M E D K E Y
PETFORM’un
yeni Başkanı Aziz Camcı oldu
MALIYETI MASADA INCE AYAR
03
Alparslan Bayraktar Müsteşar
Yardımcılığına asaleten atandı E Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığına Alparslan Bayraktar asaleten atandı.
nerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığına Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürü Alparslan Bayraktar asaleten atandı. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına ilişkin atama kararları Resmi Gazete’de
yayımlandı. Buna göre, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığına Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürü
EPDK’dan serbest ‘Tedarik tüketicilere özel ve dağıtım bilgilendirme portalı farklı yapılar’
Alparslan Bayraktar asaleten atandı. Bir süredir Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcılığı görevini vekaleten yürüten Bayraktar, bu görevi asaleten yürütecek. Bayraktar’dan boşalan göreve ise Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdür Yardımcısı Safa Uslu atandı.
EPDK web sayfasında yaptığı düzenleme ile serbest tüketiciler için özel bir bölüm hazırladı.
E
PDK; serbest tüketicilerin imzaladıkları sözleşme sonrası mağduriyet yaşamaması için de özel bir portal oluşturdu.
TEDARİKÇİLERİNİ DENETLEYEBİLECEK Serbest tüketiciler bu portal üzerinden ne kadar elektrik tükettiklerini kontrol edebilecek ve tedarikçisini bu portal üzerinden denetleyebilecek.
TÜM BİLGİLERE ULAŞABİLECEKLER
Serbest tüketiciler, bu portal üzerinden; elektrik tüketim değerlerini, sayaç okuma tarihlerini, tedarikçilerine ilişkin bilgileri, halihazırda tedarikçi seçme hakkının kullanılıp kullanılmadığına ilişkin bilgiyi ve diğer ilgili bilgileri görüntüleyebilecek.
E-DEVLET ŞİFRESİ İLE ERİŞİM SAĞLANABİLECEK Serbest Tüketici Portalına https://tys-portal.epias.com.tr/tys-web/public/ internet adresinden e-Devlet şifresi ile erişim sağlamak mümkün. Serbest tüketiciler Portala e-Devlet üzerinden; e-Devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza veya şahsî internet bankacılığı bilgileri ile erişebiliyor.
ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel, tüketicilere büyük fayda sağlaması beklenen serbest tüketici uygulamalarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel, düşük maliyetli elektrik tüketiminin hedeflendiği serbest tüketici uygulamasında başvuru, anlaşma gibi tüm işlemlerden elektrik tedarik şirketlerinin sorumlu olduğunu ifade etti. Tedarik şirketleri ile dağıtım şirketlerinin mevzuat gereği ayrıldığını hatırlatan Yüksel, “Kamuoyunda bu ayrım halen yapılamamaktadır. Elektrik satışı gerçekleştirmeyen dağıtım şirketlerinin bu süreçte herhangi bir müdahalesi söz konusu değildir” dedi.
Uğur Yüksel
‘TÜKETİCİLER HAKLARINI ÇOK İYİ BİLMELİ’
E
PDK tarafından yapılan “Kurumumuzun Web Sayfasını incelemeden serbest tüketici sözleşmesi imzalamayın” uyarısını hatırlatan Yüksel, serbest tüketicilerin sözleşme imzalamadan önce haklarını öğrenmelerinin önemine vurgu yaptı. Yüksel, tüketicilerin elektrik piyasasındaki haklarını başta EPDK’nın web sitesi olmak üzere ELDER’in hazırladığı ve www.ehbi.info adresinden ulaşılabilen ‘Tüketicinin El Kitabı’ndan da öğrenebileceğini ifade etti.
“MAKSİMUM FAYDA SAĞLANACAK”
“TEDARİK VE DAĞITIM FAALİYETLERİ AYRILDI”
Yüksel, bugün Türkiye’de serbest tüketici sayısının 2,5 milyonu aştığına dikkat çekti. EPDK’nın yılbaşında yaptığı açıklama ile serbest tüketici limitini yıllık 2400 kWh olarak belirlediğini hatırlatan Yüksel, “Aylık ortalama 82 TL elektrik faturası ödeyen tüketiciler serbest tüketici sınıfına giriyor.
Yüksel, kamuoyunda elektrik dağıtım şirketiyle elektrik tedarik şirketlerinin sıkça karıştırıldığına işaret ederek şunları söyledi: “Mevzuat gereği elektrik dağıtım şirketleri ile elektrik tedarik şirketleri görevleri bakımından ayrılmışlardır ve tamamen farklı yapılardır. Kamuoyunda bu ayrım halen yapılamamaktadır. Elektrik dağıtım şirketleri elektrik satamazlar; sadece elektriği evlere ve işyerlerine ulaştıran şebekenin bakımı ve işletmesinden sorumlulardır. Elektrik enerjisinin satışını gerçekleştiren şirketler ise elektrik tedarik şirketleridir. Dolayısıyla serbest tüketici olmak için başvuru yapılacak olan ve anlaşma imzalanacak olan şirketler tedarik şirketleridir; bu süreçte yapılan tüm işlemlerden tedarikçiler sorumludur. Serbest tüketicilerin tedarikçilerini değiştirmeleri sürecinde dağıtım şirketlerinin herhangi bir müdahalede bulunması söz konusu değildir” dedi.
Serbest tüketiciler farklı elektrik tedarikçilerinden daha ucuz fiyatlarla elektrik kullanabiliyor. Nasıl alışverişi dilediğiniz marketten yapabiliyorsanız, nasıl cep telefonu şirketinizi değiştirebiliyorsanız elektrik aldığınız şirketi de değiştirebiliyorsunuz. Eğer elektrik faturanız ortalamada ayda 82 TL ve üstünde geliyorsa siz de elektriğinizi seçtiğiniz bir şirketten anlaştığınız bir fiyattan alabilirsiniz. Bu uygulama ile daha düşük maliyetli elektrik tüketimi ve tüketicilerin maksimum fayda sağlaması hedefleniyor” dedi.
05
strateji Mustafa Karahan
Elektrik tedarik piyasası Elektrik piyasası serbestleşme konusunda son 8-10 yılda büyük ilerleme gösterdi. 2008 yılında enerji borsasından ya da tezgahüstü piyasalardan, broker’lardan veya elektrikte vadeli işlem kontratlarından bahsedildiğinde sektörde bu kavramlara aşina sadece 2-3 firma ancak vardı. Sektör çalışanları arasında ise bu konulara hakim olan profesyonel sayısı ancak iki elin parmakları kadardı.
Geçtiğimiz iki yıl içerisinde bu durumu bozan temel bir değişim yaşadık. Aslında piyasa dinamiği açısından olmasa da Türkiye ekonomisine genel bir etki yapan kur hareketi elektrik piyasasında daha önce hesaba alınmayan bir tetiği çekti
Bu gerçeklik ortamından bugün gelinen nokta, serbestleşme açısından gerçekten büyük bir devrim olarak kabul edilebilir. Bu konuda gerek kamunun, gerek sektörün önemli bir bölümünün, gerekse düzenleyici kurumların katkısını elbette yadsıyamayız. Ancak bu gelişmede aslan payı, bu stratejiyi yukarıdan aşağıya uygulayan kamu ya da özelleştirme ile makas değiştiren büyük dağıtım ve perakende şirketleri değildi.
İLK FİTİLİ TEDARİK ŞİRKETLERİ ATEŞLEDİ Serbest tüketici limitinin kademeli düşüşü ile buradaki müşteriye odaklanan orta ve küçük boydaki tedarik şirketleri ilk fitili ateşledi. O dönemde gerek yapısal olarak gerekse piyasadaki fiyat dinamikleri sayesinde iyi bir marj ile tedarik yapan şirketlerin sayısının artması, yeni pazarlama modellerine geçilmesi ve artan rekabet ortamı, belli dönemlerde tüketicilerin %20’lerin daha üzerinde tasarruf etmesini sağladı.
MARJLAR AZALDI VE OYUNUN DENGELERİ DEĞİŞTİ İlerleyen dönem içerisinde, gerek bazı yapısal düzenlemeler gerekse rekabetin büyük perakendeciler lehine dönmesi ile marjlar azaldı ve oyunun dengeleri değişti ancak yine de genel olarak bakıldığında bu piyasa hep büyümeye devam etti. Serbest tüketiciye tedarik işinin ticaretin önünü açması konusu ise aslında temel bir risk yönetimi ihtiyacından dolayı ilerleme fırsatı buldu.
AÇIK POZİSYONU GÜN ÖNCESİ PİYASASINDA KAPATIYOR OLMAK CİDDİ BİR RİSK Genel olarak tüketici sözleşmeleri bir yıllık yapıldığından tedarik yapan şirketler müşteriyi portföylerine
aldıkları anda bu müşterinin tahmini tüketimi kadar açık pozisyon riski taşımaya başladılar. Müşterinin tüketimi stabil ve baz yüke yakın dahi olsa bu pozisyonu Gün Öncesi Piyasasında (GÖP) kapatıyor olmak ciddi bir risk oluşturdu. Nitekim ilk büyük fiyat hareketinde de bunun hasarını gören tedarikçiler oldu. Ancak zaman ilerledikçe şirketler pozisyonlarını uzun vadeli alım kontratları ile hedge etme yönünde kullandılar ve oluşan likidite gün geçtikçe artmaya ve elektrik piyasası finansal ve/veya spekülatif pozisyonların da alınmasına uygun bir piyasa haline geldi. Bugün geldiğimiz noktada bu oluşan likidite onlarca sayıda broker şirketine yaşam imkanı sağlarken Trayport gibi platform sağlayıcılara veya Montel, Reuters gibi canlı data ve haber sağlama servislerine de pazar sağlamış oldu. Ayrıca şirketlerin birçok konuda risklerini yönetmelerine olanak verecek şeklide bir gelişimi de yakında izler hale gelmiştik.
KUR HAREKETİ ELEKTRİK PİYASASINDA TETİĞİ ÇEKTİ Ancak geçtiğimiz iki yıl içerisinde bu durumu bozan temel bir değişim yaşadık. Aslında piyasa dinamiği açısından olmasa da Türkiye ekonomisine genel bir etki yapan kur hareketi elektrik piyasasında daha önce hesaba alınmayan bir tetiği çekti. YEKDEM... Yenilenebilir enerji üretimini destekleme mekanizması bilindiği gibi USD üzerinden veriliyor. Bu nedenle bu mekanizma ile üreticilere ödenen rakam ile piyasa fiyatı arasında oluşan net farkın karşılanması gerekiyor. Bu fark da serbest tüketiciye tedarik sağlayan şirketlere tedarikleri oranında yansıtılıyor. Kurun aşırı yükselmesi ile YEKDEM mekanizmasını kullanma hakkı olan tüm tüketiciler bu haklarını kullanmayı tercih edince, bu karşılanması gereken tutarda büyük bir patlama oldu. Ve kurun yükselmeye devam etmesi de bu rakamı sürekli yukarı itti.
