Magie van een tuin A magical garden
Magie van een tuin A MAGICAL GARDEN
DINA DEFERME
Photography Johan De Meester & Robert Mabic
4
BLOEMEN HOUDEN VA N M E N S E N
FLOWERS LOVE PEOPLE
Tenminste, dat is wat de snijbloemensector ons wil doen geloven. Zelf twijfel ik daar ernstig aan. Hoewel? Wie ooit de fantastische en romantische borders van Dina Deferme heeft bewonderd, hoeft er niet van overtuigd te worden dat bloemen in ieder geval wél van haar moeten houden.
At least that’s what the cut flower industry would have us believe. Personally, I have serious doubts here. That being said, anyone who has admired Dina Deferme’s fantastic and romantic borders needs no convincing that flowers must indeed love her.
Ook weet ik zeker dat bloemen van insecten houden. Van bestuivers zoals bijen, gaasvliegen, vlinders, en nog veel andere soorten. Helaas gaat het niet zo goed met dat vliegend spul. En dat komt door onverantwoord gebruik van de gifspuit. En om daar verandering in te brengen, doet mijn lieve tuinvriendin Dina Deferme je op de hiernavolgende pagina’s van dit prachtige boek een handreiking. Het kon niet uitblijven. Vanaf het prille begin heeft Dina getuinierd mét de natuur en daar maakt ze je hier deelgenoot van. Of je nou in het groot of in het klein tuiniert, je vindt er tot in detail uitgewerkte ‘Droomcombinaties’ voor in een tuin van welke omvang dan ook, maar ook voor tuinieren op een platje, een balkon of de vensterbank. In potten en bakken dus. Ik noem het met een verwijzing naar een eerder boek van Dina ‘Droomcombinaties’, maar dan bedoel ik hier droomcombinaties vooral ook voor die nuttige insecten die bedreigd worden. Het mes snijdt aan twee kanten. Dina zou Dina niet zijn als ze het nuttige aspect van de adviezen hierna niet wist te combineren met bloem- en/of plantenarrangementen die iedereen blij maken. Haar beplantingsschema’s zijn immers van wereldklasse; daar zijn ze inmiddels tot in China van overtuigd. En eigenlijk had ik het ook nog wat meer willen hebben over een naar mijn mening onderbelichte klasse van Dina. Iedereen heeft het altijd over haar romantische borders en dat snap ik helemaal. Maar wandelend in haar tuin in Stokrooie bij Hasselt, of kijkend naar de ontwerpen van tuinen die ze voor anderen maakte, valt me op dat ze ook een groot architect is. Hoe de verschillende tuinkamers zich tot elkaar verhouden, hoe ze omgaat met de routing in een tuin, zich bezighoudt met zichtlijnen en overgangen maakt van cultuur naar natuur, is absolute top. GER HOUBEN Groenjournalist, presentator
I also know for sure that insects love flowers: pollinators such as bees, lacewings, butterflies and many other species. Unfortunately all is not well with our flying friends. And that is because of irresponsibleuse of poison sprays. And for changing this, my lovely garden friend Dina Deferme provides a guide in the following pages of this beautiful book. It was inevitable. From the very beginning Dina has gardened with nature, and she makes you part of this process. Whether you garden on a large or small scale, you’ll find in the book carefully composed ‘Dream Combinations’ for every size of garden, and also for gardening on a flat roof, balcony or windowsill. In other words in pots and window boxes. I use the term ‘Dream Combinations’ in reference to an earlier book by Dina with that title. But also and above all in the sense of dream combinations for the useful insects that are under threat. The knife cuts both ways. Dina would not be Dina if she was unable to combine the useful aspect of the advice given in the book with flower and/or plant arrangements that make everyone happy. Her planting plans are indeed world-class; as they are now convinced as far away as China. Actually I would like to have said more about what is for me an underexposed skill of Dina. Everyone is always talking about her romantic borders and I understand completely. But walking in her garden in Stokrooie close to Hasselt, and looking at the designs of gardens she has made for others, it strikes me that she is a great architect. The way the various garden areas inter-relate, the way she sets about the routing, busies herself with sight-lines and transitions from cultivation to nature is absolutely . GER HOUBEN Green journalist, TV presenter
13
April April
14
18
D E T U L P KO N D I GT DE LENTE AAN
T U L I P S A N N O U N C E T H E A R R I VA L OF SPRING
Tulpen komen duizendmaal beter tot hun recht tussen loof van vaste planten, dat hun kleur nog eens versterkt. Zoals hier de paarse Tulipa ‘Purple Prince’ met het roodbuine loof van Anthriscus sylvestris ‘Ravenswing’.
Tulips look a thousand times better between the foliage of peren nials, which sets off their bright colours to even better advantage. Like here the Tulipa ‘Purple Prince’ with the red-brown foliage of Anthriscus sylvestris ‘Raven’s Wing’.
Bij het planten van bollen besteed je het best wat aandacht aan de bodem. Daar de bollen een zwak wortelgestel hebben, is de wortelvorming in de herfst belangrijk. De vochtbehoefte van een bol is groot en daarom is een voedselrijke of humushoudende grond met een goede structuur, die de wortelvorming stimuleert, noodzakelijk. Je plant de bollen het best tussen de 8 en 15 cm diep en niet te laat (begin november), zodat de bol nog extra voeding kan opnemen.
When planting bulbs, pay attention to the soil. Bulbs have weak root systems, which makes root formation in autumn important. Bulbs also need lots of humidity, and therefore require a soil that is rich in nutrients or contains humus and has a good structure, which encourages root formation. Bulbs are best planted between 8 and 15 cm deep and not too late (early November), so that the bulb can absorb additional nutrition.
TiP Vergeet niet je ochtendgymnastiek om je spieren en gewrichten weer soepel te krijgen! Don’t forget your morning exercises to regain supple muscles and joints!
19
DOEN!
62
$$ $$
Geef jonge bomen water.
$$
Snoei hagen op bewolkte dagen en mest bij met organische bemesting.
$$
Knip uitgebloeide bloemen uit de klimplanten.
$$
Doe hetzelfde met de vaste planten en mest bij (voor een betere herbloei later).
$$
Geef aan rozen een tweede gift mest voor beteÂre herbloei. Snoei eenmaal bloeiende rozen in vorm en liaanrozen zoveel mogelijk terug.
$$
Begiet jonge kruiden en groenten, en zaai of plant groenten bij.
$$
Bemest regelmatig, begiet en verzorg bakken met eenjarigen en verwijder uitgebloeide bloemen.
Verwijder indien mogelijk uitgebloeide bloemen uit rododendrons.
TO D O ! $$ $$
Water young trees.
$$
Prune hedges on cloudy days and fertilize with organic fertilizer.
$$
Cut out dead flowers from the climbing plants.
$$
Do the same with perennials and give additional fertilizer (for a better second flowering later).
$$
Give roses a second dose of additional fertilizer for better reflowering. Prune once-blooming roses into shape and cut back rambler roses as far as possible.
$$
Water young herbs and vegetables, and sow or plant additional vegetables.
$$
Fertilize and water flowerboxes regularly, plant with annuals and remove dead flowers.
Remove dead rhododendron heads where possible.
63
Links: Ik zoek altijd naar evenwicht tussen hoeveelheid gazon en beplanting. Left: I'm always looking for a balance between the quantity of gras and plants. Onder: Ik leg nooit terrassen pal tegen de woning; het is veel aangenamer op een terras te zitten dat volledig door groen en (geurende) bloemen omgeven is. Below: I never lay terraces right up against a house: it is much more pleasant to sit on a terrace which is completely surrounded by green and (fragrant) flowers.
