www.aab.al
TEMA E DITËS
Reflektime mbi tërmetin e 26 nëntorit Pas tërmetit të 26 nëntorit ka patur një rritje të interesimit për informacion për sigurimin nga fatkeqësitë, e sidomos për tërmetin, por çuditërisht rastet e sigurimeve kanë qenë të pakta. Kjo është një kambanë që bie për të gjithë ne, e veçanërisht për tregun e sigurimeve, i cili duhet të rrisë kujdesin për edukimin e konsumatorit, e sidomos të brezit të ri.
Edvin LIBOHOVA
Sekretar i Përgjithshëm SHOQATA E SIGURUESVE TË SHQIPËRISË
Z
akonisht, tërmetet përbëjnë katastrofat natyrore me pasojat më të mëdha humane dhe materiale. Pavarësisht faktit që ato ndodhin më rrallë, e në përgjithësi kanë cikle, që shkojnë në dhjetëra vite, dëmet që ato shkaktojnë lënë gjurmë të thella në zhvillimin ekonomiko-social të një vendi, rikuperimi i të cilëve kërkon vite dhe fonde të konsiderueshme. I tillë ishte dhe tërmeti që goditi vendin më 26 nëntor 2019, ku u rrafshuan dhe u dëmtuan rëndë qindra banesa, vlera e të cilave llogaritet në qindra milionë euro. Në mbulimin financiar të dëmeve të shkaktuara, një rol aktiv dhe të rëndësishëm po luan edhe tregu i sigurimeve. Bazuar në raportimet e fundit, të publikuara nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, rezulton se në total, nga të gjitha shoqëritë e sigurimit 12
Bankieri
Prill 2020
jo-jetë, janë evidentuar dhe ndjekur mbi 5,000 raste dëmesh, me një vlerë dëmshpërblimi prej rreth 3,7 miliardë lekë, duke dëmshpërblyer mbi 2,300 raste, me një vlerë mbi 900 milion lekë dhe pjesa tjetër është në proces trajtimi. Ndërkohë, duhet përmendur që për dëmet e shkaktuara nga tërmeti i 21 shtatorit 2019 vlera e dëmshpërblimeve nga tregu i sigurimeve rezulton mbi 400 milionë lekë. Në periudhën e pas tërmetit, si rezultat i njohurive të pakta të konsumatorëve dhe mungesës së eksperiencës për raste të tilla katastrofash, shoqëritë e sigurimeve u përballen me mjaft problematika gjatë trajtimit të dëmeve, ndër të cilat mund të përmendim: • Pritshmëritë e të siguruarve, sidomos në rastet e marrjes së huave për blerje banesash dhe sigurimin e kolateralit pranë bankave, ishin mjaft të larta, krahasuar me atë çka rezultonte nga vlerësimi bazuar në policën e sigurimit (niveli i sigurimit, pjesa e zbritshme, etj.). • Në shumë raste njoftimet për ngjarjet janë bërë me vonesë, çka është pasqyruar në afatin e dhënies së dëmshpërblimit, duke shkaktuar shpesh herë edhe pakënaqësi nga të siguruarit. • Vonesa në kryerjen e vlerësimit të dëmeve (ende ka objekte që nuk kanë përfunduar
vlerësimin), ose vonesat në përcaktimin se cilët objekte do të shemben dhe cilët do të riparohen – e të gjitha këto si rezultat i kapaciteteve të pamjaftueshme të ekspertizës në treg. Nuk janë të pakta rastet kur vlerësimet e dëmeve janë sjellë nga inxhinierë që nuk janë të licencuar për vlerësimet e pronave dhe as të licencuar si trajtues dëmi. Po kështu, ka pasur shumë raste mashtrimesh nga inxhinierë preventivues, që kanë futur klientët në qorrsokak, duke rritur vlerat e preventivave me qëllim përfitimi të padrejtë. • Mungesa e njohurive për tregun e sigurimeve (shpesh ka krijuar idenë për siguruesit si organizatë humanitare), që do të mbulojnë çdo dëm të mundshëm, pavarësisht kushteve të përcaktuara në policën e sigurimit dhe në përgjithësi, për pronat e marra në sigurim me vlerë zëvendësimi është kërkuar dëmshpërblim me vlerë tregu. Qytetarët nuk kanë informacion të mjaftueshëm për sigurimin e banesave dhe bizneseve të tyre. Rastet e tërmeteve të ndodhuara në shtator dhe në nëntor 2019, treguan me shifra konkrete atë problematikë që siguruesit e hasin çdo ditë, ku peshën kryesore të policave të sigurimit të pronës e zënë ato për efekt huaje (mbi 85%). Në këtë rast, i siguruari, që është huamarrësi, nuk ka informacion
