KUR’AN MEALİ OKUMA KLAVUZU
KUR’AN OKUMALARI VE ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ
KUR’AN MEALİ OKUMA KLAVUZU
2013
KUR’AN MEALİ OKUMA KLAVUZU Yapım Selika Tasarım Uygulama Ahmet Yumbul Baskı - Cilt Pınarbaş Matbaacılık Ltd. Şti. 0212 544 5877 İletişim Kürkçübaşı Mah. Cerrahpaşa Cad. No. 57/8 Fatih - İstanbul 0212 530 20 70 okuder@okuder.com www.okuder.com © Yayın hakları “OKU”DER Kur’an Okumaları ve Araştırmaları Derneği’ne aittir. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.
İÇİNDEKİLER Meal Nedir? Okumak Nedir? İnsan Ne İçin Okur? İnsan Neyi Okumalıdır? Kur’an-ı Kerim Hakkında Kur’an-ı Kerim’i Nasıl Okumalıyız? Kur’an-ı Kerim’i Nasıl Anlamalıyız? Kur’anda Kur’an Kur’anın Elçisinden Kur’anı Böyle Anladılar
05 09 11 13 15 19 41 55 65 69
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
MEAL NEDİR? Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in, Arapça orijinalinden başka bir dil ve anlayışa çevirisine meal denilir. Kabul etmeliyiz ki, herhangi bir edebi metnin bile çevirisinin tam anlamıyla yapılması mümkün değildir. O halde bir kutsal kitabın çevirisinin de mükemmel anlamda yapılabildiği düşünülemez. İşte bu hassasiyet nedeniyle, Kur’an çevirisi yerine “Kur’an Meali” tabiri daha uygun bulunmuştur. Meal bir anlamda, “Bu ilahi cümleden çıkarabildiğimiz en uygun anlam şu an için budur. Bu anlam, söz konusu cümlenin taşıdığı tek anlam değildir. Ancak geldiğimiz noktada, bu ayetten anlaşılan anlamdır” demektir. Unutmamalıyız ki, bir mealde yapılmaya çalışılan şey anlam çevirisidir ve ortaya konulan, Kitap’ın kendisi değil, mesajının dilimizdeki karşılığına çevrilmiş halidir. Daha kısa bir ifadeyle, Kur’an’ın sadece kendisi Kur’an’dır, mealler ise Kur’an değildir. Meal bir çevirmenin bilimsel donanımına ve anlayış seviyesine dayanarak Kur’an’dan anladığıdır. 7
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Meallerde ortaya konulan anlamlar nihai manada kesinlik taşımaz, ancak doğru olma özelliğini korur. Hakikatin tam olarak kendisi değil, onun yakınında bir anlamdır. Hakikate aykırı olması ise hiçbir şekilde düşünülemez. Meallerdeki bütün bu nüansların yanı sıra Kur’an’ı anlamak için onun çevirilerinden ve tefsirlerden başka başvuracağımız bir kaynak da yoktur. Orijinal dili olan Arapçayı öğrenmiş olsak bile, başka bir tarihin torunu, başka bir kültürün çocuğu, başka bir coğrafyanın insanı olmamız nedeniyle Kur’an’ı anlamakta zorlanmamız son derece doğaldır. Her bir çeviri gerçeğe yaklaşmaya, ona dokunmaya çalışan bir arayış ifadesidir. Bütün bu uğraşlar, çeviriler, mealler, tefsirler “İlahi Hakikat”in etrafında onu anlamak isteyen insan aklının tavafıdır, içtenlik terinin aktığı zihinsel döngülerdir. Her bir tavafın sonunda farklı bir anlam bulgusuyla İlahi Kitap’ı anlayışımız daha da zenginleşir. Hayata birçok farklı açıdan bakma olgunluğu kazanırız. Hatta biz de bir ayetin, bir ilahi cümlenin başka hangi anlama gelebileceği konusunda kendi gücümüz yettiğince akıl yürütürüz. İlahi anlama kendimizden parçaları katarak bu döngüyü daha evrensel kılarız. Öte yandan asıl dili Arapça olan kutsal kitabımızı herhangi bir Arap insanı da anlamayabilir. Ana dili Arapça olsun ya da olmasın, her birimiz Allah’ın bizim için gönderdiği bu kitabın içindeki anlamlara ulaşmak için elimizden gelen gayreti göstermeliyiz. 8
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Çevirilerin ardında bulunmak için bekleyen asıl şey; Allah’ın gerçekte bize neyi söylediğidir. Her cümlede, her surede ve bütünüyle Kur’an’da aranacak olan budur. Hepimiz onu ararız. Dolayısıyla okurken “Allah gerçekte bu cümlesiyle neyi kastediyor?” sorusunu düşünerek okursak ve bütüncül bir gözle O’nun hayata ve varlığa bakış açısını görmeye, anlamaya çalışırsak daha iyi sonuçlara ulaşabiliriz.
9
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
OKUMAK NEDİR? Herhangi bir metni, anlamını düşünce süzgecinden geçirmeksizin okumak her ne kadar okumak sayılabilirse de, okumanın aslı, bir metni derinliğine düşünerek hissetmek ve metnin mesajını anlayarak öğrenmektir. Öğrenmek ise bir davranış değişikliğini getirir. O halde okumak değişmektir. İlahi amaca uygun olarak Kur’an’ı okumak anlamını derinliğine düşünmekle ve kendimizi onun sunduğu hayat tarzına doğru değiştirmekle mümkün olabilir. Sadi der ki; “Ne kadar çok okursan oku, bilgine yaraşır biçimde davranmazsan cahilsin!” Ve her konuda sözün özünü söyleyen Yunus şöyle der: “İlim ilim bilmektir İlim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsen Ya nice okumaktır”
11
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
İNSAN NE İÇİN OKUR? Varlığını sorgulayan insan, bu konuda kendini ikna etmeye çalışır. Kendisiyle tanışmak ve gerçeğiyle yüzleşmek ister. Bunun için okur. Böylelikle varlığının bilincine erecektir. Başlangıcını ve sonunu, varlığının amacını öğrenmek, hayatını bu amaçla taçlandırmak ister. Bu uğraş içinde eksiklerini fark ettikçe kendisini tamamlamaya çalışır. Hiçbir zaman mükemmel olamayacağını bilse bile, yine mükemmel olmak ister ve bu yolda okudukça tamamlanmanın tadını alır. İnsan merak eder. Kendisini ve içinde yaşadığı evreni, evrendeki gücünü tanımak ve gücünün nerelere ulaşabileceğini görmek ister. Kitaplar insanların zihin emeğidir, insan eli değmiş varlıklardır. Mutlak doğru olarak algılanamayacakları gibi, her an yanılgıya düşürme payları da vardır. İnsan düşüncesinin daima gelişmekte olduğunu da hesaba kattığımızda, bu kitaplar mutlak doğruyu arayan insana yeterli 13
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
cevabı veremeyebilirler. İnsan ancak mutlak doğruyu aradığı için okur. Aklıyla onayladığı, kalbiyle hissettiği doğrularını seçmek için okur. Neyi red ve neyi kabul edeceğini bilmek için okur.
