มหั ศ จรรย แ ห ง การอ า น : ฐานพลังการพัฒนาสมองและศักยภาพมนุษย
มหัศจรรยแหงการอาน : ฐานพลังการพัฒนาสมองและศักยภาพมนุษย
พิมพครั้งที่ ๑ (ฉบับปรับปรุง) : พฤศจิกายน ๒๕๖๐ จำนวนการพิมพ : ๕,๐๐๐ เลม เขียนและเรียบเรียง : ขวัญขาว พลเพชร, นนทรัฐ ไผเจริญ, สุดใจ พรหมเกิด บรรณาธิการ : สุดใจ พรหมเกิด บรรณาธิการฝายศิลป : วัฒนสินธุ สุวรัตนานนท ฝายศิลป : แสงชัย กีรตวรนันท ภาพ : เรืองศักดิ์ ดวงพลา กองบรรณาธิการ : ปนัดดา สังฆทิพย, หทัยรัตน พันตาวงษ, จันทิมา อินจร, จิระนันท วงษมั่น, นิศารัตน อำนาจอนันต, รวงทัพพ แกวแกมจันทร, นันทพร ณ พัทลุง, ตัรมีซี อาหามะ, ณภัทร พิลึกนา ประสานการผลิต : สิริวัลย เรืองสุรัตน, ณภัทร พิลึกนา จัดพิมพและเผยแพร : แผนงานสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน บริหารงานโดย “มูลนิธิสรางเสริม วัฒนธรรมการอาน” ไดรับการสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ๔๒๔ หมูบานเงาไม ซอยจรัญสนิทวงศ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรัญสนิทวงศ แขวงบางพลัด เขตบางพลัด กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทรศัพท : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ โทรสาร : ๐-๒๔๒๔-๔๖๑๖-๗ กด ๓ Website : www.happyreading.in.th, E-mail : info@happyreading.in.th Facebook : http://www.facebook.com/Happyreading Facebook : http://www.facebook.com/วัฒนธรรมการอาน happyreading พิมพที่ : แปลนพริ้นติ้ง จำกัด โทรศัพท ๐-๒๒๗๗-๒๒๒๒
“…ความรูจากหนังสือสามารถถายทอดมาสูมนุษยไดผาน “การอาน” โดยเฉพาะอยางยิ่งการอานในวัยเด็ก ที่จะสรางความรู ความทรงจำ และนิสัยรักการอานใหติดตัวบุคคลนั้นมาจนเติบใหญ เมื่อหนังสือเปนสิ่งที่จะทำใหมนุษยกาวหนาได การปลูกฝงใหเด็กไทยมีนิสัยรักการอาน จึงอาจเปนดั่งปฐมบท แหงการสรางความกาวหนาใหกับประเทศชาติดวยเชนกัน...” พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พระราชทานแกคณะสมาชิกหองสมุดทั่วประเทศ ในโอกาสที่เขาเฝาทูลละอองธุลีพระบาท ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา วันพฤหัสบดีที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๑๔
คุยเปดเลม พระราชาผู ท รงธรรมได ท รงริ เ ริ่ ม และวาง รรากฐานการพัฒนาเด็กปฐมวัยไวหลายดาน หากแต ปฐมบทแห ป งการวางรากฐานเพื่อสรางความกาวหนา ของประเทศชาติ พระองค ท รงให ค วามสำคั ญ ด า น “การอาน” ป พ.ศ. ๒๕๖๐ แผนงานสรางเสริมวัฒนธรรม การอานไดนำหนังสือเลมเล็ก ๆ ชื่อ “หนังสือภาพ สื่ อ สร า งสรรค พั ฒ นาสมองและคุ ณ ลั ก ษณะอั น พึงประสงคของลูกนอย” มาปรับปรุงและเพิ่มเติม ขอมูลจากผลการทำงาน เพื่อใหสื่อสารไดทรงพลังมากยิ่งขึ้น สอดรับ กั บ การที่ แ ผนงานฯ จะได เชิ ญ ชวนภาคี แ ละเครื อ ข า ยร ว มสร า งวั ฒ นธรรมการอ า น ทุกภูมิภาคสานพลังความรวมมือกันผลักจุดคานงัดสำคัญนี้ เพื่อใหทุกฝายไดประจักษ และเห็นผลรูปธรรมงดงามที่เกิดขึ้นอยางกวางขวาง เพราะเราเชื่ อ มั่ น ว า พลเมื อ งเด็ ก ที่ ม าจากการดู แ ลฟู ม ฟ ก ด ว ยความรั ก และความสุข จะเติบโตและดูแลชุมชนที่รักและเมืองที่รักของเราตอไปในอนาคต สุดใจ พรหมเกิด ผูจัดการแผนงานสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน
สารบัญ มหัศจรรย ๐-๖ ป
๗
IQ & EQ
๑๕
พัฒนาการสมองลูกนอยตามชวงวัย
๒๗
เสริมสรางลูกเปนคนดี เกง และเปนสุขดวยหนังสือ
๔๑
จะเริ่มอยางไรใหลูกรักการอาน
๔๗
เปดหนังสือดีกวาเปดโทรทัศน
๔๙
เลือกหนังสือใหลูกนอย
๕๓
หาที่อานหนังสือกันเถอะ!
