ﭼﻬﺎﺭ ﻭﺍﺩﻯ ﺹ١ ﻫﻮ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺍﻟﻤﺤﺒﻮﺏ
ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﺍﺩ " ﺍﻯ ﺿﻴﺎء ﺍﻟﺤﻖ ﺣﺴﺎﻡ ّ
ﮐﻪ ﻓﻠﮏ ﻭ ﺍﺭﮐﺎﻥ ﭼﻪ ﺗﻮ ﺷﺎﻫﻰ ﻧﺰﺍﺩ "
ﻣﻮﺩﺕ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻢ ﭼﺮﺍ ﻳﮏ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺭﺷﺘﮥ ﻣﺤﺒﺖ ﺭﺍ ﮔﺴﻴﺨﺘﻴﺪ ﻭ ﻋﻬﺪ ﻣﺤﮑﻢ ّ ّ
ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺘﻴﺪ ﻣﮕﺮ ﺧﺪﺍ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﻗﺼﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺩﺕ ﺑﻬﻤﺮﺳﻴﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻓﺘﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﺧﻠﻮﺹ ﻧﻴﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﮔﺸﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻡ ﻭ ﺳﻬﻮ ﺁﻣﺪﻡ ؟ ّ
" ﭼﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺪﻳﺪﻯ ﮐﻪ ﻣﻼﻃﻔﺖ ﺑﺮﻳﺪﻯ ﻣﮕﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺎ ﺿﻌﻴﻔﻴﻢ ﻭ ﺗﻮ ﺍﺣﺘﺸﺎﻡ ﺩﺍﺭﻯ "
ﺹ٢ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻴﮏ ﺗﻴﺮ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﺯﺍﺭ ﺑﺮ ﮔﺸﺘﻰ ﻣﮕﺮ ﻧﺸﻨﻴﺪﻩﺍﻳﺪ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺷﺮﻁ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﺖ
ﺗﺘﻨﺰﻝ ﺍﻥ ّ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﺎﺭﮔﺎﻩ ؟ " ّ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻗﺎﻟﻮﺍ ﺭﺑّﻨﺎ ﺍّ ﺛﻢ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﻮﺍ ّ
ﻣﺴﺘﻘﺮﻳﻦ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﻤﻠﺌﮑﺔ " ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﻓﺎﺳﺘﻘﻢ ﮐﻤﺎ ﺍﻣﺮﺕ " ﻟﻬﺬﺍ ّ
ﺑﺴﺎﻁ ﻭﺻﻮﻝ ﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﺳﻠﻮﮎ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ . " ﻣﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺷﺮﻁ ﺑﻼﻍ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﺗﻮ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ
ﺗﻮ ﺧﻮﺍﻩ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﻢ ﭘﻨﺪ ﮔﻴﺮ ﻭ ﺧﻮﺍﻩ ﻣﻼﻝ "
ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺟﻮﺍﺏ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻨﻤﻮﺩﻩ ﺫﮐﺮ ﺍﺭﺍﺩﺕ ﻧﺰﺩ ﻋﻘﻼ ﺧﻄﺎ ﻭ ﺑﻴﺠﺎﺳﺖ
ﻣﺤﺒﺖ ﺑﺪﻳﻊ ﺫ ﮐﺮ ﻭ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﻗﻮﻳﻢ ﺭﺍ ﻣﻨﺴﻮﺥ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﺪﻭﻡ ﮐﺮﺩ . ﻭ ﻟﮑﻦ ّ ﻏﺼﮥ ﻣﺠﻨﻮﻥ ﻗﺼﮥ ﻟﻴﻠﻰ ﻣﺨﻮﺍﻥ ﻭ ّ " ّ " ﻧﺎﻡ ﺗﻮ ﻣﻴﺮﻓﺖ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺑﺸﻨﻴﺪﻧﺪ
ﺍﻟﺮﺑﺎﻧﻴﺔ ﻓﻰ ﺣﮑﻤﺔ ﺍﻻﻟﻬﻴﺔ ﻭ ﺗﻨﺒﻴﻪ ّ ّ ّ ﺹ٣
ﻋﺸﻖ ﺗﻮ ﻣﻨﺴﻮﺥ ﮐﺮﺩ ﺫﮐﺮ ﺍﻭﺍﺋﻞ "
ﻫﺮ ﺩﻭ ﺑﺮﻗﺺ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺳﺎﻣﻊ ﻭ ﻗﺎﺋﻞ "
" ﻣﻦ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻣﺎﻩ ﺳﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﻯ ﺻﻨﻢ
ﺑﻰ ﮔﻤﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﻳﻮﺍﻧﻪ ﺷﻮﻡ "
ﺍﻭﻝ ﺳﻪ ﺭﻭﺯﻩ ﺍﺳﺖ " ﻫﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ّ
ﺭﻭﺯ ﻓﻴﺮﻭﺯ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﻓﻴﺮﻭﺯﻩ ﺍﺳﺖ "
ﺷﻨﻴﺪﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﺤﻴﺚ ﻭ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺑﺘﺒﺮﻳﺰ ﻭ ﺗﻔﻠﻴﺲ ﺣﺮﮐﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻳﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺮﻭﺝ ﺳﻴﺪ ﻣﻦ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪﺍﻥ ﻣﻌﺎﺭﺝ ﺑﺴﻨﻨﺪﺝ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﺮﺩﻩﺍﻳﺪ .ﺍﻯ ّ
ﺳﻤﻮﺍﺕ ﺳﻠﻮﮎ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﺨﺘﺼﺮﻯ ﺫﮐﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻭ ﻣﺒﺮﻫﻦ ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﺭﺍ ﭼﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻪ ﻣﺮﺗﺒﺖ . ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻨﻔﺲ ﺍﺳﺖ ﺍﻭﻝ ﺍﮔﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺍﺯ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﮐﻌﺒﮥ ﻣﻘﺼﻮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ّ ّ
ﺑﺎﻟﺴﻨﻦ ﻣﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﻔﺲ ﻭ ﻟﮑﻦ ﻧﻔﺲ ﺍ ﺍﻟﻘﺎﺋﻤﺔ ﻓﻴﻪ ّ
ﻣﺤﻞ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ّ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﻣﺮﺩﻭﺩ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻝ ﻧﻪ ﻣﻘﻬﻮﺭ .ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺩﺭ ّ
ﺟﺪﺍﻝ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﻴﮑﻦ ﺁﺧﺮ ﺁﻥ ﺟﻠﻮﺱ ﺑﺮﻋﺮﺵ ﺟﻼﻝ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﺹ٤ " ﺍﻯ ﺧﻠﻴﻞ ﻭﻗﺖ ﻭﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻫﺶ
ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭ ﺍﻃﻴﺎﺭ ﺭﻫﺰﻥ ﺭﺍ ﺑﮑﺶ "
ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﺳﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﻔﺲ ّ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻤﺎﺕ ّ
ﺟﻨﺘﻰ " .ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﻓﺎﺩﺧﻠﻰ ﻓﻰ ﻋﺒﺎﺩﻯ ﻭ ﺍﺩﺧﻠﻰ ّ
ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻻﻻﺕ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﺳﻨﺮﻳﻬﻢ ﺁﻳﺎﺗﻨﺎ
ﺍﻟﺤﻖ " ﻻ ﺍﻟﻪ ّﺍﻻ ﻫﻮ ﭘﺲ ﺍﻧﻪ ّ ﻳﺘﺒﻴﻦ ﻟﻬﻢ ّ ﺣﺘﻰ ّ ﻓﻰ ﺍﻻﻓﺎﻕ ﻭ ﻓﻰ ﺍﻧﻔﺴﻬﻢ ّ
ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﻔﺲ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮﺩ ﻧﻪ ﺭﺳﺎﻟﮥ ﻧﺤﻮ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﺍﻗﺮء ﮐﺘﺎﺑﮏ ﻭ ﮐﻔﻰ ﺑﻨﻔﺴﮏ ﺍﻟﻴﻮﻡ ﺣﺴﻴﺒﺎ "
ﺣﮑﺎﻳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﺭﻑ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻧﺤﻮﻯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﺪﻧﺪ
ﺗﻮﺳﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺗﺎﻣﻞ ّ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﺯ ﮔﺸﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﺸﺎﻃﻰ ﺑﺤﺮ ﺍﻟﻌﻈﻤﺔ .ﻋﺎﺭﻑ ﺑﻰ ّ ﻭ ﺑﺮ ﺁﺏ ﺭﺍﻧﺪ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﻧﺤﻮﻯ ﭼﻮﻥ ﻧﻘﺶ ﺑﺮ ﺁﺏ ﻣﺤﻮ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﺒﻬﻮﺕ ﻣﺎﻧﺪ . ﺹ٥
ﺑﺎﻧﮓ ﺯﺩ ﻋﺎﺭﻑ ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﻋﻨﺎﻥ ﭘﻴﭽﻴﺪﻯ ؟ ﮔﻔﺖ ﺍﻯ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﭼﮑﻨﻢ ﭼﻮﻥ ﭘﺎﻯ ﺭﻓﺘﻨﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﺳﺮ ﻧﻬﺎﺩﻥ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﻮﺩ ﮔﻔﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﻭ ﻗﻮﻟﻮﻳﻪ
ﺍﺧﺬ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺍﺑﻦ ﺣﺎﺟﺐ ﻭ ﺍﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ ﺣﻤﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﻳﺰ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺑﮕﺬﺭ " ﻣﺤﻮ ﻣﻴﺒﺎﻳﺪ ﻧﻪ ﻧﺤﻮ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺪﺍﻥ
ﮔﺮ ﺗﻮ ﻣﺤﻮﻯ ﺑﻴﺨﻄﺮ ﺑﺮ ﺁﺏ ﺭﺍﻥ "
ﮐﺎﻟﺬﻳﻦ ﻧﺴﻮﺍ ﺍ ﻓﺎﻧﺴﺎﻫﻢ ﺍﻧﻔﺴﻬﻢ ﺍﻭﻟﺌﮏ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﻻ ﺗﮑﻮﻧﻮﺍ ّ
ﻫﻢ ﺍﻟﻔﺎﺳﻘﻮﻥ " .ﻭ ﺍﮔﺮ ﺳﺎﻟﮑﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺣﺠﺮﮤ ﻣﺤﻤﻮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺍﺟﻊ
ﺑﻌﻘﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﻴﻨﺎﻣﻨﺪ ﻭ ﺭﮐﻦ ﺍﻋﻈﻢ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻟﻴﮑﻦ ﻋﻘﻞ
ﺭﺑﺎﻧﻰ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻭ ﺍﮐﻮﺍﻥ ﺑﺴﻠﻄﻨﺖ ّ ﮐﻠﻰ ّ
ﺍﻭﺳﺖ ﻧﻪ ﻫﺮ ﻋﻘﻞ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻴﻤﻌﻨﻰ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺣﮑﻴﻢ ﺳﻨﺎﺋﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺹ٦ " ﻋﻘﻞ ﺟﺰﺋﻰ ﮐﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﮔﺸﺖ ﺑﺮ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﺤﻴﻂ
ﻋﻨﮑﺒﻮﺗﻰ ﮐﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﮐﺮﺩ ﺳﻴﻤﺮﻏﻰ ﺷﮑﺎﺭ "
" ﻋﻘﻞ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﮐﻪ ﻧﺎﮔﻪ ﺩﺭ ﻋﻘﻴﻠﺖ ﻧﻔﮑﻨﺪ
ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺩﺭ ﺁﺭ " ﮔﻮﺵ ﮔﻴﺮﺵ ﺩﺭ ﺩﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻥ ّ
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﻼﻃﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﻤﺎﻃﻢ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭ ﮔﺎﻫﻰ ﺳﺎﻟﮏ ﺭﺍ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ
ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﮔﺎﻫﻰ ﻣﺘﻨﺎﺯﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ
ﻣﺮﺓ ﺗﻬﻠﮑﻨﻰ ﺑﻨﺎﺭ ﺍﻻﻏﻤﺂء " ﻣﺮﺓ ﺗﺠﺬﺑﻨﻰ ﺍﻟﻰ ﻋﺮﺵ ﺍﻟﻌﻤﺎء ﻭ ّ " ّ
ﺳﺮ ﻣﮑﻨﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﻳﮥ ﻣﺒﺎﺭﮐﮥ ﮐﻬﻒ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ : ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ّ
ﺍﻟﺸﻤﺲ ﺍﺫﺍ ﻃﻠﻌﺖ ﺗﺰﺍﻭﺭ ﻋﻦ ﮐﻬﻔﻬﻢ ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻴﻤﻴﻦ ﻭ ﺍﺫﺍ ﻏﺮﺑﺖ " ﻭ ﺗﺮﻯ ّ
ﺍﻟﺸﻤﺎﻝ ﻭﻫﻢ ﻓﻰ ﻓﺠﻮﺓ ﻣﻨﻪ ﺫﻟﮏ ﻣﻦ ﺁﻳﺎﺕ ﺍ ﻣﻦ َﻳﻬﺪ ﺍ ﺗﻘﺮﺿﻬﻢ ﺫﺍﺕ ّ
ﻭﻟﻴﴼ ﻣﺮﺷﺪﴽ "ﺍﮔﺮ ﮐﺴﻰ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﻓﻬﻮ ﺍﻟﻤﻬﺘﺪ ﻭ ﻣﻦ ﻳﻀﻠﻞ ﻓﻠﻦ ﺗﺠﺪ ﻟﻪ ّ
ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻭﺻﻒ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﮏ ﺁﻳﻪ ﺭﺍ ّ
ﺹ٧ ﺍﻳﻦ ﺭﺟﺎﻝ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﺭﺟﺎﻝ ﻻ ﺗﻠﻬﻴﻬﻢ ﺗﺠﺎﺭﺓ ﻭ ﻻ ﺑﻴﻊ ﻋﻦ ﺫﮐﺮ ﺍ " ﺍﻳﻦ
ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻣﺘﺤﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﻫﻢ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺿﺮﻭﺭ
ﻳﻌﻠﻤﮑﻢ ﺍ " ﻭ ﺍﺗﻘﻮﺍ ﺍّ ﻟﺠﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ّ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺳﺎﻟﮑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ّ
ﻣﺤﻞ ﺭﺍ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻧﻮﺭ ﻳﻘﺬﻓﻪ ﺍ ﻋﻠﻰ ﻗﻠﺐ ﻣﻦ ﻳﺸﺎء " .ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ّ
ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻧﺰﻭﻝ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺷﺪ ﺗﺎ ﮐﻪ ﺳﺎﻗﻰ ﮐﻔﺎﻳﺖ ﺧﻤﺮ ﻣﮑﺮﻣﺖ ﺍﺯ ﺯﺟﺎﺟﮥ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ّ
ٍ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﺍﻥ ﺑﺬﻟﮏ ﻓﻠﻴﺘﻨﺎﻓﺲ ﺍﻟﻤﺘﻨﺎﻓﺴﻮﻥ " ﻭ ﺭﺣﻤﺖ ﺑﻨﻮﺷﺎﻧﺪ " ﺍﻻ ّ
ﺍﻧﺎ ﺍﻟﻴﻪ ﺭﺍﺟﻌﻮﻥ " .ﻭ ﺍﮔﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﺎﮐﻔﺎﻥ ﺑﻴﺖ ﻣﺠﺬﻭﺑﻨﺪ ﺍﻧﺎ ﻭ ّ ﺍﻗﻮﻝ " ّ
ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻳﺮ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﺍ ﺟﺰ ﻃﻠﻌﺖ ﻋﺸﻖ ﺟﺎﻟﺲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﻧﺘﻮﺍﻧﻢ ﻭ ﻭﺻﻒ ﻧﺪﺍﻧﻢ
" ﺑﺎ ﺩﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ
ﻭﻧﺪﺭ ﺍﻭ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭ ﺩﻭ ﺩﻳﻮﺍﻧﮕﻰ "
ﺹ٨ " ﻣﻄﺮﺏ ﻋﺸﻖ ﺍﻳﻦ ﺯﻧﺪ ﻭﻗﺖ ﺳﻤﺎﻉ
ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺑﻨﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﻯ ﺻﺪﺍﻉ "
ﻣﻮﺩﺕ ﻣﻴﺠﻮﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺻﻒ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﺻﺮﻑ ﻣﺤﺒّﺖ ﻣﻴﻄﻠﺒﺪ ﻭ ﺯﻻﻝ ّ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻻﻳﺴﺒﻘﻮﻧﻪ ﺑﺎﻟﻘﻮﻝ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺎﻣﺮﻩ ﻳﻌﻤﻠﻮﻥ " ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ّ
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻋﻘﻞ ﺭﺍ ﮐﻔﺎﻳﺖ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﻔﺲ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ
ﻧﺒﻴﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺒﻴﺎء ﺍ ﻋﺮﺽ ﻧﻤﻮﺩ " ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻴﻒ ﺍﻟﻮﺻﻮﻝ ﺍﻟﻴﮏ ﻗﺎﻝ ّ ﺻﻒ ﻧﻌﺎﻝ ﺭﺍ ﺛﻢ ﺗﻌﺎﻝ " .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻗﻮﻣﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ّ ﺍﻟﻖ ﻧﻔﺴﮏ ّ
ﺑﺎ ﺻﺪﺭ ﺟﻼﻝ ﻳﮏ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻮﺍﻥ ﺟﻤﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺟﺪﺍﻝ ﺩﺭ ﺳﺒﻴﻞ
ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻳﮏ ﺷﻤﺮﻧﺪ .ﻭ ﻣﻌﺘﮑﻔﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺖ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺪﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻣﺮﮐﺐ ﺑﺮﺍﻧﻨﺪ ﮐﻞ ﺍﻟﻔﺎﻅ ﺭﺍ ﻣﻬﻤﻞ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺟﺰ ﻧﻔﺲ ﺩﻭﺳﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ ّ
ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻬﻤﻼﺕ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺳﺮ ﺍﺯ ﭘﺎ ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﭘﺎ ﻓﺮﻕ ﻧﻴﺎﺑﻨﺪ ﺹ٩
ﺳﺮ ﺍﻳﺎﺏ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﺳﺮﺍﺏ ﺭﺍ ﻧﻔﺲ ﺁﺏ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺫﻫﺎﺏ ﺭﺍ ّ ﮐﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ
" ﻭﺻﻔﻰ ﺯ ﺣﺴﻦ ﺭﻭﻯ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻘﻪ ﻓﺘﺎﺩ
ﺧﻤﺎﺭ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ " ﺻﻮﻓﻰ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎﻧﮥ ّ
" ﻋﺸﻘﺖ ﺑﻨﺎﻯ ﺻﺒﺮ ﺑﮑﻠّﻰ ﺧﺮﺍﺏ ﮐﺮﺩ
ﺟﻮﺭﺕ ﺩﺭ ﺍﻣﻴﺪ ﺑﻴﮑﺒﺎﺭ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ "
ﻣﺪﺭﺱ ﺣﺴﻦ ﺩﻭﺳﺖ " ﻋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﺪ ّ
ﺩﻓﺘﺮ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺳﺒﻘﺸﺎﻥ ﺭﻭﻯ ﺍﻭﺳﺖ "
" ﺳﻠﺴﻠﮥ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﻡ ﺟﻌﺪ ﻣﺸﮑﺒﺎﺭ
ﺍﻣﺎ ﺩﻭﺭ ﻳﺎﺭ " ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺩﻭﺭ ﺍﺳﺖ ّ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻋﺎﻃﻞ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ﮔﺮﺩﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ّ ﺗﻌﻠﻢ ّ
" ﺩﺭﺳﺸﺎﻥ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻭﻟﻮﻟﻪ
ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻨﺎﺟﺎﺕ ﺗﺒﺎﺭﮎ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻰ
" ﺍﻯ ﺧﺪﺍ ﺍﻯ ﻟﻄﻒ ﺗﻮ ﺣﺎﺟﺖ ﺭﻭﺍ
ﺹ ١٠
ﺫﺭﮤ ﻋﻠﻤﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻥ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ " ّ
" ﻗﻄﺮﮤ ﺩﺍﻧﺶ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪﻯ ﺯ ﭘﻴﺶ
ﻧﻰ ﺯﻳﺎﺩﺍﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﺏ ﺳﻠﺴﻠﻪ "
ﺑﺎ ﺗﻮ ﻳﺎﺩ ﻫﻴﭽﮑﺲ ﻧﺒﻮﺩ ﺭﻭﺍ "
ﻭﺍ ﺭﻫﺎﻧﺶ ﺍﺯ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺧﺎﮎ ﭘﺴﺖ " ﻣﺘﺼﻞ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﺪﺭﻳﺎﻫﺎﻯ ﺧﻮﻳﺶ " ّ
ﺍﻟﻘﻴﻮﻡ .ﻭ ﺍﮔﺮ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﺍﺯ ﻭﺍﺻﻼﻥ ﻗﻮﺓ ّﺍﻻ ﺑﺎ ﺍﻟﻤﻬﻴﻤﻦ ّ ﺍﺫﴽ ﺍﻗﻮﻝ ﻻ ﺣﻮﻝ ﻭ ﻻ ّ
ﻣﺤﻞ ﺭﻣﺰ ﺳﺮ ﺭﺷﺎﺩ ﺍﻳﻦ ّ ﻃﻠﻌﺖ ﻣﺤﺒﻮﺑﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻋﺮﺵ ﻓﺆﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ّ ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ ﻳﻔﻌﻞ ﻣﺎ ﻳﺸﺎء ﻭ ﻳﺤﮑﻢ ﻣﺎ ﻳﺮﻳﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ّ ﮐﻞ ﻣﻦ ﻓﻰ ّ
ﺳﺮ ﻟﻄﻴﻒ ﺭﺍ ﺍﻟﺼﻮﺭ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﺭﻣﺰ ﺷﺮﻳﻒ ﻭ ّ ﻭ ﺍﻻﺭﺽ ﺍﻟﻰ ﻳﻮﻡ ﻳﻨﻔﺦ ﻓﻰ ّ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﺯ ﻋﻬﺪﮤ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺮ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﺣﺼﺎ ﻧﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ّ
ﻣﻘﺪﺭ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﺆﺍﻝ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺳﺮ ّ ََ ﻗﺪﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ّ ﺩﺍﻣﺲ ﻟﻴﻞ ﺫﺧﺎﺭ ﻻ ﺗﻠﺠﻪ ﺍﺑﺪﴽ "ﺑﺎﺯ ﺳﺆﺍﻝ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ" ٌ ﺑﺤﺮ ّ ٌ " ٌ ٌ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﺘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺭﺷﺤﻰ ﻻ ﺗﺴﻠﮑﻪ " .ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﻧﻤﻮﺩ ّ ﺹ ١١
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﺮ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺩﺍﺭ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻤﺎﻳﺪ ّ
ﻗﺴﻢ ﺑﺨﺪﺍ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻃﺎﻟﺐ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﻣﻰ ﮔﺸﺖ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﻣﻰ ﺁﻣﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﺍﻟﺴﺎﻟﮏ ﺍﻟﺤﺐ " ٌ ﺍﻟﺮﺍﻫﺐ ﻭ ّ ﺍﻥ ّ ﺷﺮﻑ ﻟﻢ ﻳﮑﻦ ﻓﻰ ﻗﻠﺐ ﺍﻟﺨﺎﺋﻒ ّ ّ
ﺍﻟﺮﮐﻦ ﺍﻟﺤﻤﺮﺍء ﻟﻦ ﻳﺼﻞ ﺍﻟﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﻃﻨﻪ ّﺍﻻ ﺍﻟﻰ ﺍ ﻓﻰ ﻣﻨﻬﺞ ﺍﻟﺒﻴﻀﺎء ﻭ ّ
ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻭ ﻣﻦ ﻟﻢ ﻳﺨﻒ ﺍ ﺍﺧﺎﻓﻪ ﺍ ﻋﻤﺎ ﻓﻰ ﺍﻳﺪﻯ ّ ﺍﻟﺼﻔﺮ ّ ﺑﮑﻒ ّ ّ
ﮐﻞ ﺷﻰء " ﮐﻞ ﺷﻰء ﻭ ﻣﻦ ﺧﺎﻑ ﺍ ﻳﺨﺎﻑ ﻣﻨﻪ ّ ﻣﻦ ّ " ﭘﺎﺭﺳﻰ ﮔﻮ ﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﺎﺯﻯ ﺧﻮﺷﺘﺮ ﺍﺳﺖ
ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺻﺪ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺖ "
ﺩﺭ ﻋﻄﺎ ﺑﺨﺸﺪ ﺍﻳﻨﮏ ﺻﺪﻓﺶ ﺩﻟﻬﺎ " ﮔﺮ ّ
ﻭﺭ ﺗﻴﺮ ﺑﻼ ﺁﻳﺪ ﺍﻳﻨﮏ ﻫﺪﻓﺶ ﺟﺎﻧﻬﺎ "
ﭼﻪ ﻣﻠﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺎﺗﻞ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻗﺴﻤﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﮑﻢ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﻤﻰ ﺑﻮﺩ ّ
ﺹ ١٢
ﻣﻨﺘﺶ ﻣﻰﺑﺮﺩﻡ ﻭ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﺮ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺪﺍﺩﻡ ﻭ ﺍﺭﺙ ﻣﻰﺑﺨﺸﻴﺪﻡ ﻭ ّ
ﻣﻰﻣﺎﻟﻴﺪﻡ ﻭ ﻟﻴﮑﻦ ﭼﮑﻨﻢ ﻧﻪ ﻣﺎﻝ ﺩﺍﺭﻡ ﻧﻪ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﻗﻀﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻣﻀﺎ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ .
ﮐﺎﻧﻰ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﺍﺟﺪ ﺭﺍﺋﺤﺔ ﺍﻟﻤﺴﮏ ﻣﻦ ﻗﻤﺺ ﺍﻟﻬﺂء ﻋﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﺍﻟﺒﻬﺎء ّ
ﻭﺟﺪﺗﻬﺎ ﻗﺮﻳﺒﴼ ﺍﻥ ﺍﻧﺘﻢ ﺗﺠﺪﻭﻧﻬﺎ ﺑﻌﻴﺪﴽ " ﺑﻮﻯ ﺟﺎﻧﻰ ﺳﻮﻯ ﺟﺎﻧﻢ ﻣﻴﺮﺳﺪ
ﺑﻮﻯ ﻳﺎﺭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻢ ﻣﻴﺮﺳﺪ "
" ﺗﺎ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺧﻨﺪﺍﻥ ﺷﻮﺩ
ﻋﻘﻞ ﻭ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺩﻳﺪﻩ ﺻﺪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺷﻮﺩ "
ﺣﻖ ﺻﺤﺒﺖ ﺳﺎﻟﻬﺎ " ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ّ
ﺑﺎﺯﮔﻮ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﻮﺵ ﺣﺎﻟﻬﺎ "
ﻣﺤﺒﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﺭﺍﻫﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺤﻞ ﺻﺤﻮ ﺑﺤﺖ ﻭ ﻣﺤﻮ ﺑﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ّ ّ
ﺍﻟﻤﺤﺐ ﻭ ﺍﻟﻤﺤﺒﻮﺏ " ﺣﺠﺎﺏ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﺤﺒﺔ ﻣﻮﺩﺕ ﺭﺍ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻧﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ّ ﻭ ّ ٌ ّ
ﻣﺤﺒﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻗﻤﺺ ﻭ ﺣﺠﺎﺏ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ ﻏﻄﺎ ّ ﺹ ١٣ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﮑﻴﻢ ﺳﻨﺎﺋﻰ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ " ﺳﻮﻯ ﺁﻥ ﺩﻟﺒﺮ ﻧﭙﻮﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﺩﻝ ﺑﺎ ﺁﺭﺯﻭ
ﺑﺎ ﭼﻨﺎﻥ ُﮔﻞ ﺭﺥ ﻧﺨﺴﺒﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﻦ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻫﻦ "
ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺯ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺧﻠﻖ ﺭﺟﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ّ
ﺭﺑﻮﺑﻴﺖ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺑﺮ ﺑﺴﺎﻁ ﻧﺸﺎﻁ ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻝ ﻓﺮﺡ ﻭ ﺍﻧﺒﺴﺎﻁ ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ّ ّ
ﺣﻘﻰ ﺭﺍ ﺑﻘﺪﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻭ ﺑﺮ ﻧﻤﺎﺭﻕ ﻋﺪﻝ ﻣﺘﻤﮑﻦ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺣﮑﻢ ﻣﻴﺮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺫﻯ ّ ّ ﻋﺰﺕ ﻓﻮﻕ ﻋﺮﺵ ﻗﺪﻡ ﻋﻄﺎ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺷﺎﺭﺑﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﺄﺱ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﺏ ّ
ﺍﻟﺬﻳﻦ " ﻻ ﻳﺮﻭﻥ ﻓﻴﻬﺎ ﺳﺎﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﻡ ﺭﻓﻌﺖ ﺑﺮ ﮐﺮﺳﻰ ﻋﻈﻤﺖ ﺟﺎﻟﺲ ّ ّ ﺷﻤﺴﴼ ﻭ ﻻ ﺯﻣﻬﺮﻳﺮﴽ " .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﺳﻤﻮﺍﺕ ُﻋﻠﻰ ﺑﺎ ﺍﺭﺽ ﺍﺩﻧﻰ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻧﺠﻮﻳﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻟﻄﺎﻑ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺿﺪﺍﺩ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ
ﺩﺭ ﻫﺮ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ ﺑﺪﻳﻊ ﺟﻠﻮﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻳﮏ ﺷﺄﻥ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﺹ ١٤ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﻻ ﻳﺸﻐﻠﻪ ﺷﺄﻥ ﻋﻦ ﺷﺄﻥ " ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﻳﺘﺴﻨﻪ ﻃﻌﻤﻪ ﻭ ﻟﻦ ﺍﻟﺬﻯ ﻟﻢ ﮐﻞ ﻳﻮﻡ ﻫﻮ ﻓﻰ ﺷﺄﻥ " -ﺫﻟﮏ ﻣﻦ ﻃﻌﺎﻡ ّ " ّ ّ
ﻳﺘﻐﻴﺮ ﻟﻮﻧﻪ ﺍﮔﺮ ﻗﺪﺭﻯ ﻣﻴﻞ ﻓﺮﻣﺎﺋﻰ ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺭﺍ ﺗﻼﻭﺕ ﻣﻴﻨﻤﺎﺋﻰ ّ
ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ ﻭ ﺍﻻﺭﺽ ﺣﻨﻴﻔﴼ ﻣﺴﻠﻤﴼ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻧﺎ ﻣﻦ " ﻭ ّﺟﻬﺖ ﻭﺟﻬﻰ ّ ﻟﻠﺬﻯ ﻓﻄﺮ ّ
ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ ﻭ ﺍﻻﺭﺽ ﻭ ﻟﻴﮑﻮﻥ ﺍﻟﻤﺸﺮﮐﻴﻦ " ﻭ " ﮐﺬﻟﮏ ﻧﺮﻯ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﻠﮑﻮﺕ ّ
ﺑﺎﻟﻘﻮﺓ ﻟﺘﺸﻬﺪﻫﺎ ﺛﻢ ﺍﺧﺮﺟﻬﺎ ّ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﻮﻗﻨﻴﻦ " ﺍﺫﺍ ﻓﺎﺩﺧﻞ ﻳﺪﮎ ﻓﻰ ﺟﻴﺒﮏ ّ
ﻧﻮﺭﴽ ﻟﻠﻌﺎﻟﻤﻴﻦ .ﭼﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺎء ﻋﺬﺏ ﺍﺯ ﻳﺪ ﺳﺎﻗﻰ ﻣﺤﺒﻮﺭ ﻭ ﭼﻪ ﺭﻗﻴﻖ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺧﻤﺮ ﻃﻬﻮﺭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻃﻠﻌﺖ ﻣﺨﻤﻮﺭ ﻭ ﭼﻪ ﻧﻴﮑﻮﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﻃﻌﺎﻡ
ﻟﺬﺗﻬﺎ ﻭ ﺑﻠﻎ ﺍﻟﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻌﺮﻓﺘﻬﺎ ﺳﺮﻭﺭ ﺍﺯ ﮐﺆﻭﺱ ﮐﺎﻓﻮﺭ ﻫﻨﻴﺌﴼ ﻟﻤﻦ ﺷﺮﺏ ﻣﻨﻬﺎ ﻭ ﻋﺮﻑ ّ ﺹ ١٥
" ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﻯ ﻧﻴﺴﺖ
ﺑﺤﺮ ﺭﺍ ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﺍﻧﺪﺭ ﺟﻮﻯ ﻧﻴﺴﺖ "
ﺳﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺋﺰ ﻋﺼﻤﺖ ﻣﮑﻨﻮﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺧﺰﺍﺋﻦ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ّ
ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺯ ﻟﻄﺎﺋﻒ ﺗﺒﻴﺎﻥ ﻣﻨﺰﻩ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻫﺮ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ّ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺨﺰﻭﻥ ّ
ﺣﻴﺮﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺑﺤﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﺍﻟﻔﻘﺮ ﻓﺨﺮﻯ " ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﻟﻌﺰ ﻃﺎﺋﻔﺔ " ﺗﺤﺖ ﻗﺒﺎﺏ ّ
ﺍﺧﻔﺎﻫﻢ ﻓﻰ ﺭﺩﺁء ﺍﻟﻔﻘﺮ ﺍﺟﻼ"
ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﺍﻭ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﮔﻮﺵ ﺍﻭ ﮔﻮﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ
ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻭ ﺁﻳﺎﺕ ﺁﻓﺎﻗﻰ ﻭ ﺍﻧﻔﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺗﺒﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﻟﮑﻦ ﺑﺪﻭ ﺣﺪﻳﺚ ﺍﮐﺘﻔﺎ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﺗﺎ ﻧﻮﺭﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﻴﻦ ﻭ ﺳﺮﻭﺭﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸﺘﺎﻗﻴﻦ ّ . ﺹ ١٦
ﺣﺘﻰ ﺍﺟﻌﻠﮏ ﻣﺜﻠﻰ ﺍﻧﺎ ﺍﻗﻮﻝ ﮐﻦ ﻓﻴﮑﻮﻥ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " ﻋﺒﺪﻯ ﺍﻃﻌﻨﻰ ّ
ﻭ ﺍﻧﺖ ﺗﻘﻮﻝ ﮐﻦ ﻓﻴﮑﻮﻥ " ﻭ ﺛﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ " .ﻳﺎ ﺍﺑﻦ ﺁﺩﻡ ٍ ﻻ ﺗﺄﻧﺲ ﺑﺎﺭﴽ ﻗﺮﻳﺒﴼ " .ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﺣﺪ ﻣﺎ ﻭﺟﺪﺗﻨﻰ ﻭ ﻣﺘﻰ ﺍﺭﺩﺗﻨﻰ ﻭﺟﺪﺗﻨﻰ ّ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺑﺪﻳﻌﻪ ﻭ ﺩﻻﻻﺕ ﻣﻨﻴﻌﻪ ﺭﺍﺟﻊ ﺍﺳﺖ ﺑﺤﺮﻑ
ﻟﺴﻨﺔ ﺍ ﺳﻨﺔ ﺍ ﻭ ﻟﻦ ﺗﺠﺪ ّ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻧﻘﻄﮥ ﻭﺍﺣﺪﻩ ﺫﻟﮏ ﻣﻦ ّ
ﻣﺪﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺩ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻧﻤﻮﺩﻡ ﺗﺒﺪﻳ ﻭ ﻻ ﺗﺤﻮﻳﻼ ّ .