14
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
İNSAN NEYİ OKUMALIDIR? Yeryüzünde basılmış kitapların yanı sıra, gökte yazılmış kitaplar da vardır. Onlara semavi kitaplar diyoruz. İnsan eli değmemiş, ilahi kitaplardır onlar. Bizim gibi birer insan olan yazarların kitaplarına gösterilen olağanüstü ilgilere baktığımızda, Yaratıcının Kitabı’na bu kadar ilgisiz kalınması düşündürücüdür. Bildiğimiz gibi bu kitaplara “vahiy” yani “Allah’tan peygamberler aracılığı ile gelen ilahi esin” deniliyor. Olur olmaz karalamaları bile okuyan insan, Rabbinin aydınlığına da bir bakmalıdır. İnsan Yaratan’ı ile konuşmaktan kaçmamalıdır. Aklının onaylamadığı, kalbinin hissetmediği hiçbir şeye inanmak zorunda da değildir. Yüce Allah sadece öğüt verir. Hatırlatır. Vahiy akıldan uzak değil, bizzat Tanrı’nın bize sunduğu aklıdır. Kur’an’da sık sık sorduğu “Hiç düşünmez misiniz?” (10/Yunus 3) sorusu ile bizi sürekli düşünmeye ve aklımızı kullanmaya çağırır. Bu nedenle bizler her tür 15
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
okumaya açık olmalıyız. Üstelik okunması gerekenler sadece kitaplar değildir. İnsanın bizzat kendisi okunmaya değer bir kitaptır. Hayat, okunması gereken belki de en kalın, çok defa yaşayarak yazdığımız ve bizden sonrakilerin okuduğu bir kitaptır. Evren… Renkli, hareketli ve olağanüstülükleri, kuralları, sebepli doğumları, sonuçta ölümleriyle, derinliği ve büyüklüğüyle okunması bitmeyecek koca bir kitaptır.
16
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’AN-I KERİM HAKKINDA “Elif. Lam. Ra. (Bu Kur’an) Rablerinin izniyle insanları karanlıklardan aydınlığa, yani her şeye galip ve övgüye layık olan Allah’ın yoluna çıkarman için sana indirdiğimiz bir kitaptır.” (14/İbrahim 1)
Kur’an, insanı bilgisizliğin ve bilinçsizliğin karanlığından, hakikat bilgisinin apaçık aydınlığına çıkaran bir kitaptır. “Elif. Lam. Mim. Ra. Bunlar Kitab’ın ayetleridir. Sana Rabbinden indirilen haktır...” (13/ Ra’d 1) Kur’an haklı bir gerekçeyle indirilmiştir ve içinde sadece gerçeklerden söz eder. Bu Kitap, gökten yere kadar haklı ve evrenin her yerinde sağduyunun onaylayacağı gerçekleri dile getiren bir kitap olarak indirilmiştir. “Mü’minler! Size iki emânet bırakıyorum. Onlara sımsıkı sarıldıkça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. Bu emânetler, Allah’ın kitabı Kur’ân ve O’nun Peygamberinin sünnetidir. (*)” Ebû 17
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Dâvûd, Tirmizî (*) Peygamberin kitabı anlama ve yaşama biçimidir. Dünya dilediği kadar yanlışa düşsün ve gerçeklerden uzaklaşsın, ortada hiç değişmeden duran ve gerçeği koruyan bir kitap var! Kur’an! İki kapağından Fatiha ile açılan giriş kapısına, doğruyu bulmak amacıyla gelen herkese, yanlışlarından arınabilecek ve gerçeği sarınabilecek bir ruhsal silkinme gücü, değişim kararlılığı vermek için içeride bekler. Nas kapısından dışarıya hayata adım attığımız zaman, bütün sorunlarımızdan ve yanlışlıklarımızdan kurtulabilecek güce ulaşırız. “Bu üstün ilahiliği bir insanken nasıl kuşanabilirim? Bana bu konuda örnek olabilecek bir insan yok mu?” diyorsanız, bırakılan ikinci gerçeklik değerli Elçi’nin elçilik adına sergilediği yaşam uygulamalarıdır. Bırakılan birinci şey söz, ikinci şey de özün söze nasıl uyum sağlayacağını gösteren insan örnekliğidir.(Kitap ve Sünnet)
18
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Hiçbir boşluk ve anlamsızlık ona ne açıkça yaklaşabilir, ne de gizlice, çünkü o Hikmet Sahibi ve Övgüye Layık Olan tarafından indirilmiştir. Fussilet 42 20
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’AN-I KERİM’İ NASIL OKUMALIYIZ?
1. Allah kelamı (İlahi Kitap) olduğu inancı ile Kerim, Kelamullah’tır. Allah’ın sözleri, bizi muhatap alması, bizimle konuşmasıdır. Kuluna sunduğu bir hayat önerisi, kendi aklına davetidir. Farklı değer yargılarını düşünen, sorgulayan, araştıran ve yüzleşen insan, Yaratıcı’sının değer yargılarını da merak etmelidir. Sevdiklerinin düşüncelerine değer veren insan, Rabbinin hayat önerilerine de kulak vermelidir. İnsan, Yüce Aklın ışığında aydınlanmak için Rabbinin kelamını (konuşmalarını) duymalıdır. Bu Kitap, Yaratan tarafından gönderilmiştir. Onu okuyan, Allah ile konuşmuş gibi olur. Kur’an Yaratanı ile konuşma imkanını bize veren ve içinde sadece Allah’a ait cümlelerin yer aldığı bir kitaptır. 21
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Kuran okuyacağın zaman, hemen o kovulmuş şeytana karşı Allah’a sığın. Nahl 98 22
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
2. Allah’a sığınarak İstiaze “euzu” kelimesiyle başlayan ve her zaman besmeleden önce söylediğimiz cümledir. (Eûzu billâhi mine’ş şeytan i’rracîm - Kovulmuş şeytandan Allah’a sığınırım) İstiaze, Allah’ın -insan aklı değmemiş- sözlerinin konacağı zihni, şeytani gürültülerden ve yanlış fısıltılardan arındırarak sükûnetle okumaya hazırlayan, düşünsel bir sığınmadır.
