www.aab.al
TEMA E DITËS
Modeli i ri ekonomik për Shqipërinë
Nevoja për kapital njerëzor të kualifikuar dhe infrastrukturë teknologjike Ka ardhur koha që arsimi dhe kualifikimi i forcës punëtore të vendosen në listën e parë të prioriteteve të vendit. Gjithashtu, modeli i rritjes ekonomike të fortë në afatin e gjatë kërkon vëmendje të veçantë në përmirësimin e mëtejshëm të infrastrukturës “tradicionale”, ashtu dhe të infrastrukturës së teknologjisë së informacionit dhe komunikimit. të rëndësishme për zhvillimin ekonomik të vendeve të rajonit tonë, vazhdojnë të mbeten përgjithësisht të kënaqshme, pavarësisht rritjes së ulët ekonomike në Eurozonë. Megjithatë, veprimtaria e lëkundur ekonomike në Eurozonë dhe më gjerë, mund të ulë entuziazmin për investimet e huaja greenfield në të ardhmen. Tërheqja e
Prof.Dr. Luljeta MINXHOZI Zv. Guvernatore e Parë BANKA E SHQIPËRISË1
N
gadalësimi i ekonomisë botërore dhe efektet saj në Eurozonë, si dhe në rajonin e Ballkanit, kanë ndikime të dukshme edhe në ekonominë shqiptare, duke sjellë në vëmendje përsëri diskutimet rreth modelit të rritjes ekonomike. Megjithëse gjatë viteve të fundit Shqipëria ka përjetuar norma në rritje të ecurisë të PPB-së për thuajse një dhjetëvjeçar, zhvillimi ciklik e vendos ekonominë shqiptare përpara dinamikave te reja, duke e përballur me situata me ritme më të moderuara të rritjes ekonomike. Raportet ekonomike tregojnë se, investimet e huaja, shumë 1
Kufizimet më të mëdha për rritjen e mëtejshme të ekonomisë shqiptare duket se do të vijnë nga pamjaftueshmëria e kapitalit njerëzor dhe mungesa e një infrastrukture më të sofistikuar. Pritshmëritë për një tkurrje të ndjeshme demografike në një të ardhme jo të largët ngrenë shumë pikëpyetje mbi mundësitë e rritjes ekonomike.
investimeve të huaja dhe rritja ekonomike në të ardhmen do të varet nga aftësia e ekonomive për të zvogëluar hendekun e krijuar. Prandaj, prioritizimi i “faktorëve plotësues të prodhimit” është i domosdoshëm për mbështetjen e
rritjes së shpejtë ekonomike. Vlerësimet për vitet e ardhshme të ekonomisë shqiptare sugjerojnë se, veprimtaria ekonomike do të vijojë të mbështetet nga rritja e kërkesës së brendshme, në mënyrë të veçantë nga zgjerimi i konsumit privat dhe investimeve private. Kjo prirje është mjaft e ngjashme edhe me sjelljen ekonomike të vendeve të tjera të rajonit, të cilat po ashtu e mbështesin rritje e tyre ekonomike në rritjen e shpenzimeve konsumatore dhe të investimeve. Karakteristika themelore e dinamikës së ekonomisë shqiptare është së ajo është duke operuar në kushtet e një inflacioni të ulët, i cili shkaktohet si nga pamjaftueshmëria e presioneve inflacioniste të sektorëve të brendshëm, ashtu edhe nga dobësia e inflacionit të importuar. Zhvillimet Financiare Në dallim nga dinamika e moderuar e sektorit real, tregjet financiare në Shqipëri kanë qenë të qeta dhe kanë dëshmuar për prime të ulëta rreziku. Kostot e ulëta të financimit të bankave, por edhe rritja e konkurrencës ne tregun bankar, kanë krijuar kushte mjaft pozitive për rënien e mëtejshme të normave të interesit për kreditë, si për bizneset ashtu
Mendimet e shprehura në artikull janë të autores dhe nuk përfaqësojnë qëndrimin zyrtar të Bankës së Shqipërisë.
Janar 2020
Bankieri
17
