LISANSSIZ
Yenilenebilir Enerji Piyasasının Gazetesi
Yıl: 5
Sayı: 134
@petroturkcom
YONETMELIGI MASADA
Kıbrıs Üniversitesi’nde yapılacak projenin toplam yatırım tutarının 1.5 milyon euro olması bekleniyor. •• 9
2030 2020 3% 34%
1% 8%
4,000,000
MW
3,000,000 2,000,000 1,000,000 0
2013
2015
2020
2030
2040
2050
19% 3%
1% <1% 30% 1%
Bağlantı esasları MADDE 6 (5)TEİAŞ tarafından maksimum kapasite tahsis edilmiş Trafo Merkezleri için herhangi bir nedenle ilave kapasite tahsis edilmesi halinde söz konusu kapasite her yıl Nisan, Ağustos ve Aralık aylarının birinci iş günü ayrıca ilan edilir ve ilgili kapasitelere ilişkin başvurular ilgili şebeke işletmecisince ancak ilan tarihinden itibaren üç ay sonra alınmaya başlanır. (6) Beşinci fıkra hükmü kapsamı dışında herhangi bir nedenle Trafo Merkezlerinde kapasite ortaya çıkması halinde, söz konusu kapasite İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından takip eden ayın birinci iş günü internet sayfalarında ayrıca ilan edilir. Söz konusu kapasitelere ilişkin başvuru ilan tarihinden itibaren üç ay sonra alınmaya başlanır. (7) Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisleri için fider tahsisi veTrafo Merkezlerine doğrudan bağlantı yapılmaz. (8) Üretim tesisinin bağlanacağımevcut şebekeye olan kuş uçuşu mesafesi on kilometreden, projelendirmeye esas mesafesi iseoniki kilometreden fazla olamaz.
(9) Bu Yönetmelik kapsamında kurulacak üretim tesisi, söz konusu üretim tesisinin kurulacağı dağıtım bölgesi dışında yer alan başka bir dağıtım sistemine bağlanamaz.
Şebeke İşletmecisinin hesabına yatırıldığına dair makbuz veya dekont, d) Kurulacak tesisin teknik özelliklerini de gösteren Tek Hat Şeması,
Bağlantı başvurusu
e) YEGM tarafından hazırlanacak Teknik Değerlendirme Formu,
MADDE 7
f) Koordinatlı aplikasyon krokisi, sunulur.
(1) Bu Yönetmelik kapsamında hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri haricindeki üretim tesislerinde üretim yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, bağlantı ve sistem kullanımı amacıyla, ekinde aşağıdaki bilgi ve belgeler bulunan Ek-1’de yer alan Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu ile doğrudan İlgili Şebeke İşletmecisine başvurur. Bu başvurularda; a) Üretim tesisinin kurulacağı yere ait tapu kaydı veya kira sözleşmesi veya kullanım hakkını gösterir belge, b) Kojenerasyon tesisleri için tesis toplam verimliliğine ilişkin belge, c) Biyokütle ve biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil) ile rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri hariç olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanım hakkının elde edildiğine dair belge, ç) Başvuru ücretinin İlgili
… (6) Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlık veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen kurum tarafından tip proje hazırlanması uygun görülen, yenilenebilir enerji kaynağına dayalı, kurulu gücü azami 10 kW’a kadar olan ve kendi tüketim tesisine doğrudan bağlı üretim tesisleri için başvuru ve ihtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilmesinde izlenecek usul ve esaslar ile Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu formatı Kurum tarafından belirlenir. (7) Altıncıve sekizinci fıkralar kapsamında kurulacak üretim tesisleri için münhasıran, TEİAŞ tarafından her bir trafo merkezi bazında 5 MW bağlantı kapasitesi tahsis edilir. Tahsis edilen kapasitenin tamamlanması halinde, ilgili şebeke işletmecisince ilave kapasite için TEİAŞ görüşü alınır ve bu görüş çerçevesince
tahsisat yapılır. (8) Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı bileşenlerine dahil hibe programları kapsamında; yenilenebilir enerji kaynağına dayalı, sadece kendi elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak üzere tüketim sözleşme gücünü geçmeyecek şekilde; a) Tarım ve kırsal kalkınma amaçlı kurulu gücü azami 300 kW olan üretim tesisi ile tüketim tesisinin aynı bağlantı noktasında olduğu projeler, b) Köy İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri, Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri, 5355 sayılı Mahallî İdare Birlikleri Kanunukapsamında kurulan birlikler tarafından geliştirilen projeler, altıncı fıkrada tahsis edilen kapasite kapsamında değerlendirilir.Bu fıkra kapsamında kapasite tahsisi yapılan başvurular, Bağlantı Anlaşması imzalamak için İlgili Şebekeİşletmecisine Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından verilen Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı bileşenlerinedahil hibe programları kapsamında hibeden yararlandırılacağına dairbelgeyi İlgili Şebeke İşletmecisine sunmakla yükümlüdür.İlgili belgenin sunulmaması halinde Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu
geçersiz hale gelir ve Bağlantı Anlaşması imzalanmaz. c) 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunukapsamında kurulan birlikler altıncı fıkrada tahsis edilen kapasite kapsamında değerlendirilir. (9) Teknik değerlendirmesi uygun bulunan başvurulara ait teknik değerlendirme raporu YEGM internet sayfasında ilan edilir.İlan edilenrüzgar enerjisine dayalı başvuru sahipleri TEA için TÜBİTAK BİLGEM’e başvuruda bulunur. Söz konusu başvurunun eksiksiz yapıldığına dair belge 30 gün içerisinde YEGM’e sunulur. TÜBİTAK BİLGEM’e TEA içineksiksiz başvurulduğuna dair belgenin; a) Süresi içerisinde sunulmaması halinde söz konusu başvuru, b) Süresi içerisinde sunulması halinde ilgili başvuruya ilişkin kapasitenin TEA sonucuna kadar bekletilmesi için, ilgili şebeke işletmecisineYEGM tarafından bildirilir. İlgili Şebeke İşletmecisince (a) bendi kapsamındaki başvurularreddedilir. (10) Önlisans veya üretim lisansı başvurusuna konu üretim tesisi sahası için ilgili mevzuatta yer alan düzenlemeler saklı
kalmak kaydıyla lisanssız üretim başvurusu yapılamaz ve yapılması halinde ilgili başvurular iade edilir. (11) Lisanssız üretim başvurusuna konu üretim tesisi sahası için; a) Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı önlisans başvurusunda bulunulması halinde, her bir başvuru için YEGM tarafından Teknik Değerlendirmenin olumlu olması durumunda söz konusu başvurular ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır. YEGM tarafından yapılan Teknik Değerlendirme sonucu ilgili başvuruların birbirlerini olumsuz etkilemesi halinde lisanssız üretime ilişkin başvuru reddedilir. b) Rüzgar ve güneş enerjisi dışında diğer kaynaklara dayalı önlisans başvurusunda bulunulması ve lisanssız üretime ilişkin başvurunun Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu almaya hak kazanmamış olması hallerinde ilgili lisanssız üretime ilişkin başvuru reddedilir. c) Rüzgar ve güneş enerjisi dışında diğer kaynaklara dayalı önlisans başvurusunda bulunulması ve lisanssız üretime ilişkin başvurunun Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu almaya hak kazanmış olması hallerinde ilgili önlisans başvurusu reddedilir ve lisanssız üretime ilişkin başvurular ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır. Ancak, aynı günde ilgili üretim tesisi sahasında üretim tesisi kurulması için yapılan lisanssız üretim başvurusunun Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu almaya hak kazanması ve önlisans başvurusunda bulunulması hallerinde lisanssız üretime ilişkin başvuru reddedilir.
Bağlantı başvurusunun değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması MADDE 8 (3) Rüzgarve güneş enerjisine dayalı başvurulardan; bağlantı noktası uygun bulunanlar ile alternatif bağlantı önerilen başvurular hakkında YEGM tarafından Teknik Değerlendirme Raporu hazırlanması için Tebliğ’de belirlenen usule göre işlem tesis edilir. Birinci fıkrada belirlenen süre bu başvurularda sadece İlgili Şebeke İşletmecisinin işlemleri için uygulanır. (5) Dördüncü fıkranın (a) bendi kapsamında, birden fazla yenilenebilir enerji kaynağına dayalı başvuru olması ve başvuruya konu üretim tesisinin tüketim tesisi ile aynı yerde olması hallerinde üretim tesisinin bağlantısına ilişkin değerlendirmede, başvuruya konu üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin
sözleşme gücü dikkate alınır. Bu kapsamda, tüketim tesisinin sözleşme gücünün, üretim tesisinin kurulu gücünden fazla olması kaydıyla, ilgili üretim tesisinin kurulu gücüne en yakın olan başvuruya öncelik verilir. Ancak, başvuruların tüm kriterleri sağlaması durumunda İlgili Şebeke İşletmecisine veya varsa ilgili İl Özel İdaresine yapılan başvuru tarihi sıralamaya esas alınır.
(3) İlgili gerçek veya tüzel kişilerin aşağıdaki belgeleri İlgili Şebeke İşletmecisine ikinci fıkrada belirtilen süre içerisinde ve eksiksiz olarak sunmaları halinde, İlgili Şebeke İşletmecisi kendileriyle otuz gün içerisinde bağlantı anlaşması imzalamakla yükümlüdür:
(6) 7 nci maddenin altıncı fıkrası kapsamında yer alan üretim tesislerine ilişkin başvurular için İlgili Şebeke İşletmecisince, Kurum tarafından belirlenecek usul ve esaslar saklı kalmak üzere, bu madde kapsamında başkaca bir işlem tesis edilmeksizin olumlu bağlantı görüşü oluşturulur.
MADDE 17
(7) Dördüncü fıkranın (c) bendi kapsamında Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu sahibi ve Bağlantı Anlaşması imzalayan kişiler,üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesis veya tesislerine ilişkin aboneliği değiştirmek istemeleri halinde,üretim tesisi ile ilişkilendirilecek yeni tüketim tesis veya tesislerinin yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimi, başvuruya esas tüketim miktarından az olamaz.
İhtiyaç fazlası enerjinin tespiti
(6) OSB dağıtım şebekesi içinde kurulacak üretim tesislerinden sisteme verilen ihtiyaç fazlası enerji OSB dağıtım şebekesine bağlı aynı gerçek veya tüzel kişiye ait tüketim tesislerinde tüketilebilir.