23
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Oku yaratan Rabbin adına... Alak1
Rahman, Rahim Allah adına... Fatiha 1 24
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
3. Allah’ın adı ile Her işe başlarken “Bismillahirrahmanirrahim - Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla” ile başlamak, İslam kültürünün bir parçası olmuştur. Besmele Allah’ın beğenisine uygun olarak yaşamanın ilanıdır. Yazarının kim olduğu, herhangi bir kitabı okurken ve anlamaya çalışırken göz önüne aldığımız bir kriterdir. O halde Kur’an-ı Kerim’i okurken Allah’ın adı ile başlamak “kimin” kitabını okuduğumuz bilincinin telkinidir. 25
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Ey Muhammed! Sana indirdiğimiz bu kutsal İlahi Kelam’da her şeyi açıkladık ki; insanlar onun mesajı üzerinde iyice düşünsünler ve akıl iz’an sahipleri ondan ders alsınlar. Sad 29 26
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
4. Anlama niyeti ile Her kitap anlamak için okunmalıdır. Anlaşılmadan okunan bir kitap işlevi olmayan bir metindir. Hayata herhangi bir katkısı olamaz. Hiçbir şeyi boş ve anlamsız yere yaratmayan Allah’ın bize sunduğu bu Kitap, bir anlam arayışı içinde okunmalıdır. 27
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Onu, insanlara yavaş yavaş okuyasın diye bir Kuran, temel bir okuma metni olarak bölüm bölüm açıkladık, ayet ayet indirdik. İsra 106
Ağır ağır, duyarak Kur’an oku. Müzemmil 4 28
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
5. Tertil (akıl-dil-kalp iş birliği) ile Tertil; düşüne düşüne, sindirerek, acele etmeden, usulüne uygun, anlayarak, akıl ve kalp süzgecinden geçirerek içselleştirmek ve zihinsel özümseme ile Kitap’ın özünü benliğe katma eylemidir. Tıpkı bir besinin insan vücuduna, hücrelere, ardından yaşamın canlılığına katılması gibi… 29
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Allah, var olan her şeyin ötesindeki yüceler yücesidir; mutlak ve nihai egemenlik sahibi, mutlak ve nihai Gerçek’tir; dolayısıyla, Kuran’ın vahyi sana bütünüyle ulaştırılmadan önce onun hakkında görüş bildirmekte tezlik gösterme; fakat daima Ey Rabbim, benim ilmimi artır! de. Taha 114 30
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
6. Aceleci yaklaşımlardan uzak durarak Söz konusu ayetlerde geçen Hz. Peygamber (s.a.v)’e hitaben “Kur’an’ı okurken acele etme!” uyarısını, muhatap biz olduğumuzda, “Kur’an’ı anlamaya çalışırken aceleci yaklaşımlarda bulunma!” şeklinde anlayabiliriz. Kur’an’ın tek tek ayetlerinden veya ifadelerinden aceleyle sonuçlar çıkarmaya çalışmak kişiyi hatalı yaklaşımlara götürebilir. Kur’an ayrıntılara takılmaksızın, bütüncül bir bakış ile okunması halinde daha doğru anlaşılabilir. Kur’an’ın bütününü içine alan kapsamlı bir öz vardır. O özü kavramadan ayrıntılara takılmak, ayrıntıların anlamsızca büyümesine ve asıl gerçeği göremememize yol açabilir. 31
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Güneşin doğmasından ve batmasından önce Rabbinin sınırsız kudret ve yüceliğini övgüyle an; ve gecenin bazı saatlerinde ve gündüzün belli vakitlerinde yine Rabbinin kudret ve yüceliğini an ki hoşnutluğa, esenliğe erişesin.” Taha 130 32
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
7. Devamlılık içinde Hayat ve onun getirdikleri, ihtiyaçlar, hak ve ödevler, acılar ve sevinçler ve bütün bunların sürekliliği, hayat kitabı olan Kur’an’ın mümkün olduğunca devamlılık gözetilerek okunmasını gerekli kılar. İnsan, yaşamın hızından veya sıradanlığından dolayı öğütleri unutabilir. Hatta bu unutkanlık onu duyarsızlaştırıp doğrulardan uzaklaştırabilir. İşte bu noktada bir hatırlatıcıya ihtiyaç vardır. Kur’an, başka hatırlatıcının varlığına ihtiyaç duyurmayan bir zikir (öğüt) kitabıdır. 33
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Sen, üstün bir hayat tarzına sahipsin; Kalem 4
Siz kendinizi unutarak diğer insanlara erdemli olmayı mı öğütlüyorsunuz. Hem de İlahi Kelam’ı okuyup durduğunuz halde? Siz hiç aklınızı kullanmaz mısınız? Bakara 44 34
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
8. Hayata yansıtmaya çalışarak Kur’an “yap” ya da “yapma”ları ile hayatı şekillendiren bir kitaptır. Gönüllü olarak Allah’ın hayatlarına karışmasını isteyenler için bir hayat programıdır. Kitap’ı ilk olarak kendine hayat programı kabul eden Hz. Resul’ün nasıl yaşadığı sorulduğunda Hz. Ayşe’nin verdiği cevap, “Siz Kur’an okumuyor musunuz? O’nun ahlakı Kur’an’dı” (Müslim) olmuştur. Hz. Peygamber (s.a.v.)’in arkadaşları da öğrendiklerini en kısa sürede hayata dönüştürür ve böylece öğrenmeye devam ederlerdi. 35
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Düşün zamanın akıp gidişini! Gerçek şu ki, insan ziyandadır; Meğer ki, iman edip doğru ve yararlı işler yapanlardan olsun ve birbirine hakkı tavsiye edenlerden, birbirine sabrı tavsiye edenlerden... Asr
Belki içinizden iyi ve yararlı olana davet eden, doğru olanı emreden, eğri ve yanlıştan alıkoyan bir topluluk çıkar: Nihai kurtuluşa erişecek kimseler, işte bunlar olacaktır. Ali İmran 104 36
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
9- Paylaşarak Hayat tarzı edinmiş olduğu Kitap’ın kendi hayatı üzerindeki olumlu etkilerini gören kişinin bu güzelliği yaygınlaştırmak istemesi, insanların hayatlarına müdahale etmek şeklinde değil, salt bir paylaşma arzusuyla olmalıdır. 37
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
De ki: Hiç bilenler ile bilmeyenler bir olur mu? Yalnızca akıl iz’an sahipleri bunun farkındadır! Zümer 9 38
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
10. Bilgilenerek Her ilim dalının kendine ait bir terminolojisi, daha iyi anlaşılmasını sağlayacak anahtar kelimeleri, şifresi sayılabilecek terimleri vardır. Kitap’ın indiği çağın koşulları, surelerin iniş nedenleri gibi Kitap’ın daha iyi anlaşılmasını sağlayacak konularda bilgilenmek, kişiye anlam kapılarını daha fazla aralayacaktır. 39
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Ey Peygamber! Rabbin, senin ve beraberindekilerin gecenin üçte ikisini, yahut yarısını, yahut üçte birini namaz için uyanık geçirdiğini bilir. Gecenin ve gündüzün ölçüsünü koyan Allah, sizin onu küçümsemeyeceğinizi bilir ve bu sebeple O rahmetiyle size yaklaşır. O halde Kur’an’ın kolayca okuyabileceğiniz kadarını okuyun. Allah, zaman zaman içinizde hastalar, Allah’ın lütfunu aramak için yola koyulanlar ve Allah yolunda savaşa çıkanlar olacağını bilir. Öyleyse ondan yalnızca kolayca okuyabileceğiniz kadarını okuyun, namazınızda devamlı ve dikkatli olun ve karşılıksız harcamada bulunun ve böylece Allah’a güzel bir borç verin çünkü kendi adınıza güzel ne iş yaparsanız karşılığını aynen Allah katında görürsünüz; evet, daha iyi ve daha zengin bir ödül olarak. Ve daima Allah’ın bağışlayıcılığını arayın. Kuşkusuz Allah çok bağışlayıcıdır, rahmet kaynağıdır. Müzemmil 20 40
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
11- Kendi şartlarına uygun okuma yöntemi geliştirerek Her insanın farklı okuma şekilleri, kendine özgü olarak geliştirdiği okuma yöntemleri vardır. Önemli olan kişinin okuma eylemini ciddiye almasıdır. İnsanların hayat şartlarının farklılığı, Kitap’ı okumaya ayıracağı zamanları da farklı kılar. İnsan Kur’an’ı kendi okuyabildiği kadarıyla ve uygun olan zamanlarında okumayı prensip haline getirebilir. 41
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Bakın, Bize düşen doğru yolu göstermektir; ve hem öteki dünya, hem de hayatınızın bu ilk bölümü üzerindeki hakimiyet Bize aittir Leyl 12-13 42
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’AN-I KERİM’İ NASIL ANLAMALIYIZ? Bir hayat önerisidir İnsan bir dünya görüşüne sahip olmak istediğinde hayat onu birçok seçenekle karşılar. Bilgi kaynağı ilahi olan Kitap, doğru bir dünya görüşü ve iyi bir hayat tarzı sunmak için insanı ilk sırada beklemektedir. İnsan doğruyu eğriden ayırt etmek için bir yol göstericiye ihtiyaç duyar. Allah insanın aklının ve yüreğinin elinden tutarak ona yol göstermiştir. Bu ilahi metin bütün cümleleriyle merhametin, sevgi ve şefkatinin yansımasıdır. Nasıl bir yol izlerse onun için iyi olacağı konusunda kararsız bir bekleyişe düşen insana, el değmemiş bir gök müjdesidir. O, her hangi bir kitap değildir. İnsana yaraşan bir dünya görüşü sunan ve Elçisinin örnekliğiyle, farklı yerlerde ve farklı zamanlarda yaşayan bütün insanlara yol gösteren bir kitaptır. O, canlı söylemleri olan bir kitaptır. Satırlarında yürüyen insanın göğsüne, kendi ilahi soluğundan verir. Gökyüzünün henüz alınmamış nefesler dolusu maviyi barındırması gibi, bu Kitap da anlaşıldığı her zaman hayatı kuşatacak çözüm önerilerini barındırır. Hem hayatın bütününü kuşatan kurallarıyla hayatı ibadete dönüştürür, hem de özel ibadetler içinde okunarak ibadetleri hayat kılar. Hayatı olduğu gibi kabullenen fakat onun sıradanlığını ibadet neşesiyle yükselten bir kitaptır Kur’an. 43
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Gerçek şu ki, Biz Ademoğullarını üstün ve onurlu kıldık; karada ve denizde onların ulaşımını sağladık; temiz besinlerle onları rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın pek çoğundan üstün tuttuk. İsra 70
Sizleri yeryüzüne varis kılan O’dur. Fatır 39 44
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Üstün değeri insandır Kur’an-ı Kerim odak noktası insan olan ve insanı muhatap alan bir Kitap’tır. Kur’an bir sorumluluk bilinci kitabıdır ve insan da sorumluluk alabilecek düzeyde yani; özgür bir irade ile yaratılmış en değerli tek varlıktır. Allah, insana özgür iradesi ile en doğru seçimi yapabilmesi için bu Kitap’ı göndererek, kendinden en üste: mayasındaki ilahi zirveye çıkabilmesi için yol göstermek istemiştir. Sorumluluk duygusunu derinleştiren insan, Rabbinin yardımıyla bilincini de yükseltecek ve böylece varlık amacını tamamlamış olarak yeniden O’na dönecektir. Bütün bunlarda hedeflenen şey; şimdisinde ve sonsuz geleceğinde insanı mutlu olarak görmektir. Çünkü Yüce Yaratıcının’nın mürüvveti; insanın mutluluğudur. Kitap; söz konusu kapsamlı mutluluğun gerçekleşebilmesi için, ilk adım olarak insanın can, mal, soy(nesil), akıl ve din(yaşam) güvenliği ve sağlığını koruyan kuralları düzenler. Yanı sıra insanın kendisiyle, Tanrısı’yla, toplumla ve bütünüyle evrenle olan ilişkilerini konu edinir. Hem insan doğasına hem de doğasında var olan en yüksek olgunluğa uygun, içi şefkat yüklü bir dizi kuralı insanın seçimine sunarak, onun Hak’la ve halkla ilişkilerinde tutarlı en iyi evren temsilcisi olarak yaşamını sürdürmesini sağlar. 45
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Bu İlahi Kelam, bütün alemler için ancak bir öğüt ve uyarıdır. Sad 87 46
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Mesajı evrenseldir İlahi Hakikat’in ilk yerel tecrübesi her ne kadar Arabistan’ın Hicaz bölgesinde yaşandı ise de, getirdiği mesaj tüm insanlığı kapsadığından evrenseldir. İlahi Hakikat, doğal olarak ilk seslendiği çağ ve bölgenin dili, anlayışı ve kültürüne hitap ederek ortaya çıkmıştır. Hakikat hepimizindir ve dünyanın neresinde ve hangi çağda olursa olsun hiçbir insanın yabancısı değildir. Bizler zaman ve mekân farklılıklarını aşmak için kavrama çabası gösterdikçe, hakikatin evrenselliğini keşfederiz. Yapılması gereken, mesajın bütün evrene, hemen her insana ait olabilecek ferahlıktaki özünü, yerel yapısından sıyırıp almaya ve kendi evreninde hangi anlama karşılık geldiğini bulmaya çalışmaktır. Bunun için zihinde gerçekleştirilecek ilk pratik, tarihsel bir empatidir. Bu tarihsel empatiyi, ayetlerin indiği ortam ve şartlar hakkında bilgiler edinmekle başlatabiliriz. Sonra kendi ortam ve şartlarımızda ayetlerin bize ne demek istediği üzerinde düşünebiliriz. Bu süreçte Kitap’ımızın kendi hayatımıza inişine tanık olabilir ve bu inişte doğal olarak kendi olaylarımızın kahramanları oluruz. Böylece Kitap bize her okuyuşumuzda farklı şeyler söyleyerek defalarca inmeye devam eder. Kitap, belli bir dönemin ve o dönemin özel şartlarının dışına çıkan, çağlar üstü ilkeleri olan bir kitaptır. Her dönemin taşıdığı şartlara göre, özünden etkilenmiş yeni bir örf ve yeni gelenekler armağan eder insanlığa. Böylelikle geleceği oluşturmada öncülük yapar. 47
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
De ki: Bütün insanlar ve görünmeyen varlıklar bu Kuran’ın bir benzerini ortaya koymak için bir araya gelselerdi ve birbirlerine bu konuda destek olmak için ellerinden gelen her şeyi yapsalardı, yine de onun benzerini ortaya koyamazlardı! Çünkü, gerçekten de Biz bu Kur’an’da her konuyu insanlığın yararı için değişik açılardan örneklerle açıklamış bulunuyoruz! Hal böyleyken, yine de insanların çoğu inkarcı bir tavırdan başkasını benimsemekten inatla kaçınmaktadır. İsra 88-89 48
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Bilinen kitapların dışında kendine özgü bir kitaptır Kur’an-ı Kerim’in konu dizimine bakıldığında diğer eserlerde gözetilen sistemli konu dizimine rastlanmaz. Konular sıra dışı ve kendine özgü bir dizilişle aniden insanın karşısına çıkarlar. Tıpkı hayat gibi… Hayat bünyesinde genel olarak düzenli bir akışı barındırıyor olsa da, ani olaylarla insanın karşısına çıkar. İnsan kendisini ona hazır hissetmese de, o insanın karşısına çıkmaya hazırdır. Tıpkı Kitap’ın birbirinden farklı konularının aniden karşımıza çıkması gibi… Konular hayatın konularıdır ve kitabın başından sonuna kadar dağılmış bir halde ele alınmıştır. Doğumdan ölüme uzanan çeşitlilikler gibi, aynı anda birden çok konunun işlendiği görülür. Kitap’ta her an her konunun işleniyor olması hayatta da her an her şeyin olabileceği gerçeğini andırır. 49
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Bu mesaj bütün insanlık için bir öğüt ve hatırlatmadan başka bir şey değildir. Doğru yolda yürümek isteyen her biriniz için. Tekvir 27-28 50
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Herkese hitap eden bir kitaptır Kur’an-ı Kerim farklı kavrayış seviyelerindeki insanlara kapasiteleri oranında hitap eden, her seviyede kavranabilen bir kitaptır. Anlamlarıyla her insanı göğe yükselten bir miraç gibidir. İnsana bir gök yolculuğu yaşatır ve asla ilk basamağa geri teslim etmez. Hep daha üstün kavrayışlara, anlamlara çıkarır insanı… Belli bir kesime değil, bütün insanlığa seslenen bir kitaptır. Sadece din adamlarına veya belli bir cinse ve belli bir ırka seslenmez. Aklı olan ve doğruyu bulmak isteyen herkesi muhatap alır. Herkese, her kesime hitap eder. 51
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Geçmişte vahyedilenlerden bugüne ulaşan doğru haberleri tasdik eden bu İlahi Kelam’ı sana safha safha indiren O’dur. Tevrat’ı ve İncil’i de O indirmişti. Ali İmran 3 52
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Nasıl ortaya çıktığı belirsiz bir kitap değildir Kur’an, insanlığın yaratılışından bu yana sayfa sayfa gönderilen bütün ilahi gerçeklerin son ve mükemmel halidir. Tevrat’ı, Zebur’u, İncil’i gönderen Allah katından gelme, geçmiş vahiy kitaplarındaki doğruları yeniden dirilten ve onları yanlışlarından ayırarak İlahi Hakikat’i bildiren bir Kitap’tır. İçerik olarak da türedi değildir. Çok önceden beri var olan, köklü ve tek değişmez gerçeği, “Tek Allah İnancı”nı ilan eder. 53
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Bugün dininizi sizin için kemale erdirdim, nimetlerimin tamamını size bahşettim ve Bana teslimiyeti sizin dininiz olarak belirledim. Maide 3 54
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Son kitaptır İlk gerçeklerden bu yana bütün gerçekleri içinde saklayarak koruyan bir kitaptır. Ondan başka, ondan daha tamama ermiş bir kitap daha inmeyecektir. Onun son kitap olması, bir başka kitabın inmeyeceği anlamına gelir. Fakat bu durum, onun içinden her çağa hitap edebilecek yeni hayat önerileri çıkacağı gerçeği ile çelişmez. 55
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’ANDA KUR’AN Söz’ün sahibi Allah’tır. Bu İlahi Kelam’ın indirilişi güç ve hikmet sahibi olan Allah’tandır. Zümer 1
En doğru habere inanmalı. Hakikati ortaya koyan Allah’ın bu mesajlarını sana aktarıyoruz. Eğer Allah’ın bu ibret dolu mesajlarına değilse başka hangi habere inanacaklar? Casiye 6
Aydınlık yol aydınlığa çıkarır. Bu, Rablerinin izniyle bütün insanlığı kopkoyu karanlıklardan aydınlığa, O yüceler yücesinin, O her övgüye layık olanın yoluna çıkarasın diye sana indirdiğimiz bir vahiy, bir ilahi kelamdır. İbrahim 1 57
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
İnsan karşı duruşa geçiyorsa kime karşı durduğuna bakmalı. İşte böyle; hakikati ortaya koymak için İlahi Kelamı indiren Allah olduğuna göre, ona karşı kendi görüşlerini dayatanlar derin bir açmazdadırlar. Bakara 176
Bir şey en iyi kendi anadilinde anlaşılır. Böylece ey Peygamber Biz bu İlahi Kelam’ı senin kendi dilinde kolay anlaşılır kıldık ki, insanlar düşünüp ondan ders alabilsinler. Duhan 58
Doğru yol bilgisi en büyük nimettir. Allah’ın bu mesajlarını önemsemezlik yapmayın; Allah’ın size lütfettiği nimetleri ve size öğüt için indirdiği vahyi ve hikmeti hatırlayın; Allah’a karşı sorumluluğunuzun bilincinde olun, ve bilin ki Allah her şeyin aslını bilir. Bakara 231
Ancak hayatta olan uyarılabilir. Diri olanları uyarabilsin ve Allah’ın sözü hakikati inkara şartlanmış olanlara karşı tanıklık yapabilsin diye. Yasin 70
Düşün ki bilesin. Ey Muhammed! Sana indirdiğimiz bu kutsal ilahi kelamda 58
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
her şeyi açıkladık ki insanlar onun mesajı üzerinde iyice düşünsünler ve akıl iz’an sahipleri ondan ders alsınlar. Sad 29
Dayanağın gerçek bilgi olsun. Çünkü Biz, gerçekten de onlara, inanacak bir toplum için bir doğru yol, içinde bilgiye dayalı ayrıntılı açıklamalarda bulunduğumuz bir kitap ulaştırdık. Araf 52