66
Dit is een kleine tuin in een woonwijk op een halfopen perceel van ongeveer 100 vierkante meter, grenzend aan andere tuinen langs alle zijden. Door het gebruik van wintergroene hagen, leibomen, zuilbomen en andere kleine bomen kan ik in de zomer de hinderlijke daken en alle inkijk wegwerken. Door het gebruik van een pergola en taxusblokken zorg ik voor het verrassingselement en laat ik de tuin groter lijken dan hij is.
This is a small garden in a residential area on a half-open plot of about 100 square metres, bordering on other gardens on all sides. Using evergreen hedges, espaliers, column-shaped trees and other small trees, I am able in summer to eliminate the annoying roofs and shield the garden from neighbouring eyes. I make the garden appear larger than it is and surprise the visitors by using a pergola and yew blocks.
Deze tuin bevat / This garden contains: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
een hoofdterras in de zon a main terrace in the sun een kleiner schaduwterras a smaller shaded terrace een overdekt terras a covered terrace een tuinhuis a pavilion een mini kruidentuin a miniature herb garden een mooi aangeklede voordeur an attractively decorated front door
67
DOEN!
86
$$
Geef jonge bomen extra water bij droogte. Nu kun je walnoot en esdoorns snoeien.
$$
Begiet of bevloei ook perken met jonge heesters.
$$ $$
Top hagen bij op bewolkte dagen.
$$
Verwijder uitgebloeide bloemen en bruine bladeren uit vaste planten. Snoei Lavandula onmiddellijk na de bloei diep (tot net nog in het groen) en mest bij.
$$
Knip twijgen met uitgebloeide rozen diep terug.
$$
Geef indien nodig extra water aan het gazon en mest bij met organische bemesting.
$$
Oogst nu kruiden om te drogen, zaai de laatste groenten bij (hmm, veldsla!) en geef water.
$$
Bewater en bemest de bakken met eenjarigen en ontdoe ze van uitgebloeide bloemen.
Knip uitgebloeide bloemen en het teveel aan takken uit klimplanten. Snoei de blauwe regen bij.
TO D O ! $$
Give young trees additional water in dry weather. You can now prune walnut and maple trees.
$$
Also water or irrigate beds with young shrubs.
$$ $$
Top hedges on cloudy days.
$$
Remove dead flowers and brown leaves from perennials. Prune Lavandula back sharply immediately after flowering (down to the first green shoots) and fertilize.
$$ $$
Cut back sharply twigs with dead roses.
$$
Harvest herbs for drying, sow the last vegetables (hmm, lamb’s lettuce!) and water them.
$$
Water and fertilize the flowerboxes with annuals and remove all dead flowers.
Cut off dead flowers and excess branches from climbers. Prune wisteria.
If necessary, give additional water to the lawn and fertilize with organic fertilizer.
Artemisia lactiflora ‘Elfenbein’, Phlox ‘Dark Blue Boy’ – een zaailing van Phlox ‘Blue Boy’ – en Monarda ‘Purple Ann’ tussen Phlox ‘Red Feelings’. Artemisia lactiflora ’Elfenbein’, Phlox ’Dark Blue Boy’ – a seedling of Phlox ’Blue Boy’ – and Monarda ’Purple Ann’ between Phlox ’Red Feelings’.
87
Vaak een hete en droge maand, maar daarom niet minder kleurrijk. Door het inplannen van laatbloeiende vaste planten in de borders is augustus hoogseizoen voor vlinders en bijtjes. An often hot and dry month, but no less colourful for that. Including late-flowering perennials in borders makes August a peak season for butterflies and bees.
105
DOEN!
106
$$ $$ $$
Walnoot en esdoorn kun je nu nog snoeien.
$$
Knip uitgebloeide rozen en uitschietende takken diep terug.
$$
Besproei gazons bij droogte en maai regelmatig.
$$
Oogst groenten en kruiden en zaai een laatste maal bladgroenten.
$$
Voed en bewater bloemen in bakken en knip uitgebloeide bloemen weg.
