιάκα*

Δεν υπάρχει τίποτα ‘μόνο να…’ στις ανθρώπινες σχέσεις! Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την ανήθικη συμπεριφορά απέναντι στους άλλους, ακόμα περισσότερο όταν δεν είναι αυτοί καθαυτοί οι άλλοι που μας φταίνε, αλλά τους χρησιμοποιούμε, ασύστολα, για να πετύχουμε το στόχο μας, και τους πετάμε κατόπιν σαν στημένες λεμονόκουπες! Ακούς Χρήστo; Καμμία δικαιολογία! Το ξέρω ότι έχετε πανικοβληθεί εκεί πάνω, δικαίως, αλλά δεν φταίμε εμείς γι’ αυτό! Και προσέξτε μήπως πάνω στον πανικό σας, με τις μεθόδους που ακολουθείτε, χάσετε περισσότερες ψήφους από αυτές που θα κερδίσετε! Από αγάπη στο λέω αυτό… Το ξέρετε κι εσείς, όπως το ξέρουμε κι εμείς, κι ο κόσμος όλος, ότι οι εξετάσεις αυτές ήταν απαραίτητες! Διότι, οι ανεύθυνες πολιτικές αλλεπάλληλων κυβερνήσεων μας έφεραν στο σημείο που είμαστε τώρα: να έχουμε μπλέξει την ήρα με το σιτάρι! Κι εκεί που είχαμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που στελεχώνονταν από τους άριστους, προσεκτικά επιλεγμένους έναν – έναν, ήσουν κι εσύ ανάμεσα σ’ αυτούς, παιδιά άριστα στο σχολείο, με εξαιρετικές επιδόσεις, παιδιά που σε προπτυχιακό επίπεδο παρέδιδαν δουλειά μεταπτυχιακού επιπέδου, παιδιά που σκοτώνονταν να μπουν, και μετά σκοτώνονταν να βγουν από το Πανεπιστήμιο, και που τους άξιζε βρε αδερφέ μια θέση στο Δημόσιο Εκπαιδευτικό Σύστημα, παιδιά για τα οποία είχαμε το κεφάλι μας ήσυχο ότι θα έκαναν καλά τη δουλειά τους όπου βρεθούν, σε βουνό ή σε λόγγο, και θα πήγαιναν τη χώρα ένα βήμα μπροστά, να πέσουμε σ’ αυτό! Ένα σύστημα όπου όποιος θέλει, όπως θέλει, με φραπεδιές μπαίνει, με καπουτσίνο φρέντο

βγαίνει, και διεκδικεί την ίδια θέση με κείνον που σκοτώθηκε να μπει, να βγει! Διεκδικεί την ίδια θέση με κείνον που ξέρει να γράφει και να διαβάζει, σωστά, αυτός που δεν ξέρει τι του γίνεται! Και κινδυνεύει βέβαια, δάσκαλος θα γίνει, να στραβώσει και τα παιδιά του κόσμου όλου… Και να μας πάει όλους χίλια χρόνια πίσω… Δεν το ξέρατε αυτό, όλοι σας, όταν ψηφίζατε τους νόμους για την αναβάθμιση των ιδιωτικών; Για χορηγία, Θέε μου φύλαγε, σε ανθρώπους που δεν είχαν κριθεί από καμμιά εισαγωγική εξέταση; Για εξομοίωση και εξίσωση πτυχίων; Για να μην πω για τα άλλα, τις βεβαιώσεις που παραχωρούνται πριν από το πτυχίο, για να κόψουν την σειρά των επικείμενων πανεπιστημιακών τελειόφοιτων και να τους στείλουν 500 θέσεις πίσω! Ή νομίζατε ότι τα δικά σας παιδιά θα γλύτωναν, προστατευμένα στα ιδιωτικά σχολεία; Μα δεν πάει έτσι! Όταν η βάρκα βουλιάζει, πνιγόμαστε όλοι… Κάτι λοιπόν έπρεπε να γίνει έτσι όπως τα είχατε κάνει, ΟΛΟΙ σας! Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μία ψήφο… Και τώρα, ποιος φταίει; Για να καταρριφθεί όλη αυτή η προ-

σπάθεια, η οποία ξαναλέμε έπρεπε να γίνει, -ας την κάνατε εσείς, μαζί σας θάμασταν!- πρέπει να θυσιαστούν κανα-δυό ακαδημαϊκοί! Κι ας ήταν αυτοί δάσκαλοι ή συμφοιτητές σας, κι ας ήταν φίλοι ή συνεργάτες, κι ας είναι -αυτό δα κι εσείς οι ίδιοι το ξέρετε- εντελώς αθώοι από τις κατηγορίες τις οποίες τους αποδίδετε! Παράπλευρες απώλειες! Όμως ξέρετε κάτι; Η λάσπη είναι κάτι που κολλάει μόνο προσωρινά! Κι αυτό στο λέω εγώ που έχω φάει πολλή λάσπη σ’ αυτόν τον αχάριστο τόπο. Διότι, η πορεία σου η προσωπική απλώνεται σε ένα διηνεκές πριν και μετά ένα συγκεκριμένο γεγονός! Κι έτσι φαίνεται, αγάπη μου, ποιος είναι πραγματικά ο καθένας μας! Πονάει βέβαια! Να σε προδίδουν οι ίδιοι σου οι συνεργάτες, οι ίδιοι σου οι φίλοι, οι ίδιοι σου οι φοιτητές! Πονάει, και άγρια μάλιστα! Αλλά τοπαμε: αυτός ο τόπος έχει την προδοσία στο DNA του! Προδίδω Προδίδεις Προδίδει Προδίδουμε Προδίδετε Προδίδουν… Πάρτα πίσω τώρα, πριν γίνει μεγαλύτερη ζημιά σε σας από ότι έγινε σε μας… Πάρτα πίσω νάσαι καλά! Γιατί είναι όλα ψέματα, και γιατί το ξέρεις, όπως ξέρεις ότι λίγοι δουλεύουν τόσο σκληρά, τόσο επίμονα, τόσο άδολα, για το καλό της εκπαίδευσης αυτού του τόπου, όσο οι συνάδελφοι στο Τμήμα. Και για σας κύριε Υπουργέ, έχω να πω το εξής: Θα δυσκολευτείτε πολύ στο μέλλον να βρείτε εξειδικευμένη επιστημονική βοήθεια αν εξακολουθήσετε να αφήνετε τόσο ακάλυπτους τους συνεργάτες σας! Δεν φταίμε εμείς που έτυχε να έχει εκλογές σε λίγες βδομάδες! Δεν φταίμε εμείς που έχετε να χωρίσετε προεκλογικά κουκιά με τους αντιπάλους σας! Βγείτε, ευθαρσώς, όπως πρέπει, και εξηγείστε τι συμβαίνει. Ανασκευάστε τις ψευτιές και τις αισχρές συκοφαντίες! Κάντε, δηλαδή, το καθήκον σας… Πολλά ζητάω; *Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστήμιο Κύπρου

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.24h.com.cy

ΦΙΛΟΞΕΝΙΕΣ

Ζιβανία ΚΕΟ ζιβανία, το παραδοσιακό αυτό κυπριακό απόσταγμα είναι συνυφασμένο με την ιστορία και την κουλτούρα του τόπου μας. Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων. Ιστορικές αναφορές την τοποθετούν στα χρόνια της Ενετοκρατίας γύρω στα τέλη του 14ου αιώνα. Η γαστρονομική παράδοση της Κύπρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη μαζί της και η παραγωγή της διέπετε από την ΕΕ ως προϊόν με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης. Δεν περιέχει ζάχαρη και δεν έχει καμία οξύτητα. Παράγεται από στέμφυλα (υπόλειμμα σταφυλιών που πιέστηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας οινοποίησης συμπεριλαμβανομένων των μίσχων και των σπόρων) που αναμειγνύονται με ξηρά κρασιά από τις τοπικές ποικιλίες σταφυλιών της Κύπρου. Η εταιρεία ΚΕΟ, με αφοσίωση στην ποιότητα συνεχίζει την παράδοση αυτή παράγοντας αυθεντική Κυπριακή Ζιβανία στον δικό της άμβυκα.

Η Ζιβανία της ΚΕΟ Προκειμένου να παραχθεί ζιβανία ανώτερης ποιότητας, χρησιμοποιούνται ώριμα υγιή σταφύλια της καλύτερης ποιότητας και παράγεται με ιδιαίτερη φροντίδα και μεράκι. Με καθαρή κρυστάλλινη όψη και αρώματα έντονα, η Ζιβανία της ΚΕΟ αφήνει ευχάριστη μακρά επίγευση.

Ζιβανία από Σουλτανίνα της ΚΕΟ Θέλοντας να εξελίξει το κυπριακό αυτό προϊόν η εταιρεία ΚΕΟ έχει δημιουργήσει ζιβανία και από απόσταξη στέμφυλων της ποικιλίας σταφυλιού Σουλτανίνα. Σαν ποτό, η ζιβανία έχει αρώματα που ορίζονται κυρίως από το είδος και την ποιότητα των στεμφύλων που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά την απόσταξη. Έτσι, η Ζιβανία από Σουλτανίνα της ΚΕΟ απέκτησε τα δικά της, ποιοτικά χαρακτηριστικά από την ποικιλία αυτή. Είναι μια διαφορετική πρόταση, που χαρακτηρίζεται από ευχάριστα και εξευγενισμένα αρώματα και ιδιαίτερα απαλή γεύση. Παραδοσιακά η ζιβανία καταναλώνεται με τους μεζέδες και με πιάτα της Κυπριακής κουζίνας. Συνοδεύει όμως ευχάριστα και τους ξηρούς καρπούς, τα αποξηραμένα φρούτα και τα μικρά ορεκτικά. Καταναλώνεται πολύ παγωμένη και σερβίρετε σε μικρά ποτηράκια ως σφηνάκι.

Το παιγνίδι γίνεται χαρά στο «Πάρκο Ίσων Ευκαιριών» Μια όμορφη εκδήλωση από εθελοντές της Τράπεζας Κύπρου και του Ροταριανού Ομίλου Λάρνακας - Κίτιον ο «Πάρκο Ίσων Ευκαιριών» στη Λάρνακα, για παιδιά με κινητικά προβλήματα είναι ένα σημείο αναφοράς για την Κύπρο, ένας χώρος όπου έχουν την ευκαιρία να παίξουν και να διασκεδάσουν ασφαλή με παιδιά της ηλικίας τους. Την Κυριακή, 12 Νοεμβρίου 2017, ομάδα εθελοντών από την Τράπεζα Κύπρου και ο Ροταριανός Όμιλος Λάρνακα – Κίτιον πραγματοποίησαν μια όμορφη και ξεχωριστή εκδήλωση στο πάρκο, όπου μικροί και μεγάλοι είχαν την ευκαιρία παίξουν, να διασκεδάσουν και να γευτούν υπέροχες λιχουδιές. Το Πάρκο βρίσκεται στην Οδό Τζένης Καρέζη, απέναντι από την εκκλησία Φανερωμένης στη Λάρνακα και διαθέτει όλες τις απαραίτητες υποδομές για αναπηρικά τρο-

χοκαθίσματα καθώς και παιχνίδια για παιδιά με ή χωρίς κινητικά προβλήματα. Στο πάρκο έχουν τοποθετηθεί όργανα εκγύμνασης, ανάμεσα στα οποία και ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά με αναπηρίες (ΑμεΑ). Επίσης στον χώρο που έχει δεντροφυτευτεί, εξωραϊστεί και λειτουργεί με όλες τις απαραίτητες υποδομές (ράμπες, εισόδους πρόσβασης για άτομα με κινητικά προβλήματα) υπάρχουν παγκάκια και κιόσκι. Η Τράπεζα Κύπρου και ο Ροταριανός Όμιλος Λάρνακας - Κίτιον που συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του έργου, στο πλαίσιο της κοινωνικής τους προσφοράς, είναι περήφανοι που ο κόσμος αγκαλιάζει την πρωτοβουλία, η οποία και δημιουργεί μια δυναμική για επέκταση παρόμοιων έργων και σε άλλες πόλεις.

Στρατηγική ανάπτυξης καταστημάτων Beauty Line: Ετήσια Συνάντηση Προσωπικού α Beauty Line, η μεγαλύτερη αλυσίδα καταστημάτων καλλυντικών στην Κύπρο, μέλος του ομίλου C.A.PAPAELLINAS, πραγματοποίησαν την ετήσια συνάντηση προσωπικού τους το Σαββατοκύριακο 11 και 12 Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο Four Seasons στην Λεμεσό . Κεντρικός στόχος της συνάντησης, πέρα από την ανάλυση των θετικών αποτελεσμάτων της χρονιάς, ήταν η παρουσίαση της εξέλιξης της στρατηγικής ανάπτυξης των

Beauty Line το επόμενο διάστημα. Η στρατηγική αυτή, που διαμορφώθηκε με βάση τα δεδομένα της εποχής και τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των νέων καταναλωτών, ενισχύει ακόμα περισσότερο την ηγετική θέση των Beauty Line στην αγορά καλλυντικών της Κύπρου. Σταθερή παραμένει η προσήλωση όλων των ανθρώπων των Beauty Line να προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες που κάνουν κάθε γυναίκα να ζει και να αισθάνεται όμορφα.

Τα νέα της Cablenet για τις ποδοσφαιρικές τηλεοπτικές μεταδόσεις ε συνέχεια της προηγούμενης ενημέρωσης για την εξασφάλιση των αποκλειστικών τηλεοπτικών δικαιωμάτων των εντός έδρας αγώνων των ομάδων Α.Π.Ο.Ε.Λ. Λευκωσίας, Ανόρθωσης Αμμοχώστου, Ερμή Αραδίππου, Καρμιώτισσας Πολεμιδίων και Πάφος FC, η Cablenet ανακοινώνει περαιτέρω τα εξής. Προτεραιότητα μας είναι η παροχή περιεχομένου υψηλής ποιότητας και επομένως ευκρίνειας. Εφόσον οι τεχνολογικές δυνατότητες στην Κύπρο θα το επιτρέψουν, αυτή η στρατηγική θα εφαρμόζεται και για τις μεταδόσεις των ποδοσφαιρικών αγώνων Α’ Κατηγορίας των ομάδων μας. Στόχος μας είναι η δημιουργία δύο

νέων αθλητικών καναλιών με ζωντανές μεταδόσεις αγώνων και άλλες αθλητικές εκπομπές, ώστε οι συν-

δρομητές μας να απολαμβάνουν ποιοτικό και ελκυστικό περιεχόμενο που τους ενδιαφέρει.

Πιστοί στη φιλοσοφία μας για παροχή ολοκληρωμένων και οικονομικών λύσεων, τα αθλητικά μας κανάλια θα προσφέρονται σε ελκυστικά πακέτα για να μπορούν να απολαμβάνουν όλοι οι φίλαθλοι την αγαπημένη τους ομάδα, ζωντανά και αποκλειστικά μέσω της συνδρομητικής τηλεόρασης της Cablenet, όπου κι αν βρίσκονται στην Κύπρο. Στην Cablenet, εμπλουτίζουμε συνεχώς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας, θέλοντας να παρέχουμε στους συνδρομητές μας ολοκληρωμένες υπηρεσίες επικοινωνίας και ψυχαγωγίας. Μελλοντικά θα ακολουθήσουν περισσότερες πληροφορίες για όλες της υπηρεσίες μας που θα είναι διαθέσιμες από το 2019.

ΦΙΛΟΞΕΝΙΕΣ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Φτάνουμε; Οι νεαροί επιβάτες πλήττουν μετά από 49 λεπτά πτήσης Emirates συστήνει το Child Boredom Quotient και αποκαλύπτει το μυστικό για να μη βαριούνται τα παιδιά σας κατά τη διάρκεια του αεροπορικού ταξιδιού Χρειάζεται να περάσουν μόλις 49 λεπτά και 47 δευτερόλεπτα για να αρχίσουν να πλήττουν οι νεαροί επιβάτες και να ρωτήσουν με αγχωμένο ύφος τους γονείς τους πόση ώρα χρειάζεται ακόμη για να ολοκληρωθεί το αεροπορικό ταξίδι τους. Γι’ αυτό και η Emirates ένωσε τις δυνάμεις της με τον Dr. Sandi Mann, ψυχολόγο στο University of Central Lancashire με ειδίκευση στην ανία, ώστε να βρεθεί μία λύση πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα. Ο Dr. Mann συνεργάστηκε με τη μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία του κόσμου για να δημιουργήσουν από κοινού το Child Boredom Quotient (CBQ), το οποίο θα βοηθά τους γονείς να καταλαβαίνουν πότε ακριβώς θα αρχίζουν να πλήττουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Το δείγμα της μελέτης αφορά περισσότερους από 2.000 γονείς στη Μεγάλη Βρετανία, με παιδιά κάτω των 12 ετών, ενώ κατά τη διαδικασία της συλλογής στοιχείων ο Dr. Mann χώρισε τις προτεινόμενες δραστηριότητες κατά της πλήξης σε τέσσερις κατηγορίες, ώστε να σχηματοποιήσει το CBQ: Δραστήριες (Α), Παθητικές (P), Διαδραστικές (I), Δημιουργικές (C) και Αισθητήριες (S). Με αυτόν τον τρόπο, οι γονείς μπορούν να κάνουν τον καλύτερο συνδυασμό ώστε να καταπολεμήσουν την ανία πριν καν τη νιώσουν οι μικροί επιβάτες. Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι τα παιδιά 3-4 ετών είναι τα πιο ζωηρά κατά τη διάρκεια μιας πτήσης. Παράλληλα, οι γονείς σε ποσοστό 64% ανησυχούν για τη διασκέδαση που παρέχεται στα παιδιά τους την ώρα του ταξιδιού, ενώ το 43% εκφράζει ανησυχίες για το εάν ενοχλούν τα τέκνα τους τους άλλους επιβάτες. Όσον αφορά την αντιμετώπιση του ζητήματος, μια από τις πιο δημοφιλείς τακτικές για να ηρεμήσουν οι νεαροί ταξιδευτές είναι η… δωροδο-

κία. Το 41% των γονέων προτιμά να προσφέρει στα παιδιά του κάποιο σνακ με αντάλλαγμα μια καλή συμπεριφορά, ενώ με 33% δεύτερη πιο δημοφιλής τακτική είναι οι ηλεκτρονικές συσκευές που αποσπούν την προσοχή των νεαρών επιβατών. Το 27% των γονέων επιλέγει να δώσει νέα παιχνίδια εν ώρα πτήσης, ενώ το 16% προτιμά να αφήνει τους μικρούς ταξιδιώτες να τρέχουν στο αεροδρόμιο για να κουραστούν. Ωστόσο, υπάρχει και ένα 7% το οποίο δηλώνει ότι δεν μπαίνει στη διαδικασία να δώσει κάποιο «αντάλλαγμα» στα παιδιά, αλλά απλώς προσπαθεί να ξεκουραστεί μέσω του ύπνου, ελπίζοντας ότι κι αυτά θα κάνουν το ίδιο. «Οι γονείς που έχουν παιδιά 3-4 ετών θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν πως σε αυτή την ηλικία τα παιδιά τους γίνονται ακόμη πιο δραστήρια και αναζητούν ακόμη περισσότερη ανεξαρτησία. Γι’ αυτό και απαιτούνται διαφορετικοί τρό-

ποι αντιμετώπισης του προβλήματος, με ακόμη πιο έξυπνες μεθόδους», τονίζει ο Dr. Mann και συμπληρώνει: «Για παράδειγμα, η ηλεκτρονική babysitter ενώ είναι αποτελεσματική κατά τη διάρκεια μιας πτήσης ενδέχεται να μην ταιριάζει σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Τα μεγαλύτερα παιδιά χρειάζονται πιο έντονες δραστηριότητες ώστε να μην πλήττουν». Όσον αφορά τις δραστηριότητες που επιλέγονται συνήθως, οι ταινίες αποτελούν την πρώτη επιλογή για τους περισσότερους, αφού κρατούν απασχολημένα για 40 λεπτά τα παιδιά 02 ετών και για 105΄τα παιδιά 11-12 ετών. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα παιχνίδια (είτε σε smartphones και tablets, είτε στο entertainment system της Emirates), τα οποία κρατούν απασχολημένα τα παιδιά για 30’ (τα νεότερα) και για 90΄ (τα πιο μεγάλα). Από τις δημιουργικές δραστηριότητες αυτές που ξεχωρίζουν

είναι τα σκίτσα , με τα παζλ και τα σκίτσα να κερδίζουν συνεχώς έδαφος σε ηλικίες μέχρι 9 ετών, ενώ η ζωγραφική και τα sticker books έχουν μεγαλύτερη απήχηση στις μικρότερες ηλικίες. «Τα πολύ μικρά παιδιά δεν χρειάζονται τόσο εξειδικευμένες ασχολίες για ένα αεροπορικό ταξίδι, τους αρκούν τα ερεθίσματα από το περιβάλλον όπως οι άλλοι επιβάτες και προφανώς οι γονείς τους. Για παράδειγμα, οι συχνές βόλτες στον διάδρομο είναι ενδεδειγμένες λύσεις, όπως και τα τραγούδια που τους λένε οι συνοδοί τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά αρκούνται με απλά αντικείμενα και υλικά, όπως ένα τετράδιο, ένα σημειωματάριο, μολύβια, παζλ και κόμικς. Το σημαντικό είναι να καταλάβουν οι γονείς πως πρέπει τα παιδιά τους να κάνουν διαλείμματα από τις ασχολίες τους και να κάνουν βόλτες στο αεροπλάνο. Από την πλευρά τους, οι γονείς δεν πρέπει να μένουν μόνο στο να τα παρακολουθούν με το βλέμμα τους, λες και κάθονται στον καναπέ του σπιτιού τους. Και σίγουρα δεν πρέπει να φοβούνται να αφήνουν τα παιδιά του να κάνουν ό,τι θέλουν, ακόμη κι αν βαρεθούν για κάποια στιγμή. Είναι φυσιολογικό αυτό και θα βρουν από μόνα τους τον τρόπο να το ξεπεράσουν», καταλήγει ο Dr. Mann. Από την πλευρά τους, οι αεροσυνοδοί καταλαβαίνουν ότι δεν είναι δελεαστική ιδέα «για τους γονείς να ταξιδεύουν για αρκετές ώρες με τα παιδιά τους να πλήττουν», ωστόσο «δεν χρειάζεται να περιμένουν να συμβεί αυτό για να αναλάβουν δράση», όπως τονίζει χαρακτηριστικά η Jade Cobbs. «Οι οικογένειες μπορούν να αποφύγουν φαινόμενα πλήξης είτε βλέποντας ταινίες στο πρόγραμμα ICE της Emirates, είτε τηλεοπτικές σειρές που είναι κατάλληλες για οικογένειες. Και σίγουρα υπάρχουν και οι δραστηριότητες που έχουμε ετοιμάσει όπως και τα διαδραστικά παιχνίδια που ψυχαγωγούν και διασκεδάζουν τους μικρούς επιβάτες», συμπληρώνει η cabin supervisor της Emirates.