๖๑
ปลูกฝงเจาตัวเล็กใหรักการอาน...งายนิดเดียว
๖๕
อานสรางสุข สรางครอบครัว สรางชุมชนรักการอาน
๖๙
หนังสือวิเศษ...เพื่อคนพิเศษ
๑๐๑
มหั ศ จรรย ๐ - ๖ ป
การพัฒนาสมองของเด็กในชวง ๓ ปแรกจึงสำคัญที่สุด เพราะเปนชวงที่ เด็กจะเรียนรู รับรู และเขาใจสิ่งตาง ๆ รอบตัว รวมทั้งมีทักษะในดานตาง ๆ ทั้ง การเคลื่อนไหว ภาษา การคิดคำนวณ หาเหตุผลทางคณิตศาสตร ทางตรรกวิทยา และสรางจินตนาการทางศิลปะ
IQ & EQ
๑๐ เหตุผลดีๆ ที่พอแมไมควรพลาดอานหนังสือภาพ หนังสือ นิทานใหลูกฟง ๑. ชวยใหเด็กเรียนรูภาษา ๒. ชวยสรางสมาธิ ในขณะที่เด็กจดจออยูกับการฟงนิทาน ๓. ทำใหเด็กรูสึกสนุกกับการเรียนรู ไมรูสึกวากำลังถูกสอน ๔. ชวยกระตุนจินตนาการ ๕. ชวยสรางเด็กใหมีความรู และความฉลาดทางอารมณ ๖. ชวยปลูกฝงใหเด็กเปนคนชางคิด ชางถาม และชางสังเกต ๗. ทำใหเด็กจับประเด็นและวิเคราะหไดดี ๘. ชวยบมเพาะคุณธรรม ๙. ชวยบมเพาะนิสัยรักการอาน ๑๐. สรางความสัมพันธที่ดีในครอบครั ครัว
จะเริ่มอยางไร ใหลูกรักการอาน
อานสรางสุข
สรางครอบครัว สรางชุมชนรักการอาน
เคล็ดลับจากประสบการณเลี้ยงลูกออทิสติก โดย คุณแมนองพลาย (แมสาว - นฏชมน นิลออน)
ขอคิด..ขอควรปฏิบัติในการฝกลูกดวยตนเอง • เตรียมตัวเองใหพรอม ยอมรับ เขาใจ ใหโอกาส ปรับเปลี่ยนแนวคิดใหเปน เชิงบวก ไมหมกมุนกับสิ่งที่ลูกเปน ไมตัดสินถูกผิดหรือโทษใคร • พรอมที่จะเสียสละ อดทน ทำอยางสม่ำเสมอ อยางมีความสุขและเต็มใจ เพื่อ ความสุขที่แทจริง • มีเปาหมายบนพื้นฐานในตัวลูก ไมคาดหวังสูง มีศรัทธา เชื่อมั่นในตัวเราและ ลูก เชื่อวาลูกเราพัฒนาได การที่ลูกเราแตกตาง ไมไดหมายความวาลูกเรา ดอยกวาคนอื่น • ใหกำลังใจตัวเอง ดูแลตัวเองบาง หาเวลาสรางสุขใหกับตัวเอง • อยาฝากความหวังไวกับคนอื่น เราเปนคนที่รูจักลูกเราดีที่สุด เราฝกลูกเรา ไดดีกวาคนอื่น เพราะเราใกลชิดลูกตลอดเวลา มากกวาครูและหมอ • อยา! เปรียบเทียบลูกเรากับเด็กคนอื่น มองคนที่เขาแยกวาเราเพื่อเปนการเติม กำลังใจ หรือถาเห็นคนที่ดีกวา ใหหันกลับมามองตัวเองวาเราทุมเทมากพอ
หรือยัง ลงทุนมากพอหรือยัง การฝกลูก ใครทำมากไดมาก ทำนอยได นอย ลองลดงานประจำใหนอยลง ใหเวลากับลูกมากขึ้น เราจะมีสุขมากขึ้น • ทุกครั้งที่รูสึกวาลูกถดถอย ใหเขาใจวาเปนสภาวะของอาการ เหมือนลูกกำลัง ทดสอบเราว า ยั ง ทำหน า ที่ ได ส ม่ ำ เสมอเหมื อ นเดิ ม หรื อ ไม ถ า เรายั ง ยื น ยั น หนักแนน เขาก็จะยอมรับปรับต บตตัวเเองได องได ทสำคญ ที่สำคัญ คน คนในครอบครั นในครอบครววตตตองเป งเปน แนวเดียวกัน และมีสวนรวมชวยยเหลื เหลือกัน • หาเพื่อน หากลุม หาความรู เปดโลก ดโลก รับฟฟง และนำมาปรับใช โดยใหระลึกอยูเสมอ สมอว อวา เมื่อเรารูจักแบงปนใหมาก ยอมจะได จะไดดรับสสิิ่งดี ๆ กลับมาเสมอ แตหากเพื่อนคนใดที ดที่คบแล บแลลวททุุกขข ก็ตัดทิ้งไป เพราะสิ่งที่สำคัญเหนืนือสิส่งิ ใด ใดก็ ดก็คือ “ครอบครัว”
แนะนำหนังสือ เพื่อเด็กออทิสติก รวมสรางสรรคโดย
ดาวนโหลดสื่อชุดเรื่องเลาทางสังคมเพื่อสรางเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสม สำหรับเด็กออทิสติกทุกเลม ไดที่ มูลนิธิสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน www.happyreading.in.th
แผนงานสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน บริหารงานโดย “มูลนิธิสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน” ไดรับ การสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ดำเนินงานดานประสาน กลไก นโยบาย และปจจัยขยายผลจากทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม และภาคเอกชน ใหเอื้อตอ การขับเคลื่อนการสรางเสริมพฤติกรรมและวัฒนธรรมการอานใหเขาถึงเด็ก เยาวชน และครอบครัว โดยเฉพาะกลุมที่ขาดโอกาสในการเขาถึงหนังสือ และกลุมที่มีความตองการพิเศษ รวมสนับสนุนการขับเคลื่อนนโยบาย โครงการ และกิจกรรม เพื่อสรางเสริมวัฒนธรรมการอานสูสังคมสุขภาวะไดที่
แผนงานสรางเสริมวัฒนธรรมการอาน ๔๒๔ หมูบานเงาไม ซอยจรัญสนิทวงศ ๖๗ แยก ๓ ถนนจรัญสนิทวงศ แขวงบางพลัด เขตบางพลัด กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทรศัพท : ๐ ๒๔๒๔ ๔๖๑๖ โทรสาร : ๐ ๒๘๘๑ ๑๘๗๗ Email : info@happyreading.in.th Website : www.happyreading.in.th Facebook : http://www.facebook.com/Happyreading http://www.facebook.com/วัฒนธรรมการอาน Happyreading ขอขอบคุณขอมูล: แผนงานสื่อสรางสุขภาวะเด็กและเยาวชน (สสย.), โลกการอานของเด็ก, กรุงเทพมหานคร: มหัศจรรยการอาน. กรุงเทพมหานคร: ทาคาชิ มัตษุอิ แปลและเรียบเรียงโดย พรอนงค นิยมคา, พัฒนาลูกนอยดวยการอาน. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิซิเมนตไทย, ๒๕๔๗ มูลนิธิสื่อชาวบาน (มะขามปอมศูนยเชียงดาว). ปลูกตนรัก (การอาน). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ ปนโต พับลิชชิ่ง, ๒๕๕๑ / http://onec.go.th เว็บไซต สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงสาธารณสุข