Linxuit 2025-1 maart

AFGIFTEKANTOOR GENT X ·ERKENNINGSNUMMER P602487 – B30032

RETOUR: HOOGSTRAAT 42, 1000 BRUSSEL

Linxuit

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VOOR VRIJWILLIGERS VAN LINX+

Linxuit

2021 jaargang 1 · nummer 1 P602487

v.u.: Caroline Copers, Hoogstraat 42, 1000 Brussel

Retour: Linx+ vzw, Hoogstraat 42, 1000 Brussel

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN LINX+ MAART 2025

KRUISWOORD

1. Verenigde Supporters Openbaar Vervoer (afk.)

2. Schrijver van ‘Mannen met zwarte gezichten’ (voornaam)

3. Soort fietsen die Brecht Vandeputte maakt

4. Nieuwe afdeling in Antwerpen

5. Spreker Paul Verbraekenlezing (voornaam)

6. Treinmuseum in Schaarbeek

7. Stad waar onze Maak-het-mee-dag doorgaat

8. Britse zanger op strijdliederenavond (voornaam)

9. Gentse organisatie waarmee Linx+ samenwerkte voor foto-expo

10. Expo in het Red Star Line Museum

11. Bruggen slaan naar andere groepen (Engels)

LINXUIT LEZEN LOONT! Alle antwoorden vind je in deze Linxuit. Stuur het woord dat we zoeken voor 1 juni 2025 naar info@linxplus.be of Linx+, Hoogstraat 42, 1000 Brussel. Vermeld duidelijk je naam en adres. Onder alle juiste inzendingen verloten we een exemplaar van het boek van Stijn Oosterlynck met zijn tekst van de Paul Verbraekenlezing (zie p. 20-21). Succes!

COLOFON

WINNAAR VORIG KRUISWOORD “Mobiliteit” was het woord dat we zochten. Peter Geerinck uit Gent is de gelukkige winnaar van het boek ‘Laten we eerlijk zijn’ van Anuna De Wever. Veel leesplezier!

Driemaandelijks magazine van Linx+ vzw. 2025 • jaargang 5 • nummer 1

Linxuit is gratis voor vrijwilligers van Linx+. Andere geïnteresseerden kunnen zich abonneren voor 10 euro per jaar op BE79 8777 9643 0233.

Medewerkers en contact Linx+, Hoogstraat 42, 1000 Brussel tel. 02 289 01 80 info@linxplus.be, www.linxplus.be beryl.vervloet@linxplus.be dries.vandevelde@linxplus.be els.rits@linxplus.be kevin.deblock@linxplus.be marc.spruyt@linxplus.be sandra.temmerman@linxplus.be

Verantwoordelijke uitgever

Caroline Copers, Hoogstraat 42, 1000 Brussel

Omslag © foto: Yasmina Besseghir, Uit de reeks ‘Niet alles, maar veel begint bij luisteren: Een verslag uit de Denderstreek’

Linx+ in jouw regio

Antwerpen / Mechelen+Kempen stien.verbelen@linxplus.be Limburg carla.verdingh@linxplus.be Oost-Vlaanderen hendrik.braet@linxplus.be, sabrina.meijs@linxplus.be Vlaams-Brabant wim.lahou@linxplus.be West-Vlaanderen fabienne.girolami@linxplus.be

Coördinatie en eindredactie: Marc Spruyt Opmaak: Rudi De Rechter

www.linxplus.be

www.linxplus.be/nieuwsbrief

www.facebook.com/linxplus

www.instagram.com/linxplus

Abonnementen en adreswijzigingen info@linxplus.be of Linx+ tav Els Rits, Hoogstraat 42, 1000 Brussel.

Druk Graphius / gedrukt op Circle offset (milieuvriendelijk en 100% gerecycleerd) papier

SANDRA ZEGT

Samen onderweg

Vertragingen, stakingen, gebrek aan materieel of personeel, ja zelfs koeien op het spoor… Het zijn een aantal redenen waarom mijn pendeltraject tussen thuis en Brussel de afgelopen weken niet altijd even vlot verliep. Een beetje klagen bij mijn collega’s of huisgenoten lucht wel op, maar echt helpen doet dat niet. Vaak snap ik wel de achterliggende problemen en kan ik daardoor mijn treinfrustraties met de nodige relativering laten varen. Het helpt ook dat ik niet meer op tijd aan de schoolpoort moet staan of klokslag om 8u30 aan mijn bureau moet zitten.

Hoe we ons verplaatsen – en hoe toegankelijk onze samenleving is – bepaalt of we volwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijke leven. Voldoende openbaar vervoer, veilige fietspaden en toegankelijke infrastructuur zijn geen luxe maar basisvoorwaarden om te kunnen participeren. En net daarom staat Linx+ dit jaar in het teken van mobiliteit. Een thema dat ons allen aanbelangt en zoals ze bij Verenigde Supporters Openbaar Vervoer maar al te goed weten: ‘Niets doen helpt zeker niet.’ Een mooie kans dus om als lokale groep hiermee aan de slag te gaan.

Vrijwilligerswerk is een reis die we samen maken. We bouwen bruggen tussen generaties, over taalgrenzen heen en tussen verschillende achtergronden. Nieuwe ideeën helpen ons om vooruit te komen en kritisch na te denken over hoe we ons werk en leven organiseren. Want een sterk middenveld ontstaat niet vanzelf. Het vraagt inspanning, samenwerking en de moed om nieuwe paden te bewandelen, zoals Stijn Oosterlynck ons in een interview verder in deze Linxuit toevertrouwde.

In onze lokale afdelingen leven hierover heel wat ideeën en ervaringen. Zo hadden we een uitgebreid gesprek met vrijwilliger Christiaan van Linx+ Eeklo. Hij vertelde hoe zijn afdeling steeds nieuwe manieren zoekt om mensen te verbinden. Niet vanzelfsprekend, in een tijd waarin het vrijetijdsaanbod nog nooit zo divers is geweest en de administratieve rompslomp goede ideeën en goesting soms in de weg staan. Maar ze blijven proberen, omdat ze geloven in de kracht van ontmoeting en samenwerking. Onschatbare eigenschappen en ontelbare ervaringen die we bij al onze vrijwilligers terugvinden.

Een ideaal moment om die ervaringen nog verder uit te wisselen is onze Maak-het-mee-dag op zaterdag 26 april 2025 in Gent. Een dag vol ontmoetingen, gesprekken en inspiratie. Of je nu al jaren meedraait of pas aangesloten bent: deze dag is er voor jou. We kijken ernaar uit om jou op 26 april te ontmoeten! Meer info vind je op p. 9.

Sandra Temmerman, coördinator Linx+

Kom naar onze Linx+dag in Mechelen

Voor het programma is het nog enkele weken wachten, maar de datum en de locatie kan je al wel in je agenda noteren. Zaterdag 20 september 2025 verwelkomen we je graag op onze Linx+dag die dit jaar zal doorgaan in Mechelen. We voorzien opnieuw heel wat boeiende activiteiten waarmee je Mechelen beter leert kennen, aangevuld met de onmiskenbare Linx+ gezelligheid. Meer informatie in het volgende nummer van Linxuit.

Kom naar onze vrijwilligersdagen

Binnenkort ontvangen alle Linx+vrijwilligers een uitnodiging voor onze regionale vrijwilligersdagen. Naast een gezellig ontmoetingsmoment bieden we je ook een vorming over een thema waarover we later nog communiceren. De meeste data zijn al wel bekend: Roeselare op zaterdag 21 juni; Hasselt op woensdag 22 oktober; Gent op zaterdag 8 november; voor Antwerpen volgt de datum later. Alle vrijwilligers kunnen aan één datum naar keuze deelnemen.

1 Eind november 2024 zette Linx+ BruBO (Brugge B Onderweg) de hersenen aan het werk tijdens een quizavond ten voordele van een goed doel. Een gezellige en zinvolle avond vol weetjes en plezier. Winnaar werd de groep ‘Sofie’s Choice’. De opbrengst van deze avond wordt op 30 maart 2025 officieel overhandigd aan de lokale Brugse vzw Ovide, een vereniging die zicht inzet voor kinderen in armoede.

2 Op zondag 19 januari zette Linx+ Boontje het nieuwe jaar feestelijk in met een hartelijke nieuwjaarsontmoeting in de foyer van de Stadsschouwburg in Sint-Niklaas. Na een warm onthaal en een smakelijk ontbijt blikten ze vooruit op het werkjaar. Ze sloten de ochtend af met een sfeervolle muzikale omlijsting door Steph Van Uytvanck. Een inspirerende start van 2025!

3 Op vrijdag 24 januari organiseerde Linx+ Genk een filmavond rond Io Capitano, een aangrijpende film over de gevaarlijke reis van twee Afrikaanse vluchtelingen. Ondanks het gure weer kwamen maar liefst 86 mensen samen. De film raakte iedereen diep en leidde tot een boeiende nabespreking met indringende gesprekken. Een avond die nog lang nazinderde.

4 Diezelfde vrijdag 24 januari hield Linx+ De Brug Roeselare haar jaarlijkse ledenvergadering. De schepen van seniorenbeleid bracht een boeiende uiteenzetting over het

lokale beleid, waarna het jaarprogramma feestelijk werd voorgesteld. De versgebakken taarten van de bakkersschool in Roeselare vielen bijzonder in de smaak. Smullen en plannen tegelijk!

5 Op zondag 9 februari organiseerde Linx+ ‘t Virveld een eetdag ten voordele van Fifoli, een organisatie die zich inzet voor kinderen in moeilijke omstandigheden. Dankzij deze smakelijke actie konden ze bijdragen aan een betere toekomst voor hen. Een warme en geslaagde benefiet!

6 Op woensdag 14 februari sloegen Linx+ Hasselt en ABVV Limburg de handen in elkaar voor de actie Samen tegen eenzaamheid Op de wekelijkse markt werden chocoladehartjes uitgedeeld, een klein maar hartverwarmend gebaar. Bezoekers konden zich ook inschrijven voor de gratis wandeling Lief en Leed van Hasselt, een mooie gelegenheid om samen de stad en haar verhalen te ontdekken.

7 Op zondag 18 en zondag 25 februari kreeg Linx+ Boontje een unieke blik achter de schermen bij Jomi, een maatwerkbedrijf dat zich richt op groenonderhoud, milieu en biologische tuinbouw. Een gids nam hen mee door de werkplaatsen en gaf een boeiende inkijk in hoe Jomi mensen kansen biedt en duurzaam te werk gaat.

8 Op maandag 19 februari verruilden de leden van Linx+ Beukenootje hun keramiek- en schilderateliers voor een gezellig etentje bij Wok for You. Met veertien aan tafel genoten ze van heerlijk eten, fijne gesprekken en een warme sfeer. Een geslaagde middag vol verbondenheid!

9 Op dinsdag 20 februari bezocht Linx+ De Brug Gent Stadsbrouwerij Artevelde. De brouwer gaf een uitgebreide en professionele uitleg over het brouwproces, gevolgd door een heerlijke proeverij met bijpassende hapjes. Een smaakvolle ervaring!

OPROEP Wil jij jouw activiteit in de volgende Linxuit zien verschijnen? Bezorg dan een kort verslag én foto van je evenement aan je regionale afdelingsondersteuner. Vermeld zeker wat, waar en wanneer. Vertel ook iets over hoe het verliep en of de deelnemers tevreden waren. Op die manier inspireer je andere afdelingen en zet je je eigen afdeling in de kijker!