Knip coniferen nu bij. Knip uitgebloeide bloemen uit vaste planten. Je kunt nu ook al verplanten; knip het loof af en geef veel water.
De herbloei van mijn nieuwe aanwinst Rosa LAVENDER ICE. The second flowering of my new acquisition Rosa LAVENDER ICE.
115
N E C T A R P L A N T E N Z I J N VA N LEVENSBELANG Wie beweert nu nog dat er in augustus minder bloemen zijn! Ze zijn van levensbelang voor onze kleine gevleugelde vriendjes. Nu er steeds minder natuur overblijft, zijn onze tuinen van levens belang voor allerlei insecten. Een gevarieerd assortiment van planten en bloemen, die op verschillende tijdstippen bloeien, doet een tuin bruisen van leven. Plant enkelvoudige of schermvormige bloemen waar de insecten goed bij kunnen en die bovendien veel nectar en stuifmeel bevatten.
N E C TA R P L A N T S A R E V I TA L Who could ever claim that there are fewer flowers in August! They are vital for our little winged friends. With less and less natural habitat remaining, our gardens are vital to all kinds of insects. A diverse range of plants and flowers blooming at different times gives a garden literally buzzing with life. Plant simple or screen-shaped flowers which the insects can access easily and which also contain lots of nectar and pollen.
Enkele insectenvriendelijke vaste planten: Geranium, Aruncus, Salvia, Echinacea, Monarda, Agastache, Eupatorium, Sedum, Phlox, Kalimeris, Aster, Anemone, Helenium, Lythrum, Veronicastrum. Some insect-friendly perennials: Geranium, Aruncus, Salvia, Echinacea, Monarda, Agastache, Eupatorium, Sedum, Phlox, Kalimeris, Aster, Anemone, Helenium, Lythrum, Veronicastrum.
Rechtsboven: De schermbloemige Selinum tenuifolium en zachtroze Phlox 'Rosa pastell' trekken insecten aan. Top right: The screen-shaped Selinum tenuifolium and soft pink Phlox 'Rosa pastell' attracts insects. Rechtsonder: Anemone x hybrida ‘Königin Charlotte’, een snoepje voor de bijtjes. Bottom right: Anemone x hybrida ‘Königin Charlotte’, a special treat for bees.
116
TiP Je kunt buxus vervangen door: Alchemilla, Bergenia, Lavandula, Nepeta, Lonicera nitida ‘Maigrün’, Ilex crenata ‘Blondie’. You can replace boxwood by: Alchemilla, Bergenia, Lavandula, Nepeta, Lonicera nitida ‘Maigrün’, Ilex crenata ‘Blondie’.
118
BUXUS – Snoei buxus op bewolkte dagen met een scherpe, zuivere schaar en bemest met organische bemesting. – Moet je snoeien bij zonnig weer, maak dan voor en nadien de planten nat en dek ze af met een witte doek om verbranding tegen te gaan. – Buxus houdt van kalk; ze gedijt perfect langs een dolomietpad (kalkgesteente). – Door te veel en te lange natte periodes heeft de plant last van schimmels. Het enige middel hiertegen is om de 2 weken en afwisselend sproeien met verschillende schimmeldodende producten. – Buxus is ook een lekkernij voor de buxusmot. De volgroeide rupsen zijn felgroen met een zwarte kop en de schade die ze aanrichten, uit zich vooral in kale takjes en spinsel. Bestrijding: ( jonge) rupsen zo goed mogelijk met de hand verwijderen en vervolgens bestrijden, het liefst met een product van plantaardige oorsprong. De behandeling verschillende malen herhalen. Controleer de planten geregeld en handel direct!
B OXWO O D – Prune boxwood on cloudy days with sharp, clean scissors and fertilize with organic fertilizer. – If you have to prune in sunny weather, make sure to wet the plants both before and after and cover them with a white cloth to prevent burning. – Boxwood likes lime and thrives next to a dolomite (limestone) path. – Too many and too long wet periods expose the plant to mould. The only remedy is to spray every two weeks, alternating different antifungal products. – Boxwood is also a delicacy for the box tree moth. The mature caterpillars are bright green with black heads and the damage they cause is mainly expressed in bare twigs and silk. Combatting: Remove (young) caterpillars as well as possible by hand, and then combat, preferably with a product of vegetable origin. Repeat the treatment several times. Check plants regularly and act immediately!
