โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น

โรคแผลในกระเพาะอาหารและลําไสเล็กสวนตน (Peptic ulcer disease) โดย ครูสุเมตตา เชิดชู หัวหนางานอนามัยโรงเรียน โรคแผลในกระเพาะอาหารนีเ้ ปนโรคเรื้อรัง รักษาใหหายขาดไดยาก สรางความทุกข ทรมานใหกับผูท ี่ปวยเปนโรคนี้อยางมาก โรคนี้มีสาเหตุมาจากหลายอยางดวยกัน เชน · การติดเชื้อแบคทีเรียทีช่ ื่อ H.pylori · มีการหลัง่ ของกรด(น้ํายอย)ในกระเพาะอาหาร และลําไสเล็กสวนตนมาก · รับประทานยาที่ทําใหเกิดการระคายเคืองตอเยื่อ บุทางเดินอาหาร เชน ยาแกปวดทุกชนิด ยา คลายกลามเนื้อ · การสูบบุหรี่ ดื่มสุรา กาแฟ จะทําใหผูที่มีอาการ ของโรคนี้อยูแลว มีอาการรุนแรงมากขึ้น · ความเครียดในการดําเนินชีวิตประจําวัน · การรับประทานอาหารไมตรงเวลา · การรับประทานอาหารรสจัดเกินไป เชน เปรี้ยวจัด เผ็ดจัด เค็มจัด หวานจัด เพราะอาหารรสจัดจะไป กระตุนใหมีการหลัง่ ของกรด(น้ํายอย)ออกมามาก บางครั้งรสเปรี้ยวซึง่ อาจจะเปรี้ยวจากกรดน้ําสม ทํา ใหเสริมฤทธิ์ความเปนกรดของน้ํายอยมากยิ่งขึน้ นอกจากนี้ แผลในกระเพาะอาหารยังมีสาเหตุ มาจากปฏิกิริยาของรางกายที่มีตอการบาดเจ็บอยาง รุนแรงทางกาย เปนภาวะความเครียดทางกาย ทําให มีการหลั่งของกรดมาก แผลในกระเพาะอาหาร ทีเ่ กิด จากภาวะเชนนี้มชี ื่อเรียกเฉพาะวา “Stress ulcers.” เชน ไดรับบาดเจ็บจากการถูกไฟไหม น้ํารอนลวก มากกวา 35% ของพื้นที่ผิวของรางกาย สมองกระทบ กระเทือน หรือ บาดเจ็บอื่นๆ ทางกายอยางรุนแรง

การที่แพทยจะวินจิ ฉัยวาเปนแผลที่สวนใดของทางเดินอาหารนั้น โดยจากการซักถามถึง ประวัติอาการ การเจ็บปวยในเบื้องตน และอาจมีการตรวจละเอียดตามลําดับขั้นตอนการวินจิ ฉัยแยกโรค ตอไป · ถาเปนแผลในกระเพาะอาหาร เรียกวา Gastric ulcers. จะมีอาการปวดแสบปวดรอนในทอง บริเวณลิน้ ปคอนไปทางดานซาย มักปวดหลังกิน อาหารประมาณ 2 ชั่วโมง สามารถบรรเทาอาการ ปวดไดโดยการกินยาลดกรดหรือยาเคลือบแผลใน กระเพาะอาหาร แตอาการปวดจะไมหายโดยการ กินอาหาร บางรายทําอยางไรก็ไมหายปวด บาง รายอาเจียนเปนเลือด และบางครั้งถายอุจจาระ เปนสีดํา สีดํานี้ก็คือเลือดที่ออกในกระเพาะอาหาร แลวถูกน้ํายอย กลายเปนสีดํา

· ถาเปนแผลที่ลําไสเล็กสวนตน เรียกวา Duodena ulcers. จะมีอาการปวดแสบปวดรอนในทอง ปวด เหมือนหิว ปวดบริเวณลิ้นปค อนไปทางขวา มักปวด หลังกินอาหาร 1-3 ชั่วโมง อาการปวดจะกําเริบตอน เย็นหรือตอนกลางดึกบางครั้งอาจสะดุงตื่น เพราะ อาการปวด บางรายอาการจะดีขึ้นโดยการไดกินยา ลดกรดหรืออาหาร แตบางรายทําอยางไรก็ไมหายปวด บางรายมีอาการกรดในกระเพาะอาหารขยอนขึ้นมา ในปาก อาจมีอาการคลื่นไส บางรายมีอาการทองผูก และบางรายอาจมี อาเจียนเปนเลือด บางรายถาย อุจจาระเปนสีดํา

โรคนี้สามารถปองกันและดูแลตนเอง ไดโดยวิธีปฏิบัติตนดังนี้ 1. กินใหตรงเวลา ไมกนิ อาหารรสจัด 2. การกินยาแกปวดทุกชนิดควรกินหลังอาหาร ไมควร กินยาตอนทองวาง 3. ทําจิตใจใหแจมใส รูจกั ปลอยวาง ไมเครียด 4. ไมควรดื่มสุรา ชา กาแฟ หรือสูบบุหรี่ 5. เมื่อปวยเปนโรคนี้ ควรกินยา ตามที่แพทยสงั่ และ ปฏิบัติตนตามคําแนะนําอยางเครงครัด เพราะโรคนี้ เปนโรคเรื้อรัง ตองใชเวลาในการรักษายาวนาน บางทีเมื่อรูสึกดีขึ้น ก็มกั จะละเลยไมปฏิบัติ ตามคําแนะนํา แลวโรคก็จะกําเริบอีก เปนเชนนีเ้ รื่อยไป โรคแผลในกระเพาะอาหารและลําไสเล็กสวนตน (Peptic ulcer disease) นี้ สามารถ ปองกันไดโดยการปฏิบัติตนใหถูกตอง ตามหลักสุขบัญญัติแหงชาติ 10 ประการ การปองกันมิใหปวยเปน โรคยอมดีกวาปวยแลวคอยรักษา เพราะความเจ็บปวยเปนตัวบั่นทอนสุขภาพทั้งกายและใจ ** คิดใหม ดูแลรางกายใหดีโดยการปฏิบัติตัวเสียใหม..ไมยากเลย***