ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺂءﺍ
A Statement prepared by
The Baha’i International Community, Office of Public Information New York
Persian edition,
۰ﺹ
Translated from the original English 1992
The Baha’i Publishing Trust 27 Rutland Gate
London SW7 1PD
ISBN 1-870989-36-8
Cover Designed & Produced By
Faizi Creative Marketing Consultants Brisbane – Australia
Printed By PAKA Print LTD London – 1992
ﻧﺴﺨﻪ۸۰۰۰ - ﺍﻭﻝ ّ ﭼﺎﭖ ۰۰ ﺹ
ﺻﻔﺤﻪ
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺪﺭﺟﺎﺕ
ﻋﻨﻮﺍﻥ
١................................ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ-١
٥.......................... ﻭﻻﺩﺕ ﺁﺋﻴﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ-٢
١١................................ .... ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ-٣
١٩.................... ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺑﺎﻍ ﺭﺿﻮﺍﻥ-٤
٢٤...................... ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻟﻬﻰ-٥
٣٠................................ ﻣﻈﻬﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ-٦
٣٤............ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ-٧
٣٩............................................. ﻳﻮﻡ ﺍ-٨
٤٥......................... ﺍﺑﻼﻍ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ-٩
٥٢ .....................ﻣﻘﺪﺳﻪ ّ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺿﻰ-١٠
-١١ﺩﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻮﺭ ﻳﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺎﺭﻳﮑﻰ٥٩.........
-١٢ﺻﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ٦٣...................................
-١٣ﺍﻧّﻰ ﻣﺎﺍﻇﻬﺮﺕ ﻧﻔﺴﻰ٦٦.........................
ﺑﺸﺮﻳﺖ٧٠...... -١٤ﻋﻬﺪ ﻭ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ّ
-١٥ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ٧٤...................................... ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎﺭ
ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻬﻢ ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ١٩٩٢ﻳﮑﺼﺪﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﺍﺳﺖ .ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺸﺮﻯ ﺣﮑﻢ ﻣﻠّﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﮐﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺑﻨﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻳﮏ ﻭﻃﻦ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪ ،ﻟﻴﮑﻦ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻰ ﺗﺄﻣﻞ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ
ﺑﻰﺍﻋﺘﻨﺎﺋﻰ ﻭ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﺳﺮﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻭ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪﮤ ﭘﻴﺎﻡ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ّ .
ﮐﺎﻧﻮﻥ ﺍﻣﻴﺪ ﻭ ﻗﺒﻠﮥ ﺁﻣﺎﻝ ﺑﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﮔﺴﻴﺨﺘﻦ ﻭ ﻓﺮﻭﺭﻳﺨﺘﻦ ﻧﻈﻢ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻭ ﺁﺷﮑﺎﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺳﺪﮤ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ
ﻣﻘﺪﻣﮥ ﻣﺨﺘﺼﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ّ
ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻌﺪﻝ ﺍﻋﻈﻢ ﻫﻴﺌﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻴﺎﺩﺕ ﻭ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻌﺪﻝ ﺍﻋﻈﻢ ّ
ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻮﺷﺸﻬﺎﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ .ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﺗﺤﺮﮎ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﻳﮏ ﻗﺮﻥ ﺍﺧﻴﺮ ﺳﺒﺐ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﻣﺎﻳﮥ ّ ﺗﺄﻣﻞ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺁﻳﻨﺪﮤ ﮐﺮﮤ ﺩﻭﺭﻧﻤﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ّ ﺗﻔﮑﺮ ﻭ ّ
ﻣﺠﺴﻢ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰﺩﻫﺪ. ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ّ ﺹ١
١
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺭﺳﻴﺪﻥ ﻫﺰﺍﺭﮤ ﺟﺪﻳﺪ،ﻧﻴﺎﺯ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ
ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ،ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻈﺮ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ .ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯ ﺩﺭ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ ﻳﮑﺼﺪ ﺳﺎﻝ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻧﮕﻴﺰﮤ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺷﺘﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻓﮑﺮﻯ ﻭ ّ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﺸﻨّﺞ ﻭ ﺁﺷﻮﺏ ﻫﺎﻯ ﭘﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ .
ﻧﻈﺎﻣﻬﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺤﺮﮎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺷﻮﺭ ﻭ
ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺛﻤﺮﺍﺕ ﻳﺄﺱ ﺁﻭﺭ ﺁﻧﻬﺎ ،
ﺷﺪﺕ ﻭ ﻋﻤﻖ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ .ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﻳﮏ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺧﻮﺩ ﮔﻮﺍﻩ ّ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺸﺮ ،ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻰﺭﺳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻯ ﭼﻨﺎﻥ
ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﮐﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﮐﻪ ّ ّ
ﮐﻨﻨﺪ.
ﭼﻨﻴﻦ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺁﺷﮑﺎﺭﺍ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺒﻌﻮﺙ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ
ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﺶ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﮥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ١٢ﻧﻮﺍﻣﺒﺮ
١٨١٧ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺘﻮﻟّﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺭﺳﺎﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ
ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﻗﻠﻮﺏ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﻮﺱ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﮋﺍﺩ ﻭ
ﻣﺴﺨﺮ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺖ ) . (١ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﮔﺮ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﻠّﺘﻰ ﺭﺍ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﻭ ّ
ﺹ٢
ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪ ﻭ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺑﺸﺮﻯ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﺎﻣﻞ ﻭﺣﻰ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﻠﻮﻍ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﻋﻼﻡ
ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ .ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻯ ﮐﻪ ﻣﻰﺑﺎﻳﺪ ﻭﻋﻮﺩ ﻫﻤﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ّ
ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ.
ﺍﻗﻞ ﺣﺪ ّ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺗﻰ ﮐﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺑﺠﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ّ
ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺑﻪ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ّ ﺑﺎﻳﺪ ّ
ﺍﻭ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﻳﻨﺪﮤ ﮐﺮﮤ ﺍﺭﺽ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﺗّﮑﺎء ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﺪﻋﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻣﺪﺍﺭﮎ ﻭ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺍﻳﻦ ّ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺷﺮﺡ ﻣﺒﺴﻮﻁ ﻭ ﺩﻗﻴﻖ ﻋﻤﻮﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ّ ﺳﻮﺍﺑﻖ ﻭ ﻣﺂﺧﺬ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﮏ ﺁﺋﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ
ﻣﺆﺳﺲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﺸﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﺍﺭﮐﻰ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ّ
ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﻧﺤﻮﮤ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ،ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻟﻰ
ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ
ﻣﺘﺸﮑﻠﮥ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ (٢) . ﻣﺮﮐﺐ ﺍﺯ ﺟﻤﻴﻊ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻭ ﺍﺟﺰﺍء ّ ﺍﺩﻋﺎ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ّ ّ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﻗﺮﻥ ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺎﻟﻨّﺴﺒﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﻈﺎﺭ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ،
ﭼﻪ ﮐﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﻔﻮﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻒ ﻭ
ﺍﮐﺮﺍﻩ ﻣﻨﻊ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻧﺤﻮﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻝ
ﺑﻮﺩﻩ ،ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﺭﺍء ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻋﻨﻒ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭﺳﻴﻊ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎﻯ ﻣﺤﻠّﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺟﺤﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺄﺳﻴﺲ ّ ﺹ٣
ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﺎﻧﻊ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻣﺮﺍﮐﺰ ّ
ﻳﮏ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺞ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻭﺳﻴﻊ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﮥ
ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﺭﻧﻮﻟﺪ ﺗﻮﻳﻦﺑﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ّ
) (Arnold Toynbeeﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﮐﻰ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻳﮏ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﮥ ١٩٥٠ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ّ
ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺳﻂ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﺮﺩﮤ ﻏﺮﺑﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﺭﻭﻡ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﻣﻌﺮﻭﻓﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻗﺪﺭ ّ ّ
ﺩﻭﻡ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ (٣) .
ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﮐﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺍﻋﻀﺎء ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎ ﺑﻪ
ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻯ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪﺍﻯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﺤﻮﮤ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﻔﻮﺫ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﺗﺤﺴﻴﻨﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﻭﺍﻳﺮ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘّﺤﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ
ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺤﮑﻢ ﻣﺤﺮﮐﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮﮤ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺮ ﻟﺰﻭﻡ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺑﻰﻃﺮﻓﺎﻧﻪ ﻭ ّ ّ ﺟﺪﻯ ّ
ﺗﺤﻮﻟﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺣﺴﺎﺱ ﺩﺭ ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭼﻨﻴﻦ ّ ّ
ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ .
ﺧﻼﻗﻪ ﻫﻴﭻ ﺷﮏ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﻗﻮﮤ ﺩﺭ ﻣﺤﺮﮐﮥ ّ ّ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﻓﻄﺮﺕ ﺍﻳﻦ ّ ّ
ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺍﺳﺖ : ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻮﺍﺿﻴﻊ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ّ
ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺍﻣﺘﺰﺍﺝ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﮋﺍﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺗﺴﺎﻭﻯ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ،ﺧﻠﻊ ﺳﻼﺡ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﴼ ﺑﻪ ﺹ٤
ﺣﻴﺎﺕ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﮐﻨﺪ .ﻣﺘﻮﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ
ﺩﻗﺖ ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﻧﮕﺎﻫﺪﺍﺭﻯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﭼﻪ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺮﻗﻮﻡ ّ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭼﻪ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﻧﺰﻭﻝ ﻭﺣﻰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﮐﺎﺗﺒﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﺤﺮﻳﺮ
ﺻﺤﺖ ﺁﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺳﭙﺲ ّ
ﻣﻨﻈﻢ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﻃﻰ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ّ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺸﺘﺼﺪ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺩﻧﻴﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻭ ﺩﻳﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺹ٥
٢
ﻭﻻﺩﺕ ﺁﺋﻴﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ
ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺁﮔﺴﺖ ١٨٥٢ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﮐﻪ
ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﺑﻮﺩ ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﻯ ﻧﺠﻴﺐ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻓﻰ ﮐﻪ
ﺍﺻﻞ ﻭ ﻧﺴﺒﺶ ﺑﻪ ﺩﻭﺩﻣﺎﻧﻬﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﻗﺪﻳﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺭﺳﻴﺪ ﻣﺘﻮﻟّﺪ
ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﺭ ﺩﺍﺋﺮﮤ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ّ ّ
ﻣﻬﻴﺎ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻗﺒﻮﻝ ﺁﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﻗﻮﺍﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ّ
ﺭﺍﻩ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﻣﺼﺮﻭﻑ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻗﺴﻤﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺋﻞ ﺩﻫﮥ ١٨٤٠ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﻓﻪ ﻭ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ )ﭘﺪﺭ ﺑﻴﻨﻮﺍﻳﺎﻥ ( ﺷﻬﺮﺕ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ّ
ﺳﺎﻝ ١٨٤٤ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ
ﻣﻘﺪﺭ ﺑﻮﺩ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﮐﺸﻮﺭﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﺳﺎﺯﺩ ،ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﺷﺪ. ﮐﻪ ّ
ﺍﻭﺍﺋﻞ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ
ﺟﺪﻯ ﻭ ﺻﻤﻴﻤﻰ ﺍﺩﻳﺎﻥ ،ﻇﻬﻮﺭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻮﻋﻮﺩﻯ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻰﮐﺸﻴﺪﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ّ
ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻭ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺑﺴﻂ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﮥ ّ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻋﻤﻴﻘﴼ ﻣﻀﻄﺮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﮎ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺍﻳﻦ ّ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﻪ ﮐﺘﺐ ّ ﻣﻘﺪﺳﮥ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻭ ّ
ﻫﻴﮑﻠﻴﻮﻥ ) (Templersﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﻴﻠﺮ )(Millerites ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ّ
ﻣﺆﻳﺪ ﻳﻘﻴﻦ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺐ ّ ﻣﻘﺪﺳﮥ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ّ ﺹ٦
ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍﺳﺦ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ
ﺭﺟﻌﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﻗﺮﻳﺐ ﺍﻟﻮﻗﻮﻉ ﺍﺳﺖ .ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻥ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ
ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﻭﻳﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺷﺮﻑ ﺑﺮﺍﻳﻨﮑﻪ ﻭﻋﻮﺩ ﻣﻨﺼﻮﺻﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ّ ّ ﺧﺎﻭﺭ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ.
ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮﻳﻦ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻮﻋﻮﺩ
ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﻗﻮﻉ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﺘّﮑﻰ ﺑﺮ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻰ ﺟﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ
ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﺑﺎﺏ ) (٤ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ .ﺍﺯ ١٨٤٤ﺗﺎ ١٨٥٣ﻣﻴﻼﺩﻯ
ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﺪﺕ ﻧﻪ ﺳﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﺻﻨﻒ ﺩﺭ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﻭ
ﺍﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ .ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻋﻼﻥ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺩﺍﺋﺮ ﺑﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﺭﻭﺯ ﺧﺪﺍ )ﻳﻮﻡ ﺍ (ﺑﺰﻭﺩﻯ ﻓﺮﺍ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ ﺷﺨﺺ ﻭﻯ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻮﻋﻮﺩ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﮐﺘﺎﺏ
ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﮥ ﻋﺼﺮﻯ
ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺷﺌﻮﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺍﺳﺖ ﺣﺘّﻰ ﺑﻮﺩ .ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻤﻰ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ّ
ﺍﻃﻔﺎﻝ ﺁﻥ ﻋﺼﺮ ﺑﺪﻳﻊ ﺭﺍ ﻗﺎﺩﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻋﻠﻢ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺳﺒﻘﺖ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺷﺌﻮﻥ ﺟﻮﻳﻨﺪ .ﻧﺪﺍﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ّ
ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻟﺘﺸﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻇﻬﻮﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ
ﮐﻠﻰ ﺗﻄﻮﺭﺍﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻈﻬﺮ ّ ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﻭ ﻗﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ّ
ﺍﻟﻬﻰ ﻳﺎ َﻣﻦ ُﻳﻈﻬﺮﻩ ﺍ) ُﺷﺨﺼﻰ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ( ﮐﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻫﻤﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺵ ﻫﺴﺘﻨﺪ (٥) . ﺹ٧
ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻋﻮﺗﻰ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭ ﻋﺪﺍﻭﺕ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺷﺪﻳﺪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ
ﻧﺒﻮﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﻭﺭﮤ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ّ
ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻭ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺁﻥ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺣﮑﻢ ّ
ﻣﺪﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﺤﮑﻮﻡ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﺩﺑﺎﺭ ﺍﺭﺗﺪﺍﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﻔﺲ ّ
ﻋﻠﻤﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺑﺰﻭﺩﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ
ﺑﺨﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮﺩ .ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺁﺋﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺩﻫﺸﺘﻨﺎﮎ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ ﻭ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ
ﻧﻬﻢ ﺟﻮﻻﻯ ١٨٥٠ﻣﻴﻼﺩﻯ ) (٦ﺩﺭ ﻣﻼٔ ﻋﺎﻡ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ .ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻣﺪﺍﺧﻠﮥ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺷﺮﻕ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻓﺰﻭﻧﻰ ﺑﻮﺩ ،ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ّ
ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﺟﻠﺐ ﮐﺮﺩ .ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﻭ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﻟﻴﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﮥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﻭ ﺑﺎﺭﻗﮥ
ﺍﻣﻴﺪﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻣﻈﻠﻢ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﺑﺮﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﺋﻰ ﭼﻮﻥ ﺍﺭﻧﺴﺖ ﺭﻧﺎﻥ ) (Ernest Renanﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﺪ ّ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻠﺐ ّ
ﻟﺌﻮ ﺗﻮﻟﺴﺘﻮﻯ ) (Leo Tolstoyﻭ ﺳﺎﺭﺍ ﺑﺮﻧﻬﺎﺭﺩ ) (Sarah Bernhardtﻭ ﮐﻨﺖ ﮔﻮﺑﻴﻨﻮ ) (Conte de Gobineauﮔﺮﺩﻳﺪ ( ٧ ) .
ﻣﻌﺮﻭﻓﻴﺖ ﻭ ﺷﻬﺮﺗﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ّ
ﺑﺎﺏ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﺠﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻭ ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ
ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﺑﻪ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺩﻧﺪ .ﻭ ﻟﮑﻦ ﺑﻪ ﻋﻠّﺖ ﺷﻬﺮﺕ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺷﺨﺼﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ّ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﻔﺎﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺩﻭﻝ ﻏﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺘﻞ
ﻋﺎﻡ ﻭ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ،ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺍﻟﺤﺎﺡ ﻭ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻧﻔﻮﺱ ﺫﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭﺑﺎﺭ ،ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﮑﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻧﮕﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﺍﻓﮑﻨﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ
ﮐﻪ ﺩﺧﻤﻪﺍﻯ ﻇﻠﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﺣﺸﺮﺍﺕ ﻣﻮﺫﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺏ ﺹ٨
ﻣﺘﻌﻔﻦ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﻭﻟﺘﻴﺎﻥ ﮔﺮ ﭼﻪ ﺍﺗﻬﺎﻣﻰ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻧﺪ ﺍﻧﺒﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺘﺮﻭﮐﻪ ﻭ ّ
ﻭ ﻟﮑﻦ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻭ ﻗﺮﻳﺐ ﺳﻰ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﻖ ﺍﺳﺘﻴﻨﺎﻑ ﺩﺭ ﻇﻠﻤﺖ ﻭ ﮐﺜﺎﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﻩ ﭼﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﻰ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ
ﻣﺤﮑﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﺤﺒﻮﺱ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺯﻧﺠﻴﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ
ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻗﺮﻩﮐﻬﺮ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ .
ﭼﻮﻥ ﺁﻥ ﻗﺴﻢ ﮐﻪ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺁﺭﺯﻭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﭘﺎﻯ ﺩﺭ
ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﮐﺮﺩﻧﺪ .
ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﺸﺮﻳﺢ
ﻣﺘﻔﮑﺮﻳﻦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻭ ﻣﻮﺍﺿﻴﻊ ﻋﻈﻴﻤﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻘﻮﻝ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ّ
ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ،ﻧﻘﺶ ﻭﺣﻰ ﻃﻲ ﻗﺮﻭﻥ ﻭ ﺍﻋﺼﺎﺭ ﺑﺨﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ : ّ ّ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺳﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻧﻈﺎﻣﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ،ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻟﺰﻭﻡ ﺳﻠﻄﻪ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻣﺒﺎﻧﻰ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺸﺮﻯ .ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻧﺸﺌﮥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺣﻴﻦ ﻧﺰﻭﻝ ﻭﺣﻰ ،ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺍﺯ ّ
ﻋﮑﺲﺍﻟﻌﻤﻞ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﻭ ﺍﺯ ﮔﻔﺖ ﻭ ﺷﻨﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺡ ﻗﺪﺳﻰ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺳﺖ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻰﮐﻨﺪ .
ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﻭﺭﮤ ﺣﻴﺎﺕ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ
ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ : ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺑﻪ ّ
ﻣﻌﻴﻦ ﻣﻘﺮ ّ " ﭼﻬﺎﺭ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺷﺒﻪ ﻭ ﻣﺜﻞ ﻧﺪﺍﺷﺖ ّ
ﻣﺤﻞ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﻭ ﻣﻌﺎﺷﺮ ﻗﺮﻳﺐ ﺻﺪ ﻭ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻣﺎ ّ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ّ ٠٠٠٠٠ ﺳﺎﺭﻗﻴﻦ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ﻧﻔﻮﺱ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﻴﻦ ﻃﺮﻕ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﻊ ﺍﻳﻦ
ﺹ٩
ﻣﺤﻞ ﻣﻨﻔﺬ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺟﺰ ﻃﺮﻳﻘﻰ ﮐﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻳﻢ ﺍﻗﻼﻡ ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ّ ّ
ﻭﺻﻔﺶ ﻋﺎﺟﺰ ﻭ ﺭﻭﺍﺋﺢ ﻣﻨﺘﻨﻪﺍﺵ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺁﻥ ﺟﻤﻊ
ﺍﻻﻇﻠﻢ" (٨) . ﻋﻠﻴﻨﺎ ﻓﻰ َ ﻭﺭﺩ َ َ ْ ﺍﮐﺜﺮﻯ ﺑﻰﻟﺒﺎﺱ ﻭ ﻓﺮﺍﺵ .ﺍُ َ ْ َ ُ ﺍﻟﻤﻘﺎﻡ ٔ ْ َ ﻳﻌﻠﻢ ﻣﺎ َ َ َ ﺫﺍﮎ ُ ِ ﺍﻻﻧﺘ ِﻦ ٔ ْ َ ِ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺯﻧﺪﺍﻧﺒﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻠﻪﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﻓﺮﻭﺩ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﻳﮏ ﻳﺎ
ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺴﺠﻮﻧﻴﻦ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﮐﺸﺎﻥ ﮐﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ .ﻧﺎﻇﺮﻳﻦ
ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻫﺪﮤ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﺍﺳﻴﺮ ﻭ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎﻯ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻫﺎﻥ
ﺗﻮﭖ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﺒﺮ ﻭ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺪﻥ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ
ﻣﻰﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺷﻤﻊﻫﺎﻯ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺟﺮﺍﺣﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺪﻧﺸﺎﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻰ
ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻧﺼﺐ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺯﺧﻢﻫﺎﻯ ﮔﺪﺍﺧﺘﻪ ﺟﺎﻥ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ) ، (٩ﺍﺑﺮﺍﺯ
ﻭﺣﺸﺖ ﻭ ﺍﻧﺰﺟﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺩﺭ ﺑﺤﺒﻮﺣﮥ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺑﻮﺩ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺁﮔﺎﻩ ﺷﺪﻧﺪ . ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺮﺍﻯ ّ " ﺩﺭ ﺷﺒﻰ ﺍﺯ ﺷﺐ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺭﺅﻳﺎ ﺍﺯ ﺟﻤﻴﻊ ﺟﻬﺎﺕ ﺍﻳﻦ
ﻋﻠﻴﮏ َ .ﻭ ﻻ ﺑﻘﻠﻤﮏ .ﻻ َ ْ َ ْ ﺑﮏ َﻭ ِ َ َ ِ َ ﻧﻨﺼﺮﮎ ِ َ ﮐﻠﻤﮥ ﻋﻠﻴﺎ ﺍﺻﻐﺎء ﺷﺪ ٕ :ﺍﻧّﺎ َ ْ ُ ُ َ ﻭﺭﺩ َ َ ْ َ ﺗﺤﺰﻥ َ ّ ﻋﻤﺎ َ َ َ
ﺑﮏ ﻫﻢ ِ ٌ ﺳﻮﻑ َ ْ َ ُ ﻳﻨﺼﺮﻭﻧﮏ ِ َ ﺭﺟﺎﻝ َ ْ ُ َ َ ﺍﻻﻣﻨﻴﻦ َ ْ َ . ﺗﺨﻒ ٕ َ ﮐﻨﻮﺯ ٔ ْ ِ َ َ ْ ﺍﻻﺭﺽ َ ،ﻭ ُ ْ ﻣﻦ ٓ ِ َ ﺍﻧﮏ ِ َ ﻳﺒﻌﺚ ﺍَ ُ ُ
ﺃﻓﺪﺓ ﺍﻟﻌﺎﺭﻓﻴﻦ "* (١٠) . َﻭ ِ ْ ِ َ ﺑﺎﺳﻤﮏ ﺍﻟّﺬﻯ ِ ِﺑﻪ ﺃﺣﻴﺎ ﺍَ َ ْ ُ ِ َ
) ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻗﻠﻤﺖ ﻧﺼﺮﺕ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩ .ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻣﺪﻩ
ﺍﻧﺪﻭﻫﮕﻴﻦ ﻳﺎ
ﺑﻴﻤﻨﺎﮎ ﺷﻮﻯ ﭼﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻩ ﺣﻔﻆ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﺴﺘﻰ .ﺑﺰﻭﺩﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪﻫﺎﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﻣﺒﻌﻮﺙ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﻧﻔﻮﺳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺼﺮﺕ ﺗﻮ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺨﺶ ﺗﻮ ﻗﻴﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ ( _______________________________________________________
*ﭼﻮﻥ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺁﺛﺎﺭ ﻋﺮﺑﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻣﻤﺪﻭﺡ ﻭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ
ﺗﻘﺮﻳﺒﻰ
ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ ) ( ﻣﻨﺪﺭﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺹ ۱۰
ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻧﺰﻭﻝ ﻭﺣﻰ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮ ﺍﻧﺒﻴﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺎ ﺍﺯ ّ
ﻭ ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺷﺮﺡ ﺣﻴﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻮﺩﺍ ،ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻮﺳﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﺁﮔﺎﻩ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻗﻠﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻴﺴﻰ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ّ
ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ .
ﺗﻮﻗﻒ ﺩﺭ ﺳﺠﻦ ﺍﺭﺽ ﻃﺎء ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻧﻮﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﺎﻡ ّ "ﺩﺭ ّ
ﺯﺣﻤﺖ ﺳﻼﺳﻞ ﻭ ﺭﻭﺍﺋﺢ ﻣﻨﺘﻨﻪ ﻗﻠﻴﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻟﮑﻦ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ
ﺍﻭﻗﺎﺕ ﮐﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺩ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰﺷﺪ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺍﻋﻼﻯ ﺭﺃﺱ ﻗﻠﮥ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﺮ ﺻﺪﺭ ﻣﻰﺭﻳﺨﺖ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﮥ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ّ
ﺟﺒﻞ ﺑﺎﺫﺥ ﺭﻓﻴﻌﻰ ﺑﺮ ﺍﺭﺽ ﺑﺮﻳﺰﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺟﻤﻴﻊ
ﺍﻋﻀﺎء ﺁﺛﺎﺭ ﻧﺎﺭ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﻴﻦ ﻟﺴﺎﻥ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺻﻐﺎء ﺁﻥ ﺍﺣﺪﻯ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﻪ (١١) "٠٠٠ ﺹ ١١
٣
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﻭ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺭﻫﺎﺋﻰ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ
ﻣﺴﺘﺒﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺑﻰﺩﺭﻧﮓ ﺍﺯ ﺯﺍﺩﮔﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺟﻤﻴﻊ ﺩﺍﺭﺍﺋﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ّ
ﻏﺼﺐ ﻭ ﺿﺒﻂ ﺷﺪ .ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮤ ﺭﻭﺱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﴼ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺿﻄﺮﺍﺑﻰ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﺯﺍﺭ ﻭ ﺷﮑﻨﺠﮥ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﺩﺭ ﺑﻼﺩ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﮥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺭﻭﺱ ﻋﺰﻳﻤﺖ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﻗﺒﻮﻝ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﻋﺪﺗﻰ ﺑﺎ ّ
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻪ ﻏﻠﻂ
ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ (١٢) .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ّ
ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ
ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻮﺩ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺁﻏﺎﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ
ﺍﺫﻳﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮥ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻭ ﺣﺒﺲ ﻭ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ، ﻳﮕﺎﻧﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﻭ ﻣﺆّﺛﺮ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺮﮤ ﻗﺘﻞ
ﻋﺎﻡﻫﺎ ﻣﺼﻮﻥ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﺮ
ﻣﻘﺪﻡ ﺷﻤﺮﺩﻧﺪ .ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻭ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺁﻥ ﻭﺍﻗﻌﮥ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺍﮐﺜﺮ ﺍﻣﺮﻯ ّ ﻣﺘﺸﺘﺖ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻭﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﺟﻮﺍﻥ ،ﺟﺎﻣﻌﮥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺭﺍ ّ ﺹ ١٢
ﻣﺘﻔﺮﻕ ﻭ ﻣﺄﻳﻮﺱ ﻭ ﭘﺮﻳﺸﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ّ
ﺑﺮﺍﻯ ﮔﺮﺩﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﺎﺑﻴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﺮﺏ ﻓﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﺴﺎﺩﺕ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﻧﻔﺎﻕ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ) (١٣ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﻃﺮﻳﻘﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﮐﻠّّﻴﮥ ﻓﺮ ﺳﺘﺎﺩﮔﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺻﺤﺮﺍﻯ
ﻫﺠﺮ ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻰ ﮐﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﻋﺰﻟﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ .ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺧﻮﺩ
ﺍﻳﺎﻡ ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ " :ﻣﻬﺎﺟﺮﺗﻢ ﺭﺍ ﺧﻴﺎﻝ ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﺩﺭ ّ
ﻣﺤﻞ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﺣﺒﺎﺏ ﻧﺸﻮﻡ ﻭ ﻣﺼﺪﺭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻧﺒﻮﺩ "ﻭ " ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﻮﺩ ﮐﻪ ّ
ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺑﻮﺩ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻧﮕﺮﺩﻡ " .ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﮐﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﺩﻭﺭﺍﻧﻰ ﭘﺮ ﺍﺯ ّ ﺍﻳﺎﻡ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺑﮑﻠّﻰ ﻣﻔﻘﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﻗﻮﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ّ
ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﺮﺡ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺍﻣﺮﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ
ﺗﻤﻌﻦ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ " :ﺑﺨﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺎﺳﻮﻯ ﻏﺎﻓﻞ " )(١٤ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻭ ﻋﻼﻗﮥ ﺷﺨﺼﻰ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﻘﺎﻥ
ﻣﺼﺮﺍﻧﮥ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ،ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺪﻋﺎﻯ ﺑﻪ ّ ّ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﮤ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻳﺄﺱ ﻭ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪﻯ ﺑﺴﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ
ﺍﻃﻼﻉ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻤﻨّﺎﻯ ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ّ ّ
ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .
ﺩﻭ ﺍﺛﺮ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﮤ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻭ ﻗﺒﻞ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺍﺛﺮ ﮐﻪ ﺁﻧﺮﺍ " ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺍﺯ ﺍﻋﻼﻥ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ١٨٦٣ﺍﺳﺖ ّ .
ﻣﮑﻨﻮﻧﻪ " ﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﻧﻔﻴﺲ ﻣﺸﺤﻮﻥ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻗﺼﺎﺭ
ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻮﻫﺮ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ ﺷﺌﻮﻥ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ،ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻗﺼﺎﺭ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺯﻳﺒﺎﺋﻰ ﻭ ﺹ ١٣
ﺷﻴﻮﺍﺋﻰ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺧﻼﺻﻪ ﻭ ﭼﮑﻴﺪﮤ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ
ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﺑﻰﭘﺮﺩﻩ ﻭ ﺣﺠﺎﺏ ﺑﺎ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻟﺴﺎﻥ ّ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺍﻧﺒﻴﺎﻯ ﺳﻠﻒ ّ
ﺗﮑﻠﻢ ﺍﺳﺖ : ّ
ﺗﮑﻦ ﺍَﻟﻲ ﺭﺍﻏﺒﴼ ﻋﻨﻪ ٕ ْ ﻋﻨﺪﻯ ٕ ْ ُ ﺍﻥ ُ ﺣﺐ ﺍﻻْﺷﻴﺎْ ِ ﺍﺑﻦ ّ ﺗﺮﻏﺐ َ ْ ُ ﻳﺎ ْ َ ﺍﻻﺻﺎﻑ ،ﻻ َ ْ َ ْ ﻭﺡ -ﺍ َ ﺍﻟﺮ ِ َ ْ ﺑﻌﻴﻦ ﺑﺬﻟﮏ ْ َﻭ ﻻ َ ْ ُ ﺗﺸﺎﻫﺪ ﺍﻻْﺷﻴﺎَ ْ َ ِ ﻣﻨﻪ ِ َ َ ﺃﻥ ُ ِ َ ﺗﻮﻓﻖ ِ ِ َ ﺑﻌﻴﻨﮏ ﻻ ِ َ ْ ﺃﻧﺖ ُ َ ُ ﺗﻐﻔ ْﻞ ِ ْ ُ ﻟﺘﮑﻮﻥ ﻟﻰ ﺃﻣﻴﻨﴼ َ ،ﻭ ْ َ ِ ِ ﺍﻟﻌﺒﺎﺩ،
ﺃﺣﺪ ﻓﻰ ِ ِ ﺑﻤﻌﺮﻓﺔ َ ٍ ﺑﻤﻌﺮﻓﺘﮏ ﻻ ِ َ ْ ِ َ ِ ﺫﻟﮏ ﻳﻨﺒﻐﻰ ْ ﺗﻌﺮﻓﻬﺎ ِ َ ْ ِ َ ِ َ َﻭ َ ْ ِ َ ﻳﮑﻮﻥ َ ِ ، ﺃﻥ َ َ ﻓﮑﺮ ﻓﻰ ِ َ ﺍﻟﺒﻼﺩ ْ َ . ﮐﻴﻒ َ ْ َ ﺫﻟﮏ َ ْ َ ﻣﻦ ِ ْ
ﻋﻴﻨﻴﮏ (١٥) . ﻓﺎﺟﻌﻠﻪ ﺃﻣﺎﻡ َ ْ َ ْ َ ﻋﻨﺎﻳﺘﻰ َ َ ﻋﻄﻴﺘﻰ َ َ ْ َ َ ِ ﻟﮏ ُ ْ َ ْ َ ، ﻋﻠﻴﮏ َﻭ ِ َ ﺁﻥ
)ﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺭﻭﺡ ،ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺍﺯ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺣﻖ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺍﺯ
ﺭﻭﻯ ﻣﮕﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻏﺎﻓﻞ ﻣﺸﻮ ﺗﺎ ﺍﻣﻴﻦ ﺍﻭ ﺷﻮﻯ .ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺗﻮﺍﻧﻰ ﺩﺍﺩ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺑﻪ
ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺑﺒﻴﻨﻰ ﻭ ﺑﺸﻨﺎﺳﻰ ﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﮐﻨﻰ ،ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺶ ﻭ ﻗﺪﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺸﺶ ﺑﺪﺍﻥ ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭ ( (١٥
ﺍﺑﻦ ُ ِ ﻋﺒﺪ )-٢ ﺃﺑﺪﴽ ْ َ ْ َ ، ﻻﺣﺒﮏ ْ ٕ . ﻓﺎﻋﺮﻑ ﻳﺎ َ ْ ُ ﻟﻦ ِ َ ﺃﺣﺒﺒﻨﻰ ٔ ِ َ ﺍﻟﻮﺟﻮﺩ ْ ِ ْ - ﺗﺤﺒﻨﻰ َ ْ ﻟﻢ ُ ِ ﺍﻥ َ ْ ﻳﺎ ْ َ ﺃﺣﺒﮏ َ
ﻣﺮﺍ
) ﺍﻯ ﺯﺍﺩﻩ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺟﻮﺩ ،ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﺮﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻯ ﺩﻭﺳﺘﺖ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺩﺍﺷﺖ ،ﺍﮔﺮ
ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﻯ ﻫﺮﮔﺰ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻣﺮﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﻰ ﺩﺍﺷﺖ (
ِ ﺍﻟﺮﺟﻮﻉ ﺍﻻﻧﺴﺎﻥ -ﻻ َ ْ َ ْ ﺗﻔﺮﺡ ِ ّﺍﻻ ﻓﻰ ُ ِ َ ﺗﺤﺰﻥ ٕ ّﺍﻻ ﻓﻰ ُ ْ ِ َ ﺍﺑﻦ ﻋﻨﺎ َ ،ﻭ ﻻ َ ْ َ ْ ﺑﻌﺪﮎ َ ّ ﻳﺎ ْ َ ﻗﺮﺑﮏ ِﺑﻨﺎ َﻭ ِ
ﺍﻟﻴﻨﺎ (١٥-٣) . َْٕ
ﺣﻖ ﺍﻓﺴﺮﺩﻩ ﻣﺒﺎﺵ ﻭ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻧﺰﺩﻳﮑﻰ ﺑﺎﻭ ) ﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ،ﺟﺰ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺯ ّ
ﺷﺎﺩﻯ ﻣﮑﻦ ( ﺹ ١٤
ﺍﺑﻦ ُ ِ ﺑﺄﻳﺎﺩﻯ ُ ِ ِ ﺑﺄﻧﺎﻣﻞ ُ ْ َ ِ ﺻﻨﻌﺘﮏ ﻓﻴﮏ ﺃﻭﺩﻋﺖ ﺍﻟﻘﻮﺓ َ ،ﻭ َ َ ْ ُ َ ﺍﻟﻮﺟﻮﺩ َ ُ ْ َ َ - َ ﺧﻠﻘﺘﮏ ِ ِ ِ ﺍﻟﻘﺪﺭﺓ َ ،ﻭ ْ َ ْ ُ ﻳﺎ ْ َ
ﺗﺸﮏ ِ ﮐﺎﻣﻞ َ ،ﻭ ُ ْ ِ ،ﻻﻥ ُ ْ ِ ﻋﻦ ُ ﻓﻴﻪ ﺣﮑﻤﻰ ِ ٌ ﺻﻨﻌﻰ ِ ٌ ﻧﺎﻓﺬ ،ﻻ َ ُ ﮐﻞ َﺷﻰ ٔ ﻓﺎﺳﺘ ْ ِ ﻐﻦ ِ ِﺑﻪ َ ْ ﺟﻮﻫﺮ ﻧﻮﺭﻯ َ ْ ، َ ْ ََ
ﺗﮑﻦ ِ ﻓﻴﻪ ُﻣﺮﻳﺒﴼ (١٥-٤) . َﻭ ﻻ َ ُ ْ
)ﺍﻯ ﺯﺍﺩﮤ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺟﻮﺩ ،ﺑﺪﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺁﻓﺮﻳﺪﻡ ﻭ ﮔﻮﻫﺮ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮ ﻭﺩﻳﻌﻪ
ﻧﻬﺎﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺑﻰﻧﻴﺎﺯ ﺑﺎﺵ .ﺷﮏ ﻣﮑﻦ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﺪﺍﺭ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﮐﻤﺎﻝ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ
ﻣﻘﺮﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻡ ﻣﺤﺘﻮﻡ ﺍﺳﺖ ( ّ
ﻣﻬﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺍﺛﺮ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ّ
ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺷﺮﺡ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﺟﺎﻣﻊ ﻭ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﺍﺳﺖ .ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺰﺑﻮﺭ ّ
ﻣﻘﺼﺪ ﺍﺯ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻓﻘﺮﺍﺗﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺎ ﺍﺣﺎﻃﮥ ﻧﻈﺮ ﻭ
ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻝ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﻭ ﺑﺴﺎﻃﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺪﺭﺟﺎﺕ ﮐﺘﺐ
ﻣﻘﺪﺳﮥ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻨﺘﺎﺝ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻧﺒﻴﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ّ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻭﺍﺣﺪ ،ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﺣﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭﮎ ﻗﻮﺍﻯ ﻣﮑﻨﻮﻧﮥ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻌﺮ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻣﻰﺳﺎﺯﻧﺪ .ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﻪ
ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻠﻮﻍ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ﺗﻌﻠﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﺻﺮ ﻳﺢ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ّ
ﻟﺴﺎﻥ ﺗﻤﺜﻴﻞ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻩ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ .ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﮐﻮﺭﮐﻮﺭﺍﻧﻪ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ
ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺮﻗﻰ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﺳﺖ ﺑﻬﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﮐﻪ ﻋﺼﺮ ﺗﻨﻮﻳﺮ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ّ ّ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻬﺘﺪﻯ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻭ
ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻃﺒﻘﻪﺍﻯ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻳﻌﻨﻰ ﻋﻠﻤﺎء ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻰﻧﻴﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻳﻨﮏ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭ ،ﺻﺪﻕ ﻭ ﺻﻔﺎﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍء. ﺹ ١٥
ﺑﺤﺮ ِ ْ ِ ِ ﻋﻦ ُ ﺑﺎﻻﻧﻘﻄﺎﻉ ِ ْ ﻟﻦ َ ِ ﻣﻦ ﻳﺼﻠﻮﺍ ٕﺍﻟﻰ ﺷﺎﻃﺊ َ ْ ِ " ٕ ﮐﻞ َ ْ ﺍﻟﺼﺮﻑ َ ْ ﺍﻟﻌﺒﺎﺩ َ ْ ﺍﻥ ِ َ ﺍﻟﻌﺮﻓﺎﻥ ّﺍﻻ ٕ ْ ِ ِ
ِ ﺍﻻﺭﺽ " ٠٠٠ ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ َﻭ ٔ ْ ِ ﻓﻰ
ﺟﻮﻫﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺏ ﺁﻧﮑﻪ ﺳﺎﻟﮑﻴﻦ ﺳﺒﻴﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻃﺎﻟﺒﻴﻦ ﮐﺆﻭﺱ
ﺍﻳﻘﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻔﻮﺱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻤﻴﻊ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﻋﺮﺿّﻴﻪ ﭘﺎﮎ ﻭ ﻣﻘﺪﺱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﮔﻮﺵ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻤﺎﻉ ﺍﻗﻮﺍﻝ ﻭ ﻗﻠﺐ ﺭﺍ ﺍﺯ ّ
ﺗﻌﻠﻖ ﺑﺎﺳﺒﺎﺏ ﻇﻨﻮﻧﺎﺕ ﻣﺘﻌﻠّﻘﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺤﺎﺕ ﺟﻼﻝ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺭﺍ ﺍﺯ ّ
ﻣﺘﻮﮐﻠﻴﻦ ﻋﻠﻰ ﺍ ﻇﺎﻫﺮﻩ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻼﺣﻈﮥ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻓﺎﻧﻴﻪ ﻭ ّ
ﻣﺘﻮﺳﻠﻴﻦ ﺍﻟﻴﻪ ﺳﺎﻟﮏ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﻠّﻴﺎﺕ ﺍﺷﺮﺍﻗﺎﺕ ﻭ ّ
ﺷﻤﻮﺱ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ٠٠٠ﮔﺮﺩﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻋﺒﺪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺍﻗﻮﺍﻝ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺍﻓﻌﺎﻝ ﻋﺒﺎﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺟﺎﻫﻞ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﻟﻌﺰﻩ ﺭﺏ ّ ﺣﻖ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻫﺮ ﮔﺰ ﺑﻪ ﺭﺿﻮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﺖ ّ
ﺍﻳﺎﻡ ﻗﺒﻞ ﺷﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻗﺪﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞ ﻧﺸﻮﺩ ٠٠٠٠ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ّ
ﺍﺣﺪﻳﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﮐﻞ ﺍﻋﺎﻟﻰ ﻭ ﺍﺩﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ّ
ﻗﺪﺳﻴﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ٠٠٠ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﺑﻮﺍﺏ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻣﻔﺘﻮﺡ ﻣﻰﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ّ
ﻏﻤﺎﻡ ﻣﮑﺮﻣﺖ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻭ ﺷﻤﺲ ﻏﻴﺐ ﺍﺯ ﺍﻓﻖ ﻗﺪﺭﺕ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺗﮑﺬﻳﺐ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻟﻘﺎﻯ ﺍﻭ ﮐﻪ ﻋﻴﻦ ﻟﻘﺎء ﺍ ﺍﺳﺖ
ﺍﺣﺘﺮﺍﺯ ﻣﻰﺟﺴﺘﻨﺪ ٠٠٠ﻭ ﭼﻮﻥ ﺳﺮﺍﺝ ﻃﻠﺐ ﻭ ﻣﺠﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﺫﻭﻕ ﻭ ﺣﺐ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺴﻴﻢ ﺷﻮﻕ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻭﻟﻪ ﻭ ﺟﺬﺏ ﻭ ّ
ﻣﺤﺒّﺖ ﺍﺯ ﺷﻄﺮ ﺍﺣﺪﻳّﻪ ﻭﺯﻳﺪ ﻇﻠﻤﺖ ﺿﻼﻟﺖ ﺷﮏ ﻭ ﺭﻳﺐ ﺯﺍﺋﻞ
ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﺭ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻳﻘﻴﻦ ﻫﻤﮥ ﺍﺭﮐﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ...
ﻭ ﻋﻨﺎﻳﺎﺕ ﻭ ﺗﺄﻳﻴﺪﺍﺕ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻘﺪﺱ ﺻﻤﺪﺍﻧﻰ ﺣﻴﺎﺕ ﺗﺎﺯﮤ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺒﺬﻭﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻘﺴﻤﻰ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﺸﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﮔﻮﺵ
ﺑﺪﻳﻊ ﻭ ﻗﻠﺐ ﻭ ﻓﺆﺍﺩ ﺗﺎﺯﻩ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ ...ﻭ ﺑﻌﻴﻦ ﺍ ﺑﺪﻳﻌﻪ ﺩﺭ
ﺫﺭﮤ ﺑﺎﺑﻰ ﻣﻔﺘﻮﺡ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻤﺮﺍﺗﺐ ﻋﻴﻦ ﻫﺮ ّ ﺣﻖ ﺍﻟﻴﻘﻴﻦ ﻭ ﻧﻮﺭ ﺍﻟﻴﻘﻴﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﺷﻴﺎء ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺍﻟﻴﻘﻴﻦ ﻭ ّ
ﺻﻤﺪﺍﻧﻴﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﺪ ٠٠٠ﺩﻣﺎﻍ ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﻪ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻇﻬﻮﺭ ﺗﺠﻠّﻰ ّ ّ ﺹ ١٦
ﺟﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﺯﮐﺎﻡ ﮐﻮﻥ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﭘﺎﮎ ﺷﺪ ﺍﻟﺒﺘّﻪ ﺭﺍﺋﺤﮥ ﺟﺎﻧﺎﻥ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺯﻝ ﺑﻌﻴﺪﻩ ﺑﻴﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺛﺮ ﺁﻥ ﺭﺍﺋﺤﻪ ﺑﻤﺼﺮ ﺍﻳﻘﺎﻥ
ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﺩ ...ﻭ ﺁﻥ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﮐﺘﺐ ّ ﺣﻀﺮﺕ ّ
ﻫﺮ ﻋﻬﺪﻯ ٠٠٠ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﻘﺎﻥ
ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ ﻭ ﺍﻻﺭﺽ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺍﻳﻦ ﻣﮑﻨﻮﻥ ﻭ ﻣﺨﺰﻭﻥ ﮔﺸﺘﻪ (١٦)"... ّ ﮐﻞ ﻣﻦ ﻓﻰ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﺷﺎﺭﮤ ﺻﺮﻳﺤﻰ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻥ
ﻗﻮﺕ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﺷﮑﺎﺭﺍ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻤﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺑﻠﮑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﻤﺎﻝ ّ
ﺍﺗﻘﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ .ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ
ﺍﺻﻠﻰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺎﻓﺬﮤ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻰ ﮐﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎء ﻭ
ﻃّﻼﺏ ﺳﺎﺑﻖ ﻋﻠﻮﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺎ
ﺗﺴﻠّﻂ ﻭ ﺍﺣﺎﻃﮥ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﻰ ،ﺩﻋﻮﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﺒﻮﺍﺕ ﻭ ﻭﻋﻮﺩ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺎﺋﻢ ﻭ ﻣﻬﺪﻯ ﻣﻮﻋﻮﺩ ّ ﻇﻬﻮﺭﺵ ّ
ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﮐﻤﺎﻝ ﻭﺿﻮﺡ ﺍﺑﻼﻍ ﻭ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺁﻥ ﻭﺩﻳﻌﮥ ﺭﺑّﺎﻧﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﭙﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻻﻳﻖ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﻓﺪﺍﮐﺎﺭﻯ ﺩﻟﻴﺮﺍﻧﮥ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻥ ﺑﻰﺷﻤﺎﺭﻯ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ
ﺟﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺜﺎﺭ ﺟﺎﻧﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻥ
ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﻨﻄﺒﻖ
ﺳﺎﺯﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﻋﺮ ﺏ
ﻣﺘﺸﮑﻞ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﻮﺩ ،ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﻪ ّ
ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺳﺨﺖ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ
ﻣﺎﺩﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺪﻓﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻮﻕ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﻭﺳﺎﺋﻞ ّ ﺹ ١٧
ﻣﻔﺼﻞ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ " ﻧﺒﻴﻞ " ﮐﻪ ﺑﻌﺪﴽ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ّ ّ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﺑﺮﺷﺘﮥ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﮐﻤﺎﻝ ّ
ﺍﻳﺎﻡ ﺑﻴﻦ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺣﮑﻤﻔﺮﻣﺎ ﺑﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺻﻒ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ : ﻭﺍﺭﺳﺘﮕﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ّ "ﺍﮐﺜﺮ ﺷﺒﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻩ ﻧﻔﺮ ﺑﻴﮏ ﻗﻤﺮﻯ ﺧﺮﻣﺎﻯ ﺯﺍﻫﺪﻯ ﻣﻰ
ﮔﺬﺭﺍﻧﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﺒﻮﺩ ﮐﻪ ﮐﻔﺶ ﻭ ﻋﺒﺎ ﻭ ﻗﺒﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
ﻣﻨﺎﺯﻝ ﺍﺳﺖ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﮐﻴﺴﺖ ﻫﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﮐﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ
ﻣﺸﺮﻑ ﮐﻔﺶ ﺑﻪ ﺍﻭ ّ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺤﻀﻮﺭ ﻣﺒﺎﺭﮎ ّ
ﺍﻳﺎﻣﻰ ﺑﻮﺩ (۱۷)"... ﻣﻴﺸﺪ ﻋﺒﺎ ﻭ ﻗﺒﺎ ﺑﻪ ﺍﻭ ّ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺷﺖ ...ﭼﻪ ﺧﻮﺵ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻭ ﺧﻮﺵ ّ ﺑﺎﺑﻴﻪ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﮐﻨﺴﻮﻟﮕﺮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻰﮐﺮﺩﻧﺪ ﻣﺎﺟﺮﺍﻯ ﻧﻬﻀﺖ ّ
ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ
ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺫﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻥ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺠﺎﻭﺭ
ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺁﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩ ، ّ
ﺯﻳﺎﺭﺗﮕﺎﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻮﺩ ،ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻮﺍﻟﻰ ﺯﺍﺋﺮﻳﻦ
ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮﺍﺋﻂ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻄﻠﻮﺑﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻧﻔﻮﺫ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺎﺑﻰ ﮐﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻋﻴﺎﻥ ﻭ ﻧﻔﻮﺱ ﻋﺎﻟﻰ ﻣﻘﺎﻣﻰ
ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺑﻰﭘﻴﺮﺍﻳﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﺍﺭﺷﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻰﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﮔﺎﻥ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ
ﻣﺪﺕ ﮐﻮﺗﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺮﺍﻯ ّ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﭼﻨﺎﻥ ﻣﺠﺬﻭﺏ ﻭ ﻣﻔﺘﻮﻥ ﺁﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﺧﻴﺎﻟﻰ ﺧﺎﻡ ﺩﺭ
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﮥ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺮ ﺑﭙﺮﻭﺭﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺍﻯ ً
ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺁﻥ ﻓﻀﺎﻯ ﭘﺎﮎ ﻭ ﺑﺎﻍ ﻭ ﺑﻮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻣﻼﮎ ﺧﻮﺩ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻗﺪﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻭ ّ
ﺹ ١٨
ﻣﻨﺰﻩ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ .ﺷﺨﺺ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﺷﺮﻓﻴﺎﺑﻰ ّ
ﺑﺤﻀﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻨﻘﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻋﻮﺍﻃﻒ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻧﻤﻮﺩ: " ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻏﻢ ﻫﺎﻯ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﻣﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ
ﺑﺎﻟﻤﺮﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮﻥ ﺑﻪ ﺁﺳﺘﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻗﺪﻡ ﻧﻬﻢ ﺟﻤﻴﻊ ّ
ﺯﺍﺋﻞ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﮔﻮﺋﻰ ﺩﺭ ﻓﺮﺩﻭﺱ ﺑﺮﻳﻦ ﻭ ﺟﻨّﺖ ﻋﻠّّﻴﻴﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩﺍﻡ (١٨) . ﺹ ١٩
٣
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺑﺎﻍ ﺭﺿﻮﺍﻥ
ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺳﺎﻝ ١٨٦٣ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻣﺮﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻇﻠﻤﺖ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺁﮔﺎﻩ ﺳﺎﺯﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻠﮥ
ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺼﺎﺩﻑ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ
ﺷﺪﺗﻰ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ ﭘﻰﮔﻴﺮﻯ ﻣﻰﺷﺪ . ﺣﺪﺕ ﻭ ّ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ّ
ﻣﺘﻨﻔﺬ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺪﺡ ﻭ ﺛﻨﺎﻯ ﺯﺍﺋﺮﻳﻦ ﻭ ﻣﺴﺎﻓﺮﻳﻦ ّ
ﻋﺮﺏ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﺗﺶ ﺷﻮﻕ ﻭ ﺷﻮﺭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺠﺪﺩﴽ ﺷﻌﻠﻪﻭﺭ ﺳﺎﺯﺩ ﺧﻮﻓﻨﺎﮎ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺎﻣﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ّ ﺑﻴﻦ ّ
ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻣﺠﺎﻭﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ
ﻧﻘﻄﻪﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻠﮥ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴﺎﻥ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺳﺎﺯﻧﺪ .ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﺗﻦ ﺩﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﭼﻮﻥ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ
ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻗﺎﻣﺘﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ،ﺑﺎ
ﮐﺎﻣﻼ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﻟﺤﻦ ﻣﺆّﺩﺏ ﻭ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﮥ ﺍﻳﻦ ﺩﻋﻮﺕ ، ً
ﻧﻴﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻟﺰﻭﻣﴼ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻭ ﻣﺠﺮﻯ ﮔﺮﺩﺩ (١٩) . ﺩﻋﻮﺕ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ّ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻭﺍﻥ ﺍﺭﺍﺩﺕ ﻭ ﺗﻤﮑﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﻗﻠﻴﻞ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﺨﺺ ﺣﻀﺮﺕ
ﺹ ٢٠
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ّ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻧﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻧﻪ
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺣﺎﻣﻰ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻥ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻣﺘﮑﻠّﻢ ﻭ ﻧﺎﻃﻘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺮﺡ ﻭ
ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺍﻣﺮﻯ ﺑﺲ ﻋﻈﻴﻢﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻇﻬﻮﺭﺵ ﺭﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻗﺮﻳﺐ
ﻣﺒﺪﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺍﻟﻮﻗﻮﻉ ﺍﻋﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺯ ﺗﻔﮑﺮ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ّ ّ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻣﺎﻩ ﺁﻭﺭﻳﻞ ﺳﺎﻝ ١٨٦٣ﻣﻴﻼﺩﻯ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﺩﺭ ﺷﺮﻑ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺩﺭ ﺑﺎﻏﻰ
ﮐﻪ ﺑﻌﺪﴽ ﺑﺎﻍ ﺭﺿﻮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﺳﺎﻟﺖ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﻃﻲ ﭼﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ّ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻬﺎءﺍ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺑﻼﻍ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻋﻠﻨﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ّ ﻫﻮﻳﺖ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﻣﺴﺘﻤﻌﻴﻦ ﺁﻥ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺑﺘﺪﺭﻳﺞ ﻳﺎﺭﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ّ
ﺍﻳﻦ ﺑﺸﺎﺭﺕ ﮐﻪ ﻭﻋﻮﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ " ﻳﻮﻡ ﺍ " ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ .
ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻼﻍ ﺧﺼﻮﺻﻰ ،ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻮﺷﺘﮥ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺍﻣﺮ
ﺍﻃﻼﻉ ﺍﻳﺎﻡ ّ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺭﺑّﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﺍﺭﮎ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺁﻥ ّ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ " ،ﺩﺭ ﭘﺮﺩﮤ ﺍﺑﻬﺎﻣﻰ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻒ ﺁﻥ
ﻣﻮﺭﺧﻴﻦ ﺁﺗﻴﮥ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺧﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺻﻌﻮﺑﺖ ﻭ ﺍﺷﮑﺎﻝ ﺑﺮﺍﻯ ّ
ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻼﻥ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻋﺪﻳﺪﮤ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ (٢٠) " . ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﴼ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،
ﺍﺩﺭﺍﮎ ﻧﻤﻮﺩ : ﺹ ٢١ .
" ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ،ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻳﻮﻡ ﺍﻣﻨﻊ ﺍﻗﺪﺱ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﮐﺘﺐ ﻭ ﺻﺤﻒ ﻭ ﺯﺑﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﻳﻮﻡ ﺍ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻧﺒﻴﺎء ﻭ ﺍﺻﻔﻴﺎء ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎء ﻃﺎﻟﺐ ﻟﻘﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﻳﻮﻡ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ (٢١)... " ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﺍﺻﻐﺎﺳﺖ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺮﺗﻔﻊ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺍﻧﻮﺍﺭ ﻭﺟﻪ ﺍﺯ ﺍﻓﻖ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺸﺮﻕ ﻭ ﻻﺋﺢ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺁﻧﭽﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﻣﺤﻮ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﻌﺪﻝ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﻭ
ﺑﻴﻨﺎﺕ ﻭ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ﻧﺎﻇﺮ ﺷﺪ (٢٢) "... ّ
ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﮐﺮﺍﺭﴽ
ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ،ﻣﻘﺼﺪ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺗﻌﻠّﻖ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮ ﺑﻌﺜﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ
ﺍﻟﻬﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﻨﻰ ﺁﺩﻡ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭘﺬﻳﺮﺩ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ
ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻔﻮﺳﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﻓﺎﺋﺰ ﻭ ﻣﻠﮑﺎﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ّ ﮔﺸﺘﻪﺍﻧﺪ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﺷﮑﻮﻓﺎ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺷﻮﺩ .
ِ ْ ﻟﺴﺎﻧﮑﻢ ﻗﻮﻡ ،ﻻ ﺗﺨﺎﻧﻮﺍ ﻓﻰ َﺷﻲ ﻧﻔﻮﺳﮑﻢ ٔ " َ ﺑﺎﻻﻣﺎﻧﺔ ْ ُ ّ ٕ . ُ ْ ﺯﻳﻨﻮﺍ ِ َ ُ ْ ﺍﻳﺎﮐﻢ ﻳﺎ ْ ﺑﺎﻟﺼﺪﻕ َﻭ ُ ْ ﻣﻦ ُ ْ ِ ﺍﻟﻤﺤﺴﻨﻴﻦ " (٢۳) . ﺑﻴﻦ َ َﻭ ﮐﻮﻧﻮﺍ ﺃﻣﻨﺎء ﺍْ َ ﺑﺮﻳﺘﻪ َ ،ﻭ ﮐﻮﻧﻮﺍ ِ َ
) ﺯﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﺩﺍﺭﻳﺪ .ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺩﺭ ﭼﻴﺰﻯ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻭﺭﺯﻳﺪ،
ﺍﻣﻨﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻴﮑﻮ ﮐﺎﺭﺍﻥ ﺑﺎﺷﻴﺪ (
ﻣﻨﻮﺭ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﺭ ﻭ ﺧﺎﺷﺎﮎ ﺿﻐﻴﻨﻪ ﻭ ﺑﻐﻀﺎ " ﻗﻠﺐ ﺭﺍ ّ
ﮐﻞ ﺍﻫﻞ ﻳﮏ ﻋﺎﻟﻤﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻳﮏ ﮐﻠﻤﻪ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩﺍﻳﺪ ﻣﻄﻬﺮ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ّ ّ
ﻣﺤﺒﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺑﺎ ﻋﻤﻮﻡ ﺍﻧﺎﻡ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﻧﻴﮑﻮﺳﺖ ﺣﺎﻝ ﻧﻔﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ّ ﺹ ٢٢
ﻧﻤﺎﻳﺪ(۲۴)"...
ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﮐﻮﺷﺸﻬﺎﻯ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﺭﻭﺵ ﺟﺒﺮ ﻭ ﻗﻬﺮ ﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﮐﻪ ﺍﺯ ّ
ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﺷﺎﻋﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﺭﻭﺍ ﺍﻋﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﻣﻮﻇﻒ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻧﻔﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﻓﺎﺋﺰ ﺷﻮﺩ ّ
ﺳﺒﻴﻞ ﺗﺠّﺴﺲ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺪﻡ ﻧﻬﺎﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﺑﻼﻍ ﮐﻠﻤﺔ ﺍ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻟﮑﻦ ﻣﺴﺘﻤﻊ ﺭﺍ ﺩﺭ
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ. ﺭﺩ ﻳﺎ ﻗﺒﻮﻝ ﺁﻥ ً ّ
ﮐﻞ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺭﻓﻖ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﺍ ﻭ ﻣﺤﺒّﺖ ﺳﻠﻮﮎ " ﺑﺎﻳﺪ ّ
ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﻔﺴﻰ ﺍﺯ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺑﻌﻀﻰ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻋﺎﺟﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ
ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﺎﻝ ﻟﻄﻒ ﻭ ﺷﻔﻘﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺗﮑﻠّﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ (٢٥) " ... " ﺍﺻﻞ ﺍﻟﻴﻮﻡ ﺍﺧﺬ ﺍﺯ ﺑﺤﺮ ﻓﻴﻮﺿﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﻈﺮ
ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﻇﺮﻭﻑ ﺑﺎﺷﺪ (٢٦)...
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﻪ
ﺗﻘﺘﻠﻮﺍ " ، ﻣﻦ ْ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ " ْ ﺗﻘﺘﻠﻮﺍ َ ْ ٌ ﻟﮑﻢ ِ ْ ﺧﻴﺮ َ ُ ْ ﺃﻥ َ ْ ُ ﺃﻥ ُ ْ َ
)ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔﺮ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﻮﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪ ( ،ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮﻉ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ " :ﺍﻳﻦ ﺣﺰﺏ ﺩﺭ
ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻫﺮ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺳﺎﮐﻦ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﻭ ﺻﺪﻕ ﻭ ﺻﻔﺎ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ "
)(٢٧
ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻟﻰ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪ
ﺹ ٢٣
ﻧﺸﺎﻧﮥ ﺑﺎﺭﺯﻯ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻮﺩ .ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﻇﻦ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﺑﻰ ﺷﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﻭﺭﻭﺩﺷﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮء ّ
ﻣﺘﻨﻔﺬﺗﺮﻳﻦ ﻣﻬﺮﻯ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﮎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﮤ ﻣﺤﺘﺮﻡﺗﺮﻳﻦ ﻭ ّ ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺩﺭﺁﻣﺪﻧﺪ .ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﺎﻏﻠﻰ ﺍﻣﺮﺍﺭ ﻣﻌﺎﺵ
ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺨﺎﻭﺕ ﻃﺒﻊ ﻭ ﺻﺪﺍﻗﺖ ﻗﻮﻝ
ﻭ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺪﺡ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ
ﺗﻌﺼﺐ ﻭ ﻗﺸﺮﻯ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﻮﺋﻰ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺗّﻬﺎﻣﺎﺕ ﺑﻰﺍﺳﺎﺳﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ّ
ﺟﺪ ﻭ ﺟﻬﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﮐﻨﺴﻮﻟﮕﺮﻯ ﻧﻔﻮﺱ ﻣﻐﺮﺽ ﺑﺮ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻝ ّ
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﻰﻳﺎﻓﺖ ﺑﻰﺍﺛﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺳﻮﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ّ
ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ١٨٦٣ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ
ﺍﺻﺤﺎﺏ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﺴﻔﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﺰﻡ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﺍﻟﻘﻠﻮﺏ ﺳﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ّ
ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺣﺮﮐﺖ ،ﺷﺨﺺ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﺍﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻭ ﻧﻔﻮﺱ ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ
ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﻩﻫﺎﻯ ﺩﻭﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﻓﻴﺎﺑﻰ ﻭ ﺍﺩﺍﻯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ
ﺩﺭ ﺑﺎﻍ ﺭﺿﻮﺍﻥ ﮐﻪ ﺍﻗﺎﻣﺘﮕﺎﻩ ﻣﻮﻗّﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ . ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﻋﻴﻨﻰ ﻧﻘﻞ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﻳﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺪﺡ ﻭ ﺛﻨﺎ ﺑﺪﺭﻗﮥ ﺭﺍﻩ ﺍﻳﻦ
ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮔﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻻﻥ
ﺻﻤﻴﻤﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻥ ﮐﺸﻮﺭﻯ ﺑﺎ ﭼﻪ ّ
ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺳﺒﻘﺖ ﻣﻰﺟﺴﺘﻨﺪ (٢٨) . ﺹ ۲۴
٥
ﺁﺋﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﻟﻬﻰ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺍﻣﺮ ﻋﻠﻨﻰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ١٨٦٣ﻣﻴﻼﺩﻯ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ
ﻗﺒﻼ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﻳﻌﻨﻰ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ً
ﻣﺸﻴﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺪﺭﻳﺠﻰ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ّ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺩﺭ ﮔﻮﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺷﺮﺡ ﻭ
ﻣﺪﺕ ﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺑﻪ ّ
ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ١٨٩٢ﺍﺯ ﻗﻠﻢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺻﺎﺩﺭ ﮔﺸﺖ ٠ﺣﻀﺮﺕ
ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ّ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺫﺍﺕ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮐﻠﻤﻪ ﻭ ﻟﻔﻈﻰ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ّ
ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻰﺑﺮﺩ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﻓﻬﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﮥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﺳﻌﻰ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ّ
ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﮥ ﺷﺨﺼﻰ ﺍﻭﺳﺖ :
ﺗﻮﺻﻒ ِ َ ْ ٍ ﮐﻞ ﺗﺬﮐﺮ ِ ِ ْ ٍ ﻣﻦ ْ ﺑﺜﻨﺎَ . ﻭ ُ ﻓﺴﺒﺤﺎﻧﮏ ُ ْ َ َ " َ ُْ َ َ ﺑﺬﮐﺮ ْ ﺳﺒﺤﺎﻧﮏ ِ ْ ﺃﻭ ُ ْ ﺑﻮﺻﻒ ْ ﺃﻭ ُ ْ َ َ ﺃﻥ ُ ْ َ َ ﺗﺜﻨﻰ ِ َ
ﻟﻴﺼﻌﺪﻥ ﺫﮐﺮﮎ َﻭ َ ِ ِ ﻋﻠﻴﻬﻢ ِ َ ْ َ ُ ﻣﻦ َ ْ ِ َ ﺟﻮﺍﻫﺮ َ َ ﺑﺪﺍﻳﻊ ِ ْ ِ َ ﺃﻣﺮﺕ ِ ِﺑﻪ ِ َ َ ﻓﻀﻠﮏ َ َ ْ ْ ﺛﻨﺎﮏ ﻫﺬﺍ ِ ْ ﻋﺒﺎﺩﮎ ِ ْ ﻣﺎ َ ْ َ ﻣﻦ َ ِ
ﺑﺬﻟﮏ ِ ِ َ
ﻣﻦ ِ ْ ِ ﺃﻧﻔﺴﻬﻢ " (٢٩) . ﻣﻘﺮ ّ ٕﺍﻟﻰ َ َ ﮐﻴﻨﻮﻧﻴﺎﺗﻬﻢ ِ ْ ﺧﻠﻖ ﻓﻰ َ ْ ِ ْ ﻋﺮﻓﺎﻥ ْ ُ ِ ِ ْ ﺍﻟﺬﻯ َ َ َ
ﺣﻖ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺬﮐﺮﻯ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺻﻒ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺸﻰ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ) ّ
ﺹ ٢٥
ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺫﮐﺮ ﻭ ﺛﻨﺎ ﺍﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻀﻞ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﺍﻭﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﺁﻥ ﺍﺫﮐﺎﺭ ﺑﻤﻘﺎﻣﻰ
ﺍﺯ
ﺣﻖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩﺷﺎﻥ ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻓﺎﺋﺰ ﺷﻮﻧﺪ ( ﻋﺮﻓﺎﻥ ّ
ﻫﻮﻳﻪ " ﺑﺮ ﺍﻭﻟﻰ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻭ ﺍﻓﺌﺪﮤ ﻣﻨﻴﺮﻩ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﻴﺐ ّ
ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺻﻌﻮﺩ ﻭ ﻧﺰﻭﻝ ﻭ ﺩﺧﻮﻝ ﻭ ﺫﺍﺕ ﺍﺣﺪﻳﻪ ّ ّ
ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻭﺻﻒ ﻫﺮ ﻭﺍﺻﻔﻰ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ
ﻫﺮ ﻣﺪﺭﮐﻰ ﻟﻢ ﻳﺰﻝ ﺩﺭ ﺫﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﻏﻴﺐ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺴﺖ ﻭ ﻻﻳﺰﺍﻝ
ﺑﻪ ﮐﻴﻨﻮﻧﺖ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﺑﺼﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﻈﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ (٣٠) "...
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻟﻖ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻤﮑﻨﺎﺕ ﺩﺭﮎ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﻭ ّ
ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﮐﻤﺎﻻﺗﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ
ﻋﺼﺮ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺭﺩ :
" ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﺑﻮﺍﺏ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺫﺍﺕ ﺍﺯﻝ ﺑﺮ ﻭﺟﻪ ﻣﻤﮑﻨﺎﺕ ﻣﺴﺪﻭﺩ
ﺷﺪ ﻟﻬﺬﺍ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﻯ ﺭﺣﻤﺖ ﻭﺍﺳﻌﻪ ٠٠٠ﺟﻮﺍﻫﺮ ﻗﺪﺱ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ
ﻋﺰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻠﻖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻟﻢ ﺭﻭﺡ ﺑﻪ ﻫﻴﺎﮐﻞ ّ
ﻗﺪﻣﻴﻪ (٣١) " ٠٠٠ ﺍﺯﻟﻴﻪ ﻭ ﺳﺎﺫﺝ ّ ﻇﺎﻫﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺗﺎ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺫﺍﺕ ّ ﻗﺪﺳﻴﻪ ٠٠٠ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻬﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺷﻤﺲ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ " ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻳﺎﻯ ّ
ﻣﺜﻼ ﻋﻠﻢ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﺍﻭ ﻭ ﺟﻮﻫﺮ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ٠ ً ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻭ ﻭ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﻭ ﻭ
ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻭ ﻭ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻭ (٣٢) "٠٠٠
ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﺳﺎﺳﻰ
ﺹ ٢٦
ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﺟﻬﺖ ﺩﺭﺟﮥ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻗﺒﻮﻝ ﺗﺤﻮﻝ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻯ ﻫﺎﻯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ٠ ﮐﻼﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ّ
ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺩﻭﻥ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ " ﺍﻳﻦ ﺻﻔﺎﺕ ّ
ﻣﻘﺪﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺮﺑﻴﻦ ﻭ ﺍﺻﻔﻴﺎﻯ ّ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻧﺒﻴﺎﻯ ّ ﺻﻔﺎﺕ ﻣﻮﺻﻮﻑ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻤﺎء ﻣﻮﺳﻮﻣﻨﺪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻌﻀﻰ ﺩﺭ
ﺍﺷﺪ ﻇﻬﻮﺭﴽ ﻭ ﺍﻋﻈﻢ ﻧﻮﺭﴽ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ( ٣٣ ) " ... ﺑﻌﻀﻰ ﻣﺮﺍﺗﺐ ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﻋﻘﺎﻳﺪ
ﺟﺰﻣﻰ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﺪﺭﮐﺎﺕ ﻗﺒﻠﻰ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺒﺐ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﻤﮥ
ﺗﺠﻠﻰ ﺍﻧﻮﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ : ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺸﺎﺭﻕ ّ ﺍﻳﺎﮐﻢ ﻳﺎ َﻣﻼٔ ﺍﻟﺘِ ْ ﻣﻦ ﺃﻣﺮ ﺍَ ِﻭ ﻻ ﻓﻴﻤﺎ َ َ َ ﻣﻈﺎﻫﺮ ْ ِ ﺗﻔﺮﻗﻮﺍ ﻓﻰ َ ِ ِ ﻮﺣﻴﺪ ،ﻻ ُ َ ﻧﺰﻝ َ َ ْ ِ ْ " ّٕ ُ ْ ﻋﻠﻴﻬﻢ ِ َ
ﺃﻋﻤﺎﻟﻬﻢ َﻭ ُ ﺣﻖ ِ ْ ٓ ِ ﮐﺬﻟﮏ ﻓﻰ ﻟﻤﻦ ﮐﻞ ﺍﻟﺘﻮﺣﻴﺪ ٕ ْ ﺍﻟﻤﻮﻗﻨﻴﻦ َﻭ َ ِ َ ﺃﻓﻌﺎﻟﻬﻢ َﻭ ْ ِ ِ ْ ِِ ْ ﺍﻥ ْ ُ ْ ﺍﻻﻳﺎﺕ َ ،ﻭ ﻫﺬﺍ َ ِْ َ ﺃﻧﺘﻢ َ ِ َ ﻣﺎ
ﮐﻞ ِ ْ ِ ِ ﻣﻦ ِ ْ ِ ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ " ) ( ٣٤ ﻋﻨﺪ ﺍَ – ِﻭ ُ ﻟﺪﻧﻬﻢ ُ ﮐﻞ ِ ْ ﻣﻦ َ ُ ْ ِ ْ ﻳﻈﻬﺮ ِ ْ ﻣﻦ ِ ْ ِ ْ ﻇﻬﺮ ِ ْ ﻋﻨﺪﻫﻢ ﻭ َ َ ْ َ ُ ﺑﺄﻣﺮﻩ ِ َ َ ََ
) ﺍﻯ ﺍﻫﻞ ﺗﻮﺣﻴﺪ ،ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻣﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻓﺮﻕ ﻧﮕﺬﺭﺍﻳﺪ .ﺩﺭ ﺍﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻈﻬﻮﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﻓﺮﻗﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ
ﺟﺎﻧﺐ
ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻣﺮ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺍﻭ ﻫﺴﺘﻨﺪ (
ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭘﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺁﻣﺪﻥ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ّ
ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﮔﺮ ﭼﻪ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﺋﻒ ﺍﺻﻠﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ
ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﺁﻥ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﻘﺎﺋﻖ ﺍﮐﺘﻔﺎء ﻧﻤﻰﮐﻨﻨﺪ ﺹ ٢٧
ﺑﻠﮑﻪ ﺭﻭﺡ ﮐﻼﻣﺸﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﻧﺤﻮﮤ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺤﻮﻟﻰ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﺷﻮﻕ ﻭ ﻫﻴﺠﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﻣﻰﺍﻧﮕﻴﺰﺩ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ّ
ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻓﻖ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺩﺭﮎ ﻭ ﻓﻬﻢ ﻭ ّ ّ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﺪ .
" ﭼﻮﻥ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺧﻠﻖ ﻭ ﺣﻖ ﻭ ﺣﺎﺩﺙ ﻭ ﻗﺪﻳﻢ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﻣﻤﮑﻦ
ﺑﻬﻴﭽﻮﺟﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻭ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ
ﻧﻴﺴﺖ ﻟﻬﺬﺍ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻋﻬﺪ ﻭ ﻋﺼﺮ ﮐﻴﻨﻮﻧﺖ ﺳﺎﺫﺟﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ
ﻣﺠﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﻠﮏ ﻭ ﻣﻠﮑﻮﺕ ﻇﺎﻫﺮ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ...ﻭ ﺍﻳﻦ ﮐﻴﻨﻮﻧﺎﺕ ّ
ﮐﻠﻴﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﺒﺮﻯ ﻭ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﻨﻴﺮﻩ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﻓﻴﺾ ّ
ﺭﺑﻮﺑﻴﺖ ﻋﻈﻤﻰ ﻣﺒﻌﻮﺙ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻗﻠﻮﺏ ﻣﺸﺘﺎﻗﻴﻦ ﻭ ﺣﻘﺎﻳﻖ ّ ﻻﺭﻳﺒﻴﻪ ﻭ ﻧﺴﺎﺋﻢ ﻏﻴﺒﻴﻪ ﻭ ﻓﻴﻮﺿﺎﺕ ﺻﺎﻓﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ّ ّ ّ ﻣﻠﮑﻴﻪ ﺳﺎﺫﺝ ﻭ ﻣﻨﻴﺮ ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻗﺪﺳﻴﻪ ﺍﺯ ﮐﺪﻭﺭﺍﺕ ﻋﻮﺍﻟﻢ ّ ّ
ﻣﻨﺰﻩ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻓﺌﺪﮤ ّ ﻣﻘﺮﺑﻴﻦ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﻧﮕﺎﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﺎﮎ ﻭ ّ
ﺍﻟﻬﻴﻪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺴﺘﻮﺭ ...ﺍﺯ ﻓﺠﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺳﺮ ﺑﺮﺁﺭﺩ ﻭ ﻭﺩﻳﻌﮥ ّ
ﻋﻠﻢ ﻇﻬﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﺗﻼﻝ ﻗﻠﻮﺏ ﻭ ﺍﻓﺌﺪﻩ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺯﺩ ( ٣٥ ) " ... ََ
ﺑﺪﻭﻥ ﻓﻴﺾ ﻭ ﻣﺪﺩ ﺍﻟﻬﻰ ﺳﺮﺷﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﻴﺮ ﻏﺮﺍﺋﺰ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ
ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻭﺍﻫﻰ ﻭ ﭘﻴﺮﻭ ﺭﻭﺵ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺭﺳﻮﻡ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ّ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ .
ﮐﻞ ﻣﻤﮑﻨﺎﺕ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ...ﺍﻧﺴﺎﻥ " ...ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ّ
ﻋﻠﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺍﻣﻢ ﻭ ﺧﻼﻳﻖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺧﻮﺩ ﮐﻪ ّ ّ
ﻏﺎﺋﻰ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺧﻠﻘﺖ ﮐﺎﺋﻨﺎﺕ ﺑﻮﺩ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩ ...ﺯﻳﺮﺍ ﮐﻴﻨﻮﻧﺖ ﺗﺠﻠﻰ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﺮ ﺷﻴﺌﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻤﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻤﺎء ّ ﺹ ٢٨
ﮐﻞ ﺻﻔﺘﻰ ﺍﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﺍﺷﺮﺍﻕ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻣﮕﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻣﻈﻬﺮ ّ
ﺍﺳﻤﺎء ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﻣﺮﺁﺕ ﮐﻴﻨﻮﻧﺖ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ
ﻓﻀﻞ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻗﺪﻳﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻟﮑﻦ ﺍﻳﻦ
ﺗﺠﻠّﻴﺎﺕ ...ﺍﻧﻮﺍﺭ ﺷﻤﺲ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﻭ
ﺍﺷﻌﻪ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﺭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻤﻊ ﻣﺤﺠﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﻌﻠﻪ ﻭ ّ
ﻭ ﺳﺮﺍﺝ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎﺑﺶ ﺩﺭﺧﺸﺶ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺟﻬﺎﻧﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻳﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﮓ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﻴﺮﻩ ﻭ
ﻣﻈﻠﻢ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﺨﻔﻰ ﻭ ﻣﻬﺠﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﻊ ﻭ ﺳﺮﺍﺝ ﺭﺍ
ﺍﻓﺮﻭﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻳﺎ ﻭ ﻣﺠﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﺻﻴﻘﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺷﺎﻳﺪ ﻭ
ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﻧﺎﺭﻯ ﻣﺸﺘﻌﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﻮﺩ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺮﺍﺝ ﻧﻴﻔﺮﻭﺯﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺁﻳﻨﻪ ﺍﺯ ﺯﻧﮓ ﻭ ﻏﺒﺎﺭ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻧﮕﺮﺩﺩ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ
ﺗﺠﻠﻰ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﻕ ﺷﻤﺲ ﺑﻰ ﺍﻣﺲ ﺩﺭ ﺍﻭ ﻣﻨﻄﺒﻊ ﻧﺸﻮﺩ ( ٣٦ ) " ... ﻣﺜﺎﻝ ﻭ ّ
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻓﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ
ﺗﺮﻗﻴﺎﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻰﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ّ
ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻭﺍﺣﺪﻯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ .
" ﺍﻳﻦ ﻳﻮﻡ ﺭﺍ ﻣﺜﻠﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ ﺑﺼﺮ
ﺍﻳﺎﻡ ( ٣٧ ) " ... ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺮﻭﻥ ﻭ ﺍﻋﺼﺎﺭ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ ﻧﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻇﻠﻤﺖ ّ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﺎﻅ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮑﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮﺩ
ﺑﻌﺪ " ) ( ٣٨ﻭﺍﻗﻒ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻣﻦ َ ْ ُ ﻦ َْ ُ ﻗﺒﻞ ﻭ ِ ْ ﺩﻳﻦ ﺍِ ِﻣ ْ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﮐﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ " :ﻫﺬﺍ ُ ﻣﺤﺮﮐﮥ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺷﺮﺍﻳﻊ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﮐﻪ ﻗﻮﮤ ّ ﻭ ّ ﺹ ٢٩
ﺗﺤﻮﻝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﺳﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﺩﻫﻨﺪ . ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ّ " ﭘﻴﻤﺒﺮﺍﻥ ﭼﻮﻥ ﭘﺰﺷﮑﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﮔﻴﺘﻰ ﻭ ﮐﺴﺎﻥ
ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﺭﺍ ﭼﺎﺭﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ...ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﺰﺷﮏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ
ﻳﮑﺴﺎﻥ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ ﺟﺎﻯ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻧﻪ ﭼﻪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺭﺍ ﺭﻭﺵ
ﺟﺪﺍﮔﺎﻧﻪ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻭ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻤﺒﺮﺍﻥ ﻳﺰﺩﺍﻥ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ﮐﻪ ﺟﻬﺎﻥ
ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺗﺎﺑﺎﻥ ﺩﺍﻧﺶ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ
ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻳﮑﺘﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ( ٣٩ ) " ...
ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﻠﺐ ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺧﺮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺭ ﮐﺎﺭ ﮐﺸﻒ ﺣﻘﺎﺋﻖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ
ﺷﻮﺩ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﻋﻈﻴﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ
ﺍﺣﺪﻳﻪ " ﺍﺳﺖ . ﺗﺠﻠﻰ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﻋﻄﺎء ﮔﺸﺘﻪ ﻭ " ﺁﻳﮥ ّ ّ
) ( ٤٠ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻗﻴﺪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻗﺸﺮﻯ ﻣﻮﺭﻭﺛﻰ ،ﺧﻮﺍﻩ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ
ﺗﺠﺴﺲ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ّ ﺧﻮﺍﻩ ّ
ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ .ﺩﺭ ﺳﺒﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﻃﻠﺐ ﻭ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﺎﻧﻊ ﻋﻈﻴﻢ ﮐﻼﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ّ
ﺍﺣﺒﺎﻯ ﺣﻖ ﺍﻟﻘﺎء ﮐﻦ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺍﺣﺪﻯ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮤ ﺗﻌﺼﺐ ﺍﺳﺖ " :ﺑﺮ ّ ّ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻨﻤﺎﺋﻴﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮤ ﺷﻔﻘﺖ ﻭ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﻨﻴﺪ ( ٤١ ) " ... ﺹ ٣٠
٦
ﻣﻈﻬﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ
ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ،ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﮥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺭﺑّﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﻨﻰ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ
ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ .ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﻘﺮﺍﺕ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ
ﺗﺠﻠﻰ ﻭﺣﻰ ﺍﻟﻬﻰ ،ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻳﺎ ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﻳﺎﻯ ّ ّ ّ
" ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ " ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﻤﺜﻴﻠﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺑﻪ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﻤﺜﻴﻞ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ
ﺧﺼﺎﺋﺺ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺟﺮﺍﻡ ﻣﻨﻈﻮﻣﮥ ﺷﻤﺴﻰ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﻭ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﻴﮑﻦ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺸﺄ ﻧﻮﺭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺍﺳﺖ .ﮐﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﻗﻤﺎﺭ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪﮤ ﻧﻮﺭﻧﺪ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭﺧﺸﺶ ﻭ ﻧﻮﺭﺍﻓﺸﺎﻧﻰ ﺩﺭ
ﺫﺍﺕ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﻣﺤﻮﺭ ،ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﺩﺭ ﮔﺮﺩﺵ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻡ ﺁﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺄ ﻧﻮﺭ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺄﺛّﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ( ۴۲ ) .
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺸﺮﻯ ﻣﻈﻬﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ّ
ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺸﺮ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺠﻠﻰ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﮔﺮﺩﺩ . ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮥ ّ ﺹ ٣١
ﻣﺜﻼ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﻇﺎﻫﺮﴽ ﺗﻨﺎﻗﻀﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺟﻨﺒﮥ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ، ً
ﻣﺴﻴﺢ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ
ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ( ٤٣ ) .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ : " ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺤﺎّﻝ ﺑﺮﻭﺯ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ
ﺧﺎﺻﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ... ﺍﺳﻤﺎﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ... ّ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﮔﺸﺘﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻯ
ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺍﮐﻤﻞ ﻭ ﺍﺷﺮﻑ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ ﻫﻮﻳﺪﺍ
ﺍﺳﺖ ...ﻭ ﺍﮐﻤﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﻓﻀﻞ ﻭ ﺍﻟﻄﻒ ﺍﻭ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺷﻤﺲ
ﻣﺘﺤﺮﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺍﻓﺎﺿﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ) " ... ﺣﻘﻴﻘﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺎ ﺳﻮﺍﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ّ ( ٤٤
ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍﺳﺦ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺷﺎﺭﻉ ﺩﻳﺎﻧﺘﻰ
ﻣﺤﺮﮎ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﮐﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﻭ ﺑﻰﻧﻈﻴﺮ ﺍﺳﺖ ، ّ
ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻈﻬﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺗﻔﮑﺮﺍﺗﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻭ ّ ّ ّ
ﺣﻞ ﻭ ﻓﻬﻢ ﺗﻌﺒﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﮐﻨﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ّ ﻋﻠﺖ ﻣﺸﺎﮐﻠﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﻳﻖ ّ ّ
ﺗﺤﺮﮎ ﺑﺎﺯ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﻘﺪﺳﮥ ﻗﺒﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﮐﺘﺐ ّ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﺍﺯ ﺳﻴﺮ ﻭ ّ ّ
ﮐﻮﺷﺶﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﮑﻴﻢ ﻭ ﺗﺒﻠﻮﺭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﺰﻣﻰ ﻣﺬﻫﺒﻰ
ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺠﺎﻯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻧﻴﺮﻭﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﺗّﺤﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ
ﺍﻧﺸﻌﺎﺏ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻰ ﺻﺮﻑ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﻧﮑﺘﻪ ﺳﻨﺠﻰ ﻫﺎﻯ
ﻋﻠﺖ -ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺷﺪﻩ -ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ّ
ﻣﺤﻤﺪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺣﻀﺮﺕ ّ ﺹ ٣٢
ﮐﺎﻣﻼ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻮﺩﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺑﻮﺩﺍﻳﻴﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ . ً
ﺗﻀﺎﺩ ﺁﺭﺍء ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻈﻬﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ّ ﻗﺒﻴﻞ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻳﮏ ﺩﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﻭ
ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺎﻟﻢ ﻧﻴﺰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭﮎ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺁﻥ ﭼﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﴼ
ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻣﻘﺎﻡ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﻰ ﺷﺎﻳﺎﻥ ّ
ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺳﺎﻟﺘﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﺸﺮ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ :
ﻣﻘﺮﺭ ﺍﺳﺖ ﻳﮑﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﺻﺮﻑ " ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺣﻖ ﺭﺍ ﺩﻭ ﻣﻘﺎﻡ ّ
ﮐﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﻭ ﺟﻮﻫﺮ ﺗﻔﺮﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﮔﺮ ّ
ﺭﺳﻢ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﻭ ﻣﻮﺻﻮﻑ ﻧﻤﺎﺋﻰ ﺑﺄﺳﻰ ﻧﻴﺴﺖ ...ﻣﻘﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﺑﺸﺮﻳﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻠﻖ ﻭ ﺭﺗﺒﮥ ﺣﺪﻭﺩﺍﺕ ّ
ﻣﻘﺪﺭ ﻭ ﻘﺮﺭ ﻭ ﻇﻬﻮﺭﻯ ّ ﻣﻌﻴﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﻯ ﻣ ّ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﻫﻴﮑﻠﻰ ّ
ﺣﺪﻭﺩﻯ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﻤﻰ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﻭ
ﺑﻪ ﻭﺻﻔﻰ ﻣﻮﺻﻮﻑ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻯ ...ﻣﺄﻣﻮﺭﻧﺪ ...ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﺛﺎﻧﻰ ...
ﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺳﺖ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﺻﺮﻓﻪ ﻭ ﻓﻘﺮ ﺑﺤﺖ ﻭ ﻓﻨﺎﻯ ﺑﺎ ّ ّ
ﻣﺜﻠﮑﻢ " ...ﺍﮔﺮ ﺍﻧﻰ َ ْ ُ ﻋﺒﺪ ﺍَ ﻭ ﻣﺎ ﺃﻧﺎ ٕ ّﺍﻻ َ َ ٌ ﺑﺸﺮ ِ ْ ُ ُ ْ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ّ ٕ " : ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻳﺒﻰ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ٕ " :ﺍّﻧﻰ ﺃﻧﺎ ﺍّ " ُ
ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﻤﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ
ﻇﻬﻮﺭ ﺍ ﻭ ﺍﺳﻢ ﺍ ﻭ ﺻﻔﺔ ﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﺽ ﻇﺎﻫﺮ ...ﻭ ﺍﮔﺮ ﻧﻐﻤﮥ
ﺷﮑﻰ ﺩﺭ ﺁﻥ " ٕﺍّﻧﻰ ﺭﺳﻮﻝ ﺍ " ﺑﺮﺁﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﻭ ّ
ﻧﻪ ...ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺳﻠﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩ ﺁﻥ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻭ ﺹ ٣٣
ﮐﻴﻨﻮﻧﺖ ﺍﺯﻟﻰ ...ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﮔﺮ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ " ﻧﺤﻦ ﻋﺒﺎﺩ ﺍ " ﺍﻳﻦ
ﻧﻴﺰ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻇﺎﻫﺮ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺭﺗﺒﮥ
ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﺩ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺍﺣﺪﻯ ﺭﺍ ﻳﺎﺭﺍﻯ ﺁﻥ ﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺤﻮ ﺍﺯ ّ ّ ( ٤٥ ) " ...
" ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺫﮐﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺍﺯ
ﻧﺒﻮﺕ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺍﻟﻮﻫﻴﺖ ﻭ ﺭﺑﻮﺑﻴﺖ ﻭ ّ ّ ّ
ﺗﻔﮑﺮ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺒﻬﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ّ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﻫﻤﻪ ّ ّ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺍﻗﻮﺍﻝ ﻣﻈﺎﻫﺮ
ﻗﺪﺳﻴﻪ ﺍﺣﺪﻯ ﺭﺍ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﺗﺰﻟﺰﻝ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ ( ٤٦ ) " ... ﻏﻴﺒﻴﻪ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻊ ّ ّ ﺹ ٣٤
٧
ﺗﻤﺪﻧﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ
ﻣﺸﺨﺼﮥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻘﺮﺍﺕ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﮤ ّ
ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺿﻤﻨﻰ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﻧﻘﺶ ﻣﻈﺎﻫﺮ ّ ﺗﻤﺪﻥ ﻗﻮﮤ ﻣﺮﻭﺝ ﺍﺻﻠﻰ ّ ﻣﺤﺮﮎ ﻭ ّ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﺋﻴﻦ ﺍﻟﻬﻰ ّ
ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﺍﻗﺒﺎﻝ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺫﻫﻦ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﮐﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﮐﺎﻧﻮﻥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﻯ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺭ ﺧﻮﺩ ﮔﺮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ّ ً
ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ؛ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ﻭ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﻫﻨﺪﮤ ّ ّ ّ
ﮐﺎﻣﻼ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺻﻮﺍﺏ ﻭ ﻧﺎﺻﻮﺍﺏ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺭﺍ ﻏﻨﻰﺗﺮ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ ؛ ﺗﻌﺮﻳﻒ ً ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺪﻧﻰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ّ
ﻣﺤﺮﮐﮥ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻰﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻈﻬﺮ ﻧﻴﺮﻭﻯ ّ ﻭﺿﻊ ﺷﻮﺩ ؛ ّ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻣﻰﺷﺪ ﻳﺎ ﻣﺠﻬﻮﻝ ﺑﻮﺩ " :ﺍﻭ ً ّ
ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﺍﻭ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪ " ) ( ٤٧ﭼﻮﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ
ﻘﻴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕﻫﺎﻯ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭﻣﻰﺁﻳﺪ ّ ، ﺁﺩﺍﺏ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ّ ﻣﻮﻓ ّ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺩﻏﺎﻡ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ .ﺁﻥ ﺟﻨﺒﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ّ ﺹ ٣٥
ﻧﻤﻮ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺭﺷﺪ ﻭ ّ
ﺑﺎﺯ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ ،ﻳﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﻴﮥ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ " .ﮐﻠﻤﺔ ﺍ " ﻫﻢ
ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ّ
ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻰﮐﻨﺪ.
ﻣﻦ َ ِ ِ ﻟﻤﺤِﻴﻰ ٔ ْ ِ ﺍﻧﻪ ﺗﺸﻬﺪﻭﻥ ﻓﻰ ٔ ﺍﻻﺑﺪﺍﻥ ّ ُ ... " ُ ﺘﻢ َ ْ َ َ ﺍﻻ ْ ِ ﻳﺨﺮﺝ ِ ْ ﮐﻞ ﻣﺎ ﺃْﻧ ُ ْ ﺍﻧﻪ َ ُ ﻓﻤﻪ ٕ ُ ﮐﻞ َﻣﺎ َ ْ ُ ُ ﺭﺽ ٕ ُ
ﺍﻻﺳﻢ َﻋﻠﻰ ُ ﻇﻬﺮ ِ ْ ِ ِ ﻳﮑﻮﻥ ﻳﺴﺘﺸﺮﻕ ﻫﺬﺍ َْ ﮐﻞ ﻣﺎ َ ُ ﺍﻟﺒﺪﻳﻊ َ ...ﻭ َ ْ َ ْ ِ ُ ْ ُ ﺍﻟﻤﺤﮑﻢ َ ﺑﺄﻣﺮﻩ ﺍﻟﻌﺎﻟﻰ ُ َ ﻗﺪ َ َ َ ﺍﻟﻤﺘﻌﺎﻟﻰ ُ ْ َ ِ
ﻨﻌﻴﺔ َ ِ ﺍﻟﺼ ْ ِ ِ ﺑﺄﺳﺒﺎﺏ ُ ْ ِ ﮐﻠﻬﺎ ﺍﻟﺒﺪﻳﻌﺔ ُ ، ﺍﻟﺼﻨﺎﻳﻊ ِ ﺍﻟﻤﻠﮏ ُ ... ﻣﻨﻪ ّ ُ ﮐﻞ ﻣﺎ َ ْ َ َ ِ ﺗﺸﻬﺪﻭﻥ ُﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ﺗﻈﻬﺮ ِ ْ ُ َﻭ َ ْ َ ُ
ِ ﮐﻞ َ ْ ٍ ﺗﺨﺮﺝ ﺍﻥ ُ ﻗﺒﻞ ٕ ... ﻣﻦ َ ْ ُ ﻣﻦ َ ْ ُ ﺳﻤﻌﺘﻤﻮﻩ ِ ْ ﺳﻴﻈﻬﺮ ِ ْ ﻇﻬﺮ ِ ْ ﺣﺮﻑ َ ْ ُ ُ ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﻻ َ ِ ُ ُ ﺳﻢ َﻭ َ َ ْ َ ُ َ ََ ﻣﻦ ﻫﺬﺍ ﺍﻻ ْ ِ ﻻﻡ َ ِ ِ ﻣﻦ َ ْ ِ ِ ﮐﻞ َ ِ َ ٍ ﺍﻟﮑﻠﻤﺎﺕ ﮐﺬﻟﮏ ُ ﺍﻟﺤﺮﻭﻓﺎﺕ َ ،ﻭ َ ِ َ ﻻﻡ ُ َ ﺍﻧﻬﺎ ٔ ﺍﻻﻣﺮ ٕ ّ ﻣﻌﺪﻥ ٔ ْ ﺗﻈﻬﺮ ِ ْ ِ ْ ﺍﻧﻬﺎ ٔ ﻓﻢ ﺍ ِ ﮐﻠﻤﺔ َ ْ َ ُ ﻣﻦ َ ِ ( ٤٨ ) " ... ) ﮐﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻫﺎﻥ ﺍﻭ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﻮﺩ ﺣﻴﺎﺕﺑﺨﺶ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ...ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ
ﺟﻬﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺧﻠﻞ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺑﻰﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭﺳﺖ ...ﮐﻼﻡ ﺍﻭ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻧﻮﺭ ﻣﻰﺍﻓﮑﻨﺪ
ﻭ
ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﺑﺂﻥ ﺍﺳﺒﺎﺏ ﻇﺎﻫﺮﻩ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ ...ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ
ﻋﻠﻢ
ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻢ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺸﻨﻴﺪﻩﺍﻳﺪ ﺑﻌﺪﴽ
ﺣﻖ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﻮﺩ ﭼﻮﻥ ﻣﺎﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺣﺮﻭﻑ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻯ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮﺩﺩ ...ﺣﺮﻓﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻫﺎﻥ ّ
ﮐﻪ ﺍﺯ
ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻣﺮ ﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﮔﺮﺩﺩ ﻣﻨﺸﴼ ﻭ ﻣﺒﺪﺃ ﮐﻠﻤﺎﺕ ﺍﺳﺖ (
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ " ﺍﻟﻰ ﻣﺎ ﻻ ﻧﻬﺎﻳﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻃﺎﻟﻊ ﻭ
ﻏﺎﺭﺏ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ،ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﺑﺪﺋﻰ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﻰ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ "
ﻣﻌﻴﻨﻰ ) ( ٤٩ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﻣﻈﺎﻫﺮ ّ ﻣﻘﺪﺳﮥ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ّ ّ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻣﺮﻯ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺳﺖ ،ﻭﻟﻰ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺟﺰﺋﻰ ﻻﻳﻨﻔﮏ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭﺝ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﺑﺴﻂ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ .
ﺹ ٣٦
ﻣﻦ َ ْ ِ ِ ﻓﺎﻧﻈﺮ ِ َ ْ ِ ﺍﻻﻣﺮ ﺁﺩﻡ ٔ ﺑﻌﺪﻩ ٕﺍﻟﻰ ْ ﺑﻄﺮﻑ َ ْ ﺃﻥ َ ِ َ ﺛﻢ ِ ْ ﺍﻻﻭﻟﻰ ُ " َْ ُ ْ ﻳﺼﻞ ٔ ْ ُ ﻧﻈﺮﺕ ٕﺍﻟﻰ َ َ ﺍﻟﺒﺪ ﻓﻴﻤﺎ َ َ ْ َ
ﮐﻞ ِ ٍ ﻋﻦ َ ْ ِ ِ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻻﻣﺮ ِ ﺑﮑﺘﺎﺏ َ ...ﻭ ﺃﻭﺗﻮﺍ ُ ﮐﻠﻬﻢ َ ْ ﻗﺒﻞ َﻧﺒﻴﻞ ْ ُ ، ٕﺍﻟﻰ َﻋﻠﻲ َ ْ َ ٍ ﻣﺸﺮﻕ ٔ ْ ﻗﺪ ﺟﺎﺅﻭﺍ َ ْ ﻗﻞ ﺗﺎْ ُ ُ ّ
ﻟﻬﻢ " ) ( ٥٠ ِ ُْ ْ ﻗﺪﺭ َ ُ ﻣﻨﻬﻢ َﻋﻠﻰ َﻣﺎ ُ َ
) ﺑﭽﺸﻢ ﺩﺭﻭﻥ ﺩﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻭﺣﻰ ﻭ ﭘﻴﻤﺒﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺁﺩﻡ ﺗﺎ ﻋﻠﻰ ﻗﺒﻞ ﻧﺒﻴﻞ ) ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﺎﺏ ( ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎ .ﻗﺴﻢ ﺑﺨﺪﺍ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﮑﺘﺎﺏ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻣﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ ...ﻭ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺭﺍ ﻣﻘﺪﺭ ﺑﻮﺩ ( ﻣﻘﺎﻣﻰ ّ
ﺗﺤﻮﻝ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭼﻮﻥ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ّ ّ
ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻝ ﮔﺮﺍﻳﺪ ،ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﻫﻢ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻰﺷﻮﺩ ،ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻤﺪﻥ ﻧﻴﺰ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻰ ﺁﻥ ّ
ﺗﻤﺪﻥ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ، ﻣﺸﺎﺑﻬﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ّ
ﺗﻤﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ . ﺩﻭﺭﮤ ﺭﮐﻮﺩ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﮥ ّ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﻪﻣﻮﺍﺯﺍﺕ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ
ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺗﻰ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻰﺭﻭﺩ ؛ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﮐﻪ ً ﻗﺒﻼ ﻗﺎﺑﻞ ّ
ﻘﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺭ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﺋﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﮐﺘﺸﺎﻓﺎﺕ ﻭ ّ ﻣﻮﻓ ّ
ﻣﺒﺪﻝ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﻧﻌﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺮﻑ ﻧﺸﺪﻧﻰ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﺪ ؛ ﺩﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻰ ّ
ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎﻯ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺭﺍﻩ
ﺣﻞ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺳﺒﺐ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻰ ﻭ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﮔﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ؛ ﺷﮏ ﻭ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ
ﮐﻴﻔﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﻣﻰﺍﻓﺰﺍﻳﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﭼﻨﻴﻦ ّ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :
ﺹ ٣٧
" ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﮔﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﺩﻫﺎﻯ ﺑﻴﮑﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﻭ
ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﺮ ﻧﺎﮐﺎﻣﻰ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﺎﺩﮤ ﺧﻮﺩﺑﻴﻨﻰ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﭘﺰﺷﮏ ﺩﺍﻧﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﮥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻧﻪ ﺩﺭﺩ
ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﻧﻪ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺭﺍﺳﺖ ﺭﺍ ﮐﮋ ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ
ﺩﻭﺳﺖ ﺭﺍ ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻤﺮﺩﻩﺍﻧﺪ " ) ( ٥١
ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭﺍﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺎﺭ ﭼﻮﻥ ّ
ﺩﻳﮕﺮ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﻣﻈﻬﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻬﺎﻣﺎﺕ
ﺗﻤﺪﻥ ﺑﺸﺮﻯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻟﻬﻰ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻭ ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ّ ﻧﻤﺎﻳﺪ .
ﮐﻠﻴﻪ ،ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﻪ " ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻦ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻈﻬﺮ ّ
ﺗﻨﻄﻖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺍﻣﺮﻳﻪ ّ ﺁﻥ ﺫﺍﺕ ﻗﺪﻡ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﮥ ّ
ِ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ
ﺍﻟﻤﻠﮏ ﻣﺨﻠﻮﻗﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻧﻪ ...ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﻳﻮﻣﻰ ﮐﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ِﻟَﻤِﻦ ُ
ﺍﻟﻴﻮﻡ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﺣﺪﻯ ﻣﺠﻴﺐ ( ٥٢ ) " ... َ
ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻯ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ
ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻭ
ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻗﻰﻣﺎﻧﺪﮤ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻣﻮﺍﻫﺐ ﺍﻟﻬﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺩﺭ
ﺭﻭﺯﻣﺮﮤ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺗﮥ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻰ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﻭﻇﺎﺋﻒ ّ
ﺗﻌﻮﻳﻖ ﺍﻓﺘﺪ ،ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﮔﺮﺩﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺍﻣﻨﮥ
ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻭﺳﻌﺖ ﮔﻴﺮﺩ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﮔﺮﺩﺩ . ّ ﺹ ٣٨
ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﺭﻳﺸﻪﻫﺎﻯ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺁﻧﭽﻪ ّ ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ " ﻧﻔﻮﺳﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺩﻭﺍﻡ ﮐﻨﺪ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﺳﺴﺖ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ،ﺩﺭ " ﺁﺧﺮ ّ
ﺧﻼﻗﻪ ﺭﻭ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ .ﻫﺮ ﻗﺪﺭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﺠﺪﺩﴽ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻧﻴﺮﻭﻯ ّ ّ
ﺍﻣﺎ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎ ﻧﺎﻣﻮﺯﻭﻥ ﻭ ّ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻰﺗﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻧﺎﺧﻮﺵﺁﻳﻨﺪ ﺟﻠﻮﻩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ّ
ﺧﻼﺋﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺑﺸﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎﺋﻰ ﮔﻮﺍﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ َ َ
ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ( ٥٣ ) .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻇﻬﻮﺭ ﺟﺪﻳﺪ
ﻋﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻧﻔﺴﻰ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ
ﺣﺘﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺟﺪﻳﺪ ّ
ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﺄﺛﻴﺮﻯ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺩﺭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻭ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺩﺭ
ﺗﺠﺴﺲ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺴﺐ ﻓﻬﻢ ﻭ ﺩﺭﮎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﺪﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻣﻰﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ّ ّ ﻣﻰﺍﻓﺰﺍﻳﻨﺪ .
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺴﻠﺴﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻟﻬﻴّﻪ ﺍﺯ ﺳﻨﻦ ﻭ
ﺿﺮﻭﺭﻳﺎﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﺗﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻗﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ . ّ
ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ:
ﺑﻌﺪ ٕﺍﻟﻰ ﺁﺧﺮ " ) ( ٥٤ ﺑﻌﺚ ﺍً ُ ُ ُ ﻣﻦ َ ْ ُ ﺑﻌﺪ ﻣﻮﺳﻰ َﻭ ﻋﻴﺴﻰ َﻭ َ ُ ْ ِ ُ ﺭﺳﻼ َ ْ َ " ََ َ ﺳﻴﺮﺳﻞ ِ ْ
(
) ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻣﻮﺳﻰ ﻭ ﻋﻴﺴﻰ ﺭﺳﻮﻻﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻰﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ
ﺹ ٣٩
٨
ﻳﻮﻡ ﺍ
ﺗﺮﻗﻰ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭼﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﺪﻑ ّ
ﺍﺑﺪﻳﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﭘﺮﺗﻮ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ّ ﻣﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ؟ ﺑﺎ ّ
ﺟﻠﻮﮤ ﮐﻤﺎﻻﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﮥ ﺧﻠﻘﺖ ﺧﻮﺩ ﺁﺷﮑﺎﺭﺍ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻃﺒﻖ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ:
ﺗﺠﻠﻰ َ ِ ﻧﻔﺴﻪ ِ َ ْ ِ ِ ﺍﻟﮑﻞ ﻓﻰ َ ْ ِ ِ ﻫﻮ َ ،ﻭ ِﻟ َ ِ ﻴﺼَﻞ ﻣﻘﺎﻡ َ َ ّ ﻟﻴﺸﻬﺪ ُ " َِ ْ َ َ ﺭﺑﻪ ُ ﺍﻟﻪ ٕ ّﺍﻻ ُ َ ﺑﺄﻧﻪ ﻻ ٕ َ ﺑﻨﻔﺴﻪ ﻓﻰ َ ِ
ﻗﺪ َﻳﺮﻯ ﺍِ َ ﮏ ٕﺍﻟﻰ ُ ْ َ ِ ﺍﻟﮑﻞ ِ ِ ﻓﻴﻪ " ) ( ٥٥ ﺫﺭﻭﺓ َ ِ ﺷﻴﺌﴼ ٕ ّﺍﻻ َﻭ َ ْ ُ ﺣﺘﻰ ﻻ ُ ِ َ ﺑﺬﻟ َ ﻳﺸﺎﻫﺪ ﺍ َﺣٌﺪ َ ْ ﺍﻟﺤﻘﺎﻖ َ ّ
) ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺷﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﺋﻰ ﺟﺰ ﺍﻭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺮ ﮐﺴﻰ ﺑﺎﻭﺝ
ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺭﺍﻫﻰ ﮔﺸﺎﻳﺪ ﻭ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﻴﻨﺪ ﺟﺰ ﺁﻧﮑﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ( ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ّ ﺗﻤﺪﻥ ،ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺘﻮﺍﻟﻰ ﻣﻈﺎﻫﺮ ّ
ﮐﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺑﻴﻦ ﺍﺑﻨﺎء ﺑﺸﺮ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰﺩ ﺗﺎ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺁﻳﻨﺪﮤ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﮥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪﺍﻯ ﻭﺍﺣﺪ ّ
ﻋﻬﺪﻩ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :
ﻣﻦ ﻓﻰ ٔ ْ ِ ﮐﻨﻔﺲ ِ َ ٍ ﻴﮑﻞ ِ ٍ ﻭﺍﺣﺪ " ) ( ٥٦ ﻳﺤﺐ ْ " ٕ ﺍﻻﮐﻮﺍﻥ َ َ ْ ٍ ﻭﺍﺣﺪﺓ َﻭ َﻫ ْ َ ٍ ﺃﻥ َﻳﺮﻯ َ ْ ﺭﺑﮑﻢ ﺍﻥ َ ُ ُ َ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ُ ِ
ﺹ ٤٠
) ﻣﻀﻤﻮﻥ ﮐﻼﻡ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ
ﻳﮏ ﺭﻭﺡ ﻭ ﻳﮏ ﺗﻦ ﺑﺒﻴﻨﺪ ( .
ﺗﺎ ﺭﻭﺯﻯ ﮐﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﺑﻨﺎء ﺑﺸﺮ ﻧﮕﺮﺩﻧﺪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ
ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼﺗﻰ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮﻧﺪ ﻓﺎﺋﻖ ﺁﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﻭﺭﺗﺮ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ّ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ... " :ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺭﺍﺣﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﻮﺩ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﺗّﺤﺎﺩ
ﻣﺘﺤﺪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ( ٥٧ ) " ...ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﺟﺎﻣﻌﮥ ّ ﻭ ّ ﺣﺲ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﺭﺍ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻭﺻﻔﺶ ﺩﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ّ
ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺍﺩﻋﻴﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻗﺪﺱ ﺍﻟﻬﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ :
ﺃﻣﺮﺕ ِ ِﺑﻪ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺫﮐﺮﮎ َﻭ َ ِ ِ " ُ ﺟﻮﺍﻫﺮ َ َ ﺑﺪﺍﺋﻊ ِ ْ ِ َ َ َ ﻣﻦ َ ْ ِ َ ﻓﻀﻠﮏ َ َ ْ ِ ْ ﺛﻨﺎﮏ ﻫﺬﺍ ِ ْ ﻋﺒﺎﺩﮎ ِ ْ ﮐﻞ ﻣﺎ َ ْ َ ﻣﻦ َ ِ
ﻣﻦ ِ ْ ِ ﺃﻧﻔﺴﻬﻢ ( ٥٨ ) " ... ﺑﺬﻟﮏ ٕﺍﻟﻰ َ َ َِ ْ َ ُ ﻟﻴﺼﻌﺪﻥ ِ ِ َ ﻋﺮﻓﺎﻥ ْ ُ ِ ِ ْ ﮐﻴﻨﻮﻧﻴﺎﺗﻬﻢ ِ ْ ﻣﻘﺮ ﺍﻟّﺬﻯ ُﺧِﻠَﻖ ﻓﻰ َ ْ ْ ِ ِ ﺑﻪ
) ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺯ ﺫﮐﺮ ﻭ ﺛﻨﺎ ﺍﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻀﻞ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﺍﻭﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺍﺫﮐﺎﺭ
ﻣﻘﺎﻣﻰ ﺍﺯ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﺣﻖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩﺷﺎﻥ ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻓﺎﺋﺰ ﺷﻮﻧﺪ (
ﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﻭﻯ ﺗﻨﺎﻗﻀﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺁﻳﺪ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻦ
ﺗﺤﻘﻖ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺗﻨﺎﻗﻀﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺗﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ّ
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻓﺮﺩﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎﻳﺪ ﺑﺸﺮ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ً ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ّ ّ
ﭘﺮﻭﺭﺵ ﺩﻫﺪ .ﻫﻤﮥ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﻳﻌﻨﻰ
ﺗﺤّﻘﻖ ﺭﻭﺯﻯ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﮔﻠﻪ ﻭ ﻳﮏ ﺷﺒﺎﻥ ) ( ٥٩ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪﻣﺖ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ . ﺹ ٤١
ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻨﮏ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﺪﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺯ ّ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳﺘﺎﻧﮥ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .
ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﭘﺮ ﻣﻌﻨﺎﺗﺮﻳﻦ ﺗﻤﺜﻴﻼﺗﻰ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ
ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻧﻴﺰ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺸﻮ ﻭ ﻧﻤﺎﻯ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﻋﺎﻟﻢ
ﺗﺮﻗﻰ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ .ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ّ
ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﻮﺯﺍﺩﻯ ،ﮐﻮﺩﮐﻰ ،ﺟﻮﺍﻧﻰ ،
ﺑﻠﻮﻍ ﻭ ﭘﺨﺘﮕﻰ ﻳﮏ ﻓﺮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻠﻮﻍ ﺟﻤﻌﻰ ﻋﺎﻟﻢ
ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ ،ﺩﻭﺭﻩﺍﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ّ ّ
ﺷﮑﻔﺖ ﻭ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﻰﺳﺎﺑﻘﻪﺍﻯ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻓﻘﻂ
ﺑﻪ ﺍﻧﺪﮐﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ ( ٦٠ ) .
ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﻓﮑﺮﻯ ﺩﺭﮎ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ
ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﺻﻞ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ّ
ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻋﺼﺮﻯ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﮥ ﺁﻫﻨﮓ ﺍﺻﻠﻰ ﻳﮏ ﻗﻄﻌﮥ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻭ ﻣﻘﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ
ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﮥ ﻧﻈﺮﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺳﻨﺠﻴﺪ ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﮐﺮﺩ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﻮﻉ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ
ﻧﻈﺮﺍﺕ ﮐﻬﻨﻪ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻗﻮﻡ ﻳﺎ ﻧﮋﺍﺩﻯ ﺑﺮ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ ﻧﮋﺍﺩﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺩﺍﺭﺩ
ﻋﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭼﻮﻥ ﻫﻤﮥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﮥ
ﻣﺸﻴﺖ ﻭﺍﺣﺪ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪﺍﻧﺪ ،ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻤﺎﻟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻔﻴﺬ ّ ّ ﺣﻖ ﮐﻠّّﻴﮥ ﺁﻥ ﺳﻨﻦ ﻋﻤﻮﻡ ﺑﺸﺮ ّ ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺮ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﻭﺍﺭﺙ ﺑﺮ ّ
ﻣﻀﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻌﺼﺐ ﻫﻢ ّ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ّ ﺹ ٤٢
ﻣﻘﺮﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﺩﺍﺭﺩ . ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ّ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ّ " ﺍﻯ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﺑﻪ ّ
ﻣﻘﺮﻯ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻨﻮﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻟﻮﺟﻪ ﺍ ﺩﺭ ّ ﺍﺗﻔﺎﻕ ّ ّ
ﺷﮑﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﻤﻴﻊ ﺳﺒﺐ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺭﻳﺪ ّ ...
ﻣﺘﻮﺟﻬﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﺣﻖ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﻓﻖ ﺍﻋﻠﻰ ّ
ﮐﻞ ﻣﻦ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻋﺼﺮ ﺍﻭﺍﻣﺮ ﻭ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻟﮑﻦ ّ
ﻋﻨﺪ ﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﻢ ﺍﺯ
ﻋﻨﺎﺩ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﺎﺭﻯ ﺑﻌﻀﺪ ﺍﻳﻘﺎﻥ ﺍﺻﻨﺎﻡ ﺍﻭﻫﺎﻡ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺭﺍ ﺑﺸﮑﻨﻴﺪ ( ٦١ ) " ...
ﺗﺄﮐﻴﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰﺧﻮﺭﺩ : " ﺳﺮﺍﭘﺮﺩﮤ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ
ﺍﻟﺮﻳﺤﺎﻥ " ﮐﻠﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺒﻴﻨﻴﺪ " ، "...ﻋﺎﺷﺮﻭﺍ ﻣﻊ ﺍﻻﺩﻳﺎﻥ ّ ﺑﺎﻟﺮﻭﺡ ﻭ ّ ّ
ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻫﻤﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﮐﻨﻴﺪ ( .ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ : ) ﺑﺎ ﺷﺎﺩﻯ ﻭ ّ " ...ﻫﻤﻪ ﺑﺎﺭ ﻳﮏ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﮒ ﻳﮏ ﺷﺎﺧﺴﺎﺭ ( ٦٤ - ٦٣ - ٦٢ ) " .
ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﻭﺭﻭﺩ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺻﺒﺎﻭﺕ ﺑﻪ
ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻠﻮﻍ ﺍﺳﺖ .ﺑﺸﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻭﺍﺣﺪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ،ﺩﺭ ﺻﻮﺭ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﺶ ، ﺗﺸﮑﻞ ﻗﻮﻡ ،ﻗﺒﻴﻠﻪ ، ﻘﻴﺖ ﺑﻴﺶ ﻭ ﮐﻢ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺍﺣﻞ ّ ﺷﺮﻭﻉ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ّ ﻣﻮﻓ ّ
ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻠﺖ ﺭﺍ ﻃﻰ ﮐﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺗﺸﮑﻞ ّ ّ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻭﺳﻴﻊﺗﺮ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎﻯ ﻧﻬﺎﻧﻰ ﺑﺸﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﻭﺯ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ
ﺹ ٤٣
ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻠﻮﻍ
ﮐﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺳﺖ .ﺗﻐﻴﻴﺮﻯ ﮐﻪ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻐﻴﻴﺮ ّ ّ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﮥ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﮔﻮﻧﮕﻴﻬﺎﻯ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ
ﺑﻴﻨﺶ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻃﻲ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﺗﺠﺮﺑﮥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﻬﺮﻩ ﺟﻮﻳﺪ . ّ ﮐﻞ ﺑﻪ " ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺭﻭﺯ ﻓﻀﻞ ﺍﻋﻈﻢ ﻭ ﻓﻴﺾ ﺍﮐﺒﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ّ ﻇﻞ ﺳﺪﺭﮤ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺳﺎﮐﻦ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺩﺭ ّ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ّ ﮐﻤﺎﻝ ّ
ﻣﺴﺘﺮﻳﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ...ﺯﻭﺩ ﺍﺳﺖ ﺑﺴﺎﻁ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺴﺎﻁ
ﻋﻼﻡ ﺍﻟﻐﻴﻮﺏ ( ٦٥ ) " ... ﺭﺑﮏ ﻟﻬﻮ ﺍﻟﺤﻖ ّ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﮔﺮﺩﺩ ّ ّ ﺍﻥ ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻯ ﻋﺪﻝ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ
ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺯ ﺍﺭﮐﺎﻥ ﺍﺻﻠﻰ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ
.
" ﺳﺮﺍﺝ ﻋﺒﺎﺩ ﺩﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺒﺎﺩﻫﺎﻯ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻇﻠﻢ ﻭ
ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﺍﻋﺘﺴﺎﻑ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﻣﻨﻤﺎﺋﻴﺪ ﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻇﻬﻮﺭ ّ ﻣﻮﺍﺝ ﺩﻓﺎﺗﺮ ﺑﻴﻦ ﻋﺒﺎﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﻠﻤﻪ ﻋﻠﻴﺎ ﺑﺤﺮ ﺣﮑﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ّ
ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮐﻔﺎﻳﺖ ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ ( ٦٦ ) " ...
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻌﺪﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺑﻠﻮﻍ
ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻴﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ : ﺗﺮﻗﻰ " ﺍﻧﺎﺙ ﻭ ﺫﮐﻮﺭ ﻋﻨﺪ ﺍ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻮﺩﻩ " ) ( ٦٧ﻭ ﺍﺯ ﻟﻮﺍﺯﻡ ﺿﺮﻭﺭﻯ ّ
ﺗﻤﺪﻥ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ . ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ ﺹ ٤٤
ﺗﻌﻠﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻗﻮﻡ ﺧﺎﺹ .ﭘﺎﺩﺍﺵ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﮐﺮﮤ ﺧﺎﮎ ﺑﻪ ﻫﻤﮥ ﺑﺸﺮ ّ
ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﻌﻰ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﻋﻤﻮﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ ،ﻭﻟﻰ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﻓﻘﺮ ﻣﻔﺮﻁ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﮔﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻠﻞ ﺭﻭﻯ
ﺯﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﻞ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ .
ﺹ ٤٥
٩
ﺍﺑﻼﻍ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﻼﻃﻴﻦ
ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺁﻣﺪ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ
ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻭ ﺍﻃﺮﺍﻓﻴﺎﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ
ﺗﻀﻴﻴﻘﺎﺕ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻗﻠﻢ ﻣﺒﺎﺭﮐﺶ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻧﺪﮐﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ
ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﺎﺕ ﺳﺮﺷﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻣﺪﺗﻰ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺍﺯ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻯ ّ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ " ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ " ﻭ
ﺍﺻﺤﺎﺑﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﻮﺽ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﺩﻭﺭﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻣﻨﺘﻘﻞ
ﮐﻨﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﺣﺸﺖ ﮐﺮﺩ ( ٦٨ ) .ﺳﻔﻴﺮ
ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﻓﮑﺮﻯ ﻭ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﻧﻔﻮﺫ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺮﮎ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ّ
ﻣﺼﺮﺍﻧﻪ ﺍﻋﺰﺍﻡ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﮥ ﺩﻭﺭﺗﺮﻯ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ ، ّ
ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﭘﻴﺎﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ
ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮﺩ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ . ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺻﺮﺍﺭﻯ ﺷﺪﻳﺪﴽ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭﺭﺯﻳﺪ .
ﻋﺎﻟﻰ ﭘﺎﺷﺎ ،ﺻﺪﺭ ﺍﻋﻈﻢ ،ﻋﻘﻴﺪﮤ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻥ ﺹ ٤٦
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻏﺮﺏ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ " ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺮﺩﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻋﺎﻟﻴﻘﺪﺭ ،ﺑﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭﻯ
ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻭ ﺩﺭ ﮐﻤﺎﻝ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﻣﻌﺰﺯ ﻭ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ " .ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﮤ ّ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ّ
ﺍﻳﻦ ﻭﺯﻳﺮ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ " ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺍﺳﺖ " ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺪﺍﺋﻰ ﺑﻴﻦ ﻣﻠﻞ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻯ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺗﺎﺑﻊ
ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ( ٦٩ ) .
ﻇﻦ ﺩﺭ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﺭ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺭﻧﺠﺶ ﻭ ﺳﻮء ّ
ﺣﺪﻯ ﻧﻔﻮﺫ ﻳﺎﻓﺖ .ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺗﺎ ّ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻔﻮﺳﻰ ﺑﻰ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺭﺑﺎﺭﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ّ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ّ
ﮐﻔﺎﻳﺖ ﻳﺎ ﮐﻢ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺍﺭﺗﺸﺎء ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺭﻭﻏﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﭼﺮﺧﺶ
ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﮑﻮﻣﺘﻰ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻰﺭﻓﺖ .ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﮐﻬﺮﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ
ﺍﺯ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻭ ﺍﮐﻨﺎﻑ ﺁﻥ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻭ ﻣﺎﻭﺭﺍﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﮐﺴﺐ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻤﺘﺎﺯ ﺗﻮﻗﻊ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻣﻰﮐﺮﺩ ّ . ّ
ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻤﺎﻟﮏ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦﻫﺎﻯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﻣﺠﺮﺩ ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺭ ﺗﺎﻻﺭﻫﺎﻯ ﭘﺬﻳﺮﺍﺋﻰ ﺭﺟﺎﻝ ﻭ ﻭﺯﺭﺍء ﺩﺭﺑﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺑﻪ ّ
ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺟﻠﺐ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻭ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﻫﻴﭻ ّ ّ
ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ،ﻭ ﺑﻪ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﮐﺎﺭﻯ ﻭ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺍﺻﻮﻝ
ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺯﺑﺎﻧﺰﺩ ﻋﻤﻮﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺳﻮء ﺷﻬﺮﺕ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .
ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺍﺿﻄﺮﺍﺏ ﻭ ﺗﺸﻮﻳﺶ ﻳﺎﺭﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺪ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺯ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻫﻤﺪﺭﺩﻯ
ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﻣﺼﺎﺋﺐ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮﺩ ﺹ ٤٧
ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ،ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻰﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻮﺍﻫﺸﻰ
ﻋﺪﻩ ﺍﻯ ﺍﺯ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺘﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮐﺴﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ .ﮔﺮﭼﻪ ّ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﮤ ﺷﺨﺼﻰ ﻧﻤﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ
ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺩﻋﻮﺕ ﺳﻠﻄﺎﻥ ،ﻣﻘﻴﻢ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﻭ ﻣﻴﻬﻤﺎﻥ ﺳﻠﻄﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻮﺭﺩ ّ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺍﺳﺖ .ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻥ
ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻣﺸﻴﺮﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ،ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﻭﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﺩﻭﺭﻩ ّ ّ
ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻟﻄﻤﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺣﺮﺹ ﻭ ﺁﺯ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎﻥ
ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺷﮑﻮﻩ ﻣﻰﮐﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮﺭ
ﺷﮕﻔﺖ ﺍﻧﮕﻴﺰﻯ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮔﺸﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻰﭘﺮﺩﻩ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ
ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﮤ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺍﻗﺎﻣﺘﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪ
ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ( ٧٠ ) .ﻭﻟﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﺍﻧﺶ ،ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ، ﺭﻭﻳﮥ ﺯﻳﺮﮐﺎﻧﮥ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﻓﺮﺻﺖ ﺭﺍ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻥ ﻃﺮﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺭﺍ ّ ﺩﺍﻝ ﺑﺮ ّ
ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺭﺳﻤﻰ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪﺍﻯ ﺑﺮ ّ ﺿﺪ ّ
ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺗﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻔﻮﺫ ﻭ ﻓﺸﺎﺭﻯ ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺩﺭﻧﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪ .ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﭼﻠﮥ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﻰ ﺳﺨﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪ .ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺩﺭ ّ
ﺟﺎﻯ ﮐﺎﻓﻰ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﭘﻮﺷﺎﮎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺁﺫﻭﻗﻪ ،ﺳﺎﻟﻰ ﭘﺮ ﺍﺯ ﻣﺤﻨﺖ ﺭﺍ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻧﺪ .ﺷﺒﻬﻪﺍﻯ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻣﻰ
ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ ﻣﻮﺭﺩﻯ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﺪﺍﻓﻌﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺗﻨﻬﺎ ّ
ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺟﺒﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻣﺮﮤ ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﺍﺩ . ﺹ ٤٨
ﺍﺯ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﭘﻰ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﺒﻮﻝ ﻭ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﻳﮏ ﻣﻈﻬﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ّ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺍﺩﺭﻧﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎﻅ ﺟﺎﻟﺐ ّ
ﻣﻘﺪﺭ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﺮﮤ ﺯﻣﻴﻦ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮﺩ ،ﺍﺯ ﻣﺆﺳﺲ ﺁﺋﻴﻨﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮐﻪ ّ ّ ﺍﻟﻬﻰ ّ ، ﻣﺠﺰﺍ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﻋﺒﻮﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﻗﺪﻡ ﻗﺎﺭﮤ ﺁﺳﻴﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺗﻨﮕﮥ ﺑﺎﺭﻳﮑﻰ ﮐﻪ ّ ّ
ﮐﻠﻴﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﻭﺭﮤ ﺑﺮ ﺧﺎﮎ " ﻏﺮﺏ " ﮔﺬﺍﺷﺖ ّ .
ﻗﺎﺭﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻴﺎﺕ ﺑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ّ
ﻧﺒﻮﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ، ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ّ ّ ﺗﻤﺪﻥ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﺁﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ ّ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﺳﺮﺍﻳﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ
ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﺑﺪﻳﻊ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻣﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﻣﻤﺎﻟﮏ
ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ . ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻟﻰ ﺑﻪ ﻣﻘﻴﺎﺳﻰ ﺑﺲ ﻭﺳﻴﻌﺘﺮ ّ ( ٧١
ﺗﻔﮑﺮﻭﺍ ِ ﺟﻬﺔ ِ ْ ﻣﻦ ِ َ ِ ﻗﻮﻡ ) " ... ﺛﺎﺭﻩ َ َ . ﺍﻧﻪ َ ْ " ُ ْ ﻗﺪ ْ َ َ ﻇﻬﺮ ﻓﻰ َ ْ ِ ﺃﺷﺮﻕ ِ ْ ﻓﻴﻪ ﻳﺎ َ ْ ُ ﺍﻟﻐﺮﺏ ﺁ ُ ُ ﻗﻞ ٕ ُ ﺍﻟﺸﺮﻕ َﻭ َ َ َ
ﺣﻖ ﺍﺯ ﺷﺮﻕ ﻇﻬﻮﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ) ّ
ﺁﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻴﺪ (
ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺑﻼﻍ ﻟﺬﺍ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﻯ ّ
ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﻋﻠﻨﻰ ﺍﻣﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ
ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ
ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻋﻠﻨﴼ ﺍﺑﻼﻍ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﻋﻼﻥ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﻳﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻣﻬﻢ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﮎ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ
ﻣﻰﺭﻭﺩ .ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﺎﺕ ﻣﺰﺑﻮﺭ ،ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻟﻬﻰ " ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻭ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ " ﺭﺍ
ﺹ ٤٩
ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻣﻰﺳﺎﺯﻧﺪ ﻭ ﻃﻠﻮﻉ " ﻳﻮﻡ ﺍ " ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ
ﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪﺕ ﻭ ّ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺷﮕﺮﻑ ﮐﻪ ﺑﺎ ّ
ﺍﻣﻨﺎﻯ ﺭﺣﻤﻦ ﻭ ﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻦ ﺍﺑﻨﺎء ﺑﺸﺮ ﺧﻄﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩ ،ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻗﻴﺎﻡ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﻪ ّ ﻣﻠﺘﺸﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻋﻰ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻠﻮﮎ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺗﻮﺩﮤ ّ
ﻣﻄﻠﻘﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺗﻰ
ﮐﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺣﺴﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ " ﺻﻠﺢ ﺍﻋﻈﻢ " ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻈﻢ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﮥ ﺍﺻﻠﻴﺶ ﺍﺗّﺤﺎﺩ ﻭ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﻭ ﺑﺮ ﻋﺪﻝ ﺍﻟﻬﻰ ﺗﮑﻴﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﺴﺎﻋﺪﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮤ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺑﺎ ﺍﺷﮑﺎﻝ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻓﻀﺎﻯ ﻓﮑﺮﻯ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ
ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎﺯﺩ .ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺷﺮﺡ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻗﺮﻥ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻰﺯﻳﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ّ
ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻭ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎﺕ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻭﺍﺿﺢ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ ،
ﻣﻠﺖ ﻭ ﻏﺎﻟﺒﴼ ﺭﺋﻴﺲ ﻭ ﻫﻤﮥ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﻰ ﺩﻳﻨﺪﺍﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﮥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ّ
ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ ﺩﻳﻦ ﺭﺳﻤﻰ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺪﺭﺟﺎﺕ
ﻣﻘﺪﺱ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﻭ ﻳﺎ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻬﻮ ﻭ ﺧﻄﺎﺳﺖ . ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻯ ّ
ﺍﮐﺜﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﴼ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺩﺭ ﮐﺘﺐ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻇﻬﺎﺭ ّ
ﻣﻰﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮤ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ .ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ
ﺍﻟﺰﻣﺎﻥ " ﻭ " ﻣﻠﮑﻮﺕ ﺍﻟﻬﻰ " ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺭﻣﺰ ﻭ ﻣﺜﻞ ﻧﺒﻮﺩ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ " ﺁﺧﺮ ّ
ﻣﺴﻠﻤﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﻢ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﺋﻖ ّ
ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﻴﺸﻮﺍﺋﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ّ ﺍﻳﻦ ّ ّ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ .
ﺹ ٥٠
ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮎ ﻣﻰﺯﻳﺴﺘﻨﺪ .
ﺍﻟﻤﻠﮏ ِ ّ ِ ﻣﻌﺸﺮ ُ ِ ﻳﻌﺎﺩﻟﻪ ﻣﺎ ﻗﺪ ﺍ ﺗﻰ ﺍﻟﻤﻠﻮﮎ َ ْ ﺍﻟﻤﺎﻟﮏ َﻭ ُ ْ ُ ِ ُ ﻟﻠﻪ ُ َ ْ ِ ِ ﺍﻟﻘﻴﻮِﻡ ...ﻫﺬﺍ ْ ٌ ﺍﻟﻤﻬﻴﻤﻦ َ ّ ْ ﺃﻣﺮ ﻻ ُ ِ ُ ُ " ﻳﺎ َ ْ َ َ
ﻋﻦ َ ْ ِ ِ ﺍﻟﺪﻧﻴﺎ ﻣﺸﺮﻕ ﺍﻟﻈ ِ ﺍﻳﺎﮐﻢ ْ ﺗﺤﺠﺒﮑﻢ ﺃﻧﺘﻢ َ ْ ِ َ ﻬﻮﺭ ْ ﺍﻟﻐﺮﻭﺭ َ ْ ﺗﻌﺮﻓﻮﻥ ْ ُ ّ ٕ ... ﻟﻮ ْ ُ ْ ﻋﻨﺪﮐﻢ َ ْ ِ َْ ُ ْ ﺃﻭ َ ْ ُ َ ُ ُ ﻳﻤﻨﻌﮑﻢ ُ ُ ﺃﻥ َ ْ َ َ ُ ُ
ﻦ ِ ﺑﻞ ِﺟﺌﻨﺎ ِ َ ِ ﺍﻟﻘﻠﻮﺏ ) " ... ﻣﻤﺎﻟﮑﮑﻢ َ ْ ﻧﺮﻳﺪ ْ ﺍﻟﺴﻤﺎ ... ﺗﺎ ِﻻ ُ ُ ﺃﻥ َ َ َ َ ﻟﺘﺼﺮﻑ ُ ِ ﻓﺎﻃﺮ َﻋ ْ ﻧﺘﺼﺮﻑ ﻓﻰ َ ِ ِ ُ ْ ( ٧٢
) ﺁﻥ ﮐﻪ ﻣﺎﻟﮏ ﻭ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺪﺍﻯ
ﻣﻘﺘﺪﺭ ﻣﺨﺘﺎﺭ ﺍﺳﺖ ...ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﺜﻞ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪﻯ ﻧﻴﺴﺖ ...ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺑﻐﺮﻭﺭ ﺍﺯ ﻣﺒﺪء ﻇﻬﻮﺭ
ﻭ ﺧﺎﻟﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻣﺎﻧﻴﺪ ...ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻭ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺷﻤﺎ ﻧﻈﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ ، ﻣﻘﺼﺪ ﻣﺎ
ﻗﻠﻮﺏ ﺍﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ (
ِِ ﺃﻣﺎﻧﺎﺗﻪ َﻭ ﻻ ﺍﻳﺎﮐﻢ ﺍ ْ ﻥ ﻻ َﺗﺨﺎﻧﻮﺍ ﻓﻰ ﺛﻢ ْ َ ﺍﻋﻠﻤﻮﺍ ِ ﺑﺄﻥ ُ ﺍﻟﻔﻘﺮﺍَ ﺑﻴﻨﮑﻢ ْ ُ ّ ٕ ، ﺍﻣﺎﻧﺎﺕ ﺍْ ُ َ ْ َ ِ " ُ ُ
ﻋﻦ َ ِ ِ ﻳﻨﺼﺐ ِ ﻣﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻓﻴﻪ ُ ﺍﻟﺨﺎﻨﻴﻦ َ ْ ُ َ . ﺃﻣﺎﻧﺘﻪ ﻓﻰ َ ْ ﺳﺘﺴﺄﻟﻮﻥ َ ْ ﺗﻈﻠﻤﻮﻫﻢ َﻭ ﻻ َﺗ ُ َْ ِ ُ ْ َ ﮑﻮﻧﻦ ِ َ ﻳﻮﻡ ﺍﻟّﺬﻯ ُ ْ َ ُ
ﻣﻦ ُ ﮐﻞ ٔ ْ ِ ﮐﻞ ﺫﻯ َ َ ْ ِ ﺛﻢ ﻏﻨﻲ َﻭ َ ٍ ﻳﻮﺯﻥ ﻓﻴﻪ ُ ﻳﻌﻄﻰ ُ ﺍﻟﻌﺪﻝ َﻭ ُ ْ ﺣﻘﻪ َ ،ﻭ ُ ْ َ ُ ﻓﻘﻴﺮ ُ ... ﺍﻻﻋﻤﺎﻝ ِ ْ ﺣﻖ َ ُ ﮐﻞ َ ْ َْ ِ ﺑﻴﻦ ْ ِ ﺃﻋﺪﺍﻨﺎ ِ َ ْ ِ ﺑﺎﻟﻌﺪﻝ ﻭﺭﺩ َ َ ﺛﻢ ْ ُ ﺃﻣﺮﻧﺎ َﻭ َ َ ﺍﺳﺘﺒﺼﺮﻭﺍ ﻓﻰ ْ ﻋﻠ ْﻴﻨﺎ ُ ، ﺍﺣﮑﻤﻮﺍ َ ْ َ ﺗﺒﻴﻨﻮﺍ ﻓﻴﻤﺎ َ َ َ ﺑﻴﻨﻨﺎ َﻭ َ ْ َ
ﻋﻦ ُ ْ ِ ِ ﻓﺒﺄﻱ ﻣﻦ ّ ﺍﻟﻌﺎﺩﻟﻴﻦ َ ،ﻭ ٕ ْ ﺗﺄﺧﺬﻭﺍ َ ﻇﻠﻤﻪ َﻭ َ ْ ﺎﻟﻢ َ ْ ﺍﻥ َ ْ ﻟﻦ َ ُ ﺗﻤﻨﻌﻮﺍﺍﻟﻈ ِ َ ﻟﻦ َ ْ َ ِ َ ﻭ ﮐﻮﻧﻮﺍ ِ َ ﺍﻟﻤﻈﻠﻮﻡ ِ َ ، ﺣﻖ َ ْ ِ ﺑﻴﻦ ِ ِ ﺍﻟﻤﻔﺘﺨﺮﻳﻦ ( ٧٣ ) " ... َﺷﻲَ ﺗ ْ َ ِ َ ﺍﻟﻌﺒﺎﺩ َﻭ َ ُ ﻣﻦ ُ ْ َ ِ َ ﺗﮑﻮﻧﻦ ِ َ ﻔﺘﺨﺮﻭﻥ َ ْ َ ْ ) ﻓﻘﺮﺍ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺧﺪﺍﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻧﺸﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﻰﻋﺪﺍﻟﺘﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ،ﺑﻴﻘﻴﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺟﺰﺍ ﺍﺯ
ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺍﻭ ﺑﺎﺯ ﭘﺮﺳﻴﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ،ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻋﺪﻝ ﺑﺮﭘﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻫﺮ ﮐﺲ ﭼﻪ ﻏﻨﻰ ﭼﻪ ﻓﻘﻴﺮ
ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ...ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺧﺒﺮ ﮔﻴﺮﻳﺪ ﻭ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﺪﻝ
ﺣﻖ ﻣﻈﻠﻮﻡ ﺭﺍ ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﮐﻨﻴﺪ .ﺍﮔﺮ ﺩﺳﺖ ﻇﺎﻟﻢ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻧﮑﻨﻴﺪ ﻭ ّ
ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ
ﺹ ٥١
ﻣﻰﮐﻨﻴﺪ ؟ (
ﻣﻦ ُ ﻟﻦ َ ْ َ ْ ِ ﮐﻞ " َﻭ ٕ ْ ﺍﻧﺼﺤ ُ ﻨﺎﮐﻢ ﻓﻰ ﻫﺬﺍ ِ ِ ﺍﻟﻌﺬﺍﺏ ِ ْ ﺑﻤﺎ ْ َ ْ ﺍﻥ َ ْ ﺍﻟﮑﺘﺎﺏ ُ ُ ْ ُ َ ... ﺗﺴﺘﻨﺼﺤﻮﺍ ِ َ ﻳﺄﺧﺬﮐﻢ َ ُ
ﻳﺄﺗﻴﮑﻢ ﺍِ ِ ْ َ ِ ُ ِ ِ ﺍﻟﻌﺎﺟﺰﻳﻦ ) " ... ﻣﻦ ﺗﻘﺪﺭﻭﻥ ْ ﺑﻌﺪﻟﻪ ٕ.ﺍﺫﴽ ﻻ َ ْ ِ َ ﻣﻌﻪ َﻭ َ ُ ﺃﻥ َﺗﻘﻮﻣﻮﺍ َ َ ُ ﺍﻟﺠﻬﺎﺕ ،ﻭ َ ُ ُ ِ َ ﺗﮑﻮﻧﻦ ِ َ ( ٧٤
) ﺍﮔﺮ ﭘﻨﺪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻳﺪ ...ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺍﻟﻬﻰ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻳﺎﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ
ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ
ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻋﺠﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﻳﺪ (
ﻧﻈﺮﻳﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ " ﺻﻠﺢ ﺍﻋﻈﻢ " ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﻗﺮﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ّ
ﻣﻠﻴﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﻣﻔﺮﻁ ﻭ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﮑﺲ ﺍﻟﻌﻤﻠﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻧﺪﺍﺩﻧﺪ ّ ّ . ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﻠﺒﻰ ،ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﻋﻀﺎء ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻫﺎ ،ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻴﺎﻥ ،
ﻣﻬﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ّ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ،ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ّ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺒﻠّﻐﻴﻦ ﻣﺸﺘﺎﻕ ﭘﻴﺮﻭﺯﻯ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻏﺮﺏ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ .ﻃﺮﺡ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﻴﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻣﻰﺷﺪ ﮔﺮﭼﻪ
ﻋﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻏﺮﺽ ﻭ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻟﻴﮑﻦ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ
ﻣﺎﺩﻯ ﺯﻭﺩ ﺍﺯ ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻰﺷﺪ .ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻕ ﺯﻣﻴﻦ ،ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻗﺸﺮﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ّ
ﺍﺳﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺪﻳﺸﮥ ﺧﺎﻡ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺩﺳﺖ
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﻣﻨﺤﺼﺮﴽ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻟﺬﺍ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﻞ
ﺗﻔﻮﻕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻭ ﺑﻰﺧﺒﺮﻯ ﻓﺮﻭ ﻣﻰﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﮥ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ّ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻤﻰﮐﺮﺩﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻣﻰﻭﺭﺯﻳﺪ . ﺹ ٥٢
١٠
ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺿﻰ ُ ّ
ﺗﻌﺠﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻭﻗﺎﻳﻌﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺍﺗّﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺟﺎﻯ ّ
ﺍﻭﻟﻴﺎﻯ ﺍﻣﻮﺭ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ
ﻣﻬﻢ ﺍﻳﺎﻟﺘﻰ ﭼﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .ﺩﺭ ﻋﺮﺽ ﻳﮏ ﺳﺎﻝ ﻳﮑﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﮐﺰ ّ
ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺍﺩﺭﻧﻪ ،ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ّ
ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻔﻮﺱ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺍﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮐﺮﺩﮔﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﻭ ﮐﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ
ﺠﺐ ﻭ ﻫﺮﺍﺱ ﮐﻨﺴﻮﻟﮕﺮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻯ ﺁﻥ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮﺩ .ﺁﻧﭽﻪ ﺗﻌ ّ ﺑﺮﻣﻰﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﻭ ﻧﻔﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﺪﺡ ﻭ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻳﮑﻰ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪﭘﺎﺷﺎ ﺣﺎﮐﻢ ﺁﻥ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺷﻴﺦ ﺍﻻﺳﻼﻡ
ﺳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻬﻤﺎﻧﺪﺍﺭﺍﻧﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺍﺯ ﺍﻋﺎﻇﻢ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ّ
ﺻﺤﺖ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﻘﺪﺳﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﮑﻴﻢ ﻭ ﻣﻌﻠّﻢ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﻧﻔﺲ ّ ّ ّ
ﺗﺤﻮﻟﻰ ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﺸﺎﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﮤ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺑﻮﺩ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ّ
ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺟﻤﻊ ﮐﺜﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺯﺍﺋﺮﻳﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺩﻭﺭ ﮐﻪ ﺩﺭ ّ
ﺗﺸﺮﻑ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮﺷﺎﻥ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩ ) . ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ّ ( ٧٥
ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﺍﻧﺶ ﺭﺍ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ
ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺵ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺪﺍﻭﻣﺖ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﻭﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺹ ٥٣
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺭﻗﻴﺐ ﺁﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻔﻮﺫ ﻋﻤﺪﻩﺍﻯ ّ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺸﺖ .ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺧﻮﺩ ،ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﻣﮑﺮﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺰﺍﺭﻯ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﻭ ﺷﻮﺭﺵ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ﻫﺎﻯ ﺗﻬﺎﺟﻢ ّ
ﺧﺼﻮﻣﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺍﺗﺮﻳﺶ ) ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻈﺎﻫﺮﺷﺎﻥ ﺑﻪ
ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻭ ﺩﻟﺴﻮﺯﻯ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺟﺪﺍ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﺴﻤﺘﻰ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ّ
ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺧﻮﺩ ( ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺒﺮﻡ ﻭ ﺗﺎﺯﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻰ ّ ﺁﻭﺭﺩ ﺗﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﮤ ﺩﻭﺭﺗﺮﻯ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺱ ﺫﻯ ﻧﻔﻮﺫ ،ﺧﻮﺍﻩ ﺗﺮﮎ ﻭ ﺧﻮﺍﻩ ﻏﺮﺑﻰ ،ﻣﻘﻄﻮﻉ ﺳﺎﺯﻧﺪ . ﺗﺮﮐﻴﻪ ،ﻓﺆﺍﺩ ﭘﺎﺷﺎ ،ﺍﺯ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﺑﻪ ﺍﺩﺭﻧﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﻭﺯﻳﺮ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﺎﺭﺟﮥ ّ
ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮﺩ ،ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻯ ﺣﻴﺮﺕ ﺍﻧﮕﻴﺰ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺷﻬﺮﺗﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ
ﻗﻮﺕ ﺑﺨﺸﻴﺪ . ﺁﻥ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮐﺴﺐ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ّ
ﻣﺼﻤﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺣﺼﻮﻝ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﮑﺮ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩﺍﻯ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ّ
ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ .ﻳﮏ ﺭﻭﺯ ﺳﺤﺮﮔﺎﻫﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﻣﻬﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ّ ﻗﺒﻠﻰ ،ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺧﺎﻧﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ
ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪﻯ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮﻡ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .
ﻣﺤﻠّﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻧﻬﺎﺋﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺷﻬﺮ ﻭ ﻗﻠﻌﮥ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﻭ
ﻣﻘﺪﺳﻪ ) ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻋﮑﺎ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﻞ ﺍﺭﺍﺿﻰ ّ ﻣﺨﻮﻑ ّ
ﺍﻣﺮﻭﺯ ( ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺑﻪ ﺑﺪﻯ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ ﻭ
ﺷﻴﻮﻉ ﺍﻣﺮﺍﺽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺁﻥ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ
ﮐﺮﺩﻥ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﻤﻰﺭﻓﺖ ﮐﺴﻰ ﺹ ٥٤
ﻣﺪﺗﻰ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﻤﺎﻧﺪ .ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺁﮔﺴﺖ ١٨٦٨ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ّ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺎ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺸﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﻣﺸﻘﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻭ ﻃﻌﻦ ﻭ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﺪﺕ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺑﺎ ّ ﻋﮑﺎ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ّ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ّ ّ
ﻋﺎﻣﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﻠﻌﻪ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﺩﻧﺪ .ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻋﻤﺎﺭﺗﻰ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠّﻖ ﺑﻪ ﻟﻌﻦ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ّ
ﻋﮑﺎ ﺑﻮﺩ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺠﺎﺭ ﻣﺤﻞ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﻳﮑﻰ ﺯﻧﺪﺍﻥ ّ ّ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ّ ﻣﺪﺗﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﻳﺰ ّ
ﻭﻋﺎﻅ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻨﺎﺑﺮ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻼٔ ﻋﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ّ
ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﺧﺪﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ " ﻣﺘّﻬﻢ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺷﻤﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻭ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﻫﻨﺪﮤ ﮐﻔﺮ ﻭ ﻣﺮﺍﻡ ﻫﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﺍﺧﻼﻗﻰ ّ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﮐﻤﺒﻮﺩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﮐﻪ
ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺟﺎﻥ ﺳﭙﺮﺩﻧﺪ ( ٧٦ ) .
ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺒﺲ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﺭﺍﺿﻰ ّ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺯﺍﺋﻞ ﮐﺮﺩﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻔﻮﺫ ّ
ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺣﮑﻮﻣﺘﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ّ ﺁﺭﻳﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻏﺮﻕ ﺩﺭ ﺣﻴﺮﺕ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﺸﺎﺭﺍﺕ ﮐﺘﺐ
ﻋﮑﺎ ﻭ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﴼ ّ ﺁﺧﺮﺍﻟﺰﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺭﺍﺿﻰ ّ ّ ّ
ﻭﺣﺪﺍﻧﻴﺖ ﺟﺒﻞ ﮐﺮﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺳﻪ ﮔﺎﻧﮥ ﺑﺰﺭﮒ ﻋﺎﻟﻢ ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ّ
ﻣﺤﻞ ﺗﻼﻗﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﮑﻪ ّ ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻣﻰﺷﻤﺎﺭﻧﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺜﻞ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﻣﻘﺎﻡ
ﺧﺎﺻﻰ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﮥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭﺍﺕ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺍﺷﺖ .ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪﺍﻯ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ّ
ﻫﻴﮑﻠﻴﻮﻥ ﺍﺯ ﻋﺪﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﮑﺎ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ّ ّ
ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻧﻬﺎﻯ ﺁﻟﻤﺎﻥ ) ، ( German Protestant Templerﺍﺯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻰ ﺑﻪ
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺍﺭﺽ ﺍﻗﺪﺱ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﮥ ﮐﻮﻩ ﮐﺮﻣﻞ ّ
ﺹ ٥٥
ﺭﺟﻌﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺷﺮﻑ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﻘﺒﺎﻝ ﮐﻨﻨﺪ .ﺑﺮ
ﺳﺮﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﻮﭼﮏ ﭼﻨﺪﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﻞ ﺧﻠﻴﺞ ﺩﺭ ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ
ﺭﺏ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺍﺳﺖ " ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺳﻨﮓ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ " ﻇﻬﻮﺭ ّ
ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ ﻧﻘﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻗﻰ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺅﻳﺖ ﺍﺳﺖ ( ٧٧ ) . ﻋﮑﺎ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺭﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ّ
ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺧﻄﺎﺑﺎﺕ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻣﺪﺍﺭﺍﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ
ﻋﻠﺖ ﻏﻔﻠﺖ ﻭ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺰﺍﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ّ ﺗﺬﮐﺮﺍﺗﻰ ﺳﻮء ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﻰ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ّ ،
ﻋﻤﻼ ﮐﻪ ﺍﻧﺪﮐﻰ ﺑﻌﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻴﺮﺕ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ً ّ ﻋﮑﺎ ﻓﺆﺍﺩ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ً ﻣﺜﻼ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ّ
ﭘﺎﺷﺎ ﻭﺯﻳﺮ ﺧﺎﺭﺟﮥ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﻏﻴﺮ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﻭ ﺑﻰ ﺍﺳﺎﺳﺶ ﺑﻪ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺗﺒﻌﻴﺪ
ﺁﻥ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﻣﻌﺰﻭﻝ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺳﮑﺘﮥ ﻗﻠﺒﻰ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ .ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻌﺰﻭﻝ ﺷﺪﻥ ﻫﻤﮑﺎﺭﺵ ﻋﺎﻟﻰ ﭘﺎﺷﺎﻯ
ﺻﺪﺭﺍﻋﻈﻢ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻘﻮﻁ ﻭ ﻣﺮﮒ ﺧﻮﺩ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻯ
ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﻳﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ( ٧٨ ) .
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺳﻮﻡ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ
ﻧﻴﺘﺶ ﻭ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﮐﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻋﺒﺎﺭﺍﺕ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﻋﻮﺍﻗﺐ ﻋﺪﻡ ﺧﻠﻮﺹ ّ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :
ﻣﻦ َ ﻋﻤﻠﮏ ... ﻳﺨﺮﺝ ُ ْ ُ ﺍﻻﻣﻮﺭ ﻓﻰ َ ْ َ َ ِ َ ﮏ َﺟﺰﺍَ ِ َ َ ﮐﻔ َ ﺍﻟﻤﻠﮏ ِ ْ ﻣﻤﻠﮑﺘﮏ َ ،ﻭ َ ْ ُ ُ ﺗﺨﺘﻠﻒ ٔ ُ ﻓﻌﻠﺖ َ ْ َ ِ ُ " ِﺑﻤﺎ َ َ ْ َ
ﺃﻏﺮﮎ َ
ﺹ ٥٦
ﻳﺪﻭﻡ ( ٧٩ ) " ... ﻋﺰﮎ َ َ ِ َ ﺍﻧﻪ ﻻ َ ُ ﻟﻌ ْﻤﺮﻯ ٕ ُ
) ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺗﻮ ﺩﭼﺎﺭ ﺁﺷﻔﺘﮕﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ
ﺟﺰﺍﻯ ﺍﻋﻤﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩﺍﻯ ...ﺑﻪ ﺷﮑﻮﻩ ﻭ ﺟﻼﻟﺖ ﻣﻴﻨﺎﺯﻯ ؟ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻢ ﻗﺴﻢ ،
ﻋﺰﺕ ﮐﻪ ّ
ﻭ ﻗﺪﺭﺗﺖ ﺭﺍ ﺑﻘﺎﺋﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ( .
ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺟﻨﮓ ﺩﻫﺸﺖ ﺍﺛﺮ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﭘﺮﻭﺱ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭﺧﻴﻢ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ
ﺑﻪ ﺳﻘﻮﻁ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻧﺰﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﮔﺮﺩﻳﺪ ، ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﺁﻟﻴﺴﺘﺮ ﻫﻮﺭﻥ ) ( Alistair Horne ّ
ﻗﺮﻥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﻧﮕﺎﺭﺩ " :ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻮﺭﺩﻯ ﺷﮕﻔﺖ ﺁﻭﺭﺗﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﭽﻪ
ﻋﻠﻮ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻧﺨﻮﺕ ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﺮﻳﭙﺘﻴﺎ ) ( Peripateiaﻳﺎ ﺳﻘﻮﻁ ﺧﻮﻓﻨﺎﮎ ﺍﺯ ّ
ﻣﻠﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﺯﻣﻨﮥ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﺝ ﺷﻮﮐﺖ ﻭ ﻏﺮﻭﺭ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ،ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ . ﻣﺤﻘﻘﴼ ﻫﻴﭻ ّ ّ
ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺪﻳﻦ ﮐﻮﺗﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻀﻴﺾ ﻣﺎﺩﻯ ﺩﺭ ّ ﻭ ﺟﻼﻝ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻭ ّ ﻘﻴﺖ ﻫﺎﻯ ّ ﻣﻮﻓ ّ ﺫﻟﺘﻰ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ " ( ٨٠ ) . ّ
ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻰ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﻗﻮﻉ ﻳﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﻮﺍﻧﺢ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﮐﻪ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﺠﻮﻡ ﻗﻮﺍﻯ ﺳﻠﻄﻨﺘﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﻄﺎﻟﻴﺎ ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﭘﺎﭖ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺭﻡ ﺑﻪ ﺁﻥ
ﮐﺸﻮﺭ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﭘﺎﭖ ﭘﻴﻮﺱ ﻧﻬﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :
ِ ﺃﻓﻖ َ ْ ِ ﺍﻟﻤﻠﮏ ِ ُ ِ ﮐﺎﻥ ﻣﻘﺒﻼ ٕﺍﻟﻰ َ َ ﻣﻦ ُ ِ ﺍﻟﺒﻴﺖ ُ ْ ِ ً ﻟﻠﻤﻠﻮﮎ َﻭ ْ ُ ْ ﺩﻉ ُ ْ َ ﮐﻦ ﮐﻤﺎ َ ﺍﻟﻤﻠﮑﻮﺕ ْ ُ ... ﺍﻃﻠﻊ ِ ْ " َِ
ﺍﺧﺘﺎﺭ ﻓﻰ َﺍﻭﺍﻋﻰ َ ْ ِ ِ ﺍﻟﻌﺪﻝ ﻧﻪ َ ْ ﺍﻻﺷﻴﺎَ َ َ . َ ﺑﻴﻦ ٔ ْ َْ ﻣﻮﻻﮎ ...ﺍ ُ ﺧﺰﻥ ﻣﺎ ْ َ ﺼ َﻞ َ ْ َ ﻗﺪ ﺃﺗﻰ َ ْ َ ﺍﻟﺤﺼﺎﺩ َﻭ َﻓ َ ﻳﻮﻡ َ
ﻳﻨﺒﻐﻰ ﻟﻬﺎ ( ٨١ ) " ... ﺃﻟﻘﻰ ﻓﻰ ّ ِ ﻭ َْ ﺍﻟﻨﺎﺭ ﻣﺎ َ ْ َ
ﺹ ٥٧
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﻮﺕ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺁﻯ ...ﭼﻨﺎﻥ ) ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻭﺋﻰ ّ
ﺑﺎﺵ ﮐﻪ ﻣﻮﻻﻳﺖ ﺑﻮﺩ ...ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﮐﻪ ﺭﻭﺯ ﺩﺭﻭ ﺧﺮﻣﻦ ﻓﺮﺍﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍﺋﻰ
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺣﻔﻆ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻻﻳﻖ
ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺍﻓﮑﻨﺪ ( .
ﺍﻭﻝ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﭘﺮﻭﺱ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺱ ﻭﻳﻠﻬﻠﻢ ّ
ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻧﺶ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﭘﺮﻭﺱ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ
ﺳﻘﻮﻁ ﻧﺎﭘﻠﺌﻮﻥ ﺳﻮﻡ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮﻭﺍﻳﺎﻥ ﻓﺎﺗﺢ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭘﻨﺪ
ﮔﻴﺮﺩ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﻏﺮﻭﺭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﻈﻬﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﮐﻪ
ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻋﺪﻡ ّ
ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻌﺪﻯ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺱ ً
ﺍﺳﺖ .
ﺳﻞ َ َ ْ ِ ﻣﻐﻄﺎﺓ ِ ﻗﺪ َ ْ ِ ﺠﺰﺍ، " ﻳﺎ ﺑﺎﻟﺪﻣﺎِ ﺑﻤﺎ ُ ﻳﻦ ْ َ ، ﻋﻠﻴﮏ ُ ُ ﺍﻟﺮ ْ ِ ﺭﺃﻳﻨﺎﮎ ُ َ ّ ً ﻧﻬﺮ ﺷﻮﺍﻃﻰ َ ْ ﺳﻴﻮﻑ ْﺍﻟ َ َﻭ َﻟ ِ ﻋﺰ ُﻣﺒﻴﻦ " ( ٨٢ ) . ﺃﺧﺮﻯ ﻭ َ ْ َ ُ ﮏ ًَّ ﺃﻧﻬﺎ ْ ﻟﻮ ّ ﺍﻟﺒﺮﻟﻴﻦ َﻭ ْ ﺣﻨﻴﻦ َ ْ ﻣﺮﺓ ْ ﻧﺴﻤﻊ َ َ ﺍﻟﻴﻮﻡ ﻋﻠﻰ ِ ّ
) ﺍﻯ ﮐﺮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺩﺧﺎﻧﮥ ﺭﺍﻳﻦ ،ﺩﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﻥ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩﺍﻯ ﺯﻳﺮﺍ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺟﺰﺍ
ﺑﺮ ﺗﻮ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺎﻟﻪ ﻭ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﮐﻤﺎﻝ
ﻋﺰﺕ ّ
ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺧﻮﺍﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ (
ﻣﻬﻤﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻳﮑﻰ ﺑﻪ ﻣﻠﮑﮥ ﻓﺮﻗﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻟﺤﻦ ﺩﻭ ﺧﻄﺎﺏ ّ
ﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﺭﺅﺳﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﺻﺎﺩﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻳﮑﺘﻮﺭﻳﺎ ) ( ٨٣ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ّ
ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﻧﺎﻣﮥ ﻧﺨﺴﺖ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻠﮑﮥ ﻭﻳﮑﺘﻮﺭﻳﺎ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ّ
ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﻴﺸﻘﺪﻡ ﺷﺪﻧﺶ ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺣﮑﻢ ﺍﻟﻐﺎء ﺑﺮﺩﮔﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺹ ٥٨
ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺗﺤﮑﻴﻢ ﺣﮑﻮﻣﺘﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ
ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .ﺧﻄﺎﺏ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻥ " ﻳﻮﻡ ﺍ"
ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻋﻮﺗﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﮑﻢ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ
ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﺩ :
ﺍﻟﻈﺎﻟﻢ ِ ِ ِ ﺑﺄﻳﺎﺩﻯ َ ْ ِ ِ ﮑﻢ ﺍﻟﺼﺤﻴﺢ ﺍﻟﮑﺴﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎﻁ ِ ِ ﺍﻟﻌﺪﻝ َ ،ﻭ َ ﮐﺴﺮﻭﺍ ﺃﻭﺍﻣﺮ َﺭﺑُ ُ ُﺍ ْ ُ َ ﺟﺒﺮﻭﺍ َ َ ِ ِ
ﺍﻟﺤﮑﻴﻢ ( ٨٤ ) " ... ِٓ ِ ﺍﻻﻣﺮ َ ِ
) ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻬﺎﻯ ﻋﺪﻝ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺩﻫﻴﺪ ﻭ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻭﺍﻣﺮ
ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺁﻣﺮ ﻭ ﺣﮑﻴﻢ ﺧﻮﺩ ﺩﺭﻫﻢ ﺷﮑﻨﻴﺪ ( . ﺹ ٥٩
١١
ﺩﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻮﺭ ﻳﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺎﺭﻳﮑﻰ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻮﺍﻧﻌﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻴﻦ
ﺷﺪﺕ ﻣﺤﮑﻮﻡ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ .ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻗﺸﺮﻯ ﻟﻬﻴﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ّ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺍ ّ
ﻋﺎﻣﻪ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﻮﺍﻯ ﺫﻫﻨﻰ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ّ
ﻣﮑﺮﺭﴽ ﺑﺮ ﺩﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﮐﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ّ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺘﺒﺎﺩﻟﮥ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ
ﻋﺎﻣﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﭘﺎﻳﮥ ﺣﻴﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ّ ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻟﻰ ﮔﺸﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺯﺣﻤﺖ ﻗﻮﺍﻟﺐ ﻓﮑﺮﻯ ّ
ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰﺩﻫﺪ .ﺣﺘّﻰ ﺍﺯ ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻥ ﻫﻮﺵ ﻭ ﻋﻘﻞ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ
ﺗﻌﻤﺪﴽ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ّ
ﻣﺘﮑﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﻯ ﺑﻴﻦ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻋﻠﻢ ﮐﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ّ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ّ
ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .
ﺗﺄﺳﻒ ﺁﻭﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﮥ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺑﻘﮥ ّ
ﺣﺴﻦ ﺷﻬﺮﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺪﺗﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ
ﻣﻬﻠﮏ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﻧﻔﺮﺕ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﻬﺎﻥ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﺬﮐﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ : ﻣﺘﺠﺎﻭﺯ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻗﺮﻥ ﻗﺒﻞ ّ
ﺹ ٦٠
" ﺿﻐﻴﻨﻪ ﻭ ﺑﻐﻀﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﺎﺭﻳﺴﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻮﺯ ﻭ ﺍﻃﻔﺎء
ﺁﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺻﻌﺐ ﻣﮕﺮ ﻳﺪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻟﻬﻰ ﻧﺎﺱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﻼﻯ ﻋﻘﻴﻢ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﺪ ( ٨٥ ) " . ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻧﻔﻮﺳﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮔﺎﻩ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻊ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﻭﺍﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﺍﺳﻔﻨﺎﮐﻨﺪ ّ ﺧﻮﺩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺣﻖ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪ .ﮐﻮﺷﺶ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ
ﮐﻠﻤﺔ ﺍ ﺭﺍ ﻣﻠﮏ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻭﺳﻴﻠﮥ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺯﻧﺪ
ﺗﻤﺪﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ ﺿﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺁﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺮ ّ ﻇﻬﻮﺭﺷﺎﻥ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻩ ﻧﺪﺍﺩﻩﺍﻧﺪ .
ﺻﺪ ﻋﺒﺎﺩ ﻭ ﻣﻨﻊ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ " ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﺳﺒﺐ ّ
ﺍﺣﺪﻳﻪ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻋﺼﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺯﻣﺎﻡ ﺁﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺷﺎﻃﻰ ﺑﺤﺮ ّ
ﺣﺐ ﮐﻒ ﮐﻔﺎﻳﺖ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻫﻢ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ّ
ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﻋﻠﻢ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﺎﺱ ﺭﺍ ﻣﻨﻊ ﻣﻰﻧﻤﻮﺩﻧﺪ
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻫﻤﮥ ﺍﻧﺒﻴﺎء ﺑﻪ ﺍﺫﻥ ﻭ ﺍﺟﺎﺯﮤ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻋﺼﺮ ﺳﻠﺴﺒﻴﻞ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺍ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ( ٨٦ ) " ... ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻫﻤﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ
ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺎﻥ ﺳﻬﻞ ﺍﻧﮕﺎﺭﻯ ﻭ ﺑﻰ ﻣﺒﺎﻻﺗﻰ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺭﺍ ﺍﺯ ّ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﻧﺪ .
ﺗﻐﻴﺮﺕ َ َ ِ َ ﻣﻨﻬﺎ ِ .ﺍﺗﻘﻮﺍ ﺍَ ﻭ ﮐﻮﻧﻮﺍ ﺍﻻﻧﻬﺎﺭ ُ ْ َ ِ َ ُ ﮐﻤﺜﻞ َ ْ ٍ ﻣﺜﻠﮑﻢ َ َ َ ِ ﺍﻟﻤﻨﺸﻌﺒﺔ ِ ْ ﺗﻐﻴﺮﺕ ٔ ْ ﻋﻴﻦ ٕﺍﺫﺍ َ َ ْ َ " َ َُ ُ ْ
ﺃﺻﻠﻬﺎ ﻓﺴﺪ ْ ُ ﺍﻟﺸﺠﺮ ٕ ْ ﮐﺬﻟﮏ ُ ْ ﺍﻥ َ َ َ ﺃﺭﮐﺎﻧﻪ َ .ﻭ َ ِ َ ﺍﻻﻧﺴﺎﻥ ٕﺍﺫﺍ َ َ َ ﺍﻟﻤﺘﻘﻴﻦ َ ِ َ . ﮐﺬﻟﮏ ُ َ ﻗﻠﺒﻪ َﺗْﻔُﺴُﺪ ْ ُ ﻓﺴﺪ َ ْ ُ ُ ﻣﻦ ُ َ ِ َ ﺹ ٦١
ﺛﻤﺎﺭﻫﺎ " ( ٨٧ ) . ﺗﻔﺴﺪ ﺍ َْ ُ ُ ﻓﻨﺎﻧﻬﺎ َﻭ ﺍ ُ ُ ﻭﺭﺍﻗﻬﺎ َﻭ ﺍ ُ ﻏﺼﺎﻧﻬﺎ َﻭ ﺍ ُ ْ
) ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﭼﺸﻤﻪ ﺁﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻨﺪ ﻧﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ .ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻗﻠﺒﺶ ﻓﺎﺳﺪ ﺷﻮﺩ ﻫﻤﮥ ﺍﺟﺰﺍء ﺑﺪﻥ ﻓﺎﺳﺪ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ
ﻋﻠﺖ ﻓﺴﺎﺩ ﺷﺎﺧﻪ ﻭ ﺑﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﻮﻩ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ( ﻭ ﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﺭﺧﺖ ﮐﻪ ﻓﺴﺎﺩ ﺭﻳﺸﻪ ﺁﻥ ّ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻗﺸﺮﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ
ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﻋﻤﺪﮤ ﺣﺎﮐﻢ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻧﺸﺎﻧﮥ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻭﺭﮤ ﻗﺪﺭﺕ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻋﻤﻼ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻘﺶ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻃﺒﻘﮥ ﺁﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ً ّ
ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
" ﺍﻯ ﻣﻌﺸﺮ ﻋﻠﻤﺎء ﻣﻦ ﺑﻌﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ ( ٨٨ ) " ...
ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮐﻪ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﮐﻴﻨﻪ ﺗﻮﺯ ﺑﻮﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ :
ﺭﺅﻭﺱ ِ ِ ﻣﻦ ﺍﻟﺸﻤﺶ َﻋﻠﻰ ﻳﺪﺭﮐﻬﺎ ُ ﺳﻮﻑ ُ ِ ُ ﺍﻟﺠﺒﺎﻝ َ ْ َ " َ َُ َ ِ ﺑﻘﻴﺔ ﺍﺛﺮ ِ ْ ﻣﺜﻠﮏ َ َ َ ِ ﺍﻟﺰﻭﺍﻝ ِ ْ ﮐﻤﺜﻞ َ
ﻤﺘ ِ ﺎﻟﮏ ( ٨٩ ) " ... ﻟﺪﻯ ﺍِ ﻗﺪ ﺍ َ ِ ﻌﺎﻝ ْ َ . ﻋﺰ ﺍ ْﻣﺜ ِ َ ﺧﺬ ِﻋ ّ َ ََ ﺍﻟﻐﻨﻲ ْﺍﻟ ُ َ ﺰﮎ َﻭ ِ َ ﻗﻠﮥ ﮐﻮﻫﻰ ﮐﻪ ﺑﺰﻭﺩﻯ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻗﺎﺩﺭ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺍﺯ ) ﺗﻮ ﭼﻮﻥ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﺑﺮ ّ ﻋﺰﺕ ﺍﺯ ﺗﻮ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻣﺜﺎﻝ ﺗﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ " . ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ ّ ،
ﺹ ٦٢
ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻼﻏﺎﺕ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ
ﺧﻄﺎﺏ ﻧﮕﺮﺩﻳﺪﻩ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮﺩ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺳﻬﻢ ﻋﻈﻴﻤﻰ ﮐﻪ ﻫﺮ
ﺗﻤﺪﻥ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻰ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ّ
ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮔﺬﺷﺘﮕﻰ ﻭ ّ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺩﺭ ﻫﻤﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺁﻥ ﻋﺎﻳﺪ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ
ﮔﺸﺘﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻭ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ .
" ﻋﻠﻤﺎﺋﻰ ﮐﻪ ...ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﺍﺯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ
ﻣﺰﻳﻨﻨﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ ﺭﺃﺳﻨﺪ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻴﮑﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺼﺮﻧﺪ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﻢ ( ٩٠ ) " ... ّ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺗﻼﺵ ﻫﻤﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﻋﺎﻣﻰ ﺍﮐﻨﻮﻥ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﺴﺎﺩ ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﮔﻴﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻨﺪ .ﭼﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻃﻲ ّ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ،ﺭﺍﺑﻄﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻗﺮﻥ ﮔﺬﺷﺘﻪ ّ
ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﻢ ﻓﺮﻭ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﻭ ﻗﻮﺍﻯ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻟﻮﺍﺯﻡ
ﺣﻴﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﴼ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ
.
ﻗﻮﻩ ﻭ ﺑﻨﻴﮥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻗﻄﺎﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﺩﺭﻳﺎﻕ " ّ
ﺍﻋﻈﻢ ﻻﺯﻡ ﺳﻮﺍﺩ ﻧﺤﺎﺱ ﺍﻣﻢ ﺭﺍ ﺍﺧﺬ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﮐﺴﻴﺮ ﺍﻋﻈﻢ ﺑﺎﻳﺪ ...