Het nieuwe perk in de voortuin komt rustig over door de symmetrie en de herhaling van kleuren en planten. Tussen Pennisetum alopecuroides ‘Black Beauty’ en rond de langbloeiende Rosa POUSTINIA staan telkens de diep paarsbloeiende Monarda ‘On parade’ en Sedum spectabile ‘Iceberg’. De buxushaag werd vervangen door Bergenia. The new flower bed in the front garden gives a sense of calm with its symmetry and repetition of colours and plants. Between Pennisetum alopecuroides ‘Black Beauty’ and around the long-flowering Rosa POUSTINIA are the deep purple Monarda ‘On Parade’ and Sedum spectabile ‘Iceberg’. The boxwood hedge was replaced by Bergenia. Links: De kruidentuin met buxushaagjes en een afboording van Alchemilla. Left: The herb garden with boxwood hedges and an edging of Alchemilla.
119
Een blikvanger in iedere border is Molinia arundinacea ‘Transparent’. Je hebt er wel een vierkante meter plaats voor nodig. An eye-catcher in every border is Molinia arundinacea ‘Transparent’. However you will need a full square metre for it.
134
TiP Grassen vermeerder je het best in het voorjaar. Indien ze door de tuin waaien, kun je een derde afknippen voor de winter, maar snijd ze niet tot tegen de grond af om de wortels tegen de vorst te beschermen. Grasses are best propagated in spring. If they swirl through the garden, you can cut them back by a third for the winter, but do not cut them down to the ground to protect the roots from frost.
135
DANKWOORD
T H A N K YO U . . .
Dit boek is tot stand gebracht in het moeilijkste tuinjaar ooit! Een te zachte winter, een te nat voorjaar waar pas een stuk in juni een einde aan kwam, stormen in juli en hittegolven in augustus. De slakken, waar ik vroeger zelden last van had (door onze zanderige bodem, dacht ik), kwamen en bleven komen. Mijn hosta’s veranderden in gatenkaas en hele soorten vaste planten werden weggevreten tot tegen de grond. Mijn vriend Tony, die de tuin ooit met zoveel kracht, liefde en passie opbouwde en onderhield, is al enkele jaren buiten strijd door depressies, burn-out en de ziekte van Lyme; de boreliabacterie, veroorzaakt door een tekenbeet, heeft zijn immuun systeem ondermijnd. Toch doet hij zo zijn uiterste best het mij, zo goed als hij kan, lichter te maken. Dank je hiervoor, Toontje. Gelukkig zijn er nog zoveel anderen op wie ik kan rekenen, zoals mijn lieve ouders die, ocharme, steeds weer in de bres springen voor hun kind dat altijd weer van alles aan de hand heeft. Dankzij de wilskracht en de toewijding van al de vrijwilligers die mij bijstaan, zijn we er toch weer in geslaagd de bezoekers te verrassen met een altijd bloeiende en super onderhouden tuin, mijn hartelijke dank aan jullie allen! Johan de Meester, ongetwijfeld Top of the bill onder de Belgische natuurfotografen, stond weer het hele tuinseizoen aan mijn zijde, de eerste maal zonder zijn geliefde maatje Santina (die we nog steeds allemaal missen). Bravo Johan en weerom merci voor je topprestatie! Robert Mabic, gastfotograaf en internationaal gekend voor zijn unieke beelden in gerenommeerde tuinbladen als Gardens Illustrated, was hier menig maal te gast en legde de tuin vast op zijn eigen prachtige manier. Thank you my friend for your excellent work! De firma DCM, bedankt dat jullie mij met raad en daad bijstaan om mijn tuin in optimale conditie te houden. L1-presentator Ger Houben van het prachtige tuinprogramma ‘Limburgs Land’ dank ik voor het schrijven van het voorwoord en de steun. En al de mensen van wie ik zoveel liefde krijg, waardoor ik moed en kracht vergaar om in deze passie, deze uitdaging, dit levenswerk ieder jaar opnieuw te blijven investeren met al wat in dat kleine lijfje steekt, met heel mijn hart en ziel.
