MURADİYE MURADİYE T.C. BURSA VALİLİĞİ
Muradiye Külliyesi Osmanlı padişahları tarafından Bursa’da yaptırılan son külliye olma özelliğini taşıyan Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad tarafından inşa ettirilmiştir. 100 yılı aşkın bir dönem içinde şehzade türbelerinin eklenmesiyle tamamlanan Külliye’nin ilk yapısı 1425 yılında bir yılda inşa edilen camidir. Bulunduğu semte ismini veren Muradiye Külliyesi; cami, hamam, medrese, imaret ve bahçesindeki 12 türbeden oluşmaktadır.
Muradiye Complex Muradiye Complex which has the characteristic of being the last complex which was constructed by the Ottoman Sultans in Bursa, was built by Sultan Murad the Second. The first building of this complex which was completed in a period lasting just over 100 years with the addition of the tombs of the Shazadah, was the mosque which was built in the year 1425. The Muradiye Complex which gave its name to the district where it is located comprises a mosque, bath, madrasah, alms house and 12 tombs in its courtyard.
Muradiye Medresesi
Muradiye Madrasah
Bugün sağlık tesisi olarak kullanılan Muradiye Medresesi, caminin hemen bitişiğindedir. Bu yapı “Bursa’daki en güzel medrese” olarak gösterilir. 1425 yılında inşa edilen medrese; güzelliğini, duvarlarındaki hünerli tuğla işçiliğine borçludur. Bir avlu etrafında sıralanan ve öğrencilerin kalması için inşa edilen 16 küçük odadan oluşmaktadır. Yapı, 1951 yılına kadar harabe olarak kaldıktan sonra Sağlık Bakanlığı’nca restore ettirilmiştir. Halen dispanser ve Sağlık Müzesi olarak kullanılmaktadır.
The Muradiye Madrasah which is used as a health centre today is directly beside the mosque. This madarasah is shown as “The most beautiful madrasah in Bursa”. The madarasah which was constructed in the year 1425 owes its beauty to the skilful brickwork on its walls. It comprises 16 small rooms ranked around a courtyard and was built as a place where students could stay. After it had lain in ruins up until the year 1951, the building was restored by the Ministry of Health. It is still used as a dispensary and Health Museum today.
Muradiye İmareti Sultan II. Bayezid (1481-1512) döneminde yolculara ve yoksullara sıcak yemek sağlamak için yaptırılmıştır. Muradiye Camii’nin kuzey doğusunda yer alan imaret, yakın bir geçmişte onarılarak günümüzdeki haline almıştır. Giriş cephesinde geniş kapısı ve beş yuvarlak kemerli penceresi vardır. Dikdörtgen salona fırın, şömine ve su kaynağı bağlıdır. Günümüzde, Osmanlı mutfağından özel tadlar sunan bir restoran olarak hizmet vermeyi sürdürmektedir.
Muradiye Alms House This was built in order to provide hot meals for travellers and the poor during the reign of Sultan Beyazid II (1481-1512). The alms house which is located to the north east of Muradiye Mosque was restored recently and took on its present day appearance. In the entrance of the faced there is a large gate and 5 circular vaulted windows. The oven, chimney and water source are connected to the rectangular chamber. At the present time it continues to provide service as a restaurant which offers special delights from Ottoman cuisine.
Muradiye Hamamı
Muradiye Bath
Muradiye Mahalle sakinlerinin temizlik ihtiyacına tahsis edilen bu yapı uzun yıllar hizmet verdikten sonra bir dönem amacının dışında kullanılmıştır. Bugün ise yapı yoğun bir restorasyon çalışması ile asli kimliğine kavuşturulmaya çalışılmaktadır.
This building was allocated to the cleaning needs of the residents of Muradiye District and after having provided service there for many years it was used out with its usual purpose in one period. Today with extensive restoration work its original state is trying to be retained.