ΕΦΗΜΕΡΕΥΟΝΤΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΛΕΥΚΩΣΙΑ Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 Αρέστη, Παναγιώτης, Λεωφ. Στροβόλου 206, Πλησίον "Pepsi Cola", Στρόβολος, 22420058, 22491533 Λεμπέση, Ελευθερία, Πρίγκιπα Καρόλου 16, Άγιος Δομέτιος, 22270770, 0 Παπαγεωργίου, Αναστασία, Λεωφ. Σταυρού 56, 7Α, Έναντι Δημοτικού Σχολείου Σταυρού, Στρόβολος, 22498307, 99498320 Ευθυμίου - Κούλα, Μαρία, Λεωφ. Καλλιπόλεως 53Γ, 300μ. από το Πανεπιστήμιο, Λευκωσία, 22377056, 22813435 Παφίτης, Γιώργος, Λυκαβυτού 42 Β, Πίσω από Μακάριο Στάδιο-Δρόμος Χρυσοβαλάντου, Έγκωμη, 22658161, 22518049 Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 Μαυρομμάτη, Λένα (Χρυσταλλένη), Λεωφ. Ακροπόλεως 68, Μεταξύ Marks and Spencer's και εκκλησίας Αγίου Δημητρίου δίπλα απο τράπεζα Πειραιώς, Στρόβολος, 22424233, 22321267 Σολωμού, Κύπρος, Λεωφ. Αρχαγγέλου 49 Ε & Ζ, Παρισσινός, πλησίον μεγάρου ΔΙΑΣ Sigma TV, δίπλα από Scandia και Cablenet, Στρόβολος, 22357047, 22354816 Αντωνίου, Δέσπω, Ελευθερίας 6, Έναντι φούρνου ΖΟΡΠΑ προς το συνοικισμό Ανθούπολης, Λακατάμεια, 22109047, 22109047 Τσαγκάρης, Λούκας, Γρίβα Διγενή 64 & Βύρωνος , Bridge House, Λευκωσία, 22671531, 22439014 Ηλιάδου - Ιωαννίδου, Ντίνα, Λεωφ. Κέννεντυ 27Α, Έναντι Υπεραγοράς "Αθηαινίτη" Παλουριώτισσα, Λευκωσία, 22435645, 22441368

Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 Χριστοδούλου, Κυπρούλλα, Καρπενησίου 25Α, Κάθετος Λεωφ. Μακαρίου και Κέννετυ, Λευκωσία, 22376960, 22378494 Αντωνίου, Μαίρη, Λεωφ. Προδρόμου 21, 21Α, Μεταξύ Φώτων Γρίβα Διγενή και Υπουργείου Άμυνας, Λευκωσία, 22664442, 22436752 Αγαπίου, Ελένη, Λεωφ. Αμμοχώστου 19, Δρόμος ΣΟΠΑΖ, Αγλαντζιά, 22314634, 22491526 Παρανής, Μιχάλης, Λυκαβητού 28Δ, Δρόμος "Χρυσοβαλάντου", απέναντι από Τράπεζα Κύπρου, Έγκωμη, 22355715, 96777430 Κυπριανού – Κόκκινου, Δώρα, Λεωφ. Λεμεσού 124, Φώτα ΡΙΚ, Στρόβολος, 22422470, 22428499

ΛΕΜΕΣΟΣ Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 Πραστίτη, Ελένη, Αγίας Φυλάξεως 150 , Κάψαλος, Λεμεσός, 25383120, 25735573 Λαμάρη, Κάτια, Λεωφ. Μακαρίου ΙΙΙ 187 , Πλησίον ΑΡΙΕΛ, Λεμεσός, 25354978, 25381197 Καρδιακίδου, Μαριάννα, Λεωφ. 28ης Οκτωβρίου 353, KANIKA SEA FORUM, Λεμεσός, 25337050, 25337050 Ιερείδης, Μιχαλάκης, Νίκου Παττίχη 2 – Ρούμπενς, Δρόμος Πολεμιδιών, Λεμεσός, 25336242, 25334653 Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 Κούρτελλου, Χρυστάλλα, Σπύρ. Κυπριανού & Βασ. Κωνσταντίνου 84, Φώτα Σπύρου Κυπριανού & δρόμος Τσιρείου Δημοτικού, Λεμεσός, 25870288, 25737455 Παπαμιλτιάδους, Αντώνης, Αγίας Φυλάξεως 84, Πλησίον INTERCOLLEGE, Λεμεσός,

25388938, 25731492 Γρηγορίου, Σοφία, Χαράλαμπου Φτερούδη 2, Ανοικοδόμησης - Αγ. Αθανασίου, Άγιος Αθανάσιος, 25725558, 25312319 Προδρόμου - Μιχαήλ, Γεωργία, Μισιαούλη & Καβάζογλου 76 , Κοντά στο ξενοδοχείο ΠΕΥΚΟΣ, Λεμεσός, 25568009, 25811208 Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 Φιλίππου, Κωνσταντίνος, Αγίας Φυλάξεως 145, Κάτω από τα φώτα Σπύρου Κυπριανού και έναντι ORCHESTRA, Λεμεσός, 25717300, 97728613 Δρουσιώτης, Ονούφριος, Γλάδστωνος 131Β, Έναντι παλαιού οικήματος ΑΕΛ, Λεμεσός, 25379777, 99447977 Τσικκίνη, Ιωάννα, Προμαχών Ελευθερίας 27 Ε, Παραλιακός δρόμος -Έναντι Ν.Ο. Αμμοχώστου, Άγιος Αθανάσιος, 25316537, 25321568 Παναγίδου, Παυλίνα, Φραγκλίνου Ρούσβελτ 82Α, Κτίριο Κτηματολογίου, Δίπλα από Κοινωνικές Ασφαλίσεις, Δρόμος LIDL, Λεμεσός, 25575777, 25257487

ΛΑΡΝΑΚΑ Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 Καίμης, Κύπρος, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ 88, Έναντι PEUGEOT, Λάρνακα, 24637044, 24626339 Ανδρέου, Δέσποινα, Λεωφ. Αρτέμιδος 30, Δρόμος Αεροδρομίου, Λάρνακα, 24656884, 24361084 Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 Γρηγοράς, Αντώνης, Κυριάκου Μάτση 14, Θέατρο "Σκάλα" κάτω από Διόφαντο, Λάρνακα, 24626332, 24657217 Περικλέους, Ζόριτσα, Λεωφ. Γρίβα Διγενή 24,

Μεταξύ φώτων Δροσιάς και φώτων πυροσβεστικής, έναντι ESSO, Λάρνακα, 24624374, 24645918 Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 Θεοφάνους, Δέσπω, Λόρδου Βύρωνος και Γλαύστωνος 1, Έναντι Costa Coﬀee, Λάρνακα, 24622522, 24720083 Ζόππου, Γεωργία, Λεωφ. Φανερωμένης 122, Πλησίον Ελληνικής Τράπεζας, Λάρνακα, 24622810, 24651003

ΠΑΦΟΣ Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 Κύρου, Χαριτίνη, Νεοφύτου Νικολαϊδη 18, 100μ από τα Νέα Κυβερνητικά κτίρια, προς Γεροσκήπου, Πάφος, 26949219, 26945762 Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 Γιαννιού, Σταυρούλλα, Ελευθερίου Βενιζέλου και Χανιών 68, 50μ από Εμπορικό Κέντρο Θεοφάνη προς Κονιά, Πάφος, 26937857, 26271776 Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 Χατζηχαραλάμπους, Δώρα, Ελλάδος 104, Έναντι πάρκου Δασούδι, Πάφος, 26822627, 70008181

ΠΑΡΑΛΙΜΝΙ Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017 Μαυρόγιαννου - Νικολάου, Άντρη, Λεωφ. Γρίβα Διγενή 216, Απέναντι από τη CYTA, Παραλίμνι, 23828880, 23829202 Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 Κύζας, Παναγιώτης, Λεωφ. Αρχ. Μακαρίου ΙΙΙ 82, Παραλίμνι, 23823270, 23823308 Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2017 Στυλιανού, Στέλιος, Σωτήρας 7Α, Έναντι Κλινικής "Λητώ", Παραλίμνι, 23812040, 23744313

Ο λαϊκισμός και η αποζημίωση στους κουρεμένους καταθέτες Μία σωστή απόφαση της κυβέρνησης γίνεται αντικειμένο λαϊκισμού και προεκλογικής εκμετάλλευσης απόφαση της κυβέρνησης και του υπουργού Οικονομικών να δημιουργηθεί αποθεματικό για την αποζημίωση των κουρεμένων καταθετών και των κατόχων αξιογράφων είναι μία σωστή απόφαση που θα βοηθήσει την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν όσοι εμπιστεύτηκαν το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και θα λειτουργήσει θετικά για την ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας.

lΤης Αλεξίας Καφετζή akafedji@24h.com.cy Η έλλειψη ρευστότητας που παρατηρείται στην κυπριακή οικονομία έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό και από τις απώλειες που υπέστησαν οι κουρεμένοι καταθέτες της πρώην Λαϊκής και της Τράπεζας Κύπρου και η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να τους αποκαταστήσει έστω και μερικώς πρέπει να γίνει δεκτή θετικά ή και να βελτιωθεί, από όσους ενδιαφέρονται για την κατάσταση της οικονομίας. Ο Χάρης Γεωργιάδης, την Δευτέρα στην Επιτροπή Οικονομικών είπε ότι μόνο όταν το Ταμείο αποκτήσει ένα οικονομικό εκτόπισμα θα αρχίσει τις πληρωμές για μερική αποκατάσταση των ζημιών όσων πλήγηκαν από το κούρεμα του Μαρτίου του 2013. Ο κ. Γεωργιάδης είπε ωστόσο πως δεν είναι ανάγκη να συγκεντρωθεί ολόκληρο το ποσό των €300 εκατ. για να ενεργοποιηθεί το Ταμείο. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ των εφημερίδων, ο Χάρης Γεωργιάδης χρησιμοποίησε σαν παράδειγμα την πιθανή μίσθωση ενός κρατικού τεμαχίου γης, από το οποίο το κράτος θα έχει ροή εσόδων για μεγάλο χρονικό διάστημα και τα οποία θα μεταφέρει στο Ταμείο. Φέτος το κράτος, μέσω του συμπληρωματικού προϋπολογισμού που εκκρεμεί στη Βουλή, θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο με €25 εκατ. και ο Υπουργός Οικονομικών κάλεσε τα κόμματα να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό. Επεσήμανε όμως πως το β’ εξάμηνο του 2018 θα καθοριστεί το ύψος των κονδυλίων που θα μεταβιβάζονται στο Ταμείο. Μετά τη δημιουργία αποθεματικού ύψους €200 εκατ. ως €300 εκατ., στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης, το κράτος θα ενεργοποιήσει τους σχεδιασμούς του για τους κουρεμένους καταθέτες και τους κατόχους αξιογράφων. Τα έσοδα του Ταμείου θα είναι

μέσω του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού και με την εφάπαξ ενίσχυση από την αξιοποίηση κρατικής γης. Τα ακίνητα προορίζονταν να παραχωρηθούν στην Κεντρική Τράπεζα. Εκτός από την αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, το κράτος εξετάζει και την αξιοποίηση κινητής περιουσίας όπως είναι μετοχές. Όπως λέχθηκε, το κράτος κατέχει 0,3% μετοχές της Ελληνικής Τράπεζας. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, μόλις αποταμιευθεί στο Ταμείο το ποσόστόχος που έθεσε η Κυβέρνηση, θα ξεκινήσουν και οι διεργασίες – διαδικασίες, για να αποφασιστούν οι δικαιούχοι βάση κριτηρίων που θα βασίζονται σε νομικές και συνταγματικές παραμέτρους. Εξάλλου, ο υπουργός απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε πως «τα κριτήρια και όροι της κρατικής ενίσχυσης των επηρεαζόμενων δεν μπορούν να προσδιοριστούν τώρα» επισημαίνοντας πως «πρόκειται για ένα σχέδιο που έχει σκοπό την κοινωνική πολιτική και που θα αναφέρεται στην κυπριακή κοινωνία».

ΠτΔ: «Δεν γίνεται για προεκλογικούς λόγους»

Επικρίνουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης απέρριψε τις επικρίσεις ότι η διοχέτευση πόρων στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης, από το οποίο θα αποζημιωθούν οι καταθέτες του κουρέματος του 2013, γίνεται για προεκλογικούς σκοπούς. Τόνισε ότι το μέτρο υλοποιείται τώρα που διορθώθηκαν τα οικονομικά του κράτους. Πρόθεση της κυβέρνησης, είπε, είναι να μεταβιβάσει περιουσιακά στοιχεία του κράτους, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για τη σταδιακή μερική κάλυψη των απωλειών από το κούρεμα. Παράλληλα ο πρόεδρος Αναστασιάδης απέρριψε επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι για να υλοποιηθεί η πρόταση της κυβέρνησης θα πρέπει να περάσουν 360 χρόνια, λέγοντας ότι όποιος θέλει να μηδενίζει το κυβερνητικό έργο λέει ό,τι θέλει. Υπολογίζω, είπε, ότι η πρόταση θα υλοποιηθεί όχι πέραν της δεκαετίας.

Μέλη της επιτροπής επέκριναν το υπουργείο για τον τρόπο και τη χρονική στιγμή της παρουσίασης του σχεδίου κάνοντας λόγο για αναπάντητα ερωτήματα προχειρότητα και προεκλογικά πυροτεχνήματα. Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά, ανέφερε ότι για να υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης των πλάνων θα πρέπει να διατηρηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία. Εκ μέρους του ΑΚΕΛ ο Άριστος Δαμιανού, έκανε λόγο για εμπαιγμό σημειώνοντας ότι στην περίπτωση του σχεδίου που παρουσίασε η κυβέρνηση ταιριάζει η έκφραση «άνθρακας ο θησαυρός». Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Άγγελος Βότσης σημείωσε ότι πρόκειται για μια πρόχειρη αντιμετώπιση του θέματος ενώ,ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος αναφέρθηκε σε ακατάσχετη παροχολογία εκ μέρους της κυβέρνησης.

Business

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Πλησιάζει το 4% η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας για το 2017 Στο 3,9% του ΑΕΠ ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας για το γ’ τρίμηνο του έτους, δήλωσε ο ΥΠΟΙΚ ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας για το τρίτο τρίμηνο του έτους έχει φτάσει στο 3,9% του ΑΕΠ, ανακοίνωσε πριν από λίγο ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης. Σε δηλώσεις του στη Βουλή, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως την ίδια ώρα έχει αναθεωρηθεί η εκτίμηση του ρυθμού ανάπτυξης και για το β’ τρίμηνο του έτους, επίσης, στο 3,9%, για να σημειώσει ότι πλέον «έχουμε ρυθμό ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας που αγγίζει το 4%». Όπως είπε ο Υπουργός Οικονομικών «το 2015 είχαμε ρυθμό ανάπτυξης 2%, το 2016 3% και το 2017 ρυθμό ανάπτυξης που αγγίζει το 4%», για να προσθέσει πως «πρόκειται για μια εξαιρετικά θετική και αισιόδοξη είδηση, που επιβεβαιώνει την ισχυρή ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και το γεγονός ότι πλέον καλύπτουμε το χαμένο έδαφος με γοργούς ρυθμούς». «Πρόκειται», είπε, «για το δεύτερο πιο ψηλό ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη και είναι από τους πιο ψηλούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως αυτή η θετική αναπτυξιακή προοπτική προέρχεται από όλους τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας μας, αλλά να επαναλάβω για μια ακόμα φορά το γεγονός

Ο Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης είπε ότι «πρόκειται για το δεύτερο πιο ψηλό ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη».

ότι αυτός ο ισχυρός ρυθμός ανάπτυξης δεν υποστηρίζεται επίπλαστα, πλασματικά, από αλόγιστες δημόσιες δαπάνες, αντιθέτως

έχουμε ένα ισοσκελισμένο πλεονασματικό προϋπολογισμό». Σημείωσε ακόμα πως το αποτέλεσμα αυτό

δεν έγινε από αλόγιστη πιστωτική επέκταση, δηλαδή τραπεζικού δανεισμού, αλλά πρόσθεσε ότι «είναι αποτέλεσμα των καλών επιδόσεων των παραγωγικών δυνάμεων της οικονομίας και είναι αυτές τις παραγωγικές δυνάμεις της οικονομίας που πρέπει με συνέχιση της προσπάθειας να στηρίξουμε για να πάμε πιο μπροστά». Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι μπορεί να ευημερούν οι αριθμοί, αλλά οι άνθρωποι δεν το ένιωσαν στην πραγματική τους ζωή, ο Υπουργός Οικονομικών ανέφερε πως «όταν οι αριθμοί διολίσθαιναν οι άνθρωποι το ένιωθαν», για να συμπληρώσει ότι «επειδή ακριβώς η διολίσθηση της οικονομίας σε ύφεση, όπως καταγραφόταν τα προηγούμενα χρόνια, υπονόμευε το βιοτικό επίπεδο, το διαθέσιμο εισόδημα, ισοδυναμούσε με απώλεια θέσεων εργασίας, ήταν μια θεωρητική διολίσθηση των αριθμών». « Ήταν η αποτύπωση της κατάρρευσης της πτώσης της κυπριακής οικονομίας. Με τον ίδιο τρόπο η μεγέθυνση του ΑΕΠ επιβεβαιώνει ότι σιγά σιγά ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις βελτιώνονται. Έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε γι’ αυτό τονίζω την ανάγκη να μην επαναπαυτούμε αλλά αντιθέτως να συνεχίσουμε την προσπάθεια με την ίδια ένταση», κατέληξε ο κ. Γεωργιάδης.

Ρεκόρ πλεονάσματος η Κύπρος μετά την ένταξη στην ευρωζώνη Σε σύγκριση με το εννιάμηνο του 2016 (€142,8 εκατ), το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης κατέγραψε αύξηση 200% ο ψηλότερο δημοσιονομικό πλεόνασμα εννιαμήνου από την ένταξη στην Ευρωζώνη κατέγραψε η Γενική Κυβέρνηση την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε σήμερα η Στατιστική Υπηρεσία. Ειδικότερα, με βάση τα νεότερα στοιχεία για τους τριμηνιαίους λογαριασμούς της γενικής κυβέρνησης, το πλεόνασμα ανήλθε στα €429.2 εκατομμύρια, λόγω της σημαντικής αύξησης των δημοσίων εσόδων. Σε σύγκριση με το εννιάμηνο του 2016 (€142,8 εκατ), το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης κατέγραψε αύξηση 200%. Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία των οικονομικών λογαριασμών της Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2017, τα οποία καταρτίζονται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό σύστημα (ΕΣΛ 2010), το σύνολο των εσόδων ανήλθε σε €2.023,2 εκ. (11,8% αύξηση από την αντίστοιχη περίοδο του 2016) και οι συνολικές δαπάνες σε €1.656,5 εκ., (2,0% αύξηση) με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί πλεόνασμα €366,7 εκ. σε σύγκριση με πλεόνασμα €185,8 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου χρόνου. Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2017 ήταν: φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών €769,0 εκ. (10,0% αύξηση από την αντίστοιχη περίοδο του 2016), εκ των οποίων ο ΦΠΑ

Περίοδος .........................€ εκατ. 9Μ 2017 .................................429,2 9Μ 2016 .................................142,8 9Μ 2015.................................100,8 9Μ 2014.................................207,6 9Μ 2013.................................- 411,7 9Μ 2012 ................................-582,5 9Μ 2011 ................................-600,8 9Μ 2010................................-395,3 9Μ 2009...............................-399,3 9Μ 2008................................461,6 Αυτή είναι η εξέλιξη του πλεονάσματος όλα τα χρόνια της Κύπρου στην ευρωζώνη.

ανήλθε στα €466,9 εκ. (αύξηση 14,0%), φόροι στο εισόδημα και πλούτο €633,2 εκ. (13,6% αύξηση) και κοινωνικές εισφορές €403,3 εκ. (10,9% αύξηση). Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών ανήλθαν στα €127,4 εκ. καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 20,4%

σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Οι κυριότερες κατηγορίες δαπανών για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2017 ήταν: κοινωνικές παροχές €584,1 εκ. (2,4% αύξηση από την αντίστοιχη περίοδο του 2016), και

απολαβές προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων τεκμαρτών κοινωνικών εισφορών και συντάξεων δημοσίων υπαλλήλων) €545,2 εκ. (4,1% αύξηση). Η ενδιάμεση ανάλωση ανήλθε σε €154,0 εκ. (2,6% αύξηση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο).

