การจัดการความรู้ Knowledge Management : Km เรื่อง “เทคนิคการกัดร่ องลิม่ เพลาใบจักรโดยการประยุกต์ ”
จัดทำาโดย ชุมชนนักปฏิบัติ ชุมชนเป็ นหนึ่ง โรงงาน ปรับซ่ อมที่ ๑ แผนกโรงงานเครื่องกล กงน.กรง.ฐท.สส.
คำำ นำำ กำรจัด ทำำ เอกสำรประกอบกำรบรรยำย เรื่อ ง เทคนิ คกำรกั ดร่ องลิ่ ม เ พ ล ำ ใ บ จั ก ร โ ด ย ก ำ ร ป ร ะ ยุ ก ต์ นั้ น ก็ เ พื่ อ ให้ ผู้ อ่ ำ นได้ มี ค วำมเข้ ำ ใจถึ ง ขั้ น ตอนกำรทำำ งำนของกำรเซำะร่ อ งลิ่ ม เ พ ล ำ ใ บ จั ก ร วิ ธี ก ำ ร กั ด ร่ อ ง ลิ่ ม เ พ ล ำ ใ บ จั ก ร เมื่อร่องลิ่มเพลำชำำรุดเสียหำยโดยเกิดกำรสึกกร่อน ทำำให้ร่องลิ่มหลวม จำำเป็น ต้อ งเซำะร่อ งลิ่ม และทำำ ลิ่ม ใหม่ หรือ กรณี ส ร้ ำงเพลำใหม่ ท ดแทนของเดิ ม ที่ ชำำ รุด ทั้งนี้กำรดำำ เนินกำรทั้งหมดเรำไม่สำมำรถดำำ เนินกำรซ่อมทำำ เพลำ ได้ เลย ถ้ำไม่มีกำรประดิษฐ์คิดค้นเครื่องมือและอุปกรณ์ขึ้นมำใช้ร่วมกันกับเครื่อง มือที่เรำมีอยู่ในโรงงำน ผู้เขียนหวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำเมื่อผู้อ่ำนได้ศึกษำ และทำำควำมเข้ำใจจำก เอกสำรฉบับนี้แล้ว จะทำำ ให้ผู้อ่ำนเกิด -ควำมเข้ำใจ และปฏิบัติงำนได้โดยไม่ ยำกนัก
กงน.กรง.ฐท.สส.
ร.ต. นำยช่ำง รง.ปรับซ่อมที่ ๑ แผนกโรงงำนเครื่องกล
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
เพลาใบจักร
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 1 ของ 9 หน้ำ
เพลำใบจักร เป็นส่วนประกอบที่สำำคัญส่วนหนึ่งของเรือรบ ทำำหน้ำที่ เป็นแกนยึดติดกับเครื่องยนต์และ ใบจักร ให้หมุนตำมกำำลังขับของเครื่องยนต์ เพื่อผลักดันนำ้ำให้เรือเคลื่อนตัว ไปได้ ร่องลิ่มเพลำใบจักร โดยปกติ เรือรบที่ทำงกองทัพเรือจัดหำมำนั้น จะมี ร่องลิ่มและลิ่มตำมขนำดที่ผู้ผลิตสร้ำงมำอยู่แล้ว แต่ปัจจุบันเรือรบที่ใช้รำชกำร เป็นเวลำนำน เพลำทำำงำนหนัก ร่องลิ่มเพลำใบจักรเกิดกำรสึกกร่อนทำำให้ริ่ มกับร่องลิ่มไม่พอดีกัน เกิดกำรหลวมตัว ต้องดำำเนินกำรแก้ไขโดยกำรกัดร่อง ริ่ม และสร้ำงริ่มใหม่