This book has been produced in the most difficult garden year yet! An overly mild winter, a too wet spring lasting into June, and then storms in July and heatwaves in August. The slugs, rarely a problem in previous years, came and kept coming. My hostas turned into Swiss cheese and entire species of perennials were eaten down to the ground. My friend Tony, who built up and maintained the garden with so much power, love and passion, has struggled for several years due to ill health including suffering from the debilitating affects of Lyme's disease (the borelia bacteria transmitted from a tick bite which has affected his immune system). Nevertheless he continues to try his utmost as best as he can in order to make life easier for me. Thank you for this, Toontje. Fortunately, there are many others on whom I can count on, but especially my dear parents whose unconditional love, help and support for their daughter has allowed me to realise and keep this dream alive....you are an inspiration! Thanks to the determination and dedication of all the volunteers who support me. We indeed succeeded once again in surprising and delighting the visitors with a constantly blooming and super-maintained garden. My heartfelt thanks to you all! Johan de Meester, undoubtedly ‘top of the bill’ among Belgian nature photographers, was again by my side throughout the garden season, the first time without his beloved buddy Santina (whom we all still miss). Bravo Johan and thank you once again for your top achievement! Robert Mabic, guest photographer and internationally known for his unique images in well-known garden magazines like Gardens Illustrated, was a frequent guest and captured the garden in his own wonderful way. Thank you my friend for your excellent work! Thank you also to the company DCM for helping with advice and assistance to keep my garden in optimal condition. Thank you to Ger Houben, who presents the beautiful garden programme ‘Limburgs Land’ on L1, for writing the foreword and for his support. And finally thank you to all the people from whom I get so much love, giving me the courage and strength to continue to invest each year in this passion, this challenge, this life’s work, with all that is in my little body, with all my heart and soul.
Merci! Dina
Merci! Dina
159
De romantische tuin van Dina Deferme
The romantic garden of Dina Deferme
www.deferme.be
www.deferme.be
kan bezocht worden op zondagnamiddag in juni, juli en augustus.
can be visited on Sunday afternoons in June, July and August.
Groepen op afspraak: +32 (0)11 25 64 58, info@deferme.be
Visits by prior arrangement for groups: +32 (0)11 25 64 58, info@deferme.be
www.lannoo.com
www.lannoo.com
Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.
Register on our web site and we will regularly send you a newsletter with information about new books and interesting, exclusive offers.
Tekst: Dina Deferme Fotografie: Johan Demeester en Robert Mabic Foto's Dina Deferme: p. 33, 131, 132, 134, 141, 157 Grafische vormgeving: Jessika L’Ecluse – www.gestalte.be
Text: Dina Deferme Photography: Johan Demeester and Robert Mabic Photography Dina Deferme: p. 33, 131, 132, 134, 141, 157 English translation: Michael Lomax Design: Jessika L'Ecluse – www.gestalte.be
Als u opmerkingen of vragen heeft, dan kunt u contact nemen met onze redactie: redactielifestyle@lannoo.com © Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2017 D/2017/45/97 – NUR 420-425 ISBN: 978 94 014 4140 7 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
If you have observations or questions, please contact our editorial office: redactielifestyle@lannoo.com © Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2017 D/2017/45/97 – NUR 420-425 ISBN: 978 94 014 4140 7 All rights reserved. Nothing from this publication may be copied, stored in an automated database and/or be made public in any form or in any way, either electronic, mechanical or in any other manner without the prior written consent of the publisher.