ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΜΕ (Παραπληροφόρηση, Διαφήμιση, Εθισμός, Παγκοσμιοποίηση) ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2014-2015
ΤΑΞΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ Γ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΑΤΟΥ ΧΑΡΑ ΚΑΝΝΑ ΔΗΜΗΤΡΑ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΟΡΚΟΝΤΖΗΛΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΕΝΕΓΑΛΙΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Περίληψη Πρόλογος Ερευνητικά ερωτήματα Ερευνητικά εργαλεία συλλογής δεδομένων Παραπληροφόρηση Παγκοσμιοποίηση Εθισμός Συμπεράσματα Πηγές-Βιβλιογραφία Παράρτημα-Ερωτηματολόγιο-Στατιστική ανάλυση
Σελίδα 3 Σελίδα 4 Σελίδα 5 Σελίδα 6 Σελίδα 7-11 Σελίδα 12-14 Σελίδα 15-17 Σελίδα 18 Σελίδα 19 Σελίδα 20-38
2
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα ΜΜΕ διαδραματίζουν ένα ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην καθημερινή μας ζωή. Πέρα από το γεγονός ότι αποτελούν βασικό φορέα πληροφόρησης , έχουν μετατραπεί σε ένα μέσο άσκησης εξουσίας και έκφρασης συμφερόντων. Η υπερβολικά και συχνά λανθασμένη μετάδοση δεδομένων (παραπληροφόρηση), οδηγεί πολλές φορές στη δημιουργία εσφαλμένων συμπερασμάτων από τους πολίτες. Σε αυτό το φαινόμενο συμβάλλει και η διαφήμιση, η οποία προκειμένου να τονώσει τη ζήτηση των προϊόντων προβάλλει μόνο τις θετικές πλευρές τους. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα παγκόσμιο δίκτυο ενημέρωσης το οποίο επηρεάζει τόσο τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης όσο και τον πολιτισμό και την κουλτούρα των επιμέρους κρατών. Το γεγονός αυτό οδηγεί πολλά άτομα στον εθισμό που αφορά κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρά τη διαδεδομένη χρήση και χρησιμότητά τους τα ΜΜΕ εγκυμονούν πολλούς κινδύνους για τους πολίτες. Για αυτό το λόγο καλούμαστε όλοι μαζί συλλογικά σαν κοινωνία αλλά και ο καθένας ξεχωριστά να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να αξιολογούμε κάθε πληροφορία που μας προσφέρεται ώστε να αξιοποιήσουμε αυτό το σημαντικό εργαλείο έρευνας που μας δίνεται. Για τους σκοπούς της εργασίας συντάχθηκε ερωτηματολόγιο το οποίο μοιράστηκε σε δείγμα 50 ατόμων. Τα δεδομένα που προέκυψαν αναλύθηκαν από υπεύθυνη ομάδα η οποία δημιούργησε τα διαγράμματα που παρουσιάζονται στο τέλος της εργασίας.
3
ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Προβληματική) Είναι γεγονός πως τα Μ.Μ.Ε. έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο ζωής μας. Η επικοινωνία, η πληροφόρηση και η ενημέρωση επιτυγχάνεται με αστραπιαίες ταχύτητες, μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Πλέον ο κάθε άνθρωπος έχει πρόσβαση σε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών, από τον οποίο μπορεί να αντλήσει δεδομένα χρήσιμα για διάφορους τομείς της ζωής του, που προέρχονται από κάθε μέρος της υφηλίου κι εκφράζουν κάθε πιθανή άποψη για οποιοδήποτε θέμα. Με την εξέλιξη όμως της τεχνολογίας, είναι πιθανό η αλήθεια να παραποιηθεί ώστε να τονιστούν απόψεις που προβάλλουν συμφέροντα για να εξυπηρετήσουν ομάδες και άτομα με πολιτική και όχι μόνο εξουσία. Κυρίως λόγω της δύναμης που αποκτά διαφήμιση μέσω της εικόνας, δημιουργούνται στο καταναλωτικό κοινό ψεύτικες ανάγκες με σκοπό την αποπλάνηση. Επιπλέον, στις σύγχρονες κοινωνίες, οι διαπροσωπικές σχέσεις και η face-to-face επικοινωνία έχουν αντικατασταθεί από την screen-to-screen και έναν εικονικό πλασματικό κόσμο. Παράλληλα, πολύ συχνά παρατηρούνται φαινόμενα εθισμού τόσο σε ηλεκτρονικά παιχνίδια όσο και στη συνεχή χρήση των social media, που οδηγούν στην εξάρτηση. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μια γλώσσα επικοινωνίας ανάμεσα στους χρήστες, με αποτέλεσμα να αλλοιώνονται, τα επιμέρους στοιχεία της κάθε διαλέκτου. Έτσι αναπτύσσεται ένας παγκόσμιος πολιτισμός που προκύπτει από τον συνδυασμό επιμέρους στοιχείων άλλων κουλτούρων και ισοπεδώνει τις ιδιαιτερότητες κάθε λαού.