Kabul gönülden olmalı. Çünkü o inanmak isteyenler için gerçek bir yol gösterici ve bir rahmettir. Neml 77
Sana değer katacak mesajlara kulak ver. İşte sana da ey Muhammed, kendi buyruğumuz altında hayat veren bir mesaj vahyettik. Bu mesaj sana gelmeden önce sen vahiy nedir, iman nedir bilmezdin ama şimdi bu mesajı bir ışık yaptık ki onunla kullarımızdan dilediğimizi doğru yola ulaştıralım; şüphesiz sen de insanları onunla doğru yola ulaştıracaksın. Şura 52
59
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Yaşanmışlıklardan ders al. Gerçek şu ki, bu insanların kıssalarında kendilerine kavrayış yeteneği verilmiş kimseler için mutlaka çıkarılacak bir ders vardır. Vahye gelince, o hiçbir şekilde insan tarafından uydurulmuş bir söz olamaz: tersine, o, kendisinden önceki vahiylerden doğru ve gerçek adına ne kalmışsa doğrulayan ve inanmak isteyen insanlara her şeyi açık seçik bir biçimde dile getiren, hidayet ve rahmet bahşeden ilahi bir metindir. Yusuf 111
Aklına da kalbine de hitap edene kulak ver. İşte bu vahiy, insanlık için bir kavrayış aracıdır; tereddütsüz bir inanca ve emniyete ulaşanlar için de bir rahmet ve hidayettir. Casiye 20
Bilgi, çıktığı kaynağa göre değer kazanır. Geçmişte vahyedilenlerden bugüne ulaşan doğru haberleri tasdik eden bu ilahi kelamı sana safha safha indiren O’dur. Tevrat’ı ve İncil’i de O indirmişti. Al-i imran 3
60
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Ön yargıyla doğruya varılmaz. Eğer bu ilahi kelamın Arapça dışında bir dilde indirilmiş bir hitabe olmasını dileseydik, onlar, şimdi onu reddedenler, bu defa, Neden onun mesajları anlaşılır bir şekilde ifade edilmemiş? Hayret! Arapça dışında bir dilde indirilmiş bir mesaj bu ve tebliğ eden de bir Arap elçi? Diyeceklerdi. De ki: Bu ilahi kelam, iman edenler için bir rehber ve bir şifa kaynağıdır; ona inanmayanlara gelince, onların kulaklarında bir sağırlık var ve bundan dolayı Kuran onlara kapalı, anlaşılmaz gelir. Onlar çok uzaklardan seslenilen insanlar gibiler. Fussilet 44
Geçici istekler kalıcı doğrulara götürmez. Biz bu ilahi kelamı işte böyle Arap dilinde, bir hüküm ve hikmet kaynağı olarak indirdik. Ve gerçek şu ki, eğer sana vahyi bilgi geldikten sonra kalkıp insanların gelgeç isteklerine uyarsan, bil ki Allah’a karşı ne bir koruyucu ne de bir yardımcı bulabilirsin! Rad 37
61
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Allah’ın doğrusu doğrun olsun. Sen onlara de ki: Hakikati apaçık ortaya koyan bu İlahi Kelam’ı size indiren O iken, neyin doğru neyin yanlış olduğu konusundaki hüküm için Ondan başkasını mı arayacağım? Ve kendilerine daha önce vahiy bahşettiklerimiz bilirler ki bu vahiy de Rabbin tarafından safha safha indirilmiştir. Öyleyse şüphe edenlerden olmayın. Enam 114
Kendin için bir tercih belirlemelisin. Biz, insanlığın kurtuluşu için hakikati ortaya koyan bu İlahi Kelam’ı indirdik sana. Kim buna sarılarak doğru yola ulaşmayı seçerse bu kendi lehinedir ve kim de yoldan saparsa yine kendi aleyhine sapmış olur. Sen onların seçimlerini belirleme gücüne sahip değilsin. Zümer 41
İlgi bilginin beşte dördüdür. Bu nedenle Biz bu Kuran’ı akılda kolay tutulur kıldık. Öyleyse, yok mudur ondan ders almak isteyen? Kamer 22
Reddetmek için bile okumalı. Gerçek şu ki, bu Kuran’da Biz gerçeği pek çok yönden açık açık ortaya koyduk ki 62
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
onu inkar edenler iyice içlerine sindirebilsinler: ne var ki, bu sadece onların nefretini artırdı. İsra 41
Doğru, doğru ölçüyle bulunur. Bütün insanlığa bir uyarı olsun diye kuluna hakkı batıldan ayırıcı bir ölçü indiren Allah ne yüce, ne cömerttir! Furkan 1
Varmak istediğin yere göre klavuz seçmeli . Ve sen ey Peygamber, bir mucize getirmediğin zaman, bazıları: Onu Allahtan elde etmeye çalışsan ya! Derler. De ki: Ben sadece Rabbim tarafından bana vahyolunan her neyse, ona uyarım: Bu vahiy, inanmak isteyen bir toplum için Rabbinizin katından bahşedilmiş bir kavrama yöntemi, bir yol gösterici ve bir rahmettir. Araf 203
İnat körlük yapar. İşte bunun gibi, Biz bu Kuran’da insanların yararlanması için çeşitli açılardan türlü türlü dersler ortaya koyduk. Bununla birlikte, insan her şeyden çok tartışmaya düşkündür. Kehf 54
63
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Davet edilen şey kadar davet üslübu da önemli. Biz bu Kuran’ı sana vahyettikçe, ey Peygamber, bundan önce senin de vahyin ne olduğundan habersiz kimselerden olduğunu bilerek onu sana mümkün olan en iyi, en güzel üslupla açıklıyoruz. Yusuf 3
Şahit varsa iş bitmiştir. Ve gün gelecek her toplum içinden kendi aleyhlerine bir şahit çıkaracağız. Ve seni de ey Peygamber, mesajının ulaşabileceği kimseler üzerinde şahit kıldık; nitekim sana adım adım her şeyi olduğu gibi açıklayan, bir doğru yol bilgisi, bir rahmet ve Allah’a yürekten boyun eğenlere müjde olarak bu İlahi Kelam’ı indirdik. Nahl 89
İnsan en çokta sorumluluktan kaçar. Aslında bu bir öğüttür; ve dileyen herkes ondan ders alabilir. Ama o öteki dünyaya inanmayanlar, Allah dilemedikçe ondan ders almazlar çünkü O, Allah’a karşı sorumluluk bilincinin ve mağfiretin kaynağıdır. Müddesir 54-56
64
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Hakikatin albenisi az görünse de hakikattir. Bakın, bu Kuran gerçekten şerefli bir Elçi’nin vahyedilmiş sözüdür, ve o, inanmaya ne kadar az eğilimli olsanız da bir şair sözü değildir; ve ders almaya ne kadar az hazır olsanız da bir kahin sözü de değildir: O bütün alemlerin Rabbinden bir vahiydir. Hakka 40-43
İnkar hakikati geçersiz kılmaz. Gerçek şu ki bu Kuran, Allah’a karşı sorumluluk bilinci duyan herkes için bir öğüt ve uyarıdır. Ve bakın, içinizde onu yalanlayacakların bulunduğunu iyi biliriz. Ama bu red, şüphesiz, Allah’ın vahyinin doğruluğunu inkar edenler için acı bir pişmanlık kaynağı olacaktır, çünkü o, mutlak hakikattir! Hakka 48-51
65