Tüketim tesisi ve tüketim birleştirme MADDE 23
Bağlantı ve sistem kullanımı için başvuru
(7) Tüketim birleştirme için birinci fıkrada yer alan aynı bağlantı noktasına bağlı olma veya elektrik enerjisi tüketimlerinin tek bir ortak sayaç ile ölçülebilmesi şartı; organize sanayi bölgeleri tüzel kişilikleri ile katılımcıları, kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri vasıtasıyla oluşturulan tüketim birleştirmeleri için aranmaz.
MADDE 9
Diğer hükümler
(2) Hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri bakımından ilgili İl Özel İdaresinden su kullanım hakkı izin belgesini alan ve diğer kaynaklar bakımından bağlantı başvurusu uygun bulunan veya İlgili Şebeke İşletmecisi tarafından teklif edilen alternatif bağlantı noktası önerisini kabul edenler ile rüzgar enerjisine dayalı başvurularda Teknik Değerlendirme Raporu olumlu olanlara İlgili Şebeke İşletmecisi Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu gönderilir. Kendisine Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu gönderilen gerçek veya tüzel kişilere, söz konusu su kullanım hakkı izin belgesinin alınma veya Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubunun tebliğ tarihinden itibaren ikiyüzyetmişgün süre verilir. Gerçek veya tüzel kişiler söz konusu sürenin ilk yüzyirmi günü içerisinde üretim tesisi ve varsa irtibat hattı projesini Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kurum ve/veya tüzel kişilerin onayına sunar. Proje onayına yetkili Kurum veya Kuruluş tarafından proje onayı için başvuruda bulunan kişiler ile başvuru tarihlerini haftalık olarak internet sayfasında ilan eder. Yüzyirmi gün içinde proje onayı için başvuruda bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin bağlantı başvuruları geçersiz sayılarak sunmuş oldukları belgeler kendilerine iade edilir.
MADDE 31 (5) Dağıtım şirketleri ile OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, ilgili dağıtım bölgesinde bu Yönetmelik çerçevesinde bağlantı kapasitelerine ve lisanssız üretim başvurularına ilişkin bilgileri Kurum tarafından belirlenecek formata uygun olarak her ayın yirmibeşinde kendi internet sayfalarında yayımlamakla yükümlüdür. (9) Başvuru sahibi tüzel kişiler unvan ve nev’i değişikliklerini İlgili Şebeke İşletmecisine bildirir. (10) İlgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olması halinde tarım arazilerinin bir kısmında tarımsal sulama amacıyla bu Yönetmelik kapsamında üretim tesisi kurulabilir. Ancak söz konusu üretim tesisinin kurulu gücü söz konusu sulama pompası kurulu gücünden fazla olamaz. Bu kapsamda yapılacak başvurularda DSİ tarafından verilen Yeraltısuyu Kullanma Belgesininsunulması zorunludur. (11) İlgili şebeke işletmecilerince Yönetmelik kapsamında internet sayfalarında yayımlanan duyurular, yıllar itibariyle aylık bazda internet sayfalarında sistematik olarak arşivlenir. (12) Geçici kabulü yapılmayan trafo merkezi,
dağıtım merkezi ve enerji nakil hattı için bu Yönetmelik kapsamında başvuru alınmaz. (13) Bağlantı görüşü oluşturulmasında ve varsa alternatif bağlantı noktası için kullanılacak veriler,başvuru sahibi tarafından yazılı olarak talep edilmesi halinde başvuru sahibine üç iş günü içerisinde yazılı olarak verilir. (14) Kendisine Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu verilen kişiler tarafından, talep edilmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere Bağlantı Anlaşması Çağrı Mektubunda yer alan kurulu güçteüretim tesisi saha koordinatları aynı kalmak şartıylaen fazla yüzde on oranında eksiltme yapılabilir. (15) Birden çok kullanıcıya elektrik enerjisi sağlayacak şekilde tesis edilen imdat jeneratörlerinin, kesinti durumunda ana şebekeden ayrılan şebeke üzerinden kullanıcılarına enerji sağladığı ve bu enerjinin kullanıcı sayaçlarından geçen site, alışveriş merkezi, yerleşke ve benzeri kullanım noktalarında fazla elektrik enerjisi tahakkukunu önlemek amacıyla, söz konusu imdat jeneratörü tarafından üretilerek şebekeye verilen elektrik enerjisi ilgili ortak tüketim sayaç değerlerinden mahsup edilir. Bu