4
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ 1. Μπορούν τα ΜΜΕ να λειτουργούν προς όφελός μας ή ο μόνος τους στόχος είναι η αλλοτρίωση του σύγχρονου κόσμου –πολιτισμού και η χειραγώγηση των ατόμων; 2. Ποιος είναι ο σκοπός των διαφημίσεων και με ποιον τρόπο επηρεάζουν το καταναλωτικό κοινό; 3. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και πώς οδηγούμαστε στον εθισμό και την εξάρτηση από αυτά; 4. Γιατί τα ΜΜΕ χαρακτηρίζονται ως κύρια πηγή παραπληροφόρησης και πώς δικαιολογείται αυτό;
5
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 2 τύποι ερευνητικών εργαλείων α) Οι γραπτές παραγωγές (ερωτηματολόγια, τεστ) Πλεονεκτήματα : άμεση αποδελτίωση, δυνατότητα συλλογής πολλών δεδομένων, συνθήκες παραγωγής λόγου που ευνοούν την αντικειμενικότητα της έρευνας αφού είναι οι ίδιες για όλους τους συμμετέχοντες και είναι γνωστές εκ των προτέρων. Μειονεκτήματα : άγνωστοι μεσολαβητές, άγνωστες συνθήκες συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων τις οποίες και δεν μπορούμε να ελέγξουμε και να καθορίσουμε εκτός και αν οργανώσουμε εμείς οι ίδιοι την περίσταση κατά την οποία θα συμπληρωθούν, μη κατανόηση των ερωτημάτων. β) Οι προφορικές παραγωγές (συνεντεύξεις, παρατηρήσεις μαθημάτων – τάξεων ή ομάδων εργασίας - συλλογικές εργασίες, ηχογραφήσεις) Πλεονεκτήματα : δυνατότητα εξέτασης/διερεύνησης και άλλων ερωτημάτων τα οποία προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή της συνέντευξης, μεγάλος αριθμός πληροφοριών που μπορούν να ελεγχθούν, έλεγχος των συνθηκών παραγωγής του λόγου. Μειονεκτήματα : Χρονοβόρα διαδικασία τόσο για τη συλλογή των δεδομένων όσο και για την απομαγνητοφώνηση και την αποδελτίωσή τους. 1. Το ερωτηματολόγιο - Αφορά ένα μεγάλο σύνολο ατόμων, το οποίο πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό του ερευνούμενου πληθυσμού. - Αποτελείται από μία σειρά ερωτημάτων που αρθρώνονται σύμφωνα με πολλές μεταβλητές: τη μεταβλητή που αφορά τα στοιχεία ταυτότητας του ερωτηθέντος (ηλικία, φύλο, κοινωνικό επίπεδο) και αυτές που σχετίζονται με τις πληροφορίες που θέλουμε να εξασφαλίσουμε μέσω των διαφόρων ερωτημάτων. - Επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων που αφορούν συμπεριφορές, γνώμες, προσμονές, ανάγκες, κίνητρα. - Στοχεύει στην εκτίμηση κάποιων απόλυτων και σχετικών μεγεθών, στην περιγραφή ενός πληθυσμού και στην επαλήθευση των υποθέσεων. Η δημιουργία ενός ερωτηματολογίου - Καθορισμός του αντικειμένου μελέτης - Καθορισμός του πληθυσμού και των χαρακτηριστικών του - Ορισμός των ομάδων ερωτήσεων - Δημιουργία ενός πρώτου ερωτηματολογίου - Καθορισμός του δείγματος - Διεξαγωγή μίας προ-έρευνας σε μικρό ποσοστό ερωτηθέντων με σκοπό τον έλεγχο της εγκυρότητας και της αντιπροσωπευτικότητας του ερωτηματολογίου. - Δημιουργία του τελικού ερωτηματολογίου σύμφωνα με τα αποτελέσματα του pré-test και έχοντας υπόψη ότι ο χρόνος συμπλήρωσής του από τον ερωτηθέντα δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 30 λεπτά.
6
ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Τα ΜΜΕ είτε είναι ιδιωτικά είτε κρατικά, λειτουργούν σε καθεστώς ελευθερίας, που εγγυάται την ανεπηρέαστη άσκηση της ενημερωτικής αποστολής τους . Και ενώ θα έπρεπε να προσφέρεται καλύτερη , πληρέστερη και αντικειμενικότερη πληροφόρηση, όλο και περισσότερο διαπιστώνουμε πως ορισμένοι παράγοντες έρχονται να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία των μέσων αυτών, να νοθεύσουν την ποιότητα της παρεχόμενης ενημέρωσης και να γεννήσουν φαινόμενα παραπληροφόρησης και παραπλάνησης της κοινής γνώμης . Ορισμός: Παραπληροφόρηση είναι η μεταφορά διαφόρων ψευδών ή αναληθών ή τροποποιημένων πληροφοριών. Σαν ευρύτερη έννοια θα μπορούσε να εννοηθεί και η σκόπιμη διάδοση ιδεών και απόψεων για ένα θέμα για το οποίο υπάρχει συγκεκριμένη επιστημονική ή φιλοσοφική αντίληψη.. Μορφές παραπληροφόρησης:
Η μονόπλευρη παρουσίαση μιας είδησης. Η αποσιώπηση ή παραποίηση στοιχείων μιας είδησης. Ο σκόπιμος τονισμός ή η σκόπιμη υποβάθμιση μιας είδησης. Η διαπλοκή του γεγονότος με το σχόλιο στην είδηση. Η φημολογία και διασπορά ψευδών ή ανακριβών ειδήσεων.