Tombs
Türbeler Muradiye Külliyesi’nde yer alan türbeler topluluğu Semerkant’taki Şah Zinde ve İstanbul’daki Eyüp Sultan ile birlikte, Türk-İslam Dünyası’nın sayılı türbe topluluklarından biri olarak gösterilir. Kanuni Sultan Süleyman’ın (1520-1566) Konya’da vefat eden oğlu Şehzade Mustafa, Fatih Sultan Mehmet’in Napoli’de sürgünde vefat eden oğlu Cem Sultan, Yavuz Sultan Selim’in kardeşi Şehzade Ahmed gibi bahtsız şehzadeleri sinesinde barındırmasından ötürü Şair Ahmet Hamdi Tanpınar, Muradiye Külliyesi’nden “sabrın acı meyvesi” olarak bahseder. Huzur ve dinginliğin hakim olduğu türbeler arasında sekizgen mermer havuz bulunur. Türbelerin restorasyonu için çalışmalar halen sürdürülmektedir. Külliye içinde; Hatuniye Sultan Türbesi, Saraylılar Türbesi, Gülşah Hatun Türbesi, Mükrime Hatun Türbesi, Gülruh Sultan Türbesi, Ebe Hatun Türbesi, Şirin Hatun Türbesi bulunmaktadır.
The tombs group which is located in Muradiye Complex is shown as one of the best tomb groups of the Turk-Islam world together with Şah Zinde in Semerkant and Eyüp Sultan in Istanbul. Because the complex nestles in the bosom of the ill-fated princes such as Şehzade Mustafa the son of Kanuni Sultan Süleyman who died in Konya (1560-1566), Cem Sultan the son of Fatih Sultan Mehmed who died in Naples during his exile, and Şehzade Ahmed who was the brother of Yavuz Sultan Selim, the poet Ahmet Hamdi Tanpınar speaks of Muradiye Complex as “The bitter fruit of patience”. In spite of the sad memories of the departed, among the tombs where peace and calmness is in evidence an octagonal marble pond is located. The works are still in progress for the restoration of the tombs. The Hatuniye Sultan Tomb, Saraylılar Tomb, Gülşah Hatun Tomb, Mükrime Hatun Tomb, Gülruh Sultan Tomb, Ebe Hatun Tomb, and Şirin Hatun Tomb are all to be found within the Muradiye Complex.
Sultan II. Murat Türbesi
The Tomb of Sultan Murad II
Bursa’ya defnedilen son Osmanlı Padişahı Sultan II. Murad’ın (1451) türbesi, külliyedeki türbelerin en büyüğü ve en görkemlisidir. Vasiyetine uygun olarak oğlu Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan türbe, caminin muhteşem girişinin hemen karşısındadır. Sultan II. Murat; nerede vefat ederse etsin, Bursa’da kendisinden evvel vefat eden oğlu Şehzade Alaaddin’in kabrinin yakınına, bir sanduka içinde olmadan, doğrudan defnedilmek istediğini, kabrinin üzerine gelen bölümün yağmur alması için örtülmemesini ve sonrasında hiç kimsenin yanına defnedilmemesini vasiyet etmiştir. Lahitin üstü toprakla kaplıdır. Mermer bir eyvandan geçilerek türbeye girilmektedir. Yaldız çivi başı, 12 köşeli yıldızlar ve geometrik süslemelerle bezemeli ahşap saçak şaheser olarak nitelendirilmektedir. Türbenin planı Orhan Gazi ve Sultan I. Murad türbeleriyle aynıdır. Türbenin kubbesi sekizgen kasnağa oturur, etrafı tonoz ile kaplıdır. Türbenin doğusundaki pencere, kapıya dönüştürülmüştür. Bu bölümde, oğlu Alaeddin’in yanı sıra Şehzade Ahmet, Şehzade Orhan ve kızı Hatun Sultan’ın sandukaları yer almaktadır. Üzerindeki kitabede Sultan II. Murad’ın 1451 yılında vefat ettiği kayıtlıdır.
The tomb of the last Ottoman Sultan, Sultan Murad II (1451) who was buried in Bursa is the biggest and most magnificent one among the tombs in the complex. The tomb which was built by his son Fatih Sultam Mehmed in compliance with his will is just across from the magnificent gate of the mosque. The Sultan Murad II bequeathed that wherever he died he wanted to be buried beside the grave of his son Şehzade Alaaddin who had died before him in Bursa, without being placed in a coffin and not to cover the top of his mausoleum in order to get the rain and not to have anyone buried beside him later. The top of the sarcophagus is covered in soil. The tomb is entered by passing through a marble iwan (eyvan). The wooden eave which is decorated with a gilt nail head, 12-cornered stars and geometrical decorations is denoted as a masterpiece. The plan of the tomb is the same as those of Orhan Gazi and Sultan Murad I. The dome of the tomb sits on an octagonal hoop and its surroundings are vaulted. The window in the east of the tomb was transformed to a gate. In this section, in addition to his son Alaaddin the sarcophaguses of Şehzade Ahmed, Şehzade Orhan and his daughter Hatun Sultan are there. On the tomb’s inscription it is recorded that Sultan Murad II died in the year 1451.