fıkra kapsamındaki üretimin, ortak tüketimden fazla olması halinde, bakiye üretim mahsup için bir sonraki aya aktarılır. Bu fıkra kapsamındaki imdat jeneratörü ayrı bir ölçü sistemi ya da ortak tüketim sayacı üzerinden tesisata bağlanır.Her iki durumda da çift yönlü ölçüm yapabilen sayaç tesis edilir. (16) Bu Yönetmelik kapsamındaki rüzgar enerjisine dayalı inşa halinde veya işletmedekiüretim tesisi sahibi kişiler; kriz, gerginlik ve harp durumlarında Genel Kurmay Başkanlığı ve/veya MİT Müsteşarlığı tarafından talep edildiğinde, Genelkurmay Başkanlığı’nın sorumluluğunda işletilen Haberleşme, Seyrüsefer ve Radar Sistemlerine ve/ veya MİT Müsteşarlığı’nın sorumluluğunda işletilen sistemlere etkisi olduğu tespit edilen türbinlere ilişkin talep edilen tedbirleri yerine getirmekle yükümlüdür. (17) Aynı Trafo Merkezinin dağıtım şirketi ve OSB tüzel kişiliğince ortak kullanılması halinde, lisanssız üretime ilişkin bağlantı kapasitesi, ilgili tüzel kişilerin mevcut sistem kullanım anlaşması güçleri oranında taksim edilir. (18) Lisanssız üretim tesisi sahibinin; a) Hisselerinin tamamına sahip olduğu başka bir lisanssız üretim tesisi sahibi ile, b) Kendi veya hisselerinin tamamına sahip olduğu
lisanssız üretim tesisi sahibi diğer bir tüzel kişi bünyesinde, tüm aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmek istemesi halinde, ilgili üretim tesislerinin tamamının geçici kabulünün yapılmış olması kaydıyla, birleşme işlemi meri mevzuat kapsamında gerçekleştirilir. Birleşme işlemi gerçekleşmeden bir ay önce ilgili şebeke işletmecisine ilgili mevzuat kapsamındaki iş ve işlemler için başvuruda bulunur. Birleşme işlemi ve ilgili mevzuat kapsamında yapılması gereken iş ve işlemler ilgili taraflarca eş zamanlı olarak tamamlanır (19) Bu Yönetmelik kapsamındaki bir tüzel kişinin, uhdesindeki üretim tesislerinin tamamının geçici kabulünün yapılmış olması kaydıyla, söz konusu tüzel kişinin tamamına sahip olacağı tüzel kişiliklere tam veya kısmi olarak bölünmek istemesi halinde bölünme işlemi meri mevzuat kapsamında gerçekleştirilir. Bölünme işlemi gerçekleşmeden bir ay önce ilgili şebeke işletmecisine ilgili mevzuat kapsamındaki iş ve işlemler için başvuruda bulunur. Bölünme işlemi ve ilgili mevzuat kapsamında yapılması gereken iş ve işlemler ilgili taraflarca eş zamanlı olarak tamamlanır.
Tip Proje Hazırlanması GEÇİCİ MADDE 7 (1) Bu Yönetmeliğin yedinci maddesinin altıncı fıkrasında geçen usul esaslar ileBağlantı Anlaşması Çağrı Mektubu formatı bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren altı ay içerisinde Kurum tarafından belirlenir.
Bildirim Formatı GEÇİCİ MADDE 8 (1) 31 inci maddenin beşinci fıkrasında öngörülen format, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren otuz gün içinde Kurum tarafından hazırlanarak ilan edilir.
GEÇİCİ MADDE 9 (1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarih itibariyle yapılmış olan başvurulara, 6ncı maddenin sekizinci ve dokuzuncu fıkraları hükümleri uygulanmaz.
Piyasa İşletmecisi Tarafından Yapılacak İlave Yazılım Çalışmaları GEÇİCİ MADDE 10 (1) Üretim tesisisin dağıtım bölgesinde, tüketim tesisisin OSB dağıtım bölgesinde olması halinde, ihtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilebilmesi için piyasa işletmecisi tarafından yapılması gerekli ilave yazılım çalışmaları 30/06/2016 tarihine kadar tamamlanır.
06
‘Yerli kaynaklarla verimliliği artıracağız’ Raşit Kırkağaç/İstanbul
35.
Enerji Verimliliği Haftası kapsamında düzenlenen 7. Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı gerçekleşti. Sürdürülebilirlik, arz güvenliği, inovasyon, enerji verimliliğinin ön plana çıktığı konuşmalarda yenilenebilir enerjinin Türkiye açısından ne denli önemli olduğu vurgulandı.
Bakanlığımız için çok önemli. Bakanlık olarak yeşil bina ve işletmeler konusunda temel değerlendirme kılavuzumuz var. Biz bakanlık olarak yeşil binalara, yenilenebilir enerjiye, enerji verimliliğine ve inovasyona büyük önem veriyoruz. Bu başlıklar herkes gibi bizim de üzerinde ısrarla durduğumuz önemli konulardır.” dedi.
“ENERJİ ÜRETİMİ BAKIMINDAN İYİ DURUMDAYIZ” Dünyada ve Avrupa’da enerji yoğunluğu olduğunu belirten Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Başkanı Doç. Dr. Murat Mercan, Türkiye’nin yapısının daha stabil kaldığını ifade ederek şöyle devam etti: “Dünya, Avrupa nezdinde hızla ilerlerken Türkiye aynı trendi yakalayamadı. Temel sorun enerji kayıplarını azaltıcı politikalar. Bu politikalar çok önemli. CO2 oranına baktığımızda dünyaya göre iyiyiz ama AB’ye göre kötüyüz. Bu oranda bir azalma var fakat daha çok yapılacak işimiz var. Bu konu COP21’de de sıkça dile getirildi. Enerji üretimi açısından baktığımızda Türkiye dünya ortalamasına göre iyi. Hane başına elektrik tüketimi 2007 yılından bu yana artıyor. Fakat hala Avrupa ortalamasından çok uzaktayız. AB ortalamasına yakın bir elektrik tüketiminin olduğu bir Türkiye’de enerji verimliliği konusunun ne kadar önemli olduğunu görüyoruz. Dünya Enerji Konseyi’nin belli başlı önerileri var. Bunlar; enerji fiyatları gerçek maliyetleri yansıtmalı ve tüketicilere daha fazla enerji verimliliği teşviki sağlamalıdır. Tüketiciler daha iyi bilgilendirilmelidir. Finansman araçları mutlaka geliştirilmelidir. Tüketim davranışlarına teknoloji kadar önem verilmelidir. Bilgi ve iletişim teknolojileri yardımcı olabilir. Ulusal ve bölgesel işbirliği geliştirilmelidir”
“GELECEK NESİLLERE BİR YARIN BIRAKABİLİRİZ” Hayatın vazgeçilmez malzemesi olan enerjiyi dikkatli kullanmak gerektiğini söyleyen EPDK Elektrik Dairesi Başkanı Ahmet Ocak; “Tasarruf hayatın vazgeçilmez malzemelerini dikkatli davranma isteğidir. Tasarruf üretimden tutun da tüketime kadar her yerde yapılabilir. Verimlilik, tasarruf gibi üzerinde durulması gereken bir konu. Verimlilik nasıl sağlanır, nasıl sürdürülebilir bunu bilmeli ve sağlamalıyız. Hala tasarruf ve verimlilik konusunda gidermemiz gereken husular var. Biz verimlilik ve tasarruf bilinci ile gelecek nesillere bir yarın bırakabiliriz”
35. Enerji Verimliliği Haftası kapsamında düzenlenen 7. Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı gerçekleşti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak
dedi.
“YEŞİL TAHVİLLERİ DESTEKLEYEBİLİRİZ” Finansman desteğinin önemine vurgu yapan Uluslarası Finans Kurumu Uzmanlarından Patrick Alexander Avato konuşmasında şunları kaydetti: “Şirketler enerji yatırımında bir fırsat görseler bile enerji verimliliğiyle ilgili bir yatırım yapamıyorlar. Bu tür forumlar bu yatırımın nasıl yapılabileceğini bize gösteriyor. Yüksek yatırımların finanse edilmesi çok önemli. Bu finansman yöntemi bankalar aracılığıyla olabilir. Sermaye piyasalarıyla ve yeşil bina sistemleri için finansmanlar sağlıyoruz. Yerel bankalar ile ortaklık kuruyor ve belirli pazar segmentlerine finansmanlar sağlıyoruz. Ürünlerin enerji verimliliğindeki leasingini güçlendiriyoruz. Bununla birlikte kaynak verimliliğine de önem veriyoruz. Suyun ve kimyasalların kullanımına ilişkin kaynak yönetimi uyguluyoruz. Bir sertifikasyon sistemi var. Bununla birlikte enerji verimliliğini bu sertifikasyon sistemi ile tespit edip buna göre yatırım portföyleri oluşturuyoruz. Türkiye açısından bakıldığında şirketlere bir faydamız olabilir. Yeşil tahvilleri destekleyebiliriz” dedi.
Yalıtımsız binalar büyük
kayıplara yol açıyor Y erli kaynaklardan daha fazla faydalanmanın ve özel sektörün de önünü açarak destek olmanın gerekli olduğuna değinen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, her şeyden önce mevcut enerjinin verimli kullanılması gerektiğinin üzerinde durdu. Albayrak, “Enerjinin verimli kullanılması demek daha az enerji kullanarak aynı kalitede yaşam standartlarında üretimimizi devam ettirmek demektir. Gerekli yasal düzenlemeler yaparak önemli adımlar atılmış 5607 sayılı Kanun ile ve sonrasında çıkarılan yönetmeliklerde verimliliği arttırmak için çeşitli yol haritaları hayata geçirilmiştir. Enerji verimliliği haftası ve bugün yaptığımız bu forum toplumsal farkındalığı arttırmak açısından çok önemlidir. Amacımız makro ölçekte ülkemizin enerji faturasını düşürürken mikro ölçekte standartları yükseltmektir. Evlerde ve iş yerlerinde
kullanılan aletlerin verimliliği arttırmasında yaptığımız projeler de farkındalığı arttırmıştır. Fiyatı ucuz ama elektrik tüketimi yüksek cihazlar uzun vadede tüketiciye yük oluyor. Üzerinde hassasiyetle durulması gereken diğer alan ise binaların iklimlendirilmesidir. Yalıtımsız binalar büyük kayıplara yol acıyor. Özellikle kış aylarında bu durum öne çıkıyor. Malum son dönemde yaşadığımız gazla ilgili sıkıntılar bunun ne denli önemli olduğunu gösteriyor. Binalarımıza ısı yalıtımı yaparak, üretim proseslerimizi gözden geçirerek büyük miktarda tasarruflar yapmamız mümkün. Enerji verimliliği büyük hassasiyetle üzerinde durmamız gereken çok önemli bir konu. Birçok güzel projenin kıymetinin farkındayız. Yeni ve yenilenebilir yerli enerji kaynakları ile ülkemizin enerji verimliliğini daha da arttıracağız” dedi.
“YENİLENEBİLİRE ÖNEM VERİYORUZ” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Meslek Hizmetleri Genel Müdür Vekili Selami Merdin; “Enerji kullanımı ve verimliliği bizim için çok önemli. Enerji verimliliğinin yanında işletme ve bakım da
Konutların yüzde 85’i ısı yalıtımsız
Y
aptıkları projelerle 100 bin nüfuslu şehirler ürettiklerini belirten TOKİ Başkan Yardımcısı Dr. Ahmet Şahin, TOKİ’nin sadece konut yapmadığını aynı zamanda kamu kullanımı için birçok projeye imza attığını
belirtti. Şahin, “Enerji verimliliğine gelirsek enerjiyi niçin verimli kullanmamız gerektiğini sorgulamalıyız. Bunun sebebi ise doğal kaynakların tükenmesine dayalıdır. Enerji, maliyeti fazla olan bir üründür. Binalardaki
enerji tüketiminin yüzde 65’i ısıtmasoğutmadır. Yüzde 20’si ise aydınlatmadır. Özellikle enerjiyi verimli kullanma konusunda toplumsal bir eksikliğimiz var. Türkiye’deki 18 milyon konutun yüzde 85’i ısı yalıtımsız” dedi.
07 TBMM Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız
Enerji ihtiyacımız arttı
V
erimlilik arz güvenliği ve üretim konuları üzerinde durduklarını ve nasıl daha verimli olabileceklerini düşündüklerini belirten TBMM Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız; “Arz güvenliğimizi nasıl sağlayabiliriz? Üretimimizi nasıl arttırabiliriz? Öncelikle bu gibi sorulara cevap vermemiz gerekiyor. İlk olarak Türk ekonomisinin büyümesinden bahsetmek istiyorum. Bu yıl da büyümemizin beklenenlerin üzerinde bir rakama ulaştığını gördük.. Büyüme trendimizle beraber enerji ihtiyacımız da artıyor. Çünkü büyüyen ve gelişen bir ekonomide enerji ihtiyacı devamlı olarak artış gösterir. Elektrik ve doğal gazda tüm dünyada Türkiye, Çin’den sonra en fazla talep artışı yaşayan ülke olmuştur. Diğer bir husus ise arz güvenliğidir. Hükümetimiz tarafından özellikle 2002’den bu yana arz güvenliği için önemli adımlar atıldı. Ayrıca enerji verimliliğini yükseltmek gibi bir amacımız var. Bir taraftan verimliliği yükseltmek bir taraftan da kendi teknolojimizi geliştirmek için büyük çaba gösteriyoruz. 2007’de enerji verimliliği kanunu çıkarıldı. 2012 yılında enerji verimliliği stratejisi ile önemli adımlar atıldı. 10’uncu 5 yıllık kalkınma planında enerji verimliliği ile ilgili bir dizi programlar oluşturuluyor. Özellikle ortaya koyduğumuz vizyon, çalışma azmi, bize başarılı bir şekilde sonuç almamızı sağlayacaktır. Bundan tam anlamıyla eminim. Sektör aktörleri olarak verimliliği ve rekabetçiliği daha çok yakalayacağız. Bunun için de hep birlikte çalışacağız. Bildiğiniz üzere dağıtım merkezindeyiz ve tüketim yapan ülkelere köprü vazifesi görüyoruz. Bu bizce çok avantajlı bir durum çünkü enerji bağımlılığı durumumuzu daha çeşitli kaynaklardan dağıtıcı rolünü üstlenerek kapatabiliriz” dedi.
Akıllı
uygulamalarda
çok daha önemli roller oynayacağız
EPDK Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk
S
ahip çıkmamız gereken tek bir gezegen olduğunu ifade eden EPDK Başkan Yardımcısı Mehmet Ertürk; “Olaya bu yönden baktığımız ve enerjinin de sınırlı kaynaklar üzerinden tüketildiğini düşündüğümüz zaman sorumluluğumuz hem kurumsal hem de bireysel olarak son derece artmaktadır. En büyük hedefimiz enerjiyi verimli ve sürdürülebilir hale getirmek. Şu anda Japonlar İspanya’da çok önemli bir uygulama yapıyorlar. Bu uygulamanın adı: ‘Akıllı Toplum Projesi’. Bu projenin yöneticisine baktığınızda elektrik dağıtım şirketi yöneticisi olduğunu görüyoruz. Dünyanın geldiği bu noktada bizlere çok daha önemli görevler düşüyor. Elektrik dağıtım şirketleri olarak
enerji verimliliği kapsamında akıllı uygulamalarda çok daha önemli roller oynayacağız. Elektrik dağıtım şirketlerinin yapması gereken en önemli unsurun bilgi teknolojileri alanında ilerlemek olduğunu görüyoruz. Bilgi teknolojilerinin altyapısının kurulması gerekiyor. Bunu yaptığımızda tüm verileri değerlendirebilir akıllı bir toplumu akıllı bir şehre dönüştürebiliriz. Enerji dağıtım şirketleri enerji verimliliğinde kayıp kaçak ve operasyonel verimlilik gibi sorumlulukları da değerlendirebiliyor. Ama bunlar yetmez. Yenilenebilir enerji kaynakları başta olmak üzere sürdürülebilir bir enerji tüketimi ve sürdürülebilir bir dünya üzerinde yoğunlaşılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz
Rekabetçi piyasa için vizyoner olmak gerek
V
“Enerji verimliliği fonları kurulabilir” Hükümetin ve özel sektörün birlikte hareket etmesi gerektiğini belirten Econoler Kıdemli Uzmanı Ivan Gerginov ise finansmandan önce temel olarak üzerinde durulması gereken konular olduğuna dikkat çekti.