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Business

Παραμένουν υπερχρεωμένα τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις Στο 121,2% του ΑΕΠ το χρέος των εγχώριων νοικοκυριών και στο 144,2% το χρέος των επιχειρήσεων το 121,2% του ΑΕΠ μειώθηκε στο τέλος Μαρτίου 2017 το χρέος των νοικοκυριών και στο 144,2% του ΑΕΠ το χρέος των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, αλλά εξακολουθούν τα εγχώρια νοικοκυριά και οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) της Κύπρου, να είναι υπερχρεωμένες μολονότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν μια μείωση στα επίπεδα του χρέους τους. Ωστόσο, όπως διαπιστώνει η έκθεση της ΚΤ, τα εγχώρια νοικοκυριά έχουν θετική καθαρή χρηματοοικονομική θέση, δηλαδή τα ρευστά στοιχεία ενεργητικού που κατέχουν (π.χ. μετρητά, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά μέσα), κατά μέσο όρο υπερκαλύπτουν το δανεισμό τους. Αντίθετα, η καθαρή χρηματοοικονομική θέση των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων προς το ΑΕΠ είναι αρνητική (δηλαδή τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού τους είναι μεγαλύτερα από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τους). Σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, για το χρέος των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, το χρέος του μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα έφθασε στο 265,4%1 του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017, έχοντας σημειώσει πτώση από 268,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Σημειώνεται ότι στο τέλος Μαρτίου 2016, οι δείκτες χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων ήταν 126,8% και 147,9% του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Εξάλλου, οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, μειώθηκαν στο επίπεδο του 221,1% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου 2017 σε σύγκριση με 225,8% στο τέλος Δεκεμβρίου 2016. Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (καθαρή αξία) των νοικοκυριών, μειώθηκαν στο 110,0% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο (113,7% του ΑΕΠ). Τα καθαρά χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, παρέμειναν υψηλά στο 204,7% του ΑΕΠ στο τέλος Μαρτίου του 2017, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση από το προηγούμενο τρίμηνο (202,1%).

Μειώνεται το χρέος των νοικοκυριών, αλλά παραμένει στα ύψη Ειδικότερα, το χρέος των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ, μειώθηκε στο 121,2% το Μάρτιο του 2017 από το επίπεδο του 122,9% το τέταρτο τρίμηνο του 2016, συνεχίζοντας την πτωτική του πορεία. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, δείχνει ότι μολονότι τα εγχώρια νοικοκυριά παραμένουν υπερχρεωμένα, παρουσιάζονται κάποια σημάδια βελτίωσης. Επιπλέον, αναφέρεται ότι, παρόλο που ο δείκτης του χρέους των νοικοκυριών είναι υψηλός σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ (58,2% του ΑΕΠ), θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι τα εγχώρια νοικοκυριά έχουν θετική καθαρή χρηματοοι-

Μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις Οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις μειώθηκαν κατά €2 δισ. μεταξύ του Ιουνίου του 2016 και του Ιουνίου του 2017. Οι χορηγήσεις προς τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, μειώθηκαν κατά €1,2 δισ. την ίδια περίοδο, με αποτέλεσμα ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων προς τις μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, να παρουσιάζεται μειωμένος από 57,2% τον Ιούνιο του 2016 σε 50,9% τον Ιούνιο του 2017.

Συνολικός εγχώριος μη χρηματοοικονομικός ιδιωτικός τομέας

Κεντρική Τράπεζα: Το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων προς τα εγχώρια νοικοκυριά, διαμορφώθηκε στο 54,5%.

κονομική θέση, δηλαδή τα ρευστά στοιχεία ενεργητικού που κατέχουν (π.χ. μετρητά, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα, επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά μέσα), κατά μέσο όρο υπερκαλύπτουν το δανεισμό τους.

Έχουν περιουσιακά στοιχεία, αλλά... Επίσης, η καθαρή χρηματοοικονομική θέση (καθαρή αξία) των νοικοκυριών, σημείωσε μείωση στο 110,0% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σε σύγκριση με 113,7% το τέταρτο τρίμηνο του 2016. Ο λόγος αυτός, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ (148,5%) το Μάρτιο του 2017. Οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών, ως ποσοστό των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν, αυξήθηκαν οριακά στο 56,3% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017. Όπως αναφέρεται, στο τέλος του Μαρτίου 2017, τα δάνεια εξακολούθησαν να αποτελούν το σημαντικότερο μέρος των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων των νοικοκυριών (85,4%). Κατά την ίδια περίοδο, τα μετρητά και οι τραπεζικές καταθέσεις συνέχισαν να συνιστούν το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού των νοικοκυριών (62,3%), παραμένοντας σχετικά αμετάβλητα, τόσο σε αξία όσο και σε ποσοστό, από το προηγούμενο τρίμηνο.

Τραπεζικές χορηγήσεις Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της ΕΚΤ, οι συνολικές τραπεζικές χορηγήσεις προς τα εγχώρια νοικοκυριά, αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 0,2% τον Ιούνιο του 2017 σε σύγκριση με αύξηση κατά 3,0% στον αντίστοιχο μέσο όρο της ζώνης του ευρώ κατά την ίδια περίοδο. Όσον αφορά την κατανομή των χορηγήσεων προς τα νοικοκυριά και με βάση τη μεθοδολογία της ΕΚΤ, τα στεγαστικά δάνεια αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των χορηγήσεων (55,3%) τον Ιούνιο του 2017, ως ποσοστό των συνολικών χορηγήσεων προς τα εγχώρια νοικοκυριά χωρίς σημαντική μεταβολή από τον Ιούνιο του 2016. Ακολουθούν τα λοιπά δάνεια

(32,3%) και έπειτα τα καταναλωτικά δάνεια (12,4%).

Μη Εξυπηρετούμενες χορηγήσεις Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων προς το σύνολο των χορηγήσεων προς τα εγχώρια νοικοκυριά, διαμορφώθηκε στο 54,5% στο τέλος Ιουνίου του 2017, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων σε ιδιώτες, ακολούθησε αυξητική τάση από το προηγούμενο έτος και έφθασε στο 27,7% τον Ιούνιο του 2017, από 26,2% τον Ιούνιο του 2016. «Παρά την αύξηση στο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων στα νοικοκυριά, ο αριθμός των αναδιαρθρώσεων έχει μειωθεί. Λαμβάνοντας υπόψη τον ορισμό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, η αποκλιμάκωσή τους λόγω των αναδιαρθρώσεων, αναμένεται να είναι σταδιακή αλλά και χρονοβόρα», υπογραμμίζεται στην έκθεση της ΚΤ.

Επιχειρήσεις Εξάλλου, η έκθεση της ΚΤ, διαπιστώνει ότι η καθαρή χρηματοοικονομική θέση των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων προς το ΑΕΠ είναι αρνητική (δηλαδή τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού τους είναι μεγαλύτερα από τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού τους) και παρουσίασε αύξηση στο 204,7% στο τέλος Μαρτίου του 2017 από το επίπεδο του 202,1% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016. Ο λόγος των χρηματοοικονομικών στοιχείων παθητικού προς τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού σημείωσε αύξηση στο 164,4% το πρώτο τρίμηνο του 2017 από 162,8% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016, υποδηλώνοντας, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της έκθεσης, ότι «οι μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις παραμένουν σε αδύνατη οικονομική θέση».

Οι τραπεζικές χορηγήσεις προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υποχώρησαν στο επίπεδο του 221,1%14 στο τέλος Μαρτίου του 2017 σε σύγκριση με 225,8% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016. Η μείωση οφείλεται, σύμφωνα με την ΚΤ, στην αυξητική τάση του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια περιλαμβανομένου και του τρέχοντος έτους, αλλά και στη συρρίκνωση των τραπεζικών χορηγήσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα προς τον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα κατά το 2016. Περαιτέρω, ο δείκτης εξυπηρέτησης χρέους του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα, δηλαδή το ποσοστό των πληρωμών του χρέους προς το διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο, εκτός από τις κύριες πληρωμές, καταγράφει επίσης την επίδραση της αποπληρωμής των τόκων και τη διάρκεια του δανείου, ακολουθεί πτωτική πορεία από το δεύτερο τρίμηνο του 2014 και μειώθηκε στο 26,0 % το Μάρτιο του 2017. Οι χορηγήσεις σε ιδιώτες κατοίκους Κύπρου, αντιπροσώπευαν το 42,2% του συνόλου των χορηγήσεων του τραπεζικού τομέα στο τέλος Ιουνίου του 2017.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια Με βάση τα μη ενοποιημένα στατιστικά στοιχεία, το υψηλότερο επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων ανά τομέα στο τέλος του Ιουνίου του 2017, αφορά χορηγήσεις προς τον κατασκευαστικό τομέα, οι οποίες αποτελούν το 74,5% του συνόλου των χορηγήσεων προς τον κατασκευαστικό τομέα. Ακολουθούν οι μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις στον τομέα γεωργίας, δασονομίας και αλιείας (72,4%) και στον τομέα τεχνών, ψυχαγωγίας και αναψυχής (68,7%). Εξάλλου, σύμφωνα με την έκθεση της ΚΤ, το ποσοστό των χορηγήσεων που έχουν αναδιαρθρωθεί, ως ποσοστό του συνόλου των χορηγήσεων στον εγχώριο μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα, διαμορφώθηκε στο 25,2% τον Ιούνιο του 2017, σημειώνοντας οριακή μείωση από το τέλος του προηγούμενου τριμήνου (25,3%). Πηγή: ΚΥΠΕ

Business

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Τσίπρας: Πώς μοιράζεται μέρισμα 1,4 δισ. ευρώ Συνολικά 720 εκατ. ευρώ θα μοιραστούν σε περίπου 3,4 εκατομμύρια πολίτες ως «έκτακτη ενίσχυση» με εισοδηματικά, οικογενειακά και περιουσιακά κριτήρια η διανομή κοινωνικού μερίσματος 1,4 δισ. ευρώ ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Από το ποσό αυτό 720 εκατ. ευρώ θα διανεμηθεί εντός Δεκεμβρίου ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε 3,4 εκατομμύρια πολίτες, 315 εκατ. ευρώ θα δοθούν σε συνταξιούχους στους οποίους έχουν παρακρατηθεί παράνομα υψηλότερες εισφορές υγείας για την περίοδο 1η Ιουλίου 2012 έως και 30 Ιουνίου 2016 και 360 εκατ. ευρώ θα καταβληθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό στη ΔΕΗ προκειμένου να καλυφθεί το κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (ΥΚΩ) και να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρξουν αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος το 2018. Τα παραπάνω ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός σε διάγγελμα. Οπως είπε αυτό γίνεται γιατί η οικονομία έχει σημειώσει εξαιρετικές επιδόσεις με ρυθμό ανάπτυξης φέτος στο 2% του ΑΕΠ και ανεργία που αποκλιμακώθηκε κατά επτά ποσοστιαίες μονάδες επί της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Στο δημοσιονομικό σκέλος η απόδοση ξεπέρασε τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις με πρωτογενές πλεόνασμα που θα ξεπερνά πολύ στον στόχο του 1,75% του ΑΕΠ, τόνισε. Οπως είπε αυτό είναι αποτέλεσμα εξορθολογισμού των δαπανών χωρίς μειώσεις μισθών και περικοπές κοινωνικού κράτος, αλλά και αποτέλεσμα της μάχης κατά της διαφθοράς και διαπλοκής. Όπως παραδέχθηκε ο πρωθυπουργός πολλά στρώματα και η μεσαία τάξη δέχτηκαν ισχυρά πλήγματα. Αυτό οφείλεται και στο ότι η ελιτ του τόπου φόρτωσε τα βάρη στους πολλούς φοροδιαφεύγοντας. «Αυτοί έχουν το θράσος να μας κατηγορούν για την υψηλή φορολογία. Κάθε ευρώ φόρων στους μεσαίους ισοδυναμεί με τα χρήματα που έστειλαν σε φορολογικούς παραδείσους. Oﬀ shore έκανε η καλομαθημένη ελίτ της χώρας, τόνισε και όχι οι μισθωτοί και η μεσαία τάξη». Ο πρωθυπουργός μίλησε για σημαντικές νίκες προς όφελος των πολλών την περίοδο των μνημονίων (προστασία πρώτης κατοικίας, σχολικά γεύματα, ένταξη 2,5 εκατομμυρίων ανθρώπων στην νοσοκομειακή περίθαλψη, ενώ ανακοινώθηκε κοινωνικό μέρισμα 617 εκατ. ευρώ την περασμένη χρονιά). Όπως τόνισε για φέτος θα διανεμηθεί κοινωνικό μέρισμα,

Δίνονται 315 εκατ. για τις επιστροφές παράνομων παρακρατήσεων εισφορών υγείας και 360 εκατ. για τα ΥΚΩ της ΔΕΗ.

παρά την καταστροφολογία και τον πόλεμο. Πέρυσι η συζήτηση ήταν για την ανάγκη να ενταθεί η λιτότητα. Σήμερα δεν υπάρχουν νέα μέτρα, αλλά συζήτηση για έξοδο από την κρίση και επιστροφή των επενδύσεων. O πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι το μέρισμα θα φτάσει το 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, υπερδιπλάσιο από το 2016. Από το 1,4 δισ. ευρώ, τα 720 εκατ. ευρώ θα μοιραστούν ως έκτακτη ενίσχυση (αφορολόγητη και ακατάσχετη) σε 3,4 εκατομμύρια συμπολίτες μας με προτεραιότητα τους άνεργους και τα χαμηλά εισοδήματα. Εντός εβδομάδας κατατίθεται το νομοσχέδιο και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου θα έχει καταβληθεί το ποσό στους δικαιούχους. Θα τεθούν κριτήρια (εισοδηματικά, οικογενειακά και περιουσιακής κατάστασης) ώστε να γίνει στοχευμένη η παροχή. Τα εισοδηματικά κριτήρια αφορούν μονοπρόσωπα νοικοκυριά με εισόδημα έως 9.000 ευρώ και πολυπρόσωπα με ανώτατο

εισόδημα τις 18.000 ευρώ. Προσαυξάνονται κατά 50% για κάθε επιπλέον ενήλικα και 25% για κάθε παιδί. Δικαιούχοι θα είναι και όσων τα νοικοκυριά διαθέτουν ακίνητη περιουσία έως 180.000 ευρω. Πρακτικά: * Οικογένειες σε δυο παιδιά και εισόδημα 6.000 ευρώ ετησίως θα πάρουν ενίσχυση 900 ευρώ. Για 12.000 ευρώ 700 ευρώ και για 18.000 εισόδημα 500 ευρώ. * Για ζευγάρι χωρίς παιδιά και εισόδημα 4.500 ευρώ θα δοθούν 675 ευρώ και για εισόδημα 9.000 ευρώ 525 ευρώ και για 13.500 ενίσχυση 375 ευρώ. * Για μονοπρόσωπα νοικοκυριά και εισόδημα έως 3.000 ευρώ η ενίσχυση είναι 450 ευρώ για εισόδημα 6.000 ευρώ 350 ευρώ και για 9.000 ευρώ ενίσχυση 250 ευρώ. Πηγή: Euro2day.gr

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Business

«Μπούμερανγκ» για Σ. Αραβία η παρέμβαση στον Λίβανο Το σχέδιο του Ριάντ να στρέψει τον Λίβανο κατά της Χεζμπολάχ μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα τον Λίβανο αρέσει το πολιτικό μυστήριο. Από τις ελίτ ως τους απλούς πολίτες, από τα παιδιά ως τους παππούδες, είναι μια χώρα στην οποία όλοι μιλούν για πολιτική και όλοι έχουν μια γνώμη. Και σπάνια υπάρχουν πιο πικάντικες ειδήσεις απ’ ό,τι την προηγούμενη εβδομάδα.

l Της Roula Khalaf*

Ακόμα και αυτοί που σαν και μένα έφυγαν από τη χώρα πριν από πολύ καιρό, έμειναν άναυδοι από τη συγκλονιστική εμφάνιση του πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαάντ Αλ Χαρίρι σε κρατικό τηλεοπτικό κανάλι της Σαουδικής Αραβίας, για να ανακοινώσει την παραίτησή του και να επιτεθεί στο Ιράν. Έφυγε από τη Βηρυτό ξαφνικά και χωρίς να πει σε κανέναν τα σχέδιά του. Τα σενάρια άρχισαν να κυκλοφορούν με φρενήρεις ρυθμούς. Τον έχουν απαγάγει, είναι ελεύθερος, είναι μέρος μιας συνωμοσίας, τον πρόδωσαν, η φημολογία ήταν ασταμάτητη. Οι περισσότεροι είχαν πειστεί πως ο κ. Χαρίρι δεν ήταν αυτός που είχε τον έλεγχο των πράξεών του: η Σαουδική Αραβία είχε πάρει τον έλεγχο και ετοιμαζόταν να χρησιμοποιήσει τον Λίβανο ως το θέατρο της επόμενης αντιπαράθεσης με το Ιράν. (Ο πρόεδρος του Λιβάνου επίσης αρνήθηκε να δεχθεί την παραίτηση του πρωθυπουργού μέχρι να επιστρέψει πίσω). Η παρέμβαση ξένων δυνάμεων δεν είναι κάτι νέο για τον Λίβανο. Ο κ. Χαρίρι είναι πρωθυπουργός και ταυτόχρονα ο άνθρωπος της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας στη χώρα. Ο βασικός του αντίπαλος, η σιιτική Χεζμπολάχ, είναι η πιο ισχυρή πολιτική δύναμη στη χώρα και εκπρόσωπος του Ιράν. Το ότι οι δύο τους συνυπάρχουν, χωρίς να εμπλακούν στις συγκρούσεις δι’ αντιπροσώπων μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, οφείλεται εν μέρει στη σιωπηρή ανοχή των δύο περιφερειακών δυνάμεων. Το ακριβές κίνητρο πίσω από την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να ακυρώσει αυτή τη συνεννόηση είναι μέρος του μυστηρίου. Αλλά συνέβη μία ημέρα αφότου ο κ. Χαρίρι συνάντησε τον Αλί Άκμπαρ Βελαγιάτι, ανώτατο σύμβουλο του Ιρανού ηγέτη. Εμφανίστηκε ο Λιβανέζος πρωθυπουργός πολύ φιλικός με τον Ιρανό αξιωματούχο; Πιθανόν. Από τότε που ο κ. Χαρίρι «εξαφανίστηκε», κυκλοφόρησαν διάφορα σενάρια για το μέλλον του. Ορισμένοι αξιωματούχοι στη Βηρυτό υποστήριξαν πως απάχθηκε από το αεροδρόμιο και εξαφανίστηκε για μία ημέρα, ενώ άλλοι ότι του τα έψαλε ο πρίγκιπας διάδοχος και de facto ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και στη συνέχεια κατευθύνθηκε στο ξενοδοχείο Ritz, όπου κρατούνται οι ύποπτοι για διαφθορά. Πίσω στη Βηρυτό ωστόσο, οι άνθρωποι δεν ήξεραν αν πρέπει να γελούν ή να κλαίνε με τον εξευτελισμό από το Ριάντ. Είναι άλλο να γνωρίζεις ότι οι πολιτικοί σου εξυπηρετούν και συμφέροντα τρίτων και άλλο να τους βλέπεις να υπακούν σε μια άλλη δύναμη. Καθώς οι εικόνες του κ. Χαρίρι κυκλοφορούσαν στην πρωτεύουσα, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων αναρτούσαν εικόνες με τον Τεν Τεν να ψάχνει τον Χαρίρι. Το Σαββατοκύριακο, δρομείς στον μαραθώνιο της Βηρυτού κρατούσαν πλα-

Ο κ. Χαρίρι είναι πρωθυπουργός και ταυτόχρονα ο άνθρωπος της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας στη χώρα

Η μυστηριώδης «εξαφάνιση» του πρωθυπουργού Χαρίρι και ο πόλεμος στην Υεμένη.

κάτ που έγραφαν «θέλουμε πίσω τον πρωθυπουργό μας». Κατά εντελώς ειρωνικό τρόπο, ο Χασάν Νασράλα, ο αρχηγός της Χεζμπολάχ, έδωσε ομιλία στην οποία αποκηρύσσει τη «σύλληψη» από τους Σαουδάραβες ως μια προσβολή για τον Λίβανο. Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις ασκούν πίεση στη Σαουδική Αραβία να στείλει πίσω τον κ. Χαρίρι, την Κυριακή κυκλοφόρησε η είδηση πως μια Λιβανέζα δημοσιογράφος κατευθύνεται προς το Ριάντ για να πάρει συνέντευξη από τον πρωθυπουργό. Πιο περίεργο και από τη selﬁe που έβγαλε η παρουσιάστρια talk show Πάουλα Γακουμπιάν σε ιδιωτικό αεροπλάνο, ήταν το γεγονός πως δεν είχε συνεργείο μαζί της... Στη συνέντευξη, ο κ. Χαρίρι έδειχνε εξουθενωμένος αλλά επέμεινε ότι δρα σύμφωνα με την ελεύθερη βούλησή του και ότι θα επιστρέψει σύντομα στη Βηρυτό. Απέδωσε την περίεργη συμπεριφορά στην επιθυμία να προκαλέσει ένα

«θετικό σοκ». Σε κάποιο σημείο έδειχνε ότι προσπαθεί να μη βάλει τα κλάματα, σε κάποιο άλλο άρχισε να κοιτάζει προς το μέρος ενός άνδρα που καθόταν στα δεξιά του. Εν τω μεταξύ, η κα Γιακουμπιάν ασχολούνταν με το κινητό της τηλέφωνο και προσπαθούσε να κάνει διάλειμμα για διαφημίσεις. Η συνέντευξη δεν βοήθησε να σταματήσουν οι θεωρίες συνωμοσίας στον Λίβανο. Αλλά σε αυτό το σουρεαλιστικό σκηνικό μπορούσε να δει κανείς ενδείξεις για το μέλλον του Λιβάνου. Μέσω του κ. Χαρίρι, οι απαιτήσεις του Ριάντ ήταν ξεκάθαρες: η Χεζμπολάχ πρέπει να σταματήσει να βοηθάει τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες Χούτι στην Υεμένη ή διαφορετικά ο Λίβανος θα υποστεί οικονομικές κυρώσεις. Η Υεμένη αποτελεί το βασικό δίλημμα στην εξωτερική πολιτική του βασιλείου και το διακύβευμα είναι μεγάλο γιατί η στρατιωτική

Η Υεμένη αποτελεί το βασικό δίλημμα στην εξωτερική πολιτική του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας επιχείρηση της Σαουδικής Αραβίας στη χώρα αποτελεί τον πρώτο πόλεμο του πρίγκιπα Μοχάμεντ. Πρέπει να κερδίσει, ακόμα και αν το κόστος είναι η αποσταθεροποίηση του Λιβάνου. Το πρόβλημα είναι ότι η επιτυχία στην Υεμένη δεν είναι εγγυημένη, ακόμα και αν η Χεζμπολάχ συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των Σαουδαράβων. Το Ιράν είναι ο βασικός προμηθευτής των Χούτι και δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει τη Χεζμπολάχ για να ενισχύσει τους αντάρτες. Αλλά ίσως να μην αξίζει να κοιτάμε τη λογική έκβαση των πραγμάτων. Η πίεση του Ριάντ στον κ. Χαρίρι έχει σαν στόχο να στρέψει τον Λίβανο ενάντια στη Χεζμπολάχ. Αντίθετα, μπορεί να στρέψει τον Λίβανο ενάντια στη Σαουδική Αραβία. * Το άρθρο δημοσιεύτηκε στους Financial Times

Business

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Το «παραδεισένιο» κόλπο της Apple για να κρύψει φόρους Η στρατηγική «Double Irish» και πώς εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των φορολογικών βαρών για τις αμερικανικές πολυεθνικές ο νησί του Jersey ήρθε για τα καλά στην επικαιρότητα με την αποκάλυψη των Paradise Papers. Αιτία ο ρόλος του στην προσπάθεια της Apple να αποφύγει την πληρωμή φόρων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η δημοσιογραφική ομάδα που έκανε τις αποκαλύψεις υποστηρίζει ότι η πολυεθνική βρήκε νέους τρόπους να ρίχνει στο ελάχιστο τους φορολογικούς συντελεστές. Είχε προηγηθεί σκληρή κριτική για τη συμφωνία που είχε κάνει με την ιρλανδική κυβέρνηση και η οποία εξασφάλιζε πολύ χαμηλή φορολόγηση μέσω των θυγατρικών της στη χώρα. Η κατακραυγή (σ.σ. που συνοδεύτηκε από «καμπάνα» της Κομισιόν η οποία απαίτησε από το Δουβλίνο ανάκτηση φόρων ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις) οδήγησε την Ιρλανδία στο να κλείσει «παράθυρα» κυνηγώντας εταιρείες της χώρας που δεν είχαν φορολογική έδρα. Κάπου εκεί μπήκε σε εφαρμογή το σχέδιο «double Irish», μια τακτική γνωστή στις αμε-

O ρόλος του Jersey και η ξαφνική εμφάνιση 270 δισεκατομμυρίων δολαρίων τους εθνικούς λογαριασμούς της Ιρλανδίας.