Şehzade Ahmet Türbesi
The Tomb of Şehzade Ahmet
Sultan II. Beyazıd’ın oğlu Şehzade Ahmet adına yaptırılan türbe, Muradiye Camii’nin güneydoğusunda yer alır ve sekizgen plana sahiptir. Kurşun kaplı kubbe ile örtülü olan türbe, siyah ve mavi duvar çinileri ve sade kalem işçiliğiyle bezelidir. Sandukalar Şehzade Ahmet, Şehzade Mehmet, oğlu Şehzade Şehinşah, eşi Bülbül Hatun, Şehzade Ahmet’in kızı Kamer Sultan ve II. Beyazıd’ın kızı Sofu Sultan’a aittir.
The tomb which was built on behalf of Şehzade Ahmed who was the son of Sultan Beyazıd II is located in the south east of Muradiye’s mosque and has an octagonal plan. The tomb which is covered in a lead-topped dome is decorated with black and blue wall tiles and plain engraving. The sarcophaguses belong to Şehzade Ahmet, Şehzade Mehmet, his son Şehzade Şehinşah, his wife Bülbül Hatun, Şehzade Ahmet’s daughter Kamer Sultan and Beyazıd II’s daughter Sofu Sultan.
Şehzade Mustafa Türbesi Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Amasya Valisi Şehzade Mustafa için 16. yüzyılda yaptırılmıştır. Türbe Fatih Sultan Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa’nın türbesi ile karıştırılmaması için “Mustafa-i Cedid Türbesi” yani ‘’Yeni Mustafa Türbesi’’ olarak adlandırılır. Sekiz köşeli gövde kurşunla kaplanmış kubbeyle örtülüdür. Mermer söveli olan türbe kapısının üzerinde bir kitabe vardır. Devrin en güzel İznik çinileri ile donatılmış bir çini şaheseridir. Duvarlar beyaz üzerine mavi, yeşil, kırmızı, lacivert renklerde yapılmış sümbül, lale, karanfil, küpeli, cam güzeli ve kabak çiçeği desenli çinilerle kaplanmıştır. Çinilerin üst bölümlerinde kalan duvarlarla, mihrab ve kubbe zengin kalem işçiliğiyle bezenmiştir. Türbede Şehzade Mustafa ve annesi Mahidevran Hatunla birlikte, kardeşi Şehzade Bayezid’in oğulları Ahmet ve Orhan da yatmaktadır.
The Tomb of Şehzade Mustafa It was built in the 16th century for Amasya governor Şehzade Mustafa who was the son of Kanuni Sultan Süleyman. It is known as “Mustafa-I Cedid Türbesi” namely “Yeni Mustafa Türbesi”, in order not to be confused with the tomb of Şehzade Mustafa who was the son of Fatih Sultan Mehmed. The octagonal cornered body is covered with a lead-topped dome. There is an inscription on the door of the tomb which is a marbled doorpost. It is a tiled masterpiece which is covered in the most beautiful tiles of that period. The walls are covered in tiles which are designed with hyacinths, tulips, carnations, küpeli, cam güzeli, and kabak çiçeği in colours of blue, green, red, and dark blue on a white surface. On the remaining walls above the tiles, the niche and dome are decorated with rich engravings. Also, together with Şehzade Mustafa and his mother Mahidevran Hatun, his brother Şehzade Bayezid’s sons Ahmet and Orhan are laid to rest in this tomb.
Şehzade Mustafa Çelebi ve Cem Sultan Türbesi Fatih Sultan Mehmet’in oğulları Şehzade Mustafa Çelebi ve Cem Sultan bu türbede yatmaktadır. Türbenin kubbe ve duvarları zengin kalem işleri ile bezelidir. Duvarlar
pencerelere üzerlerine kadar altıgen firuze çinilerle kaplanmıştır. Bunların sanat tarihi değeri yüksektir. Çinilerin üzeri altın baskı rumilerle süslenmiştir. Kubbede hakim renk laciverttir. Giriş kısmı mermerdendir. Saçak ise sonradan yapılmıştır. Kurşunla kaplı kubbeyi altıgen kasnak taşımaktadır.
The Tomb of Şehzade Mustafa Çelebi and Cem Sultan Şehzade Mustafa Çelebi and Cem Sultan who are the sons of Fatih Sultan Mehmed are laid to rest in this tomb. The dome and walls of the tomb are decorated in rich engravings. The walls are covered in hexagonal turquoise tiles all the way up to the windows. Their historical art value is priceless. The top of the tiles are decorated with gold printed rumis. The predominant colour on the dome is dark blue. The entrance is made of marble. The eaves were built later. The hexagonal hoop carries the lead-topped dome.