¢ Zoek je tips om activiteiten te organiseren, of wil je weten hoe je geld in het bakje van jouw afdelingskas kan krijgen? Bezoek dan onze inspiratiegids op www.linxplus.be/inspiratiegids

WIST JE DAT… je als Linx+ afdeling voortaan zelf je activiteiten kan aankondigen op onze website? Zo maak je extra reclame! Surf naar www.linxplus.be/ aankondigen en vul alle gegevens in. Hulp nodig hierbij? Contacteer dan je regionale afdelingsondersteuner. Enkel activiteiten die openstaan voor een breed publiek en herkenbaar zijn als Linx+ activiteit worden opgenomen.

9

Een strijdliederenavond organiseren

Op zaterdag 1 februari 2025 organiseerden Linx+ Gent-Meetjesland en ABVV Oost-Vlaanderen samen een zangavond. De Engelse protestzanger Robb Johnson bracht met zijn akoestische gitaar een avond vol strijdliederen naar het Gentse publiek. We spraken erover met Linx+ vrijwilliger Thomas Ardaen uit Gent.

Hoe kwam de zangavond tot stand?

Thomas: “Linx+ Gent-Meetjesland had al lang het idee om een strijdliederencafé te organiseren. Het was een groots idee, maar het strandde steeds door financiële en tijdsgebonden uitdagingen. We hoorden via een collega-kameraad dat Robb Johnson in Gent zou zijn om een nieuwe plaat op te nemen. Zulke dingen gebeuren vaak toevallig. Robb is een syndicalistische zanger uit Engeland. Een interessante artiest voor de beweging dus. Dat zagen we als opportuniteit om een samenzangavond te organiseren.”

Hoe pakten jullie de organisatie van een activiteit aan?

Thomas: “Officieel hebben we geen draaiboek voor activiteiten. Onze draaiboeken en stappenplannen zijn als het ware geïnternaliseerd door ervaring. In het kader van verjonging van de organisatie is het wel de moeite om een draaiboek uit te schrijven.

Zo kunnen nieuwe vrijwilligers er gebruik van maken bij het organiseren van een activiteit.”

De zangavond was gratis voor het publiek. Hoe is dat gelukt?

Thomas: “Het zijn moeilijke tijden voor het middenveld; we moeten roeien met de riemen die we hebben. Linx+ Gent-Meetjesland was de trekker van de zangavond. ABVV Oost-Vlaanderen ondersteunde ons en de Anseelezaal in Ons Huis konden we gratis gebruiken. In huis hadden we al veel materiaal ter beschikking. De geluidsinstallatie heb ik voor 10 euro gehuurd bij de stedelijke uitleendienst. Vaak zijn er ook stedelijke subsidies beschikbaar voor activiteiten. Je kunt ook externe donoren zoeken om je activiteit te sponsoren. We hadden het geluk dat Robb ons niets heeft aangerekend. Hij was heel ontvankelijk voor het hele idee en hij heeft zelf nog een aantal cd’s verkocht. We proberen onze activiteiten altijd zo kosteloos mogelijk te houden.”

Er zaten wel 80 mensen in het publiek. Hoe hebben jullie zoveel publiek aangetrokken?

Thomas: “We hadden een activiteit op Facebook aangemaakt en die werd in verschillende groepen gedeeld. De zangavond viel toevallig samen met een privédrink in Ons Huis. Op de uitnodiging voor de drink hebben we ook de zangavond met Robb vermeld. Er gebeuren vaak dingen tegelijkertijd in Ons Huis, dus het was een mooie mogelijkheid om die twee activiteiten aan elkaar te koppelen. Robb Johnson zelf is vooral bekend onder het wat oudere publiek, maar er kwamen ook jonge mensen op af. Deze

Robb Johnson is een Britse singer-songwriter, bekend om zijn sociale en politieke teksten. Hij wordt vaak geprezen om zijn vermogen om maatschappelijke thema’s aan te snijden in zijn muziek, waaronder onderwerpen als sociale rechtvaardigheid, ongelijkheid en politieke kwesties. Johnson heeft een indrukwekkende discografie. Veel van zijn nummers zijn uitgebracht op cd. Zijn stijl varieert van folk tot rock, met invloeden van traditionele Britse muziek. Naast zijn muziek heeft hij ook bijgedragen aan verschillende sociale en politieke campagnes, waarbij hij zijn kunst gebruikt om bewustzijn te creëren en verandering te stimuleren.

keer hebben we de centrales niet ingeschakeld, omdat mensen al veel worden opgeroepen om actie te voeren en te staken. Ondanks onze beperkte equipe en communicatie hebben we veel mensen weten aan te trekken.”

Hoe waren de reacties van het publiek?

Thomas: “Er waren echte fans aanwezig die Robb al jaren volgen, zij vonden het fantastisch. Ook de mensen die hem niet kenden, waren gepakt door de setting en door Robb. Dat waren ook mensen die we normaliter niet in Ons Huis tegenkomen. We hadden onverwachts aan publieksverbreding gedaan! We maakten meteen reclame voor Open Monumentendag; dan staat Ons Huis open voor het publiek.”

Wat waren de sterkste punten van de zangavond?

Thomas: “Het was een intiem en persoonlijk concert, dat droeg bij aan de kracht ervan. We realiseerden ons dat veel mensen misschien niet zo goed Engels spreken. Daarom hebben we op voorhand een hele eenvoudige liederenbundel samengesteld en uitgedeeld aan het publiek. Niet veel mensen zongen mee, maar de bundel heeft wel wat in gang gezet. Ook Robb zelf vond het een geweldige avond. Er was meer volk dan hij had verwacht en hij was blij om op zo’n bijzondere locatie te mogen spelen. Over de liederenbundel was hij heel enthousiast. De avond was dus een succes!”

→ Sabrina Meijs en Beryl Vervloet

Recht-op Linx+

Begin dit jaar verwelkomde Linx+ een nieuwe lokale vrijwilligersgroep. In Antwerpen zag Recht-Op Linx+ het levenslicht. Een mooie aanleiding voor een gesprek. Ik word enthousiast onthaald in Bar Rix in Deurne, waar de groep haar thuisbasis heeft, door Marina en Lutgart (twee vrijwilligers van de groep) en Ilse en Annelies (werkzaam bij vzw Recht-Op).

Goedemiddag allemaal, kunnen jullie kort kaderen wat vzw RechtOp doet?

Marina en Lutgart: “Recht-Op is een organisatie waar mensen in armoede zelf het woord nemen. We werken samen met mensen met armoede-ervaring en leiden hen op om vormingen te geven. Deze vormingen en workshops zijn bedoeld voor gebruikers van onze dienstverlening. Veel mensen weten niet echt wat armoede is.”

Hoe zijn jullie bij Linx+ beland?

Ilse: “Met de groep die er is, hebben we nog trajecten lopen in de vorm van vormingen met externen en rond toegankelijke hulp bij dienstverlening. Daarnaast moesten we op zoek naar nieuwe vrijwilligers en zochten we een manier om de huidige groep in de toekomst te verzelfstandigen.

Ook zij willen de strijd tegen armoede nog steeds blijven aangaan. Viavia kwamen we bij Linx+ terecht.”

Fijn dat jullie hier bij zijn. Hoe kijken jullie naar de toekomst als nieuwe Linx+ groep?

Marina: “Dit jaar starten we de groep op en regelen we de administratie. Dat doen we dan samen met Ilse en Annelies van Recht-Op en de lokale medewerker van Linx+.”

Ilse: “Bij de vorige vergadering kozen we een voorzitter, dat is nu Marina. We beslisten dat we dit voorzitterschap in een roterend systeem willen toepassen. Zo voorkomen we dat één iemand jarenlang voorzitter blijft en de werking vastroest. We gaan samen bekijken hoe we dit komende jaar alles gaan vormgeven. We kennen de groepen van Recht-Op, maar we willen nu bekijken hoe we deze nieuwe

groep gaan aanpakken. Gaan we een kopie behouden van onze ‘oude’ groep, of gaan we het op een andere manier doen? Komen we dan ook tweewekelijks samen, of maar één keer in de maand? Dat zijn dingen die we echt samen gaan vastpakken. Qua thematiek willen we rond armoede blijven werken. Dat is een thema dat belangrijk blijft.”

Lutgart: “We moeten blijven strijden tegen armoede en meer erkenning krijgen voor onze rechten.”

Annelies: “Vrijwilliger Leslie stelde voor om andere verenigingen te bezoeken die rond dezelfde thema’s werken. Een ander idee was om geld in te zamelen met seizoensgebonden acties. Zoals met Pasen zakjes paaseitjes verkopen. Ze spraken zelfs al over een benefiet. De groep is nog in een startende fase, maar ze hebben al veel goede ideeën.”

Marina: “Het thema mobiliteit ligt ons ook wel. We zouden dat dan vertalen in mobiliteitsarmoede. Binnenkort verhoogt De Lijn de prijzen met 20%.”

Ilse (beamend): “Het is sowieso een onderwerp waar jullie veel over kunnen vertellen, aangezien het toch ook gelinkt is aan armoede.”

Hebben jullie een grote droom?

Marina: “Armoede blijven bestrijden. Sowieso.”

Lutgart: “Dat de armoede verdwijnt…”

Marina: “…en niet zoals het nu is: dat de lonen met 2% omhoog gaan en dat alles in de winkel dan 20% duurder wordt. Dat is een vicieuze cirkel, want zo verandert er niets.”

Lutgart: “Maar ook dat er meer en meer rechten toegekend worden. Of dat we de weg weten, als het niet automatisch kan. Dat we eenvoudig weten waar we onze rechten kunnen opeisen. En dat we niet steeds van het kastje naar de muur worden gestuurd.”

Heel fijn om te horen hoeveel enthousiasme er is. Ik wens jullie alvast veel succes!

→ Stien Verbelen

Hoe samenwerking je netwerk versterkt

Vrijwilligerswerk draait om verbinding, zowel binnen een groep als met andere organisaties en gemeenschappen. In deze nieuwe Linxuitreeks laten we je kennismaken met verschillende praktijkvoorbeelden. Christiaan De Wulf van Linx+ Eeklo bijt de spits af. Hij vertelt over hoe samenwerking een sleutelrol speelt binnen zijn afdeling.

Kan je kort uitleggen wat bonding en bridging betekenen?

Christiaan: “Zeker! Bonding gaat over de verbondenheid binnen een groep, bijvoorbeeld tussen mensen met dezelfde achtergrond, leeftijd of interesses. Bridging gaat een stap verder: het slaat bruggen naar andere groepen, waardoor er een breder netwerk en meer diversiteit in samenwerking ontstaat. Beide vormen van verbinding versterken het sociale kapitaal, wat betekent dat mensen een sterker sociaal netwerk opbouwen en elkaar makkelijker kunnen helpen en ondersteunen.”

Hoe komt bonding en bridging concreet tot uiting in jullie werking in Eeklo?

