Październik 2011
Numer 10
Wprowadzić Model na salony …. Pierwszy etap konkursu na pilotażowe wdrażanie modelu GSWB zakończony, wybranych zostało 30 gmin, które czekają teraz na kompleksowe szkolenia z modelu GSWB oraz diagnozy lokalne. Na zamieszonej mapie przedstawienie graficzne partnerstw lokalnych z uwzględnionymi zmianami. Mieliśmy okazję na pierwsze oficjalne spotkanie z przedstawicielami partnerstw, które odbyło się 27 września w Warszawie (relacja z tego spotkania na kolejnych stronach newslettera). Od początku października oficjalnie zatrudnieni zostali opiekunowie merytoryczni wdrożeń Partnerstw Lokalnych, którzy w imieniu partnerstwa będą przez najbliższe miesiące pracować bezpośrednio z Partnerstwami Lokalnymi. Przed nami dużo wytężonej pracy, musimy przeprowadzić szkolenia dla sporej ilości osób, ale zanim do tego dojdzie sporo jeszcze czeka nas pracy administracyjnej i merytorycznej. Jeżeli chodzi o Model GSWB, to zespół merytoryczny jest po konsultacjach z kierownikiem merytorycznym projektu i nanosi na niego poprawki. Podsumowując myślę, że należy w tym miejscu pogratulować wszystkim za ciężką pracę wykonaną do tej pory, ale jednocześnie przypomnieć, że prawdziwie ciężkie zadanie jest jeszcze przed nami. Należy pamiętać, że sukces całego projektu zależy od tego, co wspólnymi siłami wypracujemy w fazach pilotażu i rekomendacji oraz, że prawdziwa siła naszego projektu leży w sile partnerstwa. Przy okazji chciałbym zaprosić wszystkich do zaglądania na stronę projektową www.standardypomocy.pl Paweł W numerze: Relacja z Ogólnopolskiego spotkania Partnerstw Lokalnych Sprawozdanie ze spotkania Grupy zarządzającej W najbliższym czasie usług w Europie.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
S t r o n a |2
Ogólnopolskie spotkanie Partnerstw Lokalnych za nami W dniu 27 września 2011 Warszawie odbyło się inauguracyjne ogólnopolskie spotkanie z przedstawicielami Partnerstw Lokalnych, które zostały zakwalifikowane do fazy edukacyjno-informacyjnej projektu „Standardy w Pomocy”. Faza ta poprzedza pilotażowe wdrażanie standardów usług społecznych skierowanych do osób bezdomnych w sześciu obszarach: streetworking w środowisku osób bezdomnych, praca socjalna, mieszkalnictwo i pomoc doraźna, partnerstwa lokalne, zdrowie oraz zatrudnienie i edukacja. Miło nam poinformować, że spotkanie to miało charakter ogólnopolski w dokładnym tego słowa znaczeniu – uczestniczyli w nim przedstawiciele wszystkich zakwalifikowanych Partnerstw Lokalnych z terenu całego kraju. Salę konferencyjną wypełniło po brzegi prawie 150 uczestników spotkania. W trakcie pierwszej, ponad trzygodzinnej części spotkania przedstawione zostały ogólne zagadnienia związane z zadaniem 4 projektu 1.18 „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej”, w tym kwestie najważniejszych problemów związanych z systemem wsparcia osób bezdomnych i wyników przeprowadzonej diagnozy tego systemu. Poruszono także kwestie najbliższych działań
w fazie edukacyjno-informacyjnej (diagnozy lokalne) oraz wsparcia partnerstw (opiekunowie merytoryczni, szkolenia). Część druga poświęcona została prezentacji standardów usług, które poddane zostaną pilotażowemu wdrażaniu w wybranych gminach. Po prezentacji był czas na dyskusję z uczestnikami. Wydaje się, że przeznaczony na te dyskusje czas wydawał się niewystarczający, co tylko świadczy o żywym zainteresowaniu środowiska podmiotów świadczących pomoc osobom bezdomnym tematem podnoszenia jakości świadczonych usług. Deficyt czasu rekompensowano dyskusjami kuluarowymi. Pozostaje nam wszystkich zainteresowanych zapewnić, że najbliższe miesiące obfitować będą w szerokie i szczegółowe dyskusje o standardach pracy/usług, które prowadzić będziemy w ramach szeroko rozumianego wsparcia merytorycznego. Zakończenie ogólnopolskiego spotkania jednocześnie oficjalnie zapoczątkowało współpracę Partnerstwa Pozarządowego realizującego zadnie 4 z Partnerstwami Lokalnymi, które będą pilotażowo wdrażać te standardy. Rafał Stenka
Spotkanie we Włocławku Spotkanie odbyło się w dniach 25.08.2011 - 26.08.2011 roku w Hotelu Ratuszowym we Włocławku. Dwudniowe spotkanie Grupy Zarządzającej obracało się wokół tematu pilotażowego wdrażania modelu GSWB oraz wszystkich działań, które ten cel przybliżają. Przedstawione i omówione zostały aplikacje do pierwszej fazy konkursu.