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’ANIN ELÇİSİNDEN Sizin en hayırlınız Kur’an’ı öğrenen ve öğretendir. Buhari 1175, Darimi, Fedailü’l Kur’an
İçinde Kur’an’dan bir şey olmayan kişi harap eve benzer. Tirmizi, Fedailül Kur’an
Size iki şey bırakıyorum. Bunlara uyduğunuz müddetçe asla sapıtmayacaksınız: Allah’ın Kitabı ve Rasûlünün sünneti. Muvatta, Kader 3
Sözlerin en hayırlısı Allah’ın kitabı Kur’an’dır. Buhari :6-327, Müslim: 3
Sizler Allah’ın katına Kur’an’dan daha üstün bir şeyle varamazsınız. El-İtkan 67
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Kur’an okuyan mümin; kokusu hoş, tadı güzel bir portakal gibidir. Kur’an okumayan mümin de; tadı güzel, kokusu olmayan hurma gibidir. Kur’an okuyan münafık ise; kokusu güzel, tadı acı olan fesleğen gibidir. Kur’an okumayan münafık kimse ise; tadı acı, kokusu olmayan Ebu Cehil karpuzu gibidir. Buhari, Müslim
Kim Kur’an okursa karşılığını Allah’tan istesin. Bir zaman gelecek insanlar Kur’an okuyacaklar da karşılığını insanlardan isteyecekler. Tirmizi
Bu Kur’an’dan ayrılmayın! Çünkü o, Allah’ın sofrasıdır. Kim Allah’ın sofrasından yararlanmak isterse, gayret etsin. Zira ilim, öğrenmekle olur. İbni Mesud
Kur’an ehline; Kur’an’ı oku ve yüksel, Kur’an’ı tıpkı dünyada okuduğun gibi tane tane tertil üzere oku, zira senin rütben, okuyacağın son ayetin yakınındadır denilecektir. Tirmizi, Ebu Davud
68
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Ben Kur’an’ı başkasından dinlemeyi severim. Buhari 6, 336
Kur’an’ı öğrenin, okuyun ve okutun. Tirmizi
Allah’ın sözünün diğer sözlere karşı üstünlüğü, Allah’ın yarattıklarına karşı üstünlüğü gibidir. Tirmizi Fedailül Kur’an 25
Allah Kur’an’la bazı insanları yükseltir, bazılarını da alçaltır. Müslim, Salatu’l Müsafirin 269
Kim Kur’an’dan bir ayet dinlerse, dinlediği ayet onun için dünyada ve ahrette nur olur. Darimi 2-444
Kim Allah’ın Kitabını öğrenir ve sonra da onda bulunanlara uyarsa, Allah onu, dünyada dalaletten çıkarıp doğru yola sevk eder, ahirette de kötü hesaptan korur. İçerisinde Kur’an üzerine düşünülen evlerin misali ile içerisinde Kur’an üzerine düşünülmeyen evlerin misali, diri ile ölünün misali gibidir. Buhari,Da’avat 66
İlim üçtür. Bunlardan fazlası fazilettir. Muhkem ayet, kaim sünnet, adil taksim. Ebu Davut, Feraiz 1
69
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Kim Kur’an hakkında ilme dayanmadan söz ederse ateşteki yerini hazırlasın. Tirmizi, Tefsir1
70
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
KUR’ANI BÖYLE ANLADILAR Mehmet Akif Ersoy İbret olmaz bize her gün okuruz ezber de Yoksa hiç mana aranmaz mı bu ayetler de Lafzı muhkem yalnız anlaşılan kuranın Çünkü kaydında değil hiç birimiz mananın Ya açar nazmı celilin bakarız yaprağına Yahut üfler geçeriz bir ölünün toprağına İnmemiştir hele Kuran şunu hakkıyla bilin Ne mezarlıkta okunmak ne fal bakmak için. Muhammed İkbal Kur’an kalplere girince değişir insan, İnsan ki o değişirse değişir cihan. Bir insan Kur’an-ı tanısın da, neşesiz ve ümitsiz olsun? Hiç mümkün mü? 71
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Kur’an’ın manası senin kalbine nazil olmuyor ise ne Razi’nin Tefsirul Kebir’i ne de Zamahşeri’nin Keşşaf ’ı senin dertlerine çare bulur. Mevdudi/Tefhimul Kuran Kuran, göklerin, yerin ve insanın yaratılışını anlatırken olsun, evrendeki yaratıklara değinirken veya insanlık tarihinden olaylar aktarırken olsun, aynı hedefi gözetir. Kuran’ın amacı Tabiat bilimlerini, Tarih’i, Felsefe’yi, başka bilimleri veya Sanat’ı öğretmek değil, insanı Doğru Yola ulaştırmak olduğundan, Kuran bu bilimlerin konularıyla ilgilenmez. O’nun ilgilendiği tek şey Gerçeği anlatmak, onunla ilgili yanlış anlamaları ortadan kaldırmak, kafalara Hakk’ı işlemek insanlara kötü davranışlarının sonucu ile uyarmak ve tüm insanlığı Doğru Yol’a davet etmektir. Kuran, Hz. Peygamberin sünneti ile birlikte alındığı ölçüde eksiksiz bir hayat düsturudur. Eğer bir kimse kuran’ın içeriği hakkında şöyle-böyle bir fikre sahip olmak istiyorsa, o zaman bir kez okumak yeterlidir. Fakat eğer kişi, O’nu derinlemesine anlamak istiyorsa, birçok kez ve her seferinde başka bir bakış açısıyla okumalıdır. Kuran’ı iyice incelemek isteyen kimseler, her şeyden önce, O’nun ortaya koyduğu hayat tarzını anlayabilmek tüm Kuran’ı en az iki kez okumalıdır. Böyle bir kimseye Kuran’ı okurken O’nun temel ilkelerini ve bu ilkeler üzerine kurmak istediği hayat tarzını da kavramaya çalışmalıdır. Bu ön çalışma sırasında zihninde bazı sorular 72
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
belirirse bunları not etmeli ve okumaya devam etmelidir. Fakat eğer ilk okuyuşta zihninden beliren sorulara cevap bulmazsa, sabırla ikinci kez okumalıdır. Bir kimse kuran’ın mesajını pratiğe aktarmaksızın O’nun ruhunu tam anlamıyla kavrayamaz. Çünkü, Kur’an ne kolayca okunacak bir soyut teori ve fikirler kitabıdır, ne de ancak üniversite ve manastırlarda incelenebilecek dini bir muamma kitabıdır. O, insanları bir harekete davet etmek ve bu harekete uyanların etkinliklerini, bu amacı elde edebilmeleri için yönlendirmek üzere gönderilmiş bir kitaptır. Bu nedenle O’nun gerçek anlamını kavrayabilmek için kişi hayatın bağrına atılmalıdır. Muhammed Esed/ Kuran Mesajı Bu ilk ve son ayetler arasına sığdırılan bu kitap, dünyada dini sosyal ve politik tarihini, bilebildiğimiz başka herhangi bir olaydan çok daha köklü bir şekilde etkilemiştir. Diğer kutsal metinlerin hiçbiri, mesajı ile ilk karşılaşan insanların hayatı ve birbirini izleyen kuşaklar yoluyla bütün bir medeniyetin akışı üzerinde bu kadar derin bir etki meydana getirmiş değildi. Kuran bütün bir arap yarımadasını sarstı ve ömürleri savaşmakla geçen arap kabilelerinden bir millet oluşturdu. Yirmi-otuz yıllık bir süre zarfında kendi dünya görüşünü Arabistan’ın sınırları dışına taşıdı ve insanlığın tanıdığı ilk ideolojik toplumu oluşturdu. Bilinç ve bilgiye verdiği önem sonucunda mensupları arasında entelektüel (ilmi) bir merak dalgasının ve bağımsız bir araştırma ruhunun uyanmasını sağladı. Bu da sonuçta, İslam dünyasını kültürel gücünün 73