ﻭ ﭼﻮﻥ ﮐﺎﻏﺬ ﻗﺒﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﺸﺪ ﻗﺪﺭﻯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﮔﻠﻪ ﻭ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﺭﻓﺖ ﻭ ﻟﻴﮑﻦ ﺣﺐ ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺗﺎﺯﻩ ﺭﻓﻊ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺭﻗﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻢ .ﺫﮐﺮ ّ
ﺑﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﮐﻔﻰ ﺑﺎ ﺷﻬﻴﺪﴽ .ﻭ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻠﻤﻪ ﺍ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﺎﻳﻦ ﺩﻭ ﻓﺮﺩ ﺍﮐﺘﻔﺎ ﻧﻤﻮﺩﻡ ﻣﻌﺮﻭﺽ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺟﻨﺎﺏ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ّ ّ ﺹ ١٧
" ﻣﻦ ﮐﻮﻯ ﺗﻮ ﺟﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺯ ﻋﺮﺵ ﺑﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ
ﻣﻦ ﺭﻭﻯ ﺗﻮ ﺑﻴﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﻍ ﺟﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ "
ﺍﺫﺍ ﻋﺮﺿﺖ ﺍﻣﺎﻧﺔ ﺍﻟﻌﺸﻖ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻘﻠﻢ ﺍﺑﻰ ﺍﻥ ﻳﺤﻤﻠﻬﺎ ﻓﺼﺎﺭ ﻣﻨﺼﻌﻘﴼ
ﺍﻭﻝ ﺍﻟﻤﺴﺘﻐﻔﺮﻳﻦ " ﺍﻧﻰ ﺗﺒﺖ ﺍﻟﻴﮏ ﻭ ﺍﻧﺎ ّ ﻓﻠﻤﺎ ﺍﻓﺎﻕ ﻗﺎﻝ ﺳﺒﺤﺎﻧﮏ ّ " ّ
ﺭﺏ ﺍﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ . ﻭ ﺍﻟﺤﻤﺪ ّ
" ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻫﺠﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺯ ﺟﮕﺮ
ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭ ﺗﺎ ﻭﻗﺖ ﺩﮔﺮ "
" ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﺁﺷﻮﺏ ﻭ ﺧﻮﻥ ﺭﻳﺰﻯ ﻣﺠﻮ
ﺑﻴﺶ ﺍﺯﻳﻦ ﺍﺯ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﻣﮕﻮ "
ﺳﺮ ﺩﻟﺒﺮﺍﻥ " ﺧﻮﺷﺘﺮ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ّ
ﮔﻔﺘﻪ ﺁﻳﺪ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ "
ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻋﻠﻴﮑﻢ ﻭ ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﻃﺎﻑ ﺣﻮﻟﮑﻢ ﻭ ﻓﺎﺯ ﺑﻠﻘﺎﺋﮑﻢ .ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻭ ّ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﭘﻴﺶ ﻋﺮﺽ ﻧﻤﻮﺩﻡ ﻣﮕﺲ ﻣﻴﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺯ ﺧﻮﺑﻰ ّ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺳﻌﺪﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻓﺮﺩﻯ ﺫﮐﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ
ﺹ ١٨ " ﻣﻦ ﺩﮔﺮ ﭼﻴﺰ ﻧﺨﻮﺍﻫﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ ﮐﻪ ﻣﮕﺲ
ﺯﺣﻤﺘﻢ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺍﺯ ﺑﺴﮑﻪ ﺳﺨﻦ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ "
ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﻋﺎﺟﺰ ﺷﺪ ﺍﻟﺘﻤﺎﺱ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺲ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﺎ ﻳﺼﻔﻮﻥ . ﺍﻟﻌﺰﺓ ّ ﻟﻬﺬﺍ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ ﺳﺒﺤﺎﻥ ّ ﺭﺏ ّ ﺭﺑﻰ ﻭ ّ