KIŞ AYLARI VOLATİLİTESİ ŞİRKETLERE BÜYÜK ZARAR VERDİ Bu durum maalesef risk yönetimi kavramına ısınmış olan tedarikçileri pozisyonlarını kapatmak yerine açık gitmeleri gibi bir stratejiye doğru itti. Zira bu maliyetin (YEKDEM) yüksek
olması doğal olarak alım garantisi fiyatı (USD) ile piyasa fiyatı arasındaki farka göre belirlendiğinden, spot fiyatların düşük ve kurun yüksek olduğu beklentide, şirketlerin bu stratejiyi seçmesine sebep oldu. Ancak bu alınan risk, kış ayları volatilitesi ise şirketlere büyük zarar verdi. Aşırı yükselen elektrik spot fiyatları ile ortalamada düşme eğilimi hiç göstermeyen kur bu pozisyonların 11 aylık karını sadece geçtiğimiz Aralık ayında yok etti.
SORUNUN CEVABI TARİFE Peki, bu maliyet artışlarının olduğu durumda fiyatlar neden yükselmiyor sorusu gündeme gelebilir. Zira akaryakıtta ya da herhangi bir mal veya hizmet üretiminde maliyet artıyorsa fiyatlar yükselir. Bu sorunun cevabı ise; TARİFE. Tarifeler halen bu piyasadaki üst limiti belirleyen faktördür ve halen kamu tarafından belirlenmektedir.
BİR ÇOK ALTERNATİF SÖZ KONUSU Sorunun geçici ya da kalıcı çözümü için onlarca alternatiften bahsediliyor. Bunlar arasında bu maliyeti aynen Avrupa’daki gibi bir tarife kalemi olarak yasaya koymak, bu maliyetlere üst limit getirmek, tüketici tarifelerini tümden kaldırmak (planlandığı gibi) ve sadece son kaynak tarifesi belirlemek, YEKDEM maliyetlerinin hedge edilebilmesi için EPİAŞ ile BİST’in çalışıp ürün tasarlamaları gibi birçok alternatif konuşuluyor. Nasıl bir aksiyon alındığını izleyeceğiz.
TEDARİKÇİLER PORTFÖYLERİNİ BOŞALTIYOR Ancak konu acil ve çok ciddi. Piyasadaki en güvenilir eski tedarikçilerin dahi portföylerini boşaltmaya başladığını duyuyoruz. Eskiden gördüğümüz rekabetin de artık olmayacağını varsayabiliriz. Bunun anlamı hemen arkasından zararları kaldıramayan şirketlerin “piyasaya zarar vererek” işi bırakmaları ve ikincil ve türev piyasalardaki sınırlı derinliklerin tamamen kaybolması demek olabilir. Bu durumun farkında olan sektör şirketleri, STK’lar ve kamu konunun üzerine ciddi şeklide eğiliyorlar. Kısa zaman içerisinde bunun sinyallerini görmeye başlarız diye ümit ediyorum...
06
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu 19 Ocak’ta gerçekleştirdiği toplantıda acil ŞİD değişikliği yapılması kararı aldı.
07
Dengeleme Gazı Fiyatı
1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2
Ar a.1 Şu 3 b.1 Ni 4 s.1 4 Ha z.1 Ağ 4 u.1 Ek 4 i.1 Ar 4 a.1 Şu 4 b.1 Ni 5 s.1 Ha 5 z.1 Ağ 5 u.1 Ek 5 i.1 Ar 5 a.1 Şu 5 b.1 Ni 6 s.1 Ha 6 z.1 Ağ 6 u.1 Ek 6 i.1 6 Ar a.1 6
0
2015 Kasım İthal Edilen Ülke Azerbaycan cezayir İran Katar Nijerya Rusya Federasyonu Trinidad ve Tobago Genel Toplam
Miktar 574,54 485,30 703,96 177,82 86,78 2,376,65 166,46 4,571,50
pay (%) 12,57 10,62 15,40 3,89 1,90 51,99 3,64 100,00
2016 Kasım Miktar 576,76 317,10 705,61 0,00 213,50 2,541,74 0,00 4,354,71
Pay (%) 13,24 7,28 16,20 0,00 4,90 58,37 0,00 100,00
Kasım 2015 ve Kasım 2016 Dönemlerindeki Doğal Gaz İthalat miktarlarının 3 Doğal Gazın ithal Edildiği Ülkelere Göre Karşılaştırılması (milyon Sm )
Değişim (%) 0,39 -34,66 0,23 -100,00 146,02 6,95 -100,00 -4,74
EN ÇOK TÜKETİM İSTANBUL’DA 2016 Kasım ayında doğalgaz tüketiminin illere göre dağılımında İstanbul 718 milyon metreküple ilk sırada yer alırken, onu 388 milyon metreküple Kocaeli, 376 milyon metreküple İzmir, 370 milyon metreküple Ankara ve 309 milyon metreküple Sakarya takip etti.
08
YEKDEM maliyeti masada Artan döviz kuru ve YEKDEM’e dahil kurulu güçteki hızlı artışla birlikte tedarik şirketleri yüksek YEKDEM maliyetleriyle karşı karşıya kaldı. Soruna çözüm arayışı devam ediyor.
T
ürkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını ve ithalat maliyetlerini düşürmek amacıyla yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik vererek bu kaynaklara yatırımların artması amacıyla verdiği Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Desteklemesi Mekanizması(YEKDEM) teşvikleri artan döviz kuru ve YEKDEM’e dahil kurulu güçteki hızlı artışla birlikte tedarik şirketlerini yüksek YEKDEM maliyetleriyle karşı karşıya bıraktı.
kurulu güç 17.382 MW yükselirken, 2017 için YEKDEM birim maliyeti ise kurdaki artışla birlikte yaklaşık 39 TL/ MWh olarak tahmin ediliyor. (Tablo 1) Aynı dönemdeki ortalama Dolar/TL ve ortalama PTF’a bakıldığında ise, 2013’te 150,09 TL/ MWh olan ortalama PTF 2016’da 140,58 TL/MWh’a geriledi. 2013’de 1,79 olan ortalama Dolar/TL ise 2016’da 3,01’e yükseldi. (Tablo 2)
G
as&Power’a konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan tedarik şirketlerinin yetkilileri, yüksek YEKDEM maliyeti nedeniyle zor durumda olduklarını ve soruna kısa vadede acil ve uzun vadede ise kalıcı çözüm beklentisi içinde olduklarını ifade etti. Sektör kaynakları soruna kesin çözümün yapılacak yasal düzenlemeyle YEKDEM maliyetinin ulusal tarife içinde öngörülebilir maliyet kalemi haline getirilmesi ile sağlanabileceğinin altını çiziyor. Yüksek YEKDEM maliyetleriyle ilgili kalıcı düzenleme hayata geçirilene dek mevzuat ve yönetmeliklerde yapılacak hızlı değişiklikler ile kısa vadede tedarik şirketlerini rahatlatacak adımlar atılabileceğini ifade eden sektör kaynakları bu konudaki çözüm önerileri
Dolar/TL’de mevcut seviyelerin devam etmesi ve bahar aylarında akarsu HES’lerdeki üretim artışının etkisiyle birlikte YEKDEM birim maliyetinin Nisan ve Mayıs aylarında 55-60 TL bandına yükselebileceği hesaplanıyor.
2013 yılında YEKDEM’e dahil kurulu güç 533 MW ve YEKDEM birim maliyeti 0,55 TL/MWh olurken 2016 yılında YEKDEM’e dahil kurulu güç 14.683 MW’a YEKDEM birim maliyeti ise 24,36 TL/ MWh’a yükseldi. 2017 yılında YEKDEM’e dahil
KALICI ÇÖZÜM YEKDEM MALİYETİNİN ULUSAL TARİFE İÇİNDE ÖNGÖRÜLEBİLİR MALİYET KALEMİ OLMASI ve beklentilerini ise şu şekilde sıralıyor: - YEKDEM’den yararlanan lisanssız elektrik üreten santrallerin ürettikleri elektriğin dengeleme ve uzlaştırma yönetmeliğine uygun hale getirilmesi. - Kayıp/Kaçak ve aydınlatma çekişleri üzerine YEKDEM maliyeti uygulanmadığı için YEKDEM maliyet hesabında gerekli mevzuat değişikliği yapılarak YEK UEÇM yerine UEÇM’nın kullanılması. - Tedarik şirketleri için YEKDEM maliyetinin öngörülebilir hale getirilerek YEKDEM maliyetinde yaşanan dalgalanmaların etkisini düşürmek için dönemsel sabit bir YEKDEM maliyetinin belirlenerek ilan edilmesi ve gerçek değer ile belirlenen değer arasındaki farkın sonraki dönem hesaplarına yansıtılması.
SON TEDARİK TARİFE ÖNERİSİ Bunun yanında piyasa katılımcıları arasında çözüm konusunda tartışılan çözüm önerilerinden bir diğeri ise piyasada liberalleşmenin tam olarak sağlanması. Bundan anlaşılan mevcut tarife yapısının kaldırılıp, daha önce planlandığı gibi son tedarik tarifesine geçilmesi ve bu şekilde şirketlerin YEKDEM maliyetlerini
kendileri yönetebilecekleri bir marj sağlamaları. Ayrıca YEKDEM hareketliliği temelde kur hareketi sebebiyle oluştuğundan bu konuda bir ürün de tasarlanabileceği konuşuluyor. Piyasada liberalleşmenin sağlanmasıyla birlikte mevcut yapısal sorunların büyük bölümünün çözüleceği ifade ediliyor.
BAKANLIK VE EPDK SORUNA KALICI ÇÖZÜM İÇİN ÇALIŞIYOR
MW
Tablo 1: YEKDEM’e dahil KG ve YEKDEM birim maliyeti 20 bin 18 bin 16 bin 14 bin 12 bin 10 bin 8 bin 6 bin 4 bin 2 bin 0
45 40 39 35 30 25 20 15 10 5 0
17382 14683
24,36 5431 533
1797 0,55
YEKDEM’e dahil KG
8,74 1,43
YEKDEM birim maliyeti t: 2017 YEKDEM birim maliyeti (sağdaki eksen) tahmini
Tablo 2: Yıllık ortalama $/ TL ve ortalama PTF 3,5 3,017 2,720
2,5 2
0
2013
Kaynak: EPİAŞ, EPDK
2014 Ortalama PTF
2015 Yıllık Ortalama Dolar/TL
140,58
0,5
138,01
1
163,99
1,5
2,188 1,793 150,09
Dolar/TL
3
2016
Tedarik şirketlerinin konuyla ilgili sorunlarını ve çözüm önerilerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile EPDK’ya ilettikleri ve soruna çözüm bulunması amacıyla her iki kurumda çalışmaların devam ettiği öğrenildi. EPDK’nın 27 Ocak’ta görüşe açtığı “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik Değişiklik Taslağı” ile “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ Değişiklik Taslağı” ve “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik Değişiklik Taslağı”nın sorunun acil çözümü için ilk etapta yapılması planlanan değişikler olduğu öğrenildi.