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
zirvesine çıkaran muhteşem bir bilimsel araştırma ve eğitim çağının başlamasına yol açtı. Kurandan beslenen kültür, çeşitli yollar ve dolaylı etkilerle Ortaçağ Avrupasının düşünce yapasını etkileyerek Batı kültüründe, Rönesans olarak adlandırdığımız, bir canlılık döneminin başlanmasına önayak oldu. Böylece zamanla “bilim çağı” olarak adlandırılan, bugün içinde yaşadığımız çağın doğmasına da büyük katkıda bulundu. Ali Şeriati/Hacc İslam ters dönmüş post elbisesi gibi giyildi. Öyle görünüyor ki İslam’da bu ters dönmüşlük, çok bilinçlice ve ustalıkla ortaya çıkarılmıştır. Öyle ki İslamın en ileri itikadi ve ameli boyutları en geriletici antisosyal etkenler haline gelmiştir. Bütün bunları bir siyasetle elde ettiler: “Dua kitabı”nı kabristandan alıp şehre getirirken Kuran’ı hayat şehrinin içinden kabristana götüren ve ölülerin ruhlarına gönderen bir siyasetle. Bu siyaset, dini ders havzalarında “usul”’ü İslami ilimler öğrencilerinin önüne koymuş ve Kuran’ı ellerinden alarak öğrencinin odasının rafına koymuştur. Açıktır ki Kuran hem Müslüman toplumun hayatını, hem de İslam’ı terk etmiştir! Onun yokluğunda her iş yapılabilir; nitekim her işi de yapmışlardır. Zillete düşmemiz için düşmanın seçtiği yol, izzetimiz için seçebileceğimiz en iyi kılavuzdur. 74
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Tam da düşmanın bizi götürdüğü yoldan tekrar geri dönmek. Kuran’ı kabristandan şehre getirmek ve sonra dirilere okumak, raflar üzerinden indirmek ve derste açıp okumak. Kuran’ı yok edememiş, fakat kapatmışlardır. “Kitab’ı bir bereket ve uğur kitabına dönüştürmüşlerdir. O’nu tekrar “Kitap” yapalım, okuma kitabı! Nitekim Kur’an “okuma kitabı” demektir. Seyyid Kutub Kur’an’ın Gölgesinde yaşamak bir nimettir; sadece onu tadanın farkına varacağı bir nimet; insan hayatını yücelten, onurlandıran, arındıran bir nimet… Kendisi de Allah’ın bir eseri olan insanoğlu, fıtrat binasının kilitli hücrelerini ancak Allah yapısı anahtarlarla açabilir. Varoluşsal hastalık ve bunalımlarını sadece Allah Teala’nın takdim ettiği ilaçlarla tedavi edebilir. Muhammed Kutup/ Kur’anı Nasıl Okuyalım Kuran’ı okuyalım. Ama sayısız sayısız sevap kazanıp cennette kendimize daha iyi bir köşk edinmeyi amaç sayarak değil. Güzel sesli hafızalar tarafından Kuran’ı dinleyelim. Ama musiki zevkimizi gidermek için değil. Bahtsız insanlara şifa iksiri sunmak için okuyalım. Yanık bağrımıza bir anlık nefes olması için okuyalım. Ne buyurduğundan habersiz, sadece okumak için okumak yerine; öğrenmek, yaşamak ve yaşatmak için, bütün varlığımızla emirlerine katılarak, kendimizi ona adayarak okuyalım. Gözyaşı dökerek, için için ağlayarak kendimizden geçmek için değil, 75
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
nefsimizi ve içinde yaşadığımız toplumu uyarmak, coşturmak ve Davud peygamber gibi dağları çınlatmak için okuyalım. Biz Kur’an okuduğumuz zaman yer yerinden oynasın, tüm insanlık sesimize kulak versin… Kur’an okumalıyız. Evet, hem de sürekli okumalıyız. Ama okuduğumuz Kur’an; insanları kendi içlerine gömülmek yerine cemiyet meydanına sürüklesin… Bizi, bizimle birlikte Kur’an okuyanları: hayata, azme, çalışmaya, gayrete, dinamizme, atılganlığa, ibda imkânlarına, âlemlerin keşfine götürsün. Uyutmasın, uyandırsın! Oturma sın, koştursun! Sömürmeye ve sömürtmeye değil, insanca yaşamaya götürsün. Mala kul etmesin, ama malın hâkimi kılsın. Mal ve mülkü bir kenara itmeye değil onu Allah yolunda kullanmaya sevk etsin. Mücadele azmi versin! Direnmeyi, yapılmazları yaptırmayı, aşılmazları aşmayı sağlayacak çareleri getirsin! Kur’an okumanın, Kur’an dinlemenin, Kur’an’dan etkilenmenin ve huşu ile kendini o’na vermenin yegane amacı hidayete erişmektir…Allah’ın kitabında indirdiği hayat yolunu benimseyip O’na uymaktır… bir başka ifadeyle, dinlenen ve okunan kitabın bir hayat görüşü haline dönüşmesidir… Aliya İzzetbegoviç İnsanlara hayat bahşetmek, ölü ruhları diriltmek maksadıyla indirilmiş bulunan Kur’anı Kerim, ne yazık ki bu gün insanlar kolay can versinler diye başlarında okunmaktadır. 76
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Kur’an, edebiyat değil hayattır. Dolayısıyla ona bir düşünce tarzı değil, bir hayat tarzı olarak bakmaya başlanır başlanmaz güçlük ortadan kalkar. Kur’an’ın yegane hakiki tefsiri hayat olabilir ve bildiğimiz gibi Hz.Muhammed (a.s)’ in hayatı tam buydu…. Periyodik ve devamlı olarak Kur’an okunmasının zaruridir. Bu, Kur’an ışığının aydınlığını keşfetmemiz için en güvenilir yoldur diye düşünüyorum. Çünkü Kur’an’ı her bir okuyuşumuz bize O’ndan yeni şeyler anlamamıza yardımcı olacaktır. Kur’an’ı Kerim hiçbir değişikliğe uğramadan kalmıştır. Ancak değişen bir şey var, biz değiştik. Bizi kuşatan durumlar ve üzerinde yaşadığımız dünya değişti. İşte bu olağanüstü değişiklikler bizim yeni derinliklere dalmamıza neden oldu. Bu da daha önce okuduğumuz Kur’an-ı Kerim’den tamamen gafil kalmamıza yol açtı. Ve ansızın kalplerimizin derinliklerinde ayetlerin yankılarını işittiğimizde Kur’an’ın Önceki öz anlamından tamamen gafil olduğumuzu fark ettik. Hz. Ali (r.a.) Tefekkürsüz Kur’an okumada hayır yoktur. Hz. Ömer (r.a.) Yüce ALLAH, Kur’ân’a uyan milletleri yükseltir. Uymayanları alçaltır. İbni Kayyim el-Cevziyye Kuran kendisiyle amel edilsin diye indirilmiştir. Fakat insanlar, onu okumayı amel edindiler.
77
Kur’an Meali Okuma Klavuzu
Yunus Emre Kim ki Kur’an bilmedi. Sanki dünyaya gelmedi. Cemil Meriç Bizler ki aynı kitaba baş eğmiş insanlarız, Bizden âlâ akraba mı olur?
78
okumak anlamak anlamak öğrenmek ve değişmektir
“OKU”DER KUR’AN OKUMALARI VE ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ Cerrahpaşa Cad. No. 57/8 Fatih - İstanbul Tel: 0212 530 20 70 okuder@okuder.com - www.okuder.com