“ENERJİ VERİMLİLİĞİ BİR EVRİM SÜRECİ” Gerginov, “Enerji verimliliği dünyanın dört bir tarafında bir evrim süreci olarak ortaya çıkıyor. Bunlar evrimden devrime dönüştürülmeye çalışılıyor. Dünya genelinde çok yüksek bir pazar yok ama böyle bir pazar yok diye de yenilenebilir
enerji konusunu görmezden gelemeyiz” dedi.
“TÜM OYUNCULARIN İSTEKLERİ BİR NOKTADA BİRLEŞMELİ” Gerginov şöyle devam etti; “Hükümetler bu pazarı açıyor ama bunun da maliyetleri var. Hükümetler teşvikler veriyor. Tabi birçok ülkede karşı teşvikler var bunlar Türkiye’de de var. Belirli bir iş modeli şeçme noktasına gelene kadar koordinasyon içerisinde finansmanı sağlayacak kuruma bir öneri getirilebilir. İlk çıkış noktası enerji verimliliği fonları olabilir. Temel olarak da finansman mekanizmaları
burada bir döner mekanizma olarak kullanılabilir. Özel sektör de ticari bankalar ile yatırım yapılması için bir kaldıraç görevi görebilir. Türkiye’ye baktığımızda Türkiye bu tesisleri kurabilecek iyi bir pozisyondadır. Hükümet enerji verimliliği fonlarını destekliyor. Tabii ki de devletin ya da hükümetin vereceği teşvik sınırlıdır. Değişebilecek tek şey piyasada yatırım yapılabilecek alanların değişmesidir. Bütün bu fonlar ve mekanizmalar bir şeye ulaşmak için var. Piyasada söz konusu bütün oyuncuların istek ve çıkarlarının bir noktada birleşmesi lazım” diye konuştu.
izyoner bir bakış açısı ile rekabetçi piyasa elde etmenin zihinsel devrimin bir parçası olduğunu ifade eden EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz kamu ve özel sektör işbirliği ile daha da başarılı olunacağını belirtti. Yılmaz, “Kurum olarak oluşturduğumuz rekabetçi piyasa ile piyasa oyuncularını enerji verimliliği konusuna doğru yönlendiriyoruz. 2011 yılından itibaren tüketiciye ek bir yatırım getirmeden şebeke sayısını arttırdık. Şebeke kayıplarını engelledik. Eski ve verimsiz şebekeleri engelledik. Verimsiz ve kalitesiz şebeke kullanımını engellemeye çalıştık. Enerji verimliliği konusunda biz de EPDK olarak bu konuda üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz. Çok zamanlı tarife düzenlemesi sayesinde elektriğin daha ucuz olduğu zamanlara tüketimi kaydırarak üretim kapasitesinin etkin kullanılmasını sağlıyoruz. Verimlilik adına bu düzenlemelere ek olarak elektrikli araçlar gibi teknolojik gelişmeleri takip ediyoruz. EPDK olarak enerji verimliliğine olan yatırımları Türkiye’nin önünü açan çalışmalar olarak görüyoruz.
08
Enervis yüzde 30’a varan enerji tasarrufu sağlıyor Enervis, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak için verimlilik çözümlerinin hayata geçirilmesinin önemine dikkat çekti.
Tasarrufa katkı sağlayacak noktalar
E
nervis Genel Müdürü Osman Kipoğlu evlerde dikkat edilerek enerji tasarrufuna katkı sağlayabilecek basit noktaları şöyle aktardı:
Zaman ve ısı ayarı sağlayan termostatlarla, ortam sıcaklığını 1derece daha düşük tutulması halinde, yüzde 5 enerji tasarrufu sağlayabilirsiniz. Konutlarda toplam ısı kaybının ortalama yüzde 15’ine sebep olan kapı ve pencerelerin malzeme ve montajına dikkat ederek, soğuk havayı içeri alan boşlukların kapatılmasına dikkat etmelisiniz. Doğal gaz sobası ve elektrikli ısıtıcıların filtreleri düzenli olarak kontrol ettirerek hem cihazların ömrünü uzatıp, hem de kaynakların tasarruflu kullanılmasını sağlayabilirsiniz.
Güneş ışınlarının alındığı zamanlarda perdelerin açık tutulması ısıl kazanç sağlayacaktır. Radyatörlerin mobilya ve perdeler tarafından engellenmesi, yüzde 15’e kadar daha fazla yakıt tüketimine sebep olacaktır. Çatı yalıtıma özen göstererek yüzde 20’ye varan ısı kaybını önleyebilirsiniz. Yalıtım hem nemlenme ve yoğuşmayı önleyerek bina ömrünü uzatacak, hem de ısı tasarrufunun yanı sıra evdeki hava kalitesinin düşmesini önleyecektir. Lodos gibi hava koşullarında karbonmonoksit ve benzeri zehirli gazların olumsuz etkileri sebebiyle bacalı ısıtıcıları dolap dışında ve menfezleri açık bir şekilde tutmak gerekiyor.
