ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΦΥΤΑ
Η ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ
Επικονίαση ονομάζεται η μεταφορά γύρης από τους ανθήρες ενός άνθους στο στίγμα του ίδιου ή άλλου άνθους του ίδιου είδους φυτού.
Την επικονίαση ακολουθεί η εκβλάστηση του γυρεόκοκκου και τελικά η γονιμοποίηση του άνθους και η ανάπτυξη του καρπού.
Χωρίς την επικονίαση δεν είναι δυνατή ικανοποιητική καρπόδεση που οδηγεί σε μεγάλη ποσότητα και υψηλή ποιότητα καρπών
ΦΥΤΑ & ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ
Αυτοεπικονιαζόμενα: η γύρη μπορεί να προέρχεται από φυτό του ίδιου είδους και της ίδιας ποικιλίας Σταυροεπικονιαζόμενα: η γύρη πρέπει να προέρχεται από φυτό ίδιου είδους αλλά διαφορετικής ποικιλίας Ανεμόφιλα Εντομόφιλα Ζωόφιλα Το πλείστο των σταυροεπικονιαζόμενων φυτών είναι εντομόφιλα
Apis melifera L. ως επικονιαστής
Apis melifera L. ως eπικονιαστής Η
αξία των παραγόμενων 16000 τόνων μελιού και 500 τόνων κεριού στην Ελλάδα είναι περίπου 70.000.000 ευρώ. Η αυξημένη παραγωγή στη δενδροκομία έχει αξία 700.000.000 ευρώ. Υπολογίζεται ότι η αξία της επικονίασης που παρέχει είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αξία του μελιού και του κεριού μαζί.
Apis melifera L. ως επικονιαστής Η
χρήση των φυτοφαρμάκων μειώνει δραστικά τα έντομα – επικονιαστές οπότε η κοινή μέλισσα είναι υπεύθυνη για το 80% της επικονίασης των καλλιεργειών.
Σε
άλλες χώρες οι καλλιεργητές καταφεύγουν στην ενοικίαση μελισσιών για να επιτύχουν ικανοποιητική επικονίαση.
Apis melifera L. ως επικονιαστήσ
Ο σημαντικότερος επικονιαστής
· Πολυτροπικός επικονιαστής. Επισκέπτεται πάνω από 300 είδη καλλιεργούμενων φυτών. · Άφθονο – αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς. · Δραστήριο καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους. · Εκμεταλλεύσιμο και ευκολομεταχείριστο. · Μεταφέρεται σε μεγάλες αποστάσεις. · Το καλύτερα μελετημένο έντομο. · Ανθική σταθερότητα.
Μελισσοκομικά Φυτά Τα
φυτά από τα οποία οι εργάτριες συλλέγουν νέκταρ, γύρη ή και μελιττώματα.
Μελισσοκομικά Φυτά
Η χώρα μας είναι ευνοημένη γιατί έχει πάρα πολλά είδη μελισσοκομικών φυτών. Βέβαια οι εκτάσεις που τα φυτά αυτά φύονται δεν είναι πάντα πολύ μεγάλες. Επιπλέον κάθε χρόνο με τις πυρκαγιές, τις εκχερσώσεις, την άναρχη βόσκηση, την επέκταση των καλλιεργειών σε βάρος της αυτοφυούς βλάστησης κ.ά. οι εκτάσεις με μελισσοκομικά φυτά μειώνονται συνεχώς χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακόμη περιοχές που μένουν ανεκμετάλλευτες.
Μελισσοκομικά Φυτά
Κάθε συλλέκτρια επισκέπτεται 3.000 άνθη κάθε μέρα (10 έξοδοι/ημέρα, 300 άνθη/έξοδο).
Αν ένα μελίσσι έχει 10.000 συλλέκτριες επισκέπτονται 30.000.000 άνθη κάθε μέρα.
Αν η ανθοφορία διαρκεί 20 ημέρες χρειάζονται 600.000.000 άνθη.
Αν στην περιοχή ανθοφορίας υπάρχουν 100 μελίσσια χρειάζονται 60.000.000.000 άνθη.
Αν κάθε φυτό έχει 1200 άνθη και κάθε άνθος παράγει νέκταρ 5 φορές χρειάζονται 10.000.000 φυτά στην περιοχή δράσης της συλλέκτριας.
Πρέπει να έχουμε μεγάλες εκτάσεις με μελισσοκομικά φυτά. Δεν μπορούμε να περιμένουμε να παράγουμε μέλι από τα φυτά του κήπου μας ή του κήπου του γείτονα!!!