PETFORM’un yeni Başkanı Aziz Camcı oldu
15
‘STOPPLE ile güvenlikte bir ilki gerçekleştirdik’ Musa Enes Uslu
E
NGIE, güvenlik amacı ile geliştirdiği yeni ürünü STOPPLE’ı Türkiye’de de görücüye çıkardı. ENGIE mühendislerinin katkılarıyla tasarlanan STOPPLE, doğalgaz veya diğer gaz şebekelerinin abone bağlantı hatlarında ani debi değişimlerinde gazı keserek güvenliği sağlıyor. ENGIE, doğalgaz hatlarında güvenliği arttırmak amacıyla geliştirilen STOPPLE’ın lansmanını Kocaeli’nde gerçekleştirdi. Basın toplantısında konuşan ENGIE Türkiye CEO’su Denis Lohest, hizmete sundukları STOPPLE ile güvenlik konusunda bir ilki gerçekleştirdiklerini ve STOPPLE gibi uzmanlıkları olan hizmetleri Türkiye’ye getirmek istediklerini ifade etti. Gaz kesim vanasız olarak tesis edilmiş doğal gaz servis hatlarının daha güvenli hale getirilmesi için kazı yapmadan yerleştirilebilen STOPPLE, ENGIE Mühendislerinin Ar-Ge çalışmaları sonucu geliştirildi. ENGIE Türkiye CEO’su Denis Lohest ’in ev sahipliğinde düzenlenen basın toplantısı ile tanıtılan ürünün canlı uygulaması İZGAZ’ın eğitim sahasında gerçekleştirildi. ENGIE, kendi patenti altındaki ürünü STOPPLE ile doğal gaz servis hatlarının güvenliğini Türkiye’de ilk defa kazı yapılmadan güçlendirebiliyor. STOPPLE, servis hatlarında oluşabilecek muhtemel hasarlarda kontrolsüz gaz çıkışını engelleyerek servis hatlarının güvenliğini arttırıyor. Bu özelliği ile imalatı gaz kesim vanasız yapılmış servis hatlarının çevre ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesini sağlıyor. Kazı yapmadan boruların içerisine yerleştiren STOPPLE teknolojisi sayesinde çevreyi rahatsız etmeden ve gaz akışını müşterilerin
ENGIE, doğalgaz arz güvenliği arttırmak amacıyla geliştirilen STOPPLE’ın lansmanını Kocaeli’nde gerçekleştirdi. Basın toplantısında konuşan ENGIE Türkiye CEO’su Denis Lohest, hizmete sundukları STOPPLE ile güvenlik konusunda bir ilki gerçekleştirdiklerini belirtti.
yaşamını etkileyecek şekilde durdurmadan servis hatlarının güvenliğini imalatı gaz kesim vanalı olarak yapılanlarla aynı seviyeye getiriyor.
‘STOPPLE’I DOĞAL GAZ DAĞITIM ŞİRKETLERİNE SUNACAĞIZ’
“MALİYET AÇISINDAN VERİMLİ VE HIZLI BİR ÇÖZÜM” ENGIE Türkiye CEO’su Denis Lohest: “Türkiye bizim için önemli bir pazar. Türkiye’deki faaliyetlerimiz devam ediyor. Bu faaliyetler çerçevesinde Türkiye’nin arz güvenliğine katkıda bulunuyoruz. Güvenlik konusu bizim için her anlamıyla önemli bir konu. Geçen sene 1680 iş kazasız gün sayısına ulaştık. Bu çok önemli bir rakam. ENGIE tarafından sunulan yeni hizmetler, Türkiye stratejimizde önemli yer tutuyor. Hizmete sunduğumuz bu yeni teknoloji müşterilerimizin güvenliğini arttırıp aynı zamanda çevreye duyarlı bir uygulama sağlıyor. 2009’dan beri yeni doğalgaz bağlantı hatlarında gaz kesim vanası bulunması mevzuat düzenlemeleri ile teknik bir zorunluluk haline getirilmiştir. Bu düzenlemelerden önce yapılmış doğal gaz hatlarında ise bu güvenlik
Geliştirdikleri ürünü Türkiye’deki bütün dağıtım hatlarında kullanılabileceğini belirten ENGIE Türkiye CEO’su Denis Lohest sözlerine şöyle devam etti: “STOPPLE’ı tüm doğal gaz dağıtım şirketlerinin, kullanımına sunacağız. Ürün sadece bizim hatlarımızda değil, başka hatlarda güvenliği arttırmak için yerleştirilebilir. Şirket hedeflerimizden biri de sektörümüzün gelişmesi, bu yüzden Türk enerji sektörünün, güvenli ve sağlıklı bir şekilde büyümesine de katkıda bulunmak istiyoruz.” uygulamasının yapılmasına ihtiyaç var. Bu noktada, AR-GE mühendislerimiz tarafından geliştirilen STOPPLE çevreye duyarlı, maliyet açısından verimli ve hızlı bir çözüm olarak ortaya çıkıyor. Dünyada ilk kez alt yapı kazı çalışmaları yapılmadan, doğal gaz servis hatlarına ürün yerleştirerek, trafik ve çevreye de herhangi bir rahatsızlık vermeden daha ekonomik bir şekilde, güvenliği yükseltmiş oluyoruz. Sadece enerji sağlayıcı olarak değil, yeni ürünler tasarlayarak da enerji alanında katkı sunmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
ENGIE, doğalgaz hatlarında güvenliği arttırmak amacıyla geliştirilen STOPPLE’ın lansmanını Kocaeli’nde gerçekleştirdi.
