EyeSpy maart 2012

e y espy Hé t oogh ee lkundig mag a zine

16 e j aarg an g | M aar t 2012 | n r. 1

Oogziekenhuis Maastricht UMC+: “Positieve preliminary experience met LenSx laser” Novartis Alcon Symposium: MartiniPlaza Groningen Donderdag 29 maart

Maart 2012

|

nr. 1

inhoud

eyespy |

p.7

“Een prachtige machine om mee te werken!”

In steeds meer oogheelkundige operatiekamers is het Constellation® Vision System een vaste waarde als vitrectomiesysteem. Dr. Frank Kerkhoff en dr. Pieter van den Biesen delen hun ervaringen.

p.10

Infiniti® 3.0 Met de introductie van het 3.0 software pakket, is de Infiniti voorzien van nieuwe toepassingen.

Twee van deze toepassingen, de INTREPID® Autosert® IOL Injector en de Turbosonics® ABS® Mini Tip worden nader toegelicht door respectievelijk David Allen en Khiun Tjia.

p.14

206e Jaarvergadering Nederlands Oogheelkundig Gezelschap Van woensdag 28 tot en met vrijdag 30 maart 2012 vindt de 206e jaarvergadering van het Nederlandse Oogheelkundig Gezelschap plaats. Wat kunt u zo al verwachten in Groningen?

UITNODIGING

ALCON

Het Oogziekenhuis Maastricht UMC+ heeft onlangs de LenSx® laser in gebruik genomen.

Prof. dr. C.A.B. Webers en dr. R.M.M.A. Nuijts zijn positief over hun eerste ervaringen met deze blade free femtosecond cataractlaser.

Alcon Nederland B.V. • Avelingen-West 5 • 4202 MS Gorinchem Tel: 0183 654 321 • E-mail: info@alcon.com • Website: www.alcon.com

NOVARTIS

p.4

“Positieve preliminary experience met LenSx laser”

SYMPOSIUM

p.19

Novartis Alcon Symposium Nieuwe ontwikkelingen in de oogheelkunde.

NOG 2012

Alcon EyeSpy is een periodieke uitgave van Alcon Nederland.

Redactie Erwin de Kruif Christine Manschot Redactionele bijdrage Nijst Communicatie Vormgeving en DTP 2d studio in vorm Fotografie Ferry Verheij, tenzij anders vermeld

geaccrediteerd met 2 punten

p.20

Multifocal Intraocular Lenses in Cataract Surgery Dr. Niels de Vries schreef een samenvatting van zijn proefschrift, waarmee hij eind vorig jaar in Maastricht promoveerde.

p.22

Market Access, een nieuw begrip binnen Alcon De ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de oogheelkunde in de breedste zin van het woord is het werkterrein van Market Acces, een nieuwe afdeling van Alcon waar Roy Bleumink leiding aan geeft. Een nadere kennismaking.

Druk NPN Drukkers Artikelen in deze uitgave of gedeelten daarvan mogen worden over­ genomen na schriftelijke toestemming van de redactie (tel. 0183-65 43 21). © 2012 Novartis Dit magazine is gedrukt op 100% gerecycled papier: 140 grams Revive Natural 100 uncoated

2

Verder in deze EyeSpy Alcon educatief Internationale congressen

Tips & Tricks Column door Roy Bleumink

Voorwoord

De oogheelkunde is wereldwijd volop in beweging.

Met alle nieuwe ontwikkelingen die we momenteel zien, is er een stijgende behoefte om te onderzoeken hoe deze nieuwe technologieën beschikbaar kunnen komen voor uw patiënten. Het maakt de oogheelkunde enerzijds professioneel zeer interessant en anderzijds ook heel uitdagend om de aan deze nieuwe technologie verbonden kosten te financieren. Een aantal zaken in deze EyeSpy staan in het teken van nieuwe ontwikkelingen èn van financiering.

Recent heeft het College voor zorgverzekeringen (CVZ) bepaald dat patiënten mogen bijbetalen voor multifocale implantlenzen. Als oogarts kunt u voortaan samen met uw patiënt kiezen uit een breder assortiment implantlenzen; waarbij de patiënt -indien van toepassing- dus mag bijbetalen. En dit terwijl de reguliere staaroperatie nog steeds voor vergoeding in aanmerking komt. Een échte stap voorwaarts voor de (refractieve) cataractchirurgie!

Een specialisme, waar dr. Niels de Vries eind vorig jaar in Maastricht op promoveerde. In deze EyeSpy treft u een samenvatting aan van zijn proefschrift Multifocal Intraocular Lenses in Cataract Surgery.

We zijn er trots op dat in de Benelux inmiddels de eerste LenSx® Laser voor de refractieve cataractchirurgie is verkocht! In het najaar van 2011 is in het Oogziekenhuis Maastricht UMC deze FDA approved blade free femtosecond cataractlaser geplaatst. In deze EyeSpy treft u een interview aan met prof. Carroll Webers en dr. Rudy Nuijts, waarin zij meer vertellen over hun concrete bevindingen met deze nieuwe technologie.

Eind maart vergadert het congres van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap in Groningen. We hopen u uiteraard in groten getale te mogen begroeten op onze

stand. Een stand die wij voor het eerst samen met Novartis bemannen. Op onze stand vertellen wij u met alle plezier meer over de laatste (product)ontwikkelingen. Zoals bijvoorbeeld de recente vernieuwingen aan ons Infiniti® Vision System. Ook wil ik u van harte ons Alcon Symposium aanbevelen. Na een succesvolle en goed bezochte bijeenkomst in Maastricht, zijn we er dit jaar wederom in geslaagd een programma met een up-to-date overzicht over de laatste ontwikkelingen in de oogheelkunde samen te stellen. In deze EyeSpy leest u er meer over.

Op donderdagavond 29 maart begroeten we u dan ook graag in MartiniPlaza voor het symposium met aansluitend diner. Bekijkt u het programma in deze EyeSpy en schrijf u in, zodat u uw plaats voor deze bijeenkomst veilig kunt stellen!

Dat kan via de antwoordkaart of via www.congresdienst.nl.

Mag ik u tot slot mede namens mijn team veel leesplezier wensen met deze EyeSpy. Uiteraard hoop ik u persoonlijk te mogen begroeten tijdens het NOG congres in Groningen, in onze stand of bij ons symposium op 29 maart.

Wolfgang Tolle General Manager Benelux

3

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Oogartsen Oogziekenhuis Maastricht UMC:

“Positieve preliminary experience met LenSx laser” Onlangs hebben professor dr. C.A.B. Webers en dr. R.M.M.A. Nuijts in het Oogziekenhuis Maastricht UMC+ hun eerste ervaringen opgedaan met de LenSx® laser. Hun indruk is positief.

Tijdens het NOG in Groningen verwachten ze de preliminary data van de eerste ingrepen te presenteren.

Met de komst van de LenSx femto­ secondlaser in het Oogziekenhuis Maas­ tricht UMC+ werd in eerste instantie veel aandacht geschonken aan de logistieke implementatie van de cataractlaser.

De machine dient in de visie van beide Maastrichtse oogartsen in een OK klasse 1 te staan. Mocht tijdens de ingreep de incisie opengaan, dan is er immers sprake van een open verbinding met de buiten­ wereld. Bovendien moet de tijdspanne tussen laser en phaco kort zijn. Dr. Nuijts: “Qua logistiek hebben wij ervoor gekozen met drie bemande OK’s te werken. Eén OK functioneert uitsluitend als laser­ ruimte. Naast de LenSx staan hier ook de andere refractiechirurgische lasers. In deze ruimte verrichten we de LenSx procedure, waarna de patiënt voor de vervolg­ operatie wordt doorgeleid naar één van de andere twee OK’s. Dit betekent dus dat de LenSx operateur geen phaco’s verricht, maar uitsluitend bezig is met de LenSx. Uit onze ervaring blijkt dat als operateurs binnen een gebruikelijk tijdsbestek een phaco verrichten, we twee OK’s uitste­ kend kunnen bedienen met één LenSx operateur. Kortom er kan op drie OK’s voortdurend geopereerd worden.” Profes­ sor Webers vult hem aan: “Op dit moment lijkt dit voor ons hèt ideale model te zijn.

4

Maar daarbij moet ik wel de kanttekening plaatsen dat wij dit kunnen doen, omdat wij als oogheelkunde over vier klasse 1 OK’s beschikken.”