Rozmawiano o problemach związanych z opóźnieniem rozpoczęcia fazy edukacyjno-informacyjnej. Maciej Dębski przedstawił Podręcznik Stretworkingu. Lidia Węsierska wniosła uwagę związaną ze zbyt małą reprezentacją nurtu samopomocowego w realizacji streetworkingu mającą miejsce w podręczniku. BARKA zgłaszała już wcześniej uwagę tego typu – pojawiła się propozycja uzupełnienia Podręcznika o artykuł zawierający kwintesencję pracy streetworkera w nurcie samopomocowym – zwrócono w nim uwagę na inne podejście do osoby bezdomnej - zmniejszanie dystansu poprzez wspólne spożywanie posiłku, rozmowę niebędącą od razu ustrukturalizowanym wywiadem, wtapianiem się streetworkera w środowisko, dbanie o zwykłą ludzką relację, inny sposób rekrutacji streetworkerów. Grupa Zarządzająca ustaliła, że Podręcznik należałoby uzupełnić o treści zaproponowane przez Barkę. L. Węsierska wskaże fragmenty podręcznika, które w opinii BARKI stanowią punkt sporny i wraz z zespołem pracującym nad podręcznikiem wprowadzą niezbędne zmian. Podejmowane były również tematy związane z diagnozami lokalnymi, pojawiły się dylematy formalne oraz nowe argumenty administracyjne, które opóźniają rozpoczęcie diagnoz. Kolejne spotkanie Grupy Zarządzającej ustalone zostało na 12 października w Warszawie. Paweł Janowski
Newsletter 10, Październik 2011r.
S t r o n a |3
Poznań - eksmisje na bruk W pierwszej połowie września Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych (ZKZL) w Poznaniu rozpoczął proces masowych eksmisji. Na początku listy eksmitowanych składającej się z 650 osób znajdują się samotni mężczyźni z „problemami”. Według wiadomości z dnia 13 września mieszkania opuściły dotychczas 3 osoby. Po opuszczeniu lokalu dłużnik ma zapewnione schronienie tymczasowe przez okres do 6 tygodni. Z budżetu miasta pokrywany jest 1 tydzień pobytu w schronieniu, w razie potrzeby eksmitowany zobowiązany jest do opłacenia kolejnych noclegów z własnej kieszeni. Po upływie tego cza-
su, jeśli eksmitowani nie znajdą sobie schronienia – wylądują na bruku. Jeden z pierwszych lokatorów wyrzucony z mieszkania komunalnego po spędzeniu jednej nocy w hotelu trafił do schroniska dla bezdomnych. Najprawdopodobniej do schroniska zgłosi się niedługo więcej osób. W chwili obecnej komornicy otrzymali wnioski o przeprowadzenie eksmisji z kolejnych 127 mieszkań. Terminem zaplanowanym na ich realizacje są dni pomiędzy 14 września a 3 października. Najbliższe zaplanowano na piątek, 16 września. Barka
Badanie społeczności wykluczonych W Poznaniu od 2009 roku funkcjonuje zespół naukowców zainteresowanych zbadaniem najmniej znanych społeczności w Poznaniu. „Międzyśrodowiskowa Grupa Badawcza Margines Społeczny Poznania” została utworzona przy współpracy z Wyższą Szkolą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa (WSNHiD) oraz Obywatelskim Instytutem Monitoringu i Rekomendacji (OIMiR) w Poznaniu. Grupa jest płaszczyzną współpracy przedstawicieli instytucji naukowych, akademickich, rządowych, samorządowych i pozarządowych skupionych wokół projektu badawczego, który dotyczy marginesu społecznego Poznania 2010-2012. Zebrane przez zespół informacje i doświadczenia posłużą do kształtowania naukowego obrazu „marginesu społecznego”, jako pod-
stawy skutecznej polityki społecznej wobec ludzi wykluczonych i zmarginalizowanych. W celu przeprowadzenia wnikliwej analizy grupa badawcza funkcjonuje w zespołach tematycznych, które obejmują problematykę: bezdomności, uzależnień, niepełnosprawności, migracji, ekskluzji inkluzji, biedy i żebractwa, przestępczości, przemocy i rodziny, szarej strefy, subkultury oraz historii marginesu społecznego w Poznaniu. Liczymy, że dzięki nawiązanej wcześniej współpracy z Poznańskim MOPR-em zespół naukowy zdoła poznać szczegółowe informacje odnośnie przeprowadzanych w Poznaniu eksmisji, jak i samych eksmitowanych. Barka
„Pipefest” w Poznaniu 3 września, ulicami Poznania przeszedł pochód składający się z setek dudziarzy z całego świata. W paradzie swoje narodowe melodie i ubiory zaprezentowali dudziarze z Irlandii, Szkocji, Austrii, Niemiec, Polski, Szwecji, Australii, Japonii, Hong-Kongu oraz wielu innych krajów. Pasjonaci gry na dudach (począwszy od 1995) zbierają się co roku w innym mieście (dotychczas m.in. w Edynburgu, Bazylei, Nowym Jorku, Sydney, Paryżu, Tokio, Toronto). Sami finansują własną podróż, zakwaterowanie i wyżywie-
nie, a ich spotkanie i wspólne granie ma pomóc w zbiórce pieniądze na szczytny cel. Zbiórka pieniędzy organizowana w trakcie imprezy oraz fundusze pozyskane od sponsorów przeznaczone zostaną na utworzenie Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej w Polsce, który będzie wspierał powoływanie przedsiębiorstw społecznych w środowiskach lokalnych o dużych dysproporcjach w rozwoju społecznym.
