Vakbond in Beweging 99 | januari 2020

De strijd van Lut

’t Is (hopelijk) m aar een begin!

Nogal wat syndicalisten hebben een meer dan gewone interesse in de geschiedenis van de arbeidersbeweging en haar sociale strijd. En terecht, onze geschiedenis is er één om trots op te zijn. Sinds de oprichting van de Broederlijke Maatschappij der Wevers 163 jaar geleden, is er – ten koste van zware offers – veel gerealiseerd. Niet te verwonderen dus dat elk onderdeel van onze syndicale organisatie zijn verleden wel al eens te boek heeft gesteld. De lijst met titels is echter zo lang geworden, dat bij buitenstaanders de indruk kan ontstaan dat onze vakbeweging meer met haar verleden dan met de toekomst bezig is. Naar aanleiding van zijn 100ste verjaardag maakt BBTK-Antwerpen in één keer komaf met deze misvatting. De Antwerpse afdeling van onze bediendenbond introduceert met ‘Lut’ de syndicale sciencefictionstrip. Dat is zowel naar inhoud als naar vorm een (wereld?)primeur.

Beschouwingen over de toekomst van de vakbond zijn natuurlijk niet nieuw. Regelmatig worden op basis van maatschappelijke evoluties en trends, plannen getekend voor de vakbeweging van morgen. Het recente congres ‘oog voor de toekomst’ waarover dit nummer van Vakbond in Beweging ook bericht, is daar een voorbeeld van. Kenmerkend voordeze, zeg maar, ‘klassieke’ aanpak, is dat hij altijd uitkomt bij een betere toekomst voor de werknemers en hun vakorganisaties. Nogal logisch, vakbonden gaan geen visie en plannen ontwikkelen, om de situatie van de werknemers slechter te maken. Een rooskleurige toekomst is echter zelden of nooit grondstof voor een goed (strip)verhaal. Voor ‘Lut’ moesten de initiatiefnemers van BBTK-Antwerpen dus een andere invalshoek vinden. Het werd die van een maatschappij in een niet eens zo verre toekomst, waar alle mogelijke sociale verworvenheden zijn afgeschaft door een reeks van opeenvolgende rechtse regeringen. Door deze keuze is het album zowel een waarschuwing voor de gevolgen van een aangehouden rechts beleid, als een futuristische weerspiegeling van het verleden toen er nog geen vakorganisaties en sociale bescherming waren. Die dubbele boodschap blijft echter voldoende verborgen onder de waterlijn van het verhaal. De strip vermijdt het belerende toontje waaraan syndicale publicaties wel als eens durven te lijden.

“ De strip is zowel een waarschuwing voor de gevolgen van een aangehouden rechts beleid, als een futuristische weerspiegeling van het verleden toen er nog geen vakbonden en sociale bescherming waren.<<

Bovendien heeft BBTK-Antwerpen voor het maken van het album echt wel gekozen voor kwaliteit. Er werd beroep gedaan op Jan Bosschaert, één van ’s lands beste tekenaars, en op Peter Van Gucht, verantwoordelijke van het team dat de scenario’s voor Suske en Wiske schrijft. Ook de uitgave zelf – met harde kaft – is verzorgd, zeg maar luxueus.Dit maakt dat ‘Lut’ in de eerste plaats een echte strip is en pas in de tweede een vakbondspublicatie. Als je alles bij elkaar optelt heeft dit album echt wel het potentieel om de syndicale idealen uit te dragen naar een publiek dat ruimer is dan de klassieke achterban. Maar met een oplage van 5.000 exemplaren blijft het boek natuurlijk in de eerste plaats een verzamelobject voor de militant en/of stripliefhebber. Eigenlijk verdient de hardcover zo snel uitverkocht te geraken, dat als vanzelf de vraag ontstaat naar een goedkope gepopulariseerde herdruk die zijn weg ook naar scholen, bibliotheken, stripwinkels en waarom zelfs niet naar supermarkten kan vinden. En dat het voorbeeld van BBTK- Antwerpen om populaire cultuur te bestuiven met syndicale ideeën snel navolging krijgt. Que Lut continue!

Het verhaal

Antwerpen in 2035, een donkere havenstad waar onzichtbare autoriteiten het nieuwe proletariaat controleren met camera’s en politiedrones. Het grauwe decor van oude, vervallen stadsbuurten en terneerdrukkende futuristische gebouwen, contrasteert met de moderne en lichte ‘gated communities’ waar een kleine elite woont. Onder het 20-jarig bewind van de Verenigde Volkspartij zijn democratie en sociale rechten vage herinneringen geworden die alleen voortleven in de verhalen van grootouders. Een dodelijk arbeidsongeval bij autoconstructeur Sebille

doorbreekt eindelijk de moedeloosheid bij de uitgebuite werknemers. Het sociale vuur slaat in de pan en het komt tot een spontane staking. Naarmate de acties uitbreiden naar andere bedrijven, wordt de confrontatie met de machthebbers en de fabriekseigenaars harder. Tijdens de rellen die uitbreken na een betoging, leren de jonge stakingsleider Marek en Lut, dochter van fabriekseigenaar Toni Sebille, elkaar kennen. Als Marek in de val gelokt wordt en nadien ook nog eens gewond geraakt door politiegeweld, neemt Lut zijn plaats in het syndicale verzet over.

