Σχολική ομάδα πειραμάτων. Φέρνοντας το εργαστήριο κοντά στους μαθητές.
Ένα σημαντικό τμήμα του ανθρώπινου πολιτισμού αποτελεί αναμφίβολα η επιστήμη. Η πειραματική διαδικασία είναι ταυτόχρονα συστατικό κομμάτι της επιστήμης αλλά και ένας εξαιρετικός τρόπος για να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με την επιστημονική σκέψη και να αναπτύξουν ικανότητες σημαντικές για την κατανόηση της τεχνολογίας. Ένα πρόβλημα, που δεν έχει επιλυθεί μέχρι τώρα με κάποιον ικανοποιητικό τρόπο, είναι η μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί στην προσπάθειά τους για σταθερή και αποτελεσματική διδασκαλία στο χώρο του εργαστηρίου. Τα μεγάλα τμήματα, η ταυτόχρονη χρήση του εργαστηρίου σαν αίθουσα διδασκαλίας, η απουσία παρασκευαστών και το «κυνήγι» της διδακτέας ύλης είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που καθιστούν τη λειτουργία των εργαστηρίων αρκετά αναποτελεσματική στο πλαίσιο του τυπικού ωραρίου. Με βάση τις παραπάνω σκέψεις, οργανώθηκε στο σχολείο μας μια μαθητική ομάδα πειραμάτων. Ενημερώθηκαν σχετικά όλοι οι μαθητές και σχηματίστηκε μια ομάδα από 20 μαθητές. Η εβδομαδιαία συνάντηση της ομάδας πραγματοποιούταν στο Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών μετά το τέλος του ωραρίου. Στις πρώτες 10 συναντήσεις παρουσιάστηκαν στους μαθητές οι αρχές της εργαστηριακής πρακτικής και η λειτουργία βασικών οργάνων. Στη συνέχεια οι μαθητές εκτέλεσαν καθοδηγούμενοι πειράματα από διάφορες περιοχές της φυσικής. Ακολουθούσε συζήτηση για τα αποτελέσματα στα οποία κατέληξαν αλλά και τις αποτυχίες που αντιμετώπισαν. Στη ροή των συναντήσεων σχηματίστηκαν ομάδες, και οι μαθητές έμαθαν να συνεργάζονται στην αντιμετώπιση κάθε δυσκολίας. Στα μέσα του προγράμματος οι μαθητές άρχισαν την αναζήτηση πειραμάτων στη βιβλιογραφία
και
στο
διαδίκτυο.
Οι
ομάδες
επέλεξαν
πειράματα
και
συναρμολόγησαν τις σχετικές διατάξεις προσπαθώντας να βελτιώσουν τόσο την
εκτέλεση των πειραμάτων όσο και τις θεωρητικές γνώσεις τους για αυτά. Είναι αξιοσημείωτο το πόσο εφευρετικοί γίνονται οι μαθητές όταν είναι ελεύθεροι να αυτενεργήσουν. Η ομάδα συμμετείχε στο 1ο Athens Science Festival και σε εκδήλωση του Μουσείου Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Μάιο το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με τη «Γιορτή Επιστήμης», μια ανοικτή εκδήλωση. Κάθε ομάδα έστησε στον πάγκο της τον εξοπλισμό της και παρουσίαζε τα πειράματα στους επισκέπτες, απαντώντας και σε σχετικές ερωτήσεις. Η μετατροπή των μαθητών σε «καθηγητές» υπήρξε μια απολαυστική εμπειρία για όλους. Η επιτυχία του προγράμματος φαίνεται από το γεγονός ότι αναμένεται με αγωνία η επόμενη ανάλογη δράση. Συνδυάζοντας τη βιωματική γνώση με τη διασκέδαση και την ομαδική εργασία έγινε δυνατόν να δοθεί στους μαθητές μας ένα πλαίσιο γνώσεων και δεξιοτήτων που δύσκολα θα έβρισκαν μέσα από το τυπικό σχολικό πρόγραμμα.
Τάκης Λάζος MSc Φυσικός