Μελισσοκομικά Φυτά
Ο μελισσοκόμος πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τα μελισσοκομικά φυτά όχι μόνο της περιοχής του αλλά και άλλων περιοχών στις οποίες θα μεταφέρει τα μελίσσια του. Χρειάζεται να ξέρει ποια από τα φυτά αυτά δίνουν μόνο νέκταρ, ποια μόνο γύρη και ποια δίνουν και νέκταρ και γύρη. Το πότε ανθίζουν τα φυτά αυτά είναι επίσης μια πληροφορία πολύ σημαντική. Αν και τα περισσότερα ανθίζουν την άνοιξη, είναι ορισμένα που ανθίζουν το φθινόπωρο, το καλοκαίρι ή ακόμα και το χειμώνα.
Νέκταρ Η
παραγωγή του δεν είναι σταθερή. Μεταβάλλεται όχι μόνο μεταξύ ημέρας και νύχτας αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ηλίανθος,
ρίγανη, φασκόμηλο: Νωρίς το
πρωί. Φλαμουριά: Απόγευμα.
Παράγοντες που επηρεάζουν την νεκταροέκκριση Θερμοκρασία Βροχή Ηλιοφάνεια
Άνεμος Έδαφος Ηλικία
και ωριμότητα άνθους
Θερμοκρασία Ζεστός
καιρός: ↑ νέκταρ
Η
βέλτιστη θερμοκρασία εξαρτάται από το είδος του φυτού.
Απότομη
πτώση της θερμοκρασίας δυσκολεύει την έκκρισή του
Βροχή Ανάπτυξη
φυτών: άφθονες βροχές.
Βροχή
πριν την ανθοφορία: πολύ σημαντική.
Βροχή
κατά την ανθοφορία: περιττή ή και επιζήμια. Αύξηση νεκταρέκκρισης τις επόμενες ημέρες.
Ηλιοφάνεια Όσο
μεγαλύτερη είναι, τόσο περισσότερο νέκταρ εκκρίνεται. Φυτά που φωτίζονται είναι περισσότερο νεκταροπαραγωγά από φυτά τα οποία σκιάζονται.
Άνεμος Έντονος
άνεμος: παύση της νεκταρέκκρισης Μερικά φυτά αποδίδουν νέκταρ μόνο σε νηνεμία (χαρουπιά) Άλλα είναι λιγότερο ευπαθή (ευκάλυπτος) Ο δυνατός άνεμος εμποδίζει τις μέλισσες να πετάξουν για συλλογή
Έδαφος Μηδική:
Ασβεστώδη εδάφη Τριφύλλι: Αμμώδη εδάφη Θυμάρι: δεν δίνει νέκταρ σε ασβεστούχα εδάφη Κακός αερισμός, χαμηλή υγρασία: Λιγότερο νέκταρ Ισορροπημένη λίπανση: Περισσότερο νέκταρ
Μελισσοκομικά Φυτά Η νεκταροέκκριση αρχίζει με την ωρίμανση των ανθήρων Φτάνει στο μέγιστο κατά την γονιμοποίηση του άνθους Μετά ελαττώνεται και τελικά σταματάει
Άνθηση
Περίοδος άνθησης: εξαρτάται από το υψόμετρο και από το γεωγραφικό πλάτος. Όσο πιο νότια και χαμηλά βρισκόμαστε, τόσο η άνθηση είναι πιο πρώιμη για τα περισσότερα φυτά. Πολλοί μελισσοκόμοι έχουν τα μελίσσια τους το χειμώνα στη νότιο Ελλάδα, σε χαμηλά υψόμετρα (κοντά στη θάλασσα) όπου έχουμε πρώιμη άνθηση, και τα μετακινούν αργότερα σε βορειότερα και με πιο μεγάλο υψόμετρο μέρη όπου η άνοιξη είναι όψιμη. Υπάρχουν όμως και φυτά όπως το ρείκι και η κουμαριά, για παράδειγμα, που ανθίζουν νωρίτερα το φθινόπωρο στα ψηλότερα μέρη παρά στα χαμηλότερα.
Μελισσοκομικά Φυτά
Στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα αρωματικών μελισσοκομικών φυτών (φασκόμηλο, ρίγανη, θρούμπι, θυμάρι, μέντα, λεβάντα, τσάι βουνού κ.ά.) λόγω και του ξηροθερμικού κλίματος. Γι’ αυτό το ελληνικό μέλι που προέρχεται από τα φυτά αυτά είναι άριστης ποιότητας. Η χλωρίδα της Ελλάδος περιλαμβάνει πάνω από 6.000 είδη φυτών αρκετά από τα οποία είναι ενδημικά και θεωρείται η δεύτερη - μετά από αυτή της Ισπανίας - πλουσιότερη χλωρίδα της Ευρώπης.
Μελισσοκομικά Φυτά
Τα περισσότερα από τα μελισσοκομικά φυτά που εκμεταλλεύεται ο μελισσοκόμος είναι αυτοφυή (άγρια). Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου και καλλιεργούμενα φυτά – ιδιαίτερα εσπεριδοειδή, το βαμβάκι και ο ηλίανθος – χρησιμοποιούνται στη Μελισσοκομία. Αυτές όπως και άλλες καλλιέργειες – μηλιές, αχλαδιές, πυρηνόκαρπα κ.ά. – παρουσιάζουν τον κίνδυνο δηλητηριάσεων των μελισσών από τους ψεκασμούς.
Φυτά βασικής μελισσοκομικής ανθοφορίας
Εσπεριδοειδή Έλατο Καστανιά Θυμάρι Ευκάλυπτος Ηλίανθος Βαμβάκι Πεύκο Ερείκι
Αγγελική Καλλωπιστικό
φυτό με πολύ έντονο και ωραίο άρωμα Ανθίζει τον Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Αγριοράδικο Λέγεται
και πικραλίδα. Ανθίζει τον Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη ακόμα και με χαμηλές θερμοκρασίες. Το μέλι κρυσταλλώνει γρήγορα και συνήθως χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη του γόνου.
Αγριοράδικο Taraxacum officinale
Αγριοτριανταφυλλιά Ανθίζει
την άνοιξη. Δίνει μόνο γύρη.
Αγριοτριανταφυλλιά – Rosa spp.
Ακακία Ανθίζει
τον Απρίλιο – Μάιο και η ανθοφορία διαρκεί πολύ λίγο περίπου 5-6 ημέρες. Δίνει νέκταρ και γύρη. Το μέλι είναι ανοιχτόχρωμο και δεν κρυσταλλώνει γρήγορα.
Ακακία – Robinia pseudoacacia
Ακονιζιά Αλλιώς
αψηφιά.
Φυτρώνει
σε υψόμετρο, είναι πράσινο με χνουδωτά φύλλα Ανθίζει τον Αύγουστο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Ακονιζιά – Inula viscosa
Αλμυρίκι Ανθίζει
τον Σεπτέμβριο και δίνει κυρίως
γύρη. Φύεται σε παραθαλάσσιες περιοχές.
Αλμυρίκι – Tamarix spp.
Αμυγδαλιά Δίνει
και νέκταρ και γύρη. Η εποχή άνθησης κλιμακώνεται από τον Ιανουάριο μέχρι και το Μάρτιο. Η εποχή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για το «δυνάμωμα» του μελισσιού.
Αμυγδαλιά Prunus dulcis
Αραβόσιτος Ανθίζει
Ιούλιο – Αύγουστο. Δίνει άφθονη γύρη. Μερικές φορές παρασιτείται από αφίδες που παράγουν μελίτωμα το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες.
Αραβόσιτος Zea mays
Ασφάκα Φυτό
αμφισβητούμενης μελισσοκομικής αξίας. Έχει μακρύ κάλυκα και δυσκολεύονται οι μέλισσες να πάρουν το νέκταρ. Ανθίζει την άνοιξη μέχρι τον Ιούνιο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Ασφόδελος (Σφερδούκλι)
Αλλιώς σφερδούκλι ή φυτό της Περσεφόνης Πολύ κοινό κονδυλώδες, αυτοφυές. Ευδοκιμεί σε ξηρικές, προσήλιες, ημιορεινές ή πεδινές περιοχές. Δίνει νέκταρ και γύρη. Εποχή άνθησης Απρίλιος – Ιούνιος. Τα άνθη στο μακρύ ανθοφόρο στέλεχος διατηρούνται για αρκετό χρονικό διάστημα. Καταπληκτικό φυτό με μεγάλη περίοδο ανθοφορίας 1-2 μήνες, ανθίζει στα νότια τέλη Μαρτίου σε φτωχά και άγονα μέρη
Ασφόδελος – Asphodelus albus
Αχλαδιά Ελκυστική
είναι κυρίως η γύρη και όχι το
νέκταρ. Ανθίζει τον Απρίλιο – Μάιο.
Αχλαδιά – Pyrus communis
Βαμβάκι
Καλλιεργείται σε πολύ μεγάλη έκταση στη χώρα μας. Αρχίζει να ανθίζει από μέσα Ιουλίου και συνεχίζει και το Σεπτέμβριο. Παράγει πολύ νέκταρ και γύρη η οποία όμως είναι κολλώδης και δεν συλλέγεται σωστά από τις μέλισσες. Επίσης, αξιοποιούνται τα μελιτώδη εκκρίματα προσβεβλημένων φυτών από αφίδες και αλευρώδεις.
Βαμβάκι Το
μέλι του δεν έχει άρωμα, έχει αραιό κίτρινο χρώμα και κρυσταλώνει πολύ γρήγορα
Υπάρχει
έντονος κίνδυνος δηλητηρίασης.
Βαμβάκι Gossypium hirsutum
Βατομουριά Δίνει
νέκταρ και γύρη. Ανθίζει τέλος άνοιξης – καλοκαίρι.
Βάτομουριά – Rubus sp.
Βερυκοκιά Ανθίζει
τον Φεβρουάριο. Πολύ καλό δένδρο που δίνει πολύ γύρη και νέκταρ και έτσι η βασίλισσα αρχίζει να γεννάει από τον Φεβρουάριο.
Βερυκοκιά Prunus armeniaca
Βίκος Το
σπουδαιότερο από τα χειμερινά ψυχανθή που καλλιεργούνται στη χώρα μας. Ανθίζει άνοιξη και καλοκαίρι. Δίνει γύρη και νέκταρ από ανθικά και εξωανθικά νεκτάρια.
Βίκος – Vicia sativa
Δάφνη Καλλιεργείται
κυρίως ως καλλωπιστικό. Είναι φυτό αρωματικό και φαρμακευτικό. Ανθίζει την άνοιξη Απρίλιο – Μάιο Δίνει νέκταρ και γύρη
Δάφνη – Laurus nobilis
Δενδρολίβανο Έχει
άνθη όλο το χρόνο εκτός από το καλοκαίρι.
Δίνει
και νέκταρ και γύρη. Δίνει γύρη σε εποχή (φθινόπωρο, χειμώνα) που οι μέλισσες το έχουν ανάγκη για την ομαλή ανάπτυξη του γόνου.
Δενδρολίβανο – Rosmarinus officinalis
Εσπεριδοειδή Μανταρινιά, Πορτοκαλιά, Λεμονιά, Νερατζιά Με
κυρίαρχο είδος την πορτοκαλιά που δίνει γύρη και νέκταρ και ανθίζει το Μάρτιο – Απρίλιο, τα φυτά αυτά δίνουν μαζί με τα άλλα οπωροφόρα το 25% περίπου του ελληνικού μελιού. Το μέλι έχει ξεχωριστή γεύση και άρωμα. Είναι ανοιχτόχρωμο και κρυσταλλώνει γρήγορα. Χρειάζεται προσοχή λόγω ψεκασμών
Πορτοκαλιά – Citrus sinensis
Ευκάλυπτος Ανθίζει
κατά τον Ιούνιο – Αύγουστο, αλλά υπάρχουν και άλλα είδη με διαφορετική εποχή άνθησης. Δίνει νέκταρ και γύρη. Το μέλι έχει ιδιάζουσα γεύση και άρωμα, είναι συνήθως ανοιχτόχρωμο και κρυσταλλώνει εύκολα.
ΗλίανθοΣ
Καλλιεργείται κυρίως στη Β. Ελλάδα. Δίνει νέκταρ και γύρη. Ανθίζει Ιούνιο – Αύγουστο. Το μέλι έχει κίτρινο χρώμα και κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα. Σε ορισμένες περιπτώσεις και ιδιαίτερα σε ξηρικές καλλιέργειες παρατηρείται φθορά, των μελισσιών που συλλέγουν στο φυτό αυτό. Βγάζει μία κολλώδη ουσία που τραυματίζει τα φτερά της μέλισσας.
Ηλιοτρόπιο Είναι
αυτοφυούμενο φυτό αρωματικό και φαρμακευτικό. Ανθίζει το καλοκαίρι από Ιούνιο μέχρι Αύγουστο. Δίνει κυρίως νέκταρ.
Ηλιοτρόπιο – Heliotropium europaeum
Θρούμπι Είναι
πολυετής θάμνος όμοιος με το θυμάρι. Ανθίζει από μέσα Μαΐου – μέσα Ιουνίου. Είναι από τα καλύτερα γυρεογόνα και νεκταρογόνα φυτά. Το μέλι είναι ανοιχτόχρωμο με ιδιαίτερο άρωμα, εφάμιλλο του θυμαριού.
Θυμάρι Είναι πολυετής θάμνος. Το γένος Thymus περιλαμβάνει πολλά είδη (18) που ανθίζουν το καλοκαίρι και δίνουν νέκταρ.
Το μέλι έχει ανοικτό κεχριμπαρένιο χρώμα με υπέροχο άρωμα. Αποτελεί το 10% της παραγωγής του ελληνικού μελιού.
Ιτιά Ανθίζει
Μάρτιο – Απρίλιο Δίνει νέκταρ και γύρη άριστης ποιότητας σε μια εποχή που χρειάζονται για την ανάπτυξη του γόνου.
Ιτιά – Salix spp.
Καστανιά Φύεται
στα ορεινά μέρη, Δίνει νέκταρ και γύρη και ανθίζει τον Μάιο. Η γύρη έχει ποιότητα εφάμιλλη του ρεικιού. Δίνει μέλι σκούρο, συχνά κοκκινωπό, με κάπως πικρή γεύση και χαρακτηριστικό άρωμα που κρυσταλλώνει αργά.
Καστανιά Castanea sativa
Κερασιά Ανθίζει
Μάρτιο – Απρίλιο. Δίνει νέκταρ πλούσιο σε ζάχαρα και άφθονο σε ποσότητα και γύρη.
Κερασιά – Prunus avium
Κουμαριά
Θάμνος αειθαλής, φύεται σε ημιορεινές περιοχές. Ανθίζει Νοέμβριο - Ιανουάριο, μαζί με τα άνθη υπάρχουν και οι εδώδιμοι, κόκκινοι σφαιρικοί καρποί. Δίνει νέκταρ και γύρη. Το μέλι έχει κάπως υπόπικρη γεύση. Υπάρχει επίσης ένα άλλο είδος κουμαριάς, η αγριοκουμαριά. Οι καρποί της δεν είναι εδώδιμοι, ο δε φλοιός έχει χαρακτηριστικά λεία εμφάνιση. Για τον λόγο αυτό λέγεται και γλυστροκουμαριά. Ανθίζει τον Μάρτιο.
κουμαρια
Κουτσουπιά Δένδρο
του Ιούδα. Δένδρο ή θάμνος με ροδόχρωμα άνθη. Βγάζει άνθη πριν βγουν τα φύλλα. Ανθίζει το Μάρτιο. Δίνει μόνο νέκταρ, όχι γύρη.
Κουτσουπιά – Cercis siliquastrum
Λαδανιά Λέγεται
και κουνούκλα. Ανθίζει τον Απρίλιο. Θάμνος με πολλά λουλούδια και πολύ γύρη, πολύ καλό φυτό 2 ειδών με μωβ και άσπρο λουλούδι, συναντάται σε πεδιάδες και ημιορεινά. Τα άνθη δίνουν νέκταρ αλλά κυρίως πολύ γύρη. Δίνουν τόσο πολύ γύρη που τα μελίσσια γεμίζουν τα κελιά με γύρη και δεν έχει να γεννήσει η βασίλισσα.
Λαδανιά – Cistus spp.
Λαψάνα Λέγεται
και άγριο σινάπι. Αποτελεί ζιζάνιο πολλών καλλιεργειών. Ανθίζει την άνοιξη από Μάρτιο ως Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Λαψάνα – Sinapis arvensis
Λεβάντα Ανθίζει
Μάιο – Ιούνιο. Δίνει μόνο νέκταρ. Η παρουσία των μελισσών αυξάνει την παραγωγή αιθερίου ελαίου του φυτού κατά 20%.
Λεβάντα – Lavandula stoechas
Λυγαριά
Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Δίνει νέκταρ και γύρη. Σε χρονιές με πολύ ξηρασία προκαλεί απώλειες στις συλλέκτριες μέλισσες γιατί το νέκταρ είναι πολύ παχύρευστο και η γύρη κολλάει στις κεραίες και τα μάτια τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να απαλλαγούν από αυτή και να αχρηστεύονται.
Λυγαριά Vitex agnus-castus
Μελίλωτος Αυτοφυούμενο
φυτό. Ανθίζει τον Μάιο – Ιούνιο. Δίνει νέκταρ και γύρη. Το νέκταρ του είναι πολύ ελκυστικό για τις μέλισσες και ταξιδεύουν σε μεγάλες αποστάσεις για να το συλλέξουν. Πολύ καλό μέλι που κρυσταλλώνει γρήγορα.
Μελίλωτος – Melilotus officinalis
Μελισσόχορτο Αυτοφύεται
σε πλαγιές βουνών. Ανθίζει το καλοκαίρι. Δίνει μόνο νέκταρ. Πολλοί μελισσοκόμοι το τρίβουν στις καινούργιες κυψέλες γιατί θεωρείται ότι το άρωμα του τις καθιστά οικίες για τις μέλισσες.
Μελισσόχορτο – Melissa officinalis
Μηδική
Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Δίνει νέκταρ και γύρη. Πολύ σημαντικό μελισσοκομικό φυτό γιατί αποτελεί σημαντική πηγή νέκταρος. Το μέλι της δεν κρυσταλλώνει γρήγορα. Όταν καλλιεργείται για σανό συνήθως γίνεται κοπή πριν την άνθηση και για αυτό δεν χρησιμεύουν στην μελισσοκομία. Υπάρχει και η μηδική δενδρώδης που καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό. Ανθίζει από Μάρτιο μέχρι Μάιο.
Μηδική Medicago sativa
Μηλιά Ανθίζει
από Απριλίο – Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη. Άφθονο νέκταρ και αρκετά πυκνό σε σάκχαρα (35-55%)
Μολόχα Αυτοφυούμενο
φυτό. Θεωρείται ζιζάνιο πολλών καλλιεργειών. Ανθίζει από Απριλίο – Σεπτεμβριο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Μολόχα – Malva spp.
Μυρτιά Χρησιμοποιείται
ως καλλωπιστικός θάμνος αλλά και υπάρχει και αυτοφυούμενο κυρίως σε φαράγγια και ρεματιές. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Μυρτιά – Myrtus communis
Οξαλίδα Αλλιώς
ξινάκι ή ξινόχορτο, πολύ καλό φυτό σαν τριφύλλι γεμίζει τα χωράφια Ανθίζει Φεβρουάριο - Απρίλιο. Δίνει άφθονη γύρη και νέκταρ. Λόγω της εποχής άνθησης βοηθά στην γρήγορη ανάπτυξη των μελισσιών.
Οξαλίδα – Oxalis spp.
Παλιούρι Αλλιώς
το αγκάθι του Χριστού Αυτοφυές φυλλοβόλος θάμνος ή δένδρο 2 - 5 m. Ανθίζει το Μάιο – Ιούνιο και δίνει πολύ νέκταρ και γύρη. Έχει μικρά κίτρινα άνθη και σκληρά αγκάθια στους κλάδους. Για την ανάπτυξη των μελισσιών έχει αξία εφάμιλλη του ρεικιού ή της καστανιάς. Συναντάται κυρίως στην Βόρεια Ελλάδα
Παλιούρι – Paliurus spina-christi
Παπαρούνα Αυτοφύεται. Θεωρείται
ζιζάνιο καλλιεργούμενων
φυτών. Ανθίζει Απρίλιο – Ιούνιο Δίνει νέκταρ και καλής ποιότητας γύρη.
Περιπλοκάδα Αυτοφυούμενο
φυτό σε καλλιεργούμενες και χέρσες εκτάσεις. Δυσεξόντοτο ζιζάνιο. Ανθίζει το καλοκαίρι από Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Περιπλοκάδα – Colvolvulus arvensis
Πολυκόμπι Αυτοφυές
ετήσιο (σπανίως διετές) φυτό. Ανθίζει κατά τον Ιούλιο – Δεκέμβριο Δίνει νέκταρ και γύρη. Πολύτιμο φυτό λόγω της μεγάλης διάρκειας άνθησης και της αφθονίας σε γύρη και νέκταρ, αρκεί να υπάρχει αρκετή εδαφική υγρασία.
Πολυκόμπι – Polygonum aviculare
Ροδακινιά Ανθίζει
Απρίλιο – Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Ροδακινιά – Prunus persica
Ρίγανη Αυτοφυές,
πολυετές φυτό σε ημιορεινές κυρίως περιοχές, συνήθως πάνω από τα 500m. Ανθίζει Ιούνιο - Αύγουστο. Δίνει κυρίως νέκταρ. Το μέλι είναι καλής ποιότητας με ιδιάζουσα οσμή και γεύση.
Ρίγανη Origanum sp.
Ρείκι
Αειθαλής θάμνος. Υπάρχουν δύο είδη, το φθινοπωρινό και το ανοιξιάτικο ρείκι. Και τα δυο θεωρούνται από τα σημαντικότερα μελισσοκομικά φυτά. Το πρώτο έχει ύψος 30-80cm, ροζ άνθη, ανθίζει στα ψυχρότερα και υψηλότερα μέρη από τον Σεπτέμβρη και συνεχίζει μέχρι και τον Δεκέμβριο στα ζεστότερα και χαμηλότερα μέρη. Το δεύτερο είναι ψηλότερο φυτό (έως 3 m), έχει χρώμα ανθέων λευκό και ανθίζει από Μάρτιο μέχρι και Ιούνιο. Το φθινοπωρινό ρείκι θεωρείται πολυτιμότερο λόγω της άφθονης γύρης και νέκταρος που παρέχει σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για την ανάπτυξη και επιβίωση των μελισσιών πριν τον χειμώνα.
Ανοιξιάτικο Ρείκι Erica arborea
Φθινοπωρινό Ρείκι Erica manipuliflora
Σπάρτο Ανθίζει Δίνει Είναι
την Απρίλιο - Μάιο.
νέκταρ και γύρη.
βαθυκάλυκο και δυσκολεύεται η μέλισσα στην συλλογή του νέκταρος
Σπάρτο – Spartium junceum
Τριφύλλι Καλλιεργείται
ως κτηνοτροφικό φυτό αλλά υπάρχουν και αυτοφυούμενα είδη. Ανθίζει από Μάιο μέχρι Αύγουστο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Τριφύλλι – Trifolium spp.
Τσάι του βουνού Φύεται
σε αρκετά βουνά της Έλλάδας (Όλυμπος, Κίσσαβος, Πήλιο). Ανθίζει Ιούλιο και Αύγουστο. Δίνει μόνο νέκταρ. Το μέλι που δίνει είναι εξαιρετικής ποιότητας αλλά σε μικρές ποσότητες.
Τσάι του βουνού Sideritis spp.
Φακελωτή Έχει
εισαχθεί προς καλλιέργεια και στη χώρα μας. Δίνει νέκταρ και γύρη. Προσαρμόζεται σε όλα τα εδάφη. Ανθίζει σε 4-6 εβδομάδες από την εποχή που θα φυτρώσει ο σπόρος. Το μέλι είναι καλής ποιότητας, ανοιχτόχρωμο αλλά κρυσταλλώνει γρήγορα.
Φακελωτή
Έχει σπόρους μικρούς σαν του σιναπιού και μωβ άνθη. Είναι καταπληκτικό φυτό και δίνει γύρη και νέκταρ και το μέλι που βγαίνει είναι ωραίο και αρωματικό. Έχει βιολογικό κύκλο 40 ημερών και αυτοσπείρεται. Αν το σπείρουμε μέσα Μαρτίου σε 40 ημέρες έχουμε ανθοφορία, η άνθησή του διαρκεί 1 μήνα, κατόπιν οι σπόροι πέφτουν και αν ποτιστούν μπορεί να βγουν το καλοκαίρι, ειδάλλως το φθινόπωρο.
Φακελωτή Phacelia tanacetifolia
Φακελωτη
Φασκόμηλο Πολύ
καλό μελισσοκομικό φυτό. Ανθίζει τον Μάιο. Δίνει νέκταρ και γύρη.
Φλαμουριά Ανθίζει
από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τον
Ιούλιο. Δίνει μόνο νέκταρ αλλά σε μεγάλη ποσότητα. Το μέλι που παράγεται έχει μια λεπτή γεύση μέντας.
Φλαμουριά – Tilia sp.
Χαρουπιά ή Ξυλοκερατιά Αυτοφυές
δένδρο που βρίσκεται κυρίως σε άγονες, ξηρές και θερμές περιοχές. Δίνει γύρη και νέκταρ το φθινόπωρο, γεγονός με ιδιαίτερη σημασία διότι την εποχή αυτή πολύ λίγα μελισσοκομικά φυτά ανθίζουν.
Χαρουπιά – Ceratonia siliqua
Ιανουάριος
Αμυγδαλιά η άγρια (Λίγες σε ποσότητα, παρέχουν νέκταρ και γύρη. Η ήμερη ανθίζει τον Μάρτιο).
Κουμαριά η ήμερη (Βγαίνει στα βουνά σε υψόμετρο 300-600 μέτρα. Η άνθηση αρχίζει ΝοέμβριοΙανουάριο ενώ η άγρια, που είναι λίγο πιο ψηλή και έχει λείο βελούδινο κορμό, τον Μάρτιο. Έχει παρατηρηθεί ότι στην κουμαριά λόγω υγρασίας το μέλι αργεί να στεγνώσει και ξινίζει γι αυτό οι μέλισσες παθαίνουν διάρροια).
Φθινοπωρινό Ρείκι (Ίσως έχει μείνει λίγο).
Φεβρουάριος
Στα νότια είναι ήδη Άνοιξη.
Λαψάνα (Κίτρινο φυτό σε σημαντικές εκτάσεις, πολύ καλό φυτό, δίνει γύρη και νέκταρ).
Οξαλίδα
Βερυκοκιά (πολύ καλό δένδρο που δίνει πολύ γύρη και νέκταρ και έτσι η βασίλισσα αρχίζει να γεννάει από τον Φεβρουάριο).
Μάρτιος Αμυγδαλιά
η ήμερη (Με άσπρα άνθη).
Ρείκι
(Το ανοιξιάτικο, με ψηλότερο κορμό και άνθη χρώματος άσπρου-ροζ).
Κουτσουπιά
(Τέλη Μαρτίου με μώβ άνθη).
Αγριοαχλαδιές
(Αλλιώς γκορτσιές).
Απρίλιος
Μηλιά Αχλαδιά Κερασιά Βυσινιά Ασφόδελος Αγριοκορομηλιά Εσπεριδοειδή Ακακία (Ανθίζει νωρίς τον Απρίλιο έως και αρχές Μαΐου, δίνει πολύ καλό μέλι με φίνο άρωμα) Λαδανιά
Μάιος
Έλατο (Δίνει μελίτωμα μεταξύ Μαΐου-Ιουνίου-Ιουλίου ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες αλλά και την πληθώρα των εντόμων). Παπαρούνα Πασχαλιά Μολόχα Σπάρτο (Ο βαθύς κάλυκάς του δημιουργεί ένα πρόβλημα). Καστανιά (Το νέκταρ της είναι λίγο πικρό όμως η γύρη της είναι πρώτης ποιότητας). Θρούμπι (Μοιάζει με το θυμάρι μόνο που έχει πιο πλατύ φύλλο και μωβ λουλούδι, ανθίζει μέχρι και τον Ιούλιο). Φασκομηλιά (Δίνει πολύ καλό μέλι,όμως είναι λίγη σε ποσότητα). Αγγελική Ασφάκα Βατομουριά Παλιούρι
Ιούνιος
Θυμάρι (Ανθίζει στις αρχές Ιουνίου έως 15 Ιουλίου, συναντάται σε πολλά είδη περίπου 18 γι’ αυτό στα νησιά ανθίζει έως και Αύγουστο).
Ρίγανη (Συναντάται σε υψόμετρο ανθισμένη έως και τον Σεπτέμβριο).
Ευκάλυπτος (Με 10 δένδρα μπορεί το μελίσσι να διατηρηθεί σε γύρη και νέκταρ).
Αγριομέντα
Ιούλιος Βαμβάκι
(Είναι άφθονο και ανθίζει μέσα Ιουλίου και Αύγουστο, έχει κυρίως νέκταρ αλλά και γύρη όμως το μέλι του δεν έχει άρωμα, έχει αραιό κίτρινο χρώμα και κρυσταλώνει πολύ γρήγορα).
Ηλίανθος Τσάϊ
του βουνού
Αύγουστος Πεύκο
(Τέλη Αυγούστου αρχίζει το πεύκο να δίνει μελίτωμα).
Ακονιζιά
Σεπτέμβριος Πεύκο Κισσός
(Δίνει γύρη και νέκταρ. Η γύρη είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την διατήρηση του γόνου στα πευκοδάση το φθινόπωρο).
Αλμυρίκι
Οκτώβριος Χαρουπιά
Νοέμβριο)
(Συνεχίζει να ανθίζει και τον
Φθινοπωρινό
Ρείκι (Το φθινοπωρινό ρείκι με χαμηλό κορμό και άνθη χρώματος μωβ είναι σημαντικότατο φυτό στη μελισσοκομία και συνεχίζει να ανθίζει Νοέμβριο και Δεκέμβριο).
Νοέμβριος Μουσμουλιά
Κισσός
άνθη).
(Ένα είδος κισσού με στρογγυλά
Φθινοπωρινό
Ρείκι
Δεκέμβριος Φθινοπωρινό
Ρείκι
Φακελωτή Δενδρολίβανο