Prachtige gecentreerde capsulorhexis

Op het moment van interview zijn er in Maastricht zo’n 25 ingrepen verricht met de LenSx femtosecondlaser. Dr. Nuijts geeft aan tevreden te zijn over de learning curve. “Als je gewend bent refractie­ chirurgie te doen en om suctie aan te brengen op ogen, zoals bijvoorbeeld tijdens het maken van een flap met een femtosecondlaser, dan is de learning curve van de LenSx vrij kort. Temeer ook omdat de eigenlijke procedure eenvou­ diger is dan bij andere lasers. Daar heb je een losse suctiering waarmee de patiëntinterface wordt verbonden. Bij de LenSx vormen ring en patientinterface één geheel. Tijdens de ingrepen hebben we geen technische uitdagingen gehad. Bij alle patiënten hebben we een effectieve capsulotomie en incisies kunnen maken.”

Professor Webers: “Je krijgt met de LenSx een prachtige circulaire goed gecentreer­ de capsulorhexis, die je manueel niet kunt nadoen. Althans niet repro­ duceerbaar. Dat is mijn oordeel als

cataractchirurg. Ik heb wel eens een capsulorhexis die perfect is, maar 25 maal achtereenvolgens zo’n mooie ronde cirkelvormige opening in de kapselzak prepareren, lukt mij niet. En dat is een heel sterke eigenschap van de LenSx.” Professor Webers geeft aan op dit moment nog niets te kunnen zeggen over de klinische relevantie hiervan. Volgens data van professor Zoltan Nagy van de Semmelweis Universiteit in Boedapest1)2) leidt deze ‘standaardisatie’ van capsuloto­ mie tot een grotere veiligheid en voorspel­ baarheid van de procedure. “Dat kunnen wij op dit moment nog niet bevestigen.

Professor Nagy gebruikt de LenSx al sinds 2008 en spreekt over beter voorspelbare effectieve lenspositie, minder afwijking in de target refractie, betere centratie, mogelijk minder nastaar, 360° coverage van de lens... het zijn bekende parameters in de literatuur die wij momenteel uiter­ aard allemaal aan het bekijken zijn.”

Aandachtspunten

Ondanks de positieve ervaringen met de LenSx, hebben professor Webers en dr. Nuijts ook een aantal aandachtspunten waaraan gewerkt zal moeten worden.

Dr. Nuijts: “Bij sommige ingrepen consta­ teren wij dat er tags zijn: verbindingen

alcon educatief tussen het kapsel en de eriferie van het kapsel. Dat kun je goed herkennen aan de aanwezigheid van gasbelletjes. Dat is overigens ook meteen de plek waar je met de pincet of naald kunt corrigeren, zodat de rhexis los komt. Dit is een leer­ curve: je moet dit als operateur weten.”

De oorzaak van het ontstaan van deze tags is volgens Dr. Nuijts nog niet hele­ maal duidelijk: “Gedacht wordt dat dit zou kunnen komen doordat tijdens de laserprocedure de cornea tijdelijk wordt vervormd, waarbij plooien ontstaan. Bij deze plooien zou de energie minder ge­ focusseerd kunnen zijn.” Professor Webers vervolgt met een tweede aandachtspunt: “Wat ons verder na enige behandelingen opvalt, is dat zo’n 20 minuten na de laser­ behandeling de pupil nauwer wordt. Er komen door de laserenergie mogelijk prostaglandines vrij, waardoor de iris enigszins gaat contraheren. Dit betekent dat wij wellicht ons druppelprotocol moeten gaan aanpassen en patiënten voor de operatie NSAIDs geven. Wan­ neer we dat moeten doen, vlak voor de ingreep of een dag ervoor, zijn we nog aan het bestuderen. Het zijn twee effec­ ten van de LenSx die wij zien, maar die in onze visie dus oplosbaar zijn.”

denk ik dat deze nieuwe technologie zijn plaats gaat veroveren binnen de routine cataractchirurgie. Met uitzondering van patiënten met een gefixeerde kleine pupil, een heel troebele cornea of een te ondiepe voorste oogkamer, is men met deze nieuwe techniek in staat om in 100% van de gevallen een reproduceer­ bare capsulorhexis te maken. Ongetwij­ feld zijn er operateurs die zeggen dat zij dat manueel ook kunnen. Ik kan dat niet in alle gevallen. En in mijn ogen doet de LenSx dat toch significant beter dan dat professor Webers of ik dat kunnen. Dat kan ik na 25 ingrepen al zeggen. Maar wat de effecten en consequenties daad­ werkelijk zijn, of dat integraal aansluit op professor Zoltan Nagy... daar zult u nog even op moeten wachten.”

1) Nagy, ZZ. 1-year clinical experience with a new femtosecond laser for refractive cataract surgery. Paper presented at: Annual Meeting of the American Academy of Ophthalmology; October 24-27, 2009; San Francisco, CA. 2) Nagy, ZZ. Intraocular femtosecond laser applications in cataract surgery. Cataract & Refractive Surgery Today. September 2009:79-82.

Fotografie: Engelbert Schins, Stafdienst Communicatie Maastricht UMC+.

Alcon Symposium MartiniPlaza Groningen 29 maart 2012 www.congresdienst.nl Glaucoomavond Restaurant Soomers, Scheveningen 12 april 2012 Accreditatie 2 punten Glaucoomavond Restaurant De Bosbaan, Amstelveen 15 mei 2012 Accreditatie 2 punten Glaucoomavond Restaurant ’t Zalmhuis, Rotterdam 24 mei 2012 Accreditatie 2 punten Glaucoomavond Restaurant De Bosbaan, Amstelveen 18 september Accreditatie 2 punten Glaucoomavond Restaurant ’t Zalmhuis, Rotterdam 20 september 2012 Accreditatie 2 punten Glaucoomavond Restaurant ’t Zalmhuis, Rotterdam 22 november 2012 Accreditatie 2 punten

Presentatie NOG

Tijdens het komende NOG verwacht dr. Nuijts de resultaten van de eerste bevindingen met de LenSx te kunnen presenteren. Vooruitlopend daarop wil hij wel al kwijt dat de eerste preliminary experiences van het Oogziekenhuis Maastricht UMC+ neigen aan te sluiten bij de bekende data van professor Nagy.

“Zeker als we kijken naar zijn bevinding­ en met de anterieure capsulotomie: die is reproduceerbaar rond. Ook slagen we erin de rhexis steeds 360° coverage van de lens te geven. Dat is een bevinding van professor Nagy die we in Maastricht evenaren en onderschrijven. Al met al, 5

Cataract Surgery Will Change in a Femtosecond.

With Alcon’s LenSx® Laser, the Possibilities Have Just Begun.

Delivering the accuracy of a femtosecond laser to Refractive Cataract Surgery, the LenSx® Laser is designed to predictably perform many of the most challenging aspects of traditional cataract surgery. Creating capsulotomy, lens fragmentation and all corneal incisions with image-guided surgeon control, Alcon’s LenSx® Laser is Putting the Future in Motion.

© 2011 Novartis

Constellation biedt controle en stabiliteit:

“Een prachtige machine om mee te werken!”

In steeds meer oogheelkundige operatiekamers is het Constellation® Vision System een vaste waarde als vitrectomiesysteem. Zo ook in het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven en het HagaZiekenhuis in Den Haag, waar respectievelijk dr. Frank Kerkhoff en dr. Pieter van den Biesen enthousiast werken met de Constellation. Beide oogartsen opereren echter met verschillende vitrectomieprobes. Frank Kerkhoff prefereert het 23 gauge-systeem, zijn Haagse collega maakt gebruik van het 25 gauge alternatief.

We vroegen beide oogartsen naar hun ervaringen met de Constellation.

In het Máxima Medisch Centrum te Veld­ hoven wordt sinds ruim een half jaar gewerkt met het Constellation Vision System. Dr. Frank Kerkhoff gebruikt de Constellation voor het gehele spectrum van vitreoretinale chirurgie, inclusief de gespecialiseerde netvlieschirurgie voor 0 tot 5 jarigen. Voor de vitreoretinale ingrepen gebruikte het Máxima tot voor kort de Accurus®. Volgens Frank Kerkhoff een prima apparaat, waar hij de afgelo­ pen jaren naar volle tevredenheid mee heeft gewerkt en nog steeds werkt. In de Eindhovense locatie van het Máxima Medisch Centrum staat immers nog een Accurus. Bij de keuze om over te stappen naar de Constellation is het Máxima niet over een nacht ijs gegaan. Dr. Frank Kerk­ hoff: “We hebben alle beschikbare vitrec­ tomiesystemen onder de loep genomen.

In vergelijking met de andere apparaten hebben we met de Constellation een fan­ tastische proef gedraaid. Kwalitatief ge­ zien scoorde hij bijzonder goed. Zeker als

ik kijk naar specifieke onderdelen zoals bijvoorbeeld het systeem voor de contro­ le van de intraoculaire druk (IOP-Control).

Nadat de juiste settings zijn ingevoerd houdt het systeem de druk in het oog op het gewenste niveau. Drukschom­ melingen hierbij heb ik nog niet gezien en de kans op een collaps is dus onwaar­ schijnlijk klein. Als ik in Eindhoven met de Accurus opereer moet ik vaker de druk verhogen om een stabiel oog te houden.

“Een betrouwbaar platform, waarmee ik als chirurg echt het gevoel heb de baas in het oog te zijn.”

Daarnaast zijn de vitrectomen die bij de Constellation horen multifunctioneler en in mijn optiek kwalitatief goed. Met de nieuwe valved canules is de Constellation

Constellation

een volstrekt gesloten systeem, dus de veiligheid is optimaal. Kortom, het is een prachtige machine om mee te werken.

Een basis platform dat de komende jaren verder kan groeien. Dat was ook zo bij de Accurus. Daar hebben we 15 jaar mee gewerkt en in de loop der tijden werd het systeem voorzien van vernieuwingen en updates. Dat verwacht ik van de Constel­ lation ook.”

Completer aanbod

In het HagaZiekenhuis werkt dr. Pieter van den Biesen al meer dan twee jaar met de Constellation. Hij kent ook andere vitrectomiesystemen. “Wat opvalt bij de Constellation is dat deze veel completer is wat betreft het aanbod van mogelijk­ heden, zoals bijvoorbeeld het valved trocarsysteem, de geïntegreerde laser en het Chandelier verlichtingssyteem. Het is een degelijke machine. Een betrouwbaar platform, waarmee ik als chirurg echt het gevoel heb de baas in het oog te zijn. > 7

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Met name bij gebruik van de valved canules wordt de veiligheidsmarge van een interventie vergroot, omdat de lek­ problematiek nu geëlimineerd is”, aldus Pieter van den Biesen. Juist vanwege de lekkageproblematiek is hij overgestapt van 23 gauge naar 25 gauge. “Voordat de valved canules werden geïntroduceerd had het 25 gauge-systeem een behoorlijk voordeel. Wanneer het glasvocht is ver­ wijderd, ontstaat er bij een instrumenten­ wissel een lagere lekstroom door de 25 gauge canules. Dit lek wordt dan welis­ waar door de intraocular pressure control van de Constellation gecompenseerd, maar dit leidt weer tot een jet stream vanuit de infusiecanule, met een kans op retinale schade. Met de kleinere 25 gauge was de invloed van deze stroom minder groot. Vandaar dat ik besloot uitsluitend met 25 gauge te gaan opereren.”

Valved canule

De komst van de valved canules, enkele maanden geleden, ziet hij als een aan­ winst voor de vitreoretinale chirurgie.

“De Constellation in combinatie met het nieuwe valved canule systeem biedt con­ trole en echte stabiliteit: geen wisselende oogdrukken, veilige instrumentenwissel en efficiënte uitwisseling tussen vocht, gas en olie. Kortom, een prettige gedach­ te bij het opereren. Omdat het nieuwe valved systeem nu ook voor Alcon’s 23 gauge vitrectomie probe beschikbaar is, zou ik in principe weer kunnen gaan wer­ ken met deze probe. Maar gezien mijn positieve ervaringen met het 25 gauge 8

Dr. Kerkhoff systeem doe ik dat niet. Ik kan immers iedere pathologie met het 25 gaugesysteem behandelen, zonder in te leveren aan snelheid en veiligheid. Het vitrec­ tomeren zal hooguit een kleine minuut lang­er duren. Dat is te verwaarlozen.”

Pieter van den Biesen plaatst overigens wel een kanttekening bij het gebruik van

“Valved canules zijn aanwinst voor vitreoretinale chirurgie.” ‘zijn’ 25 gauge instrumentarium en de mate van anesthesie. “Ik opereer bijna altijd onder plaatselijke verdoving. Als de verdoving niet optimaal zit, kan de patiënt zijn oog nog bewegen. En als de patiënt onverwacht een beweging maakt, is de stijfheid van het materiaal niet afdoende om die beweging te compen­ seren. En dat vraagt wel even extra con­ centratie! Maar nogmaals, ik ben gewend

te werken met 25 gauge en blijf daarom -ondanks de introductie van de valved canules- hiermee opereren. Een reden om terug te gaan naar 23 gauge zie ik voor mezelf niet zo snel.”

Criterium: prettig werken

“Dat geldt ook andersom”, zegt dr. Kerk­ hoff lachend. “Toen ik een aantal jaren geleden begon met small gauge chirurgie, stond er in het ziekenhuis een Accurus.

Dat betekende dat het noodzakelijk was om small gauge vitreoretinale chirurgie te starten met 23 gauge. Ik ben er mee vertrouwd geraakt en heb nu direct geen reden om over te stappen naar 25 gauge.

De ingrepen die Pieter met het 25 gaugesysteem verricht, doe ik met 23 gauge.

We doen exact hetzelfde, maar met een andere maatvoering. De stap van 23 naar 25 is heel klein. Waar het om gaat, is waar je als operateur prettig mee werkt. Zo vind ik bij 25 gauge de snelheid van het cen­ trale vitrectomeren een probleem. Dat wil ik snel gedaan hebben. En dat is puur een

Dr. Van den Biesen gevoel, want met 23 gauge instrumenta­ rium is de tijdswinst bij het vitrectomeren marginaal ten opzichte van 25 gauge.

Maar nogmaals, 23 of 25… het is waar je als chirurg het liefst mee werkt. Toch zie ik bij diabetische retinopathie persoonlijk wel een voordeel in het gebruik van 25 gauge”, vindt dr. Van den Biesen. “Vroeger verwijderde je bij deze ingreep met een schaar en een pincet het littekenweefsel bij het netvlies. Nu kan dat perfect met de 25 gauge basisvitrectomen van de Con­ stellation. De opening zit zo dicht bij de tip en de instrumenten zijn zo fijn, dat het oude handwerk niet meer nodig is. Dat gaat met een 23G niet zo goed en met een 20G al helemaal niet. Maar hoe dan ook, ik deel de bevindingen van Frank Kerk­ hoff: als je goed en prettig werkt met 23G of 25G, dan is er geen reden om over te stappen. Als ik nu zelf het vak zou moeten leren, zou ik kiezen voor 23 gauge instru­ mentarium. Dat heeft een iets vlakkere leercurve. Maar als je de techniek eenmaal beheerst, maakt de maat niets meer uit.

Tenminste in de afweging 23G-25G bij het gebruik van de Constellation.”

Combined surgery

Sinds het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven met de Constellation werkt, gebruikt Frank Kerkhoff de Constellation ook bij voorsegment chirurgie. “Ik ope­ reer op meerdere locaties. Daardoor werk ik zowel met de Infiniti®, de Accurus als de Constellation. In de paar maanden dat ik nu met de Constellation werk, vind ik ook wat betreft voorsegment chirurgie de Constellation superieur aan de Infi­ niti en de Accurus. Bij een staaroperatie etaleert de Constellation de zuiverheid van de Infiniti: door de OZil® blijven de lensbrokjes heel mooi aan de phacotip kleven. Maar daarbij heeft de Constella­ tion ook de reactiesnelheid die ik gewend ben van de Accurus. Die combinatie maakt het opereren in het voorsegment een stuk gemakkelijker.” Een ingreep die Frank Kerkhoff steeds vaker combineert met vitreoretinale ingrepen. “Meer dan

de helft van alle netvliesoperaties die ik verricht, is combined surgery: in één ingreep een staaroperatie gevolgd door een netvliesoperatie. Combined surgery verricht ik standaard bij patiënten met glasvocht- of netvliesaandoeningen die ook staar hebben; en vaak bij oudere patiënten, waarbij na een vitrectomie binnen één tot anderhalf jaar een staar­ operatie noodzakelijk wordt. Dat is voor ons een belangrijke reden om de opera­ ties te combineren. Het scheelt de patiënt een ingreep en mogelijkerwijs ook nog een eventuele nastaarbehandeling. Want tijdens de combined ingreep verwijder ik ook meteen het laagje dat nastaar kan veroorzaken, zodat niet gelaserd hoeft te worden. Al met al, minder belastend voor de patiënt en bovendien kostenbespa­ rend! Zo verhelpen we mede dankzij de Constellation in één operatie zowel het probleem in het voorsegment als in het achtersegment. En dat is toch een prima ontwikkeling binnen de oogheelkunde!” besluit Frank Kerkhoff.