ρικανικές πολυεθνικές που έχει στόχο να στείλει τα κέρδη εξωτερικού σε φορολογικούς παραδείσους, αποφεύγοντας έτσι τις

πληρωμές στο αμερικανικό Δημόσιο. Οι νομικοί σύμβουλοι της Apple προσέγγισαν την Appleby, από τα αρχεία της οποίας προ-

έρχονται οι αποκαλύψεις, ρωτώντας μεταξύ άλλων για τις φορολογικές δομές στα νησιά Καϋμάν, τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, τη Βερμούδα και τη νήσο Jersey. Εν τέλει επέλεξαν την τελευταία. Δυο θυγατρικές της Apple μεταφέρθηκαν εκεί, ενώ μια τρίτη, η Apple Operations Europe απέκτησε έδρα στην Ιρλανδία, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις. Ειδικοί λένε ότι η Apple εκμεταλλεύεται τις γενναιόδωρες φοροαπαλλαγές της Ιρλανδίας σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας (πατέντες κ.τλ.). Επικαλούνται την αιφνιδιαστική εμφάνιση άυλων περιουσιακών στοιχείων σχεδόν 270 δισεκατομμυρίων δολαρίων στους εθνικούς λογαριασμούς της χώρας! Από την πλευρά της, η Apple υποστηρίζει ότι έχει ενημερώσει τις αρχές από το 2014 για την «αναδιοργάνωση» και πως ακολουθεί τους νόμους και αν αυτοί αλλάξουν θα συμμορφωθεί… Πηγή: Euro2day

ΗΠΑ: Τράπεζες λανσάρουν σύστημα πληρωμών σε πραγματικό χρόνο Οι τράπεζες που συμμετέχουν στην ένωση The Clearing House αναμένεται να υιοθετήσουν άμεσα το σύστημα o σύστημα πληρωμών σε πραγματικό χρόνο που δημιούργησε ένωση μεγάλων αμερικανικών τραπεζών ενεργοποιήθηκε τη Δευτέρα και λειτουργεί κανονικά. Η BNY Mellon και η US Bank πραγματοποίησαν χθες την πρώτη συναλλαγή μέσω του δικτύου RTP (real time payments) στις 5 μ.μ., μεταφέροντας 3,5 δολάρια μέσω δύο διαφορετικών λογαριασμών. Η συναλλαγή ολοκληρώθηκε μέσα σε τρία δευτερόλεπτα, αρκετά πιο γρήγορα από τις τρεις ημέρες που απαιτούνται συνήθως για την επεξεργασία τέτοιων συναλλαγών. Οι τράπεζες που συμμετέχουν στην ένωση The Clearing House αναμένεται να υιοθετήσουν άμεσα το σύστημα, με τις Citibank, JP Morgan Chase και SunTrust να ακολουθούν σύντομα τις BNY Mellon και US Bank.

Μια ομάδα μεγάλων τραπεζών λάνσαραν σύστημα πληρωμών σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας σε καταναλωτές και επιχειρήσεις να στέλνουν και να λαμβάνουν χρήματα άμεσα μέσω τραπεζικών λογαριασμών.

Αυτά είναι τα κορυφαία MBA του κόσμου Σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ βρίσκονται τα 10 κορυφαία MBA του κόσμου ο έγκυρο οικονομικό περιοδικό Economist ανακοίνωσε για μία ακόμη χρονιά τα κορυφαία προγράμματα full time MBA, με τα κορυφαία μεταπτυχιακά προγράμματα να βρίσκονται στις ΗΠΑ, καθώς το πρώτο MBA που προσφέρεται εκτός των ΗΠΑ, είναι αυτό του HEC στο Παρίσι στην 15η θέση της λίστας με τα κορυφαία ΜΒΑ.

Πρώτο στην λίστα φέτος είναι το ΜΒΑ του Kellogg School of Management από το NorthWestern στο Ιλινόις από την δεύτερη θέση που είχε πέρυσι, ενώ στη δεύτερη θέση έπεσε το πρόγραμμα ΜΒΑ που προσφέρει η Booth School of Business στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Πέρα από το HEC στο Παρίσι, στην 16η θέση βρίσκεται το Πανεπιστήμιο

του Κουίνσλαντ στην πρωτεύουσα της Αυστραλίας, Μπρισμπέιν, ενώ το πρώτο ΜΒΑ σε μη αγγλόφωνο πανεπιστήμιο προσφέρεται στο Πανεπιστήμιο της Ναβάρα στη Βαρκελώνη.

Αυτά είναι τα 10 κορυφαία MBA που προσφέρονται σε όλο τον κόσμο.

To σύστημα αναμένεται να έχει εδραιωθεί ως το 2020. Όπως μεταδίδουν οι Financial Times, η εξέλιξη αναμένεται να μετασχηματίσει τον τομέα πληρωμών των ΗΠΑ, ο οποίος κυριαρχείται από τη χρήση επιταγών και πιστωτικής κάρτας και αντιπροσωπεύει το πρώτο νέο σύστημα πληρωμών στις ΗΠΑ τα τελευταία 40 χρόνια.

Business

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Μπορεί μια κεντρική τράπεζα να κατευθύνει τη στεγαστική αγορά μιας χώρας; Σουηδία: «Η στεγαστική αγορά "πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά", λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις» χι πολύ καιρό πριν, η σουηδική Riksbank αποφάσισε: όχι. Τώρα, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος να αναθεωρηθεί αυτή η απόφαση, καθώς η μεγαλύτερη αγορά ακινήτων στη Σκανδιναβία, η σουηδική, κινδυνεύει να βυθιστεί σε μια διόρθωση προς τα κάτω... Τα αποδεικτικά στοιχεία για την πτώση των τιμών ήταν τόσο ανησυχητικά την Τρίτη, που συνέβαλαν στην πτώση κατά 1,5% της κορώνας έναντι του ευρώ. Ένα ασθενές νόμισμα θέτει τον στόχο πληθωρισμού της Riksbank σε κίνδυνο. Πρέπει λοιπόν να εξετάσει πιο στενά την αγορά κατοικίας; Οι εξελίξεις στη στεγαστική αγορά της Σουηδίας "θα μπορούσαν να προκαλέσουν ορισμένες αμφιβολίες στην Riksbank, καθώς ενδέχεται να επηρεάσουν τις συνολικές οικονομικές προοπτικές και τον πληθωρισμό", ανέφερε σε σημείωμα ο αναλυτής της Nordea, Andreas Wallstrom.

Η σουηδική Riksbank διοχέτευσε όλη της την ενέργεια στην καταπολέμηση του αποπληθωρισμού και, νωρίτερα φέτος, ανέκτησε τελικά την αξιοπιστία της σχετικά με τον πληθωρισμό. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λένε τώρα ότι αν χρειαστεί είναι έτοιμοι να αρχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια στα μέσα του επόμενου έτους. Ταυτόχρονα, η Riksbank μπορεί να παρατείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων επειδή φτάνουμε στη λήξη του έτους. Ωστόσο, στα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της Riksbank, η αναπληρώτρια Διοικητής Cecilia Skingsley υποστήριξε ότι η νομισματική πολιτική "υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση των επιπτώσεων του μεγάλου χρέους των νοικοκυριών." Επίσης είπε ότι η στεγαστική αγορά "πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά", λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις.

Η σουηδική Riksbank διοχέτευσε όλη της την ενέργεια στην καταπολέμηση του αποπληθωρισμού.

Σκοπός της Apple ο αισθητήρας 3-D στο iPhone του 2019 Η εταιρεία αναμένεται να διατηρήσει το σύστημα TrueDepth Apple Inc. εργάζεται πάνω σε ένα τρισδιάστατο σύστημα αισθητήρων για το iPhone του 2019, κάνοντας άλλο ένα βήμα ώστε να μετατρέψει το ακουστικό σε μια κορυφαία συσκευή που χρησιμοποιεί μια τεχνολογία η οποία υπερκαλύπτει την εικόνα που παράγεται από τον υπολογιστή από την άποψη του χρήστη για τον πραγματικό κόσμο, παρέχοντας έτσι μια σύνθετη εικόνα. Αυτό είπαν άνθρωποι που είναι εξοικειωμένοι με το σχέδιο. Η Apple αξιολογεί μια διαφορετική τεχνολογία από αυτή που χρησιμοποιεί αυτή τη στιγμή στο σύστημα αισθητήρων TrueDepth στο μπροστινό μέρος του iPhone X, ανέφεραν οι παραπάνω πηγές. Το υπάρχον σύστημα βασίζεται σε τεχνική δομημένου φωτός που σχεδιάζει ένα μοτίβο 30.000 κουκίδων λέιζερ πάνω στο πρόσωπο ενός χρήστη και μετρά την παραμόρφωση για να δημιουργήσει μια ακριβή εικόνα 3-D για έλεγχο ταυτότητας. Ο

Η Apple εργάζεται πάνω σε ένα τρισδιάστατο σύστημα αισθητήρων για το iPhone του 2019.

σχεδιαζόμενος αισθητήρας θα χρησιμοποιήσει μια προσέγγιση χρόνου- πτήσης που υπολογίζει το χρόνο ο οποίος χρειάζεται για να αναπηδήσει μια ακτίνα λέιζερ στα γύρω αντικείμενα και να δημιουργήσει μια τρισδιάστατη εικόνα του περιβάλλοντος. Η εταιρεία αναμένεται να διατηρήσει το σύστημα TrueDepth, έτσι ώστε τα μελλοντικά iPhones να έχουν αμφότερες τις δυνατότητες ανίχνευσης 3-D εμπρός και πίσω. Η Apple ξεκίνησε συζητήσεις με μελλοντικούς προμηθευτές του νέου συστήματος, ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Οι εταιρείες που κατασκευάζουν τέτοιους αισθητήρες περιλαμβάνουν τις Inﬁneon Technologies AG, Sony Corp., STMicroelectronics NV και Panasonic Corp. Η δοκιμή της τεχνολογίας βρίσκεται ακόμη σε πρώιμα στάδια και θα μπορούσε τελικά να μην χρησιμοποιηθεί στην τελική έκδοση του τηλεφώνου Πηγή: Bloomberg

Μια έκπληξη της Boeing, έκανε την Airbus να υποφέρει... Η Emirates δεσμεύτηκε να αγοράσει 15,1 δισεκατομμύρια δολάρια από το μοντέλο 787-10 Dreamliners της Boeing ο Δελτίο Τύπου τυπώθηκε, τα μέσα ενημέρωσης κλήθηκαν, οι πρώτοι αξιωματούχοι άρχισαν να προσέρχονται στην αίθουσα. Αυτή ήταν η σκηνή της πρώτης ημέρας του Air Show του Ντουμπάι, όταν η Airbus SE είχε προγραμματίσει να αποκαλύψει μια έντονα αναμενόμενη γραμμή σωτηρίας για τα έξοχα jumbos της A380 από τον μεγαλύτερο οπαδό του συγκεκριμένου του αεροσκάφους: την Emirates. Αντ 'αυτού, τίποτα. Στην πραγματικότητα, χειρότερα από τίποτα. Μια αρχική καθυστέρηση, όχι ασυνήθιστη σε αυτές τις σημαντικές τελετές υπογραφής, έδωσε τη θέση της σε σύγ-

χυση. Η αμηχανία μετατράπηκε σε ταπείνωση όταν ένα μοντέλο αεροσκάφους μεταφέρθηκε στην αίθουσα ενημέρωσης και το γκρι ύφασμα που το κάλυπτε έπεσε - αποκαλύπτοντας το λογότυπο της Boeing Co. στην ουρά του. Από το πουθενά, η αεροπορική εταιρεία των ΗΠΑ κατέκτησε ξαφνικά την Αίθουσα 6 στο ψηλότερο επίπεδο του κεντρικού εκθεσιακού χώρου, με τους εκπροσώπους της να ανεβαίνουν στη σκηνή. Οι αξιωματούχοι της Airbus που κυριάρχησαν στην αίθουσα κατά την άφιξη ήρθαν ήσυχα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, καθώς ο αντίπαλός τους έριξε ένα ισχυρό χτύπημα: η Emirates δεσμεύ-

Οι αξιωματούχοι της Airbus που κυριάρχησαν στην αίθουσα κατά την άφιξη έφυγαν ήσυχα.

τηκε να αγοράσει 15,1 δισεκατομμύρια δολάρια από το μοντέλο 787-10 Dreamliners της Bo-

eing. Αυτό ήταν παρόμοιο με την τιμή εντολής που είχε προγραμματίσει η Airbus.

LIFESTYLE NEWS l Της Γεωργίας Παππούτα

Νέο ρεκόρ για την ΕλΕΝΑ ΠΑΠΑρΙζου! έσα σε μόλις ένα μήνα από την κυκλοφορία του, το επίσημο βίντεο κλιπ για το νέο single της Έλενας Παπαρίζου «Αν με δεις να κλαίω» κατάφερε να ξεπεράσει τα 5.000.000 προβολές στο YouTube. Η νέα επιτυχία της Έλενας Παπαρίζου με τη φιλική συμμετοχή του Αναστάσιου Ράμμου έχει συγκινήσει το κοινό από την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας του, βρίσκεται στις πρώτες θέσεις του Oﬃcial Airplay Chart εδώ και 4

εβδομάδες, ενώ αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του φετινού χειμώνα. Παράλληλα το τραγούδι βρίσκεται και στο #1 των ψηφιακών πωλήσεων στο iTunes, ενώ το YouTube έχει πλημμυρίσει από ερασιτεχνικά covers του κομματιού. Το «Αν με δεις να κλαίω» θα συμπεριληφθεί στο επερχόμενο νέο album της Έλενας Παπαρίζου το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες εβδομάδες από τη Minos EMI / Universal.

Προσωπικότητα της χρονιάς στη Γαλλία ο ΝΙκος ΑλΙΑΓΑς αγάπη των Γάλλων για τον Νίκο Αλιάγα είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Το ταλέντο, το χιούμορ, το ταμπεραμέντο και η άνεσή του ως παρουσιαστής, τον έχουν καταστήσει νούμερο 1 στην Γαλλία. Η αναγνώριση που λαμβάνει φάνηκε ακόμη μία φορά, από την γαλλική έκδοση του περιοδικού GQ που τον βράβευσε για την πολυδιάστατη προσωπικότητα του και την προσφορά του στη Γαλλία που την κάνει καλύτερη.

ΔΕςΠοΙΝΑ ΒΑΝΔΗ – ΝΤΕΜΗς ΝΙκολΑΪΔΗς: Ληστές στο σπίτι τους! σχημα τα νέα για τη Δέσποινα Βανδή και τον Ντέμη Νικολαϊδη, καθώς ληστές εισέβαλλαν στη μονοκατοικία τους στη Βούλα και αποχώρησαν με λεία πολλών χιλιάδων ευρώ. Κανείς από την οικογένεια Νικολαΐδη δεν βρισκόταν στο σπίτι έτσι, οι κακοποιοί είχαν όλη την ώρα να ψάξουν, να βρουν και να αφαιρέσουν κοσμήματα τεράστιας αξίας αλλά και μετρητά τα οποία το ζευγάρι κρα-

τούσε στο σπίτι του. Το ζευγάρι αμέσως κατάλαβε πως κάτι δεν πήγαινε καλά, όταν επιστρέφοντας στο σπίτι, παρατήρησε πως το παράθυρο που βρίσκεται στο ισόγειο της διώροφης μονοκατοικίας είχε παραβιαστεί! Η αστυνομία προσπαθεί να συλλέξει υλικό από τις κάμερες ασφαλείας αλλά και να αποσπάσει πληροφορίες από ανθρώπους που είχαν πρόσβαση στον χώρο του σπιτιού.

Εκτός από τον Αλιάγα, στη λίστα με τις προσωπικότητες της χρονιάς ξεχωρίζει η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό, η οποία ξεχώρισε γιατί πέτυχε την ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 από το Παρίσι, ο τραγουδιστής Μπενζαμέν Μπιολέ, ο ηθοποιός Ματιέ Κασοβίτς και ο πρόεδρος του Radio France Ματιέ Γκαλέ. Ο Μουνίρ Μαζουμπί, υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής στην κυβέρνηση Μακρόν, βραβεύτηκε ως η «ψηφιακή προσωπικότητα του 2017».

STYLISTA

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

LIVING

τρόποι να βελτιώσεις την ψυχική σου υγεία

ο βασικό θεμέλιο της ύπαρξής σου είναι ο εαυτός σου και η ψυχική σου υγεία. Γιατί όπως ξέρεις πολύ καλά, αν νοσεί το μέσα, δε θα αργήσει να νοσήσει και το έξω.

Προκειμένου, λοιπόν, να πετύχουμε αυτό το "όμορφη και μέσα και έξω", χρειάζεται να ενισχύσουμε την διάθεση και την ψυχολογία μας, ειδικά τις μέρες εκείνες που νιώθουμε κουρελάκι πεταμένο στο παγωμένο πάτωμα ενός ημιυπό-

γειου. Φρόντισε τον εαυτό σου και μην παραμελείς τη διάθεσή σου. Όταν δεν νιώθεις καλά, αντιμετώπισέ το αντί να το παραβλέπεις.

1. Δώσε στον εαυτό σου το ελεύθερο να συνέλθει μια μέρα Μη νιώθεις τύψεις ή ενοχές αν χρειάζεσαι χρόνο να χαλαρώσεις, να αποσυνδεθείς και να ξαναβρείς τον εαυτό σου. Με το να πάρεις μια μέρα "άδεια" από τις υποχρεώσεις σου, είναι σαν παίρνεις προληπτικά ένα φάρμακο για να αποφύγεις τα χειρότερα στο μέλλον.

2. Κάνε κάτι άλλο πέρα απ' το να δεις σειρές πριν κοιμηθείς Το binge watching μπορεί να νιώθεις ότι σε χαλαρώνει, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να σε κάνει κακοδιάθετη την επόμενη μέρα. Αντ' αυτού, διάβασε ένα βιβλίο, μίλα στο τηλέφωνο, κάνε ένα μπάνιο ή ό,τι άλλο θες.

3. Μείωσε την επεξεργασμένη ζάχαρη Έτσι θα καταφέρεις να ισορροπήσεις τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τη διάθεσή σου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Νερό αντί για σόδα και περισσότερα λαχανικά θα κάνου τη διαφορά στη διατροφή, αλλά και την ψυχολογία σου.

4. Ζήτα βοήθεια Δεν χρειάζεται να χεις κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα για να μιλήσεις σε έναν ψυχολόγο. Αν οι διακυμάνσεις στη διάθεσή σου έχουν αυξηθεί, και επηρεάζουν την καθημερινότητά σου, μίλα με κάποιον.

5. Δοκίμασε να μειώσεις το αλκοόλ Αν πίνεις για να μη νιώθεις ότι έχεις άγχος ή κατάθλιψη, χρειάζεται να σκεφτείς τι ρόλο παίζει το αλκοόλ στη διάθεσή σου.

Δύο φράσεις που πρέπει να πάψεις να λες για να πετύχεις πάρχουν δύο λάθη που μπορεί να μοιάζουν μικρά, αλλά επηρεάζουν σημαντικά και αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι, ενώ στέκονται και εμπόδιο στην επιτυχία σου. Και αυτά είναι δύο λέξεις. Σύμφωνα με τον καθηγητή Bernard Roth, του πανεπιστημίου του Stanford, μπορείς να τις αντικαταστήσεις κι έτσι να βοηθήσεις τον εαυτό σου να πετύχεις περισσότερα.

Πρέπει vs Θέλω Ο Roth προτείνει να χρησιμοποιείς το "θέλω" αντί για το "πρέπει", όταν σκέφτεσαι ή μιλάς για όλα τα πράγματα που έχεις να κάνεις. Το "πρέπει" κάνει τα πάντα να μοιάζουν με υποχρεώσεις που σου έχουν επιβληθεί και είναι πάνω από σένα. Με το "θέλω" στη θέση του, οι άνθρωποι είναι σε θέση να καταλάβουν ότι ακόμα και τα πράγματα που δεν τους αρέσουν τόσο, είναι αποτέλεσμα των επιλογών που έχουν κάνει.