“ALTYAPI GÜVENLİĞİNİ ARTTIRMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
“GÜVENLİK ARTACAK ÇEVREYE ZARAR GELMEYECEK”
İZGAZ Genel Müdürü ve ENGIE Türkiye Dağıtım Grubu Başkanı Mehmet Gökalp Özkök konuşmasına şu sözlerle başladı: “Doğalgaz sektörü son 15 yılda çok gelişti. Doğalgaz tedbirli kullanıldığında dünyada en az zarar veren enerji kaynaklarından bir tanesi. Türkiye’nin 3. büyük doğal gaz şirketiyiz. Bunda, bulunduğumuz bölgenin sanayi konusunda gelişmişliği önemli rol oynuyor. İZGAZ ve alt yüklenicileri olarak 2016’da kayıplı kazasız 1680 gün sayısına ulaştık. Bu bizim için gurur kaynağı.” Özkök konuşmasının devamında İZGAZ’ın lisans bölgesinde, yılda 2,3 milyar metreküp doğalgazı dağıttıklarını belirtti. Buna ek olarak kesintisiz ve güvenli hizmetin öncelikleri olduğunu ifade eden Özkök, ENGIE’nin bilgi ve birikimini tüm faaliyetlerinde kullanmaya çalıştıklarını ve STOPPLE teknolojisinin bunun önemli bir örneği olduğunu ifade etti.
Kocaeli’nin gelişen bir bölge olduğuna, altyapı yatırımlarının hızla ilerlediğine ve bu nedenle altyapı güvenliğinin giderek önem kazandığını yineleyen Özkök “Hat hasarlarını ve bunların neticesinde oluşabilecek istenmedik kayıpları önlemek amacıyla sürekli çalışıyoruz. Şimdiye kadar İZGAZ’a ait 500 adet bağlantı hattının işletme güvenliği STOPPLE ile güçlendirildi. Bu İZGAZ’ın işletme güvenliği sorumluluğu kapsamındadır ve bununla ilgili olarak müşterilerimizden herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Evlerimize gazı taşıyan ana servis hatları var. Bunlarda bir problem olduğu zaman otomatik olarak gazı kesebiliyoruz. Yeni hatlarda bu zaten koyuluyor ama eskilleri için kazıp yerleştirmek gerekiyor. Fakat biz bu kazıyı yapmadan, çevreye zarar vermeden ve gaz akışını uzun süreli kesmeden STOPPLE vasıtası ile yapabiliyoruz” şeklinde konuştu.
16
En fazla üretim ve teslimat linyitte gerçekleşti
20
Türkiye’nin ve BOTAŞ’ın LNG’de Uluslararası bir oyuncu olmasını sağlayacak koşullardan bir tanesi olan ölçek hacmi BOTAŞ’ın pasif alıcı durumdan fiyat yapıcı hale gelmesini sağlayacak en önemli unsurlardan birisi.
21
23 İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki olan İGDAŞ, E-Devlet Kapısı’nda dört hizmetle yerini aldı.
İ
GDAŞ, E-Devlet Kapısı’nda dört hizmetle yerini aldı. İstanbullular, doğalgaz ile ilgili hem yeni sözleşme hem de fesih başvurularını E-Devlet Kapısı’ndan yapabilecek. Ayrıca İGDAŞ abonelik ve fatura sorgulamaları da artık E-Devlet Kapısı’nda mümkün.
YÜZDE 96 ORANINDA MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ İstanbul’da 6 milyonun üzerinde abonesine güvenli ve kesintisiz hizmet veren İGDAŞ, Türkiye’de konutlarda tüketilen doğalgazın yüzde 37’sini İstanbul’da dağıtıyor. Yüksek müşteri memnuniyetine önem veren şirket, 2005 tarihinden bu yana, abonelerine bütün işlemlerini İGDAŞ internet şubesinden online olarak yapma imkanı sunuyor. Bağımsız araştırma şirketlerinin anket çalışmaları sonucu yüzde 96 gibi yüksek bir müşteri memnuniyeti oranı elde eden İGDAŞ, teknolojide yaşanan gelişmeleri, hizmet kalitesini daha da yukarı taşımak için yakından takip ediyor ve uygulamalarına dahil ediyor.
İGDAŞ dört hizmetiyle
e-Devlet Kapısı’nda BAŞVURULAR E-DEVLET KAPISI’NDAN YAPILABİLECEK İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bir iştiraki olan İGDAŞ, E-Devlet Kapısı’nda dört hizmetle yerini aldı. E-Devlet portalı, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına tek şifreyle tüm kamu kurumlarındaki birçok işlemini güvenle, kolayca ve hızlı yapma imkânı sunuyor. İnternet erişimi olan her yerden, E-Devlet üzerinde kimlik doğrulaması ile dijital kamu hizmetleri gerçekleştirilebiliyor. 2008 yılında 22 hizmetle uygulanmaya başlanan ve bugün bin 754 elektronik hizmetin yer aldığı E-Devlet Kapısı üzerinden yapılan resmi işlemlerde yasal geçerlilik bulunuyor. Yeni uygulamayla İstanbullular, doğalgaz ile ilgili hem yeni sözleşme hem de fesih başvurularını E-Devlet Kapısı’ndan yapabilecek. Ayrıca İGDAŞ abonelik ve fatura sorgulamaları da artık E-Devlet Kapısı’nda mümkün.