กำรเซำะร่องลิ่มแบบทั่วไปนั้น - ปัจจุบันเครื่องกัดที่มีใช้อยู่ในโรงงำนมีขนำดไม่ใหญ่นัก มีทั้งกัดตำม แนวนอน และแนวตั้ง ขีดควำมสำมำรถของเครื่องกัดสำมำรถกัดเพลำโตสูงสุด ได้ที่ 5/8 นิ้ว ( 5 หุน) ควำมยำวของชิ้นงำนประมำณ 12 นิ้ว เมื่อมีกำรซ่อม ทำำล่องลิ่มเพลำใบจักรขนำดใหญ่เครื่องกัดที่มีใช้อยู่ในโรงงำนจึงไม่สำมำรถ กัดเพลำขนำดใหญ่ได้ - จึงเป็นที่มำทีเรำคิดค้นสร้ำงเครื่องกัดที่สำมำรถกัดเพลำที่มีควำมโตเกิน 5/8 นิ้ว ขึ้นมำใช้งำน เพรำะส่วนใหญ่แล้วจะต้องใช้กับเรือ PGM และ PCF (เรือ ต.) ซึ่งมีควำมโตของเพลำประมำณ 2” ถึง 6” ควำมยำวประมำณ 3.5 – 10.30 เมตร เพื่อให้งำนแล้วเสร็จและใช้งำนได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 2 ของ 9 หน้ำ
1. วัต ถุป ระสงค์ 1. เพื่อ พัฒ นำ เผยแพร่อ งค์ค วำมรู้ ในกำรซ่อ มเพลำใบจัก ร 1.1 เผยแพร่องค์ควำมรู้และเทคนิคกำรซ่อมเพลำใบจักร ที่ได้คิดค้น และประดิษฐ์อุปกรณ์ขึ้นมำ ใช้ร่วมกันกับเครื่องกลึง ให้แก่ผู้ที่สืบทอด เจตนำรมณ์ในกำรปฏิบัติงำนรุ่นต่อไป ภำยใน กรง.ฐท.สส. ได้ไม่ยำกนัก 1.2 เผยแพร่องค์ควำมรู้และเทคนิคกำรซ่อมเพลำใบจักร ให้กับหน่วย งำนอื่น ๆ ที่มีควำมสนใจ
2. เพื่อ ให้ผ ู้ป ฏิบ ัต ิง ำนได้ศ ึก ษำควำมปลอดภัย ขั้น ตอน และวิธ ี ปฏิบ ัต ิ ที่ถ ูก ต้อ งแม่น ยำำ 2.1 มีควำมมั่นใจในควำมปลอดภัยขณะปฏิบัติงำน 2.2 มีควำมเข้ำใจที่ง่ำย และเกิดควำมมั่นใจในกำรปฏิบัติงำนจริง 3. ลดขั้น ตอนกำรทำำ งำน 3.1 สำมำรถซ่อมทำำร่องลิ่มเพลำใบจักรขนำดใหญ่ได้เอง โดยกำร ใช่ร่วมกันกับเครื่องกลึง 3.2 ไม่ต้องนำำเพลำไปซ่อมทำำกับหน่วยงำนอื่น หรือว่ำจ้ำงบริษัท เอกชน 4. ประหยัด เวลำ 4.1 ลดขั้นตอนปฏิบัติงำนตำมปกติ 4.2 ลดขั้นตอนกำรเคลื่อนย้ำย และขนส่ง 5. ลดค่ำ ใช้จ ่ำ ย ประหยัด งบประมำณ 5.1 ลดต้นทุนในกำรซ่อมทำำ โดยไม่ต้องว่ำจ้ำงหน่วยงำนอื่น หรือ บริษัทเอกชนมำดำำเนินกำรให้ 5.2 เครื่องมือและอุปกรณ์สำมำรถประดิษฐ์ใช้เองได้โดยใช้ร่วมกัน กับเครื่องกลึง ทดแทนกำรจัดหำเครื่องกัดขนำดใหญ่ซึ่งมีรำคำสูงมำก 5.3 ลดค่ำใช้จ่ำยในกำรเคลื่อนยำย และขนส่ง กรณีจ้ำงซ่อมทำำ 2. ขอบเขต - กำรกัดร่องลิ่มเพลำใบจักรที่เรำประยุกต์เครื่องมือมำใช้ ต้องใช้ ประกอบร่วมกันกับเครื่องกลึง - เรำไม่สำมำรควบคุมรอบของมอเตอร์ขับหัวกัด ให้สำมำรถปรับรอบ ช้ำ หรือ เร็วได้ - ทั้งนี้ หำกได้มีกำรพัฒนำเครื่องมือที่เรำประยุกต์ขึ้น โดยจัดหำตัว ควบคุมรอบ(INWERTER) มำประกอบกับตัวเครื่องจะสำมำรถ กำำหนดควำมเร็วรอบได้ 3. อ้ำ งอิง 3.1 เอกสำรทำงวิชำกำร ศพช.