İstanbul Konvensiyasının 52-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş öhdəliklər Təxirəsalınmaz təhlükə vəziyyətlərində müdafiə etmək vəzifəsi Lazımi səy prinsipinə əsasən, müdafiə etmək vəzifəsi ilə TQƏ-nin verilməsi öhdəliyi arasındakı əsas əlaqə bu cür tədbirlərin tətbiqi üçün İstanbul Konvensiyasının 52-ci maddəsinə daxil edilmiş “təxirəsalınmaz təhlükə” anlayışıdır. Dövlətlər öz vətəndaşlarını qorumaq vəzifəsini daşıyır. Onlar təhlükəsizlik və asayişi təmin etməli və səlahiyyətləri daxilində güc tətbiq etmək üçün inhisara sahib olmalıdırlar. Fərdlərin qorunması müasir dövlət anlayışına xasdır. Belə ki, İstanbul Konvensiyası qəbul edilməzdən əvvəl də beynəlxalq insan hüquqları hüququ dövlətlər üçün təxirəsalınmaz təhlükə vəziyyətində olan şəxslərin müdafiəsi öhdəliyini müəyyənləşdirmişdi. Məsələn, İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinin Branko Tomasic Xorvatiyaya qaşı (2009) qərarında deyilirdi: ‘[səlahiyyətli orqanlar] üçüncü şəxsin cinayətkar hərəkətləri nəticəsində şəxsin həyatı üçün real və təxirəsalınmaz təhlükə olduğunu bildikləri və ya bilməli olduqları halda, öz fəaliyyətləri daxilində ağlabatan qiymətləndirmə çərçivəsində bu təhlükənin qarşısını alması gözlənilən tədbirlər görməmişlər’(paraqraf 51).
Bu səbəbdən, “təxirəsalınmaz təhlükə” ifadəsinin mahiyyəti və məzmununun müəyyənləşdirilməsi zəruri əhəmiyyət kəsb edir. İstanbul Konvensiyasının İzahat Hesabatına görə, “təxirəsalınmaz təhlükə” ifadəsi zərərin qaçılmaz olduğu və ya artıq vurulduğu və yenidən təkrarlanma ehtimalı olan məişət zorakılığı hallarını əhatə edir (bənd 265). Mudrik Moldova Respublikasına qarşı (2013) məhkəmə işində Məhkəmə hesab etmişdir ki, “ərizəçinin fiziki və psixoloji rifahı üçün risk qaçılmaz və səlahiyyətli şəxslərin təcili hərəkət etməsini tələb edəcək qədər ciddi idi” (bənd 51). ► Səhifə 13