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﺔ ﺍ( ٩١ ) " ... ﺹ ٦٣
١٢
ﺻﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ
ﺗﺬﮐﺮﺍﺕ ﻭ ﻫﺸﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ّ ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ّ ﺑﺎ ّ
ﺧﺎﺻﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ . ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ّ ّ
ﻓﺎﻧﻈﺮﻭﺍ ﺍﻧﺴﺎﻥ ، ﺃﺧﺮﻯ ُ ْ ... ﻫﻨﺎﮎ َﻭ ِ ٍ ﺍﻟﻤﺠﻠﺲ ﻓﻰ ُ َ ﺍﺻﺤﺎﺏ َ ْ ِ ِ ﺍﻟﻌﺎﻟﻢ َ َ ْ َ ِ ﺩﻳﺎﺭ ْ " ﻳﺎ ْ ﮐﻬﻴﮑﻞ ٕ ْ َ َ َ
ﻔﺔ ُ َ ِ َ ِ ﺍﻟﻤﺨﺘﻠ َ ِ ﺑﺎﻻﺳﺒﺎﺏ ُ ْ َ ِ ﻧﻔﺴﻪ ﺻﺤﻴﺤﴼ ِ ً ﺍﻻﻣﺮﺍﺽ ٔ ْ ِ ﻃﺎﺑﺖ َ ْ ُ ُ ﻓﺎﻋﺘﺮﺗﻪ ٔ ْ ُ ﮐﺎﻣﻼ َ ْ َ َ ْ ُ ُٕ ﺍﻟﻤﺘﻐﺎﻳﺮﺓ َﻭ ﻣﺎ َ ﺧﻠﻖ َ ﺍﻧﻪ ُ ِ َ ﺗﺤﺖ َ َ ِ ﻏﻴﺮ ِ َ ٍ ﺬﻳﻦ َﺭﮐﺒﻮﺍ َ ِ ﻴﺔ ﺗﺼﺮﻑ ﺃﻃﺒّﺎء َ ْ ِ ﻳﻮﻡ ﺑﻞ ْ َ ﻣﺮﺿﻪ ِﺑﻤﺎ َ َ َ ﻣﻄ َ ﺍﺷﺘﺪ َ َ ُ ُ ﻭﻗﻊ َ ْ َ ﺣﺎﺫﻗﺔ ﺍﻟّ َ ﻓﻰ َ ْ ٍ
ﻣﻦ ﺍﻟﻐﺮﻭﺭ َﻋﻠﻰ ﺧﻤﺮ ُ ِ ﺳﮑﺮ َ ْ ِ ﺬﻳﻦ َ َ ُ ْ ﺗﺤﺖ ْ ﺃﺧﺬﻫﻢ ُ ْ ُ ﺍﻟﻴﻮﻡ َ ُ ﺃﻳﺪﻯ ﺍﻟّ َ ﻧﺮﺍﻩ َ ْ َ ﺍﻟﻬﺎﻤﻴﻦ َ .ﻭ َ ْ َ َ ﺍﻟﻬﻮﻯ َﻭ ﮐﺎﻧﻮﺍ ِ َ َ َ ٍ ﺍﻟﺨﻄﻴﺮ ( ٩٢ ) " ... ﺷﺄﻥ ﻻ َ ْ ِ َ ﺧﻴﺮ ْ ُ ِ ِ ْ ﺍﻻﻭﻋﺮ َ ُ ﺍﻻﻣﺮ ٔ ْ َ ُ ﻓﮑﻴﻒ ﻫﺬﺍ ٔ ْ ُ ﺃﻧﻔﺴﻬﻢ َ ْ َ َ ، ﻳﻌﺮﻓﻮﻥ َ ْ َ
) ﺍﻯ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ...ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﭼﻮﻥ ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﻭ ﺳﺎﻟﻢ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ
ﺷﺪﺕ ﻣﺮﺽ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻋﺎﺭﺽ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﺮ ّ ّ
ﻃﺒﻴﺒﺎﻥ ﻧﺎﺩﺍﻥ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺍﻣﻴﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻰﺍﻧﺪﻳﺸﻨﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ...ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ
ﺳﺮﻣﺴﺘﺎﻥ ﺷﺮﺍﺏ ﻏﺮﻭﺭ ﮐﻪ ﺑﺪ ﻭ ﺧﻮﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﺷﺪﻩ ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻔﻮﺱ
ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎﺭ
ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺍﺩ ؟ (
ﻳﻮﻡ ِ ﺍﻟﻌﺎﺭﻓﻴﻦ ... ﻣﻦ ﺪﺙ ٔ ﺍﻟﻤﺠﺮﻣﻮﻥ ْ ُ ﺤُ ﺭﺽ ِﺑﻤﺎ ﻓﻴﻬﺎ َ ،ﻭ ُ ْ ِ َ " ﻫﺬﺍ َ ْ ٌ ﻟﻮ ُ ْ ُ ْ ﺃﺛﻘﺎﻟﻬﺎ َ ْ ﺍﻻ ْ ُ ِ َ ﮐﻨﺘﻢ ِ َ ﻓﻴﻪ ُﺗ َ
" ) ( ٩٣ ﺹ ٦٤ ﮐﻪ
) ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ،ﺍﻯ ﮐﺎﺵ ﮔﻨﻬﮑﺎﺭﺍﻥ
ﺑﺎﺭ ﮔﺮﺍﻧﻨﺪ ﮐﻼﻡ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭﻳﺎﺑﻨﺪ (
" ﺟﻤﻴﻊ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻟﻌﻤﺮ ﺍ
ﺷﺌﻮﻧﺎﺕ ﺩﺭﻧﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﺍﺭﺽ ﻻﻳﻖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ .ﺷﺄﻥ
ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺣﻤﺖ ﻭ ﻣﺤﺒّﺖ ﻭ ﺷﻔﻘﺖ ﻭ ﺑﺮﺩﺑﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ٩٤ ) " ... (
" ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻫﻞ ﺍﺭﺽ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﺩﺭ ﺣﺮﮐﺘﻨﺪ ﻭ ﺳﺒﺐ ﻭ
ﻋﻠّﺖ ﺁﻧﺮﺍ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺍﻫﻞ ﻏﺮﺏ ﺑﺎﺩﻧﻰ ﺷﻴﺌﻰ ﻣﺘﻤﺴﮏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﻪ ﺛﻤﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ّ
ﺗﺮﻗﻰ ﺁﻥ ﺟﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﺩﻫﻨﺪ ( ٩٥ ) " . ﺑﺸﺄﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﻟﻮﻑ ﺍﻟﻮﻑ ﺩﺭ ﺳﺒﻴﻞ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ّ " ﻫﺮ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻋﺘﺪﺍﻟﺶ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﭼﻮﻥ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻧﻤﺎﻳﺪ
ﺿﺮ ﮔﺮﺩﺩ ...ﺍﺳﺒﺎﺏ ﻋﺠﻴﺒﮥ ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺳﺒﺐ ّ
ﻭ ﻟﮑﻦ ﺍﺯ ﺍﻓﺌﺪﻩ ﻭ ﻋﻘﻮﻝ ﻣﺴﺘﻮﺭ ﻭ ﺁﻥ ﺍﺳﺒﺎﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺩﺭ
ﺳﻤﻴﺖ ﺁﻥ ﺳﺒﺐ ﻫﻼﮐﺖ ( ٩٦ ) " . ﮐﻠﻬﺎ ﻭ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻫﻮﺍء ﺍﺭﺽ ّ ّ
ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻥ ﻫﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﻋﻤﻮﻡ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻋﻰ ﻭ ﻣﺠﻬﻮﺩﺍﺗﻰ ﺗﺄﮐﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺸﺮﻯ ﺭﺍ
ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ " ﺻﻠﺢ ﺍﮐﺒﺮ " ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺳﻮﻕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ .ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩﮤ
ﻣﺸﻘﺎﺕ ﻭ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺟﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﮤ ﺷﺪﺕ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﺍﺯ ّ
ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺍﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ ﺹ ٦٥
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﺎﺯﻧﺪ . ﻓﺎﺋﺰ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ " ﺻﻠﺢ ﺍﻋﻈﻢ " ﺭﺍ ّ
ﻻﺑﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﺠﻤﻊ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺽ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﻮﺩ ﻭ " ّ
ﻣﻠﻮﮎ ﻭ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﺠﻤﻊ ﻣﻔﺎﻭﺿﻪ ﺩﺭ ﺻﻠﺢ ﺍﮐﺒﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ
ﺁﻥ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﻭﻝ ﻋﻈﻴﻤﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ ﻣﺤﮑﻢ ﻣﺘﺸﺒﺚ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ َﻣﻠﮑﻰ ﺑﺮ َﻣﻠﮑﻰ ﺑﺮﺧﻴﺰﺩ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺘّﻔﻘﴼ ﺑﺮ ّ
ﺣﺮﺑﻴﻪ ﻭ ﻣﻬﻤﺎﺕ ّ ﻣﻨﻊ ﻗﻴﺎﻡ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺤﺘﺎﺝ ّ
ﺻﻔﻮﻑ ﻋﺴﮑﺮﻳﻪ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺴﺖ ّﺍﻻ ﻋﻠﻰ ﻗﺪﺭ ﻳﺤﻔﻈﻮﻥ ﺑﻪ ّ
ﻣﻤﺎﻟﮑﻬﻢ ﻭ ﺑﻠﺪﺍﻧﻬﻢ ...ﻋﻨﻘﺮﻳﺐ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻟﺴﺎﻥ ﻭ
ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﺰﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﺮ ﻧﻔﺴﻰ ﺑﻬﺮ ﺑﻠﺪﻯ ّ ﻳﮏ ﺧﻂ ّ ﻣﺜﻞ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ...ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﮐﺴﻰ
ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﻻﺭﺽ ﻗﻴﺎﻡ ﻧﻤﺎﻳﺪ َ .ﻟْﻴﺲ
ﺍﻟﻌﺎﻟﻢ .ﻓﻰ ﺍﻟﺤﻘﻴﻘﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻳﮏ ﻭﻃﻦ ﻳﺤﺐ َ ﺍﻟﻮﻃﻦ َ ْ ﺑﻞ ِ َ ْ ﺍﻟﻔﺨﺮ ِ َ ْ َ ُْ ﻳﺤﺐ َ َ َ ﻟﻤﻦ ُ ِ ﻟﻤﻦ ُ ِ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻦ ﻋﻠﻰ ﺍﻻﺭﺽ ﺍﻫﻞ ﺁﻥ ( ٩٧ ) " .
ﺹ ٦٦
١٣
ﺍﻧﻰ ﻣﺎ ﺍﻇﻬﺮﺕ ﻧﻔﺴﻰ ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ،ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺳﺎﻝ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺮﺯﻧﺶ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﻩﭼﺎﻝ ﻭ ﻣﻈﺎﻟﻢ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻣﻰﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻧﻘﺸﻰ ﮐﻪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺁﻥ ﺳﻠﻄﺎﻥ ّ
ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻘﺸﮥ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﺨﻦ ﻣﻰﺭﺍﻧﻨﺪ .
ﻧﺴﺎﺋﻢ ِ ْ ﺭﺍﻗﺪﴽ َﻋﻠﻰ ِ ِ ﺍﻟﻌﺒﺎﺩ َﻭ ِ ﻣﻦ ِ ِ ﮐﻨﺖ َﮐﺎٍ َ ﻋﻠﻤﻨﻰ ﻣﺮﺕ َ َ ﺍﻟﻤﻬﺎﺩ َ ْ " ّٕ ُ ﺍﻧﻰ ُ ْ ُ ﺍﻟﺴﺒﺤﺎﻥ َﻭ َ َ ﻋﻠﻲ َ ﺣﺪ ِ َ ﺍﻻﺭﺽ ﻟﺪﻥ َ ٍ ﻣﻦ َ ُ ْ ﻋﻨﺪﻯ َ ْ ﺃﻣﺮﻧﻰ ِ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ َ ﺑﻴﻦ ٔ ْ ِ ﻣﻦ ِ ْ ﻟﻴﺲ ﻫﺬﺍ ِ ْ ﺑﻞ ِ ْ ِ ْ َ ﮐﺎﻥ َ ْ َ . ﺑﺎﻟﻨﺪﺍَ ْ َ ﻋﻠﻴﻢ َ .ﻭ َ َ ﻋﺰﻳﺰ َ ٍ
ﺍﻟﻌﻠﻮﻡ ﺩﻣﻮﻉ ﻭﺭ َﺩ َ َ ﻣﻦ ُ ﺫﺭﻓﺖ ِ ِﺑﻪ ُ ُ ﻗﺮﺃﺕ ﻣﺎ ِ ْ َ ﺍﻟﺴﻤﺎَ ِ ِ ﻋﻨﺪ ّ ِ ﻋﻠﻲ ﻣﺎ ُ ِ َ ْ َﻭ ﺍﻟﻌﺎﺭﻓﻴﻦ .ﻣﺎ َ َ ُ ﺍﻟﻨﺎﺱ ِ َ ِ َ ﺑﺬﻟﮏ َ َ ﺍﻟﻤﺪﺍﺭﺱ ِ ْ َ . ﺍﻟﮑﺎﺫﺑﻴﻦ ") . ﻣﻦ ﻓﺎﺳﺄﻝ َ َ َ ﻟﺘﻮﻗﻦ ِ ّ ﺑﺄﻧﻰ َ ْ ُ ﺍﻟﻤﺪﻳﻨﺔ ﺍﻟّﺘﻰ ُﮐ ْ ُ َﻭ ﻣﺎ َ َ ْ ُ َ ﻟﺴﺖ ِ َ ﻨﺖ ﻓﻴﻬﺎ ِ ُ ْ ِ َ ﺩﺧﻠﺖ َ ِ َ ( ٩٨
ﺑﻪ
) ﭼﻮﻥ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﺑﺴﺎﻁ ﺭﺍﺣﺖ ﻭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮﺩﻡ ،ﻧﺴﻴﻢ ﭘﺎﮎ ﺳﺒﺤﺎﻧﻰ ﻭﺯﻳﺪ ﻭ
ﻣﻦ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻬﻰ ﺁﻣﻮﺧﺖ .ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺍﻧﺎﻯ ﻣﻘﺘﺪﺭ ﺍﺳﺖ .ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺍ
ﺑﺪﻋﻮﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﺩﺍﻧﺎﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﺮﻳﺎﻥ
ﺍﺳﺖ .ﻣﻦ ﻋﻠﻮﻡ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺭﺍ ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺘﻪ ﺍﻡ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺍﻡ .ﺍﮔﺮ ﺑﺎﻭﺭ ﻧﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ
ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩﺍﻡ ﺑﭙﺮﺱ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻰ ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮﻳﺎﻥ ﻧﻤﻰﺑﺎﺷﻢ (
ﻣﺪﺕ ﺣﻴﺎﺗﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻭﻗﻒ ﺁﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺘﻰ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺗﻤﺎﻡ ّ ّ
ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻯ ﺣﻴﺎﺕ ﭘﺴﺮ ﻣﺤﺒﻮﺏ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺸﺎﻥ ) ( ٩٩ﻭ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﮐﻠّّﻴﮥ ﻣﺎﻳﻤﻠﮏ ﺹ ٦٧
ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺘﻰ ﮐﻪ ﺳﻼﻣﺘﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻣﺎﺩﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ ﻭ ّ ّ
ﺗﺤﻤﻞ ﺣﺒﺲ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻭ ﻟﻌﻦ ﻭ ﻃﻌﻦ ﺭﺍ ﺳﺒﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺍﺑﺘﮑﺎﺭ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ ّ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻧﺒﻮﺩ ﭼﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﻧﻰ ﻣﺎ ﺍﻇﻬﺮﺕ ﻧﻔﺴﻰ " ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ : ﻇﻬﻮﺭ ﻧﮑﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ّ " ،
ﻧﻔﺴﻰ ﺕ َْ ﺗﻈﻨﻮﻥ ِ ﻗﻮﻡ َ ْ ﻫﻞ َ ُ ّ َ ﻟﻮ َ ﺑﻴﺪﻯ ﻣﺎ ﺍ ْ َ ْ ﻓﻮﺍْ َ ِ ﻇﻬﺮ ُ ﮐﺎﻥ ٔ ْ ُ " ﻳﺎ َ ْ ُ ﺍﻻﻣﺮ ِ َ ﺑﻴﺪﻯ َ ... ﺍﻻﻣﺮ ِ َ ﺑﺄﻥ ٔ ْ َ
ﺗﮑﻠﻤﺖ ِ َ ِ َ ٍ ﻣﻦ ٍ ﻋﻠﻴﻢ ( ١٠٠ )" ... ﺫﻟﮏ َﺷ ٌ ﻋﻠﻴﮑﻢ ﻓﻰ َ ّ ﮐﺎﻥ ﺍَ ُﻋﻠﻰ ِ َ ﺑﮑﻠﻤﺔ َﻭ َ ﻬﻴﺪ َﻭ َ ٌ ﺃﻗﻞ ِ ْ ََْ ُ ْ ﺁﻥ َﻭ ﻣﺎ َ َ ُ ْ ) ﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﻤﺎﻥ ﻣﻰﺑﺮﻳﺪ ﮐﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ؟ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﮐﻪ
ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﻣﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻧﻤﻰﺳﺎﺧﺘﻢ ﻭ ﮐﻼﻣﻰ ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻢ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﮔﻮﺍﻩ ﺍﺳﺖ (
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﻗﻴﺪ ﻭ ﺷﺮﻃﻰ ﺩﻋﻮﺕ ﻭ ﺭﺳﺎﻟﺖ
ﺄﻣﻮﺭﻳﺘﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﺍﺟﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻣ ّ
ﻣﻠﺰﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﻔﺎﻯ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺗﺮﺩﻳﺪﻯ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ ﮐﻪ
ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻮﻋﻮﺩ ﺟﻤﻴﻊ ﮐﺘﺐ ﺁﺳﻤﺎﻧﻰ ، ﻋﺼﺮ ّ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻮﺍﻋﻴﺪ ّ
" ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﻣﻢ " ﻭ " ﺳﻠﻄﺎﻥ ﺟﻼﻝ " ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻗﻮﻡ ﻳﻬﻮﺩ
ﺭﺏ ﺳﻤﺎﻭﻯ ، ﺭﺏ ﺍﻟﺠﻨﻮﺩ " ،ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺭﺟﻌﺖ ﻣﺴﻴﺢ ﺩﺭ ﺟﻼﻝ ﻭ ﺑﻬﺎء ّ " ّ
ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ " ﻧﺒﺄ ﻋﻈﻴﻢ " ،ﻭ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺑﻮﺩﺍﺋﻴﺎﻥ ﻣﺌﻴﺘﺮﺍ ﺑﻮﺩﺍ ،ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻫﻨﺪﻭﻫﺎ
ﺗﺠّﺴﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﮐﺮﻳﺸﻨﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺯﺭﺗﺸﺘﻴﺎﻥ ﻇﻬﻮﺭ " ﺷﺎﻩ ﺑﻬﺮﺍﻡ " ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ( ١٠١ ) . ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ،ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﻯ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﻫﻢ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻈﺎﻫﺮ ّ
ﺹ ٦٨
ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﻰﺭﺳﺪ : ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺍﻯ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻴﺾ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﻥ ﺑﻪ ّ
ﺃﻗﻮﻝ ﻓﻰ ُ ﺄﻧﻰ ﺃﻧﺎ ﺍ، ُ ﮐﻞ ﺷ ﺑﺄﻥ َ ﺃﺣﺐ ِ ْ ﻧﺴﺒﺘﻰ ٕ َ ْ َ ﻲِ ﺑ ّ " ﻳﺎ ٕﺍﻟﻬﻰ ٕﺍﺫﺍ ْ ُ ُ ﺃﻧﻈﺮ ٕﺍﻟﻰ ِ ْ َ ﺍﻟﻴﮏ ِ َ ْ ﺍﻟﻄﻴﻦ ( ١٠٢ ) " . ﻧﻔﺴﻰ ﺃﻧﻈﺮ ٕﺍﻟﻰ َ ْ ِ ُ ﻣﻦ ّ ِ َﻭ ٕﺍﺫﺍ ْ ُ ُ ﺃﺣﻘﺮ ِ َ ﺃﺷﺎﻫﺪﻫﺎ ْ َ َ
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻣﻰﮐﻨﻢ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻣﻰﺷﻮﻡ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﮥ ) ﺧﺪﺍﻭﻧﺪﮔﺎﺭﺍ ﻫﺮ ﮔﺎﻩ ّ
ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺕ ﺍﻋﻼﻡ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﻣﻦ ﺧﺪﺍﻳﻢ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻰﻧﮕﺮﻡ ،ﺁﻭﺥ ،
ﮐﻪ
ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺴﺖ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ ( .
ﻫﻮ ﺍﻟّﺬﻯ ﺍّﺩﻋﻰ ﻓﻰ َﻧ ْ ِ ِ ﻋﻈﻴﻢ ، ﻣﻦ َ ﻓﻮ ﺍ ِﻫﺬﺍ َ ُ ْ ٌ ﻗﺎﻝ ٕ ﻟﺒﻬﺘﺎﻥ َ ٌ " َ ْ ﻔﺴﻪ ﻣﺎ ّ ﺍﻥ ﻫﺬﺍ ُ َ ﺍﺩﻋﻰ َ َ ،
ﺖ ﺑﺎَ ِﻭ ِ ِ ﻇﺎﻫﺮﻯ َﻭ ِ ﻗﻠﺒﻰ َﻭ ِ ﻳﺸﻬﺪ َ ٍ ﺑﺄﻧﻪ ﺣﻴﻨﺬ ِﻟﺴﺎﻧﻰ َﻭ َ ْ َﻭ ﻣﺎ ﺃﻧﺎ ٕ ّﺍﻻ َ ْ ٌ ﺁﻳﺎﺗﻪ َ ...ﻭ َ ْ َ ُ ﺑﺎﻃﻨﻰ ُ ﺁﻣْﻨ ُ ﻋﺒﺪ َ
َِِ ﻣﺨﻠﻮﻕ ِ ْ ِ ِ ﻧﻌﻤَﺔ ﻣﻨﺠﻌٌﻞ ٌ ﺣﺪﺛﺖ ِ ْ ﺑﺄﻣﺮﻩ َﻭ ُ ْ َ َ ﻟﮑﻦ ٕ ّ ﺑﺎﺭﺍﺩﺗﻪ َ ...ﻭ ِ ْ ﻫﻮ َﻭ ﻣﺎ ِ ُ ﺍﻧﻰ َ ُ ْ ُ َ ﺳﻮﺍﻩ َ ﻫﻮ ﺍ ُﻻ ٕﺍﻟﻪ ٕ ّﺍﻻ ُ َ
ِ ﺍﻟّﺘﻰ ﺍ ِ ﺍﻟﻤﺠﺮﻣﻴﻦ " ( ١٠٣ ) ٠ ﻧﻌﻤﻨﻰ ﺍِ ُﺑ ﺟﺮﻣﻰ ﻓﺄﻧﺎ ُ ﺠﻮﺩﻩ ﻭ ٕ ْ ﺍﻥ َ ﮐﺎﻥ ﻫﺬﺍ ُ ْ ﺃﻭﻝ ُ ِ َ .
ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺧﺪﺍﺋﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻡ .ﻗﺴﻢ ﺑﺨﺪﺍ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻬﻤﺘﻰ ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ ) ﺑﻌﻀﻰ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ّ
ﺟﺰ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻡ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭ ﺁﻳﺎﺗﺶ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ...ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻗﻠﺐ ﻭ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ
ﺑﺎﻃﻦ ﻣﻦ ﮔﻮﺍﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﺧﺪﺍﺋﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﺭﺍﺩﻩ ﺍﻭ ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ...ﻣﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺂﻥ ﺳﺮﺍﻓﺮﺍﺯ ﺷﺪﻩﺍﻡ ﺑﺎﺯ ﮔﻔﺘﻪﺍﻡ .ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻡ ﻭ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﻦ ﺍﺳﺖ ّ
ﻣﻦ ﺍﺯ
ﺍﻭﻝ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻢ ( ّ
ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻴﺎﻥ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺍﺕ ﺟﺎﺭﻯ ﻭ
ﺗﺠﻠﻰ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺗﻤﺜﻴﻼﺕ ﺣﺎﮐﻰ ﺍﺯ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻭ ﮐﻨﻪ ﭘﺪﻳﺪﮤ ﻇﻬﻮﺭ ﻭ ّ ّ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺹ ٦٩
" ﻣﻨﻢ ﺷﺎﻫﺒﺎﺯ ﺩﺳﺖ ﺑﻰﻧﻴﺎﺯ ﭘﺮ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﮕﺸﺎﻳﻢ ﻭ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﻡ ( ١٠٤ ) " ... ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ َ ِ ﺃﺭﻳﺎﺡ َ ِ " ِ ِ ﻋﻨﺪ ﻫﺬﻩ َ َ َ ٌ ﺍﻟﺤﻤﻴﺪ ْ َ ، ﺭﺑﮏ َ ﻣﺸﻴﺔ َ َ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ِ ْ َ ﻫﻞ َﻟﻬﺎ ْ ِ ْ ٌ ﻭﺭﻗﺔ َ ْ َ ﺣﺮﮐﺘﻬﺎ ْ ُ
ِ ﻋﺎﺻﻔﺎﺕ ﻻ َﻭ ِ ِ ٍ ِ ﺗﺮﻳﺪ ( ١٠٥ ) " ... ﺍﺭﻳﺎﺡ ﻫﺒﻮﺏ ﺍﻟﺼﻔﺎﺕ َ ْ ﺍﻻﺳﻤﺎَ ﻭ ﮐﻴﻒ ُ ُ ﺑﻞ ُ َ ُ ُ ِ ﻣﺎﻟﮏ ٔ ْ ﺗﺤﺮﮐﻬﺎ َ ْ َ ٍ ﺑﺮﮔﻰ
) ﭼﻮﻥ ﺑﺮﮔﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﺩﻫﺎﻯ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﺤﺮﮐﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ،ﺁﻳﺎ ﭼﻨﻴﻦ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺁﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻭﺯﺵ ﺗﻨﺪﺑﺎﺩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﮐﺮﺩ ؟ ّ (
ﺹ ٧٠
١٤
ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻋﻬﺪ ﻭ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ّ
ﻋﮑﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺟﻮﻥ ١٨٧٧ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺳﺨﺖ ﻗﻠﻌﮥ ّ
ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮤ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ " ﻣﺰﺭﻋﻪ " ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺷﻬﺮ
ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ ) ( ١٠٦ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﻄﺎﺑﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺍﻧﺬﺍﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ
ﺑﻮﺩﻧﺪ ،ﺳﻠﻄﺎﻥ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﮐﻮﺩﺗﺎﻯ ﻗﺼﺮ ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﻌﺰﻭﻝ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺘﻮﻝ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺗﻨﺪﺑﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻰﻭﺯﻳﺪ ﺑﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ
ﺗﻮﻗﻒ ﺩﺭ ﻣﺘﻼﺷﻰ ﺷﺪﮤ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ ﻳﻮﺭﺵ ﺑﺮﺩ .ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ّ
ﻣﺰﺭﻋﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ " ﺑﻬﺠﻰ " ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺎﻍ ﻭ ﺑﻮﺳﺘﺎﻥ ﮐﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﺭﺷﺪﺷﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻗﺎﻣﺖ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﮥ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﻨﺰﻝ ﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ( ١٠٧ ) .ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺍﻳﺎﻡ ﺣﻴﺎﺕ ﺭﺍ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﻢ ﺻﺮﻑ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻝ ﺁﺧﺮ ّ ﻣﻮﺍﺿﻴﻊ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻢ ﺑﻪ
ﻋﺪﮤ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ّ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﺭﺗﺸﺎﻥ ﻣﻰﺁﻣﺪﻧﺪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .
ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﺧﺎﻭﺭ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻫﺴﺘﮥ ﻣﺮﮐﺰﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻯ ﮐﻪ
ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﻭﺿﻊ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﺻﻮﻝ ﺗﻌﺎﻟﻴﻤﺸﺎﻥ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ّ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ّ ﺹ ٧١
ﺭﺍ ﺟﺎﻣﮥ ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ ( ١٠٨ ) .ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺗﻤﺸﻴﺖ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻫﺎﺋﻰ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﺪ
ﮐﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﮥ ﻫﻤﮥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﺻﻮﻝ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺗﻴﮏ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ
ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ) ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺑﻬﺎﺋﻰ ( ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ّ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻣﺸﺨﺺ ﺁﻣﺪﻥ ﻃﺒﻘﮥ ّ ّ
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮔﺮﺩﺩ . ﻭ ﺍﺗّﺨﺎﺫ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻭﻫﻰ ّ
ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﻡ ﺁﻧﭽﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ " ﻋﻬﺪ ﻭ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺟﺪﻳﺪ " ﺑﻴﻦ
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .ﻭﺟﻪ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺑﻠﻮﻍ ﻋﺎﻟﻢ
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ،ﻫﻤﮥ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ،ﻭﻟﻮ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻧﻰ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ّ
ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﺫﺍﺗﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﮐﺮﮤ ﺧﺎﮎ
ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻳﮏ ﻭﻃﻦ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺪﺍﺭﻯ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺭﺍﺑﻄﮥ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺑﻴﻦ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ
ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻈﻬﺮ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻋﺼﺮ
ﺑﻪ ﻭﺩﻳﻌﻪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﭘﻰ ﺑﺮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﻮﻳﺶ ﭼﻨﺎﻥ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺣﺴﺎﺱ
ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﻫﻴﭻ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮﺩ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﻥ
ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﻌﻨﻮﻯ " ﻧﻮﻉ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﺍﻧﺴﺎﻥ " ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻠﻖ ﺑﺪﻳﻊ
ﺗﻤﺪﻥ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ) ( ١٠٩ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﺎﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ّ ﻣﺄﻣﻮﺭﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻬﺪ ﻭ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ّ
ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺁﻻﻣﻰ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺟﺪﺍﺋﻰ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻮﻉ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺳﺎﺯﺩ . ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ٢٩ﻣﺎﻩ ﻣﻪ ١٨٩٢ﺩﺭ ﺳﻦ ٧٥ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺩﺭ
ﺑﻬﺠﻰ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﻣﺮﻯ ﮐﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻇﻠﻤﺖ ﺳﻴﺎﻩ ﺹ ٧٢
ﭼﺎﻝ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ
ﻣﺤﺪﻭﺩﮤ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﮑﻮﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻤﺎﻟﮏ
ﻗﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺮﮤ ﺯﻣﻴﻦ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻏﺮﺏ ،ﻧﺨﺴﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ّ ﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﺟﻮﻳﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻋﺪﻩﺍﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺑﻴﻦ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ
ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺟﻬﺎﻥ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮐﻠّّﻴﮥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ّ ّ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻗﺮﻥ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ّ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ّ
ﻣﻮﺟﻮﺩﻳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﮕﺬﺭﻧﺪ ،ﺑﻰﺁﻧﮑﻪ ﺍﺯ ﺁﻓﺖ ﺍﻧﺸﻘﺎﻕ ّ ﻣﺸﻬﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﺳﻴﺒﻰ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﮥ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺷﺎﻫﺪﻯ
ﺍﺳﺖ ﻣﺘﻴﻦ ﺑﺮ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻧﻮﻉ
ﻣﻠﺘﻰ ﻭﺍﺣﺪ ﺩﺭ ﻭﻃﻨﻰ ﺗﻨﻮﻋﺎﺗﺶ ﻗﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﺩ ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ّ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﮐﻠّّﻴﮥ ّ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺯﻳﺴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﻨﻮﻉ ﺧﻮﻳﺶ ﻫﻤﮑﺎﺭﻯ ﮐﻨﺪ .
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺘﺸﺎﻥ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ
ﻏﺮﺑﻴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﺍﺩﻭﺍﺭﺩ ﮔﺮﻧﻮﻳﻞ ﺑﺮﺍﻭﻥ
) ( Edward Granville Browneﻣﺴﺘﺸﺮﻕ ﺟﻮﺍﻥ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺷﻬﺮﺕ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺯ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮐﻤﺒﺮﻳﺞ ﺑﻮﺩ .ﺍﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﺡ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺷﺘﮥ ﺗﺤﺮﻳﺮ
ﻣﻬﻴﺞ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻭ ﺷﺮﺡ ﺗﻮﺟﻬﺶ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ّ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻭﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ّ
ﺣﺎﻝ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﮥ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺸﺎﻥ ﺟﻠﺐ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻰﻧﮕﺎﺭﺩ :
" ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﭼﻪ ﮐﺴﻰ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﭼﻪ
ﺍﻃﻼﻉ ﮐﺎﻓﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﺯﻳﺎﺭﺕ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ ) ﭼﻮﻥ ّ
ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ ( ﺩﻭ ﻳﺎ ﺳﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﻃﻮﻝ ﮐﺸﻴﺪ ﺗﺎ ّ ﺷﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻃﺎﻕ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺴﺘﻢ .ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪﺍﻯ ﮐﻪ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ
ﺹ ٧٣
ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺗﮑﻴﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻧﻔﺲ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭﻯ ...ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ .ﺩﻭ ﭼﺸﻤﻢ
ﺑﺠﻤﺎﻟﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﻨﻤﺎﻳﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻭﺻﻔﺶ ﻋﺎﺟﺰﻡ
ﺣﺪﺕ ﺑﺼﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﮐﺒﺮ ﭘﺪﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺯ ّ ﺟﺒﻴﻦ ﻣﺒﻴﻨﺶ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ...ﻣﭙﺮﺱ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﭼﻪ ﺷﺨﺼﻰ
ﻣﺤﺒﺘﻰ ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮﺩﻡ ﮐﻪ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﻡ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻭ ّ ﺗﺎﺟﺪﺍﺭﺍﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﺒﻄﻪ ﻭﺭﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺍﻣﻢ ﺣﺴﺮﺕ
ﺑﺮﻧﺪ ...ﺑﺎ ﺻﺪﺍﻯ ﻧﺎﻓﺬ ﻭ ﺁﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﻭﻗﺎﺭ ﻣﺮﺍ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻧﺸﺴﺘﻦ
ﻓﺮﻣﻮﺩ ...ﻭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ " :ﺍﻟﺤﻤﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺋﺰ ﺷﺪﻳﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ
ﺩﻳﺪﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺠﻮﻥ ﺗﺒﻌﻴﺪﻯ ﺁﻣﺪﻳﺪ .ﻣﺎ ﺟﺰ ﺍﺻﻼﺡ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ
ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺍﻣﻢ ﻣﻘﺼﺪﻯ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺷﺄﻥ
ﻣﻘﺼﺮﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺣﻖ ﻣﺎ ﺭﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ّ
ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ( ١١٠ ) " . ﻫﺎﻯ ﺑﻰﺛﻤﺮ ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺑﺎﺕ ﺧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺳﻮﺯ ﻣﻨﻘﻀﻰ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺻﻠﺢ ﺍﻋﻈﻢ ّ ﺹ ٧٤
ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎ
- ١ﻧﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺣﺴﻴﻦﻋﻠﻰ ﺍﺳﺖ .ﻣﺮﺟﻊ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻭ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮐﺘﺎﺏ ) ( God Passes BYﺍﺛﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺍﻓﻨﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ
ﻋﻨﻮﺍﻥ
" ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ " ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺟﻠﺪ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺷﺮﺡ ﺣﺎﻝ
ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ) ( Baha'u'llah: The King of Gloryﺍﺛﺮ ﺣﺴﻦ ﺑﺎﻟﻴﻮﺯﻯ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﺑﻬﺎءﺍ ، ﺷﻤﺲ ﺣﻘﻴﻘﺖ " ) ﺍﮐﺴﻔﻮﺭﺩ :ﺟﺮﺝ ﺭﻭﻧﺎﻟﺪ ،
( ١٩٩١ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﻣﻴﻨﻮ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ
) ( The Revelation of Baha'u'llahﺗﺄﻟﻴﻒ ﺍﺩﻳﺐ ﻃﺎﻫﺮﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭ ﺟﻠﺪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ) ﺍﮐﺴﻔﻮﺭﺩ :ﺟﺮﺝ ﺭﻭﻧﺎﻟﺪ . ( ١٩٧٥ ،
" - ٢ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﮑﺎ " ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ١٩٨٨ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻓﻘﻂ
ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﭘﻨﺞ ﻣﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﻋﻀﻮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭﻟﻴﮑﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ّ
ﻣﻠﻰ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯ ١٥٥ﻣﺤﻔﻞ ّ
ﻣﺤﻠﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻔﺪﻩﻫﺰﺍﺭ ﻣﺤﻔﻞ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﻋﻤﺪﮤ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ّ
ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻫﺮ ﻣﺤﻞ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺍﺳﺖ .ﺑﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ
ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ٢١١٢ﻗﻮﻡ ﻭ ﻣﻠّّﻴﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
Arnold Toynbee, A Study of History, Vol. VIII - ٣ ( London : Oxford, 1954 ) P. 117
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﻴﺪﻋﻠﻰ ّ - ٤ﮐﻠﻤﮥ ﺑﺎﺏ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﻭ ﺩﺭﻭﺍﺯﻩ ﺍﺳﺖ ،ﻧﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ّ
ﻣﺘﻮﻟﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ٢٠ﺍﮐﺘﺒﺮ ١٨١٩ﺩﺭ ﺷﻴﺮﺍﺯ ّ
- ٥ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ " ﻣﻦ ﻳﻈﻬﺮﻩ ﺍ " ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ
ﺍﺷﺎﺭﺍﺕ ﺭﻣﺰﻯ ﺑﻪ ﺳﻨﮥ ﺗﺴﻊ ) ﺳﺎﻝ ﻧﻬﻢ ( ﻭ ﺳﻨﮥ ﺗﺴﻊ ﻋﺸﺮ ) ﺳﻨﮥ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ( ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﴼ ﺳﻨﮥ
ﺹ ٧٥
١٨٥٢ﻭ ١٨٦٣ﻣﻴﻼﺩﻯ ،ﺯﻳﺮﺍ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺩﺭ ١٨٤٤ﺁﻏﺎﺯ ﮔﺮﺩﻳﺪ .ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ
ﺩﺭ
ﻣﺘﺬﮐﺮ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺩ " ﻣﻦ ﻳﻈﻬﺮﻩﺍ" ﺭﺍ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺸﺎﻥ ﻣﻮﺍﺭﺩ ّ ّ
ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺘﺶ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ .
ﻃﻼﺏ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ - ٦ﭘﻴﺎﻡ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺭﺍ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ّ
ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻋﻠﻨﴼ ﺍﺑﻼﻍ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ .ﻋﮑﺲﺍﻟﻌﻤﻞ ّ
ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺑﺎ ﺑﺤﺮﺍﻧﻰ ﻣﻘﺎﺭﻥ ﺷﺪﺕ ﻋﻤﻞ ﺑﻮﺩ . ﺗﻌﺪﻯ ﻭ ّ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺗﺤﺮﻳﮏ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ّ ّ ﮔﺮﺩﻳﺪ
ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺩﺭﮔﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻭﻯ ﭘﻴﺶ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ ّ ﮔﺮﻭﻩ
ﺿﺪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮐﻪ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﺟﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﺳﭙﺎﻩ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﺮ ّ ّ
ﺗﻔﮑﺮ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﺷﻮﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺑﺴﻴﺞ ﮐﺮﺩﻧﺪ .ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﮐﻪ ﻃﺮﺯ ّ
ﻣﻮﻗﺘﻰ ﺳﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻩ ﻫﺎﻯ ّ
ﻫﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ .ﻭﻗﺘﻰ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﻐﻠﻮﺏ ﻳﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ
ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﻧﻴﺰ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﻭ ﺟﻮﺍﻥ ﺁﺷﻔﺘﻪ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺑﻰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺷﺎﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻴﺖ ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﻭﻯ ﺑﺎ ﻃﭙﺎﻧﭽﮥ ﺳﺎﭼﻤﻪﺍﻯ ﺑﻪ ﻭﻯ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﮐﺮﺩﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ّ
ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﻋﺎﻡ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ
ﺍﻳﺎﻡ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ " ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ :ﺁﺋﻴﻦ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻏﺮﺑﻰ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪ .ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﺡ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺁﻥ ّ
ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ " ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﻫﺎﭼﺮ ﻭ ﺩﻭﮔﻼﺱ ﻣﺎﺭﺗﻴﻦ ) ﺩﺍﻧﺪﺍﺱ ،ﮐﺎﻧﺎﺩﺍ ّ : ١٩٨٩ﻡ ( ،ﺗﺮﺟﻤﮥ ﭘﺮﻳﻮﺵ ﻭ ﺭﻭﺡ ﺍ ﺧﻮﺷﺒﻴﻦ ،ﺹ . ٥٠ - ١٧
- ٧ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ " ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ " ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺍﻓﻨﺪﻯ
ﻣﻮﺩﺕ ،ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺆﺳﺴﮥ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﺮﻯ ١٢٥ - ١٢٢ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻧﺼﺮﺍّ ) ﻃﻬﺮﺍﻥ ّ :
ﺍﻭﻝ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﻢ . ﺍﻭﻝ ،ﻓﺼﻞ ّ ﺟﻠﺪ ،ﺟﻠﺪ ّ
ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻰ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ " - ٨ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ " ، ﻟﻮﺡ ﻣﺒﺎﺭﮎ ﺧﻄﺎﺏ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ّ
ﻻﻧﮕﻨﻬﺎﻳﻦ
ﻟﺠﻨﮥ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ١٣٨ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﺹ . ١٥ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﺍﺛﺮ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ "
ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ .
ﺹ ٧٦
- ٩ﺗﻌﺪﺍﺩﻯ ﺍﺯ ﻧﺎﻇﺮﺍﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻏﺮﺑﻰ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺘﻬﺎﻯ ﺩﻟﺨﺮﺍﺵ ﻭ ﻭﺣﺸﺖ ﺍﻧﮕﻴﺰﻯ ﺍﺯ
ﺁﻧﭽﻪ
ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻴﮥ ﺭﺳﻤﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ .ﭼﻨﺪﻳﻦ ّ
ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺭﺟﻮﻉ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ :
Moojan Momen, The Babi & Baha'i Religions, 1844 _ 1944
- ١٠ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ١٥ﻭ ١٦
) ( Oxford : George Ronald, 1981
- ١١ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ١٦
ﻣﺪﺕ - ١٢ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻭ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﮐﻪ ّ
ﺯﻳﺎﺩﻯ
ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﮐﺮﺩﻧﺪ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺷﺪﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ .
– ١٣ﻣﻨﺸﺄ ﻫﻤﮥ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻳﺤﻴﻰ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻧﺎﺗﻨﻰ ﻭ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﺣﻀﺮﺕ
ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻮﺩ .ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻳﺤﻴﻰ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺗﺤﺖ ﻗﻴﻤﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺎﺏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﺳﻤﻰ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﺎﺑﻰ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻇﻬﻮﺭ
ﻗﺮﻳﺐ ﺍﻟﻮﻗﻮﻉ " ﻣﻦ ﻳﻈﻬﺮﻩ ﺍ " ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻭﻟﻰ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻳﺤﻴﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ
ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﮔﺮﻭﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺳﻴﺪ ّ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ّ ّ
ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺭﻯ ﺟﺴﺖ .ﺍﻳﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻮﺡ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺤﺮﻳﮑﺎﺕ ﺭﻭﺣﻴﮥ ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﻮء ﻣﻰﮔﺬﺍﺷﺖ .ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺍﻯ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﻰﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ّ
ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻳﺤﻴﻰ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺳﺮ ﺑﺎﺯ ﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺍﻣﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻰ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻧﮕﺮﻓﺖ
- ١٤.ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ " ، ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ " ) ﻗﺎﻫﺮﻩ :ﻓﺮﺝ ﺍ ﺯﮐﻰ ١٩٣٣ ،ﻡ ( ، ﺹ ١٩٤
ﺹ ٧٧
ﻣﻠﻰ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﺮﻯ ١٢٨ ، - ١٥ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ " ، ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻣﮑﻨﻮﻧﻪ " ) ﻃﻬﺮﺍﻥ :ﻣﺆّﺳﺴﮥ ّ
ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﻗﺴﻤﺖ ﻋﺮﺑﻰ ،ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ٣٥ ، ٥ ،٢ﻭ ١٢
- ١٦ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ، ١٥١ ، ٣ ، ٢ﻭ ١٥٤ - ١٥٢
- ١٧ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ،ﺹ ١٤٥ ، ١٤٤
- ١٨ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺎﻫﺰﺍﺩﻩ ﺯﻳﻦ ﺍﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ﺧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ،ﺹ ١٣٧
- ١٩ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﺷﻤﺎﺭﮤ ٦٨ﺭﺟﻮﻉ ﺷﻮﺩ .
- ٢٠ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ،ﺹ ، ١٩٢ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ١٨٦٣ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻧﻰ
ﮐﻠﻤﮥ
" ﺑﻬﺎﺋﻰ " ﺑﺮﺍﻯ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﺋﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﮐﻠﻤﮥ " ﺑﺎﺑﻰ " ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﺭﺯﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ
ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺟﺪﻳﺪﻯ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .
- ٢١ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺍﻓﻨﺪﻯ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ " ﻇﻬﻮﺭ ﻋﺪﻝ ﺍﻟﻬﻰ " ) ﻭﻳﻠﻤﺖ :ﻟﺠﻨﮥ
ﺍﻣﻮﺭ
ﻣﻮﺩﺕ ،ﺹ ١٦٠ ﺍﺣﺒﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ، ( ١٩٨٥ ،ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻧﺼﺮﺍّ ّ
- ٢٢ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ " ، ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ) " ﻻﻧﮕﻨﻬﺎﻳﻦ :ﻟﺠﻨﮥ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ
ﺍﻣﺮﻯ ١٤١ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ﺵ ، ٧ﺹ ١٥
- ٢٣ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٣٦ﺹ ١٩٠
- ٢٤ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٥٦ﺹ ٢١٤
- ٢٥ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٥ﺹ ١٣
- ٢٦ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٥ﺹ ١٤ ﺹ ٧٨
ﺍﻟﺒﻬﺎﺋﻴﻪ ، - ٢٧ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﺝ .ﺍﻯ .ﺍﺳﻠﻤﻨﺖ " ،ﺑﻬﺎءﺍ ﻭ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ " ) ﺑﺮﺯﻳﻞ :ﺩﺍﺭﺍﻟﻨّﺸﺮ ّ
١٩٨٨ﻡ ( ،ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺸﻴﺮﺍﻟﻬﻰ ،ﺭﺣﻴﻤﻰ ،ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻰ ،ﺹ ١٩١ﻭ ﺍﺛﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ
ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ
" ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ﺟﻤﺎﻝ ﺍﻗﺪﺱ ﺍﺑﻬﻰ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺱ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ " ) ﻻﻧﮕﻨﻬﺎﻳﻦ:
ﻟﺠﻨﮥ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ١٣٧ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﺹ ١١
- ٢٨ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ،ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ﻭ ﻧﻬﻢ ﺷﺮﺡ ﻣﺒﺴﻮﻁ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ
ﻣﻰﺩﻫﺪ .
- ٢٩ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١ﺹ ١١
- ٣٠ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ٧٣
- ٣١ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ٧٤
- ٣٢ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ٧٤ﻭ ٧٥
- ٣٣ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ٧٧ﻭ ٧٨
- ٣٤ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٢٤ﺹ ٤٦
- ٣٥ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٢٧ﺹ ٥١
- ٣٦ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٢٧ﺹ ٥٠ﻭ ٥١
- ٣٧ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻇﻬﻮﺭ ﻋﺪﻝ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺹ ١٦٣
- ٣٨ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٧٠ﺹ ٩٣ ﺹ ٧٩
- ٣٩ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٣٤ﺹ ٥٨ﻭ ٥٩ - ٤٠ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٨٣ﺹ ١١٠
- ٤١ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٥٤ﺹ ٢١٢
ﻣﻔﺼﻞ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ - ٤٢ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺷﺮﺡ ّ
" ﻣﻔﺎﻭﺿﺎﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء " ،ﺹ ١٣٢ - ١٠٨ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ .
ﻣﺜﻼ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ " :ﺍﺯ ﭼﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﺮﺍ ﻧﻴﮑﻮ ﮔﻔﺘﻰ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺴﻰ ﻧﻴﮑﻮ - ٤٣ ً
ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ ﺧﺪﺍ " ) ﺍﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘّﻰ ،ﺑﺎﺏ ١٩ﺁﻳﮥ ( ١٧ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ " :ﻣﻦ ﻭ ﭘﺪﺭﻡ ﻳﮑﻰ
ﻫﺴﺘﻴﻢ " ) ﺍﻧﺠﻴﻞ ﻳﻮﺣﻨّﺎ ،ﺑﺎﺏ ، ١٠ﺁﻳﮥ ( ٣٠
- ٤٤ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٩٠ﺹ ١١٧ﻭ ١١٨
- ٤٥ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٢٢ﺹ ٤٣ - ٤١
- ٤٦ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٢٢ﺹ ٤٤
ﻳﻮﺣﻨﺎ ،ﺑﺎﺏ ، ١ﺁﻳﮥ ١٠ - ٤٧ﺍﻧﺠﻴﻞ ّ
- ٤٨ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٧٤ﺹ ٩٧ﻭ ٩٩
- ٤٩ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﺍﺛﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﻭﻟﻲ ﺍﻣﺮﺍ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ " ﺩﻭﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ " ) ﻻﻧﮕﻨﻬﺎﻳﻦ :ﻟﺠﻨﮥ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ّ ﻣﻠﻰ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺹ ٣٨ ﺍﻣﺮﻯ ١٩٨٨ ،ﻡ ( ،ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻟﺠﻨﮥ ّ
- ٥٠ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٣١ﺹ ٥٥ﻭ . ٥٦ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺻﻄﻼﺡ " ﺣﻀﺮﺕ ﺁﺩﻡ "
ﻳﺎ
" ﺁﺩﻡ " ﺑﻪ ﺩﻭ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﻣﺠﺎﺯﻯ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻳﮑﻰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﻮﻉ ﺑﺸﺮ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﺹ ٨٠
ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﻈﻬﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﮤ ﻇﻬﻮﺭ ﺍﻟﻬﻰ . ّ
- ٥١ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٠٦ﺹ ١٣٨ﻭ ١٣٩
- ٥٢ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٧٨ﺹ ١٠٢
- ٥٣ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻟﮥ " ﻫﻔﺖ ﻭﺍﺩﻯ " ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ " ﺁﺛﺎﺭ ﻗﻠﻢ ﺍﻋﻠﻰ " )ﻃﻬﺮﺍﻥ :
ﻣﺆﺳﺴﮥ ﻣﻠّﻰ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺍﻣﺮﻯ ١٢١ ،ﺑﺪﻳﻊ ،ﺝ ، ٣ﺹ ( ٩٨ﺑﻪ ﻃﺒﻊ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ
ﺟﺪ ﻭ ﻃﻠﺐ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺳﺖ " . " :ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻧﺰﺩ ﻋﺎﻗﻞ ﻗﺒﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﻟﮑﻦ ﺑﺮ ﮐﻤﺎﻝ ّ - ٥٤ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﻭﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ،ﺹ ٣٧
- ٥٥ﻫﻔﺖ ﻭﺍﺩﻯ ،ﺹ ٩٢ﻭ ٩٣
- ٥٦ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٠٧ﺹ ١٣٩
- ٥٧ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٨١ﺹ ١٨٣ - ٥٨ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١ﺹ ١١
ﻳﻮﺣﻨﺎ ،ﺑﺎﺏ ، ١٠ﺁﻳﮥ ١٦ - ٥٩ﺍﻧﺠﻴﻞ ّ
- ٦٠ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻼﺣﻈﮥ ﺷﺮﺣﻰ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻠﻮﻍ ﻋﺎﻟﻢ
ﻣﺆﺳﺴﮥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺛﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﻭﻟﻲ ﺍﻣﺮﺍ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ " ﺟﻠﻮﮤ ﻣﺪﻧﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ " ) ﺩﻫﻠﻰ ﺟﺪﻳﺪ ّ : ّ ّ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻫﻨﺪ ١٩٨٦ ،ﻡ ( ،ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻓﻨﺎﺋﻴﺎﻥ ،ﺹ ٨-٣ﻭ ١٠١ﻭ ١٠٢ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ .
- ٦١ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١١١ﺹ ١٤١ﻭ ١٤٢
ﺹ ٨١
- ٦٢ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ١٦٤
- ٦٣ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٤٣ﺹ ٦٨ - ٦٤ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ١٦٤
- ٦٥ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٤ﺹ ١٢ﻭ ١٣
- ٦٦ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ٣٦
- ٦٧ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﺣﻤﺪ ﻳﺰﺩﺍﻧﻰ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ " ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻥ ﺩﺭ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ )
ﻃﻬﺮﺍﻥ :ﻟﺠﻨﮥ ﻣﻠّﻰ ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ١٠٧ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﺹ ٧٦
ﻗﺴﻄﻨﻄﻨﻴﻪ - ٦٨ﻳﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻓﻮﻕﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺩﺭ ّ
ﻧﺴﺒﺖ
ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭﺭﺯﻧﺪ . ﻧﺎﻣﻖ ﭘﺎﺷﺎ ﻭﺍﻟﻰ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺍﺯ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺨﺺ ﻣﺤﺘﺮﻡ
ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺴﺮ ﻣﻰﺑﺮﺩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻭ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﮐﺮﺩ .ﺑﺮﺍﻯ ﺳﻠﻄﺎﻥ
ﺳﻨﻰ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺧﻠﻴﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ّ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻳﮏ ﺻﻮﻓﻰ ﻋﺎﺭﻑ ﻣﻰﺩﺍﻧﺴﺖ .ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﮑﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻟﻮﺯﺭﺍﻯ ﺍﻭ ﻋﺎﻟﻰ ﭘﺎﺷﺎ ﻧﻴﺰ
ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ّ ﻗﺎﺑﻞ ّ
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺍﻳﻔﺎ ﮐﺮﺩ ، ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﻥ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺩﺍﺭﻯ ّ ّ
ﺑﻬﺎءﺍ
ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﻮﺩ .ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺜﻤﺎﻧﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ّ
ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻧﻪ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﮥ ﺑﻌﻴﺪﻯ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮﺭﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﻮﻧﺪ . ﺹ ٨٢
- ٦٩ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻼﺣﻈﮥ ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺳﻔﻴﺮ ﺍﺗﺮﻳﺶ ،ﮐﻨﺖ ﻓﻦ ﭘﺮﮐﺶ -ﺍﺳﺘﻦ ،ﺩﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺍﻯ
ﺑﻪ
ﮐﻨﺖ ﺩﻭﮔﻮ ﺑﻴﻨﻮ ،ﺗﺎﺭﻳﺦ ١٠ﮊﺍﻧﻮﻳﻪ ١٨٨٦ﺭﺟﻮﻉ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ :
Babi & Baha'i Religionsﺹ ١٨٧ - ١٨٦
The Revelation of Baha'u'llah , Vol. II, p 399 - ٧٠ - ٧١ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ٦
- ٧٢ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٠٥ﺹ ١٣٨ ، ١٣٧
- ٧٣ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١١٨ﺹ ١٦١
- ٧٤ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١١٨ﺹ ١٦١
- ٧٥ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻼﺣﻈﮥ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺭﺟﻮﻉ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ :
The Revelation of Baha'u'llah, Vol. III, pp. 296 & 331
- ٧٦ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺎﺭﺏ ﻭ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﮐﺘﺎﺏ " ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ " ،ﺟﻠﺪ
ﺳﻮﻡ ،ﺹ ٢٧٢ - ٣٠٣
- ٧٧ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ١٨٥٠ﺩﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮐﺮﻳﺴﺘﻒ ﻫﺎﻓﻤﻦ
Christoph Hoffmannﻭ ﮔﺌﻮﺭﮒ ﺩﺍﻭﻳﺪ ﻫﺎﺭﺩﮒ Georg David Hardeggﺑﺎ
ﻫﻴﮑﻠﻴﻮﻥ " ) ( Society of Templersﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ " ﺍﻧﺠﻤﻦ ّ
ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺟﻮﻉ ﺛﺎﻧﻰ ﻣﺴﻴﺢ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺟﻮﺍﻣﻌﻰ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺿﻰ ّ
ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ٦ﺍﻭﺕ ١٨٦٨ﺗﺮﮎ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ٣٠ﺍﮐﺘﺒﺮ ١٨٦٨ﻳﻌﻨﻰ
ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﺭ ﺣﻴﻔﺎ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ . ﺹ ٨٣
- ٧٨ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺗّﻔﺎﻗﺎﺕ ﻓﺠﻴﻌﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻰ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺭﻭﺱ ﻭ ﺗﺮﮐﻴﻪ ﺩﺭ
ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ١٨٧٨ - ١٨٧٧ﺭﻭﻯ ﺩﺍﺩ ﺑﻪ ﺿﻤﻴﻤﮥ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ " ﺑﻬﺎءﺍ ، ﺷﻤﺲ ﺣﻘﻴﻘﺖ " ،
ﺹ
٥٨٩ - ٥٨٣ﺭﺟﻮﻉ ﮐﻨﻴﺪ .
- ٧٩ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ٣٦
Alistair Horne, " The Fall of Paris " - ٨٠
( London : Macmillan, 1965 ), P. 34
- ٨١ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺍﻓﻨﺪﻯ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﺑﻪ " ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ " ) ﻃﻬﺮﺍﻥ :ﻟﺠﻨﮥ
ﻣﻠّﻰ
ﻧﺸﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ١٠٤ ،ﺑﺪﻳﻊ ( ،ﺹ ٤٦ﻭ ٤٧
- ٨٢ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ ،ﺹ ٥١
- ٨٣ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ ،ﺹ ٥٠ - ٤٩
- ٨٤ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺱ ) ﻃﺒﻊ ﺑﻤﺒﺌﻰ ،
١٣١٤ﻩ .ﻕ ، ( .ﺹ ٢٦ - ٨٥ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ١٠
- ٨٦ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺴﺘﻄﺎﺏ ﺍﻳﻘﺎﻥ ،ﺹ ١٢
- ٨٧ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ ،ﺹ ١٣٠
- ٨٨ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺑﻴﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ ،ﺹ ١٢٦ ﺹ ٨٤
- ٨٩ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ٦٦
- ٩٠ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺪ ﻇﻬﺮ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻤﻴﻌﺎﺩ ،ﺹ ١٧٥ - ٩١ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٩٩ﺹ ١٣١
- ٩٢ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٢٠ﺹ ١٦٤
- ٩٣ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٧ﺹ ٣٤
- ٩٤ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١٠٩ﺹ ١٤٠
- ٩٥ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٩٦ﺹ ١٢٨ﻭ ١٢٩
- ٩٦ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ٣٨
- ٩٧ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ٩٩ﻭ ١٠١ﻭ ١٠٢
- ٩٨ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ . ٨ﻋﺒﺎﺭﺕ " ﺍﻧّﻰ ﻣﺎ ﺍﻇﻬﺮﺕ ﻧﻔﺴﻰ " ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﮐﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪ ﺩﺭ
ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺄﺧﺬ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺍﺳﺖ .
ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﺖ - ٩٩ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻣﻬﺪﻯ ﭘﺴﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﮐﻪ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﻭ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ّ
ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭﻯ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﺍﺵ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ١٨٧٠ﺍﺯ ﺑﺎﻡ
ﺯﻧﺪﺍﻥ
ﺳﻘﻮﻁ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ .
- ١٠٠ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ٤١ﺹ ٦٥
- ١٠١ﮐﺘﺎﺏ ﻗﺮﻥ ﺑﺪﻳﻊ ،ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ ،ﺹ ٢٢ - ١٦
ﺹ ٨٥
- ١٠٢ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﻭﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ،ﺹ ٣٠
- ١٠٣ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ،ﺵ ، ١١٣ﺹ ١٤٧ﻭ ١٤٨
- ١٠٤ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻟﻮﺍﺡ ،ﺹ ١٠٣
- ١٠٥ﻟﻮﺡ ﺷﻴﺦ ،ﺹ ٨ﻭ ٩
- ١٠٦ﮔﺮﭼﻪ ﺣﮑﻢ ﺳﻠﻄﺎﻥ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻫﺮﮔﺰ ﺭﺳﻤﴼ ﻟﻐﻮ ﻧﺸﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﻭﻟﻰ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﻧﮕﺎﺷﺘﻨﺪ .ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺤﻞ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﺼﺎﺭ ﺷﻬﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ . ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻤﺎﻳﻞ ّ
ﻋﮑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ - ١٠٧ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻥ ﻋﺮﺏ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﺎﻟﻰ ّ
ﺩﺭ
ﺷﺮﻭﻉ ﺷﻴﻮﻉ ﻃﺎﻋﻮﻥ ﺭﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻣﻠﮏ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺟﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﺬﺷﺖ
ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺑﻮﺳﻴﻠﮥ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻯ ﺷﺪ .ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺒﺮﻩﺍﻯ
ﺩﺭ ﺑﺎﻏﻬﺎﻯ ﺑﻬﺠﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺯﻳﺎﺭﺗﮕﺎﻩ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ .
– ١٠٨ﺧﻼﺻﻪﺍﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ " " ، World Orderﺻﻔﺤﺎﺕ ١٤٣
-
١٥٧ﻭ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ( " ( Principles of Baha'i Administrationﭼﺎﭖ ﻟﻨﺪﻥ
( ١٩٧٣ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺷﻮﻗﻰ ﺍﻓﻨﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﺮﺩ .ﺗﺮﺟﻤﮥ ﺧﻼﺻﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ
ﻣﺆﺳﺴﮥ ﮐﺘﺎﺏ " " World Orderﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻬﺎﺋﻰ " ﺗﻮﺳﻂ ّ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﮐﺎﻧﺎﺩﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﻌﻼﻭﻩ " ﺗﻠﺨﻴﺺ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻗﺪﺱ
"ﻭ
ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﻭ ﺍﻟﻮﺍﺡ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﻬﺎءﺍ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻣﺮ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺍﺳﺖ . - ١٠٩ﻇﻬﻮﺭ ﻋﺪﻝ ﺍﻟﻬﻰ ،ﺹ ٣٦
ﺹ ٨٦
- ١١٠ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ :ﺁﺋﻴﻦ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﻰ ،ﺹ ٦٩ﻭ ٧١