อร. 4. เอกสำรประกอบ 4.1 องค์ควำมรู้หลัก กำรจัดกำรควำมรู้ ( Knowledge Management : KM ) เทคนิคกำรกัดร่องลิ่มเพลำใบจักรโดยกำรประยุกต์ 5. เทคนิค กำรทำำ งำน 5.1 ในกำรกัดล่องลิ่มให้ได้ควำมรวดเร็วโดยกำรใช้ดอกสว่ำนเจำะนำำให้ ได้ควำมลึกของล่องลิ่มเหลือไว้ 2 มิลลิเมตร จำกควำมลึกของล่องลิ่มตำมขนำดจริง 5.2 ในกำรกัดล่องลิ่มให้ใช้ดอกกัดที่มีขนำดเท่ำกับขนำดของล่องลิ่ม (ดอก กัดโตเท่ำขนำดล่องลิ่ม ) กัดทีห ่ ัวและ ท้ำยสุดของล่องลิ่มก่อนให้ได้ควำมลึกเท่ำขนำดจริง ก่อนที่จะกัดตำม ควำมยำวของล่องลิ่ม
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 3 ของ 9 หน้ำ
6. ขั้นตอนในการทำางาน 6.1 ศึก ษำกฎควำมปลอดภัย 6.1.1 ปฏิบัติตำมกฎควำมปลอดภัยในโรงงำน 6.1.2 ตรวจสอบควำมพร้อมของเครื่องมือที่จะใช้ในกำรประกอบกับ เครื่องกลึง 6.1.3 ตรวจสอบควำมพร้อมของเครื่องกลึง 6.1.4 สำยไฟที่ต่อกับมอเตอร์ต้องมีสภำพที่พร้อมใช้งำนไม่ชำำรุด 6.1.5 สวมใส่แว่นตำกันเศษโลหะทุกครั้งเมื่อปฏิบัติงำน 6.1.6 เมื่อทำำกำรเดินเครื่องแล้วต้องมีผู้ปฏิบัติงำนเฝ้ำประจำำเครื่อง ตลอดเวลำที่ปฏิบัติงำน 6.1.7 ห้ำมหยอกล้อกันในระหว่ำงปฏิบัติงำน
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 4 ของ 9 หน้ำ
6.2 จัด เตรีย มเครื่อ งมือ และอุป กรณ์ 6.2.1 เตรียมเครื่องกัดที่ประดิษฐ์เอง ประกอบเข้ำกับแท่นเครื่องกลึง ซึ่งมี ส่วนประกอบคือ
- มอเตอร์ไฟฟ้ำ ขนำด HP : ¾ (แรงม้ำ) รอบ RPM.1725 WAT ใช้ไฟ 220 V
(ENMIL)
- หัวจับสำมปำก ขนำด 6 นิว มีหน้ำที่จับดอกสว่ำนและดอกกัด
- มู่เลย์สำยพำน ขนำด 8”x 2” มีหน้ำที่ขับเพลำจำกมอเตอร์มำที่หัว จับดอกกัด
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 5 ของ 9 หน้ำ
6.2.2 เตรียมดอกสว่ำน ขนำด ½ นิ้ว สำำหรับเจำะนำำ
6.2.3 ดอกกัด (ENMILL) ตำมขนำดที่ ต้องกำร (ควำมโตของร่องลิ่ม) เช่น ขนำด 1” มีหน้ำที่ กัดกินเนื้อโลหะตำมแรงกดของป้อมมีด
6.2.4 เครื่องมือวัดละเอียด(เวอร์เนียร์)Veroier
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 6 ของ 9 หน้ำ
6.3 เจ้ำ หน้ำ ที่ป ฏิบ ัต ิง ำน ไม่น ้อ ยกว่ำ ๔ นำย 6.3.1 ผู้ควบคุมกำรปฏิบัติงำน สัญญำบัตร หรือช่ำงระดับ ๓ 6.3.2ผู้ปฏิบัติงำน พนักงำนรำชกำร 6.3.3ผู้ปฏิบัติงำน พนักงำนรำชกำร 6.3.4 ผู้ช่วยผู้ปฏิบัติงำน
ผู้ปฏิบัติ
นำยทหำรชั้น
,,
ช่ำงระดับ ๒ หรือ
,,
ช่ำงระดับ ๒ หรือ ,,
พนักงำนรำชกำร
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 7 ของ 9 หน้ำ