Poniżej zamieszczamy link do krótkiej relacji z wydarzenia: http://www.youtube.com/watch?v=0bR1RjwchJA&feature=player_embedded
Barka
Newsletter 10, Październik 2011r.
S t r o n a |4
Portret zbiorowości ludzi bezdomnych województwa Pomorskiego 2011 – Badanie socjodemograficzne po raz szósty Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności już po raz szósty realizuje badania socjodemograficzne prowadzone wśród osób bezdomnych zamieszkujących teren województwa pomorskiego. Planowane na 9 grudnia (piątek) 2011 roku jest powtórzeniem z rozszerzeniem pewnych aspektów badań, które we współpracy z ponad stu instytucjami zostały zrealizowane przez Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności w 2001, 2003, 2005, 2007 i 2009 roku. W badaniu biorą udział m.in. ośrodki pomocy społecznej, policja, straż miejska, straż graniczna, służba ochrony kolei, organizacje pozarządowe, służba więzienna, służba zdrowia, itp. W piątek 9 grudnia 2011 roku w całym województwie pomorskim zrealizowane zostaną wywiady z osobami bezdomnymi, które mieszkają w placówkach dla osób bezdomnych (noclegownie, schroniska, domy dla osób bezdomnych, mieszkania wspierane, szpitale, zakłady karne) oraz tych, które zamieszkują w obrębie przestrzeni publicznej. Sukces badania socjodemograficznego zależy od wielu czynników, ale jednym z najbardziej istotnych wydaje się być dotarcie do jak najwięk-
szej liczby osób bezdomnych w tak zwanych miejscach niemieszkalnych (dworce, klatki schodowe, pustostany, piwnice, bunkry, węzły ciepłownicze, meliny itp.). Aby planowane badanie się powiodło w proces zbierania danych zaangażowane będą liczne „patrole” składające się z pracowników służb mundurowych (policja, straż miejska) oraz ankieterów (pracowników socjalnych, kierowników i opiekunów placówek, studentów-wolontariuszy), których zadaniem będzie przeprowadzenie krótkiej rozmowy z osobą bezdomną w oparciu o wcześniej przygotowany kwestionariusz. Główna część badań terenowych odbywać się będzie przez cały piątek (9 grudnia 2011 roku) od godzin porannych do późno wieczornych i nocnych. Proces zbierania danych w ostateczności zakończy się w poniedziałek 12 grudnia 2011 roku. Badanie socjodemograficzne realizowane jest w oparciu o Europejską Typologią Bezdomności i Wykluczenia Mieszkaniowego ETHOS. Typologia ta jest wdrażana we współpracy z Komisją Europejską. PFWB
Autorzy i Autorki nowe Forum czas składać!!! Nowy numer poświęcony będzie zagadnieniu mieszkalnictwa. Nie ulega wątpliwości, że problemy mieszkaniowe i związane z nimi zjawisko wykluczenia mieszkaniowego to najważniejsze czynniki, z jednej strony prowadzące do bezdomności, z drugiej kluczowe dla procesu wychodzenia z bezdomności. Wydaje się, że mieszkalnictwo w literaturze i dyskursie o bezdomności pojawia się stosunkowo rzadko. Rozpatrując problem wychodzenia z bezdomności wskazać należy, iż proces integracji ze społeczeństwem wymaga nie tylko przejścia terapii, nabycia odpowiednich umiejętności czy aktywności na rynku pracy, ale przede wszystkim realnej perspektywy na własne mieszkanie. Mówią o tym same osoby bezdomne wskazując, że posiadanie własnego mieszkania bądź pomoc w jego uzyskaniu to najważniejsze potrzeby osób bezdomnych w procesie reintegracji zawodowej i społecznej. Rzeczywistość pokazuje jednak, że mieszkalnictwo stanowi największy problem. W Polsce brakuje mieszkań, w których ludzie bezdomni rokujący na powrót do społeczeństwa mogliby funkcjonować i z powodzeniem
wyjść z zaklętego kręgu bezdomności. Doświadczenie realizacji wielu projektów aktywizacyjnych z wykorzystaniem środków Europejskiego Funduszu Społecznego (IW EQUAL, PO KL) ukazują, że w przypadku ludzi bezdomnych nie wystarczy wesprzeć proces edukacji i zatrudnienia, ale aby odzyskać samodzielność życiową konieczne jest włączenie komponentu mieszkaniowego. Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności rozpoczyna zbiórkę materiałów na temat kwestii mieszkaniowych i ich związku z problematyką bezdomności. Oczekujemy tekstów teoretycznych, empirycznych, refleksji praktyków, z nie mniejszym zainteresowaniem przyjmiemy prace literackie: fragmenty prozy, refleksje, poezję, grafiki itp. korespondującą z problematyką numeru. Termin nadsyłania prac do 15 grudnia 2011 na adres lukasz.browarczyk@pfwb.org.pl PFWB
Newsletter 10, Październik 2011r.