7
Σκοπός:
Πιθανός σκοπός της είναι η παραπλάνηση του δέκτη προς εκπλήρωση προσωπικών σκοπιμοτήτων του παραπληροφορούντος, οπότε η παραπληροφόρηση είναι κατακριτέα. Άλλος πιθανός σκοπός είναι η προστασία ατόμων με την απόκρυψη πληροφοριών που θα ήταν επιβαρυντικές γι' αυτά, οπότε η παραπληροφόρηση είναι επιβάλλεται από τον νόμο. Κατά την παραπληροφόρηση γίνεται προβολή των επιλεγμένων πτυχών ενός γεγονότος, κατασκευάζονται ψευδείς αλήθειες, γίνεται παραποίηση της αλήθειας και διαβάλλονται τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Αίτια:
Η εξάρτηση από τα κόμματα και τον εκάστοτε φορέα της εξουσίας. Η δημοσιογραφία έχει μετατραπεί στις μέρες μας σε θεραπαινίδα σκοπιμοτήτων και προπαγάνδας. Προκειμένου να εξυπηρετηθούν ισχυρά πολιτικά συμφέροντα παραποιείται η ουσία των γεγονότων, υποβαθμίζονται μεγάλοι κίνδυνοι, παραποιούνται κατά το δοκούν οι καταστάσεις, ερμηνεύονται αυθαίρετα τα γεγονότα. Ο σκληρός ανταγωνισμός που κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα, όσον αφορά στα ΜΜΕ ωθεί τους τηλεοπτικούς σταθμούς, ή ακόμη και τον τύπο , στην προβολή θεαμάτων τα οποία διακρίνει η απλοϊκότητα και ο λαϊκισμός, για να υπάρξει επιτυχής αποδοχή από την ευρεία βάση του λαού. Η αλήθεια λοιπόν και η αντικειμενικότητα θυσιάζονται στο βωμό της εμπορικής επιτυχίας και της ακροαματικότητας. Στον τομέα των ειδήσεων πολλές φορές για λόγους εντυπωσιασμού δημιουργούνται ανύπαρκτες ειδήσεις και γεγονότα. Τέτοιου είδους φαινόμενα υποβιβάζουν το επίπεδο της πληροφόρησης και δημιουργούν στους πολίτες αίσθημα της ανασφάλειας. Υπακούοντας στους κανόνες της υψηλής θεαματικότητας ή αναγνωσιμότητας, ορισμένοι δημοσιογράφοι βιάζονται να μεταδώσουν ειδήσεις , χωρίς να διασταυρώσουν τις πηγές τους, με αποτέλεσμα να παραπληροφορούν το κοινό. Συνέπειες:
1. Η κριτική ικανότητα εξουδετερώνεται και η μνήμη και η ωριμότητα μπλοκάρονται μέσα από την αστραπιαία παρουσίαση πολλών και ασήμαντων γεγονότων. 2. Οξύνεται ο φανατισμός και ο άνθρωπος μαζοποιείται.
8
3. Οι διαπροσωπικές σχέσεις καταστρέφονται. 4. Προβάλλονται αρνητικά πρότυπα. 5. Η δημοκρατία θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους του θεάματος και των πολιτικών σκοπιμοτήτων αφού παραβιάζεται αυτό το αναφαίρετο δικαίωμα της ενημέρωσης. 6. Οι πολίτες παραπλανόνται και αποπροσανατολίζονται καθώς χειραγωγούνται και χάνουν την εμπιστοσύνη τους στα ΜΜΕ, αφού δεν ενημερώνονται σωστά και έγκυρα. Αποτελέσματα:
Οι παραπληροφορημένοι πολίτες βλέπουν τα πράγματα μονοδιάστατα και γίνονται θύματα φανατισμού, χειραγώγησης και αποπροσανατολισμού. Στερούνται λοιπόν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στα πράγματα και να διαμορφώσουν μια οργανωμένη αντίληψη για τον κόσμο. Περιορίζεται η δυνατότητα τους για ανάπτυξη κριτικής σκέψης και δεν είναι σε θέση να αμφιβάλλουν γόνιμα ή ν' αμφισβητούν. Oι πολίτες αυτοί ουσιαστικά δεν είναι σε θέση να ασκήσουν αποτελεσματικό έλεγχο στους ηγέτες άρα και να συνειδητοποιήσουν τις όποιες ατασθαλίες ή παραβιάσεις αυτών. Την ίδια στιγμή, όταν η παραπληροφόρηση προέρχεται από φορείς της αντιπολίτευσης, τότε οι παραπληροφορημένοι πολίτες δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν το έργο των κυβερνώντων όσο σπουδαίο κι αν είναι και συχνά τούς παρεμποδίζουν ως προς την ολοκλήρωσή του. Στα δημοκρατικά πολιτεύματα οι πολίτες πρέπει να είναι έγκυρα και έγκαιρα πληροφορημένοι, ώστε να διεκδικούν τα δικαιώματα τους εφόσον τα γνωρίζουν, να υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους και να συμμετέχουν αποτελεσματικά στα κοινά. Αντίθετα πολίτες παραπληροφορημένοι είναι πολίτες-θύματα του λαϊκισμού και της δημαγωγίας, πολίτες χωρίς ουσιαστική πολιτική γνώση, που μπορεί να γίνουν άθυρμα στα χέρια επιτήδειων πολιτικών που προωθούν τον τυφλό κομματισμό σε βάρος τους.
Τρόποι αντιμετώπισης:
Κρίνεται απαραίτητο το άτομο να διαθέτει και γενικότερη παιδεία και. Επιπλέον θα πρέπει να ενημερώνονται έγκαιρα και έγκυρα, γιατί οι εξελίξεις είναι ραγδαίες αλλά και να διακρίνει την είδηση από το σχόλιο. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί και ο σεβασμός στην προσωπική ζωή των ατόμων αλλά και η απαλλαγή από φανατισμό, σκοπιμότητες και 9