Αλλά vs Και Αντίστοιχα, όταν χρησιμοποιείς το "αλλά", κάνεις την οποιαδήποτε ενέργεια να μοιάζει με πρόβλημα, ενώ με το "και" συνειδητοποιείς ότι υπάρχει ένα πρόβλημα και ψάχνεις τη λύση του. Για παράδειγμα θες να πας στο γυμναστήριο, αλλά πρέπει να προετοιμαστείς για την δουλειά της επόμενης μέρας. Αν στη θέση του «αλλά», βάλεις το «και» σε κάνει υποσυνείδητα να αναζητάς μια λύση ώστε να τα κάνεις και τα δύο, όχι να αναβάλεις το ένα για το άλλο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

STYLISTA

ΥΓΕΙΑ & ΣΩΜΑ

ανθυγιεινές τροφές που δεν πρέπει ποτέ να βρίσκονται στην κουζίνα σας!

είτε τη λίστα με τις 10 σούπερ ανθυγιεινές τροφές που πρέπει να βγουν μια και καλή από την κουζίνα σας, για να προφυλάξετε την υγεία, αλλά και τη σιλουέτα σας. Πατατάκια: Είναι εθιστικά, έχουν πολλές θερμίδες και λιπαρά. Σίγουρα, όσο και να σκεφτούμε, δε θα βρούμε τίποτα καλό να πούμε γι’ αυτά. Αφήστε που κανείς δεν μπορεί να φάει μια λογική ποσότητα αλλά πρέπει σώνει και καλά να τελειώσει μια ολόκληρη συσκευασία. Επομένως, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να τα βγάλετε τελείως από το σπίτι και τη ζωή σας. Ακόμα και τα πιο «υγιεινά» πατατάκια καλό είναι να μην βρίσκονται ποτέ στα ντουλάπια σας. Ενεργειακά ποτά: Μπορεί να είναι φτιαγμένα για να σας γεμίζουν ενέργεια και να σας ενυδατώνουν μετά από μια κουραστική προπόνηση αλλά τα ενεργειακά ποτά δεν έχουν καμία θέση στην κουζίνα σας (εκτός κι αν γυμνάζεστε πολύ εντατικά σε καθημερινή βάση). Πολλά από αυτά περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζά-

χαρης ή άλλων γλυκαντικών ουσιών. Προτιμήστε να πίνετε πράσινο τσάι ή απλά νερό για να ενυδατώνεστε. Cookies του εμπορίου: Ακόμα και αν λένε πως έχουν μόλις 90 θερμίδες το ένα, τα αγοραστά cookies είναι από τις τροφές που δεν έχουν να σας προσφέρουν τίποτα και έχουν και διάφορα χημικά που σας κάνουν κακό. Γιατί να μην φτιάξετε καλύτερα τα δικά σας; Frozen Yogurt: Αν αγαπάτε το frozen yogurt κρατήστε την αγάπη σας μακριά από το σπίτι σας. Μπορείτε να απολαμβάνετε ένα κυπελάκι παγωμένο γιαούρτι που και που σε κάποιο μαγαζί

αλλά καλό είναι να μην υπάρχει στην κουζίνα σας γιατί θα μπαίνετε στον πειρασμό να το τρώτε κάθε βράδυ μετά το φαγητό σας σαν επιδόρπιο. Όσο κι αν νομίζετε πως είναι μία υγιεινή επιλογή, στην πραγματικότητα δεν είναι. Είναι λίγο πιο υγιεινό από το παγωτό αλλά και πάλι περιέχει μεγάλες ποσότητες ζάχαρης. Κέτσαπ: Μπορεί να μην έχει πολλές θερμίδες αλλά πρέπει να κόψετε την κακή συνήθεια να βουτάτε τα πάντα μέσα σε αυτήν. Όσο και να μην της φαίνεται ακόμα και οι πιο καυτερές εκδοχές της περιέχουν περισσότερη ζάχαρη απ’ όσο νομίζετε. Μόλις 1 κ.σ. περιέχει 4 γραμμάρια ζάχαρης. Μαργαρίνη: Η μαργαρίνη περιέχει τρανς λιπαρά, το χειρότερο είδος λίπους, που επηρεάζουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και δημιουργούν προβλήματα στην καρδιά. Επομένως, καλό είναι να βγάλετε εντελώς από την κουζίνα σας αυτό το άχρηστο φαγητό. Ποπ κορν: Μην αρπάζεστε πριν διάβασετε τη συνέχεια! Το ποπκορν που είναι φτιαγμένο σε κατσαρόλα με λίγο λαδάκι δεν είναι καθόλου κακό. Αυτό, όμως, που φτιάχνετε στον φούρνο μικροκυμάτων με μπόλικο αλάτι και μετά ρίχνετε από πάνω και βούτυρο είναι ό,τι χειρότερο για την υγεία σας. Προτιμήστε τα σκέτα με λίγο ελαιόλαδο και ελάχιστο αλάτι ή μην τα ξαναβάλετε ποτέ στο σπίτι σας. Aναψυκτικά: Δε χρειάζεται να σας πούμε πως τα αναψυκτικά δεν πρέπει να υπάρχουν στην κουζίνα κανενός σπιτιού, αλλά θα το κάνουμε (γιατί κατά πάσα πιθανότητα δεν έχετε βάλει μυαλό). Καθίστε για ένα λεπτό και σκεφτείτε το καλά. Υπάρχει κάποιο αναψυκτικό που έχει να προσφέρει κάτι στον οργανισμό σας; Επειδή σίγουρα η απάντηση είναι «όχι», βγάλτε το δια παντός από την κουζίνα σας. Αν θέλετε να πιείτε καμιά φορά ένα αναψυκτικό μπορείτε να το κάνετε στην έξοδό σας. Λευκό ψωμί: Δεν σας λέμε να κόψετε τελείως το ψωμί. Σας λέμε απλά να κόψετε το λευκό ψωμί το οποίο, όπως και η ζάχαρη, είναι επίσης εθιστικό. Το λευκό ψωμί περιέχει συστατικά που δεν μπορεί να επεξεργαστεί εύκολα ο οργανισμός καθώς και μεγάλη ποσότητα ζάχαρης. Δημητριακά με ζάχαρη: Σίγουρα όλα τα δημητριακά δεν είναι κακά αλλά αυτά που περιέχουν ζάχαρη είναι ό,τι χειρότερο. Καλό είναι να κοιτάτε τις ετικέτες σας και να μένετε μακριά από εκείνα που περιέχουν μπόλικη.

Αυτές είναι οι τροφές που μας κάνουν πραγματικά χαρούμενους! διατροφή παίζει τεράστιο ρόλο στην κατάσταση του οργανισμού μας, όχι μόνο αναφορικά με την υγεία και την ορθή λειτουργία του, αλλά και όσον αφορά τη διάθεσή

μας. Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι το εβδομαδιαίο πρόγραμμα φαγητού μας θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες τροφές αν θέλουμε να είμαστε ευδιάθετοι και γεμάτοι θετική ενέργεια. Σε γενικές γραμμές, τέτοιες είναι οι τροφές που περιέχουν μαγνήσιο καθότι, σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί, τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Μερικά από τα φαγητά που συμβάλλουν στη βελτίωση της διάθεσης είναι η σοκολάτα, το σπανάκι, τα μανιτάρια, τα καρύδια, τα κάσιους, τα στρείδια, οι μπανάνες και το πράσινο τσάι. Επίσης, έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι περιλαμβάνουν στη διατροφή τους το καφέ, το σαφράν και συγκεκριμένους υδατάνθρακες – όπως τα τρόφιμα ολικής άλεσης, τα φρούτα και τα φασόλια – εμφανίζουν λιγότερα ποσοστά κατάθλιψης. Για τη σοκολάτα δεν χρειάζονται πολλές επεξηγήσεις, καθότι αποτελεί αγαπημένη απόλαυση για πολλούς από εμάς. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι σημαντικά οφέλη για την υγεία προσφέρει μόνο η μαύρη σοκολάτα, διότι περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες που ρίχνουν την πίεση σε καλά επίπεδα και βελτιώνουν την κυκλοφορία. Επιπλέον, η μαύρη σοκολάτα περιέχει μαγνήσιο, το οποίο βοηθάει στην πρόληψη της κατάθλιψης, στη μείωση της κούρασης και της κακής διάθεσης που μας κάνει ευερέθιστους και απαλύνει τα συμπτώματα του προεμμηνοροϊκού συνδρόμου στις γυναίκες. Το σπανάκι, επίσης, είναι μια τροφή που δε θα πρέπει να λείπει από το εβδομαδιαίο πρόγραμμα φαγητού μας. Είναι πλούσιο σε

βιταμίνη Α που βοηθά στη βελτίωση της ποιότητας του δέρματος και το προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία. Ακόμη, είναι πηγή ασβεστίου και φολικού οξέως, έχει ελάχιστες θερμίδες και αυξάνει την ενέργεια του οργανισμού μας. Παρότι συχνά ακούμε ότι ο καφές προξενεί νευρικότητα, οι επιστήμονες λένε ότι, αντίθετα με τη γενική αντίληψη, ο καφές έχει θετικές ιδιότητες τόσο για τη σωματική, όσο και για την πνευματική υγεία. Σύμφωνα με έρευνες, η κατανάλωση καφέ το πρωί σχετίζεται με μεγαλύτερη ενέργεια και ευχαρίστηση. Ακόμη, έχει βρεθεί ότι οι γυναίκες που καταναλώνουν 2-3 φλυτζάνια καφέ την ημέρα έχουν 15% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη, σε σχέση με όσες καταναλώνουν έναν ή καθόλου καφέ την ημέρα. Τα στρείδια, πέραν του ότι βελτιώνουν τη κυκλοφορία, είναι πλούσια πηγή ψευδάργυρου και βιταμίνης Β12. Ο ψευδάργυρος παίζει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση του άγχους και ρυθμίζει τη μνήμη και τη διάθεση. Τα μανιτάρια περιέχουν σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο που είναι απαραίτητο για τη καλή λειτουργία του θυρεοειδή. Τα χαμηλά επίπεδα αυτού του στοιχείου στον οργανισμό έχουν συνδεθεί με εμφάνιση κατάθλιψης, αυξημένη κούραση και άγχος. Το πράσινο τσάι μειώνει το στρες, ενώ τα καρύδια και τα κάσιους είναι καλές πηγές μαγνησίου, φωσφόρου και περιέχουν αντιοξειδωτικά που προστατεύουν τα κύτταρα του οργανισμού. Τέλος, οι μπανάνες συμβάλλουν στην παραγωγή της σεροτονίνης, μιας ορμόνης που βοηθάει στη χαλάρωση του οργανισμού και φτιάχνει τη διάθεση. Συμπεριλαμβάνοντας τα παραπάνω τρόφιμα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα φαγητού σας, αυξάνεται τις πιθανότητες για μία υγιεινή ζωή και γεμάτη ενέργεια.

Μια όµορφη ζεστή και φιλόξενη γωνιά στον Άγιο Ανδρέα, µας θυµίζει ότι η ευτυχία βρίσκεται στα πιο απλά πράγµατα! Ένα ποτήρι κρασί, δύο καλοί φίλοι, καλοµαγειρεµένοι µεζέδες, σπιτικά ορεκτικά, εποχιακά εδέσµατα και όµορφη µουσική. Ανοικτό καθηµερινά. Αχαιών 35 Ά Άγιος γιος Α Ανδρέας νδρέας Γ Για ια κρατήσεις 2278 22781083 1083

STYLISTA

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Τρίτη, 21 Νοεμβρίου, 2017 Yerma - NT Live (Λευκωσία)

Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου, 2017 Η Γυναίκα Του Ζωολογικού Κήπου (The Zookeeper's Wife)

Πότε: 21 Νοεμβρίου Ώρα: 20:30 Πού: Νέο Κτήριο Θεάτρου ΘΟΚ, Λευκωσία Κατηγορία: Θέατρο

Πότε: 17 Νοεμβρίου Ώρα: 21:00 Πού: Cine Studio, Λευκωσία Κατηγορία: Κινηματογράφος

Σάββατο, 18 Νοεμβρίου, 2017 Youth 'n' Code 2017

Τετάρτη, 22 Νοεμβρίου, 2017 Γιώργος Σαμπάνης

Πότε: 18 Νοεμβρίου Ώρα: 12:00 - 16:00 Πού: Science & Space cafe, Λευκωσία Κατηγορίες: Εκπαιδευτικά | Κοινωνικά

Πότε: 22 Νοεμβρίου Ώρα: 22:30 - 03:00 Πού: Downtown Live, Λευκωσία Κατηγορίες: Μουσική | Πάρτι / Clubbing

Κυριακή, 19 Νοεμβρίου, 2017 Γιώργος Παπαδόπουλος Χριστουγεννιάτικη Φωταγώγηση Πότε: 19 Νοεμβρίου Ώρα: 17:00 - 19:00 Πού: The Mall of Cyprus, Λευκωσία Κατηγορίες: Παιδιά και Οικογένεια | Μουσική

Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου, 2017 Κλάρα + Πίπης = Χορός για Πάντα Πότε: 7 Οκτωβρίου έως 17 Δεκεμβρίου Ώρα: Δες Περιγραφή Πού: Θέατρο Δέντρο, Λευκωσία Κατηγορίες: Παιδιά και Οικογένεια | Θέατρο

Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου, 2017 Στέφαν Τσβάιχ: Αποχαιρετισμός Στην Ευρώπη Πότε: 20 Νοεμβρίου Ώρα: 20:30 - 22:00 Πού: Θέατρο Σκάλα, Λάρνακα Κατηγορία: Κινηματογράφος

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ Απόσπασμα από το βιβλίο: «ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΟΣ ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΚΚΙΔΑ ΑΘΗΝΑ 2015 Βάλτε μου δυο κανναβουριές τον ίσκιο τους να ρίχνουν κι όταν φυσάει ο άνεμος γλυκά να με δροσίζουν. Βάλτε μου δυο κανναβουριές να κάνουν κανναβούρια για να 'ρχονται οι φίλοι μας κι οι γκόμενες να γίνονται μαστούρια.

της εβομάδας

Ο Γιάννης από την Κερύνεια, φίλος του αδερφού μου και καλός μάγειρας, δούλευε και αυτός στο Margate. Μέσω αυτού έμαθα διάφορα σπάνια ρεμπέτικα χασικλίδικα τραγούδια. Ο Γιάννης κάπνιζε χασίς, όπως τρώμε εμείς πρόγευμα. Έκανε βαθιές εισπνοές και έβγαζε καπνούς και από το στόμα και από τα ρουθούνια. Τα ίδια έκανε και ο παππούς μου ο Στέλιος. του οποίου η ιστορία -κάτι σαν παραμύθι- θα γέμιιζε τρείς τόμους. Πήγε να κλέψει την αδερφή της γιαγιάς.

Επιβάλλεται να έχει το αντίο που αξίζει Ο «Μπίδης» κρέμασε τα παπούτσια του και έβαλε τέλος σε μία καριέρα που τα είχε όλα! την περίπτωση του Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη όσα και να γράψει κανείς είναι ελάχιστα μπροστά σ’ αυτά που πρόσφερε στο κυπριακό ποδόσφαιρο. Η αξία του «Μπίδη» είναι τέτοια που στο αντίο του ξεπεράστηκαν όλα τα ταμπού του ποδοσφαίρου μας. Εδώ άλλωστε δεν χωρούν… οπαδικά. Οι κορυφαίες ομάδες του νησιού υποκλίθηκαν στον Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη, έναν παίκτη που συνδέθηκε με τον ΑΠΟΕΛ και που υπηρέτησε επί σειρά ετών και την Εθνική μας ομάδα, από την οποία αποχώρησε ως αρχηγός. Η ανακοίνωση της αποχώρησης από την ενεργό δράση δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Ήταν αναμενόμενη. Αναμενόμενο ως ένα βαθμό ήταν και το κύμα των αντιδράσεων που έφερε η ανακοίνωση αυτή. Όχι μόνο από τις ομάδες, τους παράγοντες, τους συμπαίκτες και αντιπάλους που είχε στην καριέρα του. Αλλά και από τους απλούς φιλάθλους (όχι μόνο του ΑΠΟΕΛ) που έσπευσαν να τον ευχαριστήσουν για την προσφορά του στο ποδόσφαιρό μας.

Πρωτοφανές! Λέμε αναμενόμενο ως ένα βαθμό το κύμα αντιδράσεων, γιατί η αλήθεια είναι πως οι αντιδράσεις των αντιπάλων ήταν πρωτοφανείς για τα κυπριακά δεδομένα! Διότι είναι πραγματικά σπανιότατο φαινόμενο να βλέπουμε επίσημες ανακοινώσεις της Ανόρθωσης, του Απόλλωνα, ακόμη και της «αιώνιας» αντιπάλου Ομόνοιας για έναν παίκτη που αποτέλεσε σύμβολο και αρχηγό του ΑΠΟΕΛ, έστω κι αν τον τελευταίο ένα και κάτι χρόνο ήταν στην ΑΕΚ. Η οποία ΑΕΚ σίγησε στην ανακοίνωση του «Μπίδη» για το τέλος της καριέρας του! Αυτό κι αν προκάλεσε αίσθηση στον απλό κόσμο. Ότι μίλησε με θερμότατα λόγια για τον άλλοτε αρχηγό του ΑΠΟΕΛ και της Εθνικής ακόμη και η μεγαλύτερη αντίπαλος της καριέρας του, η Ομόνοια (παραμονές μάλιστα ντέρμπι με τον ΑΠΟΕΛ), αλλά όχι η ΑΕΚ… Η άμεση κινητοποίηση, όμως, των ομάδων στις οποίες δεν αγωνίστηκε ο «Μπίδης» δείχνει πως υπάρχει ελπίδα στο ποδόσφαιρό μας. Υπάρχει ελπίδα και χώρος για αλληλοσεβασμό στο κυπριακό ποδόσφαιρο.

Άδοξο φινάλε Από την ΑΕΚ το φινάλε ήταν σίγουρα άδοξο. Τι συνέβη και ράγισε το γυαλί το γνωρίζουν οι δύο πλευρές. Είναι προφανές ότι ήταν απλά αφορμή η παρουσία του Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη σε ένα δείπνο του Πρόδρομου Πετρίδη για τους αρραβώνες της κόρης του προέδρου του ΑΠΟΕΛ, ένα δείπνο που η ΑΕΚ επιμένει πως έγινε για να γιορτάσουν οι «γαλαζοκίτρινοι» την πρόκρισή τους στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ. Οι πρωταγωνιστές γνωρίζουν καλύτερα, αλλά ό,τι κι αν συνέβη, όλοι αντιλαμβάνονται πως αυτό ήταν η

αφορμή. Το πώς έφτασαν στο πρόωρο διαζύγιο, λοιπόν, οι δύο πλευρές το γνωρίζουν καλύτερα από όλους οι εμπλεκόμενοι. Αυτό που γνωρίζουμε όλοι οι υπόλοιποι είναι πως ο «Μπίδης» δεν είχε το φινάλε που άξιζε. Δεν έφυγε αγωνιζόμενος, όπως θα άξιζε μετά την πλούσια και σπουδαία καριέρα του. Θα μπορούσε να το κάνει, αν είχε δεχτεί την πρόταση της Ανόρθωσης το καλοκαίρι, όταν προτίμησε να μην προτάξει το ατομικό του καλό και να μην πάει σε άλλη κυπριακή ομάδα προκαλώντας τα οπαδικά πάθη. Θα μπορούσε να το κάνει αν τώρα, φεύγοντας από την ΑΕΚ, δεχόταν κάποια από τις κρούσεις που είχε για να συνεχίσει την καριέρα του σε άλλες ομάδες του νησιού μας.