6.4 ขั้น ตอนกำรปฏิบ ัต ิง ำน 6.6.1 ประกอบชุดกัดร่องลิ่มทั้งหมดตำมที่กล่ำวมำ เข้ำกับแท่นป้อมมีดของ เครื่องกลึงกวดล็อกให้เรียบร้อย
D–d
6.6.2 ตั้งองศำตำมที่เรำได้วัดค่ำได้จำกปลำยเพลำใบจักร หรื2อL (Taper) รู ใบจักรโดยใช้สูตร จำกนั้นนำำไปเทียบค่ำกับ ตำรำง ตรีโกลมิติ ตรง ค่ำแทนเจ้น (Tan) ก็จะรู้ค่ำองศำ เช่นได้ค่ำอยู่ที่ 2.5 องศำ ต้องมำตั้งองศำที่
ป้อมมีดเครื่องกลึงให้ได้องศำ 2.5 เท่ำกัน จึงจะกัดร่องลิ่มได้ตำมขนำดที่ ต้องกำร ตัวอย่าง D – d = 50 - 40 = 10 L = 2 x 30
= 60 = 1 6
= 0.1666 = 9.6 องศา L 30
50
40
d D
- อ่านค่าองศาตรงตำาแหน่งของเครื่ องกลึงแล้วปรับให้ตรงกับค่าองศาที่ตอ้ งการ เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
6.6.3 วัด กว้ำง x ยำว x จำกนั้นให้เดิน ให้ได้ขนำด ประมำณ 2 ล่องลิ่มตำม (ENMILL) กัด ควำมเสียหำยจำกกำรแตกหักของดอกกัดได้
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 8 ของ 9 หน้ำ
ขนำดของร่องลิ่มที่ต้องกำร ลึก ใส่ดอกสว่ำนกับหัวจับ เครื่องเพื่อทำำกำรเจำะนำำ ควำมลึกของล่องลิ่มเหลือไว้ มิลลิเมตร จำกควำมลึกของ ขนำดจริงเพื่อให้ดอกกัด เนื้อเหล็กได้ง่ำยขึ้น ลด
6.6.3 ใส่ดอกกัดกับหัวจับ เดินเครื่องดำำเนินกำรกัดร่องลิ่ม ควรใช้ดอก กัดที่มีขนำดโตเท่ำกับขนำดของล่องลิ่ม (เช่น ขนำด 1 นิ้ว ) กัดทีห ่ ัวและท้ำย สุดของล่องลิ่มก่อน เพื่อให้ได้ควำมลึกเท่ำขนำดจริงเป็นแนวนำำร่อง ก่อนที่จะ กัดตำมควำมยำวของล่องลิ่ม เพื่อป้องกันควำมผิดพลำดจำกกำรกัดเกินขนำด ควำมยำวของร่องลิ่ม
เทคนิคการกัดร่ องลิ่มเพลาใบจักรโดยการประยุกต์
Knowledge Management : Km
รง.ปรับ ซ่อ มที่ ๑ ผ.รง.เครื่อ งก ล กงน.กรง.ฐท. สส. หน้ำ 9 ของ 9 หน้ำ
6.6.5 ใช้ดอกกัดตั้งแต่ขนาดเล็กสุดจนถึงดอกสุ ดท้ายคือดอกกัดเท่าขนาดของล่องลิ่ม ไล่กดั ให้ได้ท้ งั ความยาว และความลึกของล่องลิ่ม
7. ข้อ ควรระวัง 7.1 ต้องปฏิบตั ิงานตามกฎความปลอดภัยอย่างเคร่ งครัด 7.2 ในระหว่างการกัดต้องคอยดูตลอดเวลาเมื่อมีการเดินเครื่ องจักร 7.3 หมันใช้นามั ้ ำ นหล่อเย็นเพื่อระบายความร้อนให้กบั ดอกกัดเพื่อไม่ให้ดอกกัดแตกเสี ยหาย 7.4 ตรวจดูสายไฟที่เชื่อมต่อกับเครื่ องกัดล่องลิ่มไม่ให้มีการพันกับเครื่ องกลึง 7.5 เมื่อเกิดการแตกหักของดอกกัดให้หยุดเครื่ องก่อนทุกครั้ง