Christiaan: “We hebben een lange traditie van samenwerking met partners zoals het ABVV, S-Plus, Vooruit en Dito. Dit zijn onze socialistisch geinspireerde actiepartners. Daarnaast werken we nauw samen met stadsdiensten, lokale scholen en de lokale bibliotheek, bijvoorbeeld via de kansenpas (pas waarmee mensen aan een gereduceerd tarief kunnen deelnemen, gefinancierd door de stad, nvdr.) en projectsubsidies. Hierdoor

leren we meer mensen en diensten kennen, wat zorgt voor nieuwe samenwerking en een breder publieksbereik.”

Welke uitdagingen zijn er bij zulke samenwerkingen?

Christiaan: “Soms gaat de administratieve kant moeizaam. Een voorbeeld is de kansenpas; het duurde meer dan een jaar voordat alle organisaties konden aansluiten. Dit had onder andere te maken met het feit dat de aanvraag volledig digitaal verliep. Niet iedereen is daar even goed in mee. Vrijwilligers moeten daarom assertief zijn en blijven zoeken naar oplossingen, wat een uitdaging kan zijn. Wat evident is voor een ambtenaar of stadsdienst, is dat soms totaal niet voor een organisatie als de onze.”

Wat helpt om samenwerking te stimuleren?

Christiaan: “Het helpt enorm als het lokaal bestuur en de cultuurraad van de stad openstaan voor samenwerking. Door regelmatige deelname aan vergaderingen en aanwezigheid op evenementen houden we de banden sterk. Wij ontvangen subsidies voor onze activiteiten en samenwerken levert extra punten op in de be-

oordelingscriteria. Dit stimuleert om actief nieuwe partners te zoeken en gezamenlijke initiatieven op te zetten. Dit zorgt ook voor een verbreding van het publiek en diversifiëring van het aanbod.”

Kan je een voorbeeld geven van een succesvolle samenwerking?

Christiaan: “Een mooi voorbeeld is de fotowedstrijd ‘Eeklo’ die we twee jaar geleden zijn gestart. Hierdoor kwamen we in contact met de fotoclub Meetjesland en de fotografieafdeling van het lokale dienstencentrum LDC Zonneheem. Dat was onder het vorige gemeentebestuur in verval geraakt, maar dankzij de nieuwe centrumleider is er weer veel dynamiek en samenwerking mogelijk. Dit is in eerste plaats plezant voor de bewoners, maar ook voor de bekendmaking van het aanbod in de regio. Voor deze wedstrijd kregen we projectsubsidies van de stad Eeklo. Dat was erg belangrijk, omdat we anders uit eigen middelen moesten putten. Het deed ons ook meer nadenken over hoe we dit project wilden uitwerken en binnen welke termijn.”

Welke nieuwe contacten en projecten zijn uit deze samenwerking voortgekomen?

Christiaan: “Door de fotowedstrijd ‘Eeklo’ zijn we in contact gekomen met de jeugdorganisatie OverKop Het Spoor, waarmee we een fotografieproject met jongeren gaan opzetten. Daarnaast werken we samen met het Vermeylenfonds aan een kunstenwedstrijd. Dit project wil kunstenaars met en zonder migratieachtergrond samenbrengen en zo een brug slaan tussen verschillende culturen. Op dit moment wordt er volop contact gelegd met verschillende organisaties met een zeer verschillend publieksbereik.”

Zoeken jullie nog nieuwe samenwerkingen?

Christiaan: “Ja, samenwerking is voor ons essentieel. We hebben onlangs een uitnodiging gekregen van Samana om samen te zitten. Samana is een organisatie die zieken en mantelzorgers ondersteunt en een vrije-

“Het helpt enorm als het lokaal bestuur en de cultuurraad openstaan voor samenwerking”

Christiaan De Wulf

tijdsaanbod op maat van deze doelgroepen organiseert. Hoewel ik er toen niet op in kon gaan, ben ik zeker van plan om contact op te nemen. We blijven actief op zoek naar nieuwe partners en kansen. Na de cultuurraad probeer ik regelmatig een praatje te maken met de mensen die ik nog niet ken.”

Wat is jouw belangrijkste advies voor andere afdelingen en vrijwilligers?

Christiaan: “Het is belangrijk om niet alleen op partners te wachten, maar zelf actief op zoek te gaan. Sommige organisaties, zoals het Vermeylenfonds en Samana, benaderden ons. Maar wij namen zelf het initiatief om samen te werken met de fotoclub Meetjesland en de fotografieafdeling van LDC Zonneheem. Succesvolle samenwerking vraagt een open houding, durf en doorzettingsvermogen!”

→ Sabrina Meijs

De belangrijkste tips van Christiaan op een rijtje

→ Bonding versterkt de verbondenheid binnen een groep, bridging bouwt bruggen naar andere groepen.

→ Werk samen met diverse partners om je netwerk en impact te vergroten, zoals bevriende organisaties, maar ook lokale scholen en de lokale bibliotheek.

→ Wees geduldig bij administratieve processen zoals de kansenpas en zoek proactief naar oplossingen.

→ Blijf zichtbaar en aanwezig bij overlegmomenten van de cultuurraad en stadsdiensten.

→ Lokale subsidies kunnen samenwerking stimuleren en het publieksbereik vergroten.

→ Een geslaagde samenwerking kan nieuwe projecten en contacten opleveren.

→ Neem zelf initiatief: start projecten met bevriende organisaties.

→ Een open houding, durf en doorzettingsvermogen zijn cruciaal voor succes.

Kom naar onze Maak-het-mee-dag

Op zaterdag 26 april 2025 nodigen we alle Linx+vrijwilligers uit in Gent voor een dag vol ideeën, gesprekken en ontdekkingen. Of je nu al jaren meedraait of pas aansluit, actief bent in een afdeling of op een andere manier bijdraagt: deze dag is voor jou!

Wat mag je verwachten?

¢ Twee boeiende werkgroepen: een toegewezen en een naar keuze.

¢ Een inspirerende infomarkt vol nuttige ideeën.

¢ Een leerrijk namiddagprogramma met begeleide bezoeken in Gent.

Werkgroepen (je volgt er twee)

× Smartphonefotografie: Maak sprekende foto’s van je activiteiten.

× Sterke uitnodigingen: Trek meer deelnemers met een heldere boodschap.

× Mobiliteit en actie: Van gesprek naar verandering in jouw gemeente.

× Fake news ontmaskerd: Herken en weerleg desinformatie.

× Sterker samenwerken: Bouw duurzame partnerschappen.

Namiddagprogramma (kies één bezoek)

× Rode wandeling: Gent door een sociaal-historische bril.

× Ons Huis: Het iconische gebouw van de arbeidersbeweging.

× Museum van het dagelijks leven: Huis van Alijn.

× Plastic Fantastic? Expo in het Industriemuseum.

Locatie: Ons Huis, Vrijdagmarkt, Gent (ingang Meerseniersstraat 14). Volledig rolstoeltoegankelijk, lift aanwezig. Gratis deelname. Schrijf je in via www.linxplus.be.

KRUISPUNTDENKEN: IEDEREEN MEE?

Omgaan met anderstalige vrijwilligers in je vrijwilligersgroep

Onze Linx+ vrijwilligers zetten zich met volle overtuiging in om mensen samen te brengen en initiatieven op poten te zetten. Toch merken sommigen op dat hun groep minder divers is dan ze zouden willen. Hoe komt dat? En hoe kunnen we hier verandering in brengen? Samen zoeken we naar manieren om écht open en inclusief te zijn.

Vrijwilligerswerk is een krachtig middel om mensen samen te brengen. Bij Linx+ verwelkomden we recent een groep nieuwe vrijwilligers die niet alleen hun steentje willen bijdragen, maar ook hun Nederlands willen verbeteren. Hoewel velen al een basiskennis Nederlands hebben, willen ze vooral praktijkervaring opdoen. Vrijwilligerswerk biedt die kans, maar roept ook vragen op: hoe zorg je voor een inclusieve omgeving waarin taal geen barrière is, maar juist een brug vormt? Dit artikel belicht hoe we anderstalige vrijwilligers optimaal kunnen ondersteunen en hoe cultuursensitief communiceren bijdraagt aan een hechtere gemeenschap.

Taal als verbindende factor België is een land met een rijke culturele diversiteit. Toch ervaren anderstaligen vaak obstakels bij hun integratie. Niet alleen taalverschillen, maar ook misverstanden en onzekerheden spelen een rol. Daarom is een cultuursensitieve aanpak essentieel, waarbij taal niet alleen wordt gezien als een instrument om te communiceren, maar ook als een manier om verbinding te creëren en participatie te bevorderen. Taal is immers meer dan woorden. Het is een middel om verhalen te delen, ideeën uit te wisselen en deel uit te maken van de samenleving. Het biedt anderstaligen de mogelijkheid om zich uit te drukken, sociale contacten op te bouwen en kansen te grijpen op de arbeidsmarkt of in het onderwijs. Zonder een gedeelde taal blijven veel deuren gesloten, wat de integratie bemoeilijkt. Vrij-

willigerswerk kan hierbij een belangrijke hefboom zijn.

Vrijwilligerswerk is bij uitstek een omgeving waar anderstaligen hun taalvaardigheden kunnen ontwikkelen op een natuurlijke en toegankelijke manier. Door actief deel te nemen aan een organisatie leren ze niet alleen de taal, maar krijgen ze ook inzicht in de cultuur en gebruiken. Het vraagt echter om een bewuste aanpak om te zorgen dat iedereen zich welkom voelt.

Een taal leren is immers meer dan enkel grammatica en woordenschat beheersen. Het is ook durven spreken, fouten maken en vertrouwen opbouwen. Hoe ondersteun je dit proces als organisatie?

× Gebruik duidelijke en eenvoudige taal. Vermijd vakjargon en lange, complexe zinnen.

× Neem de tijd. Spreek langzaam en laat ruimte voor vragen en herhaling.

× Moedig actieve deelname aan. Betrek anderstaligen bij gesprekken en activiteiten.

× Geef positieve feedback. Fouten maken is normaal en hoort bij het leerproces.

× Zorg voor een veilige omgeving waarin iedereen durft te spreken.

De kracht van mentorschap Een doeltreffende manier om anderstalige vrijwilligers te ondersteunen, is door een mentor of taalbuddy aan te stellen. Ervaren vrijwilligers kunnen een waardevolle rol spelen door nieuwkomers op weg te helpen, zowel met de taal als met de gewoontes binnen de organisatie.

Dit zorgt voor een meer ontspannen leerproces en versterkt de onderlinge band.

Naast duidelijke taal en mentorschap zijn er nog andere methoden die het samenwerken vergemakkelijken:

× Werk met visuele ondersteuning. Pictogrammen, afbeeldingen of gebaren kunnen communicatie vergemakkelijken.

× Organiseer duo-opdrachten. Laat anderstalige en Nederlandstalige vrijwilligers samenwerken aan een taak.

× Gebruik speelse taalactiviteiten. Denk aan taalspelletjes of informele gespreksoefeningen.

× Wees flexibel. Sta open voor verschillende manieren van communicatie en leerstijlen.

Samenwerken met anderstalige vrijwilligers is niet alleen een leerervaring voor hen, maar ook voor Nederlandstalige vrijwilligers. Het vergt geduld, aanpassingsvermogen en een open houding. Vaak ontdekken zij nieuwe manieren om zich uit te drukken en leren ze andere perspectieven kennen.

De rugzak die iedereen meedraagt

Elke vrijwilliger – anderstalig of niet – draagt een rugzak met zich mee, gevuld met persoonlijke ervaringen, waarden en overtuigingen. Deze rugzak bepaalt hoe iemand de wereld ervaart en hoe hij of zij communiceert. In een diverse vrijwilligersgroep is het essentieel om je bewust te zijn van deze verschillen en er respectvol mee om te gaan. Voor anderstalige vrijwilligers kan deze rugzak bestaan uit migratie-ervaringen, onzekerheid over taalvaardigheid, of eerdere situaties waarin ze zich niet begrepen

voelden. Dit kan invloed hebben op hun zelfvertrouwen en deelname aan gesprekken. Door hier oog voor te hebben, ontstaat een omgeving waarin iedereen zich veilig voelt om te groeien en bij te dragen.

Hoe hou je rekening met deze onzichtbare bagage?

× Wees empathisch en geduldig. Iedereen heeft een ander leerproces en tempo.

× Vraag naar ervaringen en perspectieven. Dit toont respect en stimuleert vertrouwen.

× Erken verschillende communicatiestijlen. Niet iedereen drukt zich op dezelfde manier uit.

× Bied ondersteuning zonder te betuttelen. Help waar nodig, maar geef ruimte voor zelfstandigheid.

Samen bouwen aan een inclusieve vrijwilligersgroep Vrijwilligerswerk is een krachtig instrument om bruggen te slaan tussen verschillende gemeenschappen. Door aandacht te besteden aan taal en cultuur, kan een organisatie niet alleen de integratie van anderstaligen vergemakkelijken, maar ook bijdragen aan een sterkere en meer verbonden samenleving. Cultuursensitief communiceren en een inclusieve houding creëren een omgeving waarin elke vrijwilliger zich gewaardeerd voelt en de kans krijgt om te groeien.

Door taal en cultuur bewust in te zetten, wordt vrijwilligerswerk een plek waar iedereen zich thuis voelt, ongeacht achtergrond of moedertaal. En dat is uiteindelijk waar inclusie om draait: samen kansen creëren en samen sterker staan.

→ Kevin De Block

Verschillende organisaties bieden uitleg hoe je het best anderstalige vrijwilligers welkom heet: www.diversiteitspraktijk.be www.atlas-antwerpen.be www.huisnederlandsbrussel.be www.compagniecordial.be

De nieuwe vrijwilligers bij Linx+ Recent heeft Linx+ acht nieuwe vrijwilligers verwelkomd die zich willen inzetten voor diverse taken binnen de organisatie. Hun engagement gaat verder dan enkel taalverwerving: ze zullen wandelingen begeleiden, helpen bij de op- en afbouw van activiteiten, tentoonstellingen begeleiden, bezoekers onthalen, interviews afnemen en gidsen. Dit biedt hen niet alleen waardevolle praktijkervaring, maar stelt hen ook in staat om actief deel uit te maken van de gemeenschap en hun netwerk uit te breiden.

Op zaterdag 26 april 2025 vindt onze Maak-het-mee-dag plaats, een belangrijk moment waarop de nieuwe vrijwilligers kennismaken met Linx+ en hun toekomstige taken. Dit evenement laat hen kennismaken met de organisatie, biedt ruimte voor vragen en zorgt voor een warm welkom. Tijdens deze dag kunnen zij in een ontspannen sfeer hun eerste stappen zetten binnen de organisatie, terwijl ervaren vrijwilligers en medewerkers hen begeleiden.

Eerder verschenen in de reeks Kruispuntdenken:

× Omgaan met neurodivergente mensen in je vrijwilligersgroep

× Omgaan met mensen in armoede in je vrijwilligersgroep

× Omgaan met racisme en huidskleur in je vrijwilligersgroep

× Omgaan met gender en seksualiteit in je vrijwilligersgroep

× Lezen kan op www.linxplus.be/ inspiratiegids

Wandel mee

MANNEN MET

Veel van onze Blik Historik wandelingen – op reis door onze sociale geschiedenis en hoe die ons dagelijks leven nog steeds beïnvloedt –zijn al volzet. Voor volgende wandelingen kan je wel nog inschrijven via www.linxplus.be.

ZWARTE GEZICHTEN

Voor honderdduizend mensen is het twee keer nacht per dag Gaston Durnez

zaterdag 26 april Gent – de rode wandeling

zaterdag 17 mei Antwerpen – Queer wandeling

1956. Op 8 augustus 1956 deed zich in Marcinelle de grootste mijnramp uit onze vaderlandse geschiedenis voor. Er vielen 262 doden, onder wie 136 Italianen. De jonge journalist Gaston Durnez (1928) wordt er op uitgestuurd om verslag te brengen voor het dagblad De Standaard. Resultaat: de beklijvende reportage ‘Mannen met zwarte gezichten’. In deze 13-delige reeks worden mistoestanden van het Belgische mijnwezen stevig aangekaart.

zaterdag 24 mei Brugge – mobiliteitswandeling

zaterdag 14 juni

Zaventem-centrum – mobiliteitswandeling

1958. Als eerste ooit mag Durnez de ‘Prijs Vlaamse Journalistenclub’ in ontvangst nemen. Het zou zijn eerste prijs zijn van velen. Durnez schrijft, dicht, rapporteert en onderzoekt, en dit non-stop, sinds de jaren ‘50. Maar toch blijft zijn eerste journalistenprijs zijn mooiste, zoals hij later toe zou geven.

zondag 15 juni Leopoldsburg – Liberation Garden

2015. De eerste editie van dit boek verschijnt. Na zoveel jaren gaat een droom van velen in vervulling.

zaterdag 28 juni Gent – verzetswandeling

zaterdag 5 juli

Louvain-La-Neuve

Drie data, een bewogen onderwerp. mannen met zwarte gezichten is een meeslepende reportage van een bewogen journalist. Het was een reportagereeks met een maatschappelijke impact. Durnez legde als journalist een vinger op deze maatschappelijke wonde.

vrijdag 11 juli Brussel - MIVB achter de schermen

zaterdag 9 augustus Charleroi

zondag 7 september Blankenberge

MANNEN MET ZWARTE GEZICHTEN

Voor honderdduizend mensen is het twee keer nacht per dag

zondag 14 september Antwerpen – cinemawandeling

Verkoopprijs: € 15

zaterdag 20 september Mechelen – Linx+dag (programma volgt later)

zondag 19 oktober Antwerpen – armoedewandeling

zaterdag 25 oktober Bilzen

zaterdag 8 november Kortrijk – textielwandeling

zaterdag 22 november Leuven-Vaartkom – mobiliteitswandeling

zaterdag 6 december Brussel – Tour & Taxis

Wandeling in de kijker: Queer wandeling Antwerpen Antwerpen was niet altijd een veilige haven voor queer personen, maar de gemeenschap vond steeds manieren om samen te komen, zich uit te spreken en te strijden voor gelijke rechten.

Tijdens deze wandeling duiken we in de queer geschiedenis van de stad, van de jaren 1950 tot vandaag. Je ontdekt hoe activisten, organisaties en ontmoetingsplekken bijdroegen aan zichtbaarheid, acceptatie en emancipatie.

Op zaterdag 17 mei 2025 bieden we twee gegidste wandelingen aan, door de stationsbuurt en het Schipperskwartier. We passeren cafés, bars en discotheken die een cruciale rol speelden in het queer nachtleven, maar ook plekken waar

strijd werd gevoerd tegen discriminatie. Hoe groeide Antwerpen uit tot een stad waar LGBTQIA+ personen steeds meer ruimte opeisten? Welke rol speelden activisten en gemeenschapsinitiatieven?

Deze wandelingen organiseren we in samenwerking met Het Roze Huis en in het kader van IDAHOT, de Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie.

¢ Schrijf je in via www.linxplus.be.

Opnieuw verkrijgbaar: ‘Mannen met zwarte gezichten’ van Gaston Durnez

Op 8 augustus 1956 werd België opgeschrikt door de grootste mijnramp in zijn geschiedenis. In Marcinelle lieten 262 mijnwerkers het leven, onder wie 136 Italianen. De jonge journalist Gaston Durnez werd door De Standaard ter plaatse gestuurd om verslag uit te brengen. Het resultaat was de aangrijpende reportage ‘Mannen met zwarte gezichten’, waarin hij de schrijnende omstandigheden in de Belgische mijnen blootlegde. Zijn werk werd bekroond met de Prijs van de Vlaamse Journalistenclub en markeerde het begin van een indrukwekkende carrière in de onderzoeksjournalistiek.

Nu, bijna 70 jaar later, brengt Linx+ deze beklijvende reeks opnieuw uit. De eerste uitgave dateert van 2015 en is al een tijdje uitgeput. De heruitgave bevat niet alleen de originele reportages, maar ook een interview met Gaston Durnez.

¢ Koop het boek voor 15 euro via www.linxplus.be.

Gaston Durnez

Mobiliteit is ons jaarthema 2025

Op de volgende pagina’s van Linxuit besteden we heel wat aandacht aan mobiliteit. Ook als afdeling zijn er heel wat manieren om met mobiliteit aan de slag te gaan. Wil je het luchtig en leerzaam? Dan zijn er verschillende uitstappen mogelijk naar musea die mobiliteit in de kijker zetten. Ga samen op pad en leer meer over fietsen, trams, treinen of auto’s. Hieronder houden we het kort en bondig. Op www.linxplus.be/inspiratiegids vind je een uitgebreide beschrijving.

Antwerpen

Berchem: Vlaams Tram- en Autobusmuseum

Heist-op-den-Berg: Treinmuseum (schaalmodellen)

Brussel

Brussel: Autoworld

Schaarbeek: Train World

Woluwe: Trammuseum

Limburg

Bree: Rijtuigmuseum

Oost-Vlaanderen

Baasrode: Stoomtreinmuseum

Maldegem-Eeklo: Stoomtrein

Vlaams-Brabant

Schepdaal: Tramsite

West-Vaanderen

Roeselare: Museum van de wielersport Koers

Snellegem: Museum de Velodroom

Wallonië

Arlon: Fietsmuseum

Luik: Museum van het openbaar vervoer

Thuin: Museum van de Buurtspoorwegen

Treignes: Stoomtrein-/ Spoorwegmuseum

Tip: Wandelen van station naar station

Ben je gebeten door de wandelmicrobe? Zet je avontuur van station naar station verder dankzij de reeks Treinstappers van Grote Routepaden. Treinstappers zijn dag- of meerdaagse tochten tussen twee treinstations. Je wandelt van station naar station. Je kan dus met de trein naar je vertrekpunt sporen en je komt aan

bij een station van waar je terug huiswaarts kan keren. In tegenstelling tot de wandelaars die per auto komen, hoef je dus niet naar je vertrekpunt terug te keren. Dit geeft je de kans om een groter gebied te ontdekken.

De meeste treinstappers, zoals die van Grote Routepaden, focussen op dagwandelingen, maar het is perfect mogelijk om meerdaagse tochten te plannen van station naar station. Onderweg kom je langs heel wat bezienswaardigheden. Je krijgt ook tips waar je zeker halt moet houden om te genieten van streekproducten.

Op www.groteroutepaden.be/nl/ treinstappers kan je de verschillende Treinstappers ook bestellen in een handig boekformaat.

Alternatieven

De NMBS heeft een hele reeks wandelingen die vertrekken aan een station en ook terug aankomen aan hetzelfde station: www.belgiantrain.be/nl/ travel-ideas/inspiration/ discover-belgium/walks

De Groene Halte wandelingen van TreinTramBus focussen buiten de trein ook op bus en tram: www.groenehalte.be

Organiseer een ronde tafel in je gemeente Linx+ pleit voor een samenleving waarin iedereen zich vlot en betaalbaar kan verplaatsen – niet alleen naar het werk, maar ook naar cultuur, ontmoeting en vrije tijd. Op zoek naar een inhoudelijke manier om je lokale mobiliteitsbeleid te bevragen? Via een ronde tafel kan je verschillende experten samenbrengen om een lokaal mobiliteitsprobleem aan te kaarten. Op www.linxplus.be/ inspiratiegids vind je binnenkort een draaiboek voor zo’n panelgesprek. Mogelijke thema’s zijn bv. verkeersveiligheid, toegankelijkheid voor mensen met een beperking of duurzame mobiliteit. Zo’n panel is de ideale gelegenheid om samen te werken met andere verenigingen, zoals ACOD TBM, TreinTramBus of Autodelen.

¢ Tip Op onze Maak-het-meedag op 26 april 2025 kan je een workshop volgen over mobiliteit in jouw gemeente. Meer info op p.9.

Woluwe: Trammuseum

“Niets doen helpt zeker niet, dus blijven we verder doen”

Je wil naar een avondactiviteit, maar de laatste bus vertrekt al om 19 uur… Je wil met de kinderen of kleinkinderen naar het park, maar zonder auto is het een halve dagtocht… Je wil vrienden bezoeken in de stad, maar de bushalte is afgeschaft… Mobiliteit bepaalt of je kan deelnemen aan vrije tijd, of je kansen hebt om te leren, te ontspannen en te verbinden.

Mobiliteit is ons jaarthema 2025. Met ‘Mobili-tijd of Mobili-strijd?’ pleit Linx+ voor een samenleving waarin iedereen zich vlot en betaalbaar kan verplaatsen – niet alleen naar het werk, maar ook naar cultuur, ontmoeting en vrije tijd. Onder het motto ‘Beweging in Mobiliteit’ stellen we in deze Linxuit-reeks telkens een vereniging voor die ijvert voor een betere mobiliteit. De ‘Verenigde Supporters Openbaar Vervoer’ (VSOV) trappen als eerste af. Dirk Smet stond ons enthousiast te woord.

Wat is de Verenigde Supporters Openbaar Vervoer?

Dirk Smet: “Onze naam zegt het zelf: we verenigen verschillende reeds bestaande middenveldorganisaties en burgerinitiatieven met als doel beweging op gang te brengen rond de achteruitgang van het openbaar vervoer en hieromtrent constructieve voorstellen te doen.

De Verenigde Supporters kan je zien als een koepelorganisatie voor al deze kleine lokale organisaties. Aan de basis van onze vereniging ligt het principe van basisbereikbaarheid.

We strijden voor een openbaar vervoer als volwaardig alternatief voor de auto. De kleine burgerinitiatieven die bij ons zijn aangesloten, werken volledig zelfstandig. Als koepel is het niet ons doel dat over te nemen. We willen dergelijke initiatieven enkel versterken.”

Wat is jouw rol binnen de Verenigde Supporters Openbaar Vervoer?

Dirk Smet: “Mijn persoonlijke beweegredenen om hierbij te participeren waren mijn teleurstellende ervaringen met de dienstverlening van het openbaar vervoer. Momenteel woon ik in Oostende, maar oorspron-

kelijk ben ik afkomstig uit Bornem. Daar speelt de vervoersproblematiek zich sterk af tussen de regio’s Waasland en Klein-Brabant. Zowel de provinciegrens als de scheiding door de Schelde zorgen daar voor problemen.

“We strijden voor een openbaar vervoer als volwaardig alternatief voor de auto”

Dirk Smet

Ik blijf me inzetten voor het lokaal regionaal platform ‘Haal De Lijn over de Brug’ in de regio Waasland. Daarnaast ben ik mede-coördinator en verantwoordelijke communicatie bij de VSOV. We werken met vier coördinatoren en hebben een strategisch comité van mobiliteitsspecialisten achter ons.”

Hoe zijn de Verenigde Supporters Openbaar Vervoer ontstaan?

Dirk Smet: “We zijn vrij recent ontstaan naar aanleiding van de hervormingen bij De Lijn op 6 januari 2024, toen met Hoppin de nieuwe mobiliteitsvisie van de Vlaamse overheid werd ingevoerd. Vanuit verschillende hoeken hoorden we veel ongerustheid. Die ongerustheid voedde het ontstaan van de Verenigde Supporters Openbaar Vervoer. We zijn van mening dat je stem luider naar buiten komt als je verenigd bent. Door de vele kleine spelers te verenigen onder een groter geheel verbinden we deze met elkaar en komen we sterker naar buiten.”

Kan je wat meer vertellen over die ongerustheid?

Dirk Smet: “Er heerst een ongerustheid en frustratie bij heel wat burgers over verschillende aspecten van het

openbaar vervoer. Door de handen in elkaar te slaan, kunnen we deze frustraties naar buiten brengen. Dit kan via ludieke acties, petities, betogingen enzovoort.

Het draagvlak voor lokale acties is vrij groot. Dagelijkse getuigenissen van mensen die het openbaar vervoer gebruiken en op heel wat drempels stoten, zorgen voor een grote herkenbaarheid. Vanuit de koepel ondersteunen we dergelijke acties en lokale verhalen. We roepen op om mee te participeren of de actie te onderschrijven.

Op 21 maart 2025 was er een actie aan het kabinet van de Vlaamse minister van Mobiliteit. De actie ging uit van Grootouders voor het klimaat en Greenpeace. Vanuit de VSOV ondersteunen we deze actie. We mobiliseren door alle middenveldorganisaties, inclusief de vakbonden, aan te schrijven om mee te doen.”

Leidt actievoeren altijd tot resultaten?

Dirk Smet: “Weinig acties die ondernomen worden, hebben helaas direct resultaat. Het zit hem in de kleine dingen. Vorig jaar kregen we spreekruimte in het tv-programma

Mensen in beweging zetten rond mobiliteit: hoe doen jullie dat?

Dirk Smet: “Veel van onze lidverenigingen bestaan al langer dan de koepel zelf. Zij hebben lokaal een groot draagvlak omdat dit vanuit de lokale ongerustheid gevoed wordt. Er schuilt ook een herkenbaarheid in. Vanuit de koepel helpen we mee te mobiliseren door het volledige middenveld aan te schrijven met de vraag de actie te ondersteunen. Het helpt altijd, zeker naar de pers toe, om schrijnende reele voorbeelden naar voren te brengen van échte mensen die getroffen worden door bijvoorbeeld een afschaffing van een bushalte.”

De Zevende Dag. Daar kaartten we de situatie in Antwerpen aan en plots waren alle ogen gericht op het openbaar vervoer in Antwerpen.

In het Gentse zijn twee bushaltes terug in gebruik genomen en is, onder druk van onze lokale platformen, buslijn 16 erbij gekomen. Dit wordt weliswaar gefinancierd door de stad en niet door De Lijn. Op zich zijn dit kleine stapjes in de goede richting. Hoewel er nog grote wijken een ondermaatse dienstverlening hebben en afhankelijk blijven van onder meer de flexbus die niet altijd beschikbaar is.

Zelf aan de slag?

Positief aan de lokale burgerinitiatieven is dat de lokale pers ons genegen is. Zo organiseerde de lokale burgerbeweging ‘Haal De Lijn over de Brug’ in Temse een ludieke actie aan het station. Dat station zou een regionaal Hoppinpunt moeten zijn, maar als je met de trein in Temse aankomt, is de reiziger daar eigenlijk gestrand. De bushalte is pas 600 meter verder. 600 meter lijkt niet veel, maar voor mensen met beperkte mobiliteit is dat niet zo makkelijk. Als actie hebben we dat traject afgewandeld met een groep mensen, waaronder enkele rolstoelgebruikers. De pers heeft

Ondervind je als Linx+vrijwilliger of -afdeling ook mobiliteitsproblemen in jouw buurt? Dan is het misschien een goed idee om, samen met andere buurtbewoners, een lokaal burgerplatform op te richten.

× Zoek enkele gelijkgezinden in je buurt en zoek een groepsnaam voor jullie burgercomité.

× Stuur elk apart een mail naar jullie burgemeester, met het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Annick De Ridder in CC (kabinet.deridder@vlaanderen.be), om jullie probleem aan te kaarten.

× Probeer jullie buurt zoveel mogelijk te informeren over de wijzigingen ten gevolge van de nieuwe lokale mobiliteitsplannen. Dat kan bijvoorbeeld via flyers in de brievenbussen, door rond te gaan

in de buurt of door info te geven aan de reizigers aan de betreffende halte(s).

× Contacteer de pers als groep met jullie situatie en/of klacht. Bij voorkeur organiseer je hierbij ook een actie en nodig je de pers hiervoor uit (bv. jullie verzamelen met de buurt aan de halte om de problemen aan te kaarten).

Hulp nodig? Meer info op de website www.verenigde-supportersopenbaar-vervoer2.webnode.be

dat traject meegewandeld en dat alles heeft eigenlijk hilarische momenten opgeleverd. Binnenkort gaan we eindelijk in gesprek met de lokale schepen van Mobiliteit. De actie is wel al meer dan een jaar geleden, dus deze frustraties en aandachtspunten moeten continu warm gehouden worden.”

Merken jullie veel ontmoediging?

Dirk Smet: “Begin 2024 waren de frustraties van veel mensen groter en meer aanwezig dan nu. We blijven strijd voeren voor een betere dienstverlening en basisbereikbaarheid, maar we zien ook dat veel mensen zich schikken naar de situatie. Dat gebeurt vaak uit noodzaak, want als je geen bruikbare halte meer hebt en je moet wel op je werk geraken, zoeken de mensen naar alternatieven. Dat kan gaan over bijvoorbeeld opnieuw een auto aanschaffen of op zoek gaan naar mogelijke carpooling.

Ik heb al gehoord van anderen ‘goed dat jullie hiermee bezig zijn, maar wat voor zin heeft het? Ze luisteren toch niet’. Niets doen helpt zeker niet, dus blijven we verder doen. We zijn ook niet tegen alles van de hervormingen. In sommige regio’s zijn er verbeteringen, maar er zijn teveel andere gebieden waar mensen letterlijk in de kou blijven staan. We zien ook dat bepaalde centrumsteden het openbaar vervoer buiten het centrum willen houden. Dat is nefast voor veel gebruikers, voornamelijk mensen met een beperking. Hier gaan we ons tegen verzetten en blijven we ijveren voor een betere organisatie van het openbaar vervoer.”

Wat is er nodig om verandering te krijgen?

Dirk Smet: “Spreekruimte krijgen waarnaar geluisterd wordt én transparantie met open communicatie vanuit het beleid naar de buitenwereld toe. Daarnaast is er budget nodig. Er wordt gesproken over miljoenen die er niet zijn om in het openbaar vervoer te investeren. Maar er zijn wel miljarden voor de Oosterweelverbinding…”

→ Fabienne Girolami

Fietsen zonder grenzen: architect van

de mobiliteit van morgen

Brecht Vandeputte is architect. Na een wereldreis van een jaar met de fiets stopte hij met zijn architectenbureau om zich vol idealisme te storten op het ontwerpen en verspreiden van velomobielen. Dit zijn aerodynamische, lage fietsen die hoge snelheden halen en geschikt zijn voor grote afstanden met een minimaal energieverlies.

Brecht, je bent architect. Hoe ben je in dit vak beland?

Brecht: “Het was een jeugddroom om een wereldreis te maken. Ik heb dit effectief gedaan gedurende een jaar met de fiets, op mijn dertigste. Toen besefte ik dat je alles met de fiets kon doen als je maar wat tijd had. Toen ik terugkwam, gaf ik mijn architectenbureau op en startte ik een zaak waarbij we velomobielen ontwierpen. Een ontwerp van een student hebben we verder ontwikkeld tot een commercieel product.”

Zie je gelijkenissen met de job van architect?

Brecht: “Ja, absoluut. Ik zie mezelf als een fietsarchitect. Ik zie veel gelijkenissen. Ik ontwerp voortbewegingsmachines. Ik moet het ontwerp, de beschikbare technologie en het beschikbare budget op elkaar afstemmen.”

Wat maakt deze fietsen uniek?

Brecht: “Het feit dat ze zo efficiënt zijn en het comfort van een auto bieden. Ze zijn biohybride. Ze hebben nauwelijks energie nodig. Ze werken op basis van spierkracht en voor piekinspanningen worden ze onder-

steund door een motor. Met een minimale inspanning halen ze snelheden van zo’n 50 km/u.”

Zijn ze veilig?

Brecht: “Ze zijn even veilig als een auto. Ze zijn even laag als een sportauto, maar ze zijn heel goed verlicht en de bestuurder zit in een veilige kooi, waardoor de meesten bij een ongeluk er ongehavend uitkomen.”

“Je kan alles met de fiets doen als je maar wat tijd hebt”

Brecht Vandeputte

Wat vind je het leukst aan werken met deze fietsen?

Brecht: “Het feit dat het maatschappelijk iets teweegbrengt. Ik ben niet geïnteresseerd om een gewone fietsenmaker te zijn. Ik wil bewijzen dat minimale energie een maximaal effect kan hebben. Ook werken we vaak voor mensen die zich vanwege een lichamelijke aandoening niet goed zelfstandig kunnen voortbewegen. Voor hen is de velomobiel een waardevol hulpmiddel. Mijn beweegrede-

nen zijn een mix van ergonomie, milieubewustzijn en idealisme. Ik ben een volger van de filosofie van Buckminster Fuller, die beweert dat alleen individuen het systeem kunnen veranderen.”

Gebruiken de kopers hun fiets veel?

Brecht: “Iedere koper gebruikt zijn velomobiel zeer intensief. De meesten hebben er op voorhand zeer goed over nagedacht alvorens er een aan te schaffen. De mensen rijden ermee uit overtuiging, want om indruk te maken op omstaanders moet je het niet doen. Je zal er niet mee scoren

Buckminster Fuller (1895-1983) was een Amerikaanse architect, ingenieur, uitvinder en futurist. Hij staat vooral bekend om zijn innovatieve ideeën over duurzaamheid en efficiënt gebruik van middelen. Zijn beroemdste ontwerp is de geodetische koepel, een extreem sterke en lichte constructie die nog steeds wereldwijd wordt toegepast. De Belgische band dEUS bracht in 2008 het succesvolle nummer ‘The Architect’ uit, dat geïnspireerd werd door Fuller en ook samples van zijn stem bevat. Zijn filosofie draaide om ‘doing more with less’, een idee dat goed aansluit bij Brechts visie op velomobielen. Fuller geloofde dat technologie en slim ontwerp de wereld konden verbeteren, zonder verspilling van grondstoffen. Hij zag de aarde als een ‘ruimteschip’ (Spaceship Earth) en vond dat we efficiënter moesten omgaan met energie en materialen.

Zijn invloed is nog steeds merkbaar in ecologisch bouwen, alternatieve mobiliteit en duurzaam design. Brechts verwijzing naar Fuller suggereert dat hij gelooft in individuele innovatie als motor voor maatschappelijke verandering.

bij de vrouwen (lacht). Je rijdt ermee uit milieubewustzijn en omdat het goed is voor de gezondheid.”

Hoeveel kost zo’n velomobiel?

Brecht: “Rond de 15.000 euro. Een derde van de prijs van een auto, grosso modo.”

Vergen ze veel onderhoud?

Brecht: “Net als bij een fiets moet je af en toe de banden en ketting vervangen, en om de zeven jaar hebben ze een nieuwe batterij nodig.”

Wat is volgens jou de grootste misvatting over deze fietsen?

Brecht: “Dat ze niet veilig zouden zijn, wat ik dus ontken. En dat mensen het niet voor mogelijk houden hoe goed deze fietsen presteren en dat ze een oplossing zijn waar veel mensen niet aan gedacht hebben. Ze zijn ideaal voor afstanden tussen de 20 en 60 km. Op die afstand ben je er soms sneller met een velomobiel dan met de wagen.”

Welke fietservaring van een koper is je bijgebleven?

Brecht: “Het verhaal van een professor uit Gent is me bijgebleven. Hij kwam door het drukke verkeer altijd vol stress aan op zijn werk in Brugge. Hij schafte zich een velomobiel aan en kon rustig naast het kanaal genieten van de bloemetjes en de bijtjes. Hij voelde zich weer sterk om les te

geven en kwam ’s avonds thuis met een fris hoofd. Zowel mentaal als fysiek doet dit toestel wonderen. Het traject van Gent naar Brugge is ideaal voor een velomobiel. Ze komen het best tot hun recht op trajecten waar je lang rechtdoor kunt fietsen en niet veel gehinderd wordt door druk verkeer, bijvoorbeeld langs een kanaal.”

“Zowel mentaal als fysiek doet dit toestel wonderen”

Brecht Vandeputte

Als je één ding zou kunnen veranderen aan hoe wij omgaan met mobiliteit, wat is dat dan?

Brecht: “Dan zou ik het verkeer in de stad veel minder laten rijden in zijn eigen vakje. Door allemaal samen de verkeersruimte te gebruiken, wordt er meer rekening gehouden met elkaar en wordt het ook veiliger. Ik vind dat we moeten afstappen van alle fysieke begrenzingen die er nu in de verkeersruimte zijn. Er komen ook steeds meer vormen van vervoer, zodat fysieke scheiding ook geen zin meer heeft. Segregatie geeft een vals gevoel van veiligheid in het verkeer.”

Hoe zie je de toekomst van de fiets?

Brecht: “Ik zie het fietsverkeer al-

leen maar toenemen en ook de voorzieningen voor fietsers. Gent is een voorloper, al zijn er nog veel leemtes. Maar ook Brussel is op een positieve manier aan het evolueren. De velomobiel is nog niet gerijpt in de geesten van de mensen. We hebben nog veel werk, want er is zeker een plek voor de velomobiel. Al ben ik ook realistisch en besef ik dat dit nooit op grote schaal zal doorbreken.”

→ www.fietser.be

→ Hendrik Braet

Met het project ‘Stiel, wij zijn de makers’ gaat Linx+ op zoek naar de mens als maker. We onderzoeken of maken ons fierder, sterker en gelukkiger maakt. In Linxuit laten we telkens één gepassioneerde maker aan het woord. Zo geven we hen en hun stiel het warme eerbetoon dat ze verdienen. In 2025 bezoeken we makers gekoppeld aan ons jaarthema ‘Mobiliteit of Mobilistrijd’. Lees alle persoonlijke Stiel-verhalen op onze website www.linxplus.be/stiel.

Het klikt tussen Linx+ en Trafiek

Op 20 februari 2025 organiseerden we samen met Trafiek in Gent de opening van een fotografie-expo. Deze expo is het resultaat van een traject dat we met vijf deelnemers en procesbegeleider en fotograaf Jo Schelstraete hebben in het kader van onze inclusietrajecten met kansengroepen.

Wat is een inclusietraject?

Ieder jaar werkt Linx+ samen met verschillende organisaties die diverse groepen samenbrengen. Zo werkten we al met mensen in armoede via Kras vzw, mensen in asielprocedures via Fedasil en mensen in detentie via De Rode Antraciet. We werken met een geëngageerde fotograaf die met zes deelnemers aan de slag gaat gedurende twee maanden, met wekelijks een sessie van twee uur. Hierin versterken we de zelfwaarde van de deelnemers en tonen we hun realiteit aan de hand van fotografie. Aan het einde zoeken we samen naar een toonmoment om ons eindproduct te presenteren.

Het inclusietraject met Trafiek

Trafiek is een Gentse ontmoetingsplek in de Brugse Poort, gelegen in het Pierkespark en omgeven door andere sociale partners. Drie vaste namiddagen per week kunnen mensen er terecht voor een hapje en een drankje. Dit wordt mogelijk gemaakt in samenwerking met Voluit, een organisatie voor kwetsbare mensen, waaronder mensen met een beperking, autisme of niet-aangeboren

hersenletsel. Hun medewerkers en doelgroep zorgen ervoor dat alles goed functioneert. Samen met de bewoners van de Brugse Poort bouwen ze aan een warme wijk.

Verslag van de expo

Iets voor drie uur in de namiddag komen we aan in Trafiek. Karen Dick van Voluit heeft met de deelnemers alles in gereedheid gebracht. Iedere muur hangt vol foto’s, die door bezoekers en vaste klanten gretig worden besproken, al dan niet onder aanmoediging van de aanwezige fotografen. Na toespraken van Karen, Jo en de kersverse Gentse schepen van Cultuur Astrid De Bruycker, begint accordeonist Jonas de Rave enthousiast zijn concert terwijl het gekeuvel aan de tafeltjes weer aanzwelt.

Een aantal fotografen van het traject konden we in het geroezemoes aanspreken voor uitleg over hun beelden.

Arno steekt van wal: “Mijn favoriete foto is die waarop ik de hond van mijn thuisbegeleider fotografeerde. Het was niet gemakkelijk, omdat het dier naar mijn lens moest kijken en stil moest blijven zitten.”

Wanneer ik vraag of hij nog wil blijven fotograferen, zegt hij van wel, maar hij twijfelt door de kostprijs van een degelijk toestel. Een andere deelnemer, Enis, zit met dezelfde twijfel. Tijdens het traject had hij zijn fototoestel overal mee naartoe.

Enis speelt graag met lichtinval. Voor zijn favoriete beeld combineerde hij verschillende lichtbronnen. Enerzijds is er de zacht-oranje gloed van een ondergang, anderzijds de felwitte weerkaatsing van een verkeersbord. Het enige wat hij eruit zou laten, is de boom. Leren zoomen en kadreren, wat hem het meest bijbleef van Jo’s workshops, kwam hierbij goed van pas. Een ander lichtexperiment van Enis is de foto vol neon, genomen bij de roltrappen van de Gentse Gamestate bij de Korenmarkt. “Mensen vroegen me ook steeds waarom ik aan het fotograferen was,” vertelt hij. Deelneemster Linda is blij met de foto waarin ze ‘een foto in een foto’ neemt vanuit haar scooter: “Veel foto’s mislukten omdat ik altijd te snel te werk ging, de beelden waren dan niet altijd scherp.”

De laatste die we nog even konden spreken, is Lou. Hij kon helaas niet alle sessies bijwonen, maar trok op de kerstmarkt van Brussel wel een pareltje van het station Brussel-Centraal.

→ Dries Van de Velde

Mobili-tijd of Mobili-strijd ?

Bewogen Fotografenwedstrijd 2025

De jaarlijkse Bewogen Fotografenwedstrijd nodigt je uit om sociaal bewogen fotografie te delen. Het thema van 2025 is ‘Mobili-tijd of mobili-strijd?’. Hoe ervaar jij pendeltijd? Laat jouw beelden de verhalen van mensen onderweg vastleggen en de strijd tegen de klok zichtbaar maken. Inzenden kan via www.linxplus.be tot 1 juni 2025. Winnaars krijgen een geldprijs en een ereplaats in RAUW 2025. Vergeet niet de prijsuitreiking op zaterdag 29 november 2025 in je agenda te noteren!!

Grote

Prijs Sociale Fotografie

In 2025 organiseert Linx+ eveneens de achtste editie van de Grote Prijs Sociale Fotografie. Deze wedstrijd zoekt een reeks foto’s die de mens en zijn interacties centraal stelt. We nodigen fotograaf-antropologen uit om hun onderzoek naar gedragingen en subculturen vast te leggen. Tot 1 juni 2025 kan je je reeks van 10 beelden, inclusief cv en motivatie, indienen via www. linxplus.be. Zeven winnaars krijgen de kans om hun werk te tonen in Ons Huis tijdens de Gentse Feesten, met een geldprijs voor de hoofdwinnaar.

ENIS

LINDA

INTERVIEW

“We hebben een sterk middenveld tussen staat en burger nodig”

Op 15 maart 2025 was professor Stijn Oosterlynck (UAntwerpen) de spreker op de twintigste editie van de Paul Verbraekenlezing in het Zuiderpershuis in Antwerpen. Hij koos voor de titel ‘De stem van de stad: Democratie en solidariteit in beweging’. Wij interviewden hem kort voor die lezing.

Wat was de aanleiding om dit als onderwerp van uw lezing te nemen?

Stijn Oosterlynck: “Ik maak me zorgen over de staat van onze westerse liberale democratieën. Langs de buitenkant zien ze er wel nog uit als democratieën: je hebt nog rechtspraak, er zijn media, verkiezingen enzovoort, maar sommige zijn in feite geëvolueerd naar illiberale democratieën.

De macht zit er steeds sterker geconcentreerd bij de uitvoerende macht van staatshoofden en regeringen. Als voorbeelden denk ik vooral aan Hongarije, Polen onder de vorige regering en de Verenigde Staten. Daar zie je figuren als Trump die als verkozen uitvoerende macht de legitimiteit van andere machten in twijfel trekken. Rechters zouden ‘activistisch’ zijn, middenveldorganisaties ‘subsidieslurpers’ en journalisten en academici ‘te links’. Dat is problematisch, want net die machtsbalans tussen deze spelers is essentieel voor een gezonde democratie.”

Hoezo?

Stijn Oosterlynck: “Een democratie waar bijvoorbeeld de rechterlijke macht onmondig is, heeft het moeilijk om minderheidsgroepen te beschermen tegen mensenrechtenschendingen van een uitvoerende macht. Het bekendste voorbeeld is nazi-Duitsland en de Jodenvervolging.”

Zijn we in België ook in een illiberale democratie beland?

Stijn Oosterlynck: “Nee, maar we horen wel al echo’s. Zo hanteren sommige partijen het primaat van de politiek en heerst er particratie. Gelukkig is ons middenveld wel een robuuste tegenmacht.”

Kunnen steden een rol spelen in het vernieuwen van de democratie?

Stijn Oosterlynck: “Stedelijke democratie is wezenlijk anders dan nationaal georganiseerde democratie. Steden veranderen veel sneller en zijn vaak de plek waar nieuwe ideeën ontstaan zoals burgerschap, en nieuwe organisaties zoals burgerinitiatieven. Ze hebben veel potentieel om zaken te herdenken of gedegen aan te pakken, net omdat macht er vaak minder gecentraliseerd is of de macht van het bestuur er vaker uitgedaagd wordt. In mijn Verbraekenlezing licht ik het verschil toe met behulp van twee voorbeelden: armoede en diversiteit. Klimaat had ook een voorbeeld kunnen zijn.”

“Ik maak me zorgen over de staat van onze westerse liberale democratieën”

Stijn Oosterlynck

Laten we beginnen bij diversiteit!

Stijn Oosterlynck: “De natiestaat hielp lang om democratie vorm te geven. Het idee van een natie houdt culturele homogeniteit in. Vandaag kan je dat door de toenemende diversiteit niet meer volhouden: een op vier Vlamingen heeft een migratieachtergrond. Hierdoor ontstaat de perceptie dat we misschien minder met elkaar delen, en andere waarden en normen zouden hebben. Ondanks die realiteit blijft de staat denken vanuit culturele gelijkenis: als we willen samenleven, dan moeten we zoveel mogelijk op elkaar lijken. Dat zie je bijvoorbeeld bij integratiecursussen. De ‘nieuwe’

groep past zich dus aan de ‘oude’ aan. Ik ben daar niet per se tegen, hoewel het dus beperkingen heeft.

Die aanpak wordt als minder zaligmakend gezien op stedelijk niveau, waar er altijd verschillen zijn. Steden worden gevormd door mensen die er ‘aanspoelen’ met andere referentiekaders en zich er ondanks verschillen thuis voelen. Zij kunnen niet op een (idee van een) gedeeld verleden terugvallen. Daar kan je moeilijker een meerderheidscultuur doorvoeren wegens de vele achtergronden. Steden zijn pragmatischer, met oog voor verschil en wie er nu in de stad woont.

Op de werkvloer, op school of in de jeugdbeweging worden oplossingen gezocht om met verschillen om te gaan en solidair te zijn. Zo kan een jeugdbeweging bij het organiseren van bijeenkomsten rekening houden met uren van de islamklas of islamitische feestdagen. Of ze houden rekening met de moeilijke levensomstandigheden van kwetsbare jongeren in steden door ook het mentaal welzijn van jongeren als uitgangspunt te nemen. Stedelijk jeugdwelzijnswerk voorziet jeugdwerk op maat.”

En armoede?

Stijn Oosterlynck: “Daar zien we hetzelfde verschil in houding tussen stad en staat. De staat werkt via ministeries of sectoren eerder geïsoleerd aan bepaalde problematieken. Zo wordt armoede door de overheid los van elkaar aangepakt via het ministerie van werk, sociale zaken of onderwijs. Die nationale aanpak is gegroeid tijdens het ontstaan van welvaartstaten tijdens de opkomst en uitbouw van het industrieel kapitalisme, in de negentiende en twintigste eeuw. Dat model werkte goed, maar botste in de jaren 1970 en 1980 – een crisisperiode – op limieten. De stedelijke armoede bleef toenemen, ondanks de uitgewerkte welvaartsstaat.

Dat ligt aan het veelzijdige karakter van stedelijke armoede: armoede is er een samenspel van meerdere factoren, zoals psychisch welzijn, fysieke gezondheid, kortgeschooldheid en huisvesting. Iemand die in een gezin opgroeit in een kleine, beschimmelde woning heeft vaker gezondheidsproblemen en minder privacy en ruimte voor zichzelf, wat zich kan wreken op schoolresultaten en mentale gezondheid. In steden, waar bijvoorbeeld de eerste wijkgezondheidscentra ontstonden, neemt men die complexiteit vaker mee in een diagnose: ze kennen de wijk, zijn inkomensvriendelijk en er werken hulpverleners samen met verschillende expertises, zoals geneeskunde, psychologie of kinesitherapie.

Daarentegen pakt de nationale overheid armoede per sector aan, waardoor een geïntegreerde aanpak moeilijker wordt.”

Er zit dus heel wat potentieel in stedelijke democratie om problemen aan te pakken?

Stijn Oosterlynck: “Met de nadruk op ‘potentieel’. Steden laten zich moeilijker besturen door de diversiteit van de bevolking en de dynamiek van organi-

saties buiten de overheid. Maar niet iedere stad heeft dezelfde horizontale bestuurscultuur ontwikkeld. Antwerpen heeft bijvoorbeeld een autoritairdere bestuurscultuur dan Gent, waardoor wie niet gelieerd is aan het bestuur, moeilijker gehoor krijgt. Er zijn ook negatieve kanten aan. Als je kijkt naar het drugsgeweld in Antwerpen en Brussel, dan zie je dat overheidsmacht in dynamische steden ook uitgedaagd wordt door criminele bendes.”

“Steden veranderen veel sneller en zijn vaak de plek waar nieuwe ideeën ontstaan”

Stijn Oosterlynck

Begrijp ik het goed dat veel stedelijke initiatieven vanuit burgers komen en er dus ook een belangrijke rol voor het middenveld weggelegd is?

Stijn Oosterlynck: “We hebben inderdaad een middenveld tussen staat en burger nodig. In Vlaanderen is het aantal middenveldorganisaties sinds het einde van de verzuiling geëxplodeerd. De grote zuilorganisaties ver-

loren en verliezen nog steeds macht, maar daar kwam een grotere diversiteit aan kleinere organisaties voor in de plaats. Het middenveld ligt onder vuur, maar is ook zeer levendig.

Engagementen zijn vluchtiger dan vroeger en dat is een uitdaging voor organisaties. We hoeven niet nostalgisch terug te blikken op de verzuiling waar mensen levenslang lid waren van dezelfde organisaties. In de zuilen was er bijvoorbeeld geen plek om te denken over ecologie en klimaat of gender en geaardheid. Mensen vullen vandaag hun identiteit breder in dan bijvoorbeeld enkel ‘arbeider’.

“We hoeven niet nostalgisch terug te blikken op de verzuiling”

Stijn Oosterlynck

Het is belangrijk dat we modellen ontwikkelen die op de nieuwe vrijwilligersbehoeften inspelen. Een deel van de oplossing, en dat gebeurt al, ligt in bredere samenwerkingen tussen organisaties. Ondanks die uitdagingen voor organisaties en lossere engagementen van vrijwilligers is er wel degelijk impact. Kijk bijvoorbeeld naar de groep Filter Café Filtré in Brussel, die er op korte termijn in slaagde de luchtkwaliteit aan de schoolpoorten op de politieke agenda te zetten.”

→ Dries Van de Velde

De integrale tekst van de Paul Verbraekenlezing van Stijn

Oosterlynck verschijnt ook in boekvorm. Meer info: www. paulverbraekenlezingen.be Win een exemplaar via ons kruiswoord op p. 2.

STIJN OOSTERLYNCK

BOEK

Koks & Kelners - De onzichtbare helden van de horeca

Uit eten gaan voelt als een feest, maar wie denkt er aan de mensen achter de schermen? De koks, kelners en serveersters die het restaurant doen draaien, blijven vaak onzichtbaar. Dit boek brengt hun geschiedenis tot leven.

Koks werkten letterlijk buiten het zicht, diep in ondergrondse keukens, waar hitte en steenkooldampen hen dagelijks op de proef stelden. Ook het zaalpersoneel werd grotendeels over het hoofd gezien. In de klassensamenleving van vóór de Tweede Wereldoorlog werd van hen absolute dienstbaarheid verwacht.

Historica Patricia Van den Eeckhout neemt je mee van 1750 tot de Tweede Wereldoorlog en schetst het leven van horecapersoneel in Brussel, Amsterdam, Parijs, Londen, Berlijn en Wenen. Hoe werd iemand kok? Wat betekende een koksmes echt? Was een chef een tiran of een mentor? Waarom was de snor van een kelner een zaak van zijn werkgever? En welke dreiging zag men in kelnerinnen met exotische kostuums?

Een fascinerend verhaal over hard werken, discipline en de verborgen dynamiek achter de tafels van de horeca.

¢ Uitgegeven bij Ertsberg.

60 jaar migratie, 30 jaar verbinding

Migratie is meer dan een zoektocht naar werk of een nieuw bestaan. Het is een proces van gemeenschapsvorming, cultuurbehoud en vernieuwing. Dit boek werpt een unieke blik op het verenigingsleven van mensen met migratieroots in Vlaanderen. Aan de hand van twaalf diepgaande interviews met pioniers, tweede generatie migranten en experts brengt het de evolutie van etnisch-culturele verenigingen in kaart.

Waar de eerste generaties vooral focusten op cultuurbehoud en identiteit, slaan jongere organisaties vandaag bredere wegen in. Ze engageren zich voor onderwijs, sport, kunst, cultuur en activisme. Ze bouwen bruggen binnen én buiten hun gemeenschap en spelen een actieve rol in een diverse samenleving.

Auteur Hümeyra Cetinel: “Over migratie is al veel geschreven, maar dit boek focust niet op de reis, wel op wat erop volgde: het rijke verenigingsleven van de eerste migranten en hun kinderen en kleinkinderen.”

Van bescheiden bijeenkomsten tot dynamische organisaties: dit boek laat zien hoe migratie niet alleen mensen, maar ook de samenleving verandert.

¢ Een samenwerking met AmsabISG, het Red Star Line Museum en Ecru Verkrijgbaar via www.amsab.be

EXPO

Familiegeluk 全家福 – Verhalen van Chinese pioniers in Antwerpen

Ontdek de rijke geschiedenis, ondernemingszin en arbeidsethiek van de Chinese gemeenschap in Antwerpen en ver daarbuiten. Via unieke kunstwerken en intrigerende familieverhalen schetst deze expo een beeld van de invloed en evolutie van Chinese ondernemers in de Antwerpse horeca.

De Chinese gemeenschap in Antwerpen is een van de oudste en grootste in België en speelt een belangrijke rol in het lokale bedrijfsen culturele leven. Vooral in de Van Wesenbekestraat, nabij het Centraal Station, vind je Chinese restaurants, supermarkten en culturele centra die generaties lang de stad mee vormgaven.

De expo Familiegeluk werpt een blik op drie pioniersfamilies en hun restaurants, waaronder dat van gastcurator Ching Lin Pang (antropoloog, UAntwerpen, KULeuven). Vanaf de jaren 1950 introduceerden deze families de Chinese keuken in België en verankerden ze zich in het lokale horecalandschap. Familiegeluk verwijst niet alleen naar de hechte sociaaleconomische relaties binnen Chinese families, maar ook naar de rol van het Chinese restaurant als ‘familierestaurant’ voor Vlaamse klanten, generaties lang.

¢ Nog tot zondag 4 mei 2025 in het Red Star Line Museum, Montevideostraat 3, Antwerpen. Open van dinsdag tot zondag van 10 tot 17u. Rondleiding met gids mogelijk.

Info & contact: tel. 03 298 27 70, redstarline@antwerpen.be, www.redstarline.be

BOEK

EXPO

In onze handen – Zorg in beeld Zorg is de onzichtbare draad die ons verbindt, van de eerste ademhaling tot het laatste afscheid. Deze expo vertelt het verhaal van zorgverleners in Aalst, vastgelegd in indrukwekkende portretten door Lieve Blancquaert.

Van de vroedvrouw die nieuw leven verwelkomt tot de medewerker in het mortuarium die het laatste eerbetoon verzorgt – zorg is overal om ons heen. Ontdek de passie en toewijding van zorgverleners, hun verhalen en de drijfveren die hen elke dag in beweging houden.

De geschiedenis van de zorg in Aalst begint in ’t Gasthuys, waar deze expo je meeneemt langs het rijke verleden én de toekomst van een sector die nooit stilstaat.

¢ Nog tot 27 april 2025 in Stedelijk Museum ’t Gasthuys, Oude Vismarkt 13, Aalst.

Openingsuren: Di-vr 13-17u | Weekends 14-18u. Gratis toegang. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Rondleiding met gids? Boek via Visit Aalst

Meer info: museum@aalst.be, tel. 053 72 36 02, www.visit-aalst.be

THEATER

Open kaart spelen – een interactieve voorstelling over kansarmoede

Kansarmoede is niet altijd zichtbaar. Sommige mensen fietsen moeiteloos vooruit, anderen trappen zich uit de naad op een kapotte fiets met tegenwind. De kloof tussen wie kansen krijgt en wie moet vechten voor elke meter is groot. Wie vooraan rijdt, denkt dat harder trappen de oplossing is. Wie achteraan blijft hangen, voelt dat de koplopers geen idee hebben hoe zwaar de tocht écht is. Vooroordelen maken die kloof alleen maar dieper. Dit inspringtheater brengt verhalen uit beide werelden. Korte, herkenbare scènes nodigen je uit om na te denken: Wat zou jij doen? Of je nu wind mee hebt of struikelt over drempels, hoe kijk je naar de ander? Hoe praat je met elkaar? Kun je je inleven in een realiteit die niet de jouwe is?

Een avond over communicatie, ongelijkheid en de kracht van echt luisteren. Leg jouw kaarten op tafel en speel mee.

¢ Voorstellingen in april en mei in Zonnebeke, Poelkapelle, Ieper en Langemark.

Tickets: €5

Meer info via www.avansa-ow.be

VIERING

80 jaar bevrijding – Herdenken is waarschuwen

In 2025 herdenken we 80 jaar bevrijding van het fascisme in Europa. Maar herdenken alleen volstaat niet. Fascistische en racistische denkbeelden winnen opnieuw terrein. In meerdere landen zitten extreemrechtse partijen in de regering, en de verrechtsing zet zich overal door. Dit maakt de herdenking van 8 mei 1945 urgenter dan ooit. Het is hét moment om antifascisme opnieuw op de kaart te zetten – want de nood is hoog en het bewustzijn laag.

Extreemrechts en racisme bedreigen ons allemaal. Hun ideologie van ontmenselijking leidt tot geweld. We mogen niet toestaan dat fascisme opnieuw genormaliseerd wordt. Daarom moeten we blijven uitleggen tot welke gruweldaden het nazisme leidde, hoezeer radicaal-rechtse ideeën van vandaag daarop lijken en welke parallellen er zijn met de jaren 1930. Herdenken betekent actie ondernemen, lessen trekken en waarschuwen voor de dreiging die op ons afkomt. Anders heeft herdenken geen zin.

De 8 meicoalitie roept op om van 2025 een bijzonder jaar te maken. Heel België moet opnieuw beseffen hoe belangrijk 8 mei was en is.

¢ Zondag 4 mei 2025, 11u: Herdenking aan het Fort van Breendonk Donderdag 8 mei 2025: Antifascistische activiteiten in het hele land

Meer info: www.8meicoalitie.be

Train World in Schaarbeek

In 2025 is ons jaarthema ‘mobiliteit’. Ook in deze rubriek ‘Op stap’ vormt dit de rode draad dit jaar. We belichten telkens een museum met een link naar dit thema. Als eerste houden we halt in Train World.

In het treinstation van Schaarbeek huist sinds 2015 Train World, het museum gewijd aan de geschiedenis van de Belgische Spoorwegen. De keuze voor dit station is niet toevallig, het ligt namelijk centraal in het Belgische spoorwegennetwerk.

Op de dag van mijn bezoek is het eerste deel van het museum – gelegen in het historisch station – gesloten voor een event. Niet getreurd, het museum is groot genoeg om nog heel veel te ontdekken.

Van de eerste spoorlijn tot wereldoorlogen

Aan hal 2 word ik enthousiast welkom geheten door een oudere man in NMBS-plunje, met een fiere opgekrulde snor. Hij overhandigt mij een plannetje van het museum en geeft enkele tips. In de imposante hal wandel je binnen via een glasplaat gelegen over een treinspoor. Centraal kan je je vergapen aan drie enorme locomotieven. Links kan je een trap op, waar de prille geschiedenis van de Belgische Spoorwegen uit de doeken wordt gedaan.

België is slechts vier jaar jong, maar in het parlement wordt reeds een debat geopend over de ‘IJze-

ren weg’. Ondanks hevig protest van boeren - die vrezen dat hun koeien zure melk gaan geven – en koetsiers, zien de ministers wel brood in de trein. Nog geen jaar later, op 5 mei 1835, wordt de eerste spoorlijn op het Europese vasteland feestelijk ingehuldigd tussen Mechelen en Brussel. Wist je trouwens dat de trein de hoofdrol speelde in het bepalen van de tijd? Onze klokken lopen overal gelijk dankzij de spoorwegen en hun dienstregelingen. Halverwege het museum zie je hoe beide wereldoorlogen de spoorwegen beïnvloedden. Heel wat treinen, sporen en stations waren onderhevig aan bombardementen, sabotageacties en andere praktijken. Je vindt er ook een deportatiewagon die werd gebruikt tijdens Wereldoorlog II voor het deporteren van Joodse medemensen, Roma of politieke gevangenen. Jammer genoeg belicht het museum nauwelijks de rol van de NMBS in deze periode. De spoorwegmaatschappij ontving immers miljoenen van de nazi’s voor de deportaties. Een gemiste kans om ook dit te durven aankaarten.

Meer dan treinen alleen

Train World is een indrukwekkend museum voor jong en oud. Je leert er over de geschiedenis van de Belgische spoorwegen, maar je kan ook de oude locomotieven bewonderen en zelfs de interieurs van de Koninklijke treinwagons. Hoe een trein wordt gebouwd en een spoorweg wordt aangelegd, ontdek je ook hier. Daarnaast is er aandacht voor de biodiversiteit rond het spoorwegennet.

In het museum staan meerdere replica’s van oude treinstellen en NMBS-attributen (denk aan de oude stationsklokken, affiches van dienstregelingen, kepies van kaartjesknippers en veel meer). En voor de durvers: op het einde van de rit (sorry) kan je een treinsimulator uitproberen. Hou jij hem wel op het juiste spoor?

Zelf op stap naar Train World?

Train World is geopend van dinsdag tot zondag van 10u tot 17u. Maandag gesloten. Toegangsprijzen: volwassenen: 15 euro / Senioren (65+): 11 euro / Vakantieparticipatie: 5 euro. Groepsbezoek met gids mogelijk (110 euro + entree).

Het museum is vlot bereikbaar met de trein. Je spoort hiervoor naar het station van Schaarbeek. De ingang van het museum bevindt zich in het voormalige stationsgebouw van Schaarbeek (twee minuten wandelen vanaf de perrons).

Train World is volledig toegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit. Let op: het station van Schaarbeek biedt geen assistentie voor mensen met een beperkte mobiliteit die per trein reizen.

¢ Adres: Station van Schaarbeek, Prinses Elisabethplein 5, 1030 Schaarbeek info@trainworld.be www.trainworld.be

→ Stien Verbelen