Αξίζει άλλο αντίο Δεν δελεάστηκε από τις κρούσεις αυτές, γιατί είχε αποφασίσει πως το τέλος είχε φτάσει. Δεν ήταν τα τέλος που ονειρευόταν, γιατί δεν σταμάτησε στο γήπεδο, αγωνιζόμενος. Αλλά τα μηνύματα που έλαβε από τον απλό κόσμο, από τις ομάδες που τίμησε επί σειρά ετών (ΑΠΟΕΛ σε συλλογικό επίπεδο και Εθνική ομάδα σε εθνικό) και κυρίως από τους αντιπάλους του (Ανόρθωση, Απόλλωνα και Ομόνοια) ήταν τέτοια που σίγουρα τον συγκίνησαν και ίσως να επισκίασαν και λίγη από την πικρία του για τον τρόπο που έφυγε από την ΑΕΚ. Μηνύματα που δεν αναφέρονταν μόνο στην ποδοσφαιρική αξία του, αλλά και στο ήθος του. Αυτό κι αν είναι παράσημο για έναν παίκτη στο αντίο του… Δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη από τον ΑΠΟΕΛ, την ομάδα όπου ανδρώθηκε, καταξιώθηκε και κέρδισε τα πάντα, ή από την Εθνική ομάδα, την

οποία υπηρέτησε μέχρι τέλους, ο τρόπος που θα τιμηθεί για την προσφορά του. Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, όμως, πως αυτό θα γίνει. Γιατί το αντίο του Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη από το κυπριακό ποδόσφαιρο, στο οποίο πρόσφερε τόσα πολλά, δεν μπορεί να γίνει στα… χαρτιά, με ένα συναινετικό διαζύγιο. Επιβάλλεται και πρέπει να γίνει στο γήπεδο. Η ανακοίνωση: Η σημερινή μέρα είναι μια μέρα σταθμός στη ζωή μου. Είκοσι οχτώ υπέροχα χρόνια στα γήπεδα ως ποδοσφαιριστής φτάνουν στο τέλος… Χρόνια γεμάτα με όμορφα συναισθήματα και στιγμές υπερηφάνειας! Όλα αυτά κλείνουν σήμερα αφού κάθε αρχή έχει κι ένα τέλος. Εάν γύριζα το χρόνο πίσω, στο 1989, και αν έπρεπε να επιλέξω ξανά το δρόμο που θα ακολουθούσα θα επέλεγα και πάλι να γινόμουν ποδοσφαιριστής. Όταν σε ηλικία οχτώ χρονών, πατούσα το πόδι μου στο προπονητικό κέντρο του ΑΠΟΕΛ για να κάνω την πρώτη μου προπόνηση, με κανέναν τρόπο δεν θα μπορούσα να φανταστώ πως σήμερα, πολλά χρόνια μετά, θα είμαι σε θέση να αναλογιστώ πως όλα αυτά τα παιδικά όνειρα και οι φιλοδοξίες μετουσιώθηκαν σε πραγματικότητα. Σε ηλικία μόλις δεκαεφτά χρονών είχα την τιμή να φορέσω για πρώτη φορά τη φανέλα της 1ης ομάδας και μέχρι τα είκοσι τρία μου να πανηγυρίσω τρόπαια αλλά και να κατακτήσω διακρίσεις, στοιχεία τα οποία εκτιμήθηκαν από την Π.Α.Ε. Παναθηναϊκός δίνοντάς μου την ευκαιρία να συνεχίσω το όνειρό μου σε μια τεράστια ομάδα του ελληνικού πρωταθλήματος. Αφού αγωνίστηκα εκεί για δύο χρόνια η ποδοσφαιρική μου πορεία συνεχίστηκε με σύντομα

περάσματα από τον ΠΑΟΚ Θεσσαλονίκης και την Carl Zeiss Jena στη Γερμανία, ενώ σύντομο ήταν το πέρασμα και από την ΑΕΚ Λάρνακας, τελευταίο σταθμό της καριέρας μου. Η επιστροφή μου από τη Γερμανία τον Ιανουάριο του 2008, με φέρνει και πάλι στον ΑΠΟΕΛ, απόφαση η οποία στιγμάτισε θετικά την προδιαγραφόμενη μου πορεία αφού αγωνίστηκα για επιπλέον εννιά χρόνια. Αισθάνομαι πάρα πολύ ευλογημένος που είχα την ευκαιρία να αγωνιστώ έξι φορές σε ευρωπαϊκούς ομίλους και να πανηγυρίσω 18 τρόπαια. Αναμφίβολα όμως η κορυφαία στιγμή της καριέρας μου και το αποκορύφωμα όλων ήταν το μαγικό ταξίδι του έτους 2011-2012, το έπος του Champions League, όταν ο ΑΠΟΕΛ έφτασε μέχρι τις οκτώ κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης. Ένα ακόμη πολύτιμο κομμάτι της ποδοσφαιρικής μου καριέρας ήταν η συμμετοχή μου στην Εθνική ομάδα της Κύπρου με την οποία είχα την τιμή να αγωνιστώ 94 φορές. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταξίωση για έναν ποδοσφαιριστή να αγωνίζεται με τα χρώματα της εθνικής ομάδας της χώρας του και φεύγω με τις καλύτερες αναμνήσεις. Μέσα από την ιδιότητά μου ως ποδοσφαιριστής έχω διδαχθεί αρχές και αξίες που με συντρόφευαν και θα συνεχίσουν να το κάνουν για το υπόλοιπο της ζωής μου. Τα αθλητικά ιδεώδη του ευ αγωνίζεσθε, ο σεβασμός στο άθλημα, ο επαγγελματισμός και η πειθαρχεία αλλά και η συνεχής προσπάθεια να ξεπερνάς τα όριά σου είναι για μένα τρόπος ζωής και ιδανικά που αποτελούν καθοδηγητικό φάρο των ενεργειών μου. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένειά μου, τους γονείς μου και τη γυναίκα μου που ήτανε δίπλα μου όλα αυτά τα χρόνια, στα εύκολα και στα δύσκολα. Χωρίς αυτούς σίγουρα τίποτα δεν θα μπορούσε να ήτανε το ίδιο. Παράλληλα, νιώθω πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να ανταποδώσω την εκτίμηση που εισέπραξα από τους φιλάθλους ανεξαρτήτου ομάδας καθώς επίσης και να εκφράσω τον σεβασμό μου προς τους συμπαίκτες μου, αντιπάλους, προπονητές, διοικήσεις και όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο του ποδοσφαίρου. Θα ήμουν αγνώμων αν δεν ευχαριστούσα ιδιαίτερα, την ομάδα που με ανέδειξε, τους φιλάθλους της που μου έδωσαν τόσα πολλά, την ομάδα που με έκανε αυτό που είμαι σήμερα, τον ΑΠΟΕΛ. Ένα ειλικρινές ευχαριστώ! Η αγάπη μου για το ποδόσφαιρο, η μαγεία του γηπέδου, το «άρωμα» του γρασιδιού, οι ανθρώπινες σχέσεις και η αύρα των αποδυτηρίων είναι αυτά που κρατάω και θα κουβαλάω σαν φυλακτό για πάντα στα ενδόμυχα της ψυχής μου. Κάθε αρχή κι ένα τέλος και κάθε τέλος μία καινούρια αρχή… Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης

www.balla.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Καϊάφας και Ιωάννου αναλύουν το clasico! Ομόνοια vs ΑΠΟΕΛ και δύο παλιές δόξες μας βάζουν σε κλίμα… ντέρμπι Σωτήρης Καϊάφας στο Balla για ΑΠΟΕΛ, διαιτησία, Πάμπο και Φελτχούιζεν Στο Balla μίλησε η μεγάλη δόξα της Ομόνοιας και πρώτος σκόρερ όλων των εποχών, Σωτήρης Καϊάφας με αφορμή το μεγάλο ντέρμπι με τον ΑΠΟΕΛ. Αναλυτικά τα όσα είπε:

Για το παιχνίδι με τον ΑΠΟΕΛ… «Τα παιχνίδια Ομόνοια – ΑΠΟΕΛ δεν παίζει ρόλο πόσο καλός είσαι αφού αυτά τα παιχνίδια δεν υπάρχει φαβορί. Μπορεί ο ΑΠΟΕΛ να είναι σε καλύτερη κατάσταση αυτή την περίοδο όμως το ντέρμπι είναι ντέρμπι. Κατά την άποψη μου ο αγώνας θα τελειώσει ισόπαλος».

Για το γεγονός πως η Ομόνοια αγνοεί την νίκη εδώ και χρόνια… «Αυτό δεν παίζει μεγάλο ρόλο αφού είχε και παιχνίδια όπου η Ομόνοια μπορούσε να κερδίσει, άσχετα αν τα έχασε, δεν θέλω να προχωρήσω σε βαθιά νερά. Ελπίζω να υπάρχει μια διαιτησία καλή, με όσο πιο λίγα λάθη, και ο καλύτερος ας κερδίσει για να φύγει και ο κόσμος ευχαριστημένος κατά κάποιο τρόπο, αλλά και για να μην έχουμε φασαρίες για την διαιτησία, γιατί είναι κρίμα να πάει ο κόσμος στο γήπεδο και να κάνουν πολλά λάθη οι διαιτητές και οι βοηθοί».

Εγώ πιστεύω ότι ο ΑΠΟΕΛ είναι σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι είδα τελευταία όμως δεν παύει από το να είναι ντέρμπι…

πολύ καλή μέχρι τώρα και είναι θετικό αυτό γιατί όλες οι ομάδες έχουν έξοδα.

Όσο αφορά το αγωνιστικό κομμάτι…

Να σου πω ένα παράδειγμα πέρσι ο ΑΠΟΕΛ δεν ήταν καλύτερο; Στο παιχνίδι που μας κέρδισε ο ΑΠΟΕΛ με 3-1 ο βοηθός μας ακύρωσε καθαρό τέρμα όταν το σκορ ήταν 2-1. Αν μετρούσε αυτό το γκολ μπορούσε το παιχνίδι να τελειώσει ισοπαλία ακόμα και να ανατραπεί στο σκορ, δηλαδή αυτά τα παιχνίδια Ομόνοια – ΑΠΟΕΛ ή ΑΕΛ – Απόλλων δεν κερδίζει πάντα ο καλύτερος, επειδή είναι παραδοσιακά ντέρμπι.

Οπωσδήποτε το ρόστερ του ΑΠΟΕΛ είναι καλύτερο όμως εξαρτάται από την μέρα του αγώνα ποιος θα είναι ο φορμαρισμένος μπορώ να πω, ο ποδοσφαιριστής που θα κάνει την διαφορά. Ξέρεις καμιά φορά κάποιοι ποδοσφαιριστές που δεν ήταν καλοί στα προηγούμενα παιχνίδια να αποδώσουν και να είναι πολύ καλοί. Είναι σημαντικά παιχνίδια τα οποία προσελκύουν πολύ κόσμο και κάποιους μπορεί να τους ωφελήσει ή ακόμα και το αντίθετο, είναι όλα θέμα ψυχολογίας.

Για το αν δημιουργήθηκε κόμπλεξ από πλευράς Ομόνοιας και δεν μπορεί να κερδίσει τον ΑΠΟΕΛ…

Για τον κόσμο της Ομόνοιας και την Θύρα 9…

Κόμπλεξ όχι αλλά όταν σου βάζουν κάθε παιχνίδι Ομόνοια – ΑΠΟΕΛ τον Μασσιά ή κάποιον άλλο ο οποίος είναι ο άνθρωπος τους, τι να πω; Αν θέλεις να μιλήσω ανοιχτά να μιλήσω. Δεν είναι η πρώτη φορά που παίζουμε με 9 ποδοσφαιριστές η με 10 ή τους δίνουν πέναλτι και έτσι πάει το βιολί. Θα πρέπει να βάλουν κάποιο διαιτητή ο οποίος θα σφυρά αυτό που βλέπει και ο καλύτερος ας κερδίσει έτσι ώστε να φύγουμε από το γήπεδο και να πούμε μάλιστα η διαιτησία ήταν άψογη. Φέτος αναλόγως η διαιτησία πάει πολύ καλά για μένα με εξαίρεση κάποια 2-3 λάθη αλλά γενικά ήταν

Σίγουρα ο κόσμος παίζει τον δικό του ρόλο. Κάποιες φορές επηρεάζει και τους ποδοσφαιριστές θετικά αλλά έχει και παίκτες που μπορεί να τους επηρεάσει και αρνητικά. Σίγουρα παίζει σημαντικό ρόλο ότι ο κόσμος της Ομόνοιας θα είναι περισσότερος αλλά φτάνει και οι παίκτες να καταλάβουν ότι ο κόσμος τους τρέχει και πρέπει να παίξουν γι’ αυτούς, δεν είναι μόνο για να πιάνουν τα λεφτά.

Για τον Πάμπο Χριστοδούλου και αν μπορεί να ανακάμψει η ομάδα… Ο Πάμπος προσπαθεί, άσχετα αν έπεσε σε κά-

ποιους ποδοσφαιριστές έξω. Η ομάδα εκάνε και κάποια ατομικά λάθη με αποτέλεσμα να δεχθεί κάποια εύκολα τέρματα και χάσαμε εύκολους βαθμούς όπως για παράδειγμα στα παιχνίδια με Ολυμπιακό, Ερμή και Ανόρθωση. Χάσαμε αδικαιολόγητους βαθμούς με ομάδες οι οποίες ήρθαν από την δεύτερη κατηγορία. Χάσαμε ακόμα δύο βαθμούς με τον Άρη με δύο παιδαριώδη λάθη. Καμιά φορά είναι και θέμα τύχης.

Η άποψη του για τον Φελτχούιζεν… Για μένα είναι αποτυχία, δεν έδειξε κάτι. Εγώ δεν βλέπω το παρελθόν του καθενός , εγώ βλέπω τι κάνει στο γήπεδο. Εκεί θα τον κρίνω με αυτά που βλέπω, και τι μου προσφέρει εμένα. Τίποτα δεν μου προσφέρει. Δεν μου αποσόβησε κανένα γκολ. Ο Παναγή αν είναι καλά μπορεί να αγωνιστεί καλύτερα και πιστεύω πολύ σε αυτόν. Πρέπει να διορθώσει κάποια ελαττώματα που έχει αλλά με τα προσόντα που έχει μπορεί να γίνει καλύτερος.

Γιάννος Ιωάννου στο Balla για Ομόνοια, Ρεάλ Μαδρίτης, Ποτέ… Δύο μεγάλα παιχνίδια έχει να δώσει ο ΑΠΟΕΛ τις επόμνες μέρες, κόντρα σε Ομόνοια και Ρεάλ Μαδρίτης και το Balla σας βάζει στο κλίμα με μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχώρησε η παλιά δόξα του ΑΠΟΕΛ, Γιάννος Ιωάννου.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Αναλυτικά τα όσα είπε στο Balla:

Για το παιχνίδι Ομόνοια – ΑΠΟΕΛ… Πάντοτε αυτά τα παιχνίδια θεωρούνται τα ελ κλασικό του Κυπριακού ποδοσφαίρου, ανεξαρτήτως της κατάστασης που βρίσκεται η κάθε ομάδα. Αν και τα τελευταία χρόνια ο ΑΠΟΕΛ έχει μόνο επιτυχίες, νοιώθω ότι ίσως αυτό δώσει το κίνητρο στους παίκτες της Ομόνοιας να πετύχουν ένα θετικό αποτέλεσμα, το οποίο έχει καιρό να πετύχουν ή ακόμα μπορεί να δώσει και άγχος δηλαδή να αγχωθούν ακόμα πιο πολλά. Αυτό βασικά θα φανεί στο παιχνίδι όταν το δούμε αν το άγχος διακατέχει τους παίκτες της Ομόνοιας ή αν ο ζήλος για την επιτυχία τους δώσει πιο πολύ δυναμική για να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες του αγώνα κόντρα στον ΑΠΟΕΛ διότι ο ΑΠΟΕΛ έχει πιάσει το τελευταίο διάστημα το αέρα της Ομόνοιας. Δεν παύει όμως να είναι 50-50 το παιχνίδι όπως πάντοτε ήταν αυτά τα παιχνίδια.

Για το αν υπάρχει πλεονέκτημα στο ΑΠΟΕΛ λόγω παράδοσης… Το πλεονέκτημα ή το μειονέκτημα για μια ομάδα φαίνεται μέσα στο γήπεδο, γιατί αυτά που λέμε είναι λόγια και λέω ότι έχει να κάνεις με δύο ομάδες οι οποίες πάντα θέλουν να κερδίσουν αυτά τα παιχνίδια. Το γεγονός ότι οι παίκτες της Ομόνοιας μπορεί να έχουν πιο μεγάλη πίεση λόγω του κόσμου, του συμβουλίου, ή το γεγονός πως οι περισσότεροι παίκτες που παίζουν αυτή τη στιγμή στην ομάδα ίσως να μην κέρδισαν ποτέ το ΑΠΟΕΛ, τότε ίσως να δώσει μεγάλη δύναμη έτσι ώστε να δώσουν το μάξιμουμ των δυνατοτήτων τους για να κερδίσουν το αγώνα, ίσως όμως να γίνει και το αντίθετο. Αυτά είναι εύκολα να τα λέμε, αλλά το τι θα γίνει μέσα στο παιχνίδι θα διαφανεί στον αγώνα. Νοιώθω ότι ο ΑΠΟΕΛ έχοντας την δυ-

www.balla.com.cy

ναμική του τελευταίου διαστήματος, και το ότι οι παίκτες του είναι πιο έτοιμοι αφού έχουν παίξει πολλούς αγώνες τέτοιου είδους και στο εγχώριο πρωτάθλημα αλλά και στην Ευρώπη. Για παράδειγμα το τελευταίο παιχνίδι στην Γερμανία όπου ο ΑΠΟΕΛ πήγε και πήρε ισοπαλία κόντρα σε μια δυνατή έδρα όπως είναι η Ντόρτμουντ και αυτό είναι θετικό για την ομάδα μου.

Για το αν θα επηρεάσει το γεγονός πως την ερχόμενη Τρίτη ο ΑΠΟΕΛ θα αγωνιστεί με την Ρεάλ Μαδρίτης… Εγώ πιστεύω πως όταν μπεις στο γήπεδο δεν σκέφτεσαι τίποτα άλλο παρά μόνο το παιχνίδι που δίνεις εκείνη την ώρα, ούτε τον επόμενο αγώνα. Ο κάθε παίκτης θέλει να παίξει, να δείξει αφού είναι σημαντικοί αγώνες σε μια κρίσιμη καμπή του πρωταθλήματος και νοιώθω ότι ο ΑΠΟΕΛ, ο οποίος δεν είχε καλές εμφανίσεις στα παιχνίδια στο εγχώριο πρωτάθλημα, θα θέλει να κάνει ένα νέο καλό ξεκίνημα με την Ομόνοια, και αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να μπει σωστά και καλά στο γήπεδο για να το πετύχει.

Το γεγονός πως η Ομόνοια θα έχει περισσότερο κόσμο και αν αυτό θα επηρεάσει το αποτέλεσμα… Οπωσδήποτε ο κόσμος της Ομόνοιας της δίνει μια δυναμική άλλη, ειδικά φέτος που ξεκίνησε με μεγάλες βλέψεις, ένοιωσαν βάσει με τα λεγόμενα τα οποία έλεγαν και οι διοικούντες ότι η ομάδα ίσως κτυπήσει και τον τίτλο, και ήθελαν να τονώσουν τον κόσμο για ένα νέο ξεκίνημα αφού οι προηγούμενες σεζόν δεν ήταν τόσο καλές. Νοιώθω όμως ότι ο κόσμος της Ομόνοιας μπορεί να την βοηθήσει αλλά το ΑΠΟΕΛ έπαιξε πολλούς αγώνες φέτος και δεν θα επηρεαστεί. Αυτά είναι λόγια όμως αφού και εγώ έζησα αυτά τα παιχνίδια και όταν μπεις μέσα στο γήπεδο είσαι έντεκα εναντίων έντεκα και αυτά είναι περισσότερα για τον κόσμο αλλά οι παίκτες πιστεύω θα δώσουν το καλύτερο τους εαυτό και πιστεύω ότι ίσως αυτό δεν παίξει μεγάλο ρόλο.

Για το αν πιστεύει ότι μπορεί κάποιος ποδοσφαιριστής του ΑΠΟΕΛ να αποτελέσει βαρόμετρο στην απόδοση της ομάδας… Το πλεονέκτημα του ΑΠΟΕΛ είναι ότι έχει

πολλούς καλούς ποδοσφαιριστές οι οποίοι ανά πάσα στιγμή μπορούν να κάνουν την ζημιά γι’ αυτό άλλωστε πέτυχε αυτά που πέτυχε αλλά έχει κάποιους παίκτες που μπορούν να σηκώσουν την ομάδα στους ώμους τους.

Για το ποιον ξεχώρισε από τους νέους… Το τελευταίο διάστημα είναι σημαντική βοήθεια που προσφέρει ο Ποτέ, ο οποίος άρχισε να βρίσκει την φόρμα του. Ο Ποτέ μάλιστα ο οποίος θα είναι και το πρόσωπο του αγώνα αφού έπαιξε στην Ομόνοια όπως πιο παλιά ήταν ο Αλωνεύτης ή ο Εφραίμ και έτσι είναι φυσιολογικό να είναι όλα τα μάτια πάνω του. Το βασικό πλεονέκτημα του ΑΠΟΕΛ στην ουσία έναντι των άλλων ομάδων είναι ότι έχει πολλές μονάδες οι οποίες σε κάποια δύσκολη στιγμή μπορούν να δώσουν το κάτι παραπάνω.

Για το παιχνίδι με την Ρεάλ και το ενδεχόμενο πρόκρισης στο Γιουρόπα Λιγκ… Ο ΑΠΟΕΛ θα το παλέψει αυτό είναι δεδομένο, κάτι το οποίο κάνει σε όλα τα παιχνίδια τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη. Όσο δύσκολο και να είναι ο ΑΠΟΕΛ θα πάει στο γήπεδο και θα παλέψει τις δικές του πιθανότητες, οι οποίες δεν είναι με το μέρος του. Είναι σίγουρα το αουτσάιντερ και στους δύο αγώνες κόντρα στην Ρεάλ και την Τότεναμ στην Αγγλία αλλά ίσως να έχει κάποιο πλεονέκτημα στην Αγγλία αφού ίσως να μην έχει μεγάλη σημασία για την Τότεναμ το τελευταίο παιχνίδι αν είναι έτσι αλλά όπως και να έχει ο ΑΠΟΕΛ θα το παλέψει.

www.balla.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Σούπερ Γιάκολις… υπό προϋποθέσεις εν είναι ο παίκτης που θα γεμίσει πρωτοσέλιδα, αλλά εξελίσσεται σε μία από τις καλύτερες καλοκαιρινές μεταγραφές. Ο λόγος για τον Αντόνιο Γιάκολις. Αθόρυβα, αλλά σταθερά ο Κροάτης ακραίος επιθετικός δείχνει πως αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στη φαρέτρα του Σωφρόνη Αυγουστή. Ο 25χρονος άσος αριθμεί 8 συμμετοχές στο πρωτάθλημα (τις 7 ως βασικός) και ισάριθμες στο Γιουρόπα Λιγκ (τις 5 ως βασικός), ενώ είχε ξεκινήσει και στο Σούπερ Καπ. Προκύπτει και από τους αριθμούς πως είναι βασικό στέλεχος της ομάδας, ωστόσο στην περίπτωσή του οι αριθμοί είναι απλά νούμερα, αφού ο Γιάκολις δείχνει μέσα στον αγωνιστικό χώρο το επιτυχημένο της απόκτησής του. Είναι τέτοια η παρουσία του που στο παιχνίδι με τη Δόξα (4-2), ήταν MVP χωρίς καν να σκοράρει.

Πώς θα απαντήσει ο Τσάβι Ρόκα στην πάσα του Ιντιάκεθ; ιο ξεκάθαρος δεν μπορούσε να ήταν ο Ιμανόλ Ιντιάκεθ με τις πρόσφατες του δηλώσεις. Είπε πως θέλει να μείνει στην ΑΕΚ και μετά το τέλος του συμβολαίου αλλά θα μείνει μόνο αν τον θέλουν, ήταν η επισήμανση του Βάσκου προπονητή. Ουσιαστικά έστρωσε την μπάλα στον Τσάβι Ρόκα που θα κληθεί σε κάποια στιγμή να πάρει την απόφαση. Πιθανόν να περιμένει την έκβαση της προσπάθειας για το πρωτάθλημα, πιθανόν όχι. Ο Ιντιάκεθ πάντως θεωρείται και χωρίς κάποιο τίτλο σαν ένας από τους καλύτερους προπονητές σήμερα στην Κύπρο.