εμπάθειες-προκαταλήψεις. Θα πρέπει να κρίνει και ν’ αξιολογεί τα μηνύματα, να βρίσκεται δηλαδή σε διαρκή επαγρύπνηση την οποία προσφέρει η ενημέρωση από πολλές πηγές και η διασταυρωμένη πληροφόρηση. Τέλος θα πρέπει ο καθένας να διαθέτει κοινωνικοπολιτική συνείδηση, ώστε να συμμετέχει στα κοινά διαμορφώνοντας άποψη, για να μη μετατρέπεται σε τυφλό αποδέκτη μηνυμάτων. Οι δημοσιογράφοι από την άλλη πλευρά θα πρέπει να τηρούν τον κώδικα επαγγελματικής δεοντολογίας, να είναι άνθρωποι με ήθος, υψηλό αίσθημα ευθύνης και συναίσθηση πως επιτελεί λειτούργημα. Απαραίτητη είναι και η ειδική γνώση σε σχέση με το αντικείμενο για το οποίο ενημερώνει. Να αντιλαμβάνεται το ρόλο του ως πνευματικού ανθρώπου που δρα διαφωτιστικά για το κοινωνικό σύνολο. Θα πρέπει επιπλέον να χαρακτηρίζεται από αγάπη για το επάγγελμα, να ελεύθερη έκφραση, δημοκρατία και διάλογο αποφεύγοντας απεραντολογία και την ανούσια φλυαρία και δίνοντας έμφαση και προτεραιότητα στα σοβαρά ζητήματα. Το κράτος τέλος θα πρέπει να φροντίζει για τη διατήρηση της δημοκρατίας και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών μέσα από τον διαρκή και αντικειμενικό έλεγχο των ΜΜΕ χρησιμοποιώντας θεσμούς όπως το ΕΣΡ. Παραπληροφόρηση και διαφήμιση:
Διαφήμιση είναι διαδικασία γνωστοποίησης και επηρεασμού του καταναλωτικού κοινού για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία επί πληρωμή. Η διαφήμιση μπορεί να χρησιμοποιεί άλλοτε συγκινησιακά χαρακτηριστικά (επίκληση στο συναίσθημα) που συνδέουν τον χρήστη με την αγορά ή την χρήση του προϊόντος και άλλοτε λογικά χαρακτηριστικά (επίκληση στη λογική) όπως τεχνικά χαρακτηριστικά και πλεονεκτήματα του προϊόντος σε σχέση με τα ανταγωνιστικά. Η διαφήμιση ανήκει στο τμήμα του Μάρκετινγκ. Τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλύτερα ποσά ξοδεύονται από τις εταιρίες για την διαφημιστική προβολή των προϊόντων της. Σκοπός της κατά κανόνα είναι να αυξήσει τις πωλήσεις ενός προϊόντος ή να το κάνει αποδεκτό από όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ατόμων αναφερόμενη στα θετικά στοιχεία του προβαλλόμενου είδους/προσώπου/ιδέας/αγαθού/υπηρεσίας/φορέα. Παράλληλα μπορεί να ενημερώνει το κοινό για την τιμή, τη διαθεσιμότητα, τους τυχόν κινδύνους από τη χρήση του προβαλλομένου είδους κ.λπ. Προβάλλεται μέσα από όλα τα ΜΜΕ(τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδα κλπ).
10
Πέρα από τη συνεισφορά της στην ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού συχνά παρατηρούνται και φαινόμενα λανθασμένης ή ελλιπούς ενημέρωσης. Οι καταστάσεις αυτές έχουν συχνά ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση των παραποιημένων αυτών πληροφοριών από διάφορες και κυρίως τις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες, όπως τα παιδιά. Για αυτό το σκοπό οι εταιρείες ξοδεύουν εκατομμύρια για να κάνουν τη διαφήμισή τους πιο ελκυστική, χρησιμοποιώντας χρώμα, ήχο, μουσική, έξυπνα σλόγκαν.
11
Παγκοσμιοποίηση
Ορισμός: Η σύνθετη διαδικασία υπέρβασης των εθνικών συνόρων μέσα από τα δίκτυα επικοινωνίας και την ανάπτυξη οικονομικών, πολιτικών και γενικότερα πολιτισμικών σχέσεων σ” έναν ενιαίο, παγκόσμιας εμβέλειας, χώρο, ονομάζεται Παγκοσμιοποίηση. Η παγκοσμιοποίηση στηρίζεται ουσιαστικά στην τεχνολογική εξέλιξη, υλοποιείται στην οικονομία και επηρεάζει καταλυτικά τον πολιτισμό. Είδη παγκοσμιοποίησης: βιομηχανική παγκοσμιοποίηση : η ενίσχυση και επέκταση των πολυεθνικών εταιρειών χρηματοπιστωτική παγκοσμιοποίηση :η ανάδυση παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και η πιο εύκολη πρόσβαση σε εξωτερικές χρηματοδοτήσεις για εταιρικούς και κρατικούς δανειζόμενους πολιτική παγκοσμιοποίηση : η επέκταση των πολιτικών συμφερόντων σε περιοχές και χώρες που δεν γειτνιάζουν με τα πολιτικά ισχυρά κράτη παγκοσμιοποίηση της πληροφόρησης : αύξηση της ροής πληροφόρησης μεταξύ γεωγραφικά μακρινών περιοχών πολιτισμική παγκοσμιοποίηση : ανάπτυξη διαπολιτισμικών επαφών και δημιουργία μιας παγκόσμιας κουλτούρας. Η Παγκοσμιοποίηση επιδρά θετικά σε διάφορους τομείς της ζωής, όπως στην πολιτική, στην οικονομία, στην παγκόσμια συνεργασία, στην παιδεία. Καλλιεργείται πνεύμα βοήθειας και στήριξης ενώ μειώνονται τα φαινόμενα ρατσισμού και ξενομανίας , με αποτέλεσμα τη δημιουργία επικοινωνίας και την επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα κράτη. Βέβαια την ίδια στιγμή, παρατηρείται υποβάθμιση του πολιτισμού ορισμένων κρατών, αλλοτρίωση και απομόνωση του σύγχρονου ανθρώπου καθώς και επιβολή των οικονομικά ισχυρών κρατών. Βασικό φαινόμενο της είναι ο βομβαρδισμός του σύγχρονου ανθρώπου από πληροφορίες τις οποίες δυσκολεύεται να αξιοποιήσει και να ελέγξει. Υπάρχει κίνδυνος οι πολίτες να παγιδευτούν σε πληθώρα πληροφοριών, όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα να επιλέξουν, η να κατανοήσουν το νόημα τον πληροφοριακών συστημάτων, αφού είναι χαμηλής ποιότητας και παρουσιάζουν πολλές σκοτεινές πλευρές μιας κοινωνικής πραγματικότητας. 12
Τα ΜΜΕ γεννούν κάποιες κοινωνικές σχέσεις. Η κατασκευή της πραγματικότητας είναι ο κόσμος που αναγνωρίζουν, παράγουν και αναπαράγουν τα ΜΜΕ. Η πολιτιστική παραγωγή των ΜΜΕ υποστηρίζει σημαντικά τον κεντρικό σκοπό της παγκοσμιοποίησης. Παραδείγματος χάρη, βλέπουμε πώς τα μέσα μαζικής επικοινωνίας αλλοιώνουν πολιτισμούς ηπείρων αλλά και αυτοχθόνων κοινωνιών, χρησιμοποιώντας τους τρόπους ζωής, έθιμα, σύμβολα και επεμβαίνοντας παραμορφωτικά στα πολιτιστικά δημιουργήματα ανθρώπων και λαών, κατασκευάζουν μια βολική πολιτιστική πραγματικότητα η οποία επηρεάζει τις κοινωνίες προς την κατεύθυνση κατανάλωσης των προϊόντων των πανίσχυρων εταιριών. Θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι η κατανομή του χρόνου, η θεαματικοποίηση των επιλεγμένων γεγονότων, οι διάφοροι ήχοι, εικόνες και σημαινόμενα συναρθρώνονται μαζί σε μια συγκεκριμένη δομή και αλληλουχία, για να αποτελέσουν στην συνέχεια απαραίτητα δομικά υλικά για την παραγωγή θεαματικής πολιτιστικής παραγωγής των ΜΜΕ. Επομένως, τα ΜΜΕ εκτός από τις διαφημίσεις των προϊόντων, διαφημίζουν πλέον κατά σύστημα, την πληθωρική και την πολύχρωμη διάχυση της ιδιωτικής "ελεύθερης" οικονομίας και των πολιτισμικών και κοινωνικών προτύπων . H παγκόσμια βιομηχανία των ΜΜΕ κυριαρχείται από έναν μικρό αριθμό ισχυρών υπερεθνικών ομίλων, οι οποίοι κατέχουν και ελέγχουν μια μεγάλη γκάμα από παραδοσιακά και νέα μέσα. Αν και αυτές οι εταιρείες είναι πολυεθνικές, στη διάρθρωσή τους προέρχονται από τις παραδοσιακές αναπτυγμένες κοινωνικές βιομηχανίες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Ιαπωνία, Δυτική Ευρώπη). Η παγκοσμιοποίηση των ΜΜΕ έγινε εφικτή χάρις τις εξελίξεις της πληροφορικής και της επικοινωνίας που δημιούργησαν ένα περιβάλλον στο οποίο τεράστιες ποσότητες πληροφοριών μπορούν να μεταδοθούν σε ολόκληρο τον πλανήτη μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια προέκυψε από τις δραστηριότητες των ομίλων των ΜΜΕ οι οποίοι χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες για να διαφοροποιήσουν το πεδίο των ΜΜΕ και να δημιουργήσουν αμφίδρομη διαδικασία μεταξύ των ΜΜΕ και του κοινού. Επίσης έχει προκληθεί από το κυνήγι των εμπορικών συμφερόντων των μεγάλων διεθνών επιχειρήσεων με βάση της ΗΠΑ η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια δομημένη και άνιση διαδικασία που έχει ωφελήσει μερικούς περισσότερο από κάποιους άλλους, αφού έχει καλή ή κακή εκδοχή αντίστοιχα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης λοιπόν, σήμερα, στην εποχή όπου δεν υπάρχουν σύνορα και η τεχνολογία έχει μετατρέψει την απόσταση σε παράγοντα ήσσονος σημασίας, έχουν κατακλύσει την καθημερινότητα και λειτουργούν ως πηγή συνεχούς εκροής πληροφοριών. Η επικράτηση αυτή των ΜΜΕ γίνεται ακόμα πιο εύκολη και πιο συντονισμένη στα πλαίσια της Παγκοσμιοποιημένης Κοινωνίας. Ας εξετάσουμε όμως τις δύο πτυχές των ΜΜΕ: ψυχαγωγία και ενημέρωση. Ξεκινώντας από την ψυχαγωγία εύκολα μπορεί να παρατηρήσει κανείς πως πρόκειται για την επικράτηση της αμερικανικής βιομηχανίας θεάματος. Οι ψυχαγωγικές εκπομπές και σειρές δεν έχουν καμία σχέση με τα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των χωρών στις οποίες προβάλλονται. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για αμερικανικές παραγωγές οι οποίες προβάλλουν την ιδανική ζωή γεμάτη πολυτέλεια, χλιδή και καταναλωτική μανία. Σε άλλες περιπτώσεις βλέπουμε εκπομπές, οι οποίες εκμεταλλεύονται την προσωπική ζωή και 13
τις ανθρώπινες αδυναμίες για χάρη της τηλεθέασης μετατρέποντας έτσι τον άνθρωπο σε φθηνό προϊόν. Ακόμη και εκεί που εμφανίζονται εγχώριες παραγωγές παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό η άτσαλη ενσωμάτωση των προαναφερθέντων προτύπων στις τοπικές κοινωνίες. Γι’ αυτό είδαμε για παράδειγμα σε Ελληνικές σειρές να συγκατοικούν ομοφυλόφιλα ζευγάρια (χωρίς να κρίνουμε αν αυτό είναι σωστό ή όχι) και αυτό να μην φαίνεται παραφυσικό στην κοινωνία, ενώ στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις. Όσον αφορά στην ενημέρωση, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι ο τρόπος επιλογής και παρουσίασης των ειδήσεων παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της «κοινής γνώμης», με βάση πάντοτε την «ατζέντα» της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία υποκινούνται από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις παρουσιάζοντας τις ειδήσεις με τρόπο ώστε να μην υπάρξει αναστάτωση στις κοινωνίες και οποιαδήποτε ανατροπή.
14
Εθισμός
Ο εθισμός είναι μια πολύπλοκη αρρώστια με παθολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα, που δεν επηρεάζει μόνο τον άρρωστο, αλλά και την οικογένεια του, τους φίλους του καθώς και τον κοινωνικό του περίγυρο. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα 2 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ένα εθισμό, κι όμως παραμένει ακόμα, ένα θέμα ταμπού. Ο εθισμός στα ΜΜΕ και τα social media γίνεται ένα όλο και πιο συχνό φαινόμενο στις μέρες μας. Η πρώτη ομάδα που φαίνεται να επηρεάζεται είναι τα παιδιά, τα οποία πολλές φορές μοιάζουν να έχουν ξεχάσει τι χρώμα έχει ένας κήπος ή να μην θέλουν να πάνε μια βόλτα στο πάρκο ή την παιδική χαρά. Οι συζητήσεις τους περιορίζονται μόνο σε τηλεοπτικά προγράμματα και στο τι βλέπουν στην τηλεόραση ή σε έναν υπολογιστή. Πολλοί γονείς παρατηρούν το φαινόμενο τα μικρά παιδιά να βρίσκουν ενδιαφέρον μόνο στο να παρακολουθούν τηλεόραση. Από την ώρα που θα ξυπνήσουν το πρωί, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας η μόνη τους επιθυμία είναι να κάθονται μπροστά στην τηλεόραση. Υπάρχουν βέβαια και γονείς που προωθούν αυτήν τη συνήθεια στο παιδί τους, βλέποντας οι ίδιοι πολύ τηλεόραση ή αφήνοντας το παιδί να παρακολουθεί τηλεόραση πολλές ώρες, καθώς είναι η μόνη ώρα που κάθεται ήσυχο. Η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης ενεργοποιεί τον εγκέφαλο του παιδιού να αναπτυχθεί διαφορετικά και οι αλλαγές που επιφέρει έχουν να κάνουν με τη διάσπαση προσοχής, την αδυναμία συγκέντρωσης και την αυξημένη επιθετικότητα. Τάση στην απομόνωση και την εσωστρέφεια εκδηλώνουν τα άτομα που είναι εθισμένα στο Διαδίκτυο, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Πολλά είναι και τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης σε οργανικό επίπεδο στο παιδί. Η παιδική ηλικία είναι η ηλικία που το παιδί αναπτύσσει όλα τα όργανα του σώματός του καθώς και τον σκελετό του. Επομένως χρειάζεται την ανάλογη άσκηση, ώστε να αποκτήσει ένα υγιές και δυνατό σώμα. Η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης στερεί από το παιδί τη φυσική άσκηση που χρειάζεται και το κάνει περισσότερο ευάλωτο σε ιούς και αρρώστιες. Επιπλέον μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα όρασης και ημικρανίες. Σημαντική είναι και η συνάφεια μεταξύ τηλεόρασης και παχυσαρκίας. Όταν το παιδί παρακολουθεί πολλές ώρες τηλεόραση ακίνητο ο μεταβολισμός του μαθαίνει να τεμπελιάζει.
15
Για να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα κρίνεται απαραίτητο οι γονείς και οι καθηγητές να αναλάβουν δράση και συζητώντας με τα παιδιά να τους υποδείξουν άλλους τρόπους δημιουργικής αξιοποίησης του χρόνου τους. Προβλήματα εθισμού παρατηρούνται και όσον αφορά το διαδίκτυο με κύρια αποτελέσματα την απομόνωση και την εσωστρέφεια ή ακόμα και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, η οποία ενδέχεται να καταλήξει στην κατάθλιψη. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά κυρίως εντοπίζεται στους εφήβους. Τα συμπτώματα είναι η απομόνωση από γνωστούς και φίλους, τα προβλήματα ύπνου, όρασης και διατροφής καθώς και αδυναμία συγκέντρωσης και ενασχόλησης με άλλα πράγματα.
16
Η θεραπευτική αντιμετώπιση των διαγνωσμένων περιπτώσεων εθισμού στο διαδίκτυο γίνεται με : Συμβουλευτική παρέμβαση στον έφηβο και στην οικογένεια. Ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα περιορισμού της υπερβολικής χρήσης. Εκμάθησης ενός ορθολογικότερου τρόπου χρήσης των νέων τεχνολογιών από τον έφηβο. Γνωστικο-συμπεριφορική ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Φαρμακοθεραπεία. Και σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις οπού μπορεί να συνυπάρχει αυτοκτονικός ιδεασμός και μείζον καταθλιπτική διαταραχή, καθώς και συμπτώματα καχεξίας εξαιτίας της συνεχόμενης πολυήμερης ενασχόλησης με το διαδίκτυο (π.χ διαδικτυακά παιχνίδια) υπάρχει η δυνατότητα ενδονοσοκομειακής νοσηλείας στην παιδοψυχιατρική κλινική.
17
Συμπεράσματα Στην καθημερινή ζωή μας, ως δέκτες, δεχόμαστε πλήθος ειδήσεων και πληροφοριών μέσω των ΜΜΕ. Το σύνολο των δεδομένων αυτών δεν είναι απαραίτητα χρήσιμο. Για να γίνει η σωστή διαλογή τους θα πρέπει να αντισταθούμε στη λογική κάποιων ότι το μυαλό μας είναι «χωματερή πληροφοριακών απορριμμάτων». Η αντίσταση σε αυτή την πνευματική μόλυνση είναι ίσως η καλύτερη άμυνα στην ανθρώπινη αλλοτρίωση που επιβάλλει η καταναλωτική «πληροφόρηση». Και το σημαντικότερο είναι πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ΜΜΕ είναι ο καθρέπτης της κοινωνίας μας. Για να αλλάξουμε λοιπόν τα ΜΜΕ, θα πρέπει αρχικά να μεταβάλλουμε τη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης μας. Καταλαβαίνουμε δηλαδή πως ο κύριος στόχος των ΜΜΕ είναι η ενημέρωση μας. Συχνά όμως και κυρίως της πληθώρας των πληροφοριών ή της εξυπηρέτησης συμφερόντων, δημιουργούνται φαινόμενα παραπληροφόρησης και αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου και πολιτισμού τα οποία είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν με την κριτική σκέψη των πολιτών και τον συνεχή έλεγχο της πολιτείας. Κύριος σκοπός της διαφήμισης είναι η ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα προϊόντα και τις τιμές τους. Για να επιτύχει το στόχο της χρησιμοποιεί ποικίλα μέσα όπως η εικόνα, ο ήχος κτλ, ενώ συχνά προβάλλει ψευδείς πληροφορίες για να πείσει τους καταναλωτές. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο ζωής μας. Μέσω αυτών γίνεται δυνατή η άμεση επικοινωνία μεταξύ ατόμων από όλα τα σημεία του πλανήτη και η ταχύτατη μετάδοση πληροφοριών, όμως παράλληλα η συνεχής χρήση τους συμβάλλει στον εθισμό, την απομόνωση και την απομάκρυνση των ατόμων από την πραγματική ζωή. Τα αρνητικά αποτελέσματα της εξάρτησης επεκτείνονται και σε άλλα ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία για να αντιμετωπιστούν κρίνετε απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση. Τα ΜΜΕ αποτελούν την κύρια πηγή πληροφόρησης του σύγχρονου ανθρώπου. Η πληθώρα, όμως των δεδομένων σε συνδυασμό με την εξυπηρέτηση συμφερόντων, κυρίως οικονομικών και πολιτικών, έχουν ως αποτέλεσμα τη διάδοση λανθασμένων ή/και ψευδών πληροφοριών.
18
Πηγές-βιβλιογραφία www.kassaris.edu.gr www.Wikipedia.com dimichri65.blogspot.gr korydallos5o.omgforum.net www.e-philologika.edu.gr stefanu.wordpress.com laventer.blogspot.gr blogs.sch.gr Marianna-mariannakoursouri.blogspot.gr Internetaddictionteaph.wikispaces.com www.inep.org.cy
19
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ερωτηματολόγιο σχετικά με τα M.M.E Φύλο: Άντρας: _____ Γυναίκα:_____
Ηλικία: 15-17: _____ 18 - 22: _____ 23 -30: _____ 31+ _____
1) Πόσες ώρες παρακολουθείτε τηλεόραση; Λιγότερο από μία ώρα Περισσότερο από δύο ώρες Περισσότερο από πέντε ώρες Καθόλου
2) Τι παρακολουθείτε συνήθως στην τηλεόραση; Κοινωνικές εκπομπές-Ψυχαγωγικές εκπομπές Ειδήσεις Τηλεοπτικές σειρές Κινούμενα σχέδια Ταινίες Άλλο
3) Παρακολουθείτε την δημόσια τηλεόραση; Ναι Όχι
20
4) Από πού προτιμάτε να παρακολουθείτε τα νέα; Τηλεόραση Διαδίκτυο Εφημερίδα Ραδιόφωνο Άλλο 5) Παρακολουθείτε μουσικά προγράμματα στην τηλεόραση; Ναι Όχι 6) Α. Εκτός από την γλωσσική, γνωρίζεται πως υπάρχουν κι άλλες μορφές επικοινωνίας ; Ναι Όχι Β. Εάν ναι, σημειώστε ποιες από τις παρακάτω γνωρίζετε; Σύστημα Μπράιγ Νοηματική Σήματα Μορς Άλλο
7) Θα μπαίνατε στη διαδικασία εκμάθησης κάποιων από τις παραπάνω γλώσσες,; Ναι Όχι
8) Γιατί χρησιμοποιείτε το ραδιόφωνο; Για να ακούτε μουσική Για συγκεκριμένες εκπομπές Για να ακούτε τις ειδήσεις Για να ακούσετε αθλητικούς αγώνες ζωντανά Για να ενημερωθείτε για δρώμενα Δεν το χρησιμοποιώ καθόλου 21
9) Πότε ακούτε ραδιόφωνο; Στο αυτοκίνητο Στη δουλειά Όταν ξεκουράζεστε Κατά τη διάρκεια της μελέτης σας Δεν ακούω
10)
Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο μειονέκτημα της εφημερίδας; Το κόστος Η ποιότητα των ειδήσεων της Η δομή της Η έλλειψη του συνδυασμού οπτικοακουστικής πληροφορίας Η συχνότητα κυκλοφορίας της
11)
Κατά πόσο επηρεάζεστε από τις διαφημίσεις; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ
12)
Ποιο από τα ΜΜΕ πιστεύετε ότι συντελεί περισσότερο στην παραπληροφόρηση; Τηλεόραση Διαδίκτυο Ραδιόφωνο Τύπος (εφημερίδες, περιοδικά) Όλα
13)
Α. Χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο; Ναι Όχι 22
Β. αν ναι, πόσες ώρες την ημέρα; Μισή εώς μία Μιάμιση εώς δύο Δυόμιση εώς τρεις Πάνω από τέσσερις 14)
Πιστεύετε ότι τα ΜΜΕ αλλοιώνουν τις συνήθειες και τις παραδόσεις κάθε λαού; Ναι Όχι
15)
Για ποιο κυρίως λόγο χρησιμοποιείτε τα ΜΜΕ; Πληροφόρηση-ενημέρωση Ψυχαγωγία Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) Όλα τα παραπάνω Άλλο
23
Στατιστική Ανάλυση Δεδομένων
Φύλο
34% Άντρες Γυναίκες 66%
ΑΝΤΡΕΣ: Ηλικία 9%
18% 15-17 18-22 23-30
46%
27%
31+
1.Πόσες ώρες παρακολουθείτε τηλεόραση; 1; 8% 1; 8%
>1h 6; 50%
4; 34%
2h+ 5h+ καθολου
24
2.Τι παρακολουθείτε συνήθως στην τηλεόραση; 0% Κοινωνικές εκπομπέςψυχαγωγικές εκπομπές ειδήσεις 36% τηλεοπτικές σειρές κινούμενα σχέδια 64%
0%
ταινίες άλλο
3. Παρακολουθείτε την δημόσια τηλεόραση;
33% Ναι Όχι 67%
25
4.Από πού προτιμάτε να παρακολουθείτε τα νεα; τηλεόραση
8%0% 17%
διαδίκτυο
25%
εφημερίδα ραδιόφωνο
50%
άλλο
5.Παρακολουθείτε μουσικά προγράμματα στην τηλεόραση;
50%
50%
ΝΑΙ ΌΧΙ
6α.Εκτός από την γλωσσική,γνωρίζετε πως υπάρχουν κι άλλες μορφές επικοινωνίας; 8% ΝΑΙ ΌΧΙ 92%
26
6β.Εάν ναι,σημειώστε ποιες από τις παρακάτω γνωρίζετε 4% 26%
Σύστημα Μράιγ Νοηματική
39%
Σήματα μορς Άλλο
31%
7.Θα μπαίνατε στη διαδικασία εκμάθησης κάποιων από τις παραπάνω γλώσσες; 33%
Ναι Όχι
67%
8.Γιατί χρησιμοποιείτε το 0% ραδιόφωνο 25% Για να ακούτε μουσική
0%
Για συγκεκρινενές εκπομπές 75%
Για να ακούτε τις ειδήσεις
27
9.Πότε ακούτε ραδιόφωνο Στο αυτοκίνητο 8% 8%
Στη δουλειά Όταν ξεκουράζεστε
25%
59% Κατάτη διάρκεια της μελέτης σας
0%
Δεν ακούω
10.Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο μειονέκτημα της εφημερίδας;
Κόστος
25%
Η ποιότητα των ειδήσεων της
50%
Η δομή της
8% 0% 17%
Η έλλειψη του συνδυασμού πτικοακουστικής πληροφορίας Η συχνότητα κυκλοφορίας της
28
11.Κατά πόσο επηρεάζεστε από τις διαφημίσεις; 0%8% Καθόλου 42%
Λίγο Πολύ
50%
Πάρα πολύ
12.Ποιο από τα ΜΜΕ πιστεύετε ότι συντελεί περισσότερο στην παραπληροφόρηση; Τηλεόραση 0%8% Διαδίκτυο 42% Ραδιόφωνο 50% Τύπος (εφημερίδες. Περιοδικά)
13α.Χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο; 0%
Ναι Όχι
100%
29
13β. Αν ναι, πόσες ώρες την ημέρα; 25%
Μισή έως μία
33%
Μιάμιση έως δύο Δυόμιση έως τρεις 25%
Πάνω από τέσσερις 17%
14.Πιστεύετε ότι τα ΜΜΕ αλλοιώνουν τις συνήθειες και τις παραδόσεις κάθε λαού; 8% Ναι Όχι 92%
30
15.Για ποιο κυρίως λόγο χρησιμοποιείτε τα ΜΜΕ; Πληροφόρησηενημέρωση
0% 33%
Ψυχαγωγία
34%
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) 0%
Όλα τα παραπάνω 33% Άλλο
ΓΥΝΑΙΚΕΣ: Ηλικία
22%
13% 18-22 31+ 15-17
22%
43%
23-30
31
1.Πόσες ώρες παρακολουθείτε τηλεόραση; 4%
Λιγότερο από μία ώρα
9%
Περισσότερο από δύο ώρες 30%
Περισσότερο από πέντε ώρες
57%
Καθόλου
2.Τι παρακολουθείτε συνήθως στην τηλεόραση; 0%
Κοινωνικές εκπομπέςΨυχαγωγικές εκπομπές
17%
Ειδήσεις 44%
13%
Τηλεοπτικές σειρές Κινούμενα σχέδια
4%
22% Ταινίες
3.Παρακολουθείτε την δημόσια τηλεόραση;
48%
Ναι 52%
Όχι
32
4.Από πού προτιμάτε να παρακολουθείτε τα νέα; 9%
0% 4%
Τηλεόραση Διαδίκτυο 48%
Εφημερίδα Ραδιόφωνο
39%
Άλλο
5.Παρακολουθείτε μουσικά προγράμματα στην τηλεόραση;
35%
Ναι 65%
Όχι
33
6α.Εκτός από την γλωσσική, γνωρίζετε πως υπάρχουν κι άλλες μορφές επικοινωνίας; 9%
Ναι Όχι
91%
6β. Εάν ναι, σημειώστε ποιες από τις παρακάτω γνωρίζετε; 3% 23%
17%
Σύστημα Μπράιγ Νοηματική Σήματα Μορς Άλλο
57%
7.Θα μπαίνατε στη διαδικασία εκμάθησης κάποιων από τις παραπάνω γλώσσες; 35%
Ναι 65%
Όχι
34
8.Γιατί χρησιμοποιείτε το ραδιόφωνο; Για να ακούτε μουσική 4%4%
0%
0%
0% Για συγκεκριμένες εκπομπές Για να ακούτε τις ειδήσεις
92%
9.Πότε ακούτε ραδιόφωνο; Στο αυτοκίνητο 13% 0% Στη δουλειά 46% 33%
Όταν ξεκουράζεστε Κατά τη διάρκεια της μελέτης σας
8%
Δεν ακούω
35
10.Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο μειονέκτημα της εφημερίδας; 0%
Το κόστος
18%
41% 23%
Η ποιότητατων ειδήσεών της
18%
11.Κατά πόσο επηρεάζεστε από τις διαφημίσεις; 9%0%
Καθόλου 35%
Λίγο Πολύ
56%
Πάρα πολύ
36
12.Ποιο από τα ΜΜΕ πιστεύετε ότι συντελει περισσότερο στην παραπληροφόρηση; Τηλεόραση 17%
Διαδίκτυο 48%
Ραδιόφωνο
22% 0%
Τύπος(εφημερίδες,περιοδ ικά)
13%
Όλα
13α.Χρησιμοποιείτε το διαδίκτυο; 14%
Ναι Όχι
86%
37
13β.Αν ναι ,πόσες ώρες την ημέρα; 10%
Μισή έως μία Μιάμιση έως δύο
50%
35%
Δυόμιση έως τρεις Πάνω απότέσσερις
5%
14.Πιστεύετε ότι τα ΜΜΕ αλλοιώνουν τις συνήθειες και τις παραδόσεις ενός λαού;
35%
Ναι Όχι 65%
38
15.Για ποιο κυρίως λόγο χρησιμοποιείτε τα ΜΜΕ; Πληροφόρησηενημέρωση
0% 13%
Ψυχαγωγία 52%
26%
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) Όλα τα παραπάνω
9% Άλλο
39