S t r o n a |5
MONAR ma 33 lata Choć formalnie stowarzyszenie zostało zarejestrowane w 1981 r., to początki MONARU są związane z utworzeniem pierwszego ośrodka. 15 października 1978 r. Marek Kotański, wraz z częścią kadry i grupą pacjentów ze szpitala psychiatrycznego w Garwolinie, przeprowadził się do opuszczonego dworku w Głoskowie. „Marzyłem, aby wyjść ze szpitala i próbować żyć z nimi prawdziwie samodzielnie, pragnąłem sprawdzić ich możliwości (...). Moje marzenia spełniły się niczym w bajce. Umożliwiono mi stworzenie oddziału dla narkomanów w Głoskowie. Był to podniszczony dworek, oddany nam bez wyposażenia umożliwiającego długotrwały pobyt; okolony trzydziestoma hektarami ziemi
uprawnej, z walącymi się zabudowaniami gospodarskimi” wspominał założyciel MONARU w swojej książce pt. „Sprzedałem się ludziom”. Działalność zapoczątkowana w Głoskowie rozwinęła się w kolejnych latach. Nowatorska na owe czasy metoda społeczności terapeutycznej okazała się długo oczekiwaną odpowiedzią na oficjalnie marginalizowany problem narkomanii. Obecnie MONAR prowadzi ponad 30 ośrodków rehabilitacyjno-readaptacyjnych dla uzależnionych. W ubiegłym roku leczyło się w nich blisko 3,5 tys. osób. Stowarzyszenie prowadzi także poradnie, punkty konsultacyjne oraz szereg placówek świadczących pomoc osobom bezdomnym. Monar
Wizytowanie Partnerstw Lokalnych 27 września 2011 odbyła się w Warszawie konferencja, która zgodnie z jej tytułem rozpoczęła oficjalnie współpracę z Partnerstwami Lokalnymi. Tym samym z początkiem października 2011 rozpoczęli swoją pracę opiekunowie merytoryczni wdrożeń. Bez zbędnej zwłoki przystąpili do swoich obowiązków, zaczynając ich realizację od ustalenia kalendarza spotkań z Partnerstwami Lokalnymi. Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności rozpoczęło cykl swoich wizyt od partnerstw w gminach małych. Mamy już za sobą spotkania z partnerstwami w Świeciu i Nowem.
Były one okazją do bliższego (i w końcu osobistego) poznania się, wzajemnej wymiany swoich wyobrażeń przyszłej fazy, wzajemnej wymiany oczekiwań wobec siebie na czas fazy edukacyjno-informacyjnej oraz zapoznania się z nadchodzącymi wydarzeniami projektowymi. Aktualnie udajemy się na pierwsze spotkania z naszymi partnerstwami w dużych gminach. Po nich nie zwolnimy tempa – jeden z kolejnych cyklów spotkań obszernie zostanie poświęcony diagnozom lokalnym w gminach. Rafał Stenka
W najbliższym czasie… Od kolejnego numeru zgodnie z wytycznymi Grupy Zarządzającej zaczniemy cykl przedstawiania Partnerstw Lokalnych, w którym będziemy chcieli zaprezentować partnerstwo, kto w nim bierze udział oraz jakie cele stawia przed sobą. Termin wydania kolejnego newslettera będzie to czas
szkoleń i diagnoz lokalnych, przy tej okazji będę zwracał się z prośbą do Was wszystkich o przesyłanie notatek z dołączonymi zdjęciami z tych wydarzeń. Życzę wszystkim spokojnej wytężonej pracy i do zobaczenia. Paweł Janowski
Życzymy przyjemnej lektury.
Newsletter 10, Październik 2011r.