9

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Infiniti 3.0 Nieuwe mogelijkheden met Infiniti Vision System 3.0 Het Infiniti® Vision System 3.0 is voor menig oogarts geen onbekende. Op talrijke O.K.’s is inmiddels veel ervaring opgedaan met de Infiniti. Gebaseerd op recente ervaringen en suggesties van oogartsen, is de Infiniti geanalyseerd en onlangs voorzien van nieuwe toepassingen. Welke dat zijn, leest u hieronder. Verder treft u twee redactionele bijdragen aan van de oogartsen D. Allen en K.F. Tjia, waarin zij u aanvullend op de hoogte brengen van hun ervaringen met twee van deze innovaties: INTREPID® AutoSert® IOL Infiniti

Injector en de Turbosonics® ABS® Mini Tip

Ieder Infiniti Vision System kan voor­ zien worden van het 3.0 pakket. Met dit nieuwe hard- en softwarepakket biedt de Infiniti de volgende mogelijkheden:

door de emulsificerende werking van de Mini Tip groter is. Op pagina 12 geeft oogarts Tjia een korte toelichting op deze nieuwe Mini Tip.

Aansturing van de nieuwe INTREPID

UltraChopper®

AutoSert IOL Injector.

UltraChopper is een hulpmiddel bij het cracken van met name hardere lenzen.

Het doel van UltraChopper is het verge­ makkelijken van het cracken, waardoor de emulsificatie van de lensbrokjes een­ voudiger en beter gaat. UltraChopper wordt op een extra OZil phacohandstuk bevestigd. Naast het gebruikelijke OZil phacohandstuk met phacotip, heeft de chirurg dus ook de beschikking over een tweede handstuk met UltraChopper. Na het cracken van de lens, kan de operateur met het phacohandstuk, waarop een conventionele OZil tip is aangesloten, de lensfragmenten emulsificeren en aspireren.

Dit systeem stelt oogartsen in staat om singlepiece AcrySof® IOLs met behulp van het pedaal van het Infiniti Vision System en de AutoSert IOL Injector, gecontro­ leerd en gelijkmatig te implanteren.

Hieronder kunt u meer lezen over de ervaringen van David Allen met het voet gestuurd implanteren van IOLs met de AutoSert IOL Injector.

Turbosonics ABS Mini Tip

Om de effectiviteit en de efficiëntie van OZil® verder te vergroten, is een nieuwe phacotip ontwikkeld: de Turbosonics ABS Mini Tip. De binnen- en buitendiameter van deze tip is over de hele lengte gelijk.

Dit in tegenstelling tot de huidige Turboso­ nics® Mini-Flared ABS® Tip, waarvan zowel de binnen- als de buitendiameter richting het uiteinde van de tip groter wordt.

De balans en de “flow” in de Mini Tip is door deze aanpassing verbeterd, waar­ 10

De weerstand tegen surge is gelijk aan het huidige INTREPID FMS, zodat er geen consequenties zijn voor de settings van de Infiniti. Omdat de slangen minder stug en soepeler zijn geworden, blijven ze op de plek liggen waar ze neergelegd zijn.

De slangen ‘verspringen’ dus minder. Dit verlaagt de kans op het onsteriel worden van de slangen en het handstuk dat er op aangesloten zit.

UltraChopper®

INTREPID® PLUS FMS

Sinds enige tijd is het nieuwe Fluidics Management System INTREPID PLUS FMS beschikbaar. De aspiratieslang van dit nieuwe systeem is in vergelijking met het huidige INTREPID® FMS flexibeler, waar­ door het gebruikersgemak toeneemt.

INTREPID® PLUS FMS

Infiniti 3.0 Een bijdrage van David Allen FRCOphth Consultant Cataract Surgeon, Sunderland Eye Infirmery, Engeland.

De INTREPID® AutoSert® IOL injector, controleerbaar injecteren hij zet. Zodra hij het pedaal loslaat, stopt het implantatieproces meteen. Doordat de chirurg werkt met een pedaal, heeft hij beide handen vrij voor implantatie van de lens.

Met de steeds kleiner wordende incisies bij cataractoperaties, wordt het een grotere uitdaging om door deze kleine openingen een intraoculaire lens (IOL) te implanteren.

Zelfs met een “D” cartridge vinden veel operateurs het moeilijk om bij een incisie van minder dan 2.4 mm breedte een AcrySof® IQ IOL te implanteren. Dankzij de omvang van de tip van de “D” cartridge is een incisie van 2.4 mm goed toegankelijk.

Maar bij kleinere incisies wordt “incision assisted injection” noodzakelijk; de incisie wordt een verlengstuk van de cartridge.

Om succesvol een IOL te implanteren zal de chirurg de injector/cartridge moeten uitlijnen met de incisie en voortdurend goed contact met de incisie houden, terwijl hij tegelijkertijd de Monarch® injector moet hanteren. Kortom, een complexe handeling.

Via de interface op de Infiniti, kan de chirurg exact de implantatiesnelheid programmeren. Tevens kan er een pauzemoment -vlak voor het inbrengen van de IOL- worden ingesteld. In mijn beleving twee bijzonder nuttige features van de Infiniti. De snelheid van implantatie kan heel nauwkeurig worden afgestemd. En met de pauzefunctie kan de chirurg gedurende de ingreep op ieder gewenst moment controleren of alle omstandigheden naar wens zijn. Hij kan zo stapje voor stapje, heel gecontroleerd en gelijkmatig de lens inbrengen.

Met de nieuwe AutoSert® IOL injector wordt het implanteren minder complex.

De injector wordt aangesloten op de Infiniti®, die hiervoor met de benodigde hardware en software is geüpdatet.

Het implanteren van de IOL wordt aangestuurd met het pedaal van de Infiniti. Het systeem gebruikt standaard AcrySof cartridges, die op exact dezelfde wijze als bij de Monarch injector aan het einde van de injector zitten. Met slechts één druk op de knop, wordt de IOL automatisch in de pre-injectie stand gezet. Zodra de cartridge is uitgelijnd met de incisie, en de operateur klaar is om de IOL te implanteren, wordt met het Infiniti pedaal de IOL ingebracht. De chirurg heeft volledige controle over alle stappen die

In de dagelijkse praktijk is het implanteren van een IOL, zeker bij kleinere incisies, met een AutoSert® IOL gemakkelijker en voor de chirurg meer controleerbaar. Hij blijft de baas. Zelf implanteer ik dankzij de INTREPID AutoSert IOL probleemloos een IOL door een incisie van 1.8 mm. Iets dat ik met de Monarch injector nooit zou doen.

Uit een door de Sunderland Eye Infirmery uitgevoerde studie (“Final incision size after implantation of a hydrophobic acrylic aspheric intraocular lens: New motorized injector versus standard manual injector.”

Allen, Habib & Steel. JCRS 2012 In Press) blijkt dat het oprekken van de incisie bij het implanteren met een INTREPID AutoSert IOL, in vergelijking met de Monarch injector, minder dan de helft

is. Dat kleinere incisies beter zijn voor het oog is evident. Zo is bijvoorbeeld de kans op endoftalmitis en chirurgisch geïnduceerd astigmatisme kleiner.

Chirurgen die hun Surgically Induced Astigmatism (SIA) hebben gemeten, zullen bekend zijn met het feit dat er af en toe uitschieters zijn, ondanks een gemiddelde van meestal zo’n 0.3 D. We hopen dat er dankzij de toepassing van INTREPID AutoSert IOL, in de dagelijkse praktijk minder van deze uitschieters komen.

David Allen, FRCOphth

>

Lensimplantatie

INTREPID AutoSert IOL injector

11

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Infiniti 3.0 Een bijdrage van drs. K.F. Tjia Oogarts Isala Klinieken Zwolle

Meer effectiviteit en efficiency met Turbosonics ABS Mini Tip Sinds de introductie van OZil® torsionele ultrasound phaco, maken veel oogartsen tijdens hun operaties dankbaar gebruik van deze techniek. De introductie van OZil leidde tot een hervorming van de cataractchirurgie.

Met de recente introductie van de Turbosonics® ABS® Mini Tip, wordt de effectiviteit en efficiency van de OZil nog verder vergroot.

Onlangs is door Alcon een kleine, non-flared tip geïntroduceerd: de Turbosonics ABS Mini Tip. Deze phacotip is speciaal ontworpen voor OZil. Het lumen van deze nieuwe Mini Tip is identiek aan die van de huidige Turbosonics Mini-Flared ABS Tip: 570 μm. De buitendiameter van de Mini Tip is met 800 micrometer iets kleiner dan die van de Mini-Flared Tip, die een diameter heeft van 830 micrometer. De enigszins dunnere wand is waarschijnlijk verantwoordelijk voor de licht grotere uitslag van de tip. Gedurende klinische evaluaties, vond ik dat de Mini Tip zeer goed presteerde. Het non-flared karakter voorkomt obstructie van de tip. Zelfs bij gecrackte harde lenskernen was het emulsificerend effect beter. Omdat de phacotip door de uitstekende aspiratie voldoende gekoeld wordt, wordt ongewenste temperatuurstijging voorkomen. De kleinere poortgrootte van de Mini Tip leidt in theorie tot een verminderde holding power. Klinisch ervaar ik dat persoonlijk niet als een nadeel en is de Turbosonics ABS Mini Tip een aan te bevelen phacotip voor dagelijks gebruik met OZil torsionele ultrasound.

Samengevat: • Het non-flared design van de Mini Tip voorkomt obstructie en dus ongewenste temperatuurstijging.

• De Mini Tip emulsificeert alle lenstypes zeer efficiënt; zeker ook de hardere lenskernen.

Drs. K.F. Tjia

12

internationale congressen NOG Jaarvergadering MartiniPlaza Groningen 28 - 30 maart 2012 www.oogheelkunde.org ASCRS Symposium & Congress Chicago, USA 21 - 25 april 2012 www.ascrs.org Association for Research in Vision and Ophthalmology (ARVO) Fort Lauderdale, Florida, USA 6 - 10 mei 2012 www.arvo.org European Glaucoma Society (EGS) Kopenhagen, Denemarken 17 - 22 juni 2012 www.eugs.org EURETINA Milaan, Italie 6 - 9 september 2012 www.euretina.org European Society of Cataract and Refractive Surgery (ESCRS) Milaan, Italië 8 - 12 september 2012 www.escrs.org EVER Nice, Frankrijk 10 – 13 oktober 2012 www.ever.be American Academy of Ophthalmology (AAO) Chicago, USA 10 - 13 november 2012 www.aao.org NIOIC/NGRC symposium 23 - 24 november 2012 Amsterdam Retina Debate 7 december 2012

CONFIDENCE

Thank you.

One million times over.

Thank you for treating astigmatism at the time of cataract surgery with the AcrySof ® IQ Toric IOL in more than one million eyes.

Use your Smartphone to scan this QR code to learn more.

© 2011 Novartis

eyespy |

Maart 2012

|

206e Jaarvergadering Nederlands Oogheelkundig Gezelschap

nr. 1

Van woensdag 28 tot en met vrijdag 30 maart 2012 vindt de 206e jaarvergadering van het Nederlandse Oogheelkundig Gezelschap plaats. Plaats van handeling is het MartiniPlaza in Groningen. Dit jaar treft u voor het eerst Novartis en Alcon samen in één grote gezamenlijke Novartis-Alcon stand aan . In de stand worden verschillende innovatieve producten gepresenteerd. Producten waarmee wij u willen ondersteunen bij de verlening van optimale oogzorg. We kijken uit naar uw komst op onze stand in Groningen.

De Novartis-Alcon stand zoals u die in de Middenzaal van het MartiniPlaza aantreft.

14

Symposium: nieuwe ontwikkelingen in de oogheelkunde

Op donderdag 29 maart organiseren Alcon en Novartis samen een symposium in de Springerfoyer van het MartiniPlaza.

Met dit symposium willen wij u op de hoogte brengen van een aantal recente ontwikkelingen in de oogheelkunde.

Diverse zeer interessante (buitenlandse) sprekers hebben hun medewerking toe­ gezegd. Ook dit jaar is gekozen voor een tweetal externe sprekers, met een toege­ voegde waarde voor de oogheelkunde.

Zo is één van de sprekers professor dr.

Peter Huijgens, hematoloog aan het VU

medisch centrum in Amsterdam. Hij geeft een presentatie over de financiering van innovatie in het huidige zorgstelsel. Op pagina 18 kunt u in een voorbeschouwing al meer lezen over zijn bijdrage. Daarnaast zijn er lezingen over onder andere evi­ dence based glaucoma management, wer­ ken vanuit het perspectief van de patiënt en de eerste ervaringen met de LenSx® femtosecond refractieve cataractlaser, waarmee in Maastricht meerdere patiën­ ten zijn geopereerd. Voor deelname aan het symposium is inschrijving mogelijk via www.congresdienst.nl of met behulp van de bijgevoegde antwoordkaart.

Alcon LenSx Femtosecond cataractlaser

Infiniti® 3.0

Constellation® Vision system

Met de door de FDA goedgekeurde LenSx Femtosecond refractieve cataractlaser is het mogelijk met een hoge precisie de verschillende fasen van refractieve cata­ ractchirurgie te verrichten. Met de LenSx kunt u met een hoge voorspellende waar­ de de locatie, vorm en grootte van de capsulorhexis bepalen. Ook de plaatsing van corneale incisies en de fragmentatie van de lens kunt u op geleide van Optical Coherence Tomografie met behulp van LenSx uitstekend uitvoeren.

Voor het Infiniti® Vision System is het nieuwe hard- en softwarepakket 3.0 beschikbaar gekomen. Ondersteund door dit nieuwe pakket biedt het Infiniti Vision System de mogelijkheid om gebruik te maken van de INTREPID® AutoSert ® IOL Injector. Daarnaast kunt u met behulp van een extra aansluiting een OZil® phacohandstuk aansluiten dat -in plaats van een phacotip- is voorzien van een UltraChopper®. Bezoek onze stand om de ins en outs van deze nieuwe toepassing­ en te vernemen.

In de afgelopen periode zijn meerdere toepassingen voor het Constellation Vision system ontwikkeld. U heeft de mogelijkheid om te kiezen uit 20, 23 of 25+ Gauge instrumentarium, waarbij de intraoculaire druk onder controle wordt gehouden door het Constellation Vision system. De meest recente ontwikkeling is het valved canula systeem. In combi­ natie met dit nieuwe valved canule sys­ teem biedt de Constellation uitstekende controle en stabiliteit: geen wisselende oogdruk, veilige instrumentenwissel en efficiënte uitwisseling tussen vocht, gas en olie. Op de stand is onze vitreoretinale specialist aanwezig om u verder te informeren over dit innovatieve systeem. >

Infiniti

Constellation

De combinatie van LenSx en cataract­ chirurgie biedt een hoge nauwkeurigheid die voor u en uw patiënt interessant kan zijn. Gedurende het NOG is het LenSx team op de stand aanwezig om uw vra­ gen te beantwoorden en u desgewenst van informatie te voorzien.

LenSx

15

eyespy |

Maart 2012

IQ

|

nr. 1

Toric

Moderne Cataractchirurgie (AT IOLs)

Cataract en refractiechirurgie komen steeds dichter bij elkaar. Met de komst van Advanced Technology IOLs beschikt u over verschillende mogelijkheden voor de behandeling van uw cataractpatiënt.

Het aanbieden van keuze op geleide van de specifieke behoefte van een indivi­ duele cliënt, kan een aanleiding zijn om de kliniek efficiënter in te richten. In ons chirurgisch team zijn twee medewerkers getraind in het analyseren van de huidige werkwijze op een polikliniek. Wanneer u aanpassingen wilt doen, kunnen zij u adviseren. U bent uiteraard van harte welkom op de stand om met hen van ge­ dachten te wisselen.

Farma producten op de stand

Ook het volledige Novartis Lucentis team zal aanwezig zijn om u ter plekke te voor­ zien van alle informatie over de diverse indicaties van Lucentis. Bovendien heb­ ben wij een speciaal item gemaakt over de bekostiging van Lucentis bij LMD, visusverslechtering als gevolg van DME en visusverslechtering als gevolg van macula­ oedeem secundair aan BRVO en CRVO. Alcon Farma schenkt dit jaar vooral aandacht aan de glaucoommedicatie: Travatan® en DuoTrav®; de intraoculaire drukverlagers van Alcon. Zowel Travatan als DuoTrav zijn uitsluitend verkrijgbaar 16

ReSTOR®

ReSTOR® Toric

met het conserveermiddel Polyquad®. Een keuze die Alcon bewust gemaakt heeft, omwille van de betere tolerantie van Polyquad. Polyquad is een bewezen goed alternatief voor benzalkoniumchloride en de oogdrukverlagende eigenschappen van de druppels zijn gelijk.1) Dus voor de gezondheid van het oogoppervlak op langere termijn zijn oogdrukverlagers met Polyquad een geschikte optie.