Mehmet Çevik
‘E-DEVLET KAPISINDA DAHA HIZLI VE GÜVENİLİR BİR HİZMET’
İ
GDAŞ Genel Müdürü Mehmet Çevik, “Sunduğumuz hizmetlerin tamamına, abonelerimizin en rahat ve hızlı şekilde ulaşması bizim için çok önemli. Bu nedenle bilişim ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Kullanıcı dostu bir web sitemiz var ve tüm hizmetlerimizi orada online takip etmek, işlemleri gerçekleştirmek mümkün. Artık abonelerimize, dört hizmetimizi E-Devlet Kapısı’nda da rahatça, hızlı ve güvenli bir biçimde gerçekleştirme
imkânı da sunuyoruz. Bilgi toplumuna geçiş ve dijitalleşme sürecinde devletimizin gösterdiği liderlik tüm kamu kuruluşları gibi bizim için de örnek teşkil ediyor. 31 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunan E-Devlet hizmeti, zamanın yanı sıra ülkemize ve vatandaşlarımıza her yıl milyarlarca lira tasarruf imkânı sağlıyor. Bu kapı, tasarruf kapısı ve İGDAŞ olarak biz de E-Devlet Kapısı’nda yerimizi almanın, tasarrufta payımızın olmasının mutluluğunu yaşıyoruz” dedi.
25
28
‘Yatırımlarımıza 2017 yılında da devam edeceğiz’ Kayseri genelinde yaptığı doğal gaz yatırımlarıyla şehrin doğal gaz tedariğini sağlayan Kayserigaz, 2016 yılı faaliyetleri ve 2017 yılında hayata geçirmeyi planladığı projeler ile ilgili bir basın toplantısı düzenledi.
‘PLANLI VE TİTİZ ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYORUZ’ Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, sürekli iyileşme bakış açısıyla Kayseri’de doğalgazsız ev kalmaması için planlı ve titiz bir şekilde çalıştıklarını, bugüne kadar yapılan yatırımlar neticesinde toplam yatırım hattı uzunluğunun 3 bin 750 kilometreye ulaştığını belirtti. Hasan Yasir Bora, Develi İlçesi’nden sonra Bünyan İlçesi’nde de alt yapı çalışmalarının tamamlanarak, ilçenin doğal gaz arzının sağlandığını sözlerine ekledi.
K
ayseri’ye 13 yıldır doğalgaz dağıtımı yapan Kayserigaz, düzenlediği basın toplantısı ile Kayseri’deki yerel basınla bir araya geldi.
2017 YILINA İLİŞKİN PLANLAR KONUŞULDU 2016 yılı içinde gerçekleştirilen faaliyetler ve bu faaliyetlerin rakamsal verilerini kapsayan genel değerlendirmenin yapıldığı toplantıda, Kayserigaz’ın 2017 yılına ilişkin planları da konuşuldu. Toplantıya ilişkin değerlendirmelerini yapan Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, Kayserigaz’ın faaliyetlerini detaylı bir şekilde anlattı. Dünya’da doğal gaz rezervleri, üretim oranları, doğal gaz ticareti ve tüketimi hakkında genel bir çerçeve çizdikten sonra Türkiye’deki doğalgaz piyasasındaki gelişmeleri ve
doğal gaz dağıtım faaliyetleri hakkında güncel bilgileri paylaştı.
ulaştırmış durumdayız. Alınan 334 bin 034 adet abonenin 278 bin 826 adedi gaz kullanıcısı durumundadır. Bu durumda abonelerin yüzde 83’ü doğal gaz kullanıcısı olmuştur” dedi.
“424 BİN 964 KONUTA DOĞAL GAZ SAĞLIYORUZ”
“GELEN İHBARLARA 12 DAKİKADA ULAŞABİLİYORUZ”
2016 yılı itibarıyla Kayseri’de doğal gaz abone sayısında 495 bin BBS (Bağımsız Birim Sayısı)’na ulaşıldığını ve 2016 yılı boyunca 27 bin BBS yeni abone kaydı yapıldığını ifade eden Bora, “Kayseri’de 2016 yılsonu itibariyle, 445 bin 474 adet konut bulunmakta, Kayserigaz olarak 423 bin 964 adet konuta doğal gaz sağlıyoruz. Yani konutların yüzde 95’ine doğal gaz
Kayseri’deki 2016 yılı doğalgaz tüketimine ilişkin bilgi veren Bora, konutlarda 335 milyon sm3 olarak gerçekleşen tüketimin, toplamda ise 583 milyon sm3 seviyesine ulaştığını aktardı. Kayserigaz’ın Acil 187 hattına, 2016 yılı boyunca 14 binin üzerinde ihbar geldiğinin bilgisini paylaşan Bora, ihbarlara 12 dakika gibi kısa bir zamanda ulaşıldığını belirtti. Yine 2016 yılı içinde yaklaşık 290
bin adet sayaç okunduğunu kaydeden Bora, bu okumalar için kat edilen yolun ekvatorun çevresini 2,5 defa yürümeye denk geldiğine dikkat çekti.
“KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK AJANDAMIZIN ÜST SIRALARINDA” Kurumsal sosyal sorumluluk kavramının günümüzde şirketlerin ajandalarında üst sıralarda yer aldığının altını çizen Bora, ekonomik, çevresel ve sosyal performansın gelişmesindeki yolun; çocuklara verilen doğru eğitim adımlarından geçtiğini ifade etti. Kayserigaz’ın yıl içerisinde sosyal sorumluluk alanındaki çalışmalarından örnekler veren Bora, Kayserigaz kampüs alanı içinde, okullarda, alışveriş
“PROJELERİMİZ ALTIN VANA İLE ÖDÜLLENDİRİLDİ” Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, bu kapsamda Kayserigaz’ın gerçekleştirmiş olduğu sosyal sorumluluk faaliyetleri ile, enerji piyasasının prestijli ödüllerinden Altın Vana Ödülü’ne layık görüldüklerini sözlerine ekledi. Kurumsal Karne (BSC) ile şirketin performansını, şirketin vizyonu ve stratejileri ile ölçmeyi öneren bir uygulamayı kullandıklarının bilgisini paylaşan Kayserigaz Genel Müdürü Bora, temelde finansal, müşteri, süreç, öğrenme ve gelişim olarak dört perspektifte ele alınarak beş puan üzerinden değerlendirildiğini, 2016 yılı içinde Kayserigaz’ın kurum karnesinin beklenenin üzerinde gerçekleştiğini söyledi.
merkezlerinde, gerçekleştirilen Dolgi Çocuk Tiyatrosu ile 3000 çocuğa; çevrenin korunması, enerji tasarrufu ve kurumsal vatandaş olma temalı tiyatro gösterimi gerçekleştirildiğini, yine Bünyan İlçesi’nde çocuklarla birlikte fidan dikimi yapıldığını belirtti.
“KAYSERİGAZ OLARAK CNG’Lİ ARAÇLARI TERCİH EDİYORUZ”
‘ÇALIŞMALARIMIZIN TEMELİ MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ’
“2017 YILINDA DA FAALİYETLERİMİZE DEVAM EDECEĞİZ”
Şirket olarak çevrenin korunması ve sürdürülebilir bir gelecek için çalışmalarına yön verdiklerini kaydeden Bora, bu kapsamda şirket olarak CNG’li araçları tercih ederek sektöre rol model olacak uygulamaları hayata geçirmeye gayret ettiklerini belirtti.
Kayserigaz’ın yaptığı çalışmaları; enerji, insan, ekonomi, sosyal sorumluluk ve operasyonel mükemmellik temellerinde inşa ettiğini belirten Bora, bu çalışmalarının sonucu olarak, artan abone sayısına karşın müşteri memnuniyet oranlarında da yüzde 95’leri aşan başarıya ulaştıklarını dile getirdi.
Yoğun bir çalışma dönemiyle geçen 2016 yılını değerlendiren Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, 2017 yılında da faaliyetlerinin artarak devam edeceğini ve planlamaların son aşamaya geldiğini belirtti. Toplantının ardından Bora basın mensuplarının sorduğu soruları cevapladı.
30
BP
, enerji sektöründeki gelişmeleri mercek altına alan geleneksel “Enerji Görünümü” raporu yayımlandı. Uzun vadeli enerji trendlerini değerlendirerek dünya enerji piyasaları için gelecek 20 yıla yönelik tahminler geliştiren “BP Enerji Görünümü 2017” raporuna göre, global enerji talebi yılda ortalama yüzde 1,3 artışla 2035’e kadar yüzde 30 civarında yükselecek. Enerji talebindeki bu artış, global GSYİH’de beklenen yıllık yüzde 3,4 artıştan daha düşük olacak. Kömür, petrol ve doğalgaz ise 2035’e kadar ana enerji kaynağı olarak kalacak.
KÖMÜR, PETROL VE DOĞALGAZ ANA ENERJİ KAYNAKLARI OLACAK Raporda, fosil dışı yakıtların önümüzdeki 20 yılda enerji kaynaklarındaki artışın yarısına karşılık gelmesi beklenirken, kömürle birlikte petrol ve doğalgazın dünya ekonomisine güç veren ana enerji kaynağı olarak kalacağı ve 2015’te yüzde 86 olan toplam enerji arzı içindeki ana enerji kaynakları karşılığının 2035’te yüzde 75’in üstünde olacağı öngörülüyor.
PETROL TALEBİ YÜZDE 0,7 ORANINDA ARTACAK Rapora göre, petrol talebi yılda ortalama yüzde 0,7 oranında artıyor. Ulaşım sektörünün global talepteki payı 2035’te yüzde 60’a yakın bir oranda kalacak olup, bu sektör dünya petrolünün büyük
BP Enerji Görünümü 2017 raporu açıklandı çoğunluğunu tüketmeye devam ediyor. Bununla birlikte, başta petrokimya ürünlerinde olmak üzere petrolün yanmadan kullanımı, 2030’lu yılların başında petrole olan talep konusunda temel artış kaynağı olacak.
KÖMÜR TALEBİ 2035’TE İKİ KAT ARTACAK Raporda, Çin’in daha temiz ve daha düşük karbonlu yakıtlara doğru atılımıyla yönlendirilen kömür tüketiminin 2020’li yılların ortasında doruğa ulaşacağı belirtiliyor. 2015’te yüzde 10 civarında olan dünya kömür talebindeki payı 2035’te iki katına çıkarak yüzde 20’ye ulaşacak olan Hindistan ise kömür alanında en büyük artış gösteren pazar konumunda bulunuyor. Rapora göre, 2035’e kadar olan dönemde petrolle ilgili talep artışının tamamı yükselen pazarlardan gelecek ve bu artışın yarısının kaynağı Çin olacak.
32