Στο ντέρμπι με την ΑΕΚ έφτασε τις έξι ασίστ σε όλες τις διοργανώσεις και φιγουράρει στην κορυφή των… assistman του Απόλλωνα, μαζί με τον Άλεξ Ντα Σίλβα. Οι σέντρες του, όπως και η ταχύτητά του, είναι τα βασικά ατού του Κροάτη εξτρέμ. Χθες οι Ρουμάνοι ανέφεραν ότι η Στεάουα Βουκουρεστίου θα ζητήσει μισό εκατ. ευρώ, αν ο Απόλλωνας θελήσει να κρατήσει τον Γιάκολις μετά τη λήξη του δανεισμού. Ο πρόεδρος της Στεάουα, Τζίτζι Μπεκάλι, ξέρει πώς να «χειρίζεται» τα ρουμάνικα ΜΜΕ, αλλά σίγουρα γνωρίζει και πως σπανίζουν οι αγορές παικτών με τέτοια ποσά αυτή την εποχή στην Κύπρο. Ακόμη και παικτών με τη χρησιμότητα που ήδη έχει δείξει πως έχει ο Γιάκολις, ο οποίος μπορεί να παραμείνει στο Κολόσσι, αλλά όχι με τους όρους που αναφέρθηκαν στη Ρουμανία.

Οι 2+2 επιπλέον επιλογές του Ιμανόλ ελευταίες ανάσες για τους παίκτες της ΑΕΚ που επιστρέφουν στις προπονήσεις τη Δευτέρα για να εντατικοποιήσουν την προετοιμασία για τους για το παιχνίδι με τον Εθνικό στο Δασάκι. Ο Ιμανόλ Ιντιάκεθ θα έχει περισσότερες επιλογές στο ματς αυτό, αφού ήδη έχουν αποθεραπευτεί Ζοάν Τομάς και Ζοάν Τρουγιόλς, ενώ και ο Άντερ Μουρίγιο –που ήταν στον πάγκο με τον Απόλλωνα- είναι πιο έτοιμος. Σε εκείνο το παιχνίδι δεν είχε παίξει ούτε ο Νάτσο Κάσες, ο οποίος ήταν επίσης στον πάγκο, αλλά θα πρέπει λογικά να επανέλθει απέναντι στον Εθνικό. Στις επόμενες προπονήσεις θα διαφανεί το σύστημα που θα επιλέξει αυτή τη φορά ο Βάσκος τεχνικός, αλλά και οι αλλαγές που θα κάνει σε σχέση με το τελευταίο παιχνίδι. Στόχος της ΑΕΚ είναι το… εξάποντο στα θεωρητικά βατά παιχνίδια με Εθνικό και Πάφο, ώστε να πάει στο επόμενο ντέρμπι, με την Ομόνοια, ούσα στην κορυφή. Το πρώτο εμπόδιο, αυτό του ουραγού Εθνικού, δεν φαντάζει δύσκολο, λόγω της μέτριας εικόνας που παρουσιάζει φέτος –ελλείψει μεταγραφών- η ομάδα της Άχνας. Ωστόσο το Δασάκι είναι μία έδρα που δημιουργεί προβλήματα στους «μεγάλους» και η ΑΕΚ οφείλει να το προσέξει. Αναμένεται ειδική μνεία σ’ αυτό από τον Βάσκο τεχνικό στους παίκτες του τις παραμονές του αγώνα.

Έτοιμοι για το νέο μαραθώνιο την τελική φάση έφτασε η προετοιμασία του Απόλλωνα για το παιχνίδι με την Αλκή. Οι παίκτες του Απόλλωνα πήραν τις απαραίτητες ανάσες –όσοι δεν είναι διεθνείς τουλάχιστον- και ετοιμάζονται για έναν νέο μαραθώνιο μέχρι τα Χριστούγεννα με υποχρεώσεις σε πρωτάθλημα και Γιουρόπα Λιγκ. Το πρώτο εμπόδιο μετά τη διακοπή θεωρείται βατό, αλλά αυτό θα πρέπει να φανεί και στο γήπεδο. Ο Σωφρόνης Αυγουστή θα έχει τον Ζάντερ Σαντάντα σε μεγαλύτερο βαθμό ετοιμότητας, τη στιγμή που περιμένει αν δει αν θα προλάβουν και οι Πιτιάν και Πολίτσι, δύο παίκτες πάντως που δεν είναι στα βασικά σχέδιά του και δεν επηρεάζουν το πλάνο του για τον αγώνα με την «Αθάνατη», πλάνο που ήδη ετοιμάζει στο μυαλό του. Βέβαιος απών από το παιχνίδι αυτό είναι ο Ζελάγια, καθώς συμπλήρωσε κάρτες. Δεδομένο θα πρέπει να θεωρείται και ένα μικρό rotation από τον Κύπριο τεχνικό, από τη στιγμή που ακολουθεί και το δυνατό παιχνίδι με τη Λιόν στην Ευρώπη.

Ο Ντα Σίλβα… 30άρης Με ένα ακόμη γκολ ο Άλεξ Ντα Σίλβα φτάνει τα 30! να γκολ για να σπάσει στο φράγμα των 30 γκολ χρειάζεται ο Άλεξ Ντα Σίλβα. Ο επιτελικός μέσος του Απόλλωνα μετρά μέχρι στιγμής με τη φανέλα των Γαλάζιων της Λεμεσού 23 γκολ στο πρωτάθλημα, 4 στο κύπελλο, 1 στο Σούπερ Καπ και 2 στην Ευρώπη κόντρα στην Ζάρια. Συνολικά ο Βραζιλιάνος έχει σκοράρει απέναντι σε 12 ομάδες του πρωταθλήματος με την πρώτη ομάδα του Ομόνοια να έχει… πληγωθεί από αυτόν 5 φορές, ο ΑΠΟΕΛ 4, ενώ Ερμής και Νέα Σαλαμίνα είδαν τις εστίες τους να παραβιάζονται από τον Ντα Σίλβα 3 φορές. Απέναντι στην Νέα Σαλαμίνα (01/10/17) πέτυχε για πρώτη φορά 2 γκολ σε έναν αγώνα ενώ δημιούργησε τα άλλα τρία στην νίκη με 5-0 επί των Ερυθρόλευκων.

Έτσι «έδεσε» τον Χάμπο ο Απόλλωνας Ξέρουν και ασφαλίζουν τους ποδοσφαιριστές τους στον Απόλλωνα και αυτό έκαναν στην περίπτωση του Χάμπου Κυριάκου. Η υποσχε-

τική που υπογράφηκε με την Εστορίλ περιλαμβάνει και κάποιες παραμέτρους που προστατεύουν την ομάδα αλλά και τον ποδοσφαιριστή. Υπάρχει δικαίωμα στον Απόλλωνα αν κάνει άλλη μεταγραφή εκτός Κύπρου ο Χάμπος και μόνο με τη δική του έγκριση θα μπορεί να

πάει αλλού. Όσον αφορά το ενδεχόμενο επιστροφής του στην Κύπρο, ο Απόλλωνας έχει τον πρώτο και μοναδικό λόγο. Άρα λοιπόν, καμία ανησυχία και καμία αμφιβολία για τους φίλους του Απόλλωνα σε σχέση με το σπουδαίο αυτό ταλέντο που ανέδειξε η ομάδα τους.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

www.balla.com.cy

Οι στόχοι δεν αλλάζουν το Νοέμβριο…

Οι σκέψεις τίτλου στην Ανόρθωση ταν είσαι η Ανόρθωση και με την πάροδο 11 αγωνιστικών, είσαι στην κορυφή, τότε αναπόφευκτα μεγάλο μέρος του κόσμου, κάνει σκέψεις τίτλου. Έτσι είναι το DNA της ομάδας, έτσι συνήθισαν και η πίεση και η αύρα του πρωταθλητισμού, είναι κάτι που συναρπάζει όλους στο «Αντώνης Παπαδόπουλος». Πόσο μάλλον, όταν έχεις 10 χρόνια από τον τελευταίο σου τίτλο, με το ντελίριο ενθουσιασμού, μετά από κάθε αγωνιστική και νίκη, να πολλαπλασιάζεται με γεωμετρική πρόοδο. Όμως ο ρεαλιστικός στόχος που τέθηκε ευθύς εξαρχής, είναι η έξοδος στην Ευρώπη και αυτό δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει κανένα στο «Αντώνης Παπαδόπουλος». Σίγουρα αν βρουν μπροστά τους το πρωτάθλημα θα το πάρουν, όμως η ομάδα θα πρέ-

πει να κριθεί και να κρίνεται με βάση πάντα τον αρχικό στόχο. Στις σημερινές του δηλώσεις σε λειτουργούς των ΜΜΕ, ο Ανδρέας Παντελή δεν παρασύρθηκε και ανάφερε πως είναι πολύ νωρίς για αναθεώρηση στόχων. Ούτε με το 1/3 του πρωταθλήματος συμπληρωμένο, δεν μπορείς να αλλάζεις στόχους. Αυτό θα έδειχνε πέρα από επιπολαιότητα και έλλειψη σοβαρότητας, κάτι που ομολογουμένως δεν μας έχει δείξει η διοίκηση Παντελή. Όμως ο πρόεδρος δεν απέκλεισε πως το μέλλον ίσως γίνει αναθεώρηση στόχων. Για να μπορεί να γίνει αναθεώρηση στόχων, θα πρέπει η ομάδα πρώτα από όλα να εκμεταλλευτεί το πρόγραμμα της μέχρι τον Ιανουάριο και να εκμεταλλευτεί την έδρα της. Εάν γίνει κάτι τέτοιο, τότε η παραμονή της

στην κορυφή θα επεκταθεί και πολύ πιθανώς να αποκτήσει και βαθμολογική διαφορά. Εάν τον Ιανουάριο έρθει και η ουσιαστική ενίσχυση της ομάδας, τότε η Ανόρθωση θα δικαιούται να κοιτάζει για κάτι περισσότερο από έξοδο στην Ευρώπη.

Εδώ έπαιξε χωρίς προπόνηση, τώρα δεν θα αγωνιστεί; Εδώ έπαιξε χωρίς να προπονηθεί κανονικά και μάλιστα βασικός, με 3-4 προπονήσεις δεν θα αγωνιστεί; Οι περισσότεροι θα κατάλαβαν σε ποιον αναφερόμαστε αλλά για όσους δεν κατάλαβαν, μιλάμε για τον Ράγιος, ο οποίος παραμονές του αγώνα της Ανόρθωσης με τον Ολυμπιακό και χωρίς να κάνει φουλ προπόνηση απλά ανέβασε την ένταση) πήγε και

είπε στον Ρόνι Λέβι ότι θέλει να παίξει, τον έβαλε πέτυχε γκολ και ήταν και πολύ καλός. Αυτή την φορά παραμονές του ματς με τον Ερμή αναμένεται να προπονηθεί τουλάχιστον 3-4 φορές και θα είναι απόλυτα έτοιμος να ηγηθεί της προσπάθειας της «Κυρίας» στο πολύ δύσκολο ματς με τους «φτεροπόδαρους». Από κει και πέρα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση και ο Σισέ, ο οποίος ανεβάζει συνεχώς την ένταση στις προπονήσεις και πιθανότατα θα συμπεριληφθεί στην αποστολή. Τόσο ευχάριστα δεν είναι τα δεδομένα για τον Καρλίτος για τον οποίο θα πρέπει να περιμένουμε κάποιες μέρες. Οι επόμενες προπονήσεις θα καταδείξουν να α προλάβει ο βραχύσωμος ακραίος επιθετικός ο οποίος η αλήθεια να λέγεται βρίσκεται σε καλή αγωνιστική κατάσταση.

Δεν θέλει πισωγύρισμα ε ρυθμούς Νέας Σαλαμίνας κινείται η ΑΕΛ, η οποία ετοιμάζεται για την επανέναρξη του πρωταθλήματος. Την Κυριακή η ομάδα της Λεμεσού υποδέχεται τους «ερυθρόλευκους» και το 4 στα 4 είναι αδιαπραγμάτευτος στόχος. Και για βαθμολογικούς λόγους, αλλά και να μην κάνει πισωγύρισμα η ΑΕΛ μετά τις τρεις διαδοχικές νίκες της πριν τη διακοπή. Είχε πει ο Μικέλ Αρουαμπαρένα στο Balla πως η διακοπή ήρθε σε κακό timing για την ομάδα του, γιατί είχε βρει ρυθμό. Μένει να φανεί την Κυριακή αν όντως η διακοπή της έκοψε τη… φόρα. Ωστόσο, αυτό που είναι βέβαιο είναι πως η ΑΕΛ χρειάζεται το τρίποντο απέναντι σε μία ομάδα που φέτος έχει προβληματίσει πολύ. Για να έχουν αξία οι τρεις προηγούμενες νίκες θα πρέπει να γίνουν τέσσερις. Και θα πρέπει να γίνουν τέσσερις, γιατί για να πετύχει τους στόχους της η ΑΕΛ είναι υποχρεωμένη να κερδίζει τα παιχνίδια, στα οποία είναι φαβορί. Δεν έχει καταγράψει πολλές γκέλες η ΑΕΛ φέτος (μόνο η ήττα από την Πάφο θεωρείται τέτοια) και σ’ αυτό το δρόμο πρέπει να συνεχίσει, αποφεύγοντάς τες.

Αν είναι δυνατή στο Τσίρειο… Τη δύναμη της έδρας της καλείται να δείξει η ΑΕΛ, ειδικά μέχρι τα Χριστούγεννα όπου το

πρόγραμμα περιλαμβάνει κυρίως παιχνίδια στο γήπεδό της. Έξι παιχνίδια για το πρωτάθλημα (κι ένα για το Κύπελλο με την Αγία Νάπα εκτός έδρας) θα δώσει η ΑΕΛ μετά τη διακοπή και μέχρι την επόμενη για τις γιορτές και από αυτά τα 4 είναι στο Τσίρειο. Αν η ομάδα της Λεμεσού φανεί δυνατή στο Τσίρειο, όπως είναι –με εξαίρεση τη γκέλα με την Πάφο- μέχρι τώρα, τότε θα κάνει χαρούμενα Χριστούγεννα, αναμένοντας τότε και τη μεταγραφική ενίσχυση που θα τη δυναμώσει εκεί που χρειάζεται.

Το πρόγραμμα δεν είναι εύκολο, αφού περιλαμβάνει και τρία ντέρμπι με Ανόρθωση, ΑΠΟΕΛ και ΑΕΚ. Ωστόσο, το γεγονός ότι η ΑΕΛ δίνει τα 4 από τα 6 παιχνίδια μέχρι τις γιορτές στο Τσίρειο είναι ένα πλεονέκτημα που οφείλει να εκμεταλλευτεί. Αναλυτικά, η ομάδα της Λεμεσού θα αγωνιστεί με Νέα Σαλαμίνα (εντός), Ανόθρωση (εκτός), Άρη (εκτός), ΑΠΟΕΛ (εντός), Δόξα (εκτός) και ΑΕΚ (εντός) μέχρι τα Χριστούγεννα, ενώ στο Τσίρειο παίζει και μετά τις γιορτές, ωστόσο και πάλι πρόκειται για

ντέρμπι (με τον Απόλλωνα, τυπικά φιλοξενούμενη). Το δύσκολο πρόγραμμα «καλύπτεται» από το γεγονός ότι η ΑΕΛ δεν θα φύγει ιδιαίτερα από το Τσίρειο το επόμενο διάστημα. Θέλει να το εκμεταλλευτεί αυτό. Και για να το εκμεταλλευτεί θα χρειαστεί και περισσότερο παλμό στην εξέδρα. Δεν έχει μεγάλη προσέλευση μέχρι τώρα η ΑΕΛ (είναι γενικό βέβαιο το πρόβλημα στο πρωτάθλημά μας) στα παιχνίδια της, αλλά ελπίζει σε μαζικότερη προσέλευση, ειδικά στα ντέρμπι που έρχονται.

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Τέσσερις διακρίσεις για τη BMW στο θεσμό «sport auto award» ι αξίες της BMW αναδεικνύονται κάθε φορά που τα αυτοκίνητα της κερδίζουν κάποιο βραβείο. Όταν όμως αυτό το βραβείο προέρχεται κατευθείαν από τον κόσμο τότε αποκτά ιδιαίτερη αξία. Ο λόγος για το διαγωνισμό «sport auto award» που είναι από τους πιο παραδοσιακούς στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, με τα βραβεία να κρίνονται από την ψήφο των αναγνωστών. Φέτος 13.211 αναγνώστες συμμετείχαν στην 25η έκδοση του θεσμού, επιλέγοντας μεταξύ 234 μοντέλων σε 25 κατηγορίες. Στη φετινή ψηφοφορία για «Τα πιο σπορ αυτοκίνητα του 2017», τα μοντέλα της BMW απέσπασαν συνολικά τέσσερις νίκες κατηγορίας, στις οποίες προστέθηκαν ακόμα τρεις ακόμα θέσεις στο βάθρο αλλά και μία δεύτερη θέση στο διαγωνισμό «Best Brand 2017». Πιο συγκεκριμένα, για δεύτερη συνεχόμενη φορά, ένα από τα πιο περιζήτητα βραβεία των ‘sport auto awards’ δόθηκε στη BMW M2 Coupe. Το συνολικό πακέτο για το compact μον-

τέλο υψηλών επιδόσεων της BMW M GmbH, προϊόν τεχνογνωσίας της BMW από το μηχανοκίνητο αθλητισμό, ξεσήκωσε εκ νέου τον ενθουσιασμό των αναγνωστών για να της χαρίσουν τον τίτλο στην κατηγορία ‘Coupe έως 100.000 ευρώ. Ο straight six βενζινοκινητήρας της BMW M2 Coupe με τεχνολογία M TwinPower Turbo και

μέγιστη ισχύ 370 ίππων εξασφαλίζει εξαιρετικά δυναμική συμπεριφορά, ενώ η ελαφριά αλουμινένια ανάρτηση M Sport προσφέρει απόλυτα ακριβή έλεγχο ακόμα και σε πολύ σπορ οδηγικές συνθήκες. Επιπλέον, η BMW M240i Cabrio και η BMW M240i Coupe απέσπασαν το περίοπτο βραβείο. Οι δύο σπορ διάδοχοι της μέχρι σήμερα επιτυ-

χημένης BMW M235i Coupe και Cabrio αντίστοιχα, πείθουν κυρίως μέσω μιας τεχνολογίας κινητήρα νέας γενιάς. Και τα δύο μοντέλα της BMW M Performance χρησιμοποιούν τη νέα έκδοση του straight six βενζινοκινητήρα, τεχνολογίας M Performance TwinPower Turbo που αποδίδει μέγιστη ισχύ 340 ίππων. Όπως πέρσι, η BMW 340i Sedan κατάφερε να ανέβει στο βάθρο των νικητών. Αυτό σημαίνει ότι και φέτος, η BMW πέτυχε εξαιρετικά αποτελέσματα στην ψηφοφορία των αναγνωστών. Με τη 2η θέση της στο διαγωνισμό ‘Best Brand’ 2017, η BMW M4 GT4 της BMW Motorsport γιόρτασε μία ακόμα τεράστια επιτυχία στην κατηγορία ‘Best Customer Sports Programme στην Κατηγορία GT4. Και φέτος η ψηφοφορία ανέδειξε η δημοτικότητα της BMW μεταξύ των φίλων των αγώνων του περιοδικού. Με τις νίκες δύο coupe, ενός cabrio και ενός sedan αλλά και κορυφαίες θέσεις σε πολλές ακόμα κατηγορίες, το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας υπογραμμίζει με εντυπωσιακό τρόπο το τεράστιο φάσμα προϊόντων που προσφέρουν η BMW και η BMW M.

Jaguar XE SV Project 8 Η ταχύτερη Jaguar που κατασκευάστηκε ποτέ αι όμως είναι γεγονός. Το πιο γρήγορο μοντέλο παραγωγής της Jaguar περνά στις γραμμές παραγωγής του εργοστασίου της. Ο λόγος για μια XE που φέρει τον κωδικό SV Project 8 που δημιουργήθηκε από το ειδικό τμήμα SVO (Special Vehicle Operations) των Jaguar Land Rover. Τμήμα το οποίο ήταν υπεύθυνο και για την F-Type Project 7 που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2014. Η παραγωγή της XE SV Project 8 θα είναι φυσικά χειροποίητη και θα γίνεται στο Κόβεντρι της Βρετανίας, ενώ μόλις 300 τυχεροί θα μπορέσουν να την αποκτήσουν. Το μοντέλο διαθέτει ένα υπερτροφοδοτούμενο V8 βενζινοκινητήρα 5.0 λίτρων, ο οποίος αποδίδει 600 ίππους και 700 Nm ροπής. Οι επιδόσεις της XE SV Project 8 είναι κορυφαίες και δίκαια την κατατάσσουν σαν την ταχύτερη Jaguar. Συγκεκριμένα, φθάνει τα 100 χιλιόμετρα από στάση σε μόλις 3,3 δευτερόλεπτα ενώ η τελική της ταχύτητα είναι της τάξης των 322 χλμ. την ώρα. Διαθέτει ένα αυτόματο κιβώτιο 8 σχέσεων Quickshift, το οποίο

φέρει αλουμινένια paddles πίσω από το τιμόνι για χειροκίνητες αλλαγές σχέσεων όταν το θελήσει το οδηγός της. Ο οδηγός θα

έχει επίσης στη διάθεση του το νέο «Track Mode» το οποίο προσφέρει αμεσότερη απόκριση στο γκάζι και περισσότερη ακρίβεια από το σύστημα διεύθυνσης. Παράλληλα η XE SV Project 8 σωρεία στοιχείων που συναντούμε σε supercars όπως: επίπεδο πάτωμα, εξάτμιση από τιτάνιο, σύστημα τετρακίνησης, ενισχυμένη αεροδυναμική, ρυθμιζόμενη αεροτομή και εμπρός Splitter, προφυλακτήρα από carbon υλικό, μεγαλύτερους αεραγωγούς, ζάντες αλουμινίου 20 ιντσών και πίσω διαχύτη από carbon. Χάρη στο αλουμινένιο πλαίσιο της XE η XE SV Project 8 είναι το ελαφρύτερο μοντέλο της Jaguar αφού δέχθηκε και αρκετές τροποποιήσεις. Η ανάρτηση της αποτελείται από διπλά ψαλίδα μπροστά και πίσω έχει τοποθετηθεί η Integral Link, ενώ το αμάξωμα έχει χαμηλώσει 15 χλστ. Ακινητοποιείται με carbon κεραμικά φρένα και ενσωματώνει ένα πίσω ηλεκτρονικό ενεργό διαφορικό (EAD). Η XE SV Project 8 θα προσφέρεται ως τετραθέσια, αλλά και με δυο μόνο μπάκετ καθίσματα από carbon με ζώνες τεσσάρων σημείων.

Οι Aprilia RS-GP με κόκκινη εμφάνιση στο GP της Βαλένθια Η ιταλική μοτοσυκλέτα MotoGP ντύνεται στα κόκκινα για την υποστήριξη του (red) στη μάχη ενάντια στο AIDS το GP της Βαλένθια, τελευταίος γύρος της σεζόν 2017 του MotoGP, οι μοτοσυκλέτες Aprilia RS-GP θα αγωνιστούν με την «total red» εμφάνιση του (RED), ενός ιδρύματος που έχει διακριθεί τα τελευταία χρόνια για τη δέσμευσή του στην καταπολέμηση ασθενειών που αποτελούν μάστιγα της εποχής μας. Το (RED) ιδρύθηκε το 2006 από τον Bono και τον Bobby Shriver και έχει συνεισφέρει 350 εκατομμύρια δολάρια στην Global Fund για τον αγώνα κατά του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας. Οι χρηματοδοτήσεις κατευθύνθηκαν στην Γκάνα, την Κένυα, το Λεσόθο, τη Ρουάντα, τη Νότια Αφρική, τη Σουαζιλάνδη, την Τανζανία και τη Ζάμπια, με το 100% των πόρων να διοχετεύονται σε επιτόπου δράσεις. Χάρη στην υποστήριξη του (RED) προς την Global Fund, πάνω από 90 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε δράσεις για πρόληψη, θεραπεία και συμβουλευτική λειτουργία, ελέγχους HIV και βοηθητικές υπηρεσίες. Η Aprilia ντύνεται στα κόκκινα για να υποστηρίξει αυτή την ευγενή μάχη. Ο Aleix Espargar επιστρέφει στη Βαλένθια, αφού αναγκάστηκε να χάσει το GP της Μαλαισίας λόγω του τραυματισμού που υπέστη στην Αυστραλία. Ο Ισπανός αναβάτης, ο οποίος θα περάσει από τον συνηθισμένο ιατρικό έλεγχο την Πέμπτη για την αξιολόγηση της κατάστασης του τραυματισμένου χεριού του, είναι αισιόδοξος.

Aleix Espargar «Ανυπομονώ να ανέβω πάλι στη σέλα, μου έλειψε η RS-GP! Λυπήθηκα που έχασα τον αγώνα της Μαλαισίας λόγω του τραυματισμού. Δυστυχώς το άθλημά μας είναι επικίνδυνο και αυτά τα πράγματα μπορούν να συμβούν. Έχω αυτοπεποίθηση. Το χέρι μου είναι καλύτερα και παρά το γεγονός ότι εξακολουθώ να πονώ, θα δώσω το 100%. Όλη η ομάδα και εγώ αξίζουμε να κλείσει καλά αυτή η σεζόν. Έχουμε εργαστεί σκληρά και θέλουμε να ξεκινήσουμε με αισιοδοξία την προετοιμασία για το 2018».

Sam Lowes

Στόχος του είναι να ολοκληρώσει μια θετική περίοδο, και με τις post-race δοκιμές να ξεκινήσει να θέτει τα θεμέλια για το 2018. Στην τελευταία του εμφάνιση για τη σεζόν, o Sam Lowes θα βασιστεί στην αίσθηση που ανέπτυξε κατά τη διάρκεια του «triple-header» για να τελειώσει μέσα στη βαθμολογία, σε μία πίστα που είναι αφιερωμένη στον Ricardo Tormo.

«Θέλω να πάω καλά στη Βαλένθια, είναι μια πίστα όπου έχουμε κάνει αρκετές δοκιμές, οπότε θα έχουμε καλό στήσιμο στην εκκίνηση. Μετά το triple-header, γέμισα τις μπαταρίες μου και είμαι έτοιμος να δώσω τα πάντα για εμένα και την ομάδα». Η ομάδα Aprilia Racing Gresini και ο όμιλος Piaggio θα ήθελαν να ευχαριστήσουν όλους τους συνεργάτες, τους χορηγούς και τους αναβάτες, που με μεγάλη ευαισθησία και γενναιοδωρία συμμετείχαν για την επιτυχία αυτού του τόσο σημαντικού πρότζεκτ, συμφωνώντας με τη δημιουργίας μίας εμφάνισης για την RS-GP εξολοκλήρου αφιερωμένης στο (RED). newsbeast

www.balla.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

Ιταλία

Αγγλία

Η Ευρώπη παίζει… balla Δείτε το πρόγραμμα σε Κύπρο, Ελλάδα και Ευρώπη! τέρμπι στην Κύπρο, ντέρμπι στην Ελλάδα, ντέρμπι σε όλη την Ευρώπη! Επιστροφή στο Πρωτάθλημα Cyta μετά τη διακοπή το περασμένο Σαββατοκύριακο λόγω των υποχρεώσεων των Εθνικών μας ομάδων. Η αγωνιστική δράση αρχίζει αύριο Παρασκευή και το πρόγραμμα περιλαμβάνει ντέρμπι μεταξύ της Ομόνοιας και του ΑΠΟΕΛ. Ο αγώνας διεξάγεται Παρασκευή λόγω των υποχρεώσεων του ΑΠΟΕΛ στην Ευρώπη και θα αρχίσει στις 19:00 με τηλεοπτική μετάδοση από την Primetel. Η 12η αγωνιστική, προτελευταία του Α' γύρου θα ολοκληρωθεί με αγώνες το Σάββατο, την Κυριακή και τη Δευτέρα.

Παρασκευή, 17 Νοεμβρίου 19:00 Ομόνοια – ΑΠΟΕΛ Σάββατο, 18 Νοεμβρίου 17:00 Αλκή – Απόλλων 18:00 Εθνικός Άχνας – ΑΕΚ 18:00 Ολυμπιακός – Άρης Κυριακή, 19 Νοεμβρίου 16:00 ΑΕΛ – Νέα Σαλαμίνα 18:00 Ερμής – Ανόρθωση Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου 19:00 Πάφος F.C. – Δόξα

Ελλάδα-11η αγων. Λάρισα - Απόλλων Σμ. ΠΑΣ Γιάννινα - Παναιτωλικός Λαμία - Α.Ο Κασσιόπη Ολυμπιακός - Λεβαδειακός Παναθηναϊκός - ΑΕΚ ΠΑΟΚ - Ατρόμητος Πλατανιάς - Αστέρας Τρίπ. Ξάνθη - Πανιώνιος

Αγγλία-12η αγων. Αρσεναλ - Τότεναμ Μπόρνμουθ - Χάντερσφιλντ

Μπορντό - Μαρσέιγ Καέν - Νις Ντιζόν - Τρουά Γκινγκάμπ - Ανζέ Λιλ - Σεντ Ετιέν Λυών - Μονπελιέ Παρί Σεν Ζερμέν - Ναντ Στρασβούργο - Ρεν Τουλούζ - Μετς

Ισπανία

Βέλγιο-15η αγων.

Μπράιτον - Στόουκ Μπέρνλι - Σουόνσι Κρίσταλ Πάλας - Εβερτον Λέστερ - Μάντσεστερ Σίτι Λίβερπουλ - Σαουθάμπτον Μάντσεστερ Γιουν. - Νιουκάστλ Γουότφορντ - Γουέστ Χαμ Γουέστ Μπρομ. – Τσέλσι

Ισπανία-12ηαγων.

Μπενεβέντο - Σασουόλο Κροτόνε - Τζένοα Ιντερ - Αταλάντα Νάπολι - Μίλαν Σαμπντόρια - Γιουβέντους Σπαλ - Φιορεντίνα Τορίνο - Κιέβο Ουντινέζε - Κάλιαρι Βερόνα - Μπολόνια

Γερμανία-12η αγων.

Αθλ. Μπιλμπάο - Βιγιαρεάλ Ατλέτικο Μαδρ. - Ρεάλ Μαδρ. Εϊμπάρ - Μπέτις Εσπανιόλ - Βαλένθια Χετάφε - Αλαβές Χιρόνα - Σοσιεδάδ Λας Πάλμας - Λεβάντε Λεγκανιές - Μπαρτσελόνα Μάλαγα - Λα Κορούνια Σεβίλλη - Θέλτα

Μαϊντζ - Κολωνία Λεβερκούζεν - Λειψία Μπάγερν - Αουγκσμπουργκ Χέρτα - Γκλάντμπαχ Χοφενχάιμ - Αϊντραχτ Φρανκφούρτης Σάλκε - Αμβούργο Βέρντερ Βρέμης - Αννόβερο Στουτγκάρδη - Ντόρτμουντ Βόλφσμπουργκ - Φράιμπουργκ

Ιταλία-13η αγων.

Γαλλία-13η αγων.

Ρόμα - Λάτσιο

Αμιάν - Μονακό

Γαλλία

Γερμανία

Σαρλερουά - Μαλίν Κλαμπ Μπριζ - Μπέβερεν Εουπεν - Αντβέρπ Κορτράικ - Σιντ Τρούιντεν Λόκερεν - Γάνδη Μουσκρόν - Αντερλεχτ Σταντάρ Λ. - Οστάνδη Ζ. Βάρεγκεμ – Γκενκ

Δανία-16η αγων. Ααλμποργκ - Μίντιλαντ Ααρχους - Σίλκεμποργκ Μπρόντμπι - Νόρντζελαντ Χέλσινγκορ - Χόμπρο Χόρσενς - Οντένσε Λίνγκμπι - Ράντερς Σοντέρισκε - Κοπεγχάγη

Ολλανδία-12η αγων. Φέγενορντ - Φένλο 18/11/2017 Τβέντε - Χέρενφεν Μπρέντα - Αγιαξ Βίλεμ - Σπάρτα Ρ. Ντεν Χάαγκ - Χεράκλες Γκρόνινγκεν - Φιτέσε Ουτρέχτη - Εξέλσιορ Τσβόλε - Αϊντχόφεν Ρόντα - Αλκμααρ

Κύπρος

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

www.24h.com.cy

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ - ΚΥΡΙΑΚΗ 17-19/11/17

ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΟΠΑΠ: Δικαίωση «24» Αναζητούνται… υπεύθυνοι για τα 15εκ. ευρώ που χάνονται ετησίως για το κράτος λήρης επιβεβαίωση των όσων η «24» παράθετε με τεκμηριωμένα δημοσιεύματά της, επισυνάπτοντας στις πλείστες των περιπτώσεων σχετικά αποδεικτικά έγγραφα, όσον αφορά στο σκάνδαλο του ΟΠΑΠ Κύπρου.

lΤης Αλεξίας Καφετζή akafedji@24h.com.cy Σε Συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου, που έγινε την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου, ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης, παραδέχτηκε ότι η η επίμαχη Συμφωνία με τον ΟΠΑΠ, ήταν ετεροβαρής από το 2004, λόγω ΚΙΝΟ. Η Γενική Λογίστρια, κυρία Ρέα Γεωργίου, ανάφερε σχετικά ότι… το Γενικό Λογιστήριο έλεγχε τις οικονομικές καταστάσεις του ΟΠΑΠ Κύπρου, όπως τους τις έστελναν!! Ο δε Γενικός Ελεγκτής κ. Οδυσσέας Μιχαηλίδης, επιβεβαίωσε τα γραφόμενα μας όσον αφορά στον τερματισμό της αστυνομικής έρευνας, μετά το διάταγμα certiorari, από τον ΟΠΑΠ. «Τερματίστηκε λόγω λανθασμένης μαρτυρίας αστυνομικού»!!

Τι διαμείφθηκε στην Επιτροπή Ελέγχου Την καθοδήγηση του Γενικού Εισαγγελέα για τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης σε σχέση με την διακρατική συμφωνία με τον ΟΠΑΠ ζήτησε ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, έπειτα από τη γνωμάτευση του Κώστα Κληρίδη ότι η Συμφωνία ερμηνεύεται κατά τρόπο εις βάρος του κράτους. Μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως αμέσως με τη λήψη της γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα (24 Οκτωβρίου), ο ίδιος ζήτησε έκθεση από το Γενικό Λογιστήριο και ακολούθως έθεσε το θέμα στο Υπουργικό Συμβούλιο, όπως ακριβώς προνοεί η ισχύουσα νομοθεσία. Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, που του δόθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2017, το Γενικό Λογιστήριο εξακολουθεί να θεωρεί ότι η ερμηνεία της διακρατικής από το 2003 μέχρι σήμερα είναι ορθή, θέση που εξέφραζε τα τελευταία χρόνια, όπως είπε. « Έχω διαβιβάσει την έκθεση στον Γενικό Εισαγγελέα, ζητώντας να μας συμβουλεύσει για τα επόμενα βήματα για τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε. «Αναλόγως της καθοδήγησης που θα λάβουμε θα πάρουμε και τις αποφάσεις μας», πρόσθεσε, επαναλαμβάνοντας πως μετά την εισαγωγή του ΚΙΝΟ το 2004 η συμφωνία είναι ετεροβαρής για το κράτος. Ο κ. Γεωργιάδης τόσο μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής όσο και στις δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, είπε ότι η κυβέρνηση προκρίνει την κατάργησή της Συμφωνίας και για το σκοπό αυτό κατέθεσε νομοσχέδιο που να διέπει το θέμα. «Και γι’ αυτό εδώ και ένα χρόνο έχουμε ετοιμάσει νομοσχέδιο που είναι ενώπιον της Βουλής και το οποίο καθιερώνει ένα νέο πλαίσιο με έλεγχο του κράτους, και όχι στη βάση διακρατικής συμφωνίας, που αίρει τις αδυναμίες της διακρατικής συμφωνίας και καθιερώνει ένα πολύ πιο αξιόπιστο πλαίσιο», είπε ο κ. Γεωργιάδης, για να καλέσει εκ νέου τη Βουλή να προωθήσει και να εγκρίνει ούτως ώστε αυτό το ζήτημα οριστικά να λήξει. Το νομοσχέδιο εκκρεμεί ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών, ο πρόεδρος της οποίας,

Αβέρωφ Νεοφύτου, ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής Ελέγχου πως ύστερα από συζήτηση σε συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου, το νομοσχέδιο θα αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έλεγχο.

Στο μικροσκόπιο από το 2014 Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως το θέμα της συμφωνίας και της απώλειας εσόδων του κράτους, αμέσως μετά τις επισημάνσεις του Γενικού Ελεγκτή το 2014, το θέμα συζητήθηκε σε σύσκεψη παρουσία του Γενικού Ελεγκτή, του Γενικού Εισαγγελέα και της Γενικής Λογίστριας τον Ιούνιο του 2014, το αποτέλεσμα της οποίας «δεν ήταν να αμφισβητηθεί η ερμηνεία της διακρατικής του 2003 αλλά να ρυθμιστεί με νόμο του κράτους, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Υπουργικό είχε από το 2014 αποφασίσει την καταγγελία της συμφωνίας». Αναφορικά με την απώλεια κρατικών εσόδων συνεπεία της εφαρμογής της συμφωνίας, ο κ. Γεωργιάδης είπε πως η απόκλιση μεταξύ πραγματικών και θεωρητικών κερδών είναι ελάχιστα πιο πάνω από το 1%. Όπως είπε, το ζήτημα της διανομής κερδών σε έξι φορές η διαφορά ήταν υπέρ του κράτους και άλλες εννιά φορές ήταν υπέρ της εταιρείας. «Αλλά τελική απόκλιση ήταν οριακή, λίγο πιο πάνω από το 1%», συμπλήρωσε. Σημείωσε επίσης ότι μετά την ανανέωση της συμφωνίας το 2003, όταν έγινε η διαφοροποίηση στη βάση των πραγματικών εξόδων, αλλά ενός καθορισμένου ποσού, το Γενικό Λογιστήριο είχε εκδώσει οδηγίες για το πώς ο ΟΠΑΠ θα εφαρμόζει τη συμφωνία. Από την πλευρά του, ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης εξέφρασε την ελπίδα πως μετά τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα δεν θα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις αναφορικά με τον τρόπο ερμηνείας της συμφωνίας. «Αφής στιγμής υπάρχει γνωμάτευση του Γεν. Εισαγγελέα, η θέση επί νομικού θέματος οποιουδήποτε θεσμού παραμερίζεται. Δεν γίνεται κάποιος θεσμός να εξακολουθεί να έχει διαφορετική άποψη», είπε. Υπενθύμισε πως όταν υπογράφηκε η διακρατική συμφωνία, τα έσοδα της εταιρείας ανέρχονταν στα €40 εκατ. ετησίως με τα έσοδα για

το κράτος να ανέρχονται στα €12 εκατ. Ωστόσο με την εισαγωγή του ΚΙΝΟ το 2004 τα έσοδα εκτοξεύτηκαν προοδευτικά φτάνοντας στα €210 εκατ το 2016, ενώ παράλληλα τα έσοδα του κράτους παρέμειναν συμπιεσμένα στα €10 με €12 εκατ ετησίως, όπως είπε. Ο λόγος αυτός είναι δύο πτυχές της ερμηνείας και συγκεκριμένα το ότι αφαιρείται το λειτουργικό κόστος που υπολογίζεται στο 6% του τζίρου του ΟΠΑΠ (το 2011 μειώθηκε στο 5%), ενώ η δεύτερη αφορά την αφαίρεση των θεωρητικών και όχι πραγματικών κερδών που διανέμονται στους τυχερούς, προτού αποδοθούν τα κέρδη του κράτους. Το αποτέλεσμα, όπως είπε, είναι απώλειες κρατικών εσόδων της τάξης των €15 εκατ. ετησίως.

Νέες καταγγελίες Παράλληλα, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως στα λειτουργικά έξοδα περιλαμβανόταν μια δαπάνη €25.000 σε ένα πρόσωπο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όπως είπε, όταν το Γενικό Λογιστήριο να ερευνηθεί αυτό το θέμα από το Γεν. Λογιστήριο ο ΟΠΑΠ απάντησε πως είναι σε έμπιστο πρόσωπο στου Ντουμπάι με σκοπό τη επέκταση του οργανισμού σε ιπποδρομιακά στοιχήματα, είπε, προσθέτοντας πως πρόκειται για κλασσική περίπτωση φοροαποφυγής. Η «24» γνωρίζει σχετικές λεπτομέρειες επί του θέματος. Εξάλλου, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως κατά την εξέταση υπόθεσης ενώπιον Δικαστηρίου, αστυνομικός μάρτυρας έδωσε λανθασμένη μαρτυρία αναφορικά με κατάθεση του ιδίου, με αποτέλεσμα να εκδοθεί σερτιοράρι (ανασταλτικό διάταγμα), τερματίζοντας έλεγχο που διεξήγαγε η Αστυνομία στον ΟΠΑΠ. Είπε ότι θα αποστείλει επιστολή για το θέμα στον Αρχηγό της Αστυνομίας και στον Γενικό Εισαγγελέα. «Θεωρώ απαράδεκτο ένας αστυνομικός να δίνει όρκο και να με επικαλείται και να μην βεβαιώνεται ότι του είπα κάτι και να με αφήνει εκτεθειμένο και να αφήνεται να νοηθεί ότι έδωσα κατάθεση η οποία ήταν ψευδείς», είπε. Εξάλλου, η Γενική Λογίστρια είπε ότι το Γενικό Λογιστήριο ελέγχει τις οικονομικές καταστάσεις του ΟΠΑΠ όπως αυτές κατατίθενται από τους ελεγκτές της εταιρείας. Πρόσθεσε πως

από το 2006 το Λογιστήριο ενημέρωσε ότι η συμφωνία είναι ετεροβαρής, αλλά το ίδιο βεβαιωνόταν για τα έσοδα του κράτους στη βάση της συμφωνίας. Είπε ότι μετά τις επιστολές του Γενικού Ελεγκτή το 2016 το Λογιστήριο ζήτησε να διεξάγει έλεγχο στον ΟΠΑΠ, αλλά διακόπηκε λόγω του ότι ξεκίνησε η αστυνομική έρευνα (κατόπιν καταγγελιών του Γεν. Ελεγκτή). Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι διαπιστώθηκε ότι η συμφωνία έπασχε από το 2006 και χαρακτήρισε απαράδεκτο το ότι το Γενικό Λογιστήριο έκανε έλεγχο βάσει των οικονομικών καταστάσεων που του δίνει ο ελεγκτικός οίκος που διεξάγει τον έλεγχο στον ΟΠΑΠ. Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Γιώργος Περδίκης είπε πως ο ΥΠΟΙΚ παραμένει εκτεθειμένος, αφού δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του. «Και φαίνεται ακόμη και σήμερα να αμφισβητεί την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή και του Γενικού Εισαγγελέα να διεκδικήσει αυτά τα 50 εκατομμύρια από τον ΟΠΑΠ». Τέλος, η βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι ο Υπουργός Οικονομικών θα έπρεπε να ενεργήσει άμεσα για το θέμα της ερμηνείας της συμφωνίας όταν λάμβανε τις επιστολές του Γενικού Ελεγκτή από το 2014, προσθέτοντας ότι ο ίδιος ο ΥΠΟΙΚ γνωρίζει «γιατί επέδειξε τέτοιο πείσμα και να χάσει τόσα εκατομμύρια το δημόσιο». Πρόσθεσε μάλιστα ότι λειτουργός του Υπουργείου ενημέρωσε τον κ. Γεωργιάδη από το 2014 ότι ο ΟΠΑΠ παραβίαζε τη συμφωνία. Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