Wij zijn benieuwd naar uw ervaringen met farma producten van Novartis en Alcon. Door het beantwoorden van een aantal vragen kunt u in het bezit komen van een op naam gegraveerde multifunc­ tionele pointer. Een handige tool, waar­ mee u tijdens een presentatie de compu­ ter kunt bedienen en tegelijkertijd details kunt aanwijzen. Wij nodigen u van harte uit voor een goed gesprek, een drankje te nuttigen of gewoon een kijkje te komen nemen op onze stand.

Cornea rampenclub

Net als tijdens het NOG in Maastricht zal Alcon ook in Groningen de Cornea rampenclub sponsoren.

1) Gandolfi S, Paredes T, Goldberg I, Coote M, Wells A, Volksone L, Pillai MR, Stalmans I, Denis P; Travoprost Bak-Free Clinical Study Group.

Comparison of a travoprost Bak-free formulation preserved with polyquatemium-1 with BAKpreserved travoprost in ocular hypertension or open-angle glaucoma. Eur J Ophthalmol. 2011.

Multifunctionele pointer

Tips & Tricks

Biometrie en wensen/ verwachtingen in één formulier IOL Formulier OD

OS

Heeft u een leuke tip?

Mail deze dan naar eyespy@alconlabs.

Huidige Refractie

com en wie weet is uw tip het onderwerp van de volgende Tips & Tricks. De tip in

Cornea astigmatisme

deze EyeSpy is afkomstig uit het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven.

Dominante oog

Huidige situatie

O Geen bril

O Leesbril

O Multifocale bril

O Contactlenzen

O Contactlenzen + leesbril

O Multifocale contactlenzen

O Nee

O Ja

O Verleden LASEK/LASIK Ooit gebruik gemaakt van monovision?

Wat is/was uw beroep: Wat zijn uw hobby’s:

Na de staaroperatie zou ik bij voorkeur (geef aan op de lijn waar u het meeste voor voelt): Altijd een bril dragen

In sommige situaties een bril dragen

Nooit meer een bril dragen

Ik zie mijzelf als iemand die (geef aan op de lijn welk karakter het beste bij u past): Gemakkelijk

Kritisch

Perfectionist

IOL (niet invullen, wordt samen met uw oogarts besproken) Monofocaal

O Emmetropie O ODS

O Myopie ( ) O OD

O Monovision O OS

TORIC

O Emmetropie O ODS

O Myopie ( ) O OD

O Monovision O OS

Multifocaal

O Non-­‐Toric

O Toric

Sinds enige tijd hebben wij op de achterzijde van het biometrie formulier van staarpatiënten een vragenlijst opgenomen. Na het onderzoek door de Technisch Oogheelkundig Assistent wordt aan de patiënt gevraagd om de vragenlijst in te vullen. Met de antwoorden krijgen we duidelijk zicht op de wensen en verwachtingen van de patiënt over het resultaat van de staaroperatie (wel/geen bril meer), zijn werk en hobby’s en last but not least hoe kritisch de patiënt is.

Door deze werkwijze beschikken we tijdens het consult over alle relevante informatie die nodig is om tot een verantwoorde lenskeuze te komen. Het gesprek kan vrijwel direct toegespitst worden op de wensen van de patiënt en de technische mogelijkheden.

Kortom: als oogarts kun je meteen custom made advies geven. Het formulier hebben we een opvallende kleur groen gegeven. Zo weet iedere collega snel welk formulier uit de patiëntenstatus hij of zij nodig heeft voor het consult.

17

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Professor Dr. Peter Huijgens

Financiering van innovatie in het huidige zorgstelsel Net zoals tijdens het NOG in Maastricht, is ook dit jaar gekozen voor een externe spreker tijdens het Alcon Symposium.

Professor dr. Peter Huijgens is hematoloog en verbonden aan het VU medisch centrum in Amsterdam.

In 1997 werd hij benoemd tot hoofd van de afdeling Hematologie van het VUmc. Professor Huijgens probeert van het hele vakgebied ‘bloedziekten’ op de hoogte te zijn, maar in het bijzonder gaat zijn be­ langstelling uit naar stamceltransplanta­ ties, multipel myeloom en bloedstelping.

Sinds september 2003 is hij tevens direc­ teur van het VUmc Institute for Cancer and Immunology . Daarnaast is hij voor­ zitter van de Stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland (HOVON).

In het kort kunt u hier lezen waar zijn voordracht tijdens het Symposium over zal gaan.

voorwaardelijke opname van nieuwe innovatieve geneesmiddelen in het verzekerde pakket mogelijk te maken.

Nederland hanteert immers een ja/nee systeem om te beoordelen of nieuwe geregistreerde geneesmiddelen in het basispakket komen. Bij nieuwe, innovatieve geneesmiddelen is er op dat moment vaak nog onvoldoende kennis over de therapeutische waarde en de kosten­ effectiviteit om het middel goed te kun­ nen beoordelen. Ook is de plaatsbepaling van het nieuwe middel in het arsenaal van behandelmogelijkheden vaak nog niet helder.

Vorig jaar mei maakte de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport haar voornemen bekend om voorlopige en

Om deze reden is de mogelijkheid gecreëerd van voorlopige en voor­ waardelijke toelating. De eis die hieraan

18

gesteld wordt is dat de beroepsgroep en de betrokken geneesmiddelenproducent via een uitkomstenonderzoek kennis opdoen van werking en effecten van het geneesmiddel. Hiermee kan het middel op een later moment opnieuw worden getoetst op therapeutische meerwaarde en kosteneffectiviteit in de dagelijkse praktijk. Professor Huijgens is ervan overtuigd dat de instroom van nieuwe genees­middelen in het pakket, de doel­ matigheid en kwaliteit van de patiënten­ zorg ten goede komt. Niet alleen binnen zijn vakgebied, maar bijvoorbeeld ook binnen de oogheelkunde, voor wat bijvoorbeeld betreft de behandelings­ mogelijkheden van macula degeneratie.

NOVARTIS | ALCON

SYMPOSIUM nieuwe ontwikkelingen in de oogheelkunde

Springerfoyer | MartiniPlaza Groningen

donderdag 29 maart | NOG 2012 Geachte collegae, Tijdens het NOG Congres in Groningen zal Alcon dit jaar samen met Novartis het ’NovartisAlcon Symposium’ organiseren. Tijdens dit symposium in de Springerzaal van het MartiniPlaza informeren een aantal sprekers u over de meest recente (product)ontwikkelingen op het gebied van de oogheelkunde. Ook zal er aandacht geschonken worden aan diverse belangrijke ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg in zijn algemeenheid.

Programma 18.30 - 19.00 uur Ontvangst met hapje en drankje 19.00 - 19.30 uur Prof. dr. P.C. Huijgens

Zo wordt het symposium geopend door de Amsterdamse hematoloog Professor Dr Peter Huijgens met een uiteenzetting over de financiering van innovatie in het huidige zorgstelsel. Een zorgstelsel dat steeds explicieter vraagt om vormen van klantgericht werken. Met name hierover zal de derde spreker van de avond, Dr. Eize Wielinga een bijdrage leveren, waarin hij ook stilstaat bij het klantgericht werken in de zorg.

’Financiering van innovatie in het huidige zorgstelsel’

Dr. De Natale uit Italië zal een voordracht geven over de problemen rondom generieke geneesmiddelen en de gevolgen voor de gezondheidszorg in het algemeen.

19.50 - 20.10 uur Dr. E. Wielinga ’Klantgericht werken in de zorg’

Als medevoorzitter van het symposium ben ik ook gevraagd een lezing te houden. Ik (Dr. Nuijts) zal meer vertellen over de eerste ervaringen van het MUMC met de LenSx Laser, een volledig geïntegreerde image guided femtosecondlaser die speciaal ontworpen is voor refractieve cataractchirurgie.

Mede namens Novartis & Alcon nodigen wij u van harte uit voor dit symposium. Voor deelname kunt u inschrijven via www.congesdienst.nl of met behulp van de bijgevoegde antwoordkaart. Ook kunt u zich inschrijven tijdens het NOG in Groningen op de stand van Novartis-Alcon.

19.30 - 19.50 uur Dr. R. De Natale ’Generics: present problems and future implications’

20.10 - 20.30 uur Dr. R.M.M.A. Nuijts ’Eerste ervaringen met LensX Femto Phaco’ 20.30 - 22.00 uur Borrel en walking diner 22.00 uur Einde

Met vriendelijke groet,

Voorzitters van het programma:

Dr. R.M.M.A. (Rudy) Nuijts, oogarts

Dr. N.J. (Nic) Reus, oogarts

Dr. R.M.M.A. Nuijts en Dr. N.J. Reus

Geef u op via de antwoordkaart, of via www.congresdienst.nl

19

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Proefschrift Niels de Vries

Multifocal Intraocular Lenses in Cataract Surgery Op 23 november van het afgelopen jaar promoveerde Niels de Vries, oogarts in het Oogziekenhuis Maastricht UMC, bij professor dr. F. Hendrikse en professor dr. C. Webers tot doctor in de Oogheelkunde. Hij promoveerde op zijn proefschrift Multifocal Intraocular Lenses in Cataract Surgery. Voor de EyeSpy schreef hij een samenvatting van zijn proefschrift, waarvoor hij in diverse studies meerdere aspecten van multifocale IOLs heeft bestudeerd en onderzocht.

Mijn proefschrift is een studie naar de klinische resultaten van implantatie van een multifocale intraoculaire lens na cata­ ractchirurgie. Deze techniek is erop gericht een optimale ongecorrigeerde leesvisus, intermediaire visus en afstandsvisus te verkrijgen, zodat de postoperatieve brilaf­ hankelijkheid wordt geminimaliseerd. In de wetenschappelijke literatuur zijn diver­ se studies gepubliceerd over multifocale implantlenzen. Case-series en randomised controlled trials tonen aan dat multifocale implantlenzen bij gebruik in geselecteerde patiënten een betere leesvisus realiseren dan monofocale implantlenzen, zonder nadelige gevolgen voor de afstandsvisus.

Ten opzichte van monofocale lenzen zijn multifocale implantlenzen echter ook geassocieerd met een vermindering van contrastsensitiviteit en een toename van klachten van glare en halo’s. Diffractieve en hybride diffractieve-refractieve multi­ focale implantlenzen zijn voor wat betreft ongecorrigeerde leesvisus, incidentie van glare en halo’s en postoperatieve brilon­ afhankelijkheid superieur aan refractieve 20

multifocale implantlenzen. Wel is er sprake van een verminderde ongecorrigeerde visus op intermediaire afstanden ten op­ zichte van de ongecorrigeerde visus nabij en veraf.

classificeerden. Volledige brilonafhanke­ lijkheid voor afstands- en leesvisus werd gerapporteerd voor 83.7% en 81.9% van de populatie op zes maanden. Na drie jaar was dit respectievelijk 85.0% en 75.0%.

Lange termijn resultaten van Implan-

Intraoculair strooilichtmetingen

tatie van de ReSTOR SA60D3

Intraoculair strooilicht is een fysisch feno­ meen veroorzaakt door lichtverstrooiing in het oog dat de kwaliteit van zien beïn­ vloedt. In een prospectieve studie verge­ leek ik de niveaus van het intraoculaire strooilicht na implantatie van een multifo­ cale en een monofocale lens.

De monofocale implantlens (AcrySof SA60AT, 40 ogen) en de multifocale im­ plantlens (ReSTOR SA60D3, 66 ogen) zijn nagenoeg identiek, met als enige verschil de centrale diffractieve structuur in de ReSTOR lens, waardoor deze lens ook een secundair brandpunt heeft. Bij een ver­ gelijking ten aanzien van het strooilicht­ niveau tussen een controlegroep zonder cataract enerzijds, en tussen bovenge­ noemde pseudo-fake groepen anderzijds, bleek dat zowel de groep met een multifo­

In hoofdstuk 3 van mijn proefschrift be­ schrijf ik de klinische studieresultaten van de implantatie van de ReSTOR SA60D3.

Dit is een veelgebruikte sferische, hybride diffractieve-refractieve multifocale im­ plantlens van de eerste generatie Single Piece ReSTOR implantlenzen. De studie kent een follow-up periode van drie jaar.

Alle patiënten bereikten een ongecor­ rigeerde binoculaire afstandsvisus van afstands-gecorrigeerde leesvisus van 20/25 of beter. Dit was zowel na zes maanden als na drie jaar het geval.

Patiënten rapporteerden een hoge mate van tevredenheid over hun afstands-, lees- en intermediaire visus. Bovendien meldden geen van de patiënten klachten van glare en halo’s die zij als 'ernstig'

cale implantlens als de groep met een mo­ nofocale implantlens een lager gemiddeld strooilichtniveau kent ten opzichte van de fake groep zonder cataract. Bij een verge­ lijking van het strooilichtniveau tussen een groep met respectievelijk een multifocale en een monofocale implantlens, bleek het gemiddelde strooilichtniveau in de laatste groep significant lager te zijn dan in de eerste groep. Deze bevinding zou een gedeeltelijke verklaring kunnen zijn voor de verminderde contrastgevoeligheid en toegenomen incidentie van glare klachten bij patiënten met een multifocale implant­ lens.

Sferische en asferische multifocale implantlenzen

Recent is er ten aanzien van de monofo­ cale implantlenzen een duidelijke trend waarneembaar in de richting van asfere in plaats van sferische ontwerpen. Op grond van de theoretische voordelen en verrich­ te klinische studies naar implantatie van asferische monofocale implantlenzen, zou een asferische multifocale implant­ lens ten opzichte van een sferische multi­ focale implantlens geassocieerd kunnen zijn met superieure resultaten voor wat betreft visus en contrastsensitiviteit. De asferische multifocale implantlens (ReSTOR SN6AD3, 47 ogen) en de sferische multifocale implantlens (ReSTOR SN60D3, 45 ogen) zijn identiek afgezien van de modificaties aan de anterieure zijde van de asferische uitvoering, waardoor de sfe­ rische aberraties van het gehele optische systeem verminderen. Ten opzichte van de onderzoeksgroep met een sferische multifocale implantlens was de ongecor­ rigeerde leesvisus in de groep met een asferische multifocale implantlens signi­

ficant beter. Er waren geen significante verschillen met betrekking tot afstands­ visus, contrastgevoeligheid, intraoculair strooilicht, incidentie van glare en halo’s en de subjectieve kwaliteit van zien.

Leesaddities

In een prospectieve studie werden de resultaten van multifocale implantlenzen met een lage leesadditie en een hoge leesadditie vergeleken. De multifocale implantlens met een lage leesadditie werd geïntroduceerd met als doel de intermediaire ongecorrigeerde visus te verbeteren. De multifocale implantlens met een lage additie (ReSTOR SN6AD1, 68 ogen) en de multifocale implantlens met een hoge additie (ReSTOR SN6AD3, 46 ogen) zijn identiek, afgezien van het ontwerp van de centrale diffractieve structuur die respectievelijk in een +3.00 dioptrie (D) of +4.00 D leesadditie re­ sulteert. Bij een werkafstand van 40, 50, 60 en 70 cm was de ongecorrigeerde leesvisus significant beter in de +3.00 D IOL groep dan in de groep van +4.00 D IOL patiënten. De ongecorrigeerde af­ standsvisus was beter in de +3.00 D IOL groep. De ongecorrigeerde leesvisus op de werkafstand zoals deze geprefereerd werd door de individuele patiënt was vergelijkbaar in de twee groepen. Con­ trastsensitiviteit en intraoculair strooilicht waren eveneens vergelijkbaar in de twee groepen. De gemiddelde hogere orde aberraties en sferische aberraties waren lager in de +3.00 D groep. Uit deze stu­ die kan worden geconcludeerd dat een multifocale implantlens met een +3.00 D leesadditie geassocieerd is met een bete­ re intermediaire visus dan een multifocale implantlens met een +4.00 D leesadditie,

zonder nadelige gevolgen voor lees- en afstandsvisus, contrastsensitiviteit en intraoculair strooilicht niveau.

Ontevredenheid

Tot slot heb ik voor mijn proefschrift een studie verricht naar ontevredenheid onder patiënten na cataractchirurgie met implantatie van een multifocale implant­ lens. Symptomen, etiologie en behande­ ling hiervan werden geïnventariseerd in een serie bestaande uit 76 ogen. De meest genoemde klacht was tegenval­ lende gezichtsscherpte, gevolgd door een combinatie van tegenvallende visus met fotopische klachten van glare en halo’s. De drie meest voorkomende ach­ terliggende oorzaken van deze klachten waren postoperatieve ametropie en astig­ matisme, nastaar en een bovengemid­ deld grote pupildiameter. In meer dan 80% van de gevallen was een therapie of combinatie van therapieën mogelijk. De meest gebruikte behandelingsmodalitei­ ten waren refractiechirugie, brilcorrectie en Nd:YAG-capsulotomie. De studie toont aan dat bij de meeste gevallen van sub­ jectieve klachten na implantatie van een multifocale lens, een oorzaak te traceren is en een behandeling mogelijk is. Naar aanleiding van de voornoemde studies naar de lange termijn follow-up, niveaus van intraoculair strooilicht, verschillen tussen sferische en asferische multifocale lenzen, verschillen tussen hoge additie en lage additie multifocale lenzen en diagnostiek en behandeling van ontevre­ denheid na implantatie van multifocale lenzen, kan gesteld worden dat de mul­ tifocale implantlens -mits correct toege­ past- een waardevolle rol kan spelen in de moderne cataractchirurgie.

21

eyespy |

Maart 2012

|

nr. 1

Market Access, een groeiend begrip binnen Alcon Sinds enige tijd kent Alcon een nieuwe afdeling: Market Access, waar Roy Bleumink als Market Access Manager leiding aan geeft. Deze afdeling houdt zich bezig met ontwikkelingen in de gezondheidszorg en de oogheelkunde in de breedste zin van het woord. U kunt hierbij denken aan beleid en beleidsontwikkeling in de gezondheidszorg, zoals bijvoorbeeld de Zorgverzekeringswet of de gevolgen voor marktpartijen van verdergaande marktwerking.

Roy Bleumink is sinds een aantal maan­ den actief als de nieuwe Market Access Manager van Alcon. Een functie waarbij de nadruk ligt op het monitoren van ont­ wikkelingen in de gezondheidszorg en oogheelkunde in de breedste zin van het woord. Roy Bleumink, een nieuw gezicht binnen Alcon, stelt zich graag zelf even voor: “Ik ben 35 jaar en vorig jaar februari begonnen als Market Access Manager bij Alcon. Ik ben woonachtig in Haarlem samen met mijn vriendin Petri en onze 2-jarige doch­ ter Nikki en we verwachten eind februari ons tweede kindje. In mijn vrije tijd probeer ik zoveel mogelijk kilometers te maken op mijn racefiets. Mijn studenten­ leven heb ik doorgebracht in Groningen.

Hier heb ik een studie biologie gevolgd, met het idee dat ik ooit het onderzoek in zou stappen. Echter, tijdens mijn afstude­ ren realiseerde ik mij dat het verrichten van wetenschappelijk onderzoek niet echt op mijn lijf geschreven was. Als vers

“Nadruk ligt op het monitoren van ontwikkelingen in de gezondheidszorg en oogheelkunde.”

22

afgestudeerd bioloog besloot ik om een studie Financial Management aan de Nyenrode Business Universiteit te gaan volgen. Na mijn afstuderen ben ik gaan werken als clinical research associate bij ICON Clinical Research. Na drie jaar maakte ik de overstap naar het Corporate Finance & Capital Markets Healthcare team van Fortis Bank Nederland. Daar heb ik me ruim vier jaar beziggehouden met het adviseren van biotechnologie be­ drijven en farmaceuten in financierings-, fusie- en overnametrajecten. En dan nu Market Access Manager bij Alcon. Een functie waarbij ik mijn voorliefde voor biologie en financial management mooi kan combineren in een professionele en innovatieve werkomgeving.”

In de activiteiten van de afdeling Market Access ligt de nadruk op de rol die Alcon zou kunnen spelen in het veranderende speelveld van zorgaanbieders, zorgverze­ keraars en patiënten. “Bij allerlei politieke, beleidsmatige en juridische ontwikke­ lingen onderhoud ik intensief contact

COLUMN

Roy Bleumink, Market Access Manager Alcon Benelux

Recht op bijbetaling: een doorbraak voor arts en patiënt “Samen met oogartsen effectief werken aan de gewenste optimale oogheelkundige zorg.” met instanties zoals het College voor zorgverzekeringen en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Hierbij wordt ook uitgebreid aandacht geschonken aan het inzichtelijk maken van de waarde van de producten van Alcon vanuit een economisch en maatschappelijk perspectief. Kortom, what’s the value for money.” De af­deling Market Access probeert dit concreet aan te tonen door het uitvoeren van gezond­ heidseconomische- en outcome studies ter ondersteuning van vergoedingsaanvragen en discussies met andere marktpartijen zoals bijvoorbeeld zorg­ verzekeraars. Dit alles met als doel een optimale toegankelijkheid van innova­ tieve behandelingen voor patiënten te bewerkstelligen. “Om hier succesvol in te kunnen zijn, is een goede afstemming met oogartsen onontbeerlijk, zodat er samen effectief gewerkt kan worden aan de gewenste optimale oogheel­ kundige zorg voor patiënten”, aldus Roy Bleumink.

2011 was voor mij het jaar waarin de focus lag op het formaliseren van bijbetaling van Advanced Technology Intraocular Lenses (ATIOL) bij staarpatiënten. Na de introductie van deze innovatieve multifocale en torische implantlenzen, liet het College voor zorgverzekeringen (CVZ) weten dat dit type lens niet onder de standaard zorg valt.

De consequentie hiervan was dat bij een implantatie van een ATIOL, de cataract­ ingreep als geheel niet vergoed mocht worden door de zorgverzekeraars. Bijbetaling werd wel gedoogd, maar officieel mocht het niet. Na een rondje langs de velden bleek dat alle betrokken partijen het over één belangrijk aspect wel eens waren; deze situatie was niet wenselijk voor staarpatiënten.

Zij werden immers belemmerd in hun keuze van behandeling. Een duurzame oplossing van dit probleem was hard nodig.

De doorbraak kwam tot stand in oktober 2011 toen het CVZ haar standpunt met betrekking tot multifocale lenzen herzag.

Het CVZ besloot de implantatie van intra­ oculaire multifocale lenzen bij een cataract­ operatie voortaan te zien als zorg die voldoet aan de ‘stand van de wetenschap en praktijk’, maar niet als de meest ‘doel­ matige’ behandeling. Als meest doelmatige behande­ling ziet het CVZ nog steeds de behande­ling met de monofocale lens en correctie met bril (die namelijk niet wordt vergoed uit de collectieve middelen). Het nieuwe inzicht van het CVZ maakt een cataractoperatie met multifocale lenzen een te verzekeren prestatie in het kader van de Zorgverzekeringswet. Van het CVZ mag de patiënt zelf de afweging maken of de extra kosten opwegen tegen het voordeel niet langer afhankelijk te zijn van een bril.

Patiënten kunnen dus voortaan samen met

hun oogarts kiezen voor de gewenste intra­ oculaire lens en bijbetaling regelen. Dit alles met de zekerheid dat de cataractoperatie vergoed wordt. Deze bijbetaling valt overi­ gens buiten het beheersmodel honoraria medisch specialisten aangezien dit niet ten laste komt van het Budgettair Kader Zorg.

Deze recente ontwikkelingen hebben nu al hun sporen achtergelaten op bijvoorbeeld de website van de Patiëntenvereniging Staar, www.patientenverenigingstaar.nl en in de Zichtbare Zorg Indicatorenset Cataract 2012, www.zichtbarezorg.nl. Alle zieken­ huizen en zelfstandige behandelcentra zijn verplicht om kwaliteitsgegevens aan te leveren ten behoeve van hun kwaliteits­ jaarverslag. Bij de cataract kwaliteits­ indicatoren van 2012 (uitvraag over 2011) zijn voor het eerst klantpreferentievragen toegevoegd over de soort lens die door een zorginstelling geïmplanteerd kan worden.

De resultaten worden gepubliceerd op de onafhankelijke website kiesbeter.nl (een initiatief van het ministerie van Volks­ gezondheid, Welzijn en Sport) en stellen patiënten en zorgverzekeraars in staat een meer gefundeerde keuze te maken voor een zorgaanbieder.

Een andere belangrijke ontwikkeling is dat momenteel diverse zorgverzekeraars de extra kosten van het implanteren van een ATIOL (ten dele) dekken via hun aanvul­ lende polissen. Al met al, 2011 was een jaar waarin voor refractieve cataractchirurgie en met name ook voor de patiënt, een grote stap voorwaarts is gezet.

Roy Bleumink

23

NEW

IQ ReSTOR IOL, now with the power of TORIC. ®

Introducing true performance at all distances for your patients with astigmatism.

NOW AVAILABLE FOR ASTIGMATISM CORRECTION

is a registered trademark of Alcon Inc. ©2010 Alcon, Inc.

MULTIFOCAL TORIC IOL