Ook al speelt de sociale strijd rond autoconstructeur Sebille zich af in het Antwerpen van 2035, het verleden is nooit helemaal weg. Doorheen het verhaal werden 11 historische ‘sleutelmomenten’ verwerkt. De lezer kan die sleutelmomenten via QR-codes in de strip raadplegen op de website www.bbtkantwerpen.be/lut

Die sleutelmomenten zijn belangrijke gebeurtenissen die plaatsvonden in het verleden van de (Belgische) socialistische vakbeweging. Dat verleden is en blijft belangrijk. Je moet weten waar je vandaan komt om het heden te begrijpen.

Tekenaar Jan Bosschaert

Voor hun strip nam BBTK-Antwerpen Jan Bosschaert onder de arm. En dat is niet de eerste de beste. Bosschaert, geboren in Borgerhout, verwierf sinds eind jaren ‘70 naam en faam als kunstenaar, schilder, graficus, illustrator en striptekenaar. Zijn werk vind je terug in alle mogelijke vormen: boeken, stripalbums, tijdschriften, tekeningen, schilderijen, affiches voor films en culturele evenementen, brochures, platenhoezen, advertenties en reclame. Zelfs theaterkostuums en televisiedecors heeft hij ontworpen.

Vrouwen staan centraal in Bosschaerts oeuvre. Een licht-erotische toets is daarbij zelden ver weg. Iconisch werden zijn affiches met een vrouwelijke engel (1991) en duivel (1992) voor het jaarlijkse literaire evenement Saint-Amour. Of de reeks prenten die hij ooit voor De

Morgen maakte met de pin-upversie van 8 bekende vrouwelijke personages uit Belgische strips (o.a. tante Sidonia, madame Pheip). Ook in zijn eigen reeksen ‘Sam’ en ‘Jaguar’ spelen sterke vrouwenfiguren een hoofdrol. Samen met Urbanus maakte Jan Bosschaert 7 albums voor hun humoristische reeks de Geverniste Vernepelingskes. Daarin worden bekende Vlamingen letterlijk en figuurlijk in hun blootje gezet. Vermeldenswaard blijft ook nog altijd ‘Pest in het paleis’. De zwart-wit satire uit zijn beginperiode waarin hij samen met Guido Van Meir op cartooneske manier de rechtse regering Martens V te kijk zet. Als er al een kans gemist is in het protest tegen de regering Michel-De Wever, dan is het wel dat er nooit zo’n hilarische strip over gemaakt is.

Meer info: www.janbosschaert.be

Waar vind je Lut?

Lut is een album van 72 pagina’s, ingebonden en met harde kaft. Uitgegeven door BBTK-Antwerpen. De strip kost € 35 en is te koop bij:

» Boekhandel De Groene Waterman Wolstraat 7 - 2000 Antwerpen - 03 232 93 94 - groenewaterman@groenewaterman.be - www.groenewaterman.be. Je kunt hem daar ook per mail bestellen. De Groene Waterman stuurt je de strip dan op en je betaalt €40 (portkosten inbegrepen).

» Kantoor BBTK-Antwerpen Van Arteveldestraat 9/11 - 2060 Antwerpen Openingsuren zie: www.bbtkantwerpen.be.

Win 1 gratis exemplaar

We geven het recensie-exemplaar van Lut weg aan één van de lezers van Vakbond in Beweging. Misschien wel aan jou. Maar om de strip te pakken te krijgen moet je wel wat doen.

‘Een rooskleurige toekomst is geen grondstof voor een goed verhaal’ beweert onze recensent in dit artikel. En om zijn stelling kracht bij te zetten heeft hij er zijn recensie-exemplaar op verwed én verloren.

Dat exemplaar kan jij winnen als je ons de naam laat weten van de komische tekenfilmserie over een typisch Amerikaans gezin dat in de ideale toekomst leeft. De serie werd geproduceerd door het bekende duo Hanna-Barbera. Ze kwam voor het eerst op het televisiescherm in 1962-’63 maar werd nadien talloze keren herhaald. Nog een tip: het gezin in kwestie wordt beschouwd als de futuristische tegenhanger van de misschien beter gekende The Flintstones, ook al van Hanna-Barbera.

Bezorg tegen ten laatste 22 februari 2020 per e-mail of per brief:

1. Jouw voornaam en naam

2. straat - postnummer - gemeente - telefoonnummer

3. Antwoord op de vraag: hoe heet het futuristische gezin in de gelijknamige Amerikaanse tekenfilmserie van Hanna-Barbera uit de jaren 1960?

4. Antwoord op de schiftingsvraag: hoeveel juiste antwoorden zullen we ontvangen?

Aan:

ABVV-regio Antwerpen t.a.v. Linxplus Ommeganckstraat 35 2018 Antwerpen of per e-mail: antwerpen@linxplus.be