E
WE Turkey Holding’e bağlı enerji verimliliği danışmanlığı şirketi Enervis, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak için verimlilik çözümlerinin hayata geçirilmesinin önemine dikkat çekti. Enervis Genel Müdürü Osman Kipoğlu enerji tasarrufu için kolay uygulanabilir ipuçlarını paylaştı. EWE Turkey Holding’e bağlı enerji verimliliği danışmanlığı (EVD) şirketi Enervis’in Genel Müdürü Osman Kipoğlu, her yıl Ocak ayının ikinci haftasında kutlanan Enerji Verimliliği Haftası vesilesiyle konutlar ve sanayi kuruluşları için enerji tasarrufunun önemine dikkat çekti. Türkiye’deki enerji tasarrufu potansiyelini de değerlendiren Osman Kipoğlu, yakıt maliyetini düşürebilecek ve enerjide dışa bağımlılığı azaltmaya yönelik ipuçları paylaştı.
‘Yüksek faturalardan
ÇATIDER Yönetim Kurulu Başkanı M. Nazım Yavuz, tüketicilerin soğuk kış aylarında artan ısınma faturalarını yarı yarıya düşürebileceğini açıkladı. Yavuz, “Doğru yalıtım ve standartlara uygun çatı hem tüketiciye, hem de ülke ekonomisine kazandırır” dedi. düşürebileceğini söyledi. Yavuz, “Son 10 yılda yalıtımsız ve hatalı çatılar nedeniyle yaklaşık 26 milyar TL’miz buharlaşarak uçtu. Sadece 2014 yılında 4 milyar TL’yi
Yüzey sıcaklığı (dışarıda)
Hava sıcaklığı (içeride)
10º C
22º C
boşa harcadık. 2017 yılından itibaren Enerji Kimlik Belgesi olmayan yalıtımsız binalara ceza uygulanması bekleniyor. Yalıtım yaptırmayan tüketiciler yüksek faturanın yanı sıra
Hava sıcaklığı (içeride)
18º C
Yalıtımsız
-10ºC
dışarı sıcaklığında
Yüzey sıcaklığı (dışarıda)
22º C Yalıtımlı
-10ºC
dışarı sıcaklığında
Osman Kipoğlu, tasarruf önlemlerinin evlerde yaşam kalitesini artırarak, hesaplı yakıt kullanımına destek olduğunu hatırlattı. Verimliliğin bir zorunluluk olarak benimsenmesi ve evde, işte, okulda, sokakta, her yerde bu yaklaşımı sürdürmenin kalkınma için önemini vurgulayan Kipoğlu şöyle konuştu: “Enerji verimliliğine yönelik
alınacak önlemler artık bir tartışma konusu olmaktan çıktı. Etütlerimizle destek verdiğimiz sanayi kuruluşlarının analizleri sanayide yüzde 20’ye varan enerji tasarrufu potansiyeli olduğunu ortaya koyuyor. Bu da kabaca yaktığımız her 100 metreküp doğal gazın 20 metreküpünü sokağa attığımız anlamına geliyor. Bu oran, toplam enerji tüketimimizin yüzde 25’ini oluşturan konutlarda yüzde 30’lara kadar çıkıyor. İzolasyonu yapılmamış kapı, pencere, çatı yapıları, yüksek verimli olmayan ısıtıcı ve beyaz eşyalar, tasarruflu ve şık aydınlatma çözümleriyle göz zevkinizi bozmadan faturalarınızdan yüzde 30’a varan tasarruf sağlayabilirsiniz.”
‘Havaya uçan 26 milyar lira’
kurtulmanın yolu: yalıtım’ Çatı Sanayici ve İş Adamları Derneği (ÇATIDER) Yönetim Kurulu Başkanı M. Nazım Yavuz, tüketicilerin soğuk kış aylarında artan ısınma faturalarını yarı yarıya
“VERİMLİLİĞİ SÜRDÜRMEK KALKINMA İÇİN ÖNEMLİ”
Yavuz, Türkiye’de yaklaşık 7 milyon yalıtımsız çatı bulunduğunu hatırlatarak şöyle konuştu: “Standartlara uygun olmayan çatılar nedeniyle Türkiye son 10 yılda yaklaşık 26 milyar lirayı boşa harcadı. Bugün toplam enerjinin yüzde 35’i konutlar ve ticari binalarda tüketiliyor. 2002-2012 yılları arasında bu binaların tükettiği enerji yaklaşık yüzde 70 oranında arttı. Türkiye, enerji kaynakları için komşu ülkelere yüklü ödemeler yapıyor.” ceza da ödeyecek.Tüketiciler binalarında standartlara uygun çatı ve cephe yalıtım uygulamalarıyla faturalarında yüzde 50’ye varan azalma sağlayacaklar” diye konuştu.
“HARCAMALAR 2-3 YILDA AMORTİ EDİLİYOR” Yavuz yalıtım ve tadilat için yapılan harcamanın, sağlanan enerji tasarrufu sayesinde ortalama 2 ile 3 yıl içinde amorti edilebildiğini söyledi.
Yavuz konuşmasında şunları kaydetti:“Avrupa Birliği, 2020-20 planı ile 2020 yılına kadar enerji tüketimini ve sera gazı salınımını yüzde 20 azaltmayı, yenilenebilir enerji kullanımında yüzde 20 artışı hedefliyor. Türkiye’nin de binalardaki enerji tüketimini kısa dönemde metrekare başına yılda 80 kilovatsaat altına düşürmesi gerekir. Bu değerlere ulaşabilmek çatı ve çatı sistemlerine önem verilmesi ile mümkün” dedi.