Şehzade Mahmud Türbesi
The Tomb of Şehzade Mahmud
Sultan II. Beyazıd’ın oğlu Şehzade Mahmud için annesi Bülbül Hatun tarafından yaptırılmıştır. Sekiz köşeli, üstü kurşun kaplı kubbe ile örtülüdür. Türbe pencere üstlerine kadar lacivert, turkuaz renklerdeki altıgen çinilerle bezenmiştir. Dört mermer ayağın taşıdığı düz damlı ufak revaktan geçilerek türbeye girilir. Duvarlar pencere üstüne kadar lacivert turkuaz altıgen çinilerle kaplıdır. Bunların üzerinde altın yaldızlı baskı tekniği ile yapılmış motifler yer almaktadır. Mermerden yapılan sandukaların içi toprakla doludur. Türbede Şehzade Mahmut, oğullarından Şehzade Musa, Şehzade Orhan ve Şehzade Emir’in sandukaları bulunmaktadır.
It was built for the son of Sultan Beyazid II Şehzade Mahmud by his mother Bülbül Hatun. It is covered with an octagonal, lead-topped dome. The tomb is covered in hexagonal turquoise tiles all the way up to the windows. The tomb is entered by passing through a small domed arcade with a smooth roof which rests on four marbled feet. The walls are covered in hexagonal dark blue turquoise tiles all the way up to the windows. The motifs which were made by gold printing techniques appear on these. The sarcophaguses which are made of marble are filled with soil. The sarcophaguses of Şehzade Mahmut, his sons Şehzade Musa, Şehzade Orhan and Şehzade Emir are all in this tomb.
Muradiye Camii Külliyenin merkezini Muradiye Camii oluşturur. 1426 yılında Sultan II. Murad tarafından yaptırılan cami, kompleksin en muhteşem yapısıdır. “Bursa kemerli” girişi olan cephesi görkemli, diğer cepheleri sadedir. Cami, iki büyük kubbe ve yanlarda iki küçük kubbe ile örtülmüş geniş birer eyvandan teşekkül etmektedir. Caminin son cemaat yerinde, dört yığma ayak ve iki adet antik granit sütun birbirlerine kemerlerle bağlıdır. 1790 yılında yeniden inşa edilen mihrap ve minber rokoko üslubundadır. Mihrabın solundaki duvarlar lacivert ve firuze renkli altıgen çinilerle kaplıdır. Eyvan kemerinde de yine altıgen firuze çiniler yer almaktadır. Kabartma tekniğinde işlenmiş yaprak ve çiçek motifleri içeren geometrik süslemelerin bulunduğu ahşap giriş kapısı ve kapı kanatları türünün en güzel örneklerindendir. Kapı tabanları rumi ve hatai süslemeli çinilerle bezelidir. Giriş bölümünün üzerinde yer alan ahşap yıldızlı tavan, müezzin mahfilinden buraya getirilmiştir. Doğu ve batı kapıları 20. yüzyıldaki onarımlar sonrasında açılmıştır. 1855 depremi sonrası yıkılan minaresi yeniden örülmüştür.
Muradiye Mosque The Muradiye Mosque forms the centre of the complex. The mosque which was built by Sultan Murad the II in the year 1426 is the most magnificent building of the complex. The facade which has the “Bursa kemerli” entrance is splendid in appearance and the other facades are plain. The mosque is formed by wide iwans (eyvan) which are covered with two large domes and two small domes at each side. In the end congregation place of the mosque four built-up feet and two ancient granite columns are joined to each other by arches. The niche and pulpit which were rebuilt in the year 1790 are in a rococo style. The walls on the left side of the niche are covered in dark blue and turquoise coloured hexagon tiles. These hexagon turquoise tiles appear once again on the vault of the iwan (eyvan). The wooden entrance door and the wings of the door on which there are geometrical decorations which comprise leaves and flower motifs embroidered by relief technique is the most beautiful example of its kind. The bases of the door are covered in rumi and hatai ornamentation. The wooden star ceiling which appears on the entrance section was brought here from the muezzin gathering place. The east and west gates were opened after the repair works done in the 20th century. The minaret which had collapsed after the earthquake of 1855 was later rebuilt.
www.kiraziletisim.com
w w